UIT HET BUITENLAND
Over internationale sancties.
Catastrofe in Duitsche
springstoffenfabriek.
EMANYLL
TANDPASTA
Radio-Procramma
THIJS IJS EN DE VERLOREN SLEUTEL
HET GROOTSTE
VERKEERSVLIEGTUIG.
V R IJ D A G 14 JUA'T 1935
HAA5LE M'S DAGBLAD
4
Militaire maatregelen van Japan in Noord-China.
Troepentransporten naar Tientsin. Tokio eischt algeheeie
onderdrukking der anti-Japansche actie en prijsgeving van
iedere gedachte om hulp te zoeken in het buitenland.
China.
Japansche troepentransporten
naar Tientsin.
Reuter meldt uit Peking 13 Juni..: Vandaag
is een massale vlucht uit Peking begonnen. In
de plaats van de gelatenheid, die er tot dus
ver heerschte, is thans een zeer groote ner
vositeit getreden.
Naar wordt gemeld, zijn de militaire toebe
reidselen van Japan voor het optreden in
Noord-China reeds op 9 Juni begonnen. Tot
11 dezer zijn 13 troepentransporten de stad
Sjan Hei-kwan aan de lijn MoelcdenPeking
gepasseerd. Het eerste Japansche troepen
transportschip is gisteremorgen te Tangkoe
aangekomen. De troepen worden in twee trei
nen naar Tientsin gebracht.
Voor Vrijdag is het bezoek van een eskader
Japansche vliegtuigen uit Jehol te Peking aan
gekondigd.
De nieuwe eischen, door het Japansche
leger van Kwantoeng aan Peking gericht, be
helzen o.a.:
Onderdrukking van de anti-Japansche actie
in geheel China;
prijsgeving van iedere gedachte hulp te vin
den bij buitenlandsche mogendheden tegen
Japan;
economische samenwerking tusschen China
en Japan zal Mandsjóeokwo moeten omvatten;
vestiging te Peking van een Japansch-ge-
zinde administratie, die een buffer vormt,
onder bestuur van Hoeang-foe, gouverneur
van de provincie Hoepeih.
Afrika.
Helft der Italiaansche kolonie
verlaat Abessynië.
De halve Italiaansche kolonie heeft, naar
Reuter uit Addis Abeba meldt, Ethiopië ver
laten en is naar Erythrea vertrokken. De
andere helft van de Italianen in Ethiopië
houdt zich gereed om omtreeks half Juli te
vertrekken.
Een regiment, dat deel uitmaakt van dc
divisie Sabanda en een afdeeling berg-
artillerie hebben zich te Livorno ingescheept
met bestemming naar Oost-Afrika.
Talrijke dooden en gewonden.
District van Reinsdorf in rouw.
Uit BERLIJN. 13 Juni:
Te Reinsdorf nabij Wittenberg is van
middag een springstoffenfabriek in de lucht
gevlogen. Een groot aantal personen is bij
deze ramp gedood en sedert hedenmiddag
is men bezig met het bergen van de lijken
en de gewonden. Daartoe heeft men een aan
tal ambulances geïmproviseerd.
De ontploffingsramp heeft plaats gehad
in de fabriek van de firma Westfaelisch-
Anhaltinische Sprengstoff-fabrik (Wasag).
Men heeft de oorzaak van het ongeluk nog
niet kunnen vaststellen. Na de eerste ont
ploffing ontstond een brand in den loop
waarvan nog verdere ontploffingen zich
voordeden. De laatste ontploffing geschiedde
om 6 uur. Eerst tegen 8 uur kon men door
dringen tot de plaats van de brand.
Het geheele district is door de politie afge
zet. De enorme, hoog opschietende vlammen
zijn kilometers ver in den omtrek zichtbaar
als een luguber teeken van deverschrikke
lijke» t ramp. Onder de bevolking spelen zich
vreeselijke tooneelen af.
Naar Reuter en V.D. later op den
avond meldden, zouden bij deze ramp
500 tot 1500 personen gedood zijn.
Het Deutsches Nachrichten Büro
deelt daarentegen, mede, dat ongeveer
50 dooden zijn te betreuren. Tot dus
verre zijn 22 dcoden geborgen.
Volgens dit bureau zijn er tot dus
verre 73 zwaargewonden eii onge
veer 300 lichtgewonden geteld.
De ontploffing vond plaats op een oogen-
blik, dat alle werklieden in de fabriek waren.
Zij was zoo hevig, dat vex-scheidene kilo
meters in de omtrek de ruiten sprongen. Alle
■beschikbare ambulances zijn gerequireerd,
alle doctoren uit het district Wittenberg zijn
naar de plaats des onheils ontboden. Rijks-
weer, SA, SS, en Arbeidsdienst zijn behulp
zaam bij het opruimingswerk.
Onder geen beding wordt een particulier
op dit gebied toegelaten. De dooden en ge
wonden zijn vor het meerendeel afgrijselijk
verminkt, zoodat men den bloedverwanten
der slachtoffers niet toestaat hen te zien,
hetgeen aanleiding geeft tot hartverscheu
rende tooneclon, wanneer de politie vrouwen,
moeders en kinderen van slachtoffers ver
wijdert uit de gebouwen, waar zij liggen.
Te 22.15 gisteiavond is over alle Duitsche
zenders mededeeling gedaan van de vreese
lijke ramp. Ten teeken van rouw werden de
uitzendingen 5 minuten gestaakt. Daarna
werden wijzigingen gebracht in het muzikale
programma, zoodat alleen ernstige muziek
ten gehoore werd gebracht.
Dr. Ley, de leider van het Duitsche Ar
beidsfront. heeft order gegeven, dat bij alle
gebouwen van het Arbeidsfront de vlag half
stok moet worden geheschen. Veriler is vijf
dagen rouwfloers voorgeschreven. Het-
Duitsche Arbeidsfront heeft onmiddel
lijk een bedrag van 50.000 Mark beschikbaar
gesteld.
Minister Goebbels zond een telegram van
deelneming.
Op 8 K.M, afstand sprongen de
ruiten.
Een speciale verslaggever van het Duitsche
Nieuwsbureau deelt het volgende mede over de
ramp in de fabriek voor ontplofbare stoffen.
Toen de eerste ontploffing kort voor drie
uur plaats had. was de uitwerking in het op
een afstand van 8 K.M. gelegen Wittenberg
buitengewoon hevig.
In de naaste omgeving van de fabriek en
zelfs in de straten aan de zijde van Reinsdorf
werden de spiegelruiten van verschillende
groote zaken vernield: van de hoogere verdie
pingen vielen hier en daar glasscherven, waar
door eenige voorbijgangers werden gewond.
De verwarring werd nog vergroot, doordat tal
van paarden verschrikt door het geweld van
de ontploffing op hol sloegen. Beschadigd
werden overigens bijna alleen oudere gebou
wen in de buitenwijk aan den kant van Reins
dorf.
De eerste ontploffing had verscheidene
branden tengevolge, waarna van tijd tot tijd
nieuwe ontploffingen volgden. Reeds na 20
minuten kwamen de eerste gewondentranspov-
ten uit de fabriek. Het scheen hier hoofdza
kelijk arbeiders te betreffen die door ge
steente ol' machlnedeelen gekwetst waren.
Alle particuliere auto's der stad werden gere
quireerd, alle dokters, ook uit verdere omge
ving, opgeroepen. Toen het ziekenhuis over
vol was, zijn andere gewonden in particuliere
woningen opgenomen. De gewonden, die ver
voerd konden worden, werden getransporteerd
naar naburige steden, gedeeltelijk zelfs naar
Halle.
Men stelde er prijs op, de familieleden zoo
spoedig mogelijk van het gebeurde in kennis te
stellen.
Dit was zeer moeilijk, daar het grootste deel
dezer familieleden op betrekkelijk grooten af
stand van de fabriek woont. Zooals altijd bij
dergelijke gebeurtenissen deed een menigte
valsche geruchten de ronde, doch de autori
teiten konden de bevolking geruststellen en
haar er van overtuigen, dat voor haar geen
gevaar meer bestond. In den loop van den
middag sloten de Wittenbergsche zaken hun
deuren.
Bedrijf kan doorgang vinden.
De speciale verslaggever meldt verder, dat
bij een eerste bezichtiging van het terrein des
onheils bleek, dat niet de gansche fabriek,
doch slechts een deel door de ramp is ge
troffen. In de overige deelen is slechts mate-
rieele schade aangericht. Het bedrijf als ge
heel zal geen ernstige onderbreking ondergaan.
Ook in den laten avond was het gebouw en de
omgeving nog in een dichten rook gehuld,
waarin nu en dan vlammen zichtbaar waren.
Nader meldt V.D. nog: In de late avonduren
is de rust in Wittenberg teruggekeerd. De op
winding. die zich onmiddellijk na de eerste
ontploffing van de bevolking had- meester ge
maakt, werd zeer spoedig bedwongen door
het ingrijpen der politie en geleidelijk werd
de stemming weer kalmer. Doordat vele ar
beiders uit de betreffende fabriek en uit na
burige werkplaatsen na de eerste ontploffing
hun lokalen hadden verlaten, was het aan
vankelijk betrekkelijk moeilijk, een overzicht
over het aantal slachtoffers te krijgen. Van de
ongeveer 300 lichtgewonden konden de mees
ten, nadat noodverbanden waren aangelegd,
naar hun woningen gezonden worden. Zelfs
uit Berlijn en Leipzig waren dokters ontboden.
In de omliggende plaatsen en in Wittenberg
zelf hebben de explosies in hoofdzaak slechts
materieele schade aangericht.
Wolkbreuken over Natal.
De stad Durban geïsoleerd.
Volgens berichten uit Kaapstad is Durban
de hoofdstad van Natal, door ontzettende
wolkbreuken en overstroomingen geheel
van de buitenwereld afgesloten. Alle verbin
dingen, ook die over zee. zijn verbroken. De
wegen rondom de stad en langs de kust zijn
totaal onbegaanbaar. Honderden menschen
hebben hun woningen moeten ontruimen.
De regen duurt nog steeds voort.
REILLY'S EISCHEN AFGEWEZEN.
De rechtbank te Trenton (New Yex-sey)
heeft afwijzend beslist op een verzoek van
Edward J- Reilly, den vroege ren hoofdver
dediger van Bruno Hauptmann om te ge
lasten dat geen betalingen worden gedaan
uit het fonds, hetwelk voor de verdediging
van Hauptmann is gevormd, zoolang geen be
slissing is genomen inzake den eisch van
Reilly om hem een bedrag van 22.398 dollar
ais honorarium uit te betalen.
Zelfs verklaarde de rechtbank dat er aan
wijzingen zijn, dat Reilly op frauduleuze
wijze 5000 dollar voor vroeger door hem ver
leende diensten aan het verdedigingsfonds
heeft onttrokken, zoodat hij in plaats van
een vordering op, een schuld aan het foixd"
zou hebben. (Reuter).
De eenige tandpasta die Uw tanden deemaïl-
gians teruggeeft en blijvend doet behouden
Emanyll Crème
Emanylt Vanishing Cream
Eau de Cologne Emanyll
Vraagt de
KOOS KOEN PUZZLE /oen.
bij Uw winkelier Hoofdprijs
(Adv. Ingez. Med.)
Torgler op vrije voeten.
Communistische agitatie heeft hij moeten
prijsgeven.
Torgler tijdens het Rijksdagbrandproces.
Reuter meldt Berlijn:
Bevestigd wordt dat de vroegere leider der
communistische Rijksdagfractie Torgler, die
bij de verdachten in het Rijksdagbrandpro
ces behoorde en die vrijgesproken maar niet
vrijgelaten werd, thans op vrije voeten is.
Sinds eenigen dagen houdt hij zich op op het
platteland, in de buurt van Berlijn. Hij heeft
moeten beloven geen communistische actie
meer te zullen voeren.
DE KONING VAN ENGELAND.
De koning van Engeland, die op medisch
advies te Sandriixghanx blijft, was heden
den geheelen dag als gewoonlijk op. Gister
morgen heeft hij een rit gemaakt.
I
ZATERDAG 15 JUNI 1935.
HILVERSUM, 301 M. VARA-uitzending.
8.00 Gram.pl. 10.00 Mox-genwijding VPRO.
10.15 Voor arb. i. d. continubedr.: Vlaamsch
programma, van 8 Juni j.l. (gr.pl.) 12.00
Gram.pl. 12.15 Orvitropia o.l.v. J. v. d. Horst.
12.45 De Zonnekloppers o.l.v. C Steyn. 1.15 De
Flierefluiters o.l.v. E. Walis. 1.45 Zenderverzor
ging. 2.00 „Hoe de toonkunst groeide". 2.20
Radio-distributie-interview. 2.40 Gram.pl. 3.20
Kinderuur. 4.20 Schalmei o.l.v. P. Renes. 4.30
O. Couperus (bariton) en F. Uyttenboogaard
(piano). 5.00 Dubbel X-ensemble o.l.v. C. Steyn.
5.20 Strkijorkest o.l.v. E. Walis. 5.40 Literaire
lezing A M. de Jong. 6.00 De Wielewaal o.l.v. P.
Tiggers en lezing. 6.30 Gram.pl. 7.00 A. de Booy
(zang) en C. Steyn (orgel). 7.30 Gram.pl. 8.00
SOS-berichten. 8.03 Vaz Dias. VARA-varia. 8.15
„Tosca", Puccini (gr.pl.) 10.15 Gram.pl. 11.00
„Hoe een schlager gemaakt wordt", hoorspel
parodie met muziek. 11.15 De Bohemians o.l.v.
J. v. d. Horst. 11.5512.00 Gramofoonmuziek.
HUIZEN, 1875 M. KRO-uitzending.
8.00—9.15 en 10.00 Gram.pl. 11.30—12.00
Godsd. halfuur. 12.15 Gram.pl. en orkestcon
cert. 2.00 Voor de jeugd. 2.30 Reportage. 3.30
4.00 Sport. 4.15 Kinderuur. 5.15 Orkestconcert
en lezingen. 6.45 Gram.pl. 7.15 Causerie. 7.35
Gram.pl. (om ca. 8.00: Vaz Dias). 9.00 Schla-
germuziek, voordracht en radiotooneel (om
10.30: Vaz Dias). 11.15—12.00 Gram.pl.
ONZE DACELIJKSCHE KADERVERTELLING
Wat je hier geteekend ziet, kun je misschien haast niet gelooven
en toch is 't werkelijk waar.
Wat verandert Michïas ineens! Door veel spreuken en getoover
verandert hij langzaam in een watermonster.
Hij roept: „Akaboelaba acht armen en een groote kop. Wedden
dat ik daarmee 't beertje vang!"
Thijs je, pas nu op die toovenaaivzaJ-hefc-jedastig maken!
Is toepassing in de practijk mogelijk?
Door Salvador de Madariaga,
permanent gedelegeerde voor Spanje
bij den Volkenbond.
De resolutie van Genève, waarin Duitsch-
land veroordeeld wordt, brengt opnieuw de
kwestie van de economische en fiixancieele
sancties aan de orde. De sanctie-idee is een
natuurlijke zaak. Er bestaat geen enkele
collectiviteit zonder discipline en er bestaat
geen discipline zonder sanctie. Het is daar
om, dat in alle door den mensch gebouwde
organismen de idee der sanctie vervat is. En
daarin ligt dan ook de verklaring van het
feit, 'dat de opstellers van het Volkenbonds
pact als een belangrijke factor van het
nieuwe organisme artikel 16 beschouwd
hebben, dat betreffende schending' van het
systeem van vreedzame regeling bij interna
tionale conflicten en in het bijzonder
de schending der artikelen 12. 13
en 15. de maatregelen sanctioneert,
die door alle leden van den Bond te
gen den overtreder genomen moeten wor
den. Toch heeft de ervaring geleerd, dat dit
artikel van het pact zulke onbeteekenende
resultaten heeft opgeleverd, dat men nau
welijks overdrijft door ze op nihil te taxee-
ren. Het is van belang de oorzaken, die deze
mislukking kunnen verklaren, eens de revue
te laten passeeren.
In de eerste plaats een algemeene oorzaak.
Artikel 16 is een artikel van het pact; alles
wat het pact verzwakt, moet dus ook artikel
16 verzwakken. Men weet, dat de Volkenbond,
vlak na zijn oprichting, een zijner belang
rijkste leden verloor: de Vereenigde Staten.
Washington weigerde niet alleen het ver
drag van Versailles te onderteekenen, maar
ook het Volkenbondspact en ontnam daar
door aan de artikelen alle kans op practi-
sche toepassing, welke door het universeele
karakter van het document bereikt had kun
nen worden. Die zwakheid breidde zich over
alle bepalingen uit, maar artikel 16 werd.
toch wel het allerzwaarste getroffen. Per slot
van rekening bleek de deelneming van de
Vereenigde Staten niet volstreekt noodig,
wanneer men zich verbond nimmer de wape
nen te laten beslissen zonder van tevorens
langs vreedzamen weg te hebben geprobeerd
het conflict op te lossen; maar hoe is het
mogelijk een economische en financieele
boycot of een blokkade toe te passen, als
de machtigste staat van de wereld onver
schillig en vijandig blijft en men zelfs over
zijn beslissingen in het onzekere verkeert?
Er is nog een tweede, niet minder belang
rijke oorzaak. Men heeft gedurende het be
staan van den Volkenbond kunnen waarne
men, dat de voornaamste moeilijkheid, die
de doelmatigheid van het systeem der sanc
ties zooals de ontwerpers zioh gedacht heb
ben in dern weg, staat, niet zoozeer ..in de toe
passing der' .te''hemen, maatregelen ligt als
wel in den afkeer van .het zich openlijk uit
spreken tegen en de bewuste verblindheid
voor den meest waarschijnlijken overtreder.
Het is duidelijk, dat die verblindheid al
thans voor een deel voortspruit uit den
wensch het toepassen van sancties te ver
mijden. iets dat den overtreder tot dank
baarheid stemt; het gaat er mee als met den
vader, die om speciale redenen zijn zoon niet
wil straffen en daarom maar doet, alsof hij
de begane fouten niet gezien heeft. Maar
dat bijzondere en zeker onverwachte feit,
dat de eerste étappe vair den Volkenbond
kenmerkt, die schroom om te erkennen, dat
er vei'dragsschending heeft plaats gehad
vloeit evenzeer uit een andere, niet minder
belangrijke oorzaak voort: de verzameling
nauwe politieke verbintenissen, het politieke
netwerk, dat alles naties omsluit en geen
harer de noodzakelijke vrijheid geeft om zich
openhartig over eikaars handelingen te
uiten. Hoe de situatie ook moge zijn, alle an
dere naties voelen zich met den bedoelden
overtreder vereenigd door speciale banden,
besprekingen, verdragen, wed ex-zij dsche be
loften, belangen van 'heden of toekomst, of
wel zij vinden iix haar verleden een episode
terug, die niet voldoende van het geval in
kwestie verschilt om het mes met de oxxver-
biddelïjkheid van een Shylock te lxaxxteeren.
En daarom is het. dat de oplossing dikwijls
voor tweeërlei uitlegging vatbaar is en de-
tekst verwarreixd werkt.
Wanneer wij den weg van de sanctie vol
gen van zijn juridisch uitgangspunt af, via
het politieke oogenblik, waarop haar toepas
sing begint tot aan de economische en finan
cieele faze van haar toepassing', dan zien wij
nieuwe en nog gecompliceerder hindernissen
oprijzen.
Latexi wij eens onze toevlucht nemen tot
de letters van het alfabet; ieder mag ze ver:
vangen door de namen van de laxxden, die hij
voor dergelijke gevallen in aanmerking
meent te moeten laten komen. Er is een
land, A genaamd, dat een groote economi
sche macht vertegenwoordigt en een andere
natie B die weinig macht bezit. Voor
A hebben de economische relaties met B
geen enkele beteekenis. Ixi zijn statistieken
komt B onder de rubriek „andere landen" in
den allerlaat.sten regel voor. Voor B daar-
entegexx is A de eerste cliënt, zoodat een
breuk in. de relaties tusschen A en B voor
A dus 'n onbeteekenend détail, voor B echter
een nationale catastx-ofe beteek'exxt. Wat zal
B doen, als de rest van het internationale
alfabet A- als „schender" signaleert en boy
cot van het land eischt? Dit betrekkelijk veel
voorkomende geval vex-klaart een groot deel
van den tegenstand, die bij de toepassing
van sancties ondervonden wordt.
Maar er zijn ïxog andere ooi-zaken. Het
kan voorkomen en het komt inderdaad
voor dat een land M een ovei-heer-
schende positie inneemt in een ander land
P waar het groote kapitalen geïn-
vesteerd heeft in allerlei ondernemingen.
Wat gebeurt er nu als tegen P. omdat het als
overtreder aangemerkt is. de economische
boycot uitgevaardigd woi'dt? De overtreder
zal van de omstandigheid gebruik maken
door economische banden, die hem aan M
binden, door te snijden; het zal xxiet langer
zijn dividenden uitkeeren, het zal de kapita
len en de ondernemingen confisceeren en
op deze wijze heel wat voordeelen uit de
..straf" trekken. Men zal zeggen, dat ver
volgens de oorlog uitbreekt, waarin P over
wonnen wordt, zoodat tenslotte alles precies
zoo verloopt als in de sprookjes en de goe
den worden beloondmaar waar wij voor
opgesteld hebben, dat de economische sanc
ties ten doel hebben den oorlog te vermijden
gaat dat argument niet bepaald op.
Zoo komt langzamerhand uit de feiten de
kern van de moeilijkheid voor den dag. Hoe
paradoxaal het ook moge schijnen, het is een
feit, dat de zwaarste belemmering voor een
systeem vaxx internationale sancties, dat de
moreele solidariteit tusschen alle landen pro
clameert. gevormd wordt door de materieele
solidariteit, welke deze laxxden aaneenbixxdt.
De economische betrekkingen tusschen de
volkeren lijken door haar gecompliceerdheid
en ingewikkeldheid op de weefsels van het
menschelij.k lichaam, op de spieren, op de
ademhaling en de zenuwen, die van de hand
naar den arm en van den arm naar de borst
lobpen en leven schenken aan elk lid en elk
deel.van het lichaam; zij "■oren nergens
speciaal aaxx toe exi toch n zij een in-
tegreerend deel van elk gebxed, dat zij pas
seeren. Het is den staten xxiet mogelijk
zelfs niet voor heilige doeleinden schik
kingen te treffen over het economische le
ven, dat zijn eigen wetten volgt. De beslis
sing over de internationale discipline moet
dus op. een terrein opgezocht worden. Er is
er maar een: dat der openbare meexxing.
Aan hen, die mochten meenen, dat wij ons
daarmede op onzeker gebied begeven, zou ik
willen zeggen, dat, indien het mogelijk ware
ecoxxomische sancties toe te passexx, dit
slechts zou kunnen geschieden op basis van
een openbare meening. krachtig genoeg om
de tegengestelde tendenzen vaxx den handel
exx den handelaar te bedwingen. Zonder open
bare meexxing zijn dus geen saxxeties moge
lijk en met de openbare meening zijn zij
niet meer noodig.
(Nadruk verboden).
FINLAND BETAALT ZIJN OORLOGS
SCHULDEN.
WASHINGTON. 13 Juni (V.D.) De re
geering vaxx Finland heeft gisteren in een
officieele xxota het staatsdepartenxeixt mede
gedeeld dat het op Qten vervaldatum van 15
Juni a.s. wederom de halfjaarlijksche aflos
sing der Finsche oorlogsschulden aaix de Ver
eenigde Statexx ten bedrage van 165.453 dol
lar zal overmaken.
Finland is het eexxige land met oorlogs
schulden aan de Vereenigde Staten, dat zijn
betalingen niet gestaakt heeft.
RECHTER AVORY OVERLEDEN.
De bekende Engelsche rechter Sir Horace
Avory is heden op 83 jarigen leeftijd over
leden. Het aaixtal moord- en sexxsatieprocessen,
waarbij hij voorzitter was, is buitengewoon
groot. Daarvan moeten in het bijzoxider ge
noemd worden de aanklacht wegens beleedi-
gïng door Peter Wright tegen Gladstone, het'
geval van hoogverraad vaxx Sir Roger Case-
ment, en uit den laatsten tijd de beleedigings-
aanklacht, ingediend door de dochter vari
Raspoetin.
Meer Bijzonderheden. A
3500 K. G. aan passet'
giersof aan bommenf
Oxxze Londexxsche correspondexxt schrijft:
Op goed gezag wordt verklaard dat bij de
firma Armstroxxg-Whitworth in Covexxtry voor
Imperial Airways het grootste verkeersvlieg
tuig in aanbouw is dat de wereld tot heden
heeft gekend. Reeds thans zijn de Hannibal-
machines van de genoemde maatschappij de
grootste toestellen in geregelden dienst. Ze
vervoeren 39 passagiers als ze vol zijn xnaar
hun gang is een slakkengang indien mexx hem
vergelijkt met dien van moderne machines van
luchtvaartondernemingen die snelheid met
meer ijver hebben gediend dan Imperial Air
ways dat ooit heeft gedaan. Het Hannibal-
type doet 100 mijl per uur. De nieuwe eeix-
dekker, thans in Coventry in aanbouw, zal 56
passagiers kunnen meenemen en een snelheid
kunnen bereiken van meer daix 160 mijl. De
cijfers vertellen dat men hier een aaxxziexxlij-
ken sprong vooruit maakt in constructie. Er
zijn geen grootere wel natuurlijk snellere
machines in geregelden dienst. De onlangs
verongelxxkte Maxim Gorki van de Russen was
een propaganda-monster. De Lieutenant de
Vaisseau Paris exx andere machixxes, gebouwd
naar het voorbeeld van de Duitsche DO X, zijxi
ook grooter dan het nieuwe toestel van Impe
rial Airways; maar ze zijn gebouwd voor vlie
gen over zee exx daarenboven ïxog xxiet in re
gelmatig verkeer. Het nieuwe Engelsche vlieg
tuig zal dag hx dag uit dieixst moetexx doeix.
Mexx heeft hier dus wel met eeix belangrijke
ontwikkeling ixx luchtvaart te doeix. Eeix ma
chine voor landvèrkeer exx met eexx ladiixg van
56 reizigers doet opnieuw de vraag rijzen wan
neer de grens zal worden bereikt. Toen de
nieuwe Fokker dezer dagen op Croydon ver
scheen hoorde men de meexxing verkondigen
dat met dit toestel de grens der grootte laxxg-
zamerhaixd moest zijn bereikt. Maar het a.s.
toestel vaxx de Imperial Airways gaat weel
een heel eind over deze veronderstelde
grens heen. Blijkbaar blijft het beleid van de
Engelsche onderneming voorloopig gericht op
geriefelijke machines van hoog draagvermogen
en komt de snelheid nog in de tweede plaats.
Ze verwacht klaarblijkelijk sterk toenemend
vervoer met de aanzienlijke verlenging en ver
menigvuldiging van haar diensten en ze is er
in de eerste plaats op bedacht aan de vraag
naar vervoer ten allen tijde te kunnen vol
doen. Verhoogde snelheid is eeix zaak van
later zorg, hoewel een toeneming in dit op
zicht van 100 naar 160 mijl toch al eerbied
waardig is.
Niet elke vlieghaven kan geschikt zijn om
zulk een zware machine met haar 3500 K.G.
aan passagiers te ontvangen. Gedwongen lan
dingen, waarmede mexx nog rekening moet
houden, hoe schaarsch ze ook wordexx, kun
nen de bestuurders in een lastig parket bren
gen.
Wanneer men hoort vaxx zulk een machtig
toestel exx bedenkt dat zoo noodig de 3500 K.G.
passagiers kunnen worden omgezet in 3500
K.G. bommen het beeld vaxx de luchtvaart
als eexx Jaxxus met een dubbel aangezicht leeft
in dezen tijd steeds in de gedachte dan be
seft men xxog wat duidelijker dat het verlan-
gexx vaxx hexx, die een internationaal vergelijk
voor de sterkte vaix nationale luclxtmachten
gepaard willen doen gaan met internationale
controle van de civiele luchtvaart, allerminst
oxxgerijmd is.
A. K. VAN R.
