„Uiver" door het noodweer
te gronde gegaan.
Regeering wil cumulatie
bestrijden.
Het Betauarijisie
52e Jaargang No. 15942
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen
Zaterdag 15 Juni 1935
HAARLEM S DAGBLAD
Directie: P. W. PEEREBOOM
en ROBERT PEEREBOOM.
UITGAVE LOURENS COSTER MAATSCHAPPIJ VOOR
COURANT-UITGAVEN EN ALGEMEENE DRUKKERIJ N.V.
Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM.
ABONNEMENTEN: per week ƒ0.25, per maand ƒ1.10, per 3 maanden
3.25, franco per post ƒ3.55, losse nrs. ƒ0.06. Geïllustreerd Zondagsblad:
per week 0.05, p. maand 0.22, p. 3 mnd. 0.65, franco p. post f 0.72V».
Bureaux: Groote Houtstraat 93 Drukkerij: Zuider Buitenspaarne 12
Telefoon Nos-: Directie 13082 Hoofdredactie 15054 Redactie 10600
Drukkerij: 10122, 12713 Administratie: 10724, 14825 Postgiro 38810
Bijkantoor: Soendaplein 37, Haarlem-Noord, Telefoon 12230.
ADVERTENTIëN 15 regels f 1.75, elke regel meer 0.35. Reclames
ƒ0.60 per regel. Tarieven regelabonnementen op aanvraag. Vraag en
aanbod 14 regels 0.60. elke regel meer ƒ0.15. Onze Groentjes zie
hoofd rubriek.
Gratis Ongevallenverzekering voor betalende abonnés. Levenslange ongeschiktheid f 600.-, Overlijden 600.-, Verlies van Hand, Voet of Oog ƒ400.-. Duim ƒ250.-. Wijsvinger 150.-, Elke andere vinger 50.-, Arm-of Beenbreuk 30.—
Idem voor Abonnés op het Geïllustreerd Zondagsblad: Levenslange ongeschiktheid ƒ2000.-, Overlijden ƒ600.-, Verlies van Hand, Voet of Oog ƒ400 -, Verlies Duim f 75.- Verlies Wijsvinger f 75.-. Verlies andere vinger ƒ30.-.
Alles indien het gevolg van een ongeval en volgens gratis ten kantore van dit blad verkrijgbare voorwaarden.
DIT NUMMER BESTAAT UIT ZESTIEN BLADZIJDEN
Daarnaast minder goede vliegèigenschappen.
Rapport der Commissie verschenen.
Mogelijkheid van blikseminslag niet uitgesloten.
Het rapport van de Commissie, wel
ke een onderzoek heeft ingesteld naar
de oorzaken van het ongeval met de
„Uiver" is thans verschenen. In haar
eindconclusie komt de commissie tot
de slotsom, dat als hoofdoorzaak van
de ramp moet worden aangezien het
buitengewoon ongunstige weer, waar
in het vliegtuig zich bevond.
Daarnaast hebben waarschijn
lijk tot het ongeluk bijgedragen de
minder gunstige vliegeigenschap
pen van het toestel in zeer slechte
weersgesteldheid en de nog geringe
practijk, die de piloten met het toestel
verkregen hadden.
De mogelijkheid van blikseminslag
en dientengevolge van plotselinge ver-
dooving of dood van de piloten is
als oorzaak van het ongeval evenwel
niet uitgesloten.
De commissie vereenigt -zich in hoofdzaak
dus met de door dr. van der Maas in zijn rap
port neergelegde conclusies welke als volgt
luiden:
1: De oorzaak van het ongeval is hoogst
waarschijnlijk niet gelegen in brand., breuk
of blikseminslag in de lucht, zoomin als in
'storingen van technischen aard.
2. Het moet waarschijnlijk worden geacht,
'dat de zeer ongunstige weersomstandigheden
tezamen met minder gunstige vliegeigen
schappen van het toestel in zware remous en
.vermoeidheid van den vlieger geleid hebben-
tot botsing met den grond, die de catastrophe
tengevolge had.
De commissie zegt in haar rapport voorts,
dat het niet mogelijk is gebleken met af
doende bewijskracht de oorzaken van het on
geval aan te wijzen.
Waarschijnlijk verloop van het
ongeval.
Uit het rapport van Dr. Ir. van der Maas
blijkt duidelijk het verloop van de bui, die in
den nacht van 19 op 20 December 1934 boven
H3 en Rutbah Wells woedde en die de „Uiver"
noodlottig is geworden.
Hoewel men van een bui, zooals de hierbe-
doelde, niet mag aannemen, dat zij zich lang
durig met gelijke hevigheid en eenparige snel
heid verplaatst men moet eerder denken -
aan een opeenvolging van verschillende
buien wijst alles erop, dat de door H3, de
„Uiver" en Rutbah Wells ondervonden bui ge
heel dezelfde was. Zoowel te H3 als te Rutbah.
dat Oostelijk van H3 ligt, zag men haar in 't
Westen aankomen en in 't Oosten verdwijnen,
terwijl het verloop van windsterkte, regen en
onweer op beide plaatsen hetzelfde was. Aan
genomen mag dus worden, dat de „Uiver", die
in het tijdsverloop tusschen het pdsseeren van
de bui te H3 en te Rutbah tusschen beide
plaatsen in vloog, zich in geh'eel dezelfde bui
heeft bevonden.
Zoowel de bui, welke boven H3 en Rutbah
Wells woedde, als de „Uiver" verplaatsten zich
van West naar Oost; de „Uiver" haalde de bui
met groote snelheid in en vloog er aan den
achterkant in. Aanvankelijk ontmoette het
toestel zwaren regen en betrekkelijk matigen
wind, langzamerhand geraakte het in het ge
bied van onweer, regen, hevige verticale lucht
bewegingen en uiterst krachtige en variabele
winden. Het is zeer waarschijnlijk, dat het toe
stel nog slechts zeer enkele kilometers van den
voorkant der bui verwijderd was toen het
ongeluk plaats greep.
De piloot moet doelbewust in de bui gevlo
gen zijn, hierop wijzen de ingehaalde antenne
en de bij H3 ingestelde koers naar Bagdad.
Het was bij H3, dat de „Uiver" langzamerhand
het heviger gedeelte van de bui begon te na
deren. Of de piloot wilde niet terug, teneinde
aan het reisschema vast te houden, of hij zag
het terugkeeren bezwaarlijker in dan het
doorvliegen.
Reeds kort na H3 is het toestel in het hevig
ste deel der bui gekomen en het moet hierin
verscheidene minuten vrijwel in de koersrich-
ting naar Bagdad zijn doorgevlogen.
Het was op een vorigen tocht naar Cairo en
terug reeds gebleken dat men het toestel wat
den koers betreft in zeer ongunstig weer zelfs
met twee man niet steeds houden kon en
daarbij veel hoogte verloor. Ook was de hoog
tebesturing in die omstandigheden zwaar. Men
moet dus aannemen, dat de piloten, toen zij
in het voorgedeelte, dat is het hevigste deel,
van de bui gekomen waren, de handen met de
besturing meer dan vol hadden en de uiterste
pogingen hebben moeten aanwenden, het toe
stel in de hand te houden.
In de nog geen 10 minuten, dat het toestel
zich in het zwaarste deel van de bui bevond,
heeft het zijn hoogte verloren, is van 83 gra
den koers gekomen in een koers, gelegen tus
schen 270 graden en 280 graden (dat wil dus
zeggen, dat-het meer dan 180 graden is ge
draaid) en in dien koers aan den grond ge
komen, op een punt, dat bijna 4 km buiten de
bij H3 nieuw ingestelde koerslijn, zonder dat
eenige voorbereidende maatregel tot landen
was genomen.
Hoe is het toestel aan den grond
gekomen?
De dwarshelling moet meer dan 17 graden
over stuurboord geweest zijn, een helling van
30 graden is zeker niet uitgesloten. De helling
om de dwarsas is vermoedelijk eenige graden
voorover geweest.
De groote dwarshelling zou kunnen wijzen
op een draaiing stuurboord uit, gedwongen of
vrijwillig. Een helling voorover kan, zoo dicht
bij den grond, niet vrijwillig geweest zijn.
Veronderstellingen omtrent de
oorzaken van het ongeval.
De meest voor de hand liggende veronder
stelling is, dat het den piloten niet mogelijk
geweest is, zich voldoende aan den noodlotti-
gen invloed der dalende luchtstroomen te ont
trekken, dat zij de besturing met het verticale
roer zijn kwijt geraakt en in hun uiterste po
gingen de besturing in handen te houden er
niet aan konden denken om te landen, eens
deels omdat een landing in het heuvelachtige
terrein allergevaarlijkst moest worden, ander
deels omdat zij geen handen vrij hadden om
zich op de landing voor te bereiden, met het
gevolg, dat zij met een eigen snelheid van ten
minste 225 Km den grond raakten.
De gewijzigde koers, de vermoedelijke draai
richting, stuurboord uit, het niet instellen van
een anderen koers dan die naar Bagdad, de
eenigszins voorover-hellende stand zoo dicht
bij den grond en last not least het aan den
grond loopen zelf, het zijn voor de commissie
alle aanwijzingen, dat men het toestel niet
meer op voldoende wijze kon besturen.
Is deze veronderstelling juist, dan dringt
zich de vraag naar voren of een gemakke
lijker te besturen toestel wel veilig door de
bui heen gebracht zou zijn. De mogelijkheid,
dat het gelukt zou zijn, bestaat zeer zeker,
maar een bevestigend antwoord op deze vraag
is overigens niet te geven.
Men kan ook de veronderstelling maken, dat
de piloten, om welke reden dan ook laag vlie
gend, omgekeerd waren, wijl de storm hun te
machtig werd en het toestel daarbij nog be
hoorlijk in de hand hadden. Een plotseling
optredende plaatselijke dalende luchtstroom
zou het toestel dan onverwacht tegen den
grond gedrukt hebben, dan wel de piloten
zouden zich in de juiste hoogte vergist hebben.
Een goede verklaring voor den terugkeer is
hierbij evenwel niet te geven.
Een vergissing omtrent de juiste hoogte is
naar de meening der commissie niet aanneme
lijk; meer dan 30 of 40 m kan de hoogte-aan
wijzing bezwaarlijk fout geweest zijn; boven
dien moest de gezagvoerder met het oog op de
vele heuvels rekening houden met een terrein,
dat 60 a 100 m hooger lag dan de vlakte, waar
in de „Uiver" aan den grond kwam.
Het is ook mogelijk, dat de piloten tenge
volge van blikseminslag verdoofd of gedood
zijn geworden en het toestel onbestuurd naar
omlaag ging. In het gedeelte van de bui, waar
in de ..Uiver" zich tijdens het ongeluk bevond,
woedde een hevig onweer. Een electrische ont
lading over het metalen toestel is dus geens
zins onaannemelijk en er zijn ook enkele tee
kenen (de ronde, schijnbaar geponste gaten
in bakboordsvleugel, een spoor op een revol
ver, dat aan vonkoverslag te wijten zou kun
nen zijn), die in dezen zin eenige aanwijzing
geven. Maar, al ware de veronderstelling van
een electrische ontlading over het toestel juist,
dan zou dit nog volstrekt niet behoeven in
te sluiten, dat de piloten hiervan een nadee-
ligen invloed zouden hebben ondervonden. De
commissie kent uit de literatuur geen geval
len van ernstige beïnvloeding der opvarenden
van metalen vliegtuigen door blikseminslag.
Ook zou het al zeer toevallig geweest zijn,
wanneer beide piloten tegelijk het slachtoffer
waren geworden, terwijl bij de lijkschouwing
geen teekenen van verwonding of dood door
blikseminslag zijn gevonden. Dat deze niet
gevonden zijn is evenwel weer geen onaan
tastbaar bewijs, dat de piloten inderdaad niet
door den bliksem gedood of verdoofd zijn ge
worden.
AI moge blikseminslag als oorzaak van het
ongeval dus onwaarschijnlijk zijn, de moge
lijkheid is niet met zekerheid uitgesloten.
Breuk in de lucht als oorzaak van het onge
val komt zeer onwaarschijnlijk voor. Buiten de
plaats van het ongeval werden nergens sporen
van het vliegtuig gevonden.
Vankwaadwilligheid of misdaad kwam geen
enkel positief feit ter kennis van de commissie.
■ill
GROOTE OPENBARE VERGADERING in de Gem.
Concertzaal op VRIJDAG 28 JUNI, kwart over 8.
Spreker J. H, L. DE BRUIN, uit Amsterdam.
Onderwerp „HET GEWETEN DER NATIE".
Toegangsprijs 20 cent. Werkloozen 5 cent.
Kaarten verkrijgbaar aan beide kringhuizen: Frans
Halsplein 7 en Florastraat 14.
(Adv. Ingez. Med.)
Het crematorium te Velsen.
Over een klacht van de Vereeniging voor
Facultatieve Lijkverbranding.
Op het laatst gehouden congres van de
Vereeniging voor Facultatieve Lijkverbran
ding werd een klacht geuit omtrent ver
keerde toestanden welke zouden heerschen
aan het Crematorium te Velsen. Het hoofdbe
stuur achtte deze klacht van een dergelijken
omvang, dat een commissie werd ingesteld
teneinde een nauwkeurig onderzoek te doen
plaats vinden. Deze commissie heeft thans
het rapport over dit onderzoek uitgebracht, het
is aan de afdeelingen toegezonden. Het rap
port beslaat 80 pagina's. De inhoud wordt niet
gepubliceerd.
Thans zal een buitengewone vergadering
der Vereeniging op Zaterdag 22 Juni in Utrecht
plaats vinden ter behandeling van dit rap
port. De afdeeling Haarlem is opgeroepen tot
een vergadering op Maandag a.s teneinde de
houding vast te stellen welke de afgevaardig
den zullen aannemen over het rapport.
De afdeeling Velsen vergadert hedenavond.
ONGELUK AAN HET BLOEMENDAALSCHE
STRAND.
Vrijdagavond reed de 19-jarige D. R. uit
IJmuiden op een racefiets op het Bloemen-
daalsche strand. Hij kwam met het voor
wiel in het rulle zand terecht, waarbij de
fiets over den kop sloeg. Hij heeft vermoe
delijk het linkersleutelbeen gebroken. Aan
den politiepost aan den Zeeweg werd hij
voorloopig verbonden, waarna hij per taxi
naar IJmuiden werd overgebracht.
Uitvoer van bloembollen in
Mei 1935.
Meer dan verleden jaar.
De uitvoer van bloembollen in Mei 1935 heeft
119.326 K.G. bedragen voor een waarde van
f 57.092. De correspondeerende cijfers in Mei
1934 zijn 112.540 K.G. en f53.900, zoodat een
stijging valt waar te nemen.
De uitvoer in het tijdvak JanuariMei 1935
bedroeg 4.086.755 K.G. voor een waarde van
f 1.749.276, wat weer meer is dan in het over
eenkomstige tijdvak in 1934, dat de volgende
cijfers had 3.352.388 K.G. en f 1.592.544.
Drie panden door brand
vernield.
Vuurzee te Dreumel.
DREUMEL, 15 Juni (V.D.) In den af-
geloopen nacht om twaalf uur sloeg tijdens
een hevig onweer de bliksem in het pand
aan den Maasdijk, bewoond door de familie J.
Kusters. Het huis, dat met riet was bedekt,
stond spoedig geheel in vlammen en weldra
was ook het aangrenzende pand, bestaande
uit een mandenmakerij en woonhuis en be
woond door de familie C. Luyten, door het
vuur aangetast. Aan blusschen viel niet te
denken. Ook een derde pand waarin gevestigd
waren een schilderswerkplaats, bakkerij, en
café, bewoond door de familie W. Bueter, kon
niet voor het vuur gespaard blijven.
De plaatselijke brandweer onder leiding van
den burgemeester, den heer Van Erp. be
streed het vuur met alle kracht doch moest
zich beperken tot nathouden der omliggende
panden. Pas te twee uur was men, mede door
den hevigen regenval, het vuur meester. Van
de inboedels kon slechts weinig worden ge
red. De schade wordt gedeeltelijk gedekt.
Wetsontwerp ingediend.
Ook pensioneering van Kamerleden
moet h.i. herzien worden.
De regeering heeft heden ingediend
een wetsontwerp inzake de cumulatie
van inkomens en pensioenen.
Het wetsontwerp bevat een wijziging en
aanvulling van de pensioenwet 1922, van de
wet van 28 Mei 1925, van de gemeentewet, van
de provinciale wet, van de wet van 30 Juni
1923 en van de wet van 17 Juli 1923.
In het wetsontwerp zegt de regeering dat
het wenschelijk is bepalingen te treffen,
welke eenerzij ds de cumulatie van pensioen
met inkomsten of met pensioen voor zoover
deze genoten worden uit of in verband met
eenigerlei functie in publieken dienst) verder
te beperken, en anderzijds de toepassing van
de op dit punt bestaande bepalingen te ver
eenvoudigen door een regeling vast te stellen
ten aanzien van wachtgeld en van eigen en
gezinspensioen ter zake van het bekleed heb
ben van publieke functies, evenals een nadere
voorziening te treffen voor non-activiteits
wedden welke door de leden der Staten Gene
raal worden genoten.
Orkaan woedde bij Parijs.
Electrische- en telefoongeleidingen door
vallende boomen vernield.
PARIJS, 15 Juni, (Reuter). Een orkaan
heeft gisteravond in de buurt van Parijs ge
woed en op vele plaatsen schade aangericht.
Een waterhoos ontwortelde eenige boomen
die in hun val de electrische en telefoon-
geleidingen vernielden. Het water drong in
het station van de Metro door, gevolgd door
verstopping van riolen waardoor schade
werd aangericht. Twee schouwburgen wer
den onder water gezet. De bewoners van een
huis moesten ijlings de vluclht nemen.
Oude man te Veendam
verdwenen.
Politie staat voor een raadsel.
Sedert Woensdagmorgen wordt te Veendam
de 66-jarige alleenwonende heer Kroeze ver
mist. Bij een onderzoek, dat de politie in zijn
woning heeft ingesteld vond zij in de gang
een met bloedvlekken bedekte vloermat. Zij
zou eveneens de brandkast geforceerd hebben
gevonden.
Men vond in een en ander aanleiding om de
familie van den man. die niet ter plaatse
woonachtig is. te verwittigen.
De oude heer zou juist een bedrag aan geld
ontvangen hebben, dat hij in huis zou hebben
opgeborgen. De politie stelt alle pogingen in
het werk den heer Kroeze op te sporen en
heeft daarbij o.a. de hulp van een speurhond
ingeroepen. Tot nu toe heeft dit echter nog
geen resultaat opgeleverd.
DE SPANNING IN HET VERRE OOSTEN. Een beeld uit de Noord-Chineesche
stad Peiping, die de Japanners dreigen te bezetten en thans door een groot deel
der bevolking verlaten wordt.
Het Uiver-rapport is verschenen. De Commis
sie neemt als hoofdoorzaak van de ramp het
ter plaatse lieerschende noodweer aan.
pag- 1
China wendt zich tot de mogendheden.
pag. 4
De strijd in den Chaco is Vrijdag gestaakt.
pag. 4
Verlenging der N. R. A.v is door den Ameri-
kaanschcn senaat en het Huis van Afge
vaardigden aanvaard.
pag. 4
Te Rcinsdorf zijn totnogtoe 45 lijken gebor
gen.
pag. 4
B. en W. van Haarlemmermeer en de land
bouworganisaties beraadslaagden over de
hagelschade.
pag. 4
De spoorwegtekorten blijven steeds stijgen.
pag. 3
Minister Gelissen voorzitter van het ..Werk
fonds" 1934?
pag. 3
Bijzonderheden over het transferverdrag met
Duitschland.
pag. 3
De Koningin onthulde hedenmiddag het van
Heutsz-monument.
pag. 1
De roeiwedstrijden van Hollandia.
pag. 15
Het internationaal concours liippique te Am
sterdam.
pag. 6
Bioscopen.
pag. 8
ARTIKELEN, ENZ.
Jhr. dr. B. de Jong van Beek en Donk: De ne
gentiende internationale arbeidsconferentie
pag 4
Van onzen Londenschen correspondent: Lon
den heeft weer een mysterie.
pag. 7
Mr. E. Elias: Groote dingen in een kleine
straat.
pag. 5
Financieele Kroniek: Het probleem van de
hoogc rente.
pag. 9
W. Sch.: Max Blom moet dienen.
pag. 15
B. C. J. Groenevelt: Een elf landen tocht per
fiets.
pag. 7
Vr. S.: Negertooneel in Londen.
K. de Jong: Radiomuziek der week.
J. B. Schuil: Jongensboeken,
A. H.: Voelt U iets voor Esperanto?
P. van der Hem: JapanNoord China.
Sport in 't kort.
pag. 7
pag. 8
pag. 8
pag. 9
pag. 6
H. D. vertelling: Hans P. van den Aardweg:
De Piano-Virtuoos.
pag. 7
Bekende Haarlemmers: de heer P. P. Har-
tendorf.
pag. 3
Fransche bezorgdheid over de
Britsch-Duitsche besprekingen
Londen stelt gerust.
LONDEN, 15 Juni (V.D.) Uit Parijs wordt
gemeld dat de Fransche pers haar bezorgd
heid uitspreekt over de voorgestelde Engelsch-
Duitsche vlootovereenkomst en in dien geest
zou de Fransche regeering een antwoord-nota
voorbereiden op de nota die de Britsche re
geering haar over deze zaak heeft doen toe
komen.
In wel-ingelichte kringen te Londen verze
kert men echter, dat Engeland geen enkel
punt of geen enkele positie zal accepteeren,
waardoor Frankrijk reden tot bezorgdheid zal
kunnen hebben.
Dolle hond bijt 23 personen.
15 hunner overleden.
MADRID. 15 Juni. (Reuter Te Matero in de
provincie Barcelona zijn 23 menschen door
een dollen hond gebeten. Vijftien zijn er
reeds overleden. Ook in de provincie Cordova
is een epidemie van hondsdolheid uitgebro
ken.
NOG MEER NIET-BETALERS.
WASHINGTON, 15 Juni. (Reuter). Honga
rije, Letland, en Lïttauen hebben meege
deeld hun oorlogsschuld aan Amerika niet
te zullen betalen.
Het bezoek van Prinses Juliana
aan Friesland.
Enthousiaste ontvangst.
Op haar rijtoer door het Oostelijk gedeelte
van de provincie Friesland is Prinses Juliana
enthousiast door de bevolking ontvangen.
Hoewel het bezoek een onofficieel karakter
droeg waren de bewoners van de plaatsen
waar de Prinses passeerde niet die meening
toegedaan en hebben haar een allerhartelijk
ste ontvangst bereid.
