voorkom
Heeft Italië den aanval
ingezet?
Terugkeer.
HHIi
Met Bdmfd$tste
Koba is dood.
53e 'Jaargang No. 16034
VerscHijnt clagelijics, HeHalve op Zori- en Feestdagen
Dinsdag 1 October 1935
HAARLEM S DAGBLAD
Directie: P. W. PEEREBOOM
en ROBERT PEEREBOOM.
ABONNEMENTENper week 0.25, per maand 1.10, per 3 maanden
f3.25, franco per post 3.55, losse nrs. 0.06. Geïllustreerd Zondagsblad:
per week 0.05, p. maand 0.22, p. 3 mnd. 0.65, franco p. post 0.72$4.
UITGAVE LOURENS COSTER MAATSCHAPPIJ VOOR
COURANT-UITGAVEN EN ALGEMEENE DRUKKERIJ N.V.
Bureaux: Groote Houtstraat 93 Drukkerij: Zuider Buitenspaame 12
Telefoon Nos-: Directie 13082 Hoofdredactie 15054 Redactie 10600
Drukkerij: 10122, 12713 Administratie: 10724, 14825 Postgiro 38810
Bijkantoor: Soendaplein 37, Haarlem-Noord, Telefoon 12230.
Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM.
ADVERTENTIëN 1—5 regels f 1.75, elke regel meer f 0.35. Reclames
0.60 per regeL Tarieven regelabonnementen op aanvraag. Vraag en
aanbod 1—4 regels 0.60. elke regel meer 0.15. Onze Groentjes zie
hoofd rubriek.
Gratis Ongevallenverzekering voor betalende abonnés. Levenslange ongeschiktheid 600.-, Overlijden 600.-, Verlies van Hand, Voet of Oog 400.-, Duim 250.-, Wijsvinger 150.-, Elke andere vinger 50.-, Arm-of Beenbreuk 30.—
Idem voor Abonnés op het Geïllustreerd Zondagsblad: Levenslange ongeschiktheid 2000.-, Overlijden ƒ600.-, Verlies van Hand, Voet of Oog ƒ400.-, Verlies Duim f 75.-. Verlies Wijsvinger 75.-. Verlies andere vinger ƒ30.-.
Alles indien het gevolg van een ongeval en volgens gratis ten kantore van dit blad verkrijgbare voorwaarden.
DIT NUMMER BESTAAT UIT
TWAALF BLADZIJDEN.
De middenstandswoningen
van „Patrimonium".
Geen verlaging.
Eenigen tijd geleden hebben wij gewezen op
het feit, dat een belangrijk deel van de mid
denstandswoningen van .Patrimonium" aan
den Kloppersingel ledig staat.
Aan het college van B. en W. is gevraagd
mede te werken om tot een verlaging der huur
te komen, uit de overweging dat het beter
is een lagere huur te ontvangen voor alle wo
ningen.
Wij vernemen dat B. en W. daarop geant
woord hebben, dat zij geen redenen aanwezig
achten om verlaging van deze huren te be
vorderen.
AANRIJDING OP DEN KLEVERPARKWEG.
Maandagavond kwart over tien had op den
hoek KI everpark we?Santpoorterstraat een
aanrijding plaats tusschen een vracht- en
een personenauto, waarvan de bestuurders
elkaar niet gezien hadden. Ook hadden zij
geen signaal gegeven. De bestuurder van de
vrachtauto, W. genaamd, viel door den schok
op straat en bleef versuft liggen, maar hij
werd niet ernstig aan de linkerknie gekwetst.
Hij werd door een lid van den Ongevallen-
dienst verbonden. De heer H. bestuurder van
de personenauto, kreeg snijwonden aan de
rechterhand en zijn naast hem zittende
moeder bezeerde haar arm. Deze auto werd
zóó ernstig beschadigd, dat hij moest wor
den weggesleept. De vrachtauto kreeg alleen
schade aan den bumper en een voorspatbord.
Tegen den heer H., die voorrang had moeten
verleenen, is proces-verbaal opgemaakt.
Dr. Ir. BÖLGER IN DE COMMISSIE VAN
ADVIES INZAKE JEUGDWERKLOOSHEID.
DEN HAAG, 1 Oct. De minister van sociale
zaken heeft in de commissie van advies in
zake het vraagstuk van de werkloosheid onder
de jeugd benoemd tot lid de heer dr. ir. B.
Bölger, vertegenwoordiger van het departe
ment van handel, nijverheid en scheepvaart.
Abessynië wil geen offensief
inzetten.
Dat zou zijn zaak compromitteeren.
LONDEN, 20 Sept. (A.N.P.) De „Daily
Telegraph" meldt, dat de woordvoerder van
den keizer in Addis Abeba gisteren tegenover
zijn correspondent het volgende heeft ver
klaard: „Ik verklaar plechtig, dat de keizer
niet alleen niet heeft gemobiliseerd, zooals
Italië zegt, maar nooit het minste voornemen
heeft gehad het offensief in te zetten. Daarom
heeft hij dan ook een urgent verzoek gericht
tot den Volkenbond een waarnemer te sturen,
zoodat' alle bewegingen van de troepen door
onpartijdige vertegenwoordigers zouden kun
nen worden tegengehouden.
Wij zijn er ons van bewust, dat een van
Abessynië uitgaande aanval onze zaak tegen
over de wereld zou compromitteeren en het
vertrouwen zou benadeelen. dat door de mede
leden van den Volkenbond in den keizer wordt
gesteld.
Algemeene mobilisatie zou een groot ver
schil maken in de sterkte van de troepen, die
thans in het Noorden en in het Zuiden liggen,
zooals Italië zou ontdekken, wanneer de maat
regel ons wordt opgedrongen. De keizer heeft
een bijna bovenmenschelijk geduld betvacht
tegenover de oorlogszuchtige gebaren en be
dreigingen van Mussolini. De Volkenbond kan
niet verwachten, dat wij lijdelijk zullen blij
ven zitten, totdat de vijand ons onder den voet
loopt."
Geen waarnemers naar Abessynië?
„In Abessynië", aldus gaat de correspondent
verder, „bestaat slechts geringe hoop, dat de
Volkenbond het verzoek zal inwilligen en
waarnemers zal zenden voor het uitbrengen
van rapport over eventueele verdere agressie.
De sterkte van het zonlicht
geëvenaard.
Superhoogedruk-kwiklampen met 160.000
kaars lichtsterkte per c.M.2.
Eenige maanden geleden nam de weten
schappelijke wereld kennis van een merk
waardige vinding in het Philips-laboratorium
te Eindhoven, waar men er in geslaagd was
een lampje van uiterst geringe afmetingen
en zeer groote lichtsterkte te maken. De hel
derheid van het door dit lampje uitgestraal
de licht bedroeg 40.000 kaars per c.M2 het
geen reeds de helderheid van normale kool
booglampen verre overtrof. Naar wij verne
men. heeft men in het Philips-La bora tor ium
deze vinding verder ontwikkeld en is het
thans mogelijk gebleken superhoogedruk
kwiklampen van even geringe afmetingen te
vervaardigen met een gemiddelde helderheid
van niet minder dan 130.000 kaars per c.M2.
De maximale helderheid in de ontlading be
draagt zelfs c.a. 160.000 kaars per cM.2. zoo
dat hiermede de gemiddelde helderheid van
de zon, zooals op aarde waargenomen, ge
ëvenaard is. Tot dusver was dat in de prak
tijk nog niet bereikt. Het is duidelijk, dat
deze lampen van eroot belang zullen zijn
voor zoeklichten, bakens, vuurtorens, als
mede voor alel projectiedoeleinden.
Het is niet uitgesloten, dat in de toekomst
nog grootere helderheden met deze lamp be
reikt zullen worden.
Of treft het slechts voorbereidingen
Spoedzitting van den Volkenbondsraad
in geval van agressie.
(Zie ook pag. 4).
GENèVE, 1 Oct. (A.N.P.) Ook hier zijn berich-
berichten ontvangen welke Italiaansche troe
pen de Abessynische grens zouden zijn ge
passeerd. Er is geen enkele officieele bevesti-
ten ontvangen volgens welke Italiaansche troe-
kenbond heeft geen volstrekt betrouwbare be
richten over dit gemelde Italiaansche opruk
ken tot zijn beschikking.
Van officieele Volkenbondszijde wordt in
verband met deze geruchten verklaard, dat
de voorzitter van den Volkenbondsraad Guinazu
den raad in spoedzitting bijeen zal roepen
zoodra een bevestiging zekerheid geeft, dat de
Italianen de vijandelijkheden inderdaad
hebben geopend. Van Volkenbondszijde zal
echter eerst nog moeten worden uitgemaakt of
de troepenbewegingen, die waarschijnlijk aan
leiding hebben gegeven tot bovenvermelde ge
ruchten nog binnen het kader van voorberei
dingen vallen, dan wel reeds een volslagen
agressie vormen. De laatste in Volkenbonds
kringen ontvangen berichten schijnen erop
te wijzen, dat de bewegingen der Italiaansche
troepen nog steeds vallen binnen het kader
van voorbereidingen.
Ontwijkende antwoorden van
Italiaansche zijde.
ROME, 1 October. De woordvoerder van het
departement van buitenlandsche zaken heeft
gisteravond in verband met de geruchten van
overschrijding van de Zuidelijke Abessynische
grens door Italiaansche troepen aan ver
tegenwoordigers van de pers de vraag ge
steld: ,Wie weet waar Somaliland eindigt en
waar Abessynië begint?. Een vaste grenslijn
is er nooit vastgesteld".
Berichten over een oprukken van Italiaan
sche troepen op Abessynisch gebied kon de
woordvoerder dan ook niet bevestigen. Op een
vraag, of wanneer inderdaad een voorwaart-
sche beweging der Italiaansche troepen
mocht zijn ingezet, deze beweging tot staan
gebracht zou worden wanneer Abessynisch
gebied zeker zou zijn bereikt, kon de woord
voerder geen antwoord geven.
Bananenboot helpt de
„Rotterdam".
Deze maakt eenigszins slagzij.
Passagiers worden overgenomen.
Het Britsche stoomschip Ariguani
is uit Kingston (Jamaica) vertrok
ken om de passagiers van de Rotter
dam aan boord te nemen. Dit houdt
verband met bet feit, dat het schip
muurvast op het rif zit en de kans
op loskomen voorloopig gering is.
Daarom heeft de kapitein besloten
de passagiers van boord te laten
gaan.
Te New-York is een telegram ontvangen
seint Reuter van den kapitein van de
..Aruguani". Het schip heeft te 13.40 New-
Yorkschen tijd Kingstone verlaten om pas
sagiers van de ..Rotterdam" over te nemen.
Dit laatste schip maakt eenigszins slagzij,
een gevolg van het feit, dat tanks een, twee
drie en vier lekken.
De Rotterdam maakt
veel water.
NEW-YORK. 1 Oct. (Reuter). Vier ruimen
van het gestrande schip ..Rotterdam" lekken
erg. doch niettemin blijft men hopen het
schip nog te kunnen bergen.
De bemanning is nog aan boord gebleven,
om bij de bergingspogingen behulpzaam te
kunnen zijn.
Recht op bevolkingsrubber
verhoogd.
Het bijzondere uitvoerrecht op bevolkings
rubber is met ingang van Maandag met twee
gulden per honderd kilogram verhoogd tot
f 22 per honderd kilogram droog gewicht.
(Aneta).
NORMANDIE VERBETERT HAAR RECORD
Het stoomschip Normandie heeft haar re
cord voor den overtocht van den Oceaan met
zes uur verbeterd.
AANBESTEDING .3ETHESDA SAREPTA"
Hedenmorgen werd door den architect J. C.
Slvgter in opdracht van „Bethesda Sarepta"
aanbesteed het verbouwen van het huis der
oudere zusters van ..Bethesda Sarepta". Er
waren negentien biljetten ingekomen. Het
laagst werd ingeschreven door de firma C.
M. Bloch en J. W. Roosen te Driehuis-Wester-
veld voor 9916.
dat Uvy oogen .slechter worden
Neem een briS van Keip,
die houdt Uw oogen op peil//
GROOTE HOUT5TR. M7 NAAST LUXOR
(Adv. Ingez. Med.)
Inbraak in een villa.
Groot aantal gouden en
zilveren voorwerpen gestolen.
O.a. een ring van 1800.
Op 17 September heeft iemand ingebroken
in de alleenstaande villa van den heer C. G
aan de Oosterhoutlaan 10. De bewoners ver
toefden toen in het buitenland. Toen zij dezer
dagen thuis kwamen, ontdekten zij dat er in
gebroken was en gaven hiervan onmiddellijk
kennis aan de politie. In het belang van het
onderzoek kon deze ons eerst hedenmorgen de
bijzonderheden verstrekken.
De inbreker heelt zich toegang verschaft
door aan den zijkant van de vilïa een glas-in-
lood-ruitje, dat van de straatzijde af niet
zichtbaar is, te verbreken en een luik, dat
daarachter bevestigd was, te verwijderen.
Eenmaal in huis, kon de inbreker alles op
zijn gemak doorsnuffelen. Doordat geen enkele
kast gesloten was, behoefde hij niets open te
breken. Maar hij heeft letterlijk alle kasten
en laden doorzocht. De buit was bijzonder
groot, want er waren heel veel voorwerpen van
waarde, zelfs van groote waarde, in de villa
aanwezig. Vermist worden o.a. vele étui's met
gouden en zilveren voorwerpen; een kostbare
platina damesring met een grooten briljant
en zes kleine bril jantjes en een Oriënt-parel
(rosé-kleur) ter waarde van f 1800; een gou
den broche, voorstellende een vrouwenhoofd;
gouden dukaten; een gouden dames beurs:
een gouden dames-sigarettenkoker met fa
miliewapen. Ontelbaar is het aantal zilveren
voorwerpen, dat gestolen werd. Hierbij was
veel tafelzilver.
De juiste waarde van het gestolene kon ons
nog niet worden opgegeven, maar het be
draagt eenige duizenden guldens.
De heer G. was tegen inbraak verzekerd.
De inbreker heeft de villa door de keuken
deur aan den achterkant verlaten. De politie
tracht hem op te sporen.
De Havillands-expeditie in
Bandoeng.
Te fantastische verhalen over het avontuur
bij Bassein.
BATAVIA, 1 October (Aneta). Het esca
drille De Havillands arriveerde te half twaalf
Het vloog in keurige formatie en landde op
het vliegveld Tjiliiitan. Na drie kwartier op
onthoud zullen zij naar Bandoeng doorgaan.
Een later telegram van 12.45 uur meldt dat
de De Havillands een vlucht boven Batavia
maken, alvorens naar Bandoeng door te
gaan.
Te half één zijn zij doorgegaan naar Ban
doeng. De piloten werden hartelijk begroet
door verschillende luchtvaartvertegenwoor
digers, waarbij de belevenissen in verband
met de noodlanding in de buurt van Bassein.
werden opgehaald, Hierbij bleek het dat het
geheele verhaal van den tocht als zou de
piloot Vonk door krokodillen en slangen zijn
bedreigd, onzin was. De tocht BataviaBan
doeng werd meegemaakt door den leider van
de karteeringsexpeditie mr. de Ruyter van
Stevenick.
Hij is er weer de trouwe vriend,
Hij heeft zijn plaatsje ingenomen,
Waar hij vol vuur ons strakjes dient
Om knus den winter door te komen.
Wij bieden' hem weer voedsel aan,
Dat hem in arbeidskracht kan sterken,
!t Is met zijn zomerslaap gedaan.
Al hoeft hij nog niet hard te werken.
Maar later, in den wintertijd.
Wanneer de wind blaast uit het Oosten
En kil tot op de botten snijdt.
Dan zal hij met zijn gloed ons troosten.
Dan zitten w' om hem heen geschaard,
Die heel den zomer was verstooten,
Dan is de oude eigen haard
Weer goud waard voor de huisgenooten.
October is weer in het land,
De tijd voor nieuwe kool en kolen.
En bij mijn kachel, trouw trawant,
Hou 'k mij in vriendschap aanbevolen.
P. GASUS.
Frankrijk's houding bij even-
tueelen Italiaanschen aanval
op de Britsche vloot.
Binnenkort een belofte van de Fransche
regeering?
PARIJS, 1 Oct. (A.N.P.) Ofschoon offi
cieele kringen, aldus de correspondent van de
..Daily Telegraph", noch bevestiging noch ont
kenning geven van de geruchten, dat er een
Britsche vragenlijst zou bestaan welke han
delt over het hypothetische geval van een
ongeprovoceerden aanval van Italië op de
Britsche vloot en de Fransche reactie op zulk
een aanval, schijnt een dergelijke situatie toch
het voorwerp van de belangstelling te zijn en
is er voor Donderdag een belangrijke kabinets
zitting belegd onder voorzitterschap van pre
sident Lebrun om den internationalen toe
stand te bespreken.
LONDEN, l Oct. Het bericht, dat de Brit
sche regeering aan de Fransche regeering de
vraag heeft gesteld, welke'houding zij onder
zekere omstandigheden op de Miadellandsche
Zee zal innemen, wordt in de Londensche
ochtendbladen besproken. De politieke corres
pondent van de „Morning Post" schrijft, dat in
Londen binnenkort een belofte van de Fran
sche regeering wordt verwacht betreffende
ondersteuning van de Britsche Middellandsche
Zee-vloot door Fransche zeestrijdkrachten in
geval een poging economische sancties tegen
Italië toe te passen tot vijandelijkheden moch
ten leiden. Deze belofte zal dan het antwoord
zijn op de diplomatieke vraag, die door de
Britsche regeering een week geleden is ge
steld. De vraag had betrekking op het geval,
dat een Italiaansch oorlogsschip na het op
leggen van sancties door den Volkenbond een
niet-geprovoceerden aanval zou richten op
een Britsch vaartuig.
Gibraltar voorbereid op een
aanval
Vijftig luchtweerafdeelingen op de rots.
PARIJS, 1 Oct. De bevolking van Gibral
tar. aldus de correspondent van de ..Temps"
is volkomen rustig. Op straat vallen de vele
uniformen op. De waterreservoirs van de stad
die bij een luchtaanval gemakkelijk zouden
kunnen worden vergiftigd behoeven niet meer
gebruikt te worden, daar eenige maanden ge
leden twee nieuwe bronnen zijn ontdekt.
Op de rots zijn vijftig luchtafweer-afdeelin-
gen opgesteld.
De Hongaarsche minister
president bij zijn bezoek
aan de rijkskanselarij te
Berlijn. V. 1. n. r.: Adolf
Hitler, Julius von Goemboes
en de Pruisische minister-
president Goering.
Nauwere Fransch-Britsche samenwerking
wordt verwacht.
pag. 4
Italic zou reeds een aanval op Abessynisch
gebied hebben gedaan.
pag. 4 en 1
Bij luchtmanoeuvres in Duitschland zijn ze
ven personen bij vliegtuigbotsingen om het
leven gekomen.
pag. 4
De Joego-Slavische pers is van meening, dat
Hongarije als bemiddelaar tusschen Duitseh
land en Italië zal optreden.
pag. 4
Philips keert elf procent uit.
pag. 3
Prinses Juliana is te Oud-Watergraafsmeer op
buitengewoon hartelijke wijze gehuldigd.
pag. 3
Op Texel is wederom een lijk aangespoeld.
pag. 3
Bij liet Centraal Station tc Amsterdam is
Maandagmiddag een N. S. B.-colporteur
door revolverschoten gewond.
pag. 3
Bij een inbraak in een villa te Haarlem is een
groot aantal gouden en zilveren voorwer
pen gestolen.
pag. 1
Voor Haarlem's Politierechter.
pag. 6
Laatste berichten.
pag. 9
ARTIKELENENZ.
Jhr. dr. B. de Jong van Beek en Donk: Dagen
van spanning in Genève.
pag. 4
Een hondenleven: Logeeren bij Oma.
pag. 3
C. J. van T: Onze 39: Wethouder W. Rooden-
burg.
pag. 6
J. B. Schuil over Kinderen van één Vader.
pag. 7
J. B. Schuil over :Van Ouds de Morgenster
door Herman Heyermans.
pag. 7
W. Lubberink: Een stap vooruit.
pag. 3
Bekende Haarlemmers: de heer J. G. A. Klein
pag. 3
Maar Artis rouwt niet.
Koba is dood. Koba, uit Artis. Een
korte ziekte, een hevige uitbarsting
en toende catastrophe. Een ziek
bed van eenige dagen toonde aan dat
het einde wel spoedig zou komen,
maar toch de slag is hard voor het
olifantengezin, dat in Koba een zorg
zame huismoeder verliest.
Velen buiten Amsterdam kennen Koba ook
wel. Met haar trouwe, rustig-starende, soms
verleidelijke Indische oogen. Met haar mooie
lange tanden, die ver uit haar mond staken,
naar beneden wezen, in sierlijken krul. Met
haar betooverende taille van enkele meters
omtrek en veerkrachtigen, in de heupen wie
genden. bevalligen tred.
Koba was een lief dier. Vroolijk en beschei
den. Moge zij vaak in gepeins verzonken zijn
geweest, voor de toeschouwers heeft zij dat
meestal meesterlijk verborgen weten te
houden.
Terwijl apenootjes, banaan, koek, banket en
chocolade aan de andere zijde der tralies in
massa-hoeveelheden werden verslonden, door
groote en kleine kinderen, terwijl van de
immense voorraden heerlijkheden af en toe
ook aan Koba iets werd gepresenteerd, terwijl
het leven buiten verder gingtrok aan
Koba's geestesoog een tropische zon voorbij.
Een zon boven groote bosschen, met veel
groen, slingerplanten, reuzeboomen, slangen,
muskieten, onbeheerschte wateren.
Sumatra.
En met verborgen weemoed zag zij zich als
tweejarige baby spelen tusschen al die boo-
men, die zij, zonder dat iemand het haar ver
bood, mocht omver trappen! Als vader en moe
der dan thuis kwamen, na een interessanten
inspectietocht in de omstreken, hoorde zij
groote verhalen van andere belangrijke bees
ten dan olifanten. Totdat er een onbekend
beest kwam, eentje met rede, dat sterker was
dan vader en moeder en Koba samen. Althans
slimmer.
Zoo kwam Koba in Artis en na een en der
tig jaar vermaak en leering aan duizenden te
hebben geschonken is zij gestorven.
Aan een abces in het oor. Dat doorbrak en
doodelijk was.
Nu is zij ontleed. Dat is een ander woord
voor uit elkaar gesneden. De verschillende
deelen zijn onderzocht en zoo noodig op sterk
water gezet. De resten van Koba zijn ver
brand. In den destructie-oven van het hoofd
stedelijk abattoir.
De drie achterblijvende olifanten treuren
niet.
Misschien komt er wel gauw een nieuwe
Koba?
VIER JAAR TEGEN EEN VROUW GEëlSCHT
Wegens poging tot moord.
Tegen M. O., huisvrouw van V. te Kerkrade
is wegens poging tot. moord vier jaar gevan
genisstraf geëischt. Zij had op 5 Juli jl. ge
tracht een broer van haar man van het le
ven te berooven.