JSSlIILBIL
SPECIALE
BRUSSEL
LITTERAIRE
KANTTEEKENINCEN.
DINSDAG 3 SEPTEMBER 1933
HAARDE M'S D A G B D'A D
9
HET TOONEEL.
LOUIS DE VRIES
IN
Mr. WU.
Crisis of geen crisis, in liet begin van Sep
tember gaan alle theater-deuren in Amster
dam open en zet de hoofdstad steeds op op
gewekte wijze het nieuwe tooneelseizoen in.
Het is dit jaar al niet anders dan anders.
Als wij niet beter wisten, zouden wij zeggen,
dat wij midden in de vette'inplaats van de
magere jaren zaten. In den Stadsschouw
burg speelt Het Nieuwe Schouwtooneel, in
het Rika Hopper Theater Verkade met zijn
Hagespelers, in het Centraal Theater Cees
Laseur en in den Hollandschen Schouwburg
is het Louis de Vries, die thans met een eigen
gezelschap het seizoen heeft geopend.
Voor de première in den Hollandschen
Schouwburg. was zeer veel belangstelling.
Een groot deel van het Amsterdamsche
publiek gunt Louis de Vries gaarne de plaats,
die hem krachtens zijn talent in de tooneel-
we^-eld toekomt. De Vries heeft door omstan
digheden buiten zijn wil al te lang aan den
kant van den weg moeten staan en toch zal
•wel niemand ontkeennen, dat hij tot onze beste
tooneelspelers behoort. Dat hij in staat is
gesteld thans in zijn eigen schouwburg weer
zijn kunst te brengen- zal hem dat dan ook
noegen doen en men heeft hem dat dan ook
op den eersten avond van zijn weder op
treden op overtuigende wijze getoond. Het
tooneel was na de voorstelling van Mr. Wu
een groote bloementuin, waarin Louis de
Vries gelukkig glimlachend de ovaties van
dit hem zoo zeer genegen publiek in ontvangst
nam. Wij zouden dan ook van een joyeuse
rentree hebben kunnen spreken, wanneer de
Vries voor dezen openingsavond 'n gelukkiger
keuze had gedaan.
Het is wel heel jammer, dat hij nu juist
i voor deze gelegenheid Mr. Wu, het stuk,
waarin hij jaren geleden succes heeft gehad,
nog eens van den zolder heeft gehaald.
De smaak van het publiek is in die jaren
nu eenmaal veranderd en er zullen waar
schijnlijk maar heel weinigen in de zaal zijn
geweest, die dit melo-drama, dat tegen het
slot aan het Grand Guignol doet denken, nog
konden waardeeren. Mr. Wu,de Chineesche
Mandarijn met zijn Oostersche begrippen van
wraa ken vèrgelding, stamt althans drama
tisch ui een geheel voorbijen tijd en vooral
in het laatste bedrijf, dat ,,de Chineesche Gru
welkamer" had kunnen heeten, zeilde deze
Chineesche draak met volle zeilen op de klip
pen af, die het schip wel moesten doen stran
den.
Had de Vries nu nog in dit stuk zijn on
tegenzeggelijk sterk talent van tooneelspeler
kunnen toonen, dan zou er nog veel gered
hebben kunnen worden, maar hiervoor bood
de rol van Mr. Wu helaas allerminst kans. Wij
hebben gelezen, dat men dit stuk onder des
kundige leiding van een geleerde in Chinee
sche land- en volkenkunde heeft ingestudeerd
en wij willen dus graag aannemen, dat er aan
Mr. Wu als Chinees weinig ontbrak, al hebben
wij persoonlijk in Indië nooit een zoo lijzig
sprekenden Chinees ontmoet. Maar belang
rijker is het want hier komt het op het too
neel toch op aan dat een rol dramatisch
ook boeit en dat was hier niet het geval. De rol
bleef in deze folkloristisch misschien zeer
juiste opvatting aldoor op hetzelfde niveau,
had geen hoogtepunten, waarin de speler
en voor een speler als de Vries is dat funest
eens „los" kon komen. Deze Oosterling verborg
zoo veel mogelijk zijn passies, en zelfs zijn ge
dachten en het spel werd daardoor weinig in
teressant, za op den duur zelfs vervelend. Het
tooneel eischt nu eenmaal iets anders en meer
dan volkenkundig juiste uitbeelding; het
vraagt fascineerende actie en daarvan was bij
dezen Mr. Wu van Louis de Vries die ook
in zijn grime dit keer niet erg gelukkig was
geen sprake. Wanneer Japanners en Chineezen
zelf spelen men aenke maar eens aan de
verschillende Japansche „butterflies", die wij
hier gezien hebben zijn ze veel expressiever
in hun gebaren en mimiek, omdat zij maar al
te goed weten, dat het tooneel zijn eigen
eiscehn stelt.
Annie Verhulst debuteerde bij dit gezel
schap als mevrouw Gregory, een Engelsche
dame, die door Mr. Wu op geraffineerde
wijze voor het dilemma moederliefde of
vrouweneer wordt gesteld en het probleem
ten slotte oplost met vergif het was een
gelukje voor haar en het schonk algemeen
voldoening, dat Mr. Wu zoo vriendelijk was
juist op het goede moment uit haar thee
kopje te willen drinken en zij behoefde
zich in het laatste bedrijf gelukkig niet zoo
in te houden als de Vries. In die slot-acte
toonde zij haar dramatisch talent, dat in de
eerste twee bedrijven, toen het Engelsche
corsage van Mrs. Gregory haar blijkbaar wat
te veel knelde, niet tot zijn recht was ge
komen.
Oscar Tournaire worstelde tegen 'n zeer slecht
geschreven rol op en kon moeilijk als Mr.
Gregory veel eer behalen noch als Engelsch-
man in China noch als acteur op de Neder-
landsche planken. Precies hetzelfde kunnen
wij van Alex Faassen als Gregory's zoon zeg
gen. Annie Follender was een bekoorlijke,
lieftallige Nang Ping, een Chineesch „ker-
senbloesempje" met fijne geisha-maniertjes.
Het is wel heel jammer, dat het stuk zoo
weinig voldoening schonk, want men had
van de aankleeding en de decors bijzonder
veel werk gemaakt. Vooral de Mandarijnen
kamer in het laatste bedrijf, die aan een mu
seum deed denken en dan ook terecht een
zeer lang „open doekje" kreeg, zag er waar
lijk heel artistiek uit en de Chineesche cos-
tuums waren prachtig van kleur en van ver
fijnden Oosterschen smaak.
We zijn pas in het begin van het seizoen
Louis de Vries zal met zijn sterk talent en
met krachten als Fournaire en Annie Ver
hulst en onder regie van Adriaan van der
Horst nog zeer veel kunnen geven, maar laat
hij dan bedenken, dat er in deze jaren veel
veranderd is. Laat hij niet enkel teruggrij
pen naar vroegere persoonlijke successen, zoo
als Voerman Henschel en De Despoot, maar
zijn krachten ook eens beproeven op nieuw
werk. Tot mijn vreugde zag ik ook eenige
blijspelen aangekondigd bij Het Hollandsch
Tooneel. Tournaire en Louis de Vries samen
in een goed blijspel, het kan misschien een
der evenementen van het seizoen worden.
Maar de Vries bedenke, dat de tijd van het
sterre-stvsteem voorgoed voorbij is.
J. B. SCHUIL.
GEZELSCHAP SAALBORN.
DE ANDERE WERELD.
Evenals verleden jaar is het tooneelseizoen
te Haarlem ingezet met de opvoering van een
stuk, waarmee het vorige seizoen te Amster
dam is afgesloten en ook nu was het weer een
naar een Indischen roman van mevrouw
SzekelyLulofs bewerkt tooneelstuk, dat door
het gezelschap van Louis Saalborn werd ge
geven. Het eenige verschil is, dat voor de op
voeringen van Rubber een ongewoon groote
belangstelling bestond en nu bij De Andere
Wereld de stadsschouwburg weer de vele le
dige plekken vertoonde, waaraan wij in den
laatsten tijd helaas gewoon zijn. Kwam
dit, doordat Rubber als boek meer opgang
heeft gemaakt dan De Andere Wereld of is de
interesse voor het milieu van de Indische
planterswereld, waarin ook dit tweede stuk
speelt, al weer verdwenen? Hoe dan ook, het
is jammer voor het gezelschap van Saalborn
en de voorstellingen van De Andere Wereld,
welke heden en morgen te Haarlem worden
herhaald, verdienen werkelijk beter. Dat dit
tooneelspel in deze warme zomermaanden 75
keer kon worden gespeeld, pleit toch zeker
voor de kwaliteiten van stuk en opvoering.
Het gezelschap van Saalborn is thans in deze
„Andere Wereld" volkomen ingespeeld en al
zijn enkele rollen zooals die van Feenstra,
Van der Steeg, en Brinkman vooral de
laatste zwakker bezet dan bij de premiere,
iii de hoofdrollen komt dit stuk volkomen tot
zijn recht. Jan C. de Vos vooral is gegroeid in
de rol van Pieter Pot, waarvan hij een tot het
laatst toe aldoor boeiende uitbeelding geeft.
Het is wel een zeer moeilijke opdracht om
als een slappe onhandige burgerjongen, die
zijn gevoel van minderwaardigheid nooit ge
heel kwijt kan raken, de hoofdpersoon in een
tooneelspel te zijn. De Vos geeft Pot met dik
wijls fijnen humor en wordt daardoor een
tragi-comische figuur, die in het begin
zonder opzettelijkheid lachwekkend is en
aan het slot deernis opwekt. De jonge de Vos
herinnerde mij in zijn spel nu en dan aan
zijn vader en hij mag Pieter Pot dan ook ze
ker tot zijn beste rollen rekenen.
Saalborn geeft aan Blom al de mensche-
lijke gulle warmte, die dezen planter zoo
sympathhiek maakt en vult aldoor het too
neel met zijn toch nooit overdreven uitbun
digheid. Caria de Raet speelt levendig Betty,
het Europeesche, wufte vrouwtje, waarvan
men zich alleen verwondert, dat zij in Indië
op een van heel de wereld afgezonderde
plantage haar mondaine maniertjes onver
anderd heeft behouden. In de tropen zijn de
Europeesche vrouwtjes doorgaans minder le
vendig en kwiek.
De grootste vreugde van deze opvoering
bood weer het spel van Elly van Stekelen
burg in de rol van Asminah. Zelden werd een
Javaansche vrouw op ons tooneel zoo tot
werkelijk leven gebracht als deze njai. Prach
tig is dit spel ook van details hoe voor
treffelijk bijvoorbeeld die telkens andere hou
ding tegen de Inlanders en de Europeanen
en alleen om Elly van Stekelenburg in deze
rol te zien spelen is een gang naar den
Schouwburg waard. Opmerkelijk was het
spontane „open doekje", dat zij na haar
eerste optreden gisteren kreeg in deze zaal
van louter Hollandsche toeschouwers, die toch
het superieure en karakteristieke van deze
creatie onmogelijk zoo konden apprecieeren
als de met Indië bekende personen.
Dat De andere Wereld ook en zelfs in
sterke mate de gebreken vertoont, van een
uit een roman getrokken tooneelspel, heb
ben wij vroeger reeds geconstateerd. Maar
toch bleek ook hier het stuk in hooge mate
te boeien en het publiek heeft hiervan na
elk bedrijf en vooral aan het slot de duide
lijke bewijzen gegeven. Groote waardeering
7= THEATER
volledige filmreportage
van de plechtigheden te
REEDS WOENSDAG
IN ONS THE AT ER
(Adv. Ingez. Med.)
verdient ook de aankleeding. Vijf van de zes
tafereelen spelen zich af in een karakteris
tiek Indisch décor, die een juist beeld van
de tropen geven. Voor het gezelschap van
Saalborn hopen wij dan ook hartelijk, dat de
belangstelling heden en morgenavond grooter
zal zijn dan op dezen openingsavond van het
seizoen.
J. B. SCHUIL.
REÜNIE RIJKSTELEFONISTEN.
Te Apeldoorn werd de druk bezochte jaar
lij ksche Reünie van rijks telefonisten gehou
den, uitgeschreven door den Centralen Bond
van Nederlandsch Post-, Telegraaf- en Tele
foonpersoneel (C.B.P.T.T.).
In zijn openingsrede gaf de voorzitter, heer
H. van Giessel, Algemeen-Secretaris-C B.P.T.T.
te 's-Gravenhage. een overzicht van hetgeen
de vakorganisatie in het afgeloopen jaar in het
belang van het telefonisten-corps had ver
richt. Hij wees er o.m. op, dat de voortschrij
dende automatiseering van het telefoon
bedrijf veel telefonisten overbodig maakt, doch
dat onvrijwillige afvloeiing van dit personeel
kon worden voorkomen, door tewerkstelhn!
elders in het bedrijf.
DANSINSTITUUT H. KWEKKEBOOM.
Dit dansinstituut zal in het a.s. seizoen zijn
25-jarig jubilum vieren.
Ter gelegenheid hiervan wordt aan de leer
lingen een feestavond aangeboden op 14 De
cember 1935 in het Gemeent. Concertgebouw.
Verschillende artisten zullen dien avond op
treden, na de voorstelling volgt een bal.
Pijn in den rug
Neemt U in acht.
Als door een gevatte koude, overwerking,
inspanning of veroudering bepaalde organen
trager beginnen te werken, kunnen onzuiver
heden zich in het lichaam ophoopen en onder
deze is afzetting van urinezuur het meest te
vreezen. Gij kunt dan opmerken pijn in den
rug of de lendenen, hoofdpijn, een loom of
duizelig gevoel, rheumatische pijnen en
meérdere ziekteverschijnselen, die tot zeer
ongewenschtë verwikkelingen kunnen leiden
bij verwaarloozing.
Foster's Rugpijn Nieren Pillen hebben reeds
tal van jaren bewezen een onschatbaar
middel te zijn tegen dergelijke ziekte
verschijnselen, en dat zij de betreffende
organen opv/ekken tot gezonde werking.
Een kuur met Foster's Rugpijn Nieren
Pillen maakt, dat rijk en gezond bloed uw
aderen doorstroomt, en gezondheid en kracht
aan alle levensorganen gebracht wordt. Haalt
nog heden een doos in de naastbij zijnde
apotheek of dro
gistzaak. 1.
ƒ1.75 en ƒ3.- per
m doos, omzetbel.
'3 inbegrepen. Let
vooral op den
juisten naam.
(Adv. Ingez. Med.)
Zesde Internationaal
Botanisch Congres.
Maandag te Amsterdam geopend.
Te Amsterdam wordt in deze dagen het 6e
Internationaal Botanisch Congres gehouden.
De openingszitting had Maandagmorgen on
der zeer groote belangstelling plaats in het
Koloniaal Instituut.
De voorzitter van het Congres, prof. dr. J.
C. Schoute, herdacht üi enkele woorden het
heengaan van prof. dr. F. A. F. C. Went, wij
len voorzitter van het Congres en hij schetsce
de beteekenis van Went voor het tot stand ko
men van dit Congres en zijn positie in de in
ternationale botanische wetenschap.
Voorts werden herdacht andere overlede
nen: prof dr. Hugo de Vries, die verscheidene
takken der botanische wetenschap meer voor
uitbracht dan een van onze landgenooten
voordien ooit deed; prof. Briquet „rappoyteui
général" van ieder Internationaal Botanisch
Congres en dr. T. F. Chipp, een van de beide
algemeene secretarissen van het laatste con-
gres.
Bij de openingszitting waren o.m. aanwezig
de Minister van Onderwijs, Prof. Slotemakei
de Bruine, de Commissaris der Koningin m
de provincie Noord-Holland, jhr. dr. A. Roell;
de Wethouder voor onderwijs der gemeente
Amsterdam dr. I. H. J. Vos, de directeur-gene
raal van het departement van Onderwijs, prol.
van Poelje en de rector-magnificus prof. dr.
Th. Stomps.
In de hal van het Koloniaal Instnuut was
opgehangen het met witte leliën versierde
portret van wijlen den voorzitter van het
congres, prof. dr. F. A. F. C. Went.
De Minister van Onderwijs, Kunsten en we
tenschappen, prof. dr. Slotemaker de Brume,
het congres namens de Nederlandsche regee
ring toesprekend, begon met een kort herden
kingswoord van Koningin Astrid van Belgie.
Daarna legde hij den nadruk op het uit
nemend vredeswerk van een congres a.s cut.
De wetenschap verheft zich boven alle ge
schillen en verschillen; spr. wees op het aan
deel dat ook Nederland neemt en steeds heen
genomen in het wetenschappelijk werk op
botanisch gebied. Spr. herinnert aan het
werk van Dodaneus. Anthonie van Leeuwen
hoek, van Hugo de Vries, In het bijzonder
herdacht de minister in gevoelvolle woorden
het werk van Prof. Went, waarop hij het con
gres opende met het uitspreken van de beste
wenschen voor het welslagen hiervan.
Vervolgens antwoordde dr. Sir Arthur W
Hill (Engeland), als „chief delegate" van het
land waar het vorige congres is gehouden, met
enkele woorden. Ook herdacht hij de in het
afgeloopen jaar overleden leden.
De heer Dr. Arm. Renier dankte, mede na
mens de andere Belgische gedelegeerden, voor
de eer aan de nagedachtenis van Koningin
Astrid bewezen.
Op voorstel van het bureau, besloot het
congres een telegram van hulde te zenden aan
Koningin Wilhelmina en een telegram van
sympathie en waardeering voor het werk van
wijlen haar echtgenoot aan Mevr. de weduwe
Prof. Went.
Voorgesteld werd het volgend congres (in
1940) te houden in Zweden of in Zuid-Afrika
De slotzitting zal hierover beslissen.
Vervolgens hield prof. Dr. E. C. Stakman een
rede.
Ds. JAC. ANDREE
Benoemd tot geestelijk verzorger
van de stichting Vogelenzang.
Naar we vernemen heeft het centraal be
stuur van de Ver. tot- Chr. verzorging van
krankzinnigen in Nederland, in zijn gisteren
gehouden vergadering benoemd tot geestelijk
verzorger van de stichting Vogelenzang te Vo
gelenzang, met ingang van 1 Nov. a.s. Ds. Jac.
Andree, predikant bij de Geref. Kerk van
Poortugaal (Z.H.).
Ds. Jacobus Andree werd 25 Sept. 1905 te
Spijk (Gron.) geboren en is de jongste zoon
van wijlen Ds. A. Andree, em. predikant van
de Geref. kerk van Krabbendijke, die het vo
rig jaar te Groningen overleed. De nieuwe
geestelijke verzorger ontving zijn opleiding
aan de Theol. School te Kampen, hij had ook
zitting in den senaat van het studentencorps
F. Q. I. In 1921 werd hij candidaat en uit de
door de kerken van Vrij hoeve-Capelle en
Poortugaal op hem uitgebracht beroepen
nam hij dat naar Poortugaal aan, aan welke
kerk hij zich 28 Juli van laatstgenoemd jaar
verbond.
Ds. Andree zal aan de classis Schiedam eer
vol emaritaat aanvragen.
Zomer-serie. Strandlectuur.
Zoo nu en dan duikt er weer eens een
Hollandsche uitgever op die pro-beert in het
luchtige genre iets aan te bieden, dat behalve
oorspronkelijk, zoo al niet geestig dan toch
amusant is. Het amusante van die pogingen
zit gemeenlijk in de haast waarmee ze weer
gestaakt worden; amusante schrijvers heb
ben wij nu eenmaal niet voor het oprapen
en bij voorbeeld veel minder dan dichters,
probleemstellers en woordkunstenaars. En
geestige schrijvers? Het hangt er maar van
af welke eischen men aan geest stelt, de ge
bruikelijke verwarring van geest met grap
pigheid is onuitroeibaar, en naar mijn in
zicht zijn de weinige geestige auteurs die wij
bezitten heelemaal niet grappig en worden
maar matig gewaardeerd.
Een geestig schrijver weet geloof ik
zelf bijna nooit dat hij geestig is, hij kan
het eigenlijk niet helpen; een grappig schrij
ver weet maar al te goed dat hij grappig
kan wezen en laat zich dus door een uitge
ver een grappig verhaal opdragen. Maar een
uitgever die aan een auteur zou vragen:
„schrijft u nu eens wat geestigs voor me",
lijkt onbestaanbaar of zou op helderheid
nader getest moeten worden.
Vandaar dat de meeste luchtige kost, die
ons in het zomerseizoen wordt voorgezet be
dachte grappigheid is, in de beste gevallen
spaarzaam met restanten van geest gelar
deerd en dan al waardeerbaar.
Het schijnt nog steeds voor vele uitgevers
een groote aantrekkelijkheid te hebben die
luchtige kost per serie in het leven te roepen.
Zoo gaf meen ik Brusse een paar jaar
geleden de Rinkelbel-serie, die voor een serie
tamelijk vlug afgesloten werd na twee of
drie boekjes. Zoo geeft dezen zomer de uit
geverij Contact een reeks lichte verhaaltjes
als Zomer-serie enis daarmede zeer ge
lukkig geweest voor wie grol en grap waar
deeren wil zonder voor een tijdje aan sub
tieler genot behoefte te hebben. Die bereid
heid mag een- ieder van tijd tot tijd gegeven
zijn.
De drie thans verschenen deeltjes zijn;
Melis Stoke, Verlof Luc Willink, Sight
seeing Car en Jozef Maria Frank. De man
die op Greta Garbo verliefd werd.
Voor tweederden dus grappigheid van
eigen bodem, voor één derde import.
Melis Stoke is in zijn element met het ver
haal van den schatrijken' oom uit de Oost,
die zijn verlof in Holland gaat doorbrengen
en daar door zijn familie allerhartelijkst van
een aantal cheques ontdaan wordt. Natuurlijk
ontbreken ook de niet-egoistische broer en
zus niet die deswege bij het scheiden van de
markt eveneens met een chèque beloond
worden. De heer Melis Stoke (Herman Salo-
monson), tegenwoordig directeur van Aneta,
is een der weinige Hollandsche journalisten
die weten om te gaan met een chequeboekje
dat de meeste anderen slechts van hooren-
zeggen kennen. Zijn held manoevreert er dan
ook magistraal mede. Ook het thema is hem
niet nieuw. Den rijken Indisch-man heeft
hij al eens vroeger in een meer serieus op
gezet verhaal ten voeten uit geteekend in een
roman dien wij hier een paar jaar geleden
besproken hebben, en die De Blinde en de
Lamme Lette. Ditmaal kon het gegeven van
den goedigen Nabob eenvoudiger en be
knopter en vooral grappiger genomen wor
den en Melis Stoke heeft geest en levens
wijsheid genoeg om er een leutig verhaaltje
van te fabrieken, waarin hier en daar een
bijtend typeerinkje en elders een tikje sen
timentaliteit prachtig gedoseerd, zooals dat
een utimuntend. journalist betaamt, voor
komen.
Luc Willink's Sightseeing Car begint als
een karretje dat op een zandweg reed
Het zilveren bruidspaar uit Maassluis, dat-
het er eens van nemen wil, en met een
Sightseeing car langs de Riviera trekt, is
aardig geteekend en de medereizigers even
eens. Zij zijn waarlijk amusant onder elkaar
gezien, dit stel verdoolden uit velerlei wereld.
Luce Willink blijft overal waarschijnlijk en
zijn opmerkingen zijn die van iemand die
zoo'n geval al eens meer scherp geobserveerd
heeft. Dat hij het Hollandsch echtpaar in
duizend angsten zet omdat het zou kunnen
schijnen dat ze met een goedig gerecom
mandeerd huismiddeltje zoo iets als de
cholera asiatica binnen het gezelschap ge
haald hebben, is aardig gevonden. De be
schrijving van wat er in het onder quaran
taine geplaatste hotel gebeurt, mag het on
waarschijnlijke gaan naderen, amusant blijft
het en daarom is het toch begonnen. De op
snijderij van Mr. Lepelaar, als hij weer rustig
thuis en op de soos in Maassluis zit, is
kostelijk. Luc Willink ik herinner mij niet
ooit iets eer van hem gelezen te hebben
zou wel eens de man kunnen zijn, die ons
met een serieus humoristisch boek gelukkig
maakt.
Het derde zomerboekje, van den man die
op Greta Garbo verliefd werd, is als humo
reske het best geslaagd en verraadt den
schrijver die dat meer bij de hand heeft ge
had. Door dezen nonsens loopt een voort
durend gelijk gespannen draad, de auteur
heeft zijn malligheid serieus gecomponeerd
en bij den aanvang reeds het gansche beloop
vóór zich gezien. Het geval dat een simpel
bureauchef, na een knoeierij op verzoek van
zijn baas en door dezen rijkelijk met kost
bare cognac, als bewijs van erkentelijkheid,
begoten, een beetje dwaas gaat doen, is nog
zoo vreemd niet, De grond voor allerlei gees
telijke aberratie is dan voldoende gelegd. Nu
komt deze schrijver Jozef Maria Frank en
transponeert het geval in het groteske door
den sukkel voor een Greta Garbofilm te
plaatsen. Ook het loge-entree-biljet voor die
Berlijnsche première maakt deel uit van de
belooning voor aan den baas bewezen dienst.
En deze Greta Garbo op het witte doek fas
cineert hem dermate, dat de wereld voor hem
van aspect verandert; „in een close-up meer
dan levensgroot keek zij het theater in, met
'n raadselachtige, diep in Tobias Müller drin-
gende blik boven het spottende, medelijdende
spel der mondhoeken". De raadselachtige
Garbo benevelt hem meer nog dan de Ken-
nesy van den baas; zij en de voor hem
luxueuse omgeving verscheur zijn minder
waardigheidscomplex en hij is verloren. Niet
voor goed, gelukkig, alles komt ten slotte op
zijn pootjes terecht, maar de schrijver gaat
van hier uit zijn verhaal tot in het absurte
opvoeren en verstaat de kunst er een ernstig
gezicht bij te blijven zetten. Van zijn verdere
dwaze doeningen ga ik nu geen verslag geven
dat zou voor den lezer de aardigheid be
derven. Doch ook de wijz waarop hij van
zijn verdwazing geneest, en in zijn eigen
vrouw iets van Greta Garbo terug vindt
waarvoor hij vroeger nooit oog heeft gehad,
bewijst dat deze schrijver niet maar alleen
lijk een grapjas, maar ook een auteur is die
fijne psychologische dingen zoo al grapjas
send weet te accentueeren. Het is werkelijk
een leuk boekje waarin meer verwerkt is
dan zoo op het eerste gezicht lijkt.
De Zomerserie is keurig uitgegeven. Met
aardige illustraties naar penteekeningen die
Harmsen van der Bek voor het boekje van
Melis Stoke, Fritz Worm voor dat van Wil
link en Frits Bierman voor Frank's vernaai
leverde. De vertaling van het laatste, door
II. Sterk, is uitstekend verzorgd en vrij van
Germanismen.
Ik hoop voor de uitgevers dat zij de reeks
kunnen voortzetten.
J, H. DE BOIS.
SCHEEPVAARTBERICHTEN
HOLLAND—AMERIKA LIJN.
Lochgoil, Rotterdam n. Vancouver 30 te Los
Angeles.
Statendam 31 (n.m.) v. Rotterdam te New-
York.
Veendam, Rotterdam n. New-York pass. 1
(n.m.) Lizard.
Breedijk 31 (n.m.) v. New-York n. Rotter
dam. j j
Edam, N.-York n. Rotterdam, 4 .(12 nudd.)
voorgaats verwacht
Boschdijk. Rotterdam n. New-York 31 (1.11
n.m.) 60 mijl W. van Land's End.
HOLLAND—AFRIKA LIJN.
Jagersfontein 1 v. Hamburg te Amsterdam.
Bloemfontein (thuisreis) 31 van Mombassa
HOLLAND—WEST-AFRIKA LIJN
Maaskerk (uitr.) 1 (7.19 v.m.) 100 mijl O.ZO.
van Land's End.
HALCYON LIJN
Vredenburg. l van Narvik te Rotterdam,
Maasburg, 2 van Emden te Rotterdam.
Flensburg 31 v. Pto. Ferrajo te Wabana.
Rozenburg 2 van Melilla te Emden. naar Rot
terdam (Vlaardingen).
Stad Zwolle 3 van Bilbao te Vlaardingen.
Stad Vlaardingen. n. Wabana 1 (9.7 v.m.)
mijl O. van Land's End.
Stad Zaltbommel, Vlaardingen n. Crv. Vec-
chia. pass. 1 Dungeness.
Stad Haarlem Melilla n. Rotterdam, pass.
2 Dungeness.
Stad Zaandam, Rotterdam n. Savona 1 v.
Oran.
HOLLAND-BRITSCH INDIë LIJN.
Hoogkerk (thulsr.) 4 te Antwerpen verwacht
HOLLAND—AUSTRALIë LIJN
Aagtekerk (uitr 31 van Messina.
HOLLAND—OOST-AZIë LIJN.
Gaasterkerk 1 v. Amsterdam te Hamburg.
Meerkerk (thuisr.) 1 van Colombo.
Groote kerk (uitr.) pass. 1 Dungeness.
KON. HOLLANDSCHE LLOYD.
Salland, 1 van Amsterdam te Hamburg.
A ms tel land (thuisr.) 31 yan Rio de Janeiro.
Montferland (thuisr.) 1 vap Las Palmas.
Eemland (uitr.) 30 (7.36 n.m.) 150 myl
Z.Z.W. van Land's End.
KON. NED. STOOMBOOT MIJ.
Amazone, Amsterdam n. Kopenhagen p. 1
Holtenau.
Berenice 1 van Kopenhagen te Amsterdam
Ceres 1 van Izmir naar Amsterdam.
Colombia 1 van West-Indio te Amsterdam
Crijnssen 1 van Hamburg te Amsterdam
Ganymedes, Bourgas n. Amsterdam p. 1 (11
n m.) Ouessant,
Deucalion 1 van Livorno naar Napels.
Hermes 1 van Amsterdam te Hamburg.
Merope 1 van Hamburg te Amsterdam.
Oberon 1 van Lissabon naar Setubal.
Orestes 1 van Malta te Piraeus.
Orion 1 van Piraeus te Limni.
Perseus 1 van Kopenhagen te Stettin.
Saturnus 31 van Santander naar Malaga.
Telamon, Salerno n. Amsterdam 1 (12 midd.)
200 mijl Z.W. van Ouessant.
Trajanus 31 van Alicante te Tarragona.
Ulysses 1- van Varna te Constantza.
Van Rensselaer, Amsterdam n. West-Indië
passeerde 1 (8.30 v.m.) Niton.
Vesta 31 van Catania naar Patras.
Hercules Rotterdam n. Tanger p. 1 (8.6 vm.)
Niton.
Alkmaar, Chili n. Amsterdam 31 te Valpa
raiso.
Costa Rica, 30 van Barbados te Cristobal.
Aurora Rotterdam n. Galveston pass. 1
Dungeness.
Achilles. Rotterdam naar Barcelona pass. 1
Dungeness.
Agamemnon, Rotterdam naar Faro, p. 1
Dungeness.
Euterpe, Amsterdam naar Bordeaux p. 1
ROTTERDAMSCHE LLOYD.
Baloeran (uitreis) pass. 30 Augustus Pe
ri m.
Blitar (thuisreis) 1 September van Bela-
wan.
Garoet (uitreis) pass. 2September Dover.
Kota Agoeng (uitreis) 1 Septemer van Li
vorno.
Kota Gede (thuisreis) 1 September te Lon
den.
.Scekaboemi (thuisreis) 31 Aug. van Pt.
Smd.
Kota Baroe 31 Aug. van Rotterdam te Ba
tavia.
Kota Gede (thuisreis) 2 (5 nam.) van Lon
den.
Dempo (thuisreis) p. 2 Kaap del Armi.
Kota Agoeng (uitreis) passeerde 2 Kaap
del Armi.
ROTTERDAM—ZUID-AMERIKA LIJN.
Alpherat (uitreis) 1 fe Montevideo.
Alcyone 31 van B.-Ayres naar Rotterdam.
Aldabi (thuisreis) 1 September van Bahia.
SILVER—JAVA—PACIFIC LIJN.
Silvercedar, New-Orleans naar Calcutta,
30 Augustus te Beira.
STOOMVAART MIJ. NEDERLAND
Poelau Laut (uitreis) 31 Aug. van Napels.
Johan var. Oldenbarnevelt (uitreis) pass 31
Aug. Gibraltar.
STOOMVAART MIJ. OCEAAN.
Eurymedon. Batavia naar Amsterdam, vertr.
5 van Londen.
Teucer 31 Augustus van Rotterdam te
Da i ren.
Deucalion 29 Aug. van Yokohama naar
Rotterdam.
Phrontis 1 van New-Castle te Amsterdam.
Sarpedon, Japan naar Rotterdam. 31 te
Singapore.
Calchas, Japan n. Rotterdam 2 van Port
Said.
Polyphemus, Batavia n. Amsterdam 2 van
Port Said.
Melampus. Amsterdam n. Java, pass. 1 Pe-
rim.
AIcinous 31 Augustus v. Amsterdam te Ba
tavia.
Bencleruch, Dairen naar Rotterdam pass. 2
Dungeness,
Eurymedon. Batavia n. Amsterdam, pass.
2 Sept. Prawle Point.
Philoctetes, Japan n. Rotterdam. 1 van
Shanghai.
Agamemnon. Japan n. Rotterdam, 2 van
Aden.
City of Oran, Japan n. Rotterdam, 26 van
Calombo.
City of Salisbury Dairen naar Rotterdam 1
van Singapore.
Polydorus, Batavia n. Amsterdam 31 van
Penang.
KON. HOLLANDSCHE LLOYD.
Zaanland (uitreis), 1. te Rio de Janeiro.
