Volkenbondsraad stelt een
Commissie van vijf in.
TEGENSTELLINGEN IN EUROPA.
THIJS IJS IN HET DAL DER NEVELS
ZATERDAG 7 SEPTEMBER '193?
HASKCE M'S D A''G B EX D
BUITENLAND.
Engeland, Frankrijk, Polen, Spanje en Turkije er in ver
tegenwoordigd. Italië wenscht een verhouding tot
Abessynië als Engeland tot Irak. Prof. Jèze wordt
vervangen.
schouwd als een belangrijke aanwijzing, dat
geen wetgeving op groöte schaal meer te ver
wachten valt. tenminste niet voor de verkie
zingen van einde 1936.
Italië.
HET BELANGRIJKSTE NIEUWS
GENéVE
Na een besloten bijeenkomst van den Vol
kenbondsraad is gistermiddag de Volken-
bondsraad in openbare zitting bijeen geko
men. Zoodra de voorzitter den Abessynischen
vertegenwoordiger verzocht, plaats te nemen,
stond baron Aloisi van zijn zetel op en ver
liet wederom, vergezeld van de overige leden
der Italiaansehe delegatie, de zittingzaal.
Na het vertrek der Italianen besloot de
Raad tot instelling van een Commissie van
Vijf, die het geheele conflict moet onder
zoeken en naar een vreedzame oplossing
moet streven. In de commissie werden ge
kozen de vertegenwoordigers van Engeland
(Eden), Frankrijk (Laval). Polen. (Beek),
Spanje (De Madariaga) en Turkije ,Tewdik
Axras), overeenkomstig het voorstel van den
Raadsvorozitter. Er werd niet over gediscus
sieerd. Wel deelde de president mede, dat de
Italiaansehe vertegenwoordiger hem had
verklaard, zich van stemming te willen ont
houden. Reeds Donderdag had Italië n.l. den
wensch te kennen gegeven, in de commissie
vertegenwoordigd te willen zijn indien ook
Frankrijk en Engeland er deel van zouden
uitmaken.
De vertegenwoordiger van Mexico vroeg
voor de sluiting der zitting nog het woord
om te herinneren aan de verklaring dei-
La tij nsch-Amerikaansohe staten van 3 Augus
tus 1932 over het niet-erkennen van geweld
dadig verkregen grondbezit.
De Abessynische regeering heeft des mor
gens een uitvoerige officieele verklaring ge
publiceerd over de uitspraak inzake het in
cident van Wal-Wal, waarin zij consta
teert, dat dit incident, de aanleiding tot het
huidige Italiaansch-Aibessynische conflict en
de militaire voorbereidingen van Italië, thans
uit de wereld is. Niettemin blijft het Ita-
liaansch-Abessynische probleem bestaan om
dat Italië weigert, de verdragen toe t.e par-
sen.
Het is thans de taak van den Volken
bondsraad, het tweede gedeelte van zijn
resolutie van 4 Augustus 1935. op grond waar
van de Raad zich met het geheele conflict
tusschen beide landen moet bezighouden, uit
te voeren.
Abessynië als lid van den Volkenbond ver
zoekt den. Volkenbondsraad zich uit te spre
ken over de geschillen, die beide landen
scheiden. Politieke kwesties mogen het juri
dische probleem niet op den achtergrond
drongen en doelmatigheidsoverwegingen tot
het behoud van den vrede mogen de waar
digheid van het internationale recht niet
schenden. De handhaving van den vrede
mag niet bereikt worden door middelen, die
een schending van de belangrijkste grond
slagen der internationale samenleving zou
den beteekenen, n.l, de souvereine onafhan
kelijkheid en de territoriale onschendbaar
heid der leden van den Volkenbond.
Tijdens de heden te houden bijeenkomst
der commissie zullen de Fransche en Britsche
regeering haar medecommissieleden op de
hoogte brengen van de voorstellen, welke te
Parijs aan Italië zijn gedaan, doch door Rome
onvoldoende werden geacht.
In Britsche kringen te Genève gaf men gis
teren. volgens Havas, toe, dat deze voorstellen
slechts als basis van de besprekingen waren
bedoeld. Het gaat er dus om. een oplossing te
vinden, die voor Italië meer aanvaardbaar is.
zonder daarentegen de souvereiniteit van
Abessynië aan te tasten.
Het verdrag, dat Groot-Brittannië en Irak
bindt, zou in dit opzicht als voorbeeld kun
nen dienen. Dit verdrag houdt de erkenning
van den koning van Irak in, die als vrij en
onafhankelijk souverein lid is van den Volken
bond. Irak erkende het essentieele belang
van Engeland, de vrijheid der verbindings
wegen te verzekeren en het recht van Groot-
Brittannië. op het grondgebied van Irak
marine- en luchtvaartbases te vestigen en de
politie te controleeren.
Ook wordt een controle genoemd, gelijk
Engeland die heeft ingesteld over Tanganjika,
dat onder Engelsch mandaat staat en geen
Engelsche kolonie is.
Naar het schijnt, zal de commissie langs
dezen weg een voorstel kunnen opstellen, dat
aan de Italiaansehe aspiraties beantwoordt.
Niettemin is het zeker, dat de werkzaam
heden der commissie omvangrijk en van vrij
langen duur zullen zijn.
De Abessynische regeering heeft er, naar
de Tel. verneemt, in toegestemd, haar gezant
te Parijs. Tecle Hawariate, te benoemen tot
hoofdgedelegeerde te Genève. Professor Jèze,
die tot dusver als hoofdgedelegeerde fungeer
de. zal aan den gezant, worden toegevoegd.
Jèze heeft niet deelgenomen aan de heden
middag gehouden geheime zitting van den
Volke nb on dsra ad
Men heeft, te Genève reden te gelooven, dat.
Italië aan de vervanging van professor Jèze
door Tecle Hawariate zijn goedkeuring zal
hechten
Amerika.
Roosevelt acht zijn program
thans geconsolideerd.
Reuter meldt uit Washington: In een brief
wisseling tusschen den Amerikaanschen jour
nalist Howard en president Roosevelt maakte
eerstgenoemde de opmerking, dat naar de
zakenwereld vreesde, geen verbetering in den
toestand zou intreden, als de regeering geen
einde maakte aan haar experimenten. Hierop
antwoordde de president o.a. het volgende:
Toen de huidige regeering aan het bewind
kwam. nam zij op zich een uitgebreid wets-
programma uit te voeren en wel zoo spoedig
mogelijk.
Thans is dit programma geconsolideerd en
moet het voltooid worden. De tijd om op adem
te komen waarvan gij spreekt, is ongetwijfeld
aangebroken.
Roosevelt sprak verder zijn tevredenheid er
over uit. dat de huidige tijd belooft verbete
ring te brengen.
De verklaring van Roosevelt wordt be-
Lichtingen van 1911'14
volledig opgeroepen.
Het door Mussolini in Bolzano aangekondig
de oproepen van 200.000 man zal, naar thans
officieel wordt medegedeeld, aldus ten uitvoer
worden gelegd, dat alle dienstplichtigen van
de lichtingen. 1911 tot 1914, die tot dusverre
om bijzondere familieredenen niet behoefden
op te komen, in dienst zullen moeten treden.
Op deze wijze kunnen nog ongeveer 50.000 man
van ieder lichting onder de wapenen komen.
Huu diensttijd, die normaal voor hun groep 3
maanden zou bedragen wordt uitgebreid tot
den algemeen in Italië geldenden van 18
maanden. Gelijk bekend is, is kortgeleden in
Italië bij de wet vastgelegd, dat niemand die
geschikt voor den dienst is. meer kan worden
vrij gesteld van den algemeenen dienstplicht.
(A.N.P.)
Gele rivier keert in haar oude
bedding terug.
Vrees voor vernieling van vruchtbare
gebieden.
PEKING, 6 September (Reuter). Berich
ten uit Sjantoeng doen vreezen, dat hier
een eigenaardig natuurverschijnsel zal plaats
hebben.
Alles wijst erop dat de Gele rivier zal terug-
keeren in het oude bed, dat de rivier in het
midden van de vorige eeuw heeft verlaten.
De monding van het oude bed ligt tus
schen Tsingtau en Sjanghai. De gevolgen
hiervan zo.uden zijn, dat vele vruchtbare
gebieden in Noord-Kiangsco vernield wor
den.
Volgens- de meening van waterbouwkun
dige ingenieurs stroomt reeds heden de
voornaamste watermassa naar het Zuid-
Oosten.
Haile Selassi ontstemd over de
Ver. Staten.
„Ingrijpen in de Abessynische souvereiniteit".
ADDIS ABEBA, 6 Sept. Keizer Haile Se
lassi is heden nog steeds Verstoord over wat
hij beschouwt als ingrijpen in de Abessyni
sche souvereiniteit. Den Amerikaanschen zaak
gelastigde heeft hij bij zich ontboden, tégen
over wien hij zich zeer scherp uitliet over de
wijze, waarop het Amerikaansche staatsdepar-
tement de annuleering van de olieconcessie
van de Standard Vacuum Oil Company ge
daan had gekregen. De zaakgelastigde
weigerde na het onderhoud verklaringen af
te leggen.
Sluiting van het Suezkanaal
mogelijk?
Egypte Iaat een juridisch onderzoek
instellen.
CAIRO, 6 September (A. N. P.) De Egyp
tische regeeringe heeft drie juristen onder wie
een bekend Geneefsch rechtsgeleerde opge
dragen het vraagstuk te bestudeeren van de
mogelijkheid van sluiting van het Suezkanaal
Men is hier namelijk van - meening. dat vol
gens de statuten der kanaalmaatschappij een
sluiting onmogelijk is, doch dat daarentegen
de Volkenbond het recht heeft een desbe
treffend besluit te nemen, aangezien de sta
tuten der kanaalmaatschappij bij den Volken
bond zijn geregistreerd.
Dezer dagen kan men de publicatie van het
resultaat van dit juridisch onderzoek tege
moet zien.
Het Arabische blad „El Ahran" meldt, dat
in officieele Engelsche kringen de berichten
over concentratie van het Egyptische-E-ngel-
sche leger onder Engelsch bevel onjuist
worden genoemd. Evenmin is juist, dat Enge
land Egypte in een nota zou hebben opge
wekt alle verkeerswegen, havens en vliegvel
den ter beschikking te stellen van de Britsche
militaire autoriteiten.
Confiscatie der kerkeigen
dommen in Mexico.
Sanctïonneering van wetten.
MEXICO. 5 Sept. Heden is een decreet
gepubliceerd, dat volgens de officieele toelich
ting dient tot hervorming en opheldering van
de vroeger aangenomen wetten inzake de na
tionalisatie van kerkelijke eigendommen.
Wederom wordt bevestigd dat alle kerken,
scholen, kloosters en godsdienstige gebouwen
het eigendom van den staat zijn. terwijl voorts
bepaald wordt dat ieder gebouw, waarin gods
dienstoefeningen regelmatig gehouden worden
en waarin godsdienstonderwijs wordt gegeven
beschouwd zal worden als nationaal eigendom.
Er zijn honderd millioen
Japanners.
Tokio heeft er pl.m. zes millioen van.
TOKIO. 6 September. Volgens de ge
houden volksteUing bedraagt het aantal van
inwoners van Tokio 5.700.000 en van groot-
Tokio 6.200.000. Geheel Japan en Korea telt
ongeveer 100:000.000 inwoners.
Italianen komen niet meer in
de Raadszitting.
Zoolang het Italiaansch-Abessynisch
conflict wordt behandeld.
GENeVE. 6 Sept. De Italianen zijn vast
besloten niet meer deel te nemen aan een
raadszitting, waarin het ItaliaanschAbessy-
nisch conflict zal worden besproken.
Ook verklaarden zij zich er tegen, dat in
het comité, dat rapport zal uitbrengen over
het conflict vertegenwoordigers zullen zijn
van Frankrijk en Groot-Brittannië aangezien
deze beide mogendheden als mede-ondertee
kenaars van het verdrag van 1906 mede ge
ïnteresseerd zijn.
Tweede Internationale bepaalt
haar houding.
Te Genève zijn de vooraanstaande commis
sies der tweede Internationale, zoomede van
de internationale vakvereenigingsorganisatie
bijeengekomen om de kansen te bepalen no
pens het dreigende oorlogsgevaar en hun hou
ding tegenover den Volkenbond vast te stellen.
Vijf verdachten uit de
Bremen-affaire vrijgesproken.
Hakenkruisvlag werkte volgens den rechter
provoceerend.
Uit New-York 6 September:
Vijf verdachten, beschuldigd van het ver
wekken van wanordelijkheden bij het vertrek
van het stoomschip „Bremen", op 27 Juli 1.1.,
werden vrijgesproken. Een zesde zal zich nog
te verantwoorden hebben wegens het toebren
gen van lichamelijk letsel en het dragen van
verboden wapenen.
De rechter Brodsky gispte op de zitting het
Iiitler-regime. Hij zeide o.a. dat het in top-
voeren van de Swastica-vlag in de New-York-
sche havens door de verdachten en andere
burgers kon worden beschouwd als „een noo-
deloos uitdagend laten wapperen van een em
bleem. dat het symbool is voor het tegenover
gestelde van Amerikaansche idealen, en dat
een atavisch terugvallen naar middeleeuw-
sche, zoo niet barbaarsche toestanden, verte
genwoordigt."
De rechter besloot met te zeggen: ,,Ik wil
echter niet, dat mijn woorden uitgelegd'zul
len worden als een sanctioneeren van onwet
tige handelingen." (Reuter).
MOTORZEILSCHIP MET ACHT OPVARENDEN
VERGAAN.
Het A.N.P. meldt: Het Hamburgsche motor
zeilschip „Flottbeck" dat onderweg was van
Dantzig naar Riga is in den nacht op Vrijdag
in een storm geraakt en gekapseisd. Van de
bemanning, die uit 11 koppen bestond konden
de kapitein en twee man zich in een redding
boot in veiligheid brengen. De overigen wor
den nog vermist. Zij zijn vermoedelijk ver
dronken.
ZESTIG MILLE VERDUISTERD.
Tegen'directeur van handelsfirma twee
jaar'ogeëischt.
In de jaren 1930'1934 heeft de directeur
van een Amsterdamsche handelsfirma een
bedrag van f 60.000 ten nadeele van deze fir
ma verduisterd. Een groot deel van dit be
drag, circa f 35.000, heeft hij met speculatieve
transacties voor eigen rekening verloren.
De man stond Vrijdag wegens deze verduis
tering terecht. Hij gaf de feiten toe en wees
er op dat zijn verdiensten, die vroeger f 15.000
bedroegen, minder geworden waren.Toch heeft
hij zijn uitgaven niet ingekrompen en ten
slotte trachtte hij door speculatie in zijn be
hoeften te voorzien. Hij geraakte toen echter
van den regen in den drop.
Twee jaar gevangenisstraf eischte daarop
de Officier van Justitie, er op wijzende dat
verdachte schromelijk misbruik heeft ge
maakt van vertrouwen.
MAHARADJA VAN
LAND.
PATIALA IN ONS
De Maharadja van Patiala is Vrijdagavond
met den trein uit Parijs te zes uur aan het
Holl. Spoorstation in de Residentie aangeko
men. De hooge gast, die vergezeld was van
eenige leden van zijn hofhouding, heeft zijn
intrek genomen in het Hotel des Indes, waar
hij zal verblijven tot Maandag a.s., om van
hieruit o.a. een bezoek te brengen aan Am
sterdam en de Zuiderzeewerken.
Bij de Karakorum-expeditie heeft de Ma
haradja destijds groote medewerking ver
leend
Ongeruste overwinnaars en
een rustige overwonnene.
De fout der vredesverdragen.
Door GUCLIELMO FERRERO, hoogleeraar aan de Universifeif van Genève.
Er is op het oogenblik in het hart van de
wereld een vreemde tegenstelling. Frankrijk en
Engeland zijn heel wat ongeruster dan
Duitschland. Frankrijk en Engeland
hebben den wereldoorlog" gewonnen, die
hun aanzienlijke winsten heeft opge
leverd, winsten, die in zekeren zin in
evenwicht zijn met de ontzettende verliezen.
Duitschland heeft in den wereldoorlog zijn
geheele overheerschende economische, mili
taire en politieke positie, die het na den oor
log van 1870 had veroverd, verloren.
Frankrijk en Engeland hebben, ondanks de
crisis, nog middelen van bestaan in over
vloed. Duitschland is geruïneerd. Frankrijk en
Engeland bezitten het grootste leger en de
grootste vloot van de wereld, genieten groot
aanzien in den Volkenbond en onderhouden
onderling vriendschappelijke betrekkingen,
die een zekere samenwerking mogelijk ma
ken. Frankrijk is in het bezit van een stelsel
van verbonden. Duitschland beschikt. of
schoon het deel V van het verdrag van Ver
sailles opgezegd heeft, nog slechts over een
half leger, dat nu gevormd wordt. Niemand
weet, hoelang het zal duren, voordat Duitsch
land zijn leger voltooid zal hebben, noch of
het ooit zoover zal komen, de economische,
situatie van het land in aanmerking geno
men. En het staat geheel geïsoleerd, wan
neer men de vriendschap van Polen, die ove
rigens nog maar heel kort is, buiten beschou
wing laat.
Frankrijk en Engeland zouden zich dus vol
komen op hun gemak moeten voelen, terwijl
Duitschland in voortdurenden angst zou moe
ten leven, Het tegenovergestelde is echter het
geval. Frankrijk en Engeland lijden aan sla
peloosheid, voelen zich bedreigd en zien over
al gevaren: Engeland vreest zoozeer, dat de
Volkenbond als bolwerk van den vrede zal
verzwakken, dat het zelfs eenige energie heeft
weten te vinden om tegen Italië te gebruiken,
nl. in de Ethiopische affaire. De Fransche
ministers zijn voortdurend op reis zij gaan
naar Warschau, Boekarest, Weenen, Belgrado,
Londen, Rome, op zoek naar accoorden,
vriendschappelijke betrekkingen, beloften en
steun. Duitschland blijft daarentegen kalm
in zijn isolement. Het heeft in 1925 liet ver
bond geweigerd, dat Italië aanbood; het is in
Zeer streng requisitoir tegen
boevenbende.
Oude menschen beroofd en zwaar mishandeld
Vrijdag is het.getuigenverhoor in een recht
zaak tegen een boevenbende. welke langen
tijd de schrik van het Twentsche platteland is
geweest, voor de rechtbank te Almelo voort
gezet. Tot deze bende behoorden een jeugdig,
aan lager wal geraakt fotograaf uit Hengelo
K. de G., drie arbeiders uit Borne, E. v. d. V.,
G. J. V. en A. J. W en een persoon uit Zen
deren H. G. L. J. v. d. H. Tegen H. de G. en
G. J. V.- was in een vorige zitting resp, reeds
zeven en vier jaar geëischt.
De Officier van Justitie gewaagde in zijn
requisitoir van de onmenschelijke mishande
lingen, welke de bende oude lieden had doen
ondergaan. Hij eischte thans tegen E. de V.
acht jaar. tegen H. G. L. J. v. d. H. 2V2 jaar
met aftrek, tegen G. J. V. 3V2 jaar en tegen
A. J. W. 2l/s jaar met aftrek.
FIETSER ZOU ZONDER TEEKEN TE GEVEN
ZIJN OVERGESTOKEN.
Bij aanrijding met auto gedood.
Om vijf uur Vrijdagmiddag heeft op den
nieuwen rijksweg tusschen Rijswijk en Delft
ter hoogte van het Shell-station een ernstige
aanrijding plaats gehad. De 60-jarige L. J. V.,
gehuwd, wonende te Delft, stak. komende uit
de richting Den Haag, vermoedelijk zonder
richting aan te geven met zijn rijwiel van het
rijwielpad den weg over. Hij werd gegrepen
door den hem achterop rijdenden auto. Hij
viel met zijn hoofd door de voorruit van de
auto en kreeg een zware schedelbreuk en een
rechterbovenbeenbreuk. Stervend werd het
slachtoffer naar de R.K. pastorie te Delft ge
bracht, waar hem de laatste sacramenten
werden toegediend. Spoedig daarop is de heer
V. overleden.
ONZE DACELIJKSCHE KINDERVERTELLINC.
Nu begint Thijs den rotswand langzaam af te dalen en dat gaat
gelukkig heel wat gemakkelijker. Na een tijdje komt hij in het dal
aan. Het ziet er erg kaal uitrotsblokken liggen overal verspreid en
eenig levend wezen is er niet te bekennen. Thijs denkt al bij zichzelf,
dat er aan die verhalen wel niet veel waars zal zijn' en dat de zee
lieden de menschen in de stad maar wat 'op de mouw spelden. Maar
hij merkt om zich wel iets vreemds op; het lijkt wel of er overal in
het dal lichte nevels hangen. En dat stemt hem ineens tot
nadenken.
1933 uit den Volkenbond getreden en heeft
tot op den huidigen dag geweigerd weer terug
te keeren, ondanks de smeekbeden, waarvan
het 't object is gewee:t. Het heeft er niet tegen
op gezien zich in 1934 de vijandschap op den
hals te halen van Italië, dat slechts goede be
trekkingen met Duitschland wilde onderhou
den. Vreemde tegenstelling! Waar dient de
overwinning voor, wanneer zij u belet van'-deu
vrede te genieten? Hoe moet men deze para
dox verklaren?
Laat ons beginnen met op te merken, dat
deze paradox niet nieuw is. Het geval heeft
zich al eens een keer in de geschiedenis
van Europa voorgedaan, na 1870. Bismarck
had in zeven jaar verschillende oorlogen ge
wonnen. Onder zijn bestuur versloeg Pruisen
in 1866 Oostenrijk en de gezamenlijke Noord-
Duitsche staten versloegen in 1870 Frankrijk.
Oostenrijk en Frankrijk waren in die dagen
de twee machtigste militaire mogendheden
van de wereld. Na 1870 was Bismarck, aan
het hoofd van het Duitsche keizerrijk, mees
ter van Europa. Hij zou zich dus nu kalm
hebben kunnen houden. In het geheel niet:
Het is juist hij. die onrustig is en overal, net
zooals Frankrijk thans, verbonden probeert
te sluiten. In 1879 bereikt hij een overeen
komst met Oostenrijk; in 1882 sluit hij de
triple-alliantie met Oostenrijk en Italië; in
188.7 hernieuwt hij de triple-alliantie en breidt
haar uit en daar hij het verbond der drie
keizers niet. kan hernieuwen, sluit hij een
verdrag met Rusland, het beroemde „Rück-
versicherungsvertrag"..
Na 1870 echter voelt Frankrijk, dat versla
gen is en veel zwakker is, zich veel rustiger
in zijn isolement dan zijn overwinnaar. Niet
alleen doet het geen moeite om verdragen
af te sluiten, het weigert ze, zelfs. De geheime
Duitsche documenten, door de républiek van
Weimar gepubliceerd, hebben ons onthuld,
dat Frankrijk in 1886 de eerste verzoeken van
Rusland voor het aangaan van een verdrag,
beleefd afgewezèn heeft. Niemand heeft daar
ooit aan getwijfeld.
Hoe moet men deze paradox verklaren? Het
blijkt, dat de negentiende eeuw, ofschoon zij
ver gevorderd was in het uitdenken van mid
delen om oorlog te veroorzaken, de kunst om
den oorlog weer te eindigen, die heel wat
moeilijker is,.niet machtig is kunnen worden.
De kunst om den vrede tot stand te brengen,
die men in de achttiende eeuw zoo uitermate
goed verstond, kennen wij thans niet meer. De
juristen en diplomaten van de achttiende
eeuw pasten op den vrede en de vraag hoe den
vrede te bereiken een leerstelling toe, die ten
onrechte in 'onze eeuw door onwetendheid en
lichtzinnigheid miskend wordt. Het was de
theorie, volgens welke de vrede slechts een
wapenstilstand beteekent, wanneer de over
wonnene gedwongen is dien vrede te onder
gaan, in plaats van hem op z'n minst als duld
baar en1 voordeeliger dan een hervatting van
den oorlog te aanvaarden; een wapenstilstand,
die den overwinnaar voortdurend doet vreezen,
dat de overwonnene de eerste gunstige gelegen
heid zal aangrijpen om den strijd te hervat
ten. Om deze reden verzekeren de diplomaten
van de- achttiende eeuw, dat vredesverdragen
nooit den overwonnene met het mes op de keel
mochten worden opgelegd, maar steeds door
middel van onderhandelingen moesten worden
bereikt; en zij dachten er zelfs over naar be
paalde compensaties voor den overwonnene te
zoeken, die de uit het vredesverdrag voortvloei
ende verliezen gedeeltelijk zouden opheffen.
Na 1848 heeft de wereld deze principes en
methoden totaal vergeten. Het zwaard van
Brennus is mode geworden. Het voorbeeld van
Napoleon had opgang gemaakt. In naam van
de zoogenaamde rechten van de overwinning
hebben de overwinnaars gemeend hetzij on
mogelijke hetzij onduldbare dingen van den
overwonnene te moeten vragen, m de illusie,
dat de superioriteit van het oogenblik, die door
de zege. verzekerd werd, eeuwigdurend zou zijn.
En de ongeneeslijke angst van de overwinnaars
is het gevolg en de straf van deze vergissing
Waarom is Duitschland zoo bevreesd na
zijn éclatante overwinningen van iS70? Omdat
het zijn tegenstander door het verdrag van
Frankfort tot offers heeft gedwongen, welke
Frankrijk genoodzaakt was te brengen zoo
lang het zwakker was, maar die het in feite
niet kon aanvaarden. Bijgevolg heeft Duitsch
land na 1870 in de voortdurende angst ge
leefd, dat Frankrijk van de eerste de beste
selegenheid zou profiteeren om terug te ne
men, wat het verloren had: hetgeen na 44 jaar
gebeurd is.
Waarom zijn Engeland en Frankrijk op het
oogenblik zoo ongerust? Omdat zij bij het
verdrag van 1919 Duitschland een zeker aan
tal vernederingen hebben opgelegd, vernede
ringen. die dit land totnutoe voor lief moest
nemen, omdat het :t zwakst was. maar waar
tegen het zich altijd openlijk of in het geheim
verzet heeft. De ergste dezer vernederingen is
de ontwapening geweest. Een staat, wiens be
wapeningen worden gecontroleerd door een
anderen staat of een groep van staten, is niet
meer dan een protectoraat. Het nationaal-
socialisme kan men op allerlei mogelijke ma
nieren verklaren, maar in zijn oorsprong en
in de kern is het vooral de heftige reactie ge
weest tegen dat deel van het verdrag van
Versailles, dat Duitschland ontwapende en dit
land feitelijk degradeerde tot een protecto
raat van den overwinnaar.
Een der doelstellingen van den vrede had
moeten zijn het monsterachtige militaristische
systeem, dat de wereldoorlog heeft voortge
bracht, tot normale verhoudingen terug te
brengen. Maar daarover had met Duitschland
onderhandeld moeten worden, in plaats hier
van stelde men zich voor dit dringende vraag
stuk te kunnen oplossen door de grootste mi
litaire mogendheid van de geschiedenis als
een kleine Marokkaansche stam te ontwape
nen.
Wat men in 1919 of 1920 niet gedaan heeft,
zal men eens dienen te doen. Maar wat vlak
na den oorlog betrekkelijk gemakkelijk ge
weest zou zijn, is morgen misschien zeer
moeilijk en gevaarlijk. Men zal bijvoorbeeld
op politieke veranderingen in Duitschland
moeten wachten, want met de huidige regee
ring valt er weinig te hopen. Inmiddels is het
van belang de volkeren en de regeeringen
het groote principe bij te brengen, dat door
de achttiende eeuw ontdekt en door de negen
tiende eeuw vergeten is: om een duurzamen
vrede te bereiken is het niet voldoende, dat
deze nuttig is voor den overwinnaar, hij moet
ook dragelijk zijn voor den overwonnene.
(Nadruk verboden)^
