Wandgedierte Zaterdag bijzetting van Mgr. Aengenent. Jaarbeurs. Koningin Astrid ten grave gedragen. Hei Beimgdjksèe 53e Jaargang No. 16010 Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen Dinsdag 3 September 1935 HAARLEM S DAGBLAD Directie: P. W. PEEREBOOM en ROBERT PEEREBOOM. ABONNEMENTENper week 0.25, per maand 1.10, per 3 maanden ƒ3.25, franco per post ƒ3.55, losse nrs. ƒ0.06. Geïllustreerd Zondagsblad: per week 0.05, p. maand 0.22, p. 3 mnd. 0.65, franco p. post f 0.725*. UITGAVE LOURENS COSTER MAATSCHAPPIJ VOOR COURANT-UITGAVEN EN ALGEMEENE DRUKKERIJ N.V. Bureaux: Groote Houtstraat 93 Drukkerij: Zuider Buitenspaarne 12 Telefoon Nos-: Directie 13082 Hoofdredactie 15054 Redactie 10600 Drukkerij: 10122, 12713 Administratie: 10724, 14825 Postgiro 38810 Bijkantoor: Soendaplein 37, Haarlem-Noord, Telefoon 12230. Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM. ADVERTENTIëN 1—5 regels 1.75, elke regel meer f 0.35. Reclames 0.60 per regel. Tarieven regelabonnementen op aanvraag. Vraag ea aanbod 1—4 regels 0.60. elke regel meer ƒ0.15. Onze Groentjes zie hoofd rubriek. Gratis Ongevallenverzekering voor betalende abonnés. Levenslange ongeschiktheid 600.-, Overlijden 600.-, Verlies van Hand, Voet of Oog ƒ400.-, Duim ƒ250.-, Wijsvinger f 150.-, Elke andere vinger 50.-, Arm- of Beenbreuk f 30.— Idem voor, Abonnés op het Geïllustreerd Zondagsblad: Levenslange ongeschiktheid ƒ2000.-, Overlijden ƒ600.-, Verlies van Hand, Voet of Oog ƒ400-, Verlies Duim 75.-. Verlies Wijsvinger 75.-. Verlies andere vinger ƒ30.-. Alles indien het gevolg van een ongeval en volgens gratis ten kantore van dit blad verkrijgbare voorwaarden. DIT NUMMER BESTAAT UIT TWAALF BLADZIJDEN. HAARLEM, 3 September. Eigen Land. De daad bij het woord voegend, heb ik va- cantie in Eigen Land gehouden. Het was prachtig weer, en Eigen Land toonde zich dus onder zijn schoonste belichting en in zijn fraaiste kleurenspel. Althans: voorzoover het toegankelijk is. Ik moet deze restrictie met nadruk maken, niet omdat ik zoo onvoldaan over mijn vacantie ben, maar omdat ik er nog veel voldaner over zou kunnen wezen als ver- bods-bordjes, plus koddebeiers, gemeente veldwachters, jachtopzieners, marechaussées en vooral prikkeldraad mijn bewegingsvrijheid en die van mijn vacantiegenooten niet zoo zwaar belemmerd had. De oppervlakte van Eigen Land is 33000 vierkante kilometers. Het zou aardig zijn als het Centraal Bureau voor de Statistiek eens wou uitrekenen, welk deel daarvan voor ons allen toegankelijk is. Ik verwacht van een dergelijke onthulling veel goeds. Allerlei auto riteiten die hun vacanties in het buitenland plegen door te brengen, en die slechts vage en beperkte jeugdherinneringen aan Eigen Land kunnen hebben, zouden er hopelijk door ont stellen. Er zijn volken die naar gebiedsuitbrei ding buiten hun grenzen snakken. Wij doen dat niet, en het is zeer begrijpelijk. Wij moe ten onze veroveringstochten in het binnen land nog beginnen. Een van de ontoegankelijkste aspecten van Eigen Land is Eigen Weg. Deze zin moge iet wat ^paradoxaal klinken, maar zij behelst slechts droeve waarheid. Eigen Weg is niet van ons, maar van een ander. Van verschei dene anderen. Het schijnen menschen te zijn, die liet niet alleen buitengewoon prettig vin den alleen op een weg te wandelen het geen wij bij tijden allemaal wel eens leuk zouden vinden, en dus begrijpelijk is maar die zich bovendien verlustigen in eigendoms recht op gezegden weg en in de gedachte, dat niemand anders erop mag loopen. Doet-ie dat toch, dan wordt-ie beboet. Ik heb in de provincies Utrecht en Gelderland bosschen doorkruist, dermate gelardeerd met Eigen Weg-bordjes en Verboden Toegang-bordjes dat men door de palen-en-borden het bosch niet meer zag. In zulke omstandigheden be gint men te vreezen dat Eigen Land aan een verbodsmanie ten prooi is gevallen. Natuurlijk culmineert deze in Noord- en Zuidholland. Deze twee provincies, die ten allen tijde den toon in Eigen Land hebben aangegeven, of althans gepoogd aan te geven, en de helft van de acht millioen inwoners bevatten, zoodat het gedrang er al heel erg is, houden het Verbods-kampioenschap. Te vreden met hun prestaties zijn zij, geloof ik, nog niet. Vermoedelijk zullen zij doorgaan met afrasteren en verbieden tot in een schoonen zomer, met veel onweer in de lucht, de vacantiegangers-in-Eigen-Land oproerig worden, in massa over de hekken klauteren en de bordpaaltjes ontwortelen en in zee smijten. Verre zij het van mij, tot zooiets op te ruien. Integendeel: ik waarschuw de gestelde machten dat dit moment naakt als zij het Nederlandsche volk zoo weinig plaats in de zon van Eigen Land blijven gunnen. Dat het in zoo grooten getale naar Duitschland vlucht, om daar vacantie te houden, ligt heusch niet alleen aan prijzen. Zelfs niet in hoofdzaak. Het snakt eenvoudig naar ruimte en vindt die in de Harz. het Schwartzwald, het Teutoburgerwoud, Thürin- gen enzoovoorts. waar men zich niet voortbe weegt tusschen dubbele cordons van Verbods bordjes, op streng-afgepaalde wegen. Om zijn Duitsch op te frisschen behoeft men heusch niet naar Duitschland te gaan. Eigen Land weergalmt van Duitsch. Ik heb het moeten spreken in Noordzeebadplaatsen, mid den op de Veluwe en in Overijsel. En in Sche- veningen heb ik Louis Davids's revue gehoord, waarin hij de eenige is die Hollandsch, en dan nog volgens Amsterdamsche zienswijze, spreekt. Zijn gezelschap wisselt vloeiend Duitsch met zeer kapot Nederlandsch af. Onze me est- ongedwongen badplaats is zeer zeker Bad Boekelo. Ik was daar nog nooit ge weest. Het is heel mooi en groot. Ook gezellig. Men mag er overal in een badpak rondloopen, en op een kunstmatig strand liggen zonne baden onder kleurige parasols, en zelfs aan tafeltjes zitten en drinken. Niemand neemt er aanstoot aan iemand anders, of vindt iets raars in het geheel. Er heerscht onbezorgde blijheid. Ook zijn er electriiseh-verwekte gol ven in een golvenbad, dat wel een beetje aan doet als de radio vergeleken bij een zaal concert. Maar de vergelijking gaat niet op, want dit surrogaat is even nat en zout. en slaat even hard tegen je aan, als het echte artikel. Toen ik een paar dagen later in Bergen-aan-Zee zwom, na zorgvuldig naar alle plaatselijke verbodsbepalingen geïnformeerd te hebben, was daar geen golf te bekennen. Dat is dus een Boekelo'sch voordeel: je kunt er altijd golven krijgen, zooveel je wilt. Overigens ligt dit oord van onbezorgd jolijt 200 K.M van Haarlem verwijderd, en is de entréeprijs er vrij hoog. Dit zijn bezwaren die ons zullen dwingen ons in het algemeen tot de streng- gereglementeerde Noordzee te blijven bepalen. Natuurlijk zou ik u nog veel meer van mijn vacantie in Eigen Land kunnen vertellen, maar dat zou den indruk van bovenstaande opmerkingen verzwakken. Dat doe ik dus niet. Het bovenstaande is goed bedoeld. Vriende lijk bedoeld zelfs. Laat ons nu niet Eigen Land moeten gaan veroveren. Laat men eens een bescheiden proef nemen met ontworteling: van bv. 10.000 van de 10 millioen verbodsbordjes, en een paar Eigen Wegen openen voor de nieuwsgierige menigte, en dan 'es kijken of het niet helpt. R. P. [MALTEZER RESERVISTEN OPGEROEPEN. LONDEN, 3 September. Reuter meldt uit Malta, dat de reservisten van de artillerie van Malta z n opgeropen en dat recluten worden aangeworven voor de pionniers- en militieafdeelingen. De Haarlemsche Gemeente- begrooting voor 1936. Voorbereiding vordert. Nu enkele besturen van groote gemeenten al de ontwerp-begrootingen voor 1936 ge publiceerd hebben, zijn wij naar den Haar- lem-schen wethouder van financiën, den heer W. Roodenburg gestapt om te informeeren hoe de zaken hier staan. Ik kan u nog niet veel zeggen zoo zei de wethouder. Met de voorbereiding zijn wij zoover gevorderd, dat de begrooting over eenige weken in het college van B. en W. behandeld zal worden. Maar uw persoonlijke indruk? Uit eenige andere gemeenten komen mededeelingen, dal nog groote gaten gestopt moeten worden. Daarop kan ik wel zeggen, dat gezien de omstandigheden uit de statistieken, die u zelf ontvangen hebt van den hoofd inspecteur der belastingen, blijkt, dat de op brengst der belastingen nog steeds terug loopt, al is het den laatsten tijd gelukkig in een langzamer tempo, terwijl het ock bekend is, dat het debiet der gasfabriek nog steeds terugloopt wij niet ontevreden mogen zijn. Haarlem is gelukkig niet noodlijdend ge worden. Maar natuurlijk is het noodig, dat ook in de toekomst naar de uiterste zuinig heid gestreefd wordt. Hoewel de wethouder het niet zei kregen wij den indruk, dat het nog niet zoo ver met de voorbereiding der begrooting is, dat de eindjes al aan elkaar geknoopt zijn. Er is blijkbaar nog een tekort dat overbrugd zal moeten worden door beslissingen die in het college van B. en W. genomen moeten wor den. Wij hebben reeds medegedeeld, dat de bezuinigingscommissie bestaande uit drie hoofd-ambtenaren verschillende voorstellen bij het college van B. en W. ingediend heeft. B. en W. hebben daarop het advies van de directeuren en hoofden van 'takken van dienst gevraag om eerst daarna een beslis sing te nemen welke voorstellen zij overnemen om die dan op hun beurt aan den raad te doen. Wij stelden daarop de volgende vraag: Is bij de voorbereiding der begrooting al reke ning gehouden met het door de regeering in gediende wetsontwerp tot verlaging van de vaste lasten, zooals precario, straatbelasting, enz. Daarop was het antwoord: neen, want dit wetsontwerp is nog niet door- de Kamers aangenomen. Daarmede konden wij dus nog geen rekening houden. De gemeente Den Haag gaat de precario nog verhoogen. Eenige maanden is door B. en W. iets ge zegd over een waarschijnlijke verhooging van de opcenten op de Personeele Belasting voor 193S. Is daarin verandering gekomen? Het antwoord wasNeen. Ik sta nog op het standpunt, dat de Personeele Belasting het zelfde zal moeten opbrengen. Onlangs heb ben wij Haarlem in de derde klasse voor de Personeele Belasting gebracht. Het gevolg evenwel is, dat wij daardoor minder zullen ontvangen. Dit mindere zal door een ver hooging van opcenten gevonden moeten wor den. Maar al wordt het aantal opcenten met 20 vermeerderd (thans is het 150 i. dan heeft een gezin dat een woning van f 1600 bewoont en drie kinderen heeft, daarvan nog geen na deel. Doordat Haarlem nu in de derde klasse gekomen is, is de belasting voor de kleine inkomens en de groote gezinnen vermin derd. Is zoo vroegen wij verder nog een voorstel van B. en W. te verwachten tot een nieuwe verlaging van den gasprijs? Daarop kan ik zoo zei de wethouder nog geen beslist antwoord geven. Ik voor mij ben overtuigd, da' zelfs door een nieuwe verlaging van den gasprijs. het gasdebiet niet meer op te voeren zal zijn. Ziet u de toekomst van de gasfabriek som ber in? Is het gas uit den tijd. zoodat de gemeente in de naaste toekomst zich vooral zal moeten wijden aan de electriciteit? Dat niet. Wij zijn nog lang niet toe aan het algemeen koken op electriciteit! Neen de gasfabriek zal nog voor zeer vele jaren reden van bestaan hebben. Maar dat wil natuurlijk niet zeggen, dat nog op een nieuwe vermeer dering van den omzet dezer fabriek zal kun nen worden gerekend. Dienst wordt vermoedelijk door Mgr. Lemmers geleid. Iets uit de geschiedenis van den bisschoppelijken grafkelder te Ovsrveen. Hedennacht te ongeveer half twee is in de Mariastichting te Haarlem overleden Mgr. J. D. J. Aengenent, bisschop van Haarlem. Deze sociale bisschop die slechts 62 jaar oud is geworden, man van groote gaven en bekwaamheid, genoot het onbeperkt vertrouwen en de liefde van geheel Katholiek Nederland. Hij zal niet ver geten worden, niet in Katholieke kringen, maar ook niet in vele kringen van andersdenkenden. Het Stoffelijk overschot is heden van de Maria-Stichting naar het bisschoppelijk pa leis aan de Nieuwegracht overgebracht. Vrijdagmiddag wordt het stoffelijk hulsel in de Kathedrale Kerk St.-Bavo aan de Leidsche vaart opgebaard. Zaterdagmorgen 10 uur beginnen in de Kathedraal de uitvaartplech tigheden. Daarna zal op het R. K. Kerkhof te Overveen de teraardebestelling geschieden. Voor uitvoerige bijzonderheden over het le ven van Mgr. Aengenent zie men pag. 3. Zaterdag zal naar hierboven reeds is ge meld het stoffelijk overschot van mgr. Aenge nent in de bisschoppelijke grafkelder te Over veen worden bijgezet. Er worden reeds voorbereidende maatrege len getroffen de stoffelijke resten van den bisschop op het hoofdaltaar der kathedrale kerk Sint Bavo op te baren, waarna gelegen heid zal worden gegeven langs het altaar te defileeren. Hedenavond worden door verschillende katholieke instanties vergaderingen belegd, waarin de regeling voor a.s. Zaterdag wordt besproken. Ongetwijfeld zullen honderden in den stoet meegaan, die Ts morgens van de St. Bavo naar Overveen trekt. De dienst in de kathedraal zal door een dei- bisschoppen worden geleid. Vermoedelijk zal dit geschieden door mgr. Lemmens uit Roermond. Zopals bekend is is mgr. Jansen die opge volgd wordt door Zijne Em. De Jong, ernstig ziek, zoodat. het onwaarschijnlijk is, dat deze den dienst zal leiden. De bisschoppelijke i grafkelder bevindt zich aan den Noordkant van de R.K. Kerk te Over veen. Van den pastoor aldaar, den weleerw. heer G. van Niekerk, vernamen wij. dat de grafkelder tot stand kwam in het begin van 1861 door een legaat van f 2000. Daar Haarlem geen katholiek kerkhof bezat en Overveen wel, werd besloten het stoffelijk overschot van den toenmaligen bisschop, mgr. Van Vree, in Overveen te begraven, 24 April 1862, werd de grafkelder aan het bisdom Haar lem overgedragen. Enkele weken hierna gaf mgr. Wilmer, de opvolger van mgr. Van Vree, als zijn wensch te kennen, dat de grafkelder onder de bergkamer in een waardigen rust plaats voor Haarlem's bisschoppen zou ver anderd worden. Deze verbouwing kwam tot stand op den 5den October 1864. waarheen toen het stoffelijk overschot van mgr. Van Vree werd toegebracht. Op den buitenkant van de kapel staan, be halve het wapen van het bisdom, de wapens met de wapenspreuken van drie bisschoppen. Van Vree, Wilmer.én Bottemanne. De laatste bisschop, die hier werd begraven was mgr. Gallier. Op de begraafplaats zal met het oog op de ruimte alleen de geestelijkheid worden toer gelaten. (Op economisch gebied wijst het haantje van den toren nog altijd hardnekkig den verkeerden kant uit zeide de secretaris-generaal van de Jaarbeurs.) De leider van de jaarbeurs heeft juist geconstateerd: Het haantje van den toren wijst altijd nog verkeerd De wind is steeds nog tegen in commerciëelen zin. Wij gaan met groote moeite er worstlend tegenin Hy blaast zoo fel hardnekkig dat hij den voortgang stuit, En wie den voet niet schrapzet, dien stuwt hij achteruit- Wij moeten blijven zwoegen. totdat het haantje draait. Als eindlijk economisch een beter windje waait. Die tijd zal stellig komen. het komt er nu op aan. De stugge tegenwinden manmoedig te weerstaan. De Jaarbeurs is weer open en daar treedt aan den dag. Wat in den nood der tijden de energie vermag. Eens moet hot haantje draaien, zooals het vroeger dêe Dan krijgen durf en wilskracht den wind het krachtigst mee. Heden heeft het Belgische volk zijn geliefde jonge Koningin naar haar laatste rustplaats geleid. Met ontroe rende plechtigheid is het stoffelijk overschot van Koningin Astrid in den koninklijken grafkelder van de kerk te Laken bijgezet. Daar zal zij rusten aan de zijde van hem, die eveneens door een nood lottig ongeval plotseling uit het leven werd weg gerukt. Koning Albert. Het Belgische volk «heeft de laatste dagen op treffende wijze getoond hoe zeer het de overledene lief had. Heden bleek echter eerst recht hoe groot het medeleven van het Belgische volk met zijn koningshuis was. Een uitvoerig verslag van de begra fenisplechtigheid vindt men op pag, 4. De Paus biedt bemiddelings diensten aan. ROME, 2 September. Het Vati- caan heeft heden stappen gedaan ter voorkoming van een oorlog tus schen Italië en Abessynië. De Paus, die te Caste Galdofo vezblijf houdt, ver klaarde n.I., dat hij de diensten van zijn organen aanbood om bij de verzoeningspogingen behulpzaam te zijn. Alle invloed en alle macht van de katholieke kerk zal, ter voorkoming van een oorlog, ter beschikking gesteld worden van de Italiaansche regeering, aldus de Paus. Hij voegde hieraan toe, dat alle pausen altijd den oorlog had den veroordeeld en dat hij zijn plicht zou verzaken, wanneer hij zijn afkeu ring van het dreigende conflict niet uitsprak. (A.N.P.) Reeds eerder door Abessynië concessies verkocht? L.e aankomst te Biussel van prinses Margarete en prins Bertil van Zweden, die de uitvaart van koningin Astrid bijwoonden. Verklaring van Ainerikaansch makelaar. NEW-YORK. 3 Sept. Een makelaar Char lock, die zegt vertegenwoordiger te zijn van Amerikaansche industrieelen, beweert recht te hebben op hem vroeger verleende conces sies voor de exploitatie van alle petroleum- bronnen. goud, zilver en andere delfstoffen in geheel Etiopië. Hij verklaarde, dat zijn concessie op 20 Juli is geteekend op de Abessynische legatie te Londen en binnen negentig dagen na dezen datum zal vervallen indien hij geen uitvoe ring geeft aan zijn optie door de Etiopische regeering een millioen dollar te doen toeko men. Chartock verklaart een millioen dollar te bezitten en zijn rechten te willen doen gelden. Tegenspraak. Reuter meldt uit Londen, dat de Abessyni sche delegatie aldaar het bericht tegen spreekt. Abonnements-Diners a 90 cis. in RESTAURANT „ROYAL" m~ zijn VOORTREFFELIJK (Adv. Ingez. Med.) DE PLECHTIGE TERAARDEBESTELLING VAN KONINGIN ASTRID. pag. 4 Hedennacht te ongeveer half twee is in de Mariastichting overleden mgr. J. D. J. Aen genent, bisschop van Haarlem. pag. 3 Bij de Abessynische concessie zou geen Britsch kapitaal betrokken zijn. pag. 4 Abessynië in het ongelijk bij het conflict van Wal-Wal? pag. 4 Het Italiaansche gezantschapspersoneel zal Abessynië binenkort verlaten. pag 4 De Paus biedt zijn bemiddeling aan in het Abessynische conflict. pag. 1 De voorbereiding van de Haarlemsche ge- meentebegrooting voor 1936 vordert. pag. 1 Hel Haarlemsch gasbedrijf boekt geen uiter mate gunstige resultaten. pag. 1 De Utrechtsclie jaarbeurs is heden geopend; de inleidende rede van den heer Graadt van Roggen. pag. 6 Mr. A. J. Enschedé de opvolger van mr. Gué- pin als Statenlid. pag. 11 Voor Haarlem's Kantonrechter. pag. 6 Laatste Berichten. pag 7 ARTIKELEN. ENZ R. P.: Eigen land. Mr. E. Elias: Wij in den Haag. pag. 1 pag 3 Van onzen Londenschen correspondent: Poli tiek in Canada. pag. 11 J. B. Schuil: Louis de Vries in Mr. Wu. pag. 9 J. B. Schuil: Gezelschap Saalborn: De andere wereld. pag 9 J. II. de Bois: Litteraire kantteekeningen. pag. 9 Kert Zwart: Bij den iemker. pag. 10 Bekende Haarlemmers: de heer H. van de Weyer. pag. 3 ABSOLUTE VERDELGING zonder iets te beschadigen, onder geheimhouding en schrif telijke garantie. Waar anderen faalden, slaagden wij. ZUIVERINGSONDERNEMING RADICAAL. GEN. CRONJéSTRAAT 135 Telef. 11657. (Adv. Ingez. Med.) Het Haarlemsche gasbedrijf. Resultaten in 1934 minder gunstig. Verschenen is het verslag over 1934 van de Haarlemsche Gasfabriek. Daaraan ontleenen wij: De financieele resultaten van het dienstjaar 1934 bleven beneden de verwachtingen, het geen in hoofdzaak een gevolg is van de sterk verminderde gasaflevering, welke van 24.885.247 M3. in 1933 daalde tot 23.740.653 M3. in 1934, zijnde een achteruitgang van 4.6 pet. Het gasdebiet aan particuliere verbruikers in de gement liep terug met 8.75 pet. De hiervoor genoemde achteruitgang in de gaslevering vindt haar oorzaak, naast de ongunstige economische verhoudingen, in de concurrentie van de petroleum. Verwacht mag worden, dat door de lagere gastarieven het publiek tot de overtuiging zal komen, dat bij oordeelkundig gebruik de vorodeelen van het gas meer tot hun recht zullen komen en ruimschoots opwegen tegen de schijnbare voordeden, welke dikwijls aan andere energie bronnen worden toegeschreven. Het gasverbruik per inwoner heeft gemid deld bedragen 128 M3. tegen 142y, M3. in 1933. De gasprijsverlaging is 1 November 1934 ingegaan. De opbrengst van he tgas bedroeg in het geheeel f 1.779.012.35 teegn f 1.953.600.18 in 1933, zoodat de gemiddelde opbrengst per 1000 M3. gas heeft bedragen f 77.12 tegen f 78.57 in 1933. De netto bedrijfswinst was in 1934 f 446.482, tegen f 564.446 in 1933. BALLET TILLY SYLON. ae programma van Koninginnedag aangekon digd was, maar de heer M. Adam heeft het orkest der H.O.V. gedirigeerd bij de uitvoe ring van het ballet van Tilly Sylon, op Koni" 'in 1ag aan den Kloppersingel.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1935 | | pagina 1