Ud Biim§d§kMe
HET NOORDER SPORTPARK.
Het boek.
Hef incident te Genève
H. KOSTER
MODESHOW
53e Jaargang No. 16013
Verschijnt dagelijks, hehalvé op Zon- én Feestdagen
Vrijdag 6 September 1935
HAARLEM S DAGBLAD
Directie: P. W. PEEREBOOM UITGAVE LOURENS COSTER MAATSCHAPPIJ VOOR
en ROBERT PEEREBOOM. COURANT-UITGAVEN EN ALGEMEENE DRUKKERIJ N.V. Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM.
ABONNEMENTEN: per week ƒ0.25, per maand ƒ1.10, per 3 maanden
ƒ3.25, franco per jpèst ƒ3.55, losse nrs. ƒ0.06. Geïllustreerd Zondagsblad:
per week 0.05, p. maand 0.22, p. 3 mnd. 0.65, franco p. post 0.72^.
Bureaux: Groote Houtstraat 93 Drukkerij: Zuider Buitenspaarne 12
Telefoon Nos-: Directie 13082 Hoofdredactie 15054 Redactie 10600
Drukkerij: 10122, 12713 Administratie: 10724, 14825 Postgiro 38810
Bijkantoor: Soendaplein 37, Haarlem-Noord, Telefoon 12230.
ADVERTENTÏëN 1—5 regels f 1.75, elke regel -meer f 0.35. Reclames
ƒ0.60 per regel. Tarieven regelabonnementen op aanvraag. Vraag en
aanbod 14 regels f 0.60. elke regel meer ƒ0.15. Onze Groentjes zie
hoofd rubriek.
Gratis Ongevallenverzekering voor betalende abonnés. Levenslange ongeschiktheid 600.-, Overlijden 600.-, Verlies van Hand, Voet of Oog ƒ400.-, Duim ƒ250.-, Wijsvinger 150.-, Elke andere vinger 50.-, Arm-of Beenbreuk 30.—
Idem voor Abonnés op het Geïllustreerd Zondagsblad: Levenslange ongeschiktheid ƒ2000.-, Overlijden 600.-, Verlies van Hand, Voet of Oog 400 -, Verlies Duim f 75.-, Verlies Wijsvinger 75.-, Verlies andere vinger ƒ30.-.
Alles indien het gevolg van een ongeval en volgens gratis ten kantore van dit blad verkrijgbare voorwaarden.
DIT NUMMER BESTAAT UIT
TWAALF BLADZIJDEN.
HAARLEM, 6 September.
Rocco Loopt Boos Weg.
Onlangs schijnt een Zuid-Afrikaan het vol
gende oordeel omtrent de Italianen ten beste
te hebben gegeven: „Hul kan nie vecht nie,
hul kan alleen opera zing."
Ik laat dit oordeel geheel voor rekening van
dien Zuid-Afrikaan, maar beaam de Italiaan-
sche begaafdheid voor opera, vooral opera-
bouffe en opera-comique, en meen dat signor
Rocco daaraan gisteravond in Genève de heele
wereld weer eens herinnerd heeft.
Hij zat te luisteren naar de rede van pro
fessor Jèze, die een Franschman is maar als
Abessinisch gedelegeerde optreedtblijk
baar omdat de Negus niet beschikt over een
echten Abessiniër, geschikt om dit lastige
varkentje in Europeeschen stijl te wasschen.
Dit feit op zichzelf wekt sympathie jegens den
Negus: het zal overal den indruk wekken dat
hij gehandicapt is. In die historie van het
„teruggeven" van de concessie is die indruk
ook al sterk gewekt.
Enfin, de Fransche professor is een bekwaam
en scherpzinnig man, en hij behartigde de be
langen van Abessinië niet in zeer zachte ter
men. Geen wonder, als men de woorden leest
die Mussolini en de zijnen tegen Abessinië los
laten. De professor was in elk geval hoffelij
ker: hij schold tenminste niet.
Baron Aloisi, eerste gedelegeerde van Italië,
was er niet bij. Die heeft gezegd dat hij niet
meer met Abessinië onderhandelen wil. was
daarom weggebleven en had zijn plaatsver
vanger Rocco gestuurd. De logica van dit
laatste begrijp ik niet, maar enfin: hij zat er.
En weldra werd professor Jèze hem te erg en
liep hij boos weg. Onze speciale correspondent
in Genève zegt: blijkbaar op order van Aloisi.
Onze tooneelcriticus Schuil zou zeggen: du
theatre. Onze muziekcriticus de Jong zou er
aan toevoegen: Opera Italiana....
De verwachte hevige opschudding bleef niet
uit. Men rende door de gangen van het Vol
kenbondspaleis, en de speciale corresponden
ten gingen seinen over den aardbol. De ether
kwam in trilling. Wat een tooneeleffect! Daar
op kwam signor Rocco terug en._ fluisterde
monsieur Laval iets in het oor. Hij verdween
weer, kwam opnieuw terug en had een apartje
met den voorzitter. Daarop verzwond hij
nogmaals. Herinnert het niet aan den opera
held, die in drie tempo's sterft, na telkens her
leefd te zijn, aan 't slot buigend het applaus
in ontvangst neemt en den volgenden avond
opnieuw verschijnt, kerngezond en vol glorie?
Er is nog een andere manier om het geval
te bekijken, maar die heb ik gisteren in deze
rubriek al geuit, toen ik weinige uren vóór
de schokkende scène-a-faire, schreef: „Och,
maar dat is toch niet nieuw! Dat gebeurt toch
ook als boer Teunis bij boer Krelis een varken
komt koopen, en driemaal het erf afwandelt
en zegt dat-ie niet meer terugkomt, en ten
slotte inderdaad wegkuiert en er den volgen
den dag weer is?"
U moet niet denken dat ik gistermorgen
met signor Rocco getelefoneerd had, en wist
'dat het gebeuren zou. Maar ik ken, uit oude
ervaring, de methode van onderhandelen van
de Italianen zoo n beetje. Vóór Mussolini deed
Orlando het net zoo, bij de vredesonderhan
delingen in 1919 te Parijs, toen hij met zijn
heele delegatie er tusschen uit ging en wij
journalisten de „grande scène" kwamen bij
wonen.
Er was toen nogal wat hilariteit. Ik herinner
mij een nuchtere Engelsche collega die tot een
zeer opgewonden Italiaan zei: „Het is niet
slim van jullie. Het publiek in de stalles zal
het niet toejuichen. Bij ons, bijvoorbeeld, zul
len ze zeggen dat jullie weggeloopen zijn, om
dat jullie geen antwoord meer wisten".
Ziedaar hetgeen men ook ditmaal zou kun
nen opmerken. De Italianen willen het
wereldpubliek imponeeren, maar zij verge
ten dat het anders is samengesteld dan hun
opera-auditoria in het Scala te Milaan. Die
zullen dit wel weer mooi vinden, en boer
Krelis zal nuchter, zeggen: „nou ja, Teunis
komt 'morgen wel terug", maar er zijn nog
allerlei anderen, in vele landen. En die zullen
den indruk krijigen dat signor Rocco, „geen
antwoord meer wist".
Overigens zijn wij journalisten niet ondank
baar. Het is leesbare kopy. En het bewijst ook
weer dat „de eenige weg", die van den oorlog,
nog niet zoo erg zeker is aangewezen.
Het zal bij deze scène wel niet blijven. La
ten we straks niet te erg schrikken als de
Italianen mochten afreizen naar Rome. Er is
nog een trein terug.
R. P.
Jhr. Sandberg's doodelijke
val.
Vleugels klapten op 3000 M. plotseling samen.
ANKARA, 6 September (A. N. P.) Nader
wordt vernomen, dat jhr. Sandberg reeds ver
scheidene dagen in Ankara was. waar ver
schillende buitenlandsche fabrieken vliegde-
monstraties verrichtten voor verkoopsdoelein
den. De Turksche regeering was namelijk voor
nemens om vrij groote opdrachten aan leger
en verkeersvliegtuigen te doen.
Jhr. Sandberg bereikte gistermiddag een
hoogte van ongeveer drieduizend meter toen
de deskundige tot zijn ontzetting bemerkte,
dat de vleugels van het toestel naar boven
samenklapten en het toestel als een steen op
den grond viel.
Berlijnsch politiechef
gearresteerd.
BERLIJN, 6 September. Naar verluidt, is
de chef van de staatspolitie bij bet Berlijn-
sche hoofdbureau van politie Von Steinmeis-
ter gearresteerd. Ook eenige van zijn ambte
naren zijn in hechtenis genomen. Er zou spra
ke zijn van financieele malversaties.
M. O. BOEKHOUDEN.
De Haarlemsche cursus vangt aan DINSDAG
10 SEPTEMBER. Laatste spreekuur Zater
dag 7 dezer, van 8.1510 uur, aan ons
lesgebouw PARKLAAN 79.
Examenopleiding HUGAS, ELGERSMA,
POTGIESER.
(Adv. Ingez. Med.)
(In de vergadering van den Uit
geversbond is geconstateerd, dat
de verkoop van boeken door de
tijdsomstandigheden achteruit is
gegaan).
De uitgever is wel een man,
Die van den druk moet leven,
Maar niemand wordt er beter van.
Door enkel uit te geven.
Het is tenslotte wel zijn vak,
Maar men kan niet verlangen,
Dat hij maar leeft op zijn gemak,
Zonder ooit te ontvangen.
Hij mint het boek, hij mint het zeer,
Maar duizend exemplaren,
Van 't zelfde boek en soms nog meer,
Die wil hij niet bewaren.
Het is zijn allerliefste wensch,
Zijn boeken te verspreiden,
Zoodat zich ook zijn medemensch,
Ermede kan verblijden.
Wat deze dan betalen moet
Voor zulke geestesgaven,
Dat wordt hem dubbel op vergoed
Door eigen geest te laven.
Koop boeken al het even kan
O, crisis-overweger
Uw geest wordt er veel rijker van
Uw beurs heel weinig leeger.
P. C-ASUS.
PERSONALIA.
Onze stadgenoot de heer C. H. Ineke slaag
de te Amsterdam voor het politie diploma,
met aanteekening, van den Alg. Ned. Politie
bond.
Italianen verlaten
de vergadering.
Onze speciale correspondent te Genève
telefoneerde ons Donderdagavond:
De zitting van den Volkenbondsraad, die
hedenavond om 7 uur begon, had een sen
sationeel verloop. Toen de president de ver
gadering opende, zat de eerste gedelegeerde
van Italië Aloisi nog aan de tafel, maar
nauwelijks werd de representant van Abes-
synië, professor Jèze, uitgenoodigd om. ten
antwoord op de Italiaansche uiteenzetting van
Woensdag het woord te voeren en. met het
oog daarop, zijn zetel aan de raadstafel in
te nemen, of Aloisi stond op en verwijderde
zich. Intusschen bleef Italië's stoel niet leeg,
want een der andere leden van de delegatie,
wat minder hoog in rang, de heer Rocco, ver
ving den heengeganen Aloisi. Een, zoowel van
toon, als wat inhoud betreft, scherp verweer
van Jèze kreeg hij te hooren. En toen ge
schiedde, nadat Jèze aan Italië de volle laag
had gegeven, de gebeurtenis van dezen dag.
Een der Italianen begeeft zich
naar Rocco's plaats en tikt hem op
den schouder, waarop ook de heer
Rocco, naar wij vernemen op bevel
van Aloisi, de raadszaal uitwandelt.
Het schijnt, dat men de wijze, waarop
Italië door den vertegenwoordiger
van Abessinië onder handen werd ge
nomen, onduldbaar vond.
Uit den aard der zaak ontstond in de zaal
groote opschudding en tijdens de vertaling
van Jèze's rede, viel er in de wandelgangen
zeer veel ontsteltenis onder journalisten en
andere aanwezigen waar te nemen. Het ver
haal deed de ronde, dat Italië schorsing van
de verdere besprekingen in den Raad zal
vragen. Dit bleek echter onjuist, want Litwi-
now kreeg alsnu het woord, cm eveneens,
voor Italië minder aangename, dingen te
zeggen. Onder de hand kwam de heer Rocco
nog eens ten tooneele oin den heer Laval iets
in te fluisteren. Daarna verdween hij weer,
kwam echter nogeens terug, nu om met den
voorzitter te spreken. Deze laatste deelde aan
het slot van de bijeenkomst mede, dat hij
hoopt, in een volgende vergadering voorstellen
in zake de verder te volgen procedure te doen.
Uit heel de Italiaansche comedie valt nog
niet recht wijs te worden. Zij maakte een
zeer onverkwikkelijken indruk en was in elk
geval rijk aan inconsequente handelingen. De
Italianen zullen nu echter moeten beslissen,
of zij het spelletje van de raadszaal in en uit
te loopen, willen voortzetten, dan wel, of zij,
zoolang het geschil met Ethiopië daar aan de
orde is, in het geheel niet meer zullen ver
schijnen. Dat zij uit Genève zouden wegloo-
pen. valt echter op het oogenblik nog geens
zins te vreezen, ondanks het heftig vertoon.
Werkverschaffing op de
provinciale landgoederen.
Voor twee jaar werk.
Zooals bekend worden reeds eenigen tijd
werken in werkverschaffing uitgevoerd op de
provinciale landgoederen bij Castricum.
Aan deze werken zal nu in de richting Eg-
mond uitbreiding worden gegeven (aanleg van
zandwegen, ontsluiting van duinterreinen en
bebossching van duingrond)
Dit geeft voor ongeveer twee jaar werk.
Nog 50.000 man onder de
wapenen.
Italiaansch leger binnenkort een millioen
man sterk.
ROME, 6 September (A.N.P.) Naar ver
luidt zullen binnenkort nog 50.000 man on
der de wapenen worden geroepen. Het ge-
heele Italiaansche legér zal dan ongeveer
1.000.000 man sterk zijn.
Transporten gaan door.
NAPELS, 6 Sept. (Reuter). Het s.s.
„Balmaria" vertrekt heden naar Oost-Afrika
met 500 man aan boord, de „Loguria" ver
trekt morgen met 3000 legioensoldaten.
De „Traviata" neemt eskaders bobardeer-
vliegtuigen aan boord; de „Pollesco" en de
„Frandole" nemen vrachtautomobielen en
oorlogsmateriaal aan boord, de „Entela" en
de „Carlozeno" laden 300 muilezels en mate
riaal de „Olymoia Laura" scheept voeder in.
Tijdens de bijeenkomst van den Volkenbonds
raad heeft de Italiaansche delegatie giste
ren de zitting verlaten.
pag. 4
Naar aanleiding van het instortingsongeluk te
Berlijn zijn vier arrestaties gedaan.
pag. 4
In Frankrijk botsten twee legervliegtuigen
tegen elkaar, tengevolge waarvan tin per
sonen om het leven kwamen.
pag. 4
Jhr. Sandberg is tijdens een demonstratie
met een Fokkerjager te Ankara neergestort
en om liet leven gekomen.
pag. 3
Het aantal stakers te Tilburg blijft zich uit
breiden.
pag. 3
Drie pscudo-rechcrcheurs hebben in den Haag
twee Italianen beroofd.
pag. 3
De Koningin zal nog een tocht door Engeland
maken.
pag 3
De bloei van de 1ste H. B. S. B te Haarlem be
lemmerd door de opheffing van de litterair -
economische afdeeling?
pag. 1
De prmièrcs van ,.De heele wereld lacht" en
„De man die zijn hoofd behield" hebben te
Haarlem plaats
pag. 6
Arrondissementsrechtbank
pag. 6
Laatste Berichten.
pag 7
ARTIKELEN, ENZ.
R. P.: Rocco loopt boos weg.
pag. 1
Van onzen specialen correspondent: Het in
cident te Genève.
pag. 1
Bekende Haarlemmers: de heer H. Bijkerk.
pag. 3
Voor de Jeugd.
pag. 9 en 10
DAMESCONFECT1E
Gr. Houtstraat 19, Haarlem
Binnenkort wordt weer een belangrijk deel van dit grootsche plan uitgevoerd.
op Dinsdag 10 Sept. 's middags iy<> tot 4 uur
,i,nonpj,„ Cont 's ochtends 10J4 tot 12 uur
Woensdag 11 Sept. >s middags (0, 4 uur
THÉ COMPLET FL. 0.75
Plaatsbespreking telefonisch No. 12273
(Adv. Ingez. Med.)
Na de opheffing van het
Lyceum.
Bloei der le H. B. S. B
belemmerd.
De litterair-economische afd. weer instellen?
Wij hebben ruim een jaar geleden reeds
bijzonderheden medegedeeld over de plannen
van het Haarlemsche gemeentebestuur om
in Haarlem-Ncord (ten Zuiden van de Jar.
Gijzenvaart) een grootsch opgezet sportpark
te maken. Verleden jaar is daarvan reeds eer.
gedeelte uitgevoerd, namelijk de aanleg van
het complex voetbal- en korfbalvelden die
in het Zuiden gelegen zijn. De voetbalvelden
zijn bij den aanvang van het vorige seizoen
reeds door E.D.O. in gebruik genomen. E.D.O
heeft behalve het grcote speelveld neg twen
oefenvelden. Het derde oefenveld is in exploi
tatie bij den gemeentelijken dienst voor de
Lichamelijke Opvoeding. De beide korfbal-
velden zijn ook reeds in gebruik.
Men weet dat dit werk verleden jaar in
werkverschaffing is uitgevoerd.
Het is nu cck de bedcehng de raad
heeft het college van B. en W. daartoe reeds
gemachtigd om opnieuw een gedeelte var.
dit Sportpark-plan tot stand te brengen. Dit
is het Westelijke gedeelte. Het complex voet
val- en hockeyvelden bij de Jan Gijzenvaart
kan neg niet aangelegd worden omdat de
gemeente daarvoor op dit oogenblik neg niet
alle gronden in eigendom heeft. Wij herin
neren er aan, dat de voetbalvereeniging
„Haarlem", die nu haar velden ongeveer op
dezelfde plaats heeft, deze voetbalvelden za;
bespelen. Om langs den Rijksstraatweg en
de Jan Gijzenvaart grond te krijgen voor den
aanleg van verkeerswegen zal het noodlg zijn
dat het tegenwoordige Haarlem-terrein iets
opschuift.
Indertijd heeft het gemeentebestuur al
toezeggingen gedaan aan het Haarlembestuur
over medewerking die daarbij verleend zal
worden.
De gronden die de gemeente in eigendom
heeft zullen nu worden opgtVcrgd- Boven
dien zal de vijver gegraven worden, de speel
weide worden aangelegd en wandelwegen
worden gem-aakt. Ook de wegbanen langs de
Delft tot de Jan Gijzenvaart zullen worden
aangelegd.
Deze werken zullen in totaal f 150.000 kos-
'en. Het rijk zal aan deze "werkverschaffing
ongeveer f 95.000 bijdragen.
Het is te verwachten dat de werken in
den loop van October zullen worden aan
besteed. Spoedig daarop zal dus met het
tewerkstellen van werkloozen begonnen wor
den.
De oude Zwitsersche boerderij die nabij het
E.D.O.-terrein staat, blijft vcorloopig nog in.
taat omdat er nog geen overeenstemming
met de gemeente verkregen is over den
verkoop. Het is niet onmogelijk dat op die
plaats als het Sportpark eenmaal klaar is
een theehuis zal komen.
Haar'em krijgt dus in het Noorden een
modern Sportpark, gecombineerd met een
mooi stuk natuur, een vijver met sportpark
omgeven door beplanting!
De gemeenteraad van Haarlem heeft, zoo
als men weet, twee jaar geleden besloten het
Gemeentelijk Lyceum op te heffen. Bezuini
ging was daarvoor het hoofdmotief.
Met den nieuwen cursus, die in September
begint, treedt het raadsbesluit pas in volle
werking, omdat de leerlingen, die in 1933 reeds
tot de 4e en 5e klasse waren toegelaten, na
tuurlijk gelegenheid moesten hebben, het on
derwijs tot het einde te volgen. Aan die ver
plichting is nu voldaan. Het gevolg is, dat de
litterair-economische afdeeling aan de H.B.S.
B is opgeheven, alsmede de klassieke afdeeling
van het Lyceum, die in het Gymnasium was
ondergebracht.
Het is thans van belang, na te gaan, hoe de
le H.B.S. B zich na deze reorganisatie gehou
den heeft. Zijn wij goed ingelicht, dan moet
helaas geconstateerd worden, dat de vrees van
den vroegeren directeur, wijlen Ir. van Mourik
Broekman, niet ongegrond gebleken is. Inder
daad oefent de afschaffing van de litt.-econ.
afdeeling een ongunstigen invloed uit op den
bloei van Haarlem's oudste inrichting van
Middelbaar Onderwijs.
Dit komt duidelijk uit in het aantal aangif
ten voor de eerste klasse. In het eerste jaar na
de reorganisatie liep dit aantal vrij belangrijk
achteruit. Ook dit jaar was wederom een ver
mindering te constateeren.
Worden er geen maatregelen genomen, om
het aantal leerlingen weer te doen toenemen,
dan is het gevaar groot, dat in de komende
jaren deze in den lande alom zoo gunstig be
kend staande school in beteekenis zal afnemen.
Dat dit voor onze stad en vcor het Haarlemsch
openbaar onderwijs in het bijzonder zeer te
betreuren zou zijn, behoeft geen nadere toe
lichting.
Herhaaldelijk blijkt uit besprekingen met
ouders, hoe velen het jammer vinden, dat aan
deze School de litt.-economische afdeeling
verdwenen is. Zij verlangen in de School ten
minste twee type's van 4e en 5e klassen n.l.
het mathematische en het litteraire. Zonder
van school te veranderen kunnen de leerlin
gen dan aan het einde der derde klasse dat
type kiezen, welks richting met hun aanleg
strookt.
Natuurlijk za! met het herstel van de litt.-
economische afdceiing aan de eerste H B S. B
een nieuwe uitgave gepaard gaan. Het aantal
klassen zal het eerste jaar met éér., later met
twee uitgebreid moeten worden Een eer >s-
zins ruwe berekening leert, dat de daaraan,
verbonden jaarlijksche kosten per klasse on
geveer f 4000 zuilen bedragen. Dit offer lijkt
ons zelfs in dezen tijr niet te groot, cm den
bloei van een school, die èn in Haarlem èn in
ons vaderland, èn in Ned. Indië een zóó uit
stekende reputatie heeft, te handhaven.