Vaat $agd a^itukmtk
Ned. O. Indië in 1934.
Ge slaagt zeker!
DINSDAG 18 JUNI 1935
HAARDE M'S DAGRIAD
7
I.
Nederlandsch Indië heeft in 1934 evenmin
kunnen ontkomen aan de gevolgen der han
delsbelemmeren de bepalingen door de meeste
landen in den loop der laatste jaren opgewor
pen. Maatregelen van zeer ingrijpenden aard
waren ook ginds noodig. Vóór alles werd daar
bij gestreefd naar de instandhouding van den
export der bekende stapelproducten en naar
de verzorging van de eigen productie- en
distributie-apparaten. De afsluiting van in
ternationale overeenkomsten met betrekking
tot de productie van een aantal exportartike
len werd in 1934 voortgezet in den vorm van
den met ingang van 1 Juni van het vorige
jaar vastgestelde rubberovereenkomst, waar
in zoowel een uitvoer- als aanplantrestrictie
was opgenomen. Daarmede is misschien het
einde bereikt der internationale overeenkom
sten voor deze wereldproducten, tenzij men te
eeniger tijd ook de suiker daarin zou willen
betrekken. Deze internationale regelingen
zijn mede oorzaak geweest, dat het contact
tusschen Nederland en Ned. Indië hechter is
geworden. Volkomen terecht werd met betrek
king daartoe door de Afdeeling Algemeene
Economische Aangelegenheden te Batavia op
gemerkt. dat deze samenwerking voor de hand
ligt. daar beide landen met hun tegengestelde
handelsbalansen tezamen t. a. v. het buiten
land een sterkere plaats innemen, dan ieder
op zichzelf. Maar naast de Europeesche lan
den, die voor Ned. Indië van belang zijn ge
weest voor den afzet van producten, zal 1934
geboekstaafd blijven in de geschiedenis als het
jaar van de onderhandelingen met Japan. Van
Juni tot December werd geconfereerd. Om
trent principieele punten werd geen over
eenstemming verkregen. Toch acht men de
beteekenis dezer onderhandelingen van veel
grooter belang, dan velen meenen. Immers, de
handelspolitieke uitrusting van Ned. Indië is
verrijkt en de onderhandelingen waren oor
zaak. dat men zich een breeder beeld kon
vormen van de handelsverhoudingen over
een groot gedeelte der wereld. Tot welke
maatregelen is men nu in Ned. Indië overge
gaan om aan de moeilijkheden het hoofd te
bieden? Men is o.a. gekomen tot een stelsel,
waarin drie richtlijnen te onderscheiden zijn.
In de eerste plaats de contingenteering van
den invoer van verschillende producten, waar
bij al dan niet een verdeeling werd vastgesteld
tusschen bepaalde landen van herkomst. Daar
naast is men overgegaan tot een licentieering
van importeurs en ten slotte een reglementee
ring van binnenlandsche bedrijven, ter voor
koming van destructieve concurrentie. Daar
bij is het consumentenbelang zooals van
officieele zijde wordt medegedeeld nooit
uit het oog verloren. Ten bewijze daarvan
wordt er aan herinnerd, dat de contingentee
ring van gebleekte katoentjes gepaard ging
met een stabilisatie der prijzen, die weliswaar
15 tot 20 procent hooger lagen dan die van
1933, doch het voordeel hadden van de groote
mate van vastheid. De daarbij aansluitende
contingenteering van ongebleekte katoentjes
in einde 1934 is dusdanig ruim opgevat, dat
aan de door de gedaalde koopkracht noodza
kelijke vervanging van gebleekt door onge
bleekt goed voldoende ruimte is gelaten.
De samenwerking tusschen overheid en be
drijfsleven is o.m. verkregen door de oprich
ting der N.I.V.I.G., een importeursorganisatie.
Wat de bedrijfsreglementeering betreft kan
verwezen worden naar de in 1934 tot stand
gekomen ordonnantie, welke deze aangelegen
heid regelt en de verschillende beschikkingen,
welke het vestigen van nieuwe bedrijven ver
gemakkelijken. De steun dus voor de reeds
zoo dikwijls genoemde industrialisatie. Dit
proces schrijdt uiterst langzaam voort. De ver
vanging van import door het eigen product
dient met de grootste voorzichtigheid te ge
schieden. Onvoorzichtigheid kan tot groote
moeilijkheden leiden. Voor verrassingen wordt
men niet gespaard. Zoo was de inyoering van
een accijns op oliën en vetten in de V.S. van
Nd. Amerika feitelijk een prohibitief invoer
recht voor onzen export van copra- en palm
alie, waarvan de grootste scherpte, eerst ver
dween, nadat het noodzakelijk was gebleken
bepaalde vrijstellingen te verleenen. De Ne-
derlandsch-Duitsche clearingovereenkomst
werd in November 1934 ook voor Ned. Indië
van kracht. De uitwerking za.1 ook hier betee-
kenen: minder Ned. Indische producten naar
Duitschland. De depreciatie van de dollar
was oorzaak van een toegenomen invoer uit
de Vereenigde Staten vergeleken bij 1933. In-
tusschen blijkt uit de ter beschikking staande
cijfers over 1934, dat de achteruitgang tot
staan is gekomen en dat hier en daar van een
verbetering in den toestand gesproken mag
worden, zoo steeg' de uitvoer in hoeveelheid en
waarde, terwijl de verminderde invoer ten dee-
le gecompenseerd is door toegenomen eigen
productie. De indexcijfers van den in- en uit
voer liggen op hetzelfde niveau als die voor
geheel Azië en zijn iets hooger dan die, welke
voor den wereldhandel gelden. De toenemen
de productie openbaarde zich in de oprichting
van een bandenfabriek, een zeepfabriek en in
de weverijen. In tusschen zakte het binnen
landsche verkeer in 1934 verder in. De geld
circulatie was nog weder 8 procent lager dan
in 1933; de cijfers der posterijen vertoonden
een verderen achteruitgang. Daartegenover
boekten de spoorwegen in de laatste maanden
van 1934 voor het goederenvervoer voor het
eerst een vooruitgang en dat niettegenstaan
de de sterk verlaagde tarieven. Het benzine
verbruik bleef in 1934 constant en toonde in
December een vermeerdering. De stabilisatie
van den rijstprijs had een gunstigen in
vloed. Intusschen ontwikkelde de toestand zich
niet overal op overeenkomstige wijze. De Bui
tengewesten hadden meer voordeel van be
paalde prijsverbeteringen dan Java.
De productie-ontwikkeling is vooral voor
de export-producten zeer belangrijk ge
weest. Uit de cijfers blijkt, dat de toeneming
van den uitvoer van aardolieproducten de ver
mindering van het gewicht van den uitvoer
van alle overige producten, met uitzondering
van suiker, geheel heeft goedgemaakt. Het is
duidelijk, dat het zwakke punt in de ont
wikkeling van den uitvoer gelegen is in de sui
kerpositie. De achteruitgang van den suiker-
uitvoer in 1934, zoowel in gewicht als ook in
waarde (resp.: 55 en 85 procent, is natuurlijk
van grooten invloed geweest. En al is de toe
neming van den uitvoer van aardolie een ver
blijdend feit, toch weegt de beteekenis daar
van voor de volkshuisvesting niet op tegen den
teruggang bij de overige producten.
Bij de bestudeering van een overzicht van
de uitvoereïjfers van de belangrijkste land
en mijnbouwproducten uit Ned. Indië, tus
schen de jaren 1926 en 1934, valt het op, dat
de verliezen vooral op rekening van Java ko
men. Maar zelfs op dit eiland is de toestand
niet overal dezelfde. Uit deze feiten volgt, dat
bij de beoordeeling van Indische cijfers de
grootste voorzichtigheid in acht genomen
moet worden.
Onder de voortbrenging voor eigen markt
neemt de voedselproductie de belangrijkste
plaats in. Ofschoon de graanoogsten op Java
en de maïsoogst van Zd. Celebes in 1934 te
genvielen, zijn de rijstinvoeren wederom ge
daald. Daartegenover werd ook belangrijk
minder maïs uitgevoerd.
Het ontbreken van betrouwbare productie-,
statistieken maakt het moeilijk, zooal niet on
mogelijk. te beoordeelen, of en in hoeverre de
nieuwe productie, dan wel de productie
uitbreiding, in staat is geweest om de vermin-
'hoibUaHcLet
B. de- Jleeuw
jAAlhthu ss-tc. 74
llllllllllilllilllllllllll
(Adv. Ingez. Med.)
dering van den invoer te compenseeren. Wel
schijnt in de meeste gevallen van een dergelij
ke algeheele compensatie nog geen sprake
te zijn.
M.
Nationaal Verbond van
Gemeenteambtenaren.
De 30ste Algemeene Vergadering te Haarlem.
Bij de voortzetting der algemeene vergade
ring te Haarlem, welke onder leiding stond
van den heer A. Kooiman. Bondsvoorzitter,
werden verschillende voorstellen der afdeelin-
gen in behandeling genomen. Bijzondere be
langstelling bestond voor een voorstel der afd.
Amsterdam, waarin het Hoofdbestuur werd
uitgenoodigd. pogingen aan te wenden tot
meer samenwerking tusschen politiek-onaf-
hankelijke organisaties van overheidsperso
neel. Algemeen bleek de vergadering het stand
punt, door Amsterdam ingenomen, te deelen,
zoodat het Hoofdbestuur met algemeene stem
men de opdracht kreeg, besprekingen te ope
nen met verwante vereenigingen, in het bij
zonder van gemeente-personeel en van de re
sultaten van dezen arbeid rapport uit te
brengen.
Bij het verleenen van deze opdracht werd
de wensch uitgesproken, dat het hoofdbestuur
erin zou slagen, een einde te maken aan de
versnippering van krachten, die een recht
streeks gevolg is van het aanzienlijk aantal
bonden van overheidspersoneel o.p politiek-
onafhankelijk standpunt.
Aangezien het beginsel, waarop deze orga
nisaties steunen, vooral den laatsten tijd zijn
deugdelijkheid in toenemende mate heeft be
wezen, werd de verwachting uitgesproken, dat
een zoodanige samenwerking zou worden ver
kregen, dat de belangen van het overheids
personeel in nog meerdere mate dan thans
reeds het geval is, zouden worden gediend.
Een voorstel tot hernieuwde contributieverla
ging voor de laagst bezoldigde ambtenaren
zal door liet Hoofdbestuur nader worden on
derzocht.
De vergadering droeg het Hoofdbestuur op.
met alle kracht te ijveren voor de invoering
van den 8-urigen werkdag voor het verple
gend personeel, mede ter bestrijding van de
heerschende teisterende werkloosheid onder
de verplegenden.
Een voorstel tot vermindering van het aan
tal Hoofdbestuursleden werd niet aangenomen,
wel werd in verband hiermede besloten tot
het vormen van districten, waarvan de ver
schillende afdeeiingen deel zullen uitmaken.
De begrooting voor 1935 werd daarna aan
genomen.
Een voorstel tot het vormen van een lande
lijke Commissie voor vacantiereizen werd niet
aangenomen, omdat de vergadering van ge
voelen was, dat deze aangelegenheid beter
plaatselijk behandeld kon worden.
Besloten werd de volgende algemeene ver
gadering te Den Haag te houden.
Bij de bestuursverkiezing werden de aftre
dende Hoofdbestuursleden de heeren D. van
Arend en H. Oltmans met nagenoeg algemee
ne stemmen herkozen, terwijl in de bestaande
vacatures werden gekozen de heeren P. A.
Donker te Rotterdam en K. Human te Alk
maar.
Daarna werd door den Secretaris een inlei
ding gehouden over de ontwikkeling van het
plaatselijk georganiseerd overleg' en het cen
traal overleg, dat door samenwerking van een
aantal gemeenten krachtens art. 137 van de
gemeentewet tot stand is gekomen, waarbij o.a.
werd stilgestaan bij de wijze, waarop het ..Cen
traal Orgaan" de regeling, goedgekeurd bij
K.B. van 22 Oct. 1934, blijkbaar wenscht uit te
voeren.
Nadat nog eenige voorstellen waren behan
deld, sloot de voorzitter de vergadering met
een woord van dank tot alle aanwezigen, in
het bijzonder tot het bestuur der afdeeling
Haarlem, dat de congresbezoekers op buiten
gewoon gulle wijze is tegemoetgetreden o.a.
door het organiseeren van een Cabaretavond
in den Schouwburg met bal, een autotocht en
een diner voor genoodigden.
JUBILEUM A. F. HOEKSTRA.
Heden herdacht de heer A, F. Hoekstra,
leeraar in de Fransche taal van de openbare
school voor U.L.O. aan den Vijverweg te
Bloemendaal den dag, waarop hij voor 25
jaar tot onderwijzer werd benoemd in die
gemeente en wel op de school aan den Ge-
nestetweg.
Dit feit werd Maandagmiddag na den school
tijd in intiemen kring herdacht in het gym
nastieklokaal van de school.
Hier waren aanwezig behalve het personeel
Dr. J. Th. Bornwater, wethouder van Onder
wijs, vergezeld door den heer S. Huynink, chef
afd. Onderwijs; H. v. d. Weyer, inspecteur van
het L. O., in de inspectie Haarlem; A. H. Ben-
newitz, voorzitter van de Oudercommissie. S.
A. Wilson, secretaris der comm. van toezicht
op het L .O. en A. IJzerman het vorig hoofd
der school.
Het eerst werd het woord gevoerd door wet
houder Bornwater. die er op wees dat een dag
als deze. een mijlpaal in het leven, niet onop
gemerkt mocht voorbijgaan.
De wethouder getuigde van de groote waar
deering van het gemeentebestuur voor de
noeste vlijt en groote toewijding van den jubi
laris bij zijn taak, eerst bij het L O., later bij
het U. L. O. en sprak ten slotte de hoop uit.
dat de heer Hoekstra nog lange jaren het on
derwijs in Bloemendaal mag dienen.
Bij deze woorden voegde spr. namens het
gemeentebestuur een enveloppe met inhoud.
Hartelijke woorden van waardeering sprak
ook de inspecteur, die op de groote schare
wees, die aan den heer Hoekstra de grondbe-
_inselen van het Fransch te danken hebben.
Öok hij hoopte, dat de jubilaris nog lange
jaren gespaard moge blijven tot heil van de
BI. jeugd.
Groote persoonlijke vriendschap sprak uit
de woorden van het hoofd der school Dr. T.
Popma, die op de moeilijke, maar ook schoone
taak van den onderwijzer wees, die ondanks
teleurstellingen moedig voortgaat het zaad uit
te strooien.
Namens het personeel bood hij een 3-tal
boekwerken ten geschenke aan.
Nadat nog de heer IJzerman getuigd had
van zijn groote vriendschap, bedankte de heer
Hoekstra allen voor de hem betoonde hulde.
TEYLER MUSEUM KOOPT WERK VAN
DE LANGE.
De bekende Zandvoortsche kunstschilder
Daan de Lange heeft een van zijn teekenin-
gen verkocht aan het Teylermuseum in
Haarlem.
Christ.-Historische Kies-
vereeniging te Heemstede.
Jhr. v. d. Poll en Mr. Van Bruggen spreken.
Maandagavond vond in het gebouw voor
Christ. Belangen aan den Voorweg in Heem
stede een vergadering Dlaats van de Christ.
Hist. Kiesvereeniging onder leiding van mr.
dr. J. van Bruggen.
Jhr. A. v. d Poll, wethouder van Heemstede,
sprak over de Financiën. Spr. begon met te
zeggen, dat het makkelijk is een paradijs te
beloven doch men vergeet te zeggen waar de
financiën vandaan moeten komen. Groote
voorzichtigheid moet worden betracht, met
het oog op den gestadigen groei van Heem
stede. Heemstede heeft de beschikking over
uitstekende werkers waarbij spr. de naam van
oud-burgemeester Van Lennep aanhaalde, die
het begin van een nieuwen koers beteekende.
In 1929 is schade berokkend aan Heemstede
door de volgens spr. niet te verdedigen an
nexatie. Voor een annexatie van Bennebroek
door Heemstede thans voelt men niets, ge
dachtig aan de spreuk: Wat gij niet wilt, dat
u geschiedt
De lasten aan inwoners opgelegd moeten zoo
laag mogelijk zijn, om bewoners hier te trek
ken en te houden. Aan den anderen kant staat
de crisis. De goede verhoudingen in Heem
stede moeten goed blijven, want niets kan
bereikt worden zonder samenwerking.
De vorige jaren hebben batige saldi opge
leverd en er zijn reserves gekweekt, waaruit 'n
bedrag van 238.000 geput kan worden om de
begrooting 1935 sluitend te maken. En ver
moedelijk zal 1934 weer met een batig saldo
komen om de reserves aan te vullen. Spr. is
vóór een goede salarïeering van het personeel,
al zal misschien inkrimping van de salariee-
ring noodig kunnen zijn. Sprekende over de
volkshuisvesting stelde spr. mogelijke woning -
huurverlaging in het vooruitzicht.
Wat de inkomsten betreft, haalde spr. de
financieele verhoudingwet van 1929 aan, die
in 1934 gewijzigd is, met welke wet spr. het
niet eens is. Dank zij Flora kreeg Heemstede
f 60.000 bruto aan vermakelijkheidsbelasting.
1937 zal het laatste jaar zijn, dat Haarlem
f 74.000 betaalt voor de geannexeerde be
drijven.
Men onderzocht of de tarieven van gas en
electriciteit verlaagd kunnen worden
Noodzaak is. dat Heemstede gezond blijft en
de woonstee blijft van velen. Maar dan dient
gelet te worden oo drie vijanden n.l. te ver
doorgevoerde Rijksbemoeilne: voorts het leven
boven haar stand. Het landelijk karakter
moet niet aangetast worden, het is fout
grootsteedsche allures aan te nemen. In dit
verband prees spr. het feit. dat iemand als
de heer Voors op de candidatenlijst voorkomt.
En tenslotte is de „politiekerij" een vijand
waaraan het gemeentebelang niet mag worden
opgeofferd. De groote kracht tijdens de an
nexatie betoond, vond haar oorzaak in de
eensgezindheid toen. En zulk een kracht is nu
ook noodig.
Mr. dr. J. van Bruggen had als onderwerp
de gemeentepolitiek en de Christ. Hist, be
ginselen. Hij betoogde. datjdit de juiste volg
orde was. Bij de C.H.U. valt sterk de nadruk
op persoonlijke verantwoordelijkheid, op alle
gebied.
In de drie grootste plaatsen van ons land
zitten Christ. Hist, wethouders van financiën,
mannen die dat aandurven in deze tijden.
Deze tijd is geen tijd om op geschilpunten
den nadruk te leggen. Dat de gemeentelijke
autonomie gevaar loopt, ligt aan hen. die
hun verantwoordelijkheid niet hebben ge
bruikt. ook voor daden waardoor zij hun po
pulariteit inboetten.
Op het financieele vraagstuk ligt sterk de
nadruk, thans. Nu buiten de Ned. schuld om,
het economisch leven hier bedreigd wordt,
moet het ook gemeentelijk zóó komen, dat
het evenwicht bewaard wordt zonder de lasten
te verzwaren. Als de persoonlijke verantwoor
delijkheid verdwijnt, dan is dat het begin van
het eind. Het moet niet. zooals het met de
gemeenten in Italië gaat, waar de schulden
last stijgt.
Heemstede moet aantrekkelijk gemaakt en
gehouden worden, want dat is het belang van
allen.
De Christ. Hist. Unie is een groep met een
sterk democratischen inslag.
De Chr. Historischen willen geen kerkelijke
partij zijn, niet van één speciale kerk.
De geest van De Savornin Lohman moet
blijven. Aan Christ. Historischen heeft Heem
stede veel te danken en wat spr. over de
bekwaamheden van jhr. v. d. Poll gezet heeft
in de circulaire neemt hij volkomen voor zijn
verantwoording. „Gij zult de gemeente Heem
stede dienen", zei spr. tot de aanwezigen, „als
gij mannen kiest, die op lijst no. 8 voor
komen".
Hierna werden enkele vragen gesteld, die
weth. v. d. Poll gelegenheid gaven de mee
ning van den heer Disselkoen te bestrijden,
n.l. dat de wethouder, bij de annexatie zoo
duur geweest was voor Heemstede. Met cijfers
verduidelijkte jhr. v. d. Poll zijn uiteenzetting.
Met gebed werd vervolgens de vergadering
gesloten.
als Ge op 'l examen Uw gedachten kunt con-
centreeren. Wilt Ge kalm en rustig zijn.
neem dan 'n „AKKERTJE". 3 stuks in metalen
zakdoosje 20 cent. Overal verkrijgbaar.
Adv. Ingez. Med.)
GOUDEN ECHTPAAR.
Heden is het de dag waarop het echtpaar
J. Zwaan-Hulsbos, te Spaarndam, wóór vijftig
jaren in het huwelijk trad.
De heer Zwaan, die ruim 40 jaren al-s
schoenmaker te Spaarndam heeft gewerkt
was gedurende vele jaren lid van den ge
meenteraad.
In 1918 werd hij tot wethouder gekozen.
Bij het vertrek van Burgemeester Bakhui
zen in Februari 1922 werd de heer Zwaan als
waarnemend burgemeester aangewezen. Dit
ambt heeft hij vervuld tot 15 Juli 1924, waarna
de heer Zwaan als zoodanig werd opgevolgd
door den heer S. C. de Haas van Dorsser. Bij
deze gelegenheid heeft de heer Zwaan be
dankt als lid van den gemeenteraad.
Ook is de heer Zwaan pl.m. 30 jaren koster
en voorlezer in de Ned. Herv. Kerk geweest,
alsmede vele jaren bestuurslid van het Witte
Kruis afdeeling Spaarndam.
In het voorjaar van 1929 verhuisde de heer
Zwaan als rustend van zijn arbeid naar de
Florastraat no. 83 te Haarlem, om aldaar zijn
laatste levensjaren door te brengen.
Ongetwijfeld zal het 't echtpaar aan be
langstelling niet ontbreken.
NACHTWANDELING VAN DE NATUUR
HISTORISCHE VEREENIGING.
Zaterdagnacht werd onder leiding van den
heer L. v. 't Sant door een 36tal belangstellen
den in de duinen van de Amsterdamsche wa
terleiding een nachtwandeling gemaakt, om
het gezang der vogels te beluisteren. Midden
in den nacht waren slechts te hooren de hel
dere strofen van den koning der zangers, den
nachtegaal, verder de scholekster, de wulp en
de nachtzwaluw of geitenmelker. Het bijna
ononderbroken geratel van de nachtzwaluw
werd door sommigen blijkbaar moeilijk onder
scheiden van het gekwaak van de kikkers in
de kanalen der waterleiding De dagvogels be
gonnen ruim 5 kwartier vóór zonsopgang te
zingen met de leeuwerik als eerste. Na het be
zichtigen van een prachtigen uitgevlogen
jongen ransuil werden de deelnemers door den
regen naar huis gedreven.
INGEZONDEN
Voor den inhoud dezer rubriek stélt de
Redactie zich niet verantwoordelijk.
Van ingezonden stukken, geplaatst of niet
geplaatst, ivordt de kopij den inzender niet
teruggegeven.
Slechte bestrating.
Geachte redactie,
In uw blad van 13 Juni staat vermeld, dat
in de volgende raadszitting welke 3 Juli a.s.
gehouden wordt voorstellen behandeld zuilen
worden, om werken voor het 60 Millioenfonds
uit te voeren.
Op zich zelf is dat plan zeer toe te juichen,
doch verderop in het stukje staat, dat ook een
voorstel zal gedaan worden voor een te maken
verharden weg in de duinen van de Haarl.
Waterleiding.
Nu zou ik gaarne willen vragen: Is het zoo
hoognoodig een weg in het duingebied te ver
harden of zou het niet beter zijn ons „prach
tig" Haarlemsch plaveisel eens te verbeteren?
Daar is meer behoefte aan. Ik denk hierbij
aan de Leidschevaart van de Edisonstraat tot
de remise van de N.Z.H.T.M., de Schouwtjes
laan van de brug tot de Uit ten Boschstraat,
de Anthoniestraat van den Burgwal tot de
Spaarnwouderstraat. de Emmastraat van de
brug tot de Iordensstraat en zoo kan ik nog
veel gedeelten in de stad opnoemen.
Met dank voor de plaatsing,
Uw abonné
C. GRILLIS, Geweerstraat 28.
Een sigarenwinkel in een
woonstraat.
HAARLEM, 14 Juni 1935,
Mijnheer de Redacteur,
Beleefd verzoek ik U dit schrijven in uw
blac? te willen opnemen.
In de raadszitting van 12 Juni kwam een
bespreking voor over het verzoek van den
heer Haas, om in zijn eigen huis, dat helaas
op erfpachtsgrond gebouwd is, een sigarenwin
kel te mogen beginnen. Het is juist de schuld
van die erfpacht, (waarvan de canon nog maar
steeds niet verlaagd wordt) dat dit huis reeds
een jaar te koop staat zonder een kooper te
vinden, anders zou de fam. Haas op een bete
ren stand begonnen zijn-.
Ook berust hier een en ander op eeir mis
verstand. Het is voor fijnvoelende menschen
hoogst onaangenaam zoo in 't publiek bespro
ken te worden. Ik ben overtuigd dat de geen
die deze zaak in den raad voorstonden het
goed bedoeld hebben, maar weten b.v. de hee
ren Bijvoet en van Tetering als ze spreken van
„de handen uit de mouwen steken of de hand
op houden voor steun" dat ze te doen hebben
met een beschaafd gezin?
Den heer Haas is 64 jaar en wel is waar een
jaar geleden buiten betrekking gekomen, maar
hij heeft in dat jaar, met zijn fijn eerste klas
werk, toch nog f 1500 aan anderen kunnen uit
keeren aan loon terwijl er voor hem zelf geen
f 900 overschoot. Dat een gezin van 4 personen,
die gewoon zijn van een goed inkomen te le
ven, hier niet van komen kan begrijpt ieder
een.
De lasten van het eigen huis zijn reeds zon
der eigen rente f 375.
Van harte hoop ik dat deze sigarenwinkel
hun inkomen weer zal vermeerderen.
Wat de angst van enkelen raadsleden aan
gaat, omtrent de stand die te lijden zou heb
ben, raad ik hun aan eens een kijkje te nemen,
een kistje sigaren te bestellen en te zien, hoe
een kleine zaak er keurig uit kan zien.
U dankend voor de plaatsruimte verblijf ik
Hoogachtend.
EEN ABONNé.
Over groentenprijzen.
Volgens den heer Bakkenhoven, voorzitter
van den Ned. R.K. bond van groenten en
fruitkleinhandelaren afd. Haarlem zou er
onder de grossiers in dit bedrijf scherpe con
currentie bestaan, terwijl hij tevens beweert,
dat er van trustvorming, dus monopolie, geen
sprake is.
De volgende bewijzen zijn er dat er wél
monopolie is.
1. De toestand op onze markt is deze,
dat de kleine grossiers op onze markt be
staan bij de gratie der groote grossiers.
2. Als een anders eens de „moed"' had, te
grossieren werd hij van de Haarlemsche
groentenmarkt weg,.gewerkt", doordat een of
meer groote grossiers hun artikelen tegen
bespottelijk lage prijzen (onder den prijs)
zouden verkoopen.
Later wordt de nieuwe grossier bewerkt,
dat hij dezelfde prijzen maakt als de anderen
of dat hij zelfs nog hooger was in prijs dan
de anderen. Er was dan samenwerking ver
kregen. Hiervan weten vele grossiers, die
later op de markt kwamen, mee te spreken
Er zijn er ook. die onder-chef geworden zijn
bij de groote grossiers. Als dit wordt ontkend
dan wordt dit gedaan, omdat ze nu hun
brood verdienen bij de groote grossiers en
ze dus niets mogen vertellen!
Dit is in het verleden gebeurd. Nu bewijzen
van thans.
3. Iemand die groentehandelaar was wil
grossier worden. Maar dit staan de anderen
(grootere) hem niet toe! Een grossier wordt
verplicht f 500 te storten om toegelaten te
worden! Wel staat reglementair de mogelijk
heid open grossier te worden. Maar dit schijnt
nu slechts op papier te bestaan. De werkelijk
heid bliikt nu uit het feit dat andere gros
siers beletten dat concurrentie ontstaat. Dit
is wel degelijk een monopolie! Men behoeft
nu juist niet trust-gewijs georganiseerd te
zijn om een monopolie te vormen, 't Bewijs
dat dit ook zónder organisatie kan, levert
onze markt. En nog wel tegen vier organi
saties van kleinhandelaren!
4. De vereenigingsleden zijn volgens regle
ment verplicht geweest bij bepaalde gros
siers te koorvn!
5. Een Zeeuwsch boertje, dat in Zeeland
altijd aardappelen geteeld heeft, en dupe is
van de crisis, wordt door de grossiers
aardappelen tegengewerkt zoodat hij gee.i
Een halve eeuw geleden.
Uil Haarlem's Dagblad van 1885.
18 Juni.
HET BRAND WEZEN.
Een flink ingerichte brandweer is
voorzeker volstrekt noodzakelijk in
iedere gemeente, ja, zelfs in eik ge
hucht, het moge nog zoo klein zijn, er>
het geld voor de goede inrichting er van
uitgegeven, is niet in het water gewor
pen, integendeel, het brengt honderd
voudig zijn rente op! Meer en meer
wordt dit dan ook begrepen en vele
plaatsen in land en in den vreemde
getroosten zich aanzienlijke gelde
lijke offers om het brandwezen
voortdurend in den besten staat te doen
verkeeren: de hoofdstad van Nederland
gaat daarin met loffelijken ijver voor.
in de inrichting van de brandweer aldaar.
Hoe geheel anders was de toestand
voor een drietal eeuwen; toen Jan van
der Heide, de uitvinder van de straat
lantarens en de slangbrandspuiten de
wereld nog niet met deze laatste nuttige
werktuigen verrijkt had.
De bluschmiddelen beperkten zich tot
leeren brandemmers, brandladders en
groote haken om de gebouwen, die aan
de vlammen waren prijsgegeven, zoo
veel het mogelijk was, omver te halen.
In ae steden hadden gedurende den
nacht de torenwachters, in vreedzame
tijden voornamelijk, last alarm te makeir
wanneer zij van hun hooge standplaats
begin van brand ontdekten. Daartoe
moesten zij geregeld bij korte tusschen-
poozen de ronde doen. om te zien of er
gens dat gevaar dreigde, en zoo zij het
bemerkten, wat in de duisternis van den
nacht niet moeilijk voor hen was, be
gonnen zij dadelijk de klok te luiden, die
in hun onmiddellijke nabijheid was, of
door alarm te blazen op hun horens en
naar den kant. waar zij den brand opge
merkt hadden, met hun lichten te
zwaaien, wisten zij de bewoners dei-
plaats al spoedig te beduiden, waar hulp
vereischt werd. Geheel de stad kwam
aanstonds in rep en roer, want de
nachtwachts, die hier en daar met hun
piek in de eene. den ratel of brandklep
in de andere hand en een hond aan hun
zijde rondzwierven, klopten aan alle
deuren, die zij voorbijliepen, ratelden of
klepten dat het een aard had en
schreeuwden daarbij uit alle macht, ter
wijl de noodklok overal geluid werd. Wa
ren de rustige burgers eenmaal gewekt,
dan was ieder hunner terstond bij de
hand om hulp te bieden.
aardappelenkaart krijgt en niet in Haarlem
mag verkoopen.
6. Niemand mag groenteboer worden dan
na f 100 gestort tc hebben en een provinciale
koopmanskaart te bezitten. Dit is ook een
monopolie.
De tuinders, aangesloten bij de Haarlemsche
Veiling, mogen niet aan particuliere groente
boeren verkoopen.
Bovendien zijn de toestanden op onze
markt vergeleken bij anderen arbeidsinstel-
lingen allertreurigst!
Onder elkaar wordt er met rotte vruchten
gegooid, 's Zomers zijn vechtpartijen niet
zelden. De politie, die alleen met 't verkeer
belast is, kan daar niet altijd 't oog op
houden. Ook de ophitsing van den een tegen
den ander is hier oorzaak.
Volgens de warenwet worden de waren in
de winkels gekeurd! Maar als er een rotte
of half rotte kist bij de grossiers staat, is die
wél goed om zoo noodig tegen nog tamelijk
hooge prijs aan ons. kleinhandelaren ver
kocht te worden! Komt dan de ambtenaar der
keuringscommissie in onze winkels, dan is de
kleine winkelier de dupe. Hij is dan z'n half
rotte kist fruit kwijt en z'n geld! Men kan
het rotte fruit wel terug brengen bij den
grossier! Maar wil deze het niet terugnemen
dan kan men zich beroepen op een arbi
tragecommissie.
Daar in die arbitragecommissie zitten lieden
die zelf afhangen van de gunst der gros
siers en kan men dus niet veel verwachten.
Ook zitten er grossiers in die arbitragecom
missie. En men begrijpt, dat die elkaar niet
in de steek laten.
De slotsom is dus, dat er willekeur op onze
markt is en dat concurrentie onder de gros
siers door monopolie niet bestaat evenmin als
vrijheid van vraag en aanbod.
Voor de economisch zwakkeren is er geen.
recht.
M. S. GAARKEUKEN.
Grond in Erfpacht.
In de laatste vergadering van den gemeente
raad werd bij de behandeling van het punt
..Grond in Erfpacht" door den heer Meyers
nog eens vastgesteld, dat B. en W. indertijd
hebben toegezegd, dat als de raad alsnog een
lagere rente voor erfpacht vaststelt, deze lage
re rente ook zal gelden voor de vereenigingen,
die grond in erfpacht gekregen hebben nadat
B. en W. de toezegging gedaan hebben.
De heer Roodenburg 'voorzitter) zei dat B.
en W. thans spoedig met het voorstel zullen
komen.
Naar aanleiding van deze mededeelingen
wil ik er dringend op wijzen, dat de erfpacht
kwestie zich niet uitsluitend dient te bepalen
tot de betreffende woningbouwvereenigingen.
doch. dat dit vraagstuk eveneens zeer urgent
is voor alle eigenaren van huizen, wier percee-
len op grond in erfpacht gebouwd zijn. en
waarvan de erfpachtrente 6".; per jaar be
draagt.
Evenmin als de huiseigenaar kan ontkomen
aan huurverlagingen. zal de gemeente op den
duur de vaste lasten der woningen op erf
pachtgrond op het tegenwoordige niveau van
6% kunnen handhaven en het" is zoowel op
grond van sociale overwegingen als uit moreel
oogpunt dringend noodzakelijk, dat de ge
meente wijziging van haar grondpolitiek ern
stig onder het oog ziet.
En wil de gemeente in de eenmaal gesloten
overeenkomst geen wijziging brengen, door een
tusschentijdsche verlaging van den canon der
erfpacht, dan is zij zedelijk verplicht aan de
eigenaren der perceelen, die zulks wenschen,
den grond voor de tegenwoordige waarde te
verkoopen.
Met belangstelling zie ik dan ook de toeee-
zegde voorstellen inzake „Grond in Erfpacht"
aan den raad tegemoet, en hoop, dat bij die
besprekingen, myn schrijven van a.a. 19 De
cember 1934, namens de eigenaren der vroe
gere woningbouwvereniging „Ons Eigen Huis"
gericht aan de leden van den gemeenteraad,
met verzoek den canon der erfpacht te willen
herzien en te verlagen eveneens in behande
ling zal worden genomen.
THEO VAN HA AREN.
