Koningin Astrid s tragisch einde
THIJS IJS EN HET CEHEIMZINNICE EILAND.
VRTJDAG 30 AUGUSTUS 1935
HAAEEE M'S D'AGBES D
De koning legt een verklaring van het ongeluk af.
Teraardebestelling op Dinsdag
of Woensdag.
Het A.NJP. meldde gisteravond nader uit
Bern over het tragische ongeluk in Zwitser
land: Het late bekend worden van het on
geval vindt zijn oorzaak in het feit, dat het
Belgische Koningspaar incognito in Zwitser
land vertoefde. Vanmorgen te ruim 10 uur
kreeg het hoofd der politie te Küssnacht de
telefonische mededeeling, zich ijlings haar
het begin van het dorp te begeven, waar
een ongeluk was gebeurd. Toen de politiechef
tezamen met den arts dr. Steinegger ter
plaatse arriveerde, zag hij een heer in wan
hoop heen en weer loopen, die op de vraag,
wie hij was, antwoordde dat zijn papieren
In de auto zaten. Tusschen de papieren vond
men een diploma van het district Pilatus
van de Zwitsersche Automobielclub op
naam van den Graaf de Réthy. Pas later
bleek, dat dit het incognito van den Belgi
schen Koning was.
Dr. Steinegger nam den gewonden Koning
met zijn doktersauto naar zijn woning, waar
hij een snij wond aan den rechterkant van de
kin hechtte en de rechterhand verbond. Ver
volgens bracht hij den Koning naar het nabij
Luzern gelegen Horn, naar de koninklijke
villa „Haslihorn" terug.
In de omgeving van Koning Leopold
maakte men zich een oogenblik ernstig be
zorgd aangaande den gezondheidstoestand
van den vorst. Langen tijd nadat zijn
echtgenoote in zijn armen kort na het onge
val was overleden, bleef de Koning in ge
bukte houding staan.
Het stoffelijk overschot van Koningin
Astrid, dat een uur na het tragisch ongeval
naar de villa Haslihorn was overgebracht,
werd in den salon opgebaard, waar de Koning
gedurende een groot deel van den middag
alleen verbleef, geknield aan het hoofdeinde
van het doodsbed. Slechts minister Van Zee
land en Baron Capelle, de secretaris van den
Koning, en de Belgische gezant te Bern, wer
den tot den Koning toegelaten.
Koning Leopold heeft thans zelf
tegenover zijn omgeving een ver
klaring afgelegd over de oorzaak van
de ramp.
Koningin Astrid wilde toen zij met
haar man volgens gewoonte een rond
rit maakte, de kaart van het land
schap raadplegen. Ook de koning boog
zich een oogenblik voorover, om een
blik op de kaart te werpen.
Dit moment van onoplettendheid
was voldoende, om de auto tegen een
boom te doen oprijden. De schok was
zóó hevig, dat de stam afknapte en de
koning en de koningin uit den wagen
werden geslingerd.
Koning reed met 50 K.M. snelheid.
LUZERN, 29 Augustus. Thans worden de
volgende bijzonderheden omtrent het ongeluk
bekend:
Het Koninklijk echtpaar begaf zich in een
open auto van Luzern naar Kussnach. De
Koning chauffeerde en de wagen had een
snelheid van 50 K.M. toen omstreeks half 12
de auto op het natte asphalt slipte. Hij sloeg
over een borstwering van pl.m. 25 c.M. hoogte
en stortte in het meer.
De Koningin is om het leven gekomen, ten
gevolge van een verbloeding door glassnij-
wonden of volgens een andere lezing door een
schedelbreuk.
Volgens een ander bericht uit Luzern zou
het ongeval veroorzaakt zijn door een breuk
in de stuurstang van de koninklijke auto. Des
kundigen zullen hiernaar een onderzoek in
stellen.
Bijzetting op Dinsdag of Woensdag.
Uit Brussel: Naar in regeeringskringen ver
luidt zou de mogelijkheid bestaan, dat de bij
zetting van het stoffelijk overschot van Ko
ningin Astrid Dinsdag of Woensdag a.s. zal
geschieden. Zekerheid hieromtrent bestaat
echter nog niet. Waarschijnlijk zal de minis
terraad vandaag na overleg met den Koning,
definitief den dag van de uitvaart vaststellen.
Gisteravond te 10 uur is uit Brussel de
extra-trein naar Arlon vertrokken, die het
stoffelijk overschot van Koningin Astrid van
daar naar Brussel zal overbrengen. De trein
bestaat uit twee slaapwagens, waarin hebben
plaats genomen de ministers Rubbens, M. L.
Gérard en Spaak, alsmede een aantal hofdig-
nitarissen. De sneltrein uit Luzern, waarmee
de Koning en het stoffelijk overschot arri-
veeren, is heden Vrijdagmorgen te Arlon aan
gekomen. Onmiddellijk is de wagon met het
stoffelijk overschot aan den Belgischen trein
gekoppeld, waarna de extra-trein te 8.40 uur
aan het Noorder Station te Brussel- is aange
komen.
Een hartelijke ontmoeting bij de aankomst te
Antwerpen ter gelegenheid van de verloving
tusschen Kroonprins Leopold en Prinses Astrid
De oaitslapen Koningin zou per rouwauto
langs de Jardin Botanique en de Rue Royale
naar het Koninklijk Paleis te Brussel worden
overgebracht.
Proclamatie aan het
Belgische volk.
De Belgische ministerraaad is gistermiddag
te 2 uur onder voorzitterschap van minister
president Van Zeeland bijeengekomen. De
leden der regeering beraadslaagden over den
inhoud van een ontwerp-proclamatie aan het
Belgische volk naar aanleiding van den tra-
gischen dood van Koningin Astrid.
De ministerraad duurde tot 4 uur. Na af
loop heeft minister Rubbens den Vlaamschen
journalisten voorlezing gedaan van den in
houd der proclamatie die als volgt luidt:
„Nog onder den indruk van den tra-
gischen dood van Koning Albert,
beweent België' heden een Koningin,
wier jeugd, gratie en goedheid haar
volk hadden veroverd. Zelden was het
land in een verslagenheid gedompeld
als thans het geval is.
Alle Belgen nemen deel in het gren-
zelooze verlies van Z.M. den Koning.
Het Belgische volk schaart zich thans
rond hem,. Het buigt zich met ont-
De plechtige huwelijks
voltrekking van kroon
prins Leopold van Bel
gië en prinses Astrid
van Zweden,
werpen waren ten teeken van rouw gesloten.
Er worden geen koersen genoteerd.
Bewijzen van deelneming.
roerde teederheid .over de Konink
lijke Prinsen, die thans geen moeder
meer hebben".
Koningin Elizabeth en Prinses
Marie-José naar Luzern.
Aanvankelijk had men de Belgische
koningin-weduwe Elizabeth, die momenteel
bij haar dochter, de prinses van Piemont, op
de villa Rosebery bij Napels vertoeft, na het
bekend worden van het tragisch ongeval, dat
koningin Astrid het leven had gekost, niet
ervan op de hoogte gesteld in verband met
haar zwakken gezondheidstoestand. De hof
houding stelde zich in verbinding met de
autoriteiten te Napels, die wisten te voor
komen dat de middag- en avondbladen aldaar
eenig nieuws over het ongeluk bevatten, ten
einde te verhinderen, dat de koningin en
haar dochter voortijdig en op ongwenschte
wijze van het vreeselijke niéuws op de hoogte
werden gesteld. Pas laat in den namiddag
deelde een Kamerheer het na voorzichtige
voorbereiding mede. Koningin Elizabeth en
Prinses Marie-José besloten daarop onmid
dellijk, nog denzelfden avond naar Luzern
te vertrekken.
De prinsjes en het prinsesje
in België terug.
Donderdagmorgen zijn prinses Josephine
Charlotte, kroonprins Boudewijn en het klei
ne prinsje Albert onder leiding van een
gouvernante met den sneltrein uit Bazel te
Brussel teruggekeerd van hun verblijf in de
villa van koning Leopold nabij Luzern. Onbe
wust van het vreeselijke, dat zij haar kinderen
niet meer zou weerzien heeft koningin Astrid
Woensdag afscheid van hen genomen. Het
prinsesje en de prinsjes waren reeds weer op
Belgisch gebied terug toen des morgens het
verschrikkelijk nieuws bekend werd.
Koningin Wilhelmina en Prinses Juliana
diep onder den indruk.
In geheel Engeland, waar Koningin Astrid
zeer populair was heeft het auto-ongeluk van
de Belgische Koninklijke familie veel ont
roering gewekt.
Koningin Wilhelmina en Prinses
Juliana, die nog steeds in Schotland
vertoeven, hebben bij het vernemen
van de noodlottige tijding uiting ge
geven aan Haar diepe bewogenheid.
Een land in rouw.
Het ontzettende bericht van het ongeluk,
dat het Belgische Koningshuis heeft getroffen,
werd gisteren in België te 12 uur per radio
bekend gemaakt. Onmiddellijk ontstond in de
steden een groote beroering. De menschen
dromden in de straten tezamen en bespraken
de ramp. Vele vrouwen konden haar ontroe
ring niet meester blijven. De vlaggen van alle
openbare gebouwen, gezantschapsgebouwen
en consulaten en van talrijke particuliere
huizen in Brussel, Antwerpen,* Ostende en
andere steden werden halfstok geheschen. Ook
in de Antwerpsche haven woeien de vlaggen
halfstok.
Te drie uur in den middag werden alle
klokken geluid.
Openbare feestelijkheden en vermakelijk
heden werden afgelast.
In het ministerie van buitenlandsche zaken
zag men des middags een ononderbroken
stroom van leden van het diplomatieke corps
te Brussel die hun rouwbeklag kwamen aan
bieden.
Zoowel de beurs Je Brussel als die van Ant-
Vaticaan van den tragischen dood van ko
ningin Astrid van België heeft Z.H. de Paus
den kardinaal-staatssecretaris Pacelli opge
dragen. telegrafisch den koning van België
mededeeling te doen van de deelneming van
den Paus en de beste wenschen over te bren
gen voor zijn genezing. In den namiddag heeft
kardinaal Pacelli zich naar de Belgische am
bassade begeven voor een condolatiebezoek.
De Fransche minister-president Laval heeft
den Belgischen minister-president Van Zee
land telegrafisch gecondoleerd en verklaard
dat de Fransche regeering deelneemt in de
rouw van de Belgische regeering en het Bel
gische volk.
Op de lijst .welke op het Belgische ambas
sade ter teekening is gelegd, hebben,o.a. ge-
teekend Sir George Clerk, de Britsche ge
zant. Cerruti, de Italiaansche ambassadeur,,
Regnier, de minister van financiën en Men
del, de minister van P.T.T.
President Lebrun heeft aan koning Leopold
van België een telegram gezonden, waarin hij
den vorst zijn innige sympathie betuigt en
hem de verzekering geeft van de deelneming
met zijn smart en die van de koninklijke fa
milie.
President Roosevelt heeft onmiddellijk een
telegram gezonden aan koning Leopold,
waarin hij zegt, dat het volk der Vereenigde
Staten het leed van het Belgische volk zal
deelen in het verlies van een koningin, die
zoo gracielijk de idealen van België verper
soonlijkte
In het gebouw der Belgische Legatie te Den
Haag aan het Nassauplein lagen van gister
middag half drie af de rouwregisters ter
teekening. Van het departement van buiten
landsche zaken is de vlag halfstok uitge
stoken.
Ook aan het woonhuis van den Belgischen
gezant en aan het gebouw van de Zweed-
sche legatie werden gistermiddag' rouwregis
ters ter teekening gelegd. Verschillende auto
riteiten, o.w. ministers en leden van het
corps diplomatique hebben hun handteeke-
ning in de rouwregisters geplaatst.
De Nederlandsche regeering heeft bij den
Belgischen tijdelijken zaakgelastigde en bij
den Zweedschen gezant haar deelneming be
tuigd terzake van het verlies, dat de vorsten
huizen dezer beide landen hebben geleden.
Herdenking te Noordwijk.
De burgemeester van Noordwijk, mr. J. B.
V. M. J. van de Mortel heeft bij den aanvang
van de raadszitting van gistermiddag mede
deeling gedaan van het tragische ongeluk,
waarbij de koningin van België om het leven
is gekomen en de overleden vorstin in een
korte rede herdacht, waarin hij er in het bij
zonder op wees, dat de gemeente Noordwijk
wel de eenige gemeente in Nederland zal zijn,
die zoo zeer zal medeleven met het verlies, dat
het Belgische vorstenhuis en het Belgische
volk heeft getroffen, in verband met het korte
verblijf van Koningin Astrid en Haar kinde
ren hier in Noordwijk.
De vergadering werd hierna ten teeken van
rouw verdaagd.
Eén minuut stilte op de Amster-
damsche Effectenbeurs.
In verband met het overlijden van Koningin
Astrid van België heeft de Amsterdamsche
Effectenbeurs gisteren één minuut stilte, in
acht genomen. Te precies 2.00 werd de. handel
stopgezet en heerschte er in de altoos zoó ru
moerige ruimte een plechtige rust. Om 2.01
uur werd de handel weder hervat.
Charmante en geliefde Koningin.
Koningin Astrid zou op 17 November a.s. 30
jaar zijn geworden. Op 17 November 1905 werd
prinses Astrid Louise Thyra te Stockholm ge
boren als dochter van prins Oscar Karl van
Zweden, broer van Koning Gustaf V, en prin
ses Ingeborg van Denemarken. De jeugdige
kroonprins van België vertoefde dikwijls aan
het Zweedsche hof en reeds op jeugdigen leef
tijd kenden de beide vorstenkinderen elkaar.
Veel geruchten en veel onjuiste berichten doen
rondom vorstenhuwelijken de ronde, doch in
dit geval was de publieke opinie niet ver van
de waarheid af, als zij van meening was, dat
het huwelijk, dat op 4 November 1926 te
Stockholm werd gesloten en op 10 November
van hetzelfde jaar te Brussel kerkelijk werd
ingezegend tusschen prinses Astrid en Kroon
prins Leopold los stond van elke overweging
van staatsbelang of van eendgen anderen zake
lijken factor.
Reeds bij eerste kennismaking veroverde de
Zweedsche prinses het hart van het Belgische
volk, en naar mate men haar in den loop der
jaren beter leerde kennen, ging deze spontane
liefde over in diepe genegenheid en aanhan
kelijkheid, die nog versterkt werd toen zij haar
gemaal een dochter en België een prinsesje
schonk, de op 11 October 1927 geboren prinses
Joséphine Charlotte, die met recht „de eerste
baby van België" genoemd kon worden. Nog
ONZE DACELIJKSCHE KINDERVERTELUNC.
Arie Baard's wensch is nu verhoord beide ladingen zijn terug
en de dieven kregen een geduchte les, die hun misschien het stelen
af zal leeren.
En na deze vreemde gebeurtenis steekt het schip weer van wal.
Thijs klimt boven op de boeg, van waar hij het vertrekken gade
slaat voldoening glanst op zijn snuit en verlangend kijkt hij over
de groote zee.
Ze gaan nu weer naar huis, maar voordat vriend Thijs daar is
wachten hem weer nieuwe avonturen!
grooter was de vreugde toen prinses Astrid op
7 September 1930 het leven schonk aan een
mannelijken troonopvolger, den kleinen Bou
dewijn, sedert de troonsbestijging van zijn
vader kroonprins van België. Verre van de
kinderen afzijdig te houden van het volk, be
wogen zij zich vrij en ongedwongen, evenals
hun moeder zelf, temidden van de menigte en
temidden van andere kinderen bij elke gele
genheid, die zich daartoe voordeed. Het ko
ninklijk gezin ging in het Belgische openbare
leven een plaats innemen als misschien" alleen
de Engelsche Koningsfamilie temidden van
het Engelsche volk bekleedt. En na den slag,
die het Belgische volk door den dood van Ko
ning Albert had getroffen, leefde men dubbel
de vreugde van het Koninklijk gezin mee,
teen op 6 Juni van het vorige jaar wederom
een prinsje ter wereld kwam, naar den be
minden ên betreurden grootvader Albert ge-
heeten. Helaas zal deze Belgische prins zijn
geheele leven als' een gemis meedragen, dat
hij zelfs geen herinnering aan zijn moeder
heeft kunnen bewaren.
Als een bezorgde Moeder heeft het Belgische
volk Koningin Astrid gekend, als een lieftal
lig meisje, als een charmante, jonge vrouw,
een elegante, imponeerende dame, fier en be
minnelijk, een Koningin in den waren zin des
woords.
In Nedei'land wordt de slag, die België op
nieuw heeft getroffen, vooral zoo diep ge
voeld, omdat de vriendschapsbanden, die het
Belgische met het Nederlandsche volk: en het
Huis van SaksenKoburg met dat van Oranje
verbindt, juist in de laatste jaren een zoo
persoonlijk karakter hadden gekregen. Nog
leeft in onze herinnering de hartelijke ont-
vanagst, die koningin Wilhelmina en prinses
Juliana dit voorjaar te Brussel hebben on
dervonden. Nog zien wij onze prinses stralend
in de galacalèche naast Koningin Astrid op
weg naar het ruiterfeest in de Cinquantenaire,
geëscorteerd door lanciers met wapperende
vaantjes aan de punten der -lansen;- En wij
herinneren ons de gratie, waarmee Koningin
Astrid aan de hand van onzen gezant te Brus
sel, tezamen met koning Leopold, die prinses
Juliana ten dans leidde, het schitterende bal
van den Belgischen adel opende. Na de zware
slagen, die ook Koningin Wilhelmina getrof
fen hadden, was haar verblijf te Brussel en
de hartelijke genegenheid van gastheer en
gastvrouw een weldadige balsem en een
vreugdevolle ervaring.
Dat ook Nederland en het Nederlandsche
volk zich in de sympathie van het Belgische
Koningspaar mochten verheugen, blijkt dui
delijk uit het feit, dat nog dezen zomer de
koning en de koningin hun twee oudste kin
deren toevertrouwden aan de goede zorgen
van den burgemeester van. Noordwijk, den heer
J. B, V. M. J. van de Mortel en diens echt
genoote.
Slechts met een zwaar hart kan men den
ken aan het kinderleed der beide kleinen, die
nog veertien dagen geleden zoo onbezorgd met
hun Nederlandsche vriendjes aan het Noord
wij ksche strand speelden.
In elk opzicht meegaande met hun tijd ge
bruikte het Belgische vorstenpaar bij. de vele
reizen naar Scandinavië het vliegtuig' als ver
voermiddel en de K. L. M. had dan ook de eer
bij tallooze gelegenheden den koning of de
koningin als passagier te mogen boeken. Zoo
waren beiden graag gezien en hartelijk ont
vangen gasten op Schiphol, waar zij door hun
natuurlijke beminnelijkheid ieders hart ver
overden. Het is nog slechts een half jaar ge
leden dat koningin Astrid, op doorreis te
Schiphol landende, in de huiskamer van den
gérant van het K. L. M. hotel haar jongste
kind voedde.
Tenslotte herinneren wij nog aan de beide
reizen, die Leopold en Astrid als kroonprinse
lijk paar hebben gemaakt naar en door Ne-
derlandsch-Indië, met de „Dempo" van den
Rotterdamschen Lloyd en in Januari 1932 met
de „Mamix van St. Aldegonde" van de Mij.
Nederland, die bij passagiers en bemanning
de prettigste herinneringen hebben achter
gelaten.
Moge koning Leopold de kracht vinden de
hem opgelegde taak te vervullen en moge hij
en zijn kinderen in de liefde van het Belgische
volk en het medeleven der geheele wereld
eenige troost vinden, die den verpletterenden
slag althans eenigszins moge verzachten.
Italië koopt muildieren in
Zuid-Afrika.
LONDEN, 29 Aug. Volgens een bericht uit
Kimberley hebben Woensdag vijf vertegen
woordigers der Italiaansche regeering meer
dan 100 muildieren gekocht voor het Italiaan
sche leger. Tot nu toe zijn reeds meer dan
1000 muildieren in de Unie van Zuid-Afrika
gekocht.
Ministers der Kleine Entente
vergaderen.
Besprekingen over het Donaupact.
De deelnemers aan de conferentie van de
Kleine Entente zijn gisteren te Belgrado
bijeengekomen.
De conferentie zal vermoedelijk twee dagen
duren.
Het voornaamste punt van de besprekingen
zal het Donau-pact en de Habsburgerkwestie
zijn. verder zullen de verhoudingen tot Italië
ea Sovjet-Rusland worden besproken.
