f W HüêUoek moeten mtden gedekt Hei Be&ougt^/ksie Miilioenermota. Stormschade in Haarlem en Omstreken. BERICHT 53e Jaargang No. 16023 Verschijnt dagelijks, hehalve op Zon- en Feestdagen Woensdag 18 SeptemKer 1935 HAARLEM S DAGBLAD Directie: P. W. PEEREBOOM en ROBERT PEEREBOOM. ABONNEMENTEN: per week ƒ0.25, per maand ƒ1.10, per 3 maanden 3.25, franco per post ƒ3.55, losse nrs. ƒ0.06. Geïllustreerd Zondagsblad: per week 0.05, p. maand 0.22, p. 3 mnd. 0.65, franco p. post 0.7214. UITGAVE LOURENS COSTER MAATSCHAPPIJ VOOR COURANT-UITGAVEN EN ALGEMEENE DRUKKERIJ N.V. Bureaux: Groote Houtstraat 93 Drukkerij: Zuider Buitenspaarne 12 Telefoon Nos-: Directie 13082 Hoofdredactie 15054 Redactie 10600 Drukkerij: 10122, 12713 Administratie: 10724, 14825 Postgiro 38810 Bijkantoor: Soendaplein 37, Haarlem-Noord, Telefoon 12230. Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM. ADVERTENTIëN 1—5 regels f 1.75, elke regel meer 0.35. Reclames ƒ0.60 per regel. Tarieven regelabonnementen op aanvraag. Vraag ea aanbod 1—4 regels 0.60. elke regel meer ƒ0.15. Onze Groentjes zie hoofd rubriek. Gratis Ongevallenverzekering voor betalende abonnés. Levenslange ongeschiktheid 600.-, Overlijden f 600.-, Verlies van Hand, Voet of Oog ƒ400.-. Duim ƒ250.-, Wijsvinger 150.-, Elke andere vinger 50.-, Arm-of Beenbreuk 30.— Idem voor Abonnés op het Geïllustreerd Zondagsblad: Levenslange ongeschiktheid ƒ2000.-, Overlijden ƒ600.-, Verlies van Hand, Voet of Oog ƒ400-, Verlies Duim f 75.-. Verlies Wijsvinger ƒ75.-. Verlies andere vinger ƒ30.-. Alles indien het gevolg van een ongeval en volgens gratis ten kantore van dit blad verkrijgbare voorwaarden. DIT NUMMER BESTAAT UIT TWAALF BLADZIJDEN. HAARLEM, 18 September. Dertig Jaar Wereldgebeuren. Dit is de Hollandsche titel van een Ameri- kaansche film, die Vrijdag a.s. haar Haar- lemsch debuut in Cinema Palace zal maken. Gisterenmiddag behoorde ik tot een klein ge zelschap dat dit stuk historie heeft zien „voor draaien". Het is een zuiv.er-documentaire film. Geen centimeter fantasie komt erin voor. Zij be staat uit 1132 scènes en is door Laurence Stailings samengesteld uit de archieven van landen, die deelnamen aan den wereldoorlog. In 1901 beginnend, toont zij in de meedoogen- looze realiteit van authentieke opnamen de ontwikkeling van het wereldgebeuren naar de afgrijselijke uitbarsting van 1914, geeft een beeld van den oorlog, van de daarop volgende vredesonderhandelingen en de stichting van den Volkenbond en van den daarop volgenden nieuwen ren naar bewapening. Wilde muziek begeleidt dezen stormachtigen tocht door der tig jaar wereldgebeuren. Erdoorheen klinkt de stem van Paul Huf, die toelicht. Het is bui tengewoon boeiend en aangrijpend, het is schril en gruwelijk in zijn niets-ontziende waarheid. Het is een geweldige film. De tijd der tendenzfilms tegen den oorlog is voorbij. Maar deze nieuwe vorm van aanklacht past in onzen tijd. Zij zal diepen indruk maken. Op een oogenblik als het huidige, nu een nieuwe koloniale oorlog dreigt los te barsten, nu ook wij in Nederland, levend te midden van economische zorgen en beproevingen ons af vragen of wij straks ook niet betrokken zullen worden in een nieuwe wereldramp, komt deze film als een dreigende waarschuwing om ein delijk, eindelijk dezen waanzinnigen ren naar den Dood te stuiten. Wie het indertijd gemak kelijker en prettiger gevonden heeft, maar niet te gelooven aan een film als „lm Westen nichts Neues", en „Cavalcade" te beschouwen alseen böeienden familieroman, zal bij het aanschouwen van dit werk geen uitvluchten meer- kunnen verzinnen. Hij zal de documen taire waarheid hebben te aanvaarden en zijn eigen conclusies moeten trekken. Tot mij sprak uit deze film niets zoo sterk als de onmacht van het menschdom om zich zelf te regeeren. Er is een wemeling van aan grijpende scènes op slagvelden, en van nog gruwlijker tafereelen op zeehet tot zin ken brengen van weerlooze passagiersschepen door duikbooten komt wel zeer sterk en in zijn volle wreedheid tot uiting. Maar daar tus- schendoor aanschouwt men glimlachende mi nisters, en bulderende ministers en koningen en prinsen, tsaren en sultans, in prachtige uniformen, omgeven door schitterende en tourages, begeleid door bevallige vrouwen, m comptueuze ceremonies. Er wordt prachtig ge paradeerd en geestdriftig gejuichteven later ziet men de grauwe gestalten temidden van vuur en rook door de verwoeste velden rennen en plots de armen omhoogheffen en achteroverslaan, doodelijk getroffen. En men ziet temidden van hooge golven, onder zware onweerswolken, de prachtige mailboot, door een torpedo getroffen, machteloos wegzinken, en de razende zee vol hopeloos-worstelende slachtoffers van deze in koelen bloede voor bereide. ten hemel schreiende waanzin. Ja, de tegenstellingen „doen het". En hoe! Wie, die een film als deze gezien heeft, kan nog in staat zijn zich op te schroeven tot zoo- iets als enthousiasme voor het voeren van een oorlog? Wie die kinderen heeft, en verant woordelijkheidsbesef, kan nog ooit zooiets goedpraten? Ik begrijp dat niet, maar het schijnt zelfs in dezen tijd nog aan veel menschen mogelijk te zijn. Als een film als deze thans in de geheele wereld vertoond werd, zou er evenwel geen oorlog uitbreken. Maar een dergelijke alge- meene verspreiding is een illusie. In vele lan den zal de documentaire waarheid van „Der tig Jaar Wereldgebeuren" verboden worden. Het is te waar, en dus „gevaarlijk". Voor wie nog mocht twijfelen aan de oor zaken die tot de huidige wéreldverarming ge leid hebben is dit stuk historie een volledige opheldering. Het is één wild doorloopend beeld van armoede en onverstand, doorspekt met wat klatergoud en een eindeloos hol lawaai. Groote Mannen! Heeft de wereld een en kelen Grooten Man gekend in die dertig jaar? Wie deze film ziet zal er aan twijfelen. En hoeveel van het klatergoud is voorgoed ver dwenen in vorstenmoorden en revoluties! En hoeveel verder hebben die revoluties de wereld gebracht? Tot het resultaat, dat het gekkenhuis van 19141918 straks opnieuw zal losbreken? Misschien zal een hoogere Macht de wereld daar nog van redden R. P. De begroeting voor 1956 wijst een tekort aan van 119.156.024. De regeering denkt dit te dekken door Bezuinigingsontwerp j 76.900.000 Schrapping annuïteit Invaliditeitsfonds 10.223.000 Overbrenging administratiekosten der soc. verzekeringen naar Ouderdcmsfonds 749.300 Vermindering der bijdrage aan het Alg. Burg. Pensioen fonds 3.000.000 Wijziging in salarisschaal 1.000.000 Nieuwe wachtgeldregeling 900.000 delasbifrtye>tx 20 opcenten Omzetbelasting „12,000.000 20 recht van successie, overgang en schenking 6.800.000 20 evenr. zegelrechten 1.600.000 20 rechten en boeten van registratie2.000.000 20 dividend- en tantièmebelasting 1.800.000 Pleizierreizen naar het buitenland 2.000.000 Totaal 118.9/2.500 Daar is het weer, als ieder jaar, Het werkstuk van de vele nullen, :k Bedoel hiermee de cijfers maar, Niet hen, die er 't papier mee vullen. Wat hen betreft heb' ik ontzag Voor zulke rekenkunsttalenten. Totdat ik kom aan het bedrag, Dat er tekort-komt aan de centen. Die honderdnegentien millioen, (De rest wil !k u, figuurlijk, schenken) Daar kunnen wij het wel mee doen, Enmoeten wij 't mee doen, zou 'k denken. Naast 's levens lust staat 's levens last, Daar moeten wij wel in berusten, Waarbij dan de verzuchting past: Wij zullen van de lasten lusten. Opcenten hier, opcenten daar. Zal onze nieuwe crisisstrop zijn, Straks wordt nog 't omgekeerde waar, Wanneer per slot de centen op zijn. Daar ligt het weer, het document, Een treurspel in millioenentallen, Een drama zonder happy end, Dus laat ik het gordijn maar vallen. Fraude bij verzending van bollen. Sassenlieimsche zaak voor den Hoogen Raad. De Advocaat-Generaal bij den Hoogen Raad mr. Wijnveldt nam heden conclusie in de zaak van J. Ph., directeur van een bloembollenfir ma te Sassenheim. De rechtbank te 's-Gra- venhage veroordeelde hem met vernietiging van een vrijsprekend vonnis van het Leidsche kantongereecht tot een geldboete van 500 wegens het aanbieden ten uitvoer van bloem bollen niet gedekt door een geleidebiljet in den zin der wet. Het betrof hier 31 kisten bollen, die met de Batavierlijn vair Rotterdam naar Engeland zouden worden geëxporteerd. Wel was een geleidebiljet aanwezig, doch dit was niet voor deze geheele zending afge geven. Bij onderzoek bleek een aantal zieke bollen aanwezig, na de keuring door een knecht mede ingepakt. Mr. Wijnveldt merkte op, dat de keuring goed is geweest. Gelukkig voor den naam van het Nederlandsche product is deze handeling door den controleur tijdig achterhaald, waar bij bleek, dat 3250 bollen ziek waren. De advocaat-generaal concludeerde tot ver nietiging van het beroep. Uitspraak 14 October. (A. N. P.) NAGAOKA, de vroegere Japansche gezant te Parijs, die tot lid van het Permanente Hof van Internationale Justitie benoemd is. LANGS DE STRAAT. De storm. De stormt geeselt de aarde en vernietigt onze laatste 'hoop op een zomerschen herfst. Dorre bladeren stuiven door de straten, bij een hoek plotseling opgenomen en meege sleurd door een warrelwind, die ze meevoert, hoog boven de daken der huizen. Rook uit een fabrieksschoorsteen verwaait in lange slierten tegen den grijzen hemel. Dreigende wolken jagen onheilspellend snel van horizon tot horizon.. Soms zijn de luch ten wondermooi. Grillige wolkenflarden zwie ren, blank afstekend. langs den blauwen hemel. Maar even later is die weer loodgrijs. De regen plenst over de aarde. In een oog wenk zijn de straten verlaten. Voetgangers en fietsers schuilen in de portieken, zich haastig verder spoedend als het even droog is. Een katje vlucht met hooggeheven fluweel staart over den natten rijweg. Fietsers tornen moeizaam tegen den storm wind op. Soms staan ze bijna stil. Staande op de trappers vorderen zij langzaam. Bij de bruggen woedt de wind met verdubbelde kracht. Een verraderlijke rukwind grijpt een hoofddeksel en desponeert het met een sier lijke boog in een onze gore grachten. Onder de grijnzende belangstelling van een snel groeiend aantal belangstellenden haalt de ge lukkige eigenaar de drenkeling op het droge. Dan gaat ieder weer zijn weg, taai vechtend tegen den storm. Boomen worden ontworteld en toonen hun machteloosheid in den strijd met de elemen ten. In het bosch regent het eikels en kastan jes. Met een harden plof vallen de rijpe vruch ten op het boschpad, een welkome buit voor de jeugd. De boomen worden beroofd van hun gouden luister. Bladeren verstuiven op den wind en dikke takken ploffen uit de plot seling kale kruinen. De zee is een kokende heksenketel. Een schuimende, woestbewogen watermassa, met heuvels en dalen, die elk oogenblik van as pect veranderen. Blanke meeuwen zeilen op strakke wieken boven de woest schuimende golven. Flarden schuim waaien langs de bran ding en blijven trillend op het natte zand liggen. Gierend fluit de wind door de helm. Wol ken scherp zand striemen ons in het gelaat. De badstoelen staan hoog tegen het duin, voorzoover ze niet reeds door de pachters zijn opgeborgen En het strand ligt wijd en een zaam. De badplaats lijkt uitgestorven. Een enkele stedeling is gekomen om zich te verlustigen in het machtige schouwspel van de woestbe wogen zee. Maar de badplaats is reeds wegge dommeld in den langen winterslaap De herfst doet zijn intrede in de lage lan den bij de zee. Hij doet zich kennen als een genadeloos despoot, een woeste machtswel lusteling, die zijn scepter zwaait, niets en niemand ontziend. Maar 's avonds in bed. lig je, lekker veilig, te luisteren naar de windvlagen, die het huis bestormen. Het giert in den schoorsteen en ritselt in de wingerd tegen den muur. De wind rammelt aan de venstens en aan een schuur deur. Maar alles is zorgvuldig gesloten, en met een gevoel van voldaanheid sluimer je in, luisterend naar het gekletter van den regen op het dak. KO ZWEERES. Luchtvaart ondervindt hinder van den storm. Terwijl de luchtvaart in ons land geduren de den dag niet al te veel hinder van het slechte weer heeft ondervonden, is dit in den avond anders geworden, toen zich aan den stormwind nog een onweder paarde. Het laatste K.L.M.-toestel dat te 9.20 naar Lon den moest vertrekken, is niet gestart; de dienst op Brussel was reeds eerder gestaakt. Ook de beide vliegtuigen van de Lufthansa die te 7.15 resp. naar Berlijn en Hamburg moesten vertrekken, zijn op Schiphol geble ven. Verschillende andere toestellen onder vonden vertraging. Vele boomen omver- gewaaid. Dakpannen afgerukt. - Huizen beschadigd. Belangrijke tramstagnatie. Angstige uren te Zandvoort. Te Haarlem. De Zuid-Wester storm, die gisteren af en toe het karakter van een orkaan aannam, heeft zich in Haarlem en omgeving geducht doen gelden en heeft veel schade aangericht en angst veroorzaakt. Er is een groot aantal boomen ontworteld, o.a. twee zware linden aan de Spanjaardslaan,, een beuk in de Napoleonslaan, zeven jonge boomen, talrijke jonge boomen aan den Rijks straatweg tusschen Soendaplein en Jan Gij- zenvaart. Op den Raamsingel bezweek een zware iep. Deze veroorzaakte echter geen ver- keersstagnatie, want hij kwam voor het groot ste gedeelte in het water terecht. Hij zal ge makkelijk per boot vervoerd kunnen worden. Zooals we reeds in ons vorig nummer meld den, is, behalve de vele boomen in verschil lende deelen van onze stad, ook een zware iep in het Frederikspark bij het Sportfondsenbad bezweken. Het gevaarte kwam terecht op de villa No. 1 aldaar en vernielde drie ruiten, be schadigde de serrezoldering, de dakgoot, een kozijn, gordijnen en een tuinhek. Dit geval veroorzaakte een geweldige stagnatie in het verkeer, want de boom kwam ook op de elee- trische draden van de tram terecht, die af knapten, en versperde beide banen. Het op onthoud voor den tramöienst HaarlemAm sterdam duurde van half één tot kwart over drie.. Doordat op de draden de stroom werd uitgeschakeld van de Schouwtjesbrug tot de Kampervest, moesten de trampassagiers uit stappen. Zij werden per autobus verder ver voerd. Dit ongeval trok veel belangstelling van het publiek. Ook tusschen Aerdenhout en Bentveld had het tramverkeer vertraging, namelijk van 's morgens half elf tot twaalf uur, doordat een zware tak op de bovenleiding en vervolgens op beide sporen viel. Ook hier moesten de passa giers uitstappen en werden verder, zij het ook langs een omweg, per autobus verder vervoerd. De geheele Hout was bezaaid met takken en bladeren, die het verkeer bemoeilijkten. De fraai geschilderde toegangspoort van Café-Restaurant „Dreefzicht" knapte bij den grond af, gelukkig zonder persoonlijke onge lukken te veroorzaken. Verder werden op verschillende plaatsen in de stad dakpannen en stukken zink van de daken gerukt en vele tuinen ernstig bescha digd. Ean gaslantaaim aan den politiepost op het Stationsplein werd afgerukt. Van een andere lantaarn op den Rijksstraatweg bezweek het bovengedeelte, doordat er een boom op viel. Het Gasbedrijf werd onmiddellijk gewaarschuwd. Te Heemstede. Te Heemstede heeft de storm gelukkig wei nig schade aangericht. Het waren alleen boo men, die het moesten ontgelden. Op den Glip- perweg bezweek een hooge en zware populier; op het Res Novaplein, in de Lentelaan, Julia- naplein. Sportparklaan, in Groenendaal en op de Algemeene Begraafplaats werden jongere boomen omver geworpen. Ook eenige plantsoenen hebben schade ge leden. Te Bloemendaal. De storm, die gisteren gewoed heeft, heeft ook in Bloemendaal zijn slachtoffers ge- eischt. Op verschillende plaatsen zijn boomen om gewaaid. of zijn door Publieke Werken om gehakt, omdat zij gevaar voor het verkeer opleverden o.a. op het Adriaan Stoopplein en bij de Korte Kleverlaan. Twee gevallen verdienen een bijzondere vermelding, omdat het hier eeuwenoude boomen betreft, die ieder natuurliefhebber kende en bewonderde. In Park Duin en Daal is de oude wilg bij de bank van oud-wethouder Laan bezweken en finaal in tweeën gespleten. En clan zijn de eerbiedwaardige populie ren bij het voetbalveld aan de Zomerzorger- laan onder de geweldige windstooten bezwe ken. Hier is de kruin afgebroken; de ver minkte boomen zullen wel moeten verdwij nen. Te Zandvoort. De storm, die Dinsdag over Zandvoort gier de. heeft hier en daar belangrijke schade aangericht. Wat men evenwel het meest vreesde, is niet gebeurd. Toen in den voor middag het water, ook na het invallen der eb, bijna niet zakte, vreesde men en zeer terecht dat bij den volgenden vloed het water zeer hoog opgestuwd zou worden. Het gevolg hiervan zou geweest zijn. dat de vele houten strandtenten, die elk een waarde van f 300 tot f 500 vertegenwoordigen, on dermijnd en uit elkander geslagen zouden worden. De tenten in veiligheid brengen was bij dit stormweer absoluut onmogelijk. Het eenige. dat men in de gegeven omstandighe den deen kon. was den inventaris in veilig heid brengen en hieraan werd door vele strandpachters gedurende den namiddag in koortsachtige haast gewerkt. De stoelen wa- De verbreking der betrekkingen tusschen Ita lië en Abessynië wordt niet voor de tweede week in October verwacht. pag. 4 Engeland's grootste oorlogsbodems naar de Middellandsche Zee. pag. 4 De storm heeft in Engeland groote vernielingen aangericht en schepen geteisterd. pag. 4 De millioenennota. pag. 6 en 7 De nood van den Haarlemschen middenstand. pag. 2 De storm in Haarlem en omgeving. pag. 1 Laatste Berïchten- pag. 9 ARTIKELEN, ENZ. R. P.: Dertig jaar wereldgebeuren. pag. 1 Dr. M. J. Bonn: Italië's misrekening. pag. 4 Mr. E. Elias: Eén geslacht terug. pag. 3 E. v. R.: De eerste zitting der Staten-Generaal pag. 7 J. H. de Bois: Haarlems Kunstschatten. pag. 3 A. K. van R.: Silas K. Hocking, t pag. 2 J. B. Schuil: De opvoering van Elektra. pag. 2 Langs de straat: Ko Zweeres: De Storm. pag. 1 Bekende Haarlemmers: Mevr. S. M. Brandon- Grondel. pag. 3 Zij, die zich met ingang van 1 October per kwartaal abonneeren, ontvangen de in September nog te verschijnen nummers gratis. DE ADMINISTRATIE. ren reeds van het strand verdwenen en des middags werden ook de booten naar boven gebracht. In angstige spanning werd de namiddag doorgebracht. Scherp werd er op gelet, of de wind ook neiging vertoonde uit te schieten naar het Noord-Westen. Deed hij dit, dan kon men er tevens van verzekerd zijn, dat het vloedwater hoog opgejaagd zou worden. Gelukkig bleef de wind aan den Zuidkant en ongeveer dwars langs het strand waaien. Toen ongeveer zeven uur het water op zijn hoogst was, stonden de tenten nog veilig op het droge. Van het water hebben zij niet den minsten last gehad; van den wind ech ter wel. Aan de Noordzijde werden twee ten ten zwaar beschadigd. Tegenover de Dr. Smitstraat werd het dak van een tent afge rukt. Aan de Zuidzijde moesten de overkap pingen van de terrassen, die voor de meeste tenten liggen, het ontgelden. Hoe groot de kracht van den storm soms was. moge blijken uit het volgende: Van de tent van den strandpachter Ten Br. werd het dak van het terras, dat naar schatting 8 bij 5 M2. groot was en geheel met gegolfd plaatijzer was belegd, in zijn geheel opgeno men. Als een stuk papier wapperde het over de hooge duinreep, dwars over den Boule vard en werd toen gelukkig op een onbe bouwd gedeelte neergesmakt. Van een tent in de nabijheid van den strandweg werden eenige gegolfd ijzeren platen losgerukt en vele meters meegenomen. Twee er van zeilden door de groote spiegel ruiten ,die zich aan de Zuidzijde van het terras van Bodega Mustert bevinden. In het dorp was de schade niet ontstel lend groot. Aan de Kost verlorenstraat knap te een dikke boom af en aan de Zandvoort- sche laan ondergingen twee stevige boomen hetzelfde lot. Hier en daar, bijv. aan de Marisstraat en het Stationsplein, werden de pannen van een paar huizen voor een goed deel van de daken geworpen. Onder de reclameborden bijv. aan den Boulevard de Favauge en de Dr. Metzgerstraat werd een opruiming ge houden. Van het Carlton-hotel werd het hooge hek aan de achterzijde voor het grootste deel vernield. Aan de Van Speykstraat werd een paal van het electrisch net omgeworpen. Voordat er ongelukken waren gebeurd, werd de paal door personeel van het P.E.N. weer opgezet. in de Dr. Metzgerstraat werd een hooge schoorsteen afgei'ukt en op een onbebouwd gedeelte naast het huis neergesmakt. Verder moesten vele antennepalen en en kele ramen, die niet al te stevig gesloten waren, het leven laten. Van persoonlijke ongelukken hoorden we gelukkig niet. Wenscht Frankrijk alleen economische sancties? LONDEN, 18 Sept. (A.N.P.) Volgens be richten uit Genève van de dagbladen zijn daar streng vertrouwelijke besprekingen gehouden over de kwestie van toepassing van eventueele sancties tegen Italië. De voorstellen hebben echter alleen betrekking op economische sancties. De „Times" schrijft, dat tot dusver slechts enkele economische sancties zijn besproken en dat het hier bovendien een niet formeele uit wisseling van gedachten beseft tv "«hen des kundigen over verdedigingsmaatregelen, die in het uiterste geval in bepaalde streken nood zakelijk kunnen worden. Lava! is niet geneigd verder te gaan dan zuiver economische sanc ties. Men gelooft zelfs te weten, dat hij Italië een belofte in dezen zin heeft gegeven.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1935 | | pagina 1