Zomer Opruiming
Lifffflouifl
S. J. DE GOEDE
DAMES
42.- 48.-
REISGIDS
HONDERD
TERUG.
jez. (Porbiém
OP VACANTIE GAAN OF 'N NIEUW COSTUUM KOOPEN? DOE 'T BEIDE!
de Ta&tH yetitauwensMUUH jkmiem.
COSTUUMS
NAAR MAAT
RITSEMA 'S!
STIENS
6®v
Het kampeer-
seizoen
LUXE AUTO'S TE HUUR
GARAGE WALS HAARLEM
Zomerstoffen
en japonnen
WOENSDAG 10 JULI 1935
HAAELE M'S DAGBLAD
16
Heusch, ge kunt het ééne doen en behoeft het andere niet te laten, 'n Uitkomst, die SERIE-AANBIBOINGEN van DE FAAM.
Serie 1 S 15.70, Serie 2 S 19.70, Serie 3 f 24.70, Serie A f 29.70
In iedere serie vindt U costuums die U bijzonder aanstaan; veel meer dan ge Uw geheele leven zult verslijten. Koop nu een HEERENCOSTUUM EN NATUURLIjK IN DE FAAM. ge houdt geld over om op vacantie te gaan.
Opruimingsprijzen - Venaagde'
prijzen. - Profiteer van onze lage
prijzen- - Profiteer van onze eigen
gemaakte PRIRftA CONFECTIE.
Keurige modellen Aparte stoffen
Gr. Houtstraat 36
'Thee en KoS£i®
Anno 1773
Als van ouds
Groote Houtstraat 159 de beste in kwaliteit,
Telefoon 10156 de voordeeligste in gebruik,
de goedkoopste in prijs.
Thee van 20 ets tot 45 ets per ons
Koffie van 16 ets tot 60 ets per half pond
Dessert Koffie 65 ets per half pond
Coffeine vrije Koffie 58 ets per pak
ÖAMES,
Het is noodzakelijk, alvo
rens met vacantie te gaan,
te zorgen, dat uw corset-
buikband of elastieken kou
sen in prima conditie zijn.
Lichamelijk welzijn is op
reis toch de grootste vc-r-
eischte.
W. C. BERCiSCH
BANDAGIST
Haarlem, Nieuwe Gracht 33
Tel. 1:1288
IJmuiden, Jnlianakade 32
Tel. 5261
GEDIP. OPTICIEN
VOOR
ZONNE-BRiLLEN
VELD- EN PRISMA
KIJKERS
NIEÜWSTR. 3 Tel. 16764
Zijstr. v. d. Gierstraat
SPECIAALZAAK
IN OPTIEK
LEVERANCIER VAN ALLE
ZIEKENFONDSEN
Vakkundige Reparatie
van alle merken stofzuigers
./y
Noord-Zuid-Hollandschef
Tram
DAGABONNEMENTEN j
Verlaagde prijs
f 1.25
i Kind tot en met 14 jaar j
0.90
uitstapjes van
HAARLEM
EN OMSTREKENJ
naar
DEN HAAG EN j
SCHEVE-
NINGEN
of
MOLEN
DAM en j
\MARKENf
SLECHTS S DAGEN
MEUBELVERKOOP
met 20 30 korting
Schagchelstraat 44
HUIS EN HAARD
PROFITEERT
MEVROUW BEL OP 14637
voor uw gebruikte Meubelen en
Zolderopruimingen te verkoopen.
Aanbevelend. J. VELLEMAN
Zijlstraat 62, Haarlem
IS AANGEBROKEN
Voor 3.60 koopt U een echte
PRIMUS met volle garantie.
Merk „OLAF" kost momenteel 3
Alle onderdeelen steeds voorradig
TENTHAMERS
HARINGEN
VLAGGESTOK.l ES
SPA-N HOUTJES
zonder chauffeur
Keuze uit 12 wagens (Chevrolets '33, '31, enz.)
Prijzen zeer billijk T8®
Ted. v. Berkhoutstr. 70 NassauSaan 28
Telefoon 11256
Telefoon 15971
ELECTRISCHE WASCHMACHINES.
Schooner wasch bij minder kosten. Dat is het wat U van een
Waschmacliine verlangt en dat is juist, wat onze nieuwe
Amerikaansche
SPEED QUEEN WASCHMACHINE
U geeft.
Aangebouwde electr. Wringer, met omkeer koppeling, zoo
dat deze heen en terug werkt. Kuip: van zachtgroen porcelein,
geëmailleerd Armco staal, zuiver komvormig, zonder de doode
hoeken van de kuipen met platte bodem. De afvoer bevindt zich
onder in de kuip en is verbonden aan een aftapbuis met kraan.
De bodem van de kuip loopt iets naar beneden, waardoor het
losgekomen vuil zich onder de waschbeweger verzamelt, en zich
dus niet door het waschwater heen kan mengen. Door de uiterst
intensieve spoeling, die de machine ontwikkelt, wascht de SPEED
QUEEN de vuilste wasch in 3—7 minuten. Om kort te gaan deze
machine is voorzien van de allerlaatste technische verbeteringen.
Geheel staal op gummi wieltjes Ioopendè (dus zeer
gemakkelijk te verplaatsen).
ELECTRISCHE WASCHMACHINES. 5 jaar garantie f 39.50
De MODERNSTE GASFORNUIZEN, met 5 j. garantie 39.50
WRINGERS, met 5 jaar garantie 4.95
DUBBELE WRINGERBOKKEN 1-55
GROENE GASCOMFOREN 0.75
GEëMAILLEERDE KOLENFORNUIZEN, div. kleuren.34.50
HAARDEN en KACHELS,
gedurende de zomermaanden met 20 korting.
OEWE RADIO TOESTELLEN 69.50
EDEGO STOFZUIGERS, ten volle gegarandeerd 23.95
f Betaling kan geregeld worden.)
Ook voor Uw tuinartikelen is
DE GOEDE uw aangewezen adres.
Een boerin in Blaricum aan de ■pomp.
Ïn „Historia", het nieuwe en zeer lezens
waardig .Maandschrift voor Geschiede
nis" las ik deze week in een artikel „Wat
honderd jaren vermogen" van mevrouw
H. Versfeitvan Hardenbroek over de toe
standen van nog geen eeuw terug en dit
kijkje in het verleden is zoo verrassend, dat het
een twintigste eeuwer bijna als een sprookje
voorkomt. Ik kan niet nalaten eenige bijzonder
heden uit dit zeer interessant artikel hier
over te nemen, want wij worden ons pas goed
bewust, wat de uitvindingen der laatste eeuw
ons zoo al hebben gebracht, wanneer wij eens
even zoo'n blik in het verleden slaan.
Mevrouw VersfeitVan Hardenbroek putte
haar gegevens uit een reis-boekje van nog geen
100 jaar geleden, dat geschreven is door A. J.
van der Aa, schrijver o.a. van het Aardrijks
kundig Woordenboek en dus een alleszins be
trouwbaren gids. Amsterdam telde in 1839 nog
maar 215000 inwoners dat is dus bijna
600000 minder dan tegenwoordig en de heer
Van der Aa vertelt als een der merkwaardig
heden van de hoofdstad, dat de vreemdeling,
die van de landzijde Amsterdam binnenkwam,
onmiddellijk getroffen werd door het enorm
aantal windmolens voornamelijk houtzaag
molens dat hij er zag.
Een der grootste inconvendënten voor de
Amsterdammers uit dien tijd was het volko
men gemis aan goed drinkwater. Voor een cleel
kreeg men het drinkwater toen nog uit regen
bakken, maar die leverden lang niet genoeg
op. De meer gegoede burgers gebruikten dit
water om te koken, maar het water om koud te
drinken werd in steenen kruiken uit Utrecht
gehaald. Doch het meeste drinkwater werd
toen nog uit Weesp aangevoerd in groote
schuiten, „waterhaalders" genaamd. Men be
taalde voor een „gang" twee emmers ge
woonlijk een stuiver, maar in den winter, als
er bijten moesten worden gehakt om de schuit
te kunnen laten varen steeg de prijs soms tot
15 a 25 ets.
Amsterdam telde toen ten behoeve van de
vreemdelingen in totaal 15 „logementen". Er
waren drie schouwburgen de Hollandsche
dat was de „houten kast" op het Leidsche
Plein, waar toen ook nog de Leidsche Poort
stond de Fransche en de Hollandsche
schouwburg. Dat de klachten van het publiek
over de tegenwoordige te hooge schouwburg-
prijzen feitelijk geen zin hebben, moge blijken
uit de entreeprijzen van 100 jaar geleden, die
toen varieerden tusschen 2,5 en 1,1 gld., wat
dus werkelijk niet veel van die van tegenwoor
dig verschilt.
Men kon ook goedkooper uitgaan. In het
„Salon des Variété's" betaalde men slechts 75
ets, waarvoor men behalve op de opgevoerde
vaudeville ook recht had op één vertering,
zijnde een glas punch, limonade, wijn of or-
sade.
Maar wat zegt u van de volgende in de
reisgids opgenomen bijzonderheid? Amster
dam bezat een postkantoor, waar men zijn
brieven ter bezorging kon afgeven. En boven
dien waren er in de hoofdstad niet minder
dan zes brievenbussen, welke rijkdom de
heer Van der Aa de opmerking doet maken,
dat het den Amsterdammers dus wel gemak
kelijk werd gemaakt.
De reis per spoor naar Haarlem duurde 30
minuten. De prijzen voor dit traject verschil
den niet veel met die van tegenwoordig. Men
betaalde voor de „diligence" wat gelijk
stond aan onze eerste klasse een gulden,
voor de „char a bancs" 2de ld. 70 en den
„waggon" 3de klasse 45 ets.
Heel Amsterdam telde in dien tijd maar
één bad- en zweminrichting en wel aan de
Westerdokzijde, een inrichting met 5 „water
kommen van verschillende diepte" en met 1?
'unnenbaden voor vrouwen en kinderen.
Wanneer men van Amsterdam per as over
Alkmaar naar Nieuwediep wilde gaan, kostte
dat 40 gulden en de reis heen en terug duur
de 8 uur. De schepen, die toen nog door het
Noord-Hollandsch Kanaal moesten gaan,
deden er 16 uren over naar zee en werden
door paarden getrokken.
In den „ongelooflijk korten tijd" van IV2
uur schrijft van der Aa reed men per
spoor van Amsterdam naar Utrecht, maar
hij vermeldde er bij, dat dit veel en' veel te
gauw ging om van de reis echt te genieten.
Wilde men plezier van zijn tocht hebben,
dan moest men per rijtuig langs den straat
weg of per trekschuit gaan.
Den Haag telde in 1839 nog maar 70.000
inwoners nu ongeveer een half millioen
en als merkwaardigheid van de residentie
vertelden Van der Aa, dat er een „fabriek
voor verlichting" was, die „vervoerbaar doch
niet zamengeperst gaz" leverde. In 1828 was
tu Scheveningen het groote badhuis gebouwd,
dat zeer druk bezocht werd. De „open tafel,
te vier ure, vaste prijs 2 gulden", was vooral'
Zondags zeer in trek.
Voor een warm bad betaalde men 1.1 gld.,
voor een groote badwagen 75 ct., voor een
kleine 15 ct., alless inclusief zwembroek. Op
vrouwen werd in dien tijd voor het baden
dus in het geheel nog niet gerekend. Voor de
schoon'.ë sekse was de zee als badwater blijk
baar nog taboe.
Van Rotterdam naar Arnhem en Nijmegen
kon r* op ziin vlugst komen per stoomboot
Men deed er 10 uur over. Dordrecht bereikte
men van Rotterdam uit in twee uur tijds.
Wie van Rotterdam naar Utrecht wilde reizen
moest de diligence nemen, wat de vlugste
reisgelegenheid was. Wanneer wij lezen, dat
zoo'n reis 8 uur duurde, kunnen wij ons de
ontboezeming van den heer Van der Aa,
dat de reis AmsterdamUtrecht in IV2 uur
"ongelooflijk snel" was, begrijpen.
Wat zouden onze overgrootouders er van
gezegd hebben, als zij geweten hadden, dat
men 100 jaar later in 8 uur van Rotterdam
naar Athene kon vliegen.
Een „warenhuis" was er blijkbaar een eeuw
geleden ook al. De heer Van der Aa maakt
tenminste melding van den beroemden „win
kel van Sinkel", waar alles te koop was, op de
Oude Gracht te Utrecht.
Wanneer wij met al deze bijzonderheden
uit een reisgids van nog geen 100 jaar gele
den kennis maken dan beseffen wij wel vol
komen, hoeveel er in deze eeuw veranderd is.
Wij glimlachen nu om een reis van 8 uur
van Rotterdam naar Utrecht en van 10 uur
van Rotterdam naar Nijmegen. Maar als ik al
die jachtende auto's en motorfietsen op onze
tegenwoordige wegen zie, dan kan ik soms
even terug verlangen naar dien gemoedelij-
ken „goeien ouden tijd", toen de mensehen
veel minder haast hadden, doch misschien
veel gelukkige waren.
Het zou ook wel eens interessant zijn te we
ten, hoeveel slachtoffers het verkeer een
eeuw geleden per jaar kostte. Wanneer onze
overgrootouders hadden geweten, dat het
verkeer in Nederland alleen thans gemiddeld
800 dooden en duizenden gewonden eischt,
dan zouden zij waarschijnlijk hebben gezegd,
dat niet elke verandering ook verbetering is.
En zij zouden misschien heelemaal er voor ge
past hebben in dezen tijd te leven, wanneer
men hun had verteld, dat de techniek over
100 jaar zoo ver zou zijn gevorderd dat men
binnen enkele minuten heele stadswijken van
uit de lucht kon vernietigen of vergassen. Wie
weet, of zij alles en alles bij elkaar genomen,
de diligence en de trekschuit nog niet boven
de auto en de vliegmachine hadden gekozen.
J. B. SCHUIL.
voor een mooi en apart handwerk
slaagt U het beste in onze speciaalzaak,
waar U vakkundig geholpen wordt.
Atelier voor het afwerken en opmaken
van alle voorkomende handwerken.
ëV.Dfoulstr. 136
Te lef. 11630
