Htui!
BERICHT
Weerbeschouwing.
Hei Be$a«$tijksêe
53e 'Jaargang No. 16024
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen
Donderdag 19 September 1935
HAARLEM S DAGBLAD
Directie: P. W. PEEREBOOM UITGAVE LOURENS COSTER MAATSCHAPPIJ VOOR
en ROBERT PEEREBOOM. COURANT-UITGAVEN EN ALGEMEENE DRUKKERIJ N.V. Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM.
ABONNEMENTEN: per week ƒ0.25, per maand ƒ1.10, per 3 maanden
ƒ3.25, franco per post ƒ3.55, losse nrs. ƒ0.06. Geïllustreerd Zondagsblad:
per week ƒ0.05, p. maand ƒ0.22, p. 3 mnd. ƒ0.65, franco p. post ƒ0.7214.
Gratis Ongevallenverzekering voor betalende abonnés. Levenslange ongeschiktheid f 600.-, Overlijden 600.-, Verlies van Hand, Voet of Oog 400.-, Duim f 250.-, Wijsvinger 150.-, Elke andere vinger 50.-, Arm- of Beenbreuk 30.—
Idem voor Abonnés op het Geïllustreerd Zondagsblad: Levenslange ongeschiktheid ƒ2000.-, Overlijden ƒ600.-, Verlies van Hand, Voet of Oog 400.-, Verlies Duim 75.-, Verlies Wijsvinger ƒ75.-, Verlies andere vinger ƒ30.-.
Alles indien het gevolg van een ongeval en volgens gratis ten kantore van dit blad verkrijgbare voorwaarden.
Bureaux: Groote Houtstraat 93 Drukkerij: Zuider Buitenspaarne 12
Telefoon Nos-: Directie 13082 Hoofdredactie 15054 Redactie 10600
Drukkerij: 10122, 12713 Administratie: 10724, 14825 Postgiro 38810
Bijkantoor: Soendaplein 37, Haarlem-Noord, Telefoon 12230.
ADVERTENTIëN 15 regels f 1.75, elke regel meer f 0.35. Reclames
ƒ0.60 per regeL Tarieven regelabonnementen op aanvraag. Vraag eö
aanbod 1—4 regels 0.60. elke regel meer ƒ0.15. Onze Groentjes zie
hoofd rubriek.
DIT NUMMER BESTAAT UIT
VEERTIEN BLADZIJDEN.
HAARLEM, 1 9 September.
De Staatsbegrooting.
De Staatsbegrooting-met-Millioenennota
geeft geen aanleiding tot opgewekte beschou
wingen. Wel stelt de regeering een reeks dek
kingsmaatregelen van het tekort van 119 nvil-
lioen voor, die tot een sluitende begrooting
zullen leiden als zij alle worden aangenomen,
maar men kan daaruit niet de slotsom trek
ken dat de rekening over 1936 ook zal sluiten.
Want de inkomsten-daling is zich blijven
voortzetten, enmet eenige huivering denkt
men aan de reeks steunbeloften voor verschil
lende takken van nijverheid, in de Troonrede
geuit. Als al deze toezeggingen verwezenlijkt
worden, zullen zij heel veel geld kosten. En er
staat niet tegenover dat de bewuste takken
van nijverheid zelf nieuwe opleving toonen.
Zij worden kunstmatig op de been gehouden
door den staat, die daarmee zware verplich
tingen op zich neemt en die haar bemoeiingen
met het particuliere bedrijfsleven wel zeer ver
begint uit te strekken. Een typeerend staaltje
daarvan is de in uitzicht gestelde „snelle, doel
treffende berichtgeving voor handel, nijver
heid en scheepvaart".
De voorgestelde dekkingsmaatregelen be
staan uit 92 millioen aan bezuinigingen en 26
millioen aan nieuwe belastingen.
Eigenlijk zijn die 92 millioen niet ten volle
bezuinigingen.
Er zit 77 millioen in van het bekende bezul-
nigings-ontwerp, dat nu opnieuw in behande
ling zal worden genomen, 2 millioen aan wij
zigingen in de salarisschaal en nieuwe wacht
geldregeling, en de rest betreft administratie
ve maatregelen: schrapping annuïteit invali-
diteitsfonds, overbrenging van administratie
kosten der sociale verzekeringen naar het
Ouderdomsfonds en vermindering der bijdra
ge aan het Alg. Burgerlijk Pensioenfonds
maatregelen, die slechts verschuiving van ver
plichtingen beteekenen en de toekomst- belas
ten.
Wat de heff-ing van nieuwe belastingen be
treft is er in deze rubriek in een artikel over
de Troonrede al verwondering over uitgespro
ken, dat de regeering daar nu toch weer mee
komt terwijl de minister van Financiën ver
leden jaar al te kennen gaf dat hij de belas
tinggrens bereikt achtte. De heffing van tel
kens 20 opcenten op de omzetbelasting, de suc
cessiebelasting, de zegelrechten, registratie
rechten en dividend- en tantième-belasting,
plus de instelling van een belasting op plezier
reizen naar het buitenland zijn natuurlijk alle
zeer wel uitvoerbaar. Administratief uitvoer
baar. Sijmen zal moeten betalen. Maar ik
heb dat indertijd al eens uitvoerig met voor
beelden aangetoond hij zal er bezuinigingen
tegenover trachten te stellen. En als dat noo-
dig is, zal hij slagen.
Zijn bezuinigingen zal hij toepassen op din
gen, die ook weer belast zijn (want vrijwel
alles is belast) en wat de Staat in het nieuwe
potje bijeenbrengt ontvangt hij dientengevol
ge minder in het oude. Werkt dat proces voor
100% door, dan beteekent dat het bereikt zijn
van de belastinggrens, en maakt men zich
alleen maar wat wijs door nieuwe belastingen
uit te vinden en in te stellen, want de daling
van de opbrengst der oude doet ze weer te j
niet.
In het geval van de 20 opcenten op de Om- i
zetbelasting zal men zeer duidelijk kunnen
waarnemen of de zaken zoo staan. Want hier
kan men de bezuiniging op hetzelfde belas-
tinghoofd verwachten. Mocht dus aan het
einde van 1936 blijken, dat de totale op
brengst der omzetbelasting niet gestegen is
ondanks de 20 pet. verhooging, dan is het
zeer duidelijk dat de grens al was bereikt
voor men die verhooging invoerde, en dat
handel en industrie door dien maatregel
alleen maar opnieuw gehinderd en bena
deeld zijn.
De meest aanvaardbare nieuwe belasting
is ongetwijfeld die op Plezierreizen naar het
buitenland. Een opbrengst van twee millioen
is daarvoor geraamd. De term „plezierreizen"
geeft duidelijk te kennen dat men zaken
reizen niet belasten wil. hetgeen een nood
zakelijke voorwaarde is maar een zeer listige
wetgeving zal vereischen, want de meeste
menschen zullen pogen, hun plezierreizen
voor zakenreizen te laten doorgaan. De grens
tusschen plezier en zaken is ook niet in alle
gevallen even makkelijk vast te stellen. Er
zijn bovendien gevallen waarin nut en ge
noegen gecombineerd plegen te worden. Dit
alles doet een somber vermoeden rijzen om
trent de dure administratieve rompslomp,
die deze belasting vermoedelijk zal eischen.
Tenslotte zij over de dekkingsmaatregelen
nog opgemerkt, dat bezuinigingsmaatregelen
van den Staat, in totaal een zoo groote som
als 79 millioen bedragend, bezuinigingen van
Sijmen tengevolge moeten hebben die zoowel
de opbrengst der oude als die der nieuwe be
lastingen direct zullen beïnvloeden. En als
Sijmen deze dingen nalaat, raakt hij aan dan
grond en verklaart de rechter hem failliet
Het is een akelige, vicieuse cirkel.
In het algemeen is uit Troonrede en be
grooting een geest van compromis tusschen
verschillende meeningen in de Kamer, die men
tracht te verzoenen, naar voren getreden. Het
ontbreken van een vaste regeeringsmeerder-
heid doet zich telkens weer gelden.
En devaluatie s c h ij n t opnieuw van de
baan. S c h ij n t. De toestand der staatsfi
nanciën geeft daarbij evenwel geen zeker
heid. En nogmaals zij er op gewezen dat een
voortzetting van de periode van voortduren
den twijfel tusschen deflatie en devaluatie
een zeer slechten invloed zou hebben op han
del en nijverheid, die noodgedwongen dit
getwijfel mee moeten maken en daardoor
zelf vaak de maatregelen niet kunnen ne
men, die zij anders zouden toepassen.
Een feit datde twistende economen en
politici, met hun theoretlseerende redevoe
ringen, niet of in onvoldoende mate schijnen
te beseffen. Slechts heel weinige menschen
zijn in staat zich moeilijkheden te reali-
seeren, die zij niet zelf ondervinden.
Moge het meevallen. En moge Mussolini
ons de treurige noodzaak besparen van eco
nomische sancties tegen Italië, die onzen
handel nog eens een extra opstopper zou
den geven.
R. P.
Huwelijken van Duitsche bur
gers met niet-Ariërs.
Toch te Amsterdam voltrokken.
AMSTERDAM, September (A. N. P.)
De nieuwe Duitsche wet, waarbij huwelij
ken van Duitsche burgers niet niet-Ariërs
worden verboden heeft hier ter stede aanvan
kelijk eenige moeilijkheden veroorzaakt. Er
bestaat tusschen ons land en eenige andere
landen een contract, waarin staat dat deze
landen eikaars huwelijkswetten zullen eerbie
digen. Hier ter stede waren eenige huwelijken
afgekondigd, die volgens de Duitsche wet niet
kunnen worden voltrokken. Deze huwelijken
zijn toch heden op de gebruikelijke wijze ge
sloten ten stadhuize. De bevoegde autoriteiten
waren van meening, dat de afkondiging voor
de Duitsche wet had plaats gehad. Uit dien
hoofde zullen ook voor de volgende week geen
moeilijkheden bij het voltrekken van derge
lijke huwelijken ontstaan. Er zal met de re
geering. overleg worden gepleegd wat verder
in deze zal moeten worden gedaan.
Dinsdag: bezuinigingsontwerp
aan de orde.
Bij de regeling van werkzaamheden in de
vergadering van de Tweede Kamer zal de
voorzitter vandaag voorstellen de beraad
slaging over het wetsontwerp betreffende
verlaging van de openbare uitgaven te her
vatten in een op Dinsdag 24 September te
één uur te houden openbare vergadering.
DE REORGANISATIE BIJ DEN DIENST
DER VISSCHERIJEN.
DEN HAAG, 19 Sept. (A.N.P.) Aan den uit-
gewerkten en- toelichtenden staat, behooren-
de bij de begrooting van het departement
van financiën wordt het volgende ontleend:
Het ligt in het voornemen wegens reorga
nisatie van den dienst der visscherijen op de
Zeeuwsche stroomen den secretaris-penning
meester op wachtgeld te stellen. Voor aan
koop van Fran-sche zaaioesters heeft de re
geering onder pen post: subsidiën en tege
moetkomingen in het belang der visscherijen
(vorig jaar voor memorie uitgetrokken)
thans een bedrag van f 100.000 op de rijks-
begrooting gebracht, waarvan f 50.000 op de
begrooting van financiën en f 50.000 op die
voor landbouw en visscherij.
Voorts wordt op de begrooting gebracht
een tractement van f 1000 voor een predi
kant te Westerhaar (gemeente Friezenveen).
Nog worden nieuwe tractementen aange
vraagd en wel van f 650 en f 235 's jaars,
respectievelijk voor een pastoor en een ka
pelaan te Neerbeek (Limb.) en een tracte
ment van f 1000 voor een pastoor te Door-
werth.
Het gaat goed met den
girodienst.
Ruim vier millioen winst.
In het verslag van den postchèque- en
girodienst over 1934 wordt medegedeeld, dat
op nagenoeg alle punten van den dienst
weder vooruitgang kon worden geconsta
teerd. Niet alleen is het aantal aangeslote
nen weder gestegen, maar ook het aantal
boekingen op de rekeningen.
Het aantal postrekeningen bedroeg bij het
begin van het jaar 224.2S1. Dit aantal steeg
met 20.783, zoodat er op 31 December 1934
waren 245.044.
De geldelijke omzet is van f 11.909.000.000
in 1933 gestegen tot f 13.236.000.000; een ver
meerdering dus van f 1.327.000.000 die even
als het jaar daarvoor voor het overgroote deel
(f 1.140.000.000) weer komt op rekening van
het eigenlijke giroverkeer.
Het totaal saldo tegoed op alle rekeningen
is in het verslagjaar rond f 7.800.000 toege
nomen.
Over 1934 wijst de voorloopige exploitatie
rekening een voordeelig saldo aan van
f 3.682.000. Het totale winstsaldo bedraagt
rond f 4.095.000.
VUL UW HAARD
MET KOLEN VAN
UW VOORDEEL. IN OCTOBER
VERHOOGDE PR IJ ZEN.
STATIONSTERREIN OVERVEEN
JELEF, 23517 EN TELEF. 22557
(Adv. Ingez. Med.)
Voor het behoud der
Haarlemmermeerlijnen.
Het Comité zal een onderhoud hebben met
de directie der Spoorwegen.
Wij hebben medegedeeld, dat op de vergade
ring die Vrijdagavond op initiatief van de Ka
mer van Koophandel en Fabrieken voor Haar
lem en omstreken, te Hoofddorp gehouden is,
een comité samengesteld is dat zal ijveren
voor het behoud der Haarlemmermeer spoor
lijnen.
Dit comité heeft Dinsdag te Haarlem zijn
eerste vergadering gehouden om zijn werk
wijze te bespreken.
Er is een onderhoud met de directie der
Nederlandsche Spoorwegen te Utrecht aange
vraagd, welk onderhoud a.s. Woensdag zal
plaats hebben.
De Bloembollensaneering.
Een waarschuwing.
Naar het landbouw Crisis Bureau ons me
dedeelt zal door de regeering er streng de
hand aan worden gehouden, dat overeen
komstig de bepalingen van het Bloembollen-
saneeringsplan 1935 onder geen voorwaarde
een teeltvergunning of exportvergunning
wordt verleend aan hen. die hun verplich
tingen tegenover de regeering uit hoofde
van het- vroegere Bloembollensaneeringsplan
niet volledig zijn nagekomen. Degenen die
dus bloembollen thans gaan tellen en in den
grond brengen moeten er op bedacht zijn.
dat wanneer zij hun vroegere heffingen niet
betalen, zij er zich aan bloot stellen, dat ter
zijner tijd tot het rooien van deze bloembol
len zal worden overgegaan.
Toelating van N. S. B.-er in de
Eerste Kamer uitgesteld.
Geloofsbrieven worden nader onderzocht.
Graaf de Marchant et d'Ansembourg (N.
S.B.) is nog niet als lid van de Eerste Kamer
toegelaten, omdat de Kamer besloten heeft,
dat het verslag van de commissie inzake de
geloofsbrieven, waarin de vraag van het Ne
derlanderschap van den heer de Marchant
aan de orde was gekomen, eerst naar de af-
deelingen zal worden doorgezonden.
Ook het andere nat.-soc. Eerste-Kamerlid,
de heer van Vessem, is nog niet beëedigd.
Deze heeft in verband met bovenstaande
kwestie de vergadering, toen de beëediging
aan de orde was, verlaten.
Zij, die zich met ingang van 1 October
per kwartaal abonneeren, ontvangen
de in September nog te verschijnen
nummers gratis.
DE ADMINISTRATIE.
Men zegt vaak. wij Nederlanders
Voelen ons per slot het best,
Bij een lekker regenbuitje.
En een storm uit het Zuidwest.
Als de kikkers bij een slootje.
Op een drassig stukje grond,
Zoo gevoelt ons kikkervolkje.
Zegt men zich het best gezond.
Als het op 't klimaat kan brommen,
Dat het als zijn erfgoed kent,
Met zijn pas gevatte koude,
Is het in zijn element.
Het kan wezen, dat het waar is,
't Is in elk geval een feit,
Dat de wereld ons gewend heeft
Aan een dosis nattigheid.
En dat zij ons ook geleerd heeft,
Om hardnekkig schrap te staan,
Tegen alle soorten stormen,
Die over ons landje gaan.
Dat zij eveneens tenslotte,
Ons wel goed heeft bijgebracht,
Dat een heeleboel maar wind is.
In het grootst vertoon van macht.
Als wij daarbij goed gezond zijn,
Zij 't wat mopperend van zin,
Nou, dan zie ik nog de toekomst
Van ons landje zonnig in.
P. GASUS.
Tilburg's conflict nog lang niet
ten einde?
De heer De Jong antwoordt de stakings
leiding.
Op den brief van het Stakingscomité, die
de heer P. W. de Jong v. d. Heuvel, lid van de
Eerste Kamer ontving, heeft deze het Sta
kingscomité het volgende telegrafische ant
woord doen toekomen:
„Een rechtvaardig genomen besluit, als
door de Arbeiders Organisaties met de Fabri-
kantenvereeniging met betrekking tot de
loonsverlaging genomen, moet geëerbiedigd
worden. Wanneer u dus vasthoudt aan uw
eisch tot opschorting van de loonsverlaging,
kan ik mij voor verdere bemiddeling niet
meer beschikbaar stellen".
Het stakingscomité heeft zijn houding ten
opzichte van het antwoord van het Eerste Ka
merlid P. W. de Jong v. d. Heuvel nog niet be
paald. Men meent echter, dat de stakers aan
hun eischen tot opschorting der loonsverla
ging zullen vasthouden.
De stakers zullen in een vergadering hun
standpunt definitief bepalen..
Meer werkloozen.
Het verloop van 2631 Augustus.
De directeur van den Rijksdienst dei-
Werkloosheidsverzekering en Arbeidsbemid
deling deelt mede, dat in de week van 26 t.m.
31 Augustus 1935 het aantal leden van inge
volge het Werkloosheidsbesluit 1917 gesub
sidieerde vereenigingen bedroeg 545.500.
De werkloosheid onder de 470.200 verzeker
den (dus zonder de landarbeiders) bedroeg
30.0 pet.
In de vorige verslagperiode (5 t/m 10 Augus
tus 1935) bedroeg de werkloosheid 29.6 pet.
In de overeenkomstige week van de jaren
1934 en 1933 was de werklosoheid 26.2 pet.
Bij 1059 organen der openbare arbeidsbe
middeling stonden op 31 Augustus 1935 in to
taal 370.271 werkzoekenden ingeschreven
onder wie 350.873 mannen. Van deze werk
zoekenden waren er 352.217 werkloos, onder
wie 337.551 mannen.
Op 10 Augustus 1935 bedroeg het totale
aantal ingeschrevenen bij een ongeveer ge
lijk aantal organen 358.795, onder wie 340.635
werkloozen. Het aantal werkzoekenden is
derhalve sedert 10 Augustus 1935 gestegen
met 11.476, het aantal werkloozen daaronder
met 11.582.
Waar de draden van de Abessynische politiek tezamen komen: het ministerie
van buitenlandsche zaken te Addis Abeba.
Italië liceft een vijfprocentsleening uitge
schreven „ter bestrijding van de kosten voor
dc verdediging der koloniën".
pas. 4
Vrijwel de geheele Britsche „homefleet" is in
de Middellandscke Zee geconcentreerd.
pag 4
De Nederlandsche deelnemers aan de Gordon
Bennctrace zijn na 670 K.M. te hebben afge
legd gedaald.
pag 4
De Duitsche Jodenwettcn zijn niet van te
rugwerkende kracht.
pag. 4
E. va l R.: Eerste Kamer.
pag. 3
Nog meer arrestaties te Oss.
pag. 3
In tegenwoordigheid van den minister van
Onderwijs is de Montessoriafdeeling van
het Kennemer Lyceum geopend.
pag. 11
ARTIKELEN. ENZ.
R. P.: De Staatsbegrooting.
pag. 1
Emile Schreiber: Een onderhoud met keizer
Kang-Teh.
pag. 4
Van onzen Weenschen correspondent: Ma
rie Jcritza in den ban.
pag. 13
Een hondenleven. Fragmenten uit het dagboek
van een teckel.
pag. 3
E.: Filmstad in Den Haag.
pag. 3
J. B. Schuil: Gevaarlijke Bocht.
pag. 13
Bekende Haarlemmers: de heer Jac. van Maris
pag. 3
Britsche persstemmen over de
millioenennota.
Stabiliteit van den gulden niet in
onmiddellijk gebaar.
De „Times" schrijft, met betrekking tot de
door de Nederlandsche regeering aangekon
digde bezuinigingen, dat deze noodzakelijk
deflation istisch zijn en dat zij moeten leiden
toe een verlaging van den levensstandaard,
doch dit is in ieder geval onvermijdelijk. Door
devaluatie zouden de nieuwe bezuinigingen
en belastingen voor een jaar vermeden kunnen
worden, maar devaluatie zelf zou reeds een
verlaging van den levensstandaard beteeke
nen. Bovendien is de winst, die door devalua
tie zou worden gemaakt een nietterugkeerende
winst en het budget-probleem zou door een
dergelijken maatregel alleen worden uitgesteld
tenzij intusschen een belangrijke verbetering
van den handel zou intreden. Een duurzame
oplossing van de economische moeilijkheden
van Nederland kan alleen worden gevonden
in een opleving van den internationalen han
del. hetgeen een hervatting van het interna
tionale betalingsverkeer en een stabilisatie der
valuta's beteekent, dat wellicht inhoudt, dat
Nederland zou kunnen worden genoodzaakt
tot. eenigen maatregel voor devaluatie.
De „Financial News" meent, dat de opvat
ting in financieele kringen is, dat voor het
oogenblik de crisis van den gulden van een
tijdelijk karakter is geweest en dat onmiddel
lijke vrees voor haar stabiliteit niet behoeft
te bestaan.
De Financial Times schrijft, dat het hand
haven van den gulden nog den grondslag
vormt van de Ned politiek, zooals uiteengezet
door dr. Colijn, Dit is het meest opvallende
punt, dat uit de mededeelingen in de Neder
landsche volksvertegenwoordiging naar voren
is gekomen en het is er niet minder belang
rijk om, doordat dit algemeen werd verwacht.
Het goudblok heeft het afvallen van België
overleefd, doch de gulden speelt op interna
tionaal financieel gebied een veel voornamer
rol dan de Belga. Indien Holland tot devalua
tie zou overgaan zouden de gevolgen daarvan
zoowel economisch als financieel veel ernsti
ger zijn. Frankrijk en Zwitserland zou het
klaarblijkelijk niet meer zoo gemakkelijk heb
ben om den gouden standaard zelf te hand
haven. De vrees voor een nieuwen monetairen
oorlog zou natuurlijk weer opkomen, doch dan
op intensiever wijze. Het is natuurlijk zeer
goed mogelijk, dat het. gevolg zou zijn, een
verder naar beneden drukken van de goede-
renprijzen, waardoor het herstel waarvan zich
verschillende teekenen hebben voorgedaan,
zou worden tegengegaan. Het zullen dergelijke
overwegingen zijn die dr. Colijn aanleiding
hebben gegeven om aan het goud vast te
houden eerder dan een overdreven gevoel voor
behoudendheid.
OOSTENRI.JKSCH POLITIE-OFFICIER BIJ DE
BEIERSCHE GRENS BESCHOTEN.
WEENEN, 19 Sept. (Havas). Dinsdag had
de inspecteur der gendarmerie Scherkler en
het schoolhoofd Kriberie een uitstapje gemaakt
naar de Oostenrijksch-Beiersche grens.
Toen zij bij hun terugkomst uit Beieren de
Oostenrijksche grens hadden overschreden,
trachtte een Duitsch milicien, die zich op Oos-
tenrijksch gebied bevond, hen door bedreiging
met een pistool terug te drijven op Beiersch
gebied.
Daar Scherkler weigerde hieraan te voldoen,
schoot de soldaat en wondde den Oostenrijk-
schen gendarmerie-officier ernstig.
Vervolgens verdween de soldaat weder op
Duitsch gebied.
De Oostenrijksche regeering heeft het in
cident ter kennis gebracht van de Duitsche
autoriteiten en verzocht een onderzoek in te
stellen