Naar een extra-parlementair kabinet.
Vaderzorgen.
Hel BefauQeijkste
53e 'Jaargang No. 15979
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- èn Feestdagen
Maandag 29 Juli 1935
HAARLEM S DAGBLAD
Directie: F. W. PEEREBOOM
en ROBERT PEEREBOOM.
ABONNEMENTEN: per week ƒ0.25, per maand ƒ1.10, per 3 maanden
ƒ3.25, franco per post ƒ3.55, losse nrs. ƒ0.06. Geïllustreerd Zondagsblad:
per week 0.05, p. maand 0.22, p. 3 mnd. 0.65, franco p. post 0.72*4.
UITGAVE LOURENS COSTER MAATSCHAPPIJ VOOR
COURANT-UITGAVEN EN ALGEMEENE DRUKKERIJ N.V.
Bureaux: Groote Houtstraat 93 Drukkery: Zuider Buitenspaame 12
Telefoon Nos-: Directie 13082 Hoofdredactie 15054 Redactie 10600
Drukkerij: 10122, 12713 Administratie: 10724, 14825 Postgiro 38810
Bijkantoor: Soendaplein 37, Haarlem-Noord, Telefoon 12230.
Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM.
ADVERTENTïëN 1—5 regels f 1.75, elke regel meer 0.35. Reclames
ƒ0.60 per regel. Tarieven regelabonnementen op aanvraag. Vraag ea
aanbod 14 regels 0.60. elke regel meer ƒ0.15. Onze Groentjes zie
hoofd rubriek.
Gratis Ongevallenverzekering voor betalende abonnés. Levenslange ongeschiktheid 600.-, Overlijden 600.-, Verlies van Hand, Voet of Oog ƒ400.-, Duim ƒ250.-. Wijsvinger f 150.-, Elke andere vinger 50.-, Arm- of Beenbreuk 30.—
Idem voor Abonnés op het Geïllustreerd Zondagsblad: Levenslange ongeschiktheid ƒ2000.-, Overlijden ƒ600.-, Verlies van Hand, Voet of Oog ƒ400 -, Verlies Duim f 75.-, Verlies Wijsvinger f 75.-, Verlies andere vinger ƒ30.-.
Alles indien het gevolg van een ongeval en volgens gratis ten kantore van dit blad verkrijgbare voorwaarden.
DIT NUMMER BESTAAT UIT TIEN BLADZIJDEN
Opdracht hedenmorgen aan dr. Colijn gegeven.
Prof. Aalberse niet geslaagd.
Nadat Zaterdagavond prof. Aalberse aan de Koningin had verzocht
hem te willen veroorloven de vorming van een parlementair kabinet
op de breedst mogelijke basis niet te aanvaarden, heeft H. M. Zater
dagavond nog 3hr. De Geer ontvangen. Daarop is hedenmorgen aan
Dr. H. Colijn opdracht verleend tot vorming van een extra parlemen
tair kabinet van breede samenstelling.
Omtrent den gang van zaken deelt het A. N. P. mede, dat na de
individueele besprekingen met de fractie-voorzitters, Zaterdagmiddag
ten huize van prof. Aalberse een gecombineerde vergadering is ge
houden, waar van twee uur tot half zes oyer de kabinetscrisis van
gedachten is gewisseld. Toen het besluit eenmaal gevallen was,
waardoor prof. Aalberse niet aan de opdracht kon voldoen, omdat er
geen overeenstemming kon worden bereikt om te komen tot de vor
ming van een parlementair kabinet op genoegzaam breede basis,
heeft hij zich om half zeven naar Den Ruigenhoek begeven om de
Koningin van een en ander op de hoogte te stellen en haar ontheffing
van de hem gegeven opdracht te verzoeken.
De Koningin heeft Zaterdagavond nog 3hr. Mr. D. 3. de Geer,
minister van Staat, ontvangen en hedenmorgen Dr. H. Colijn. Dezen is
door H. M. opdracht verleend tot vorming van een extra-parlementair
kabinet van breede samenstelling. Dr. H. Colijn heeft de Koningin ver
zocht de opdracht in beraad te mogen houden, waarop H. M. den
wensch te kennen gaf, binnen enkele dagen een beslissing te mogen
vernemen.
Onze Haagsche correspondent meldt nader:
Uit den aard der zaak valt niet met zeker
heid te zeggen of de Koningin Zaterdagavond
eerst nog aan jhr. mr. De Geer gevraagd heeft
of hij zich met de kabinetsformatie zou willen
belasten. Indien dit het geval geweest mocht
zijn, kan men uit den loop der feiten consta-
teeren, dat de leider der Christelijk Histori
sche Partij op dit oogenblik aan dit verzoek
geen gevolg heeft willen geven. Het ligt voor
de hand dat de opdracht, die de Koningin aan
dr. Colijn heeft verleend, ten doel heeft om
na de sinds Dinsdag ingetreden kabinetscrisis
een nieuwe situatie te scheppen en dat
vooral duidelijk te doen uitkomen, want an
ders had de Koningin eenvoudig kunnen vol
staan met het door het kabinet gevraagde ont
slag niet in te willigen.
Zou thans een extra-parlementair kabinet
Colijn H aan het bewind komen dan ware het
wellicht mogelijk eenerzijds voor het kabinet,
anderzijds voor de R.K. Kamerfractie in zoo
verre met een schoone lei te beginnen, dat bij
achterwege blijven van een uitdrukkelijke
vraag van vertrouwen van hun kant, mr.
Aalberse en zijn politieke vrienden de combi-
natie-Colijn II geen moeilijkheden in den weg
zouden leggen, om alsnog zonder verwijl het
bezuinigingsontwerp af te handelen. En wie
weet of men elkaar dan na een opfrisschende
zomervacantie in wat betere gemoedsstem
ming in September zal terugzien dan in die
waarin men de vorige week verkeerde toen de
botsing met het kabinet-Colijn I plaats vond.
Ons komt ter oore, dat de eerste persoon
die dr. Colijn ontvangen heeft prof. Aalberse
De afwezigheid van Mr. Joekes.
In verband met de critiek in een deel der
pers hedenochtend geuit over de afwezigheid
van mr. Joekes bij de Zaterdagmiddag ten
huize van prof. Aalberse gehouden bespreking
met de verschillende fractieleiders, heeft mr.
Joekes de volgende verklaring aan het A.N.P.
verstrekt:
„Op Zaterdag j.l. heb ik een langdurig on
derhoud gehad met prof. Aalberse. Deze heeft
aan mij de vraag gesteld, hoe ik dacht over de
mogelijkheid van de vorming van een parle
mentair kabinet.
Ik heb daarop aan den heer Aalberse ge
antwoord, dat, zooals is gebleken bij de de
batten over het bezuinigingsontwerp, er zoo'n
groot verschil is in de opvattingen van de
verschillende parlementaire groepen met be
trekking tot het te voeren financieele en so
ciaal-economische beleid (men denke aan de
vermindering van vaste lasten ten aanzien
waarvan prof. Aalberse aan mr. de Geer aan
elkaar tegengestelde standpunten innemen en
aan het financieel program der S.D.A.P. dat
bij de andere fracties geen steun heeft gevon
den) dat een parlementair kabinet naar mijn
meening thans geen redelijke kans van slagen
zou hebben. Daarom zou de Vrijz.-Dem. fractie
aan de vorming van zulk een kabinet geen
medewerking kunnen verleenen.
De heer Aalberse heeft in deze opvatting
terecht aanleiding gevonden mij niet uit te
noodigen tot de dien middag te houden be
spreking. met de andei'e fractievoorzitters, die
blijkbaar ten aanzien van de mogelijkheid om
thans een parlementair kabinet te vormen
bij de eerste bespreking met mr. Aalberse een
minder stellige meeni\ig hadden te kennen
gegeven. Er is daarom geen sprake van, dat
ik mij aan de bespreking ten huize van den
heer Aalberse op Zaterdagmiddag heb ont
trokken." -
Tegenstellingen in
Zuid-West-Af rika.
LONDEN, 29 Juli (Reuter).
Uit Johannesburg wordt aan de „Daily
Telegraph" gemeld:
„De vijandelijkheden tusschen de Duitsche
en Britsche ingezetenen van Zuid-West-
Afrika nemen toe. Dagelijks ontvangt de com
missie die belast is met het onderzoek naar
constitutioneele kwesties, klachten. De toe
stand is zoo, dat in verscheidene groote ste
den alle betrekkingen tusschen Duitschers en
Engelschen zijn verbroken. Dit is geheel te
wijten aan den geest van onrust, die is ge
schapen door de Duitsche actie voor den terug
keer van Zuid-West-Afrika naar Duitschland."
RUZIE MET DOODELIJKEN AFLOOP TE
ARNHEM.
ARNHEM, 29 Juli, (A. N. P.) Berst thans
wordt bekend, dat in een steegje nabij het
Roermondplein een ernstige burenruzie
plaats heeft gehad, waarbij de 28-jarige
werklooze arbeider G. J. van D. zijn buurman
den 42-jarigen vischventer Wennekes, met.
een groote behangersschaar in den rug heeft
gestoken tengevolge waarvan deze zwaar ge
wond naar het gemeente-ziekenhuis moest
worden overgebracht.
De ruzie, was ontstaan, doordat de kinderen
van W. en D. 's middags reeds onderling ruzie
hadden gemaakt. Vin D. wond zich 's avonds
daarover zoo op, dat hij een behangersschaar
greep en W. ermee in den rug' stak. De punt
drong door de ribben in de longen. De man
liep de straat op waar hij in elkaar zakte en
door de gearriveerde politie werd verbonden.
Hij werd naar het gemeenteziekenhuis ver
voerd. Zondag is t«t slachtoffer aan de be
komen verwondingen overleden. De dader
werd terstond gearresteerd. Het slachtoffer
was gehuwd en vader van drie kinderen.
Italianen overschreden de
Abessynische grens.
Talrijke slachtoffers bij het incident van
Walkait.
Habsburger tot 5 jaar
veroordeeld.
PARIJS, 29 Juli (A.N.P.) De Oostenrijk-
sche aartshertog Wilhelm van Habsburg is
wegens het verkrijgen van geld van een Pa-
rijsche correctioneele rechtbank onder valsche
voorwendsels veroordeeld tot vijf jaar gevan
genisstraf. terwijl een jonge Fransche vrouw,
die crediet had gekregen op haar mededee-
ling, dat zij verloofd was met een Habsburg,
als medeplichtige is veroordeeld tot drie jaar.
De veroordeeling van den aartshertog geschud
de bij verstek. Hij had een brief gezonden,
waarin hij verklaarde Frankrijk te gaan ver
laten, omdat zijn vijanden daar te sterk wa
ren en hij zich niet meer veilig voelde.
DUITSCHE OOREN HOOREN OOK IN IIET
BUITENLAND
De Zwitsersche tenor Max Hirzel. die gedu
rende 13 jaar aan de Staatsopera te Dresden
verbonden was, is na een langdurige arresta
tie ontslagen en uit Duitschland uitgewezen.
Hirzel maakte in December op Zwitsersch
grondgebied eenige kritische opmerkingen
over Duitschland tegen een treinbeambte. Bij
zijn terugkeer naar Duitschland werd hij ge
arresteerd en geruimen tijd in arrest ge
houden. De laatste vier dagen voor zijn in
vrijheidstelling had hij alleen in een cel
doorgebracht
LONDEN. 29 Juli. De speciale correspon
dent van de „Times" te Addis Abeba meldt,
dat het een week oude bericht uit Walkait in
het verre Noordwesten van het land. volgens
hetwelk een Italiaansche strijdmacht de grens
had overschreden en het district was binnen
gedrongen, waardoor de Italianen zich naar
de meening van den Abessinischen bevelheb
ber op Abessinisch gebied bevonden, is be
vestigd. De Abessiniërs hebben de Italianen des
nachts aangevallen en 40 Italianen en 20
Abessiniërs werden gedood waarop de Ita
liaansche soldaten met vrachtauto's over de
grens teruggebracht werden.
Onlusten onder de inboor
lingen van Eritrea?
Komst der Italiaansche arbeiders zou de
oorzaak zijn.
LONDEN. 29 Juli De „Daily Telegraph"
meldt uit Asmara, m Eritrea, dat de hooge
commissaris van Italiaansch-Oost-Afrika, ge
neraal De Bono, zich genoodzaakt heeft gezien
tot instelling van een speciale rechtbank voor
de toepassing der militaire wetten. Deze spe
ciale rechtbank heeft bevoegdheid voor heel
Eritrea en komt in de plaats van de tegen
woordige strafkamers.
Naar verluidt zou deze ongewone stap zijn
oorzaak vinden in recente onlusten onder de
inboorlingen en in de noodzakelijkheid van de
handhaving van een strenge tucht onder de
arbeiders. Generaal De Bono heeft ook een
bekendmaking uitgevaardigd waarin hij den
inboorlingen der kolonie verzekert dat de
30.000 uit Italië gekomen arbeiders niet hun
land zullen wegnemen. Zij zijn slechts geko
men om straten, waterleidingen en bruggen
aan te leggen. Teneinde de arbeiders-afdeelin-
gen in goede stemming te houden heeft de
hooge commissaris eer loterij georganiseerd.
ZWITSERSCHE WERKLOOZE
ARBEIDERS.
De Minister van Sociale Zaken heeft aan
de gemeentebesturen een brief gezonden, die
als volgt luidt:
„Ik heb de eer uw College te berichten,
dat er mijnerzijds geen bezwaar tegen is
dat werklooze arbeiders van Zwitsersche
nationaliteit ten opzichte van steunverlee-
ning en werkverschaffing op gelijke wijze
worden behandeld als arbeiders van Neder-
landsche nationaliteit.
Het zou mijnerzijds worden op prijs ge
steld. wanneer u in den vervolge hiermede
zoudt willen rekening houden".
DR. TJEBBO FRANKEN.
Voorzitter van
Haarlem's Tooneel.
Als opvolger van den heer Joh. Kaart Sr.,
die wegens drukke werkzaamheden niet
langer voorzitter van Haarlem's Tooneel kan
zijn, zal het bestuur van Haarlem's Tooneel
aan de ledenvergadering dr. Tjebbo Fran
ken voorstellen.
Tot opvolger van den regisseur Joh. Kaart
Jr., die door film en revue te veel wordt in
beslag genomen om zijn functie te kunnen
blijven waarnemen, is benoemd de acteur
Nico de Jong.
Haarlem's Tooneel zal den steden-wissel
beker, die het vorige jaar gewonnen werd met
De wrekende God, dit jaar verdedigen met
Santa Lucia, van den Hertog.
DE WOONSCHEPENHAVEN.
Men is thans bezig bij de woonschepenhaven
te werken aan een speelterrein voor kinderen.
Het terrein wordt opgehoogd, en is even lang
als de haven; het krijgt eveneens een be
langrijke breedte. Reeds verleden week Dins
dag, dus een dag vóór de raadszitting, waarin
de toestand ter plaatse in bespreking kwam,
was men aan dat speelterrein bezig, terwijl
toen ook orders waren gegeven om andere be
zwaren van de bewoners te onderzoeken.
De schooldeur is hermetisch dicht.
Mijn kroost mag zich weer amuseeren,
Vrij van de nauwbegrepen plicht,
Om stil te zitten en te leeren.
Maar 't kleine hoofdje neemt geen rust,
Ook buiten school blijft het weetgierig.
Zij het dan ietwat onbewust.
En dat vind ik niet steeds plezierig.
Want als ze niet op school meer zijn.
Moet vader zelf de lasten dragen.
Zijn zwaarbeproefde hoofd doet pijn,
Van zeer gecompliceerde vragen.
Zij denken, daar ik ouder ben
En zeer omvangrijk naar hun normen,
Dat ik maar steeds het antwoord ken,
Op vraagstukken, die hen bestormen.
O. zeg mij, wijzen, hoe kan ik.
Op al die vragen antwoord geven,
Als ik zelf op dit oogenblik
Minder dan ooit begrijp van 't leven.
P. GASUS.
KUNST EN OUDHEDEN IN HET
FRANS HALS MUSEUM.
De Vereeniging tot uitbreiding der verza
meling van kunst en oudheden in het Frans
Halsmuseum te Haarlem, hield dezer dagen
haar algemeene vergadering in het Frans
Hals Museum.
Mededee'.ing was ontvangen, dat drie leden
voor het lidmaatschap bedankt hadden,
terwijl twee personen zich als lid hadden
opgegeven. Het aantal leden bedraagt thans
45. dat der donateurs 10.
In het afgeloopen jaar zijn door de ver
eeniging geen stukken voor het museum
aangekocht.
In plaats van den heer E. H. Krelage die
als bestuurslid aftrad, werd gekozen de heer
J. W. Nienhuis te Bloemendaal. Na afloop
der vergadering bezichtigden de leden onder
leiding van den heer G. O. Gratama de voor
werpen welke het museum in het afgeloopen
jaar ten geschenke had- ontvangen, waar
onder die afkomstig uit het voormalig
Museum van Kunstnijverheid te Haarlem en
een schilderij van Antonie Hals, aangeboden
door de firma Katz te Dieren.
BIJZONDERE ONDERSTEUNING BIJ
WERKLOOSHEID.
Door het Comité tot bestrijding van de
gevolgen der werkloosheid te Haarlem is aan
de verschillende organisaties van werknemers
medegedeeld, dat in tegenstelling met voor
heen. in het vervolg ook aanvragen om ledi
kanten. beddegoed, lakens en sloopen bij den
Gemeentelijken Dienst der Werkloosheids
bestrijding kunnen worden ingediend voor
hen. die van genoemde instelling steun ont
vangen.
Evenzoo zal heerenkleeding verstrekt wor
den. voor zoover het als vakkleeding kan
worden beschouwd.
INBRAAK AAN DEN BURGWAL.
Bedrag van f 350 ontvreemd
Maandagmorgen is bij de politie aangifte
gedaan door een fabrikant van consumptie
ijs aan den Burgwal, dat in zijn fabriek ver
moedelijk door middel van een valschen sleu
tel is ingebroken. Uit een muurkast in het
kantoor is een bedrag van f 350 ontvreemd.
De politie heeft de zaak in onderzoek.
SCHERMKAMPIOEN BIJ WEDSTRIJDEN
GEDOOD.
JENA 29, Juli (A.N.P.) Bij de wedstrijden
om het team-kampioenschap op floret van
Midden-Duitschland is een tragisch ongeval
voorgekomen. De schermer Voigt uit Jena, die
kampioen van Midden-Duitschland is op sa
bel, floret en degen, werd kort voor het einde
der wedstrijden zwaar gewond doordat het
wapen van zijn tegenstander afbrak. Hoewel
onmiddellijk door artsen werd ingegrepen, is
Voigt aan de gevolgen van zijn verwonding
overleden.
De wedstrijden werden onmiddellijk ge
staakt. Voigt. die Midden-Duitschland zou
vertegenwoordigen bij de Duitsche kampioen
schappen, was 29 jaar oud.
PROF. AALBERSE IS NIET GESLAAGD EEN
PARLEMENTAIR KABINET TE VORMEN,
THANS POOGT DR. COLIJN EEN EXTRA
PARLEMENTAIR KABINET TE VORMEN.
pag. 1
Spanning om de houding van Geneve in het
Afrikaansche conflict.
pag. 8
Een explosie in een Italiaansche kruitfabriek
heeft talrijke dooden geëischt.
pag. 8
Berichten over een nieuw Donaupact.
pag. 8
Bij een hevigen brand te Veldhoven zijn vier
woningen verwoest.
pag. 7
Te Amsterdam is een Chinees door een land
genoot neergeschoten.
pag. 7
Vele verkeersongelukken zijn in de laatste
dagen gebeurd.
pag. 7
Opzegging van de Deensche handelsovereen
komst dreigt.
pag. 7
Zelfs de graven liet men te Oss niet met rust.
pag. 7
De Nedcrlandsclie roeikampioenschappen. liet
Spaarne wint het nummer twee met stuur
man.
pag. 5
De cricketwedstrijd Rood en WitHaarlem
is door Haarlem gewonnen.
pag. 6
Ncdcrlandsche successen bij de internationale
athletiekwedstrijden te Brussel.
pag. 6
Laatste Belichten.
pag. 9
ARTIKELEN, ENZ.
Bekende Haarlemmers: de heer H. H. Luyken.
pag. 7
Voelt U iets voor Esperanto?
pag. 7
L. S.: Wit in den tuin.
pag. 2
Doodelijk verkeersongeluk.
Wielrijder door auto aangereden.
Zaterdagavond wilde de 55-jarige S. KuypèT
uit IJmuiden. die op zijn rijwiel uit de rich
ting Haarlem kwam, den Rijksweg ter hoogte
van het Spekkenwegje oversteken, teneinde
zich via dezen grintweg naar IJmuiden te
begeven. Vermoedelijk heeft hij er zich niet
eerst van overtuigd of de rijweg wel vrij was,
of heeft hij zich in den afstand vergist, alt-
thans toen hij overstak, naderde juist even
eens uit de richting Haarlem een luxe auto,
bestuurd door den heer v. d. P. uit Heem
stede. De heer K. stak zóó onverwacht den
weg over, dat een aanrijding niet meer te
voorkomen was. Hij werd door den auto als
het ware geschept en vloog tegen de voor
ruit op. Zoo hevig was de aanrijding, dat
dokter Mak, die spoedig ter plaatse was, den
dood moest constateeren. Per ziekenauto
werd het slachtoffer naar het St. Antonius
Ziekenhuis te IJmuiden-Oost overgebracht.
Volgens getuigenverklaringen treft den be
stuurder van den auto geen scluild. Door
de politie is onmiddellijk een onderzoek inge
steld.
NEDERLANDSCHE TARWECENTRALE
De minister van economische zaken heeft
o.m. benoemd voor het tijdvak aanvangende
24 dezer en eindigende op 1 September 1936,
in het bestuur van de Nederlandsche Tarwe-
centrale ir. W. J. M. Dekker, te Haarlem en
R. C. Schenk te Heemstede.
„ELSWOUD' -I'ADVINDERSGROEP NAAR DE
ARDENNEN.
Heden ochtend zes uur heerschte in de anders
zoo rustige Elswoudlaan een gezellige drukte.
Bovenvermelde Padvinders stonden onder lei
ding van hun Hopman „Weselman". gepakt
en gezakt voor hun troephuis 'Het Koetshuis
van mevr. Leonard) voor het begin van hun
tiendaagschon veldtocht naar Ave-et-Ove f Ar
dennen, België). Een groote touringcar werd
met alle mogelijke bruikbare artikelen als keu
kengerei. lampen, tenten enz. volgeladen en
voor het overige was er nog ruimte voor 22
Verkenners die met vroolijke gezichten hun
reis aanvaardden. Te 7 uur slo^g de motor aan
en onder een luid hoera vertrok de touringcar
in de richting Eindhoven. Onder de aanwezi
gen was o.m.: de Commisaris van Politie, de
heer Hiemstra.
EXAMENS HOOFDAKTE.
27 Juli. Geëxamineerd 3 vr„ 5 m. candidaten.
Afgewezen 4.
Geslaagd mej. H. G. Kapma, Oostzaan en de
heeren J. A. Mulders en P. J. van Noppen,
Heemstede en H. C. Vrugt, Wijk aan Duin.
Driehonderd Amerikaansche oorlogsinvaliden marcheerden van Californië
naar Washington.
STAHI.HELM WORDT OVERAL VERVOLGD.
De districtsleider der staatspolitie te Cassel
heeft in overleg met den regeerlngspresident
te Cassel den Nationaal Socialistischen Duit-
schen Front strijders Bond (Stalhhelm)
voor het district Schmalkalden verboden ver
gaderingen en bijeenkomsten, van welken aard
ook, te houden, en uniformen, vlaggen en in
signes te dragen.
Ook in de districten Ludwigslust. Parch im
en de stad Waren zijn bij alle leden van den
ontbonden Stahlhelm huiszoekingen gedaan,
welke de verdenking van verboden bezit van
wapenen hebben bevestigd. Tot dusverre ziin
talrijke geweren, model 98. karabijnen, mili
taire pistolen en belangrijke hoeveelheden
scherpe munitie in beslag genomen. Eenige
leden zijn op grond van deze strafbare feiten
in arrest gesteld en ter beschikking gesteld
de justit'
