Pessimisme te Londen over den toestand THIJS IJS IN HET DAL DER NEVELS De komende verkiezingen in Engeland. WOENSDAG 2 OCTOBER 1935 HAARL'EM'S DAGBEAD '4 BUITENLAND. HET BELANGRIJKSTE NIEUWS Volgens Reuter is er geen hoop meer een oorlog te ver hinderen, wel kan de Britsche regeering pogen met den Volkenbond den oorlog zoo spoedig mogelijk te beëindigen. Geen aparte actie van Engeland. Twee principes voor de sanctiemaatregelen. op het binnenkomen van Italiaansche goede ren in de Vereenigde Staten of tot het uitvaar digen van een wapenembargo, voor de oorlog zou zijn uitgebroken. Het werkelijke probleem is, of Italië vrijelijk zal kunnen voortgaan katoen te koopen en olie, schroot en andere grondstoffen in de Vereenigde Staten in geval van een door den Volkenbond opgelegd em bargo. Volgens de neutraliteitswet mag de president alleen maar een embargo leggen op oorlogsbenoodigdheden, welke door de procla matie van Roosevelt van 26 September be perkt worden tot militaire wapenen. Het pro bleem van definieering der „oorlogsbenoodigd heden" met het oog-op een embargo, staat nog open. Een Amerikaansch embargo moet gelijkelijk van toepassing zijn op alle oorlogvoerenden, aldus zet de heer Buell uiteen, hetgeen in theorie onrechtvaardig is jegens Abessynië. In feite echter zal, wanneer het Volkenbonds embargo alleen op Italië wordt toegepast, de mogelijkheid voor Abessynië open blijven om wapenen te koopen van Volkenbondsleden, die minder ver afliggen van Abessynië dan de Vereenigde Staten. Aldus zoxi het mogelijk blijken een Volkenbondsactie tegen den aan valler in overeenstemming te brengen met een Amerikaansch embargo, dat voor beide partijen zou gelden. Het zou zelfs mogelijk zijn voor president Roosevelt exporten naar derde staten te rantsoeneeren, teneinde de zekerheid te hebben, dat herverschepingen naar oorlogvoerende landen niet zullen plaats vinden. Reuter bevestigt de berichten volgens welke de Britsche regeering bij de Fransche regee ring zou hebben geïnformeerd naar haar houding in geval van een plotselingen aan val der Italiaansche vloot op de Britsche. Reuter's diplomatieke medewerker deelt hieromtrent mede: De informatie is geen handelszaak. Deze kwestie houdt verband met het feit, dat in artikel 16 van het Vol kenbondsstatuut een leemte is geconstateerd. Sub 3 van genoemd artikel verplicht alle leden in geval van een geïsoleerden aanval aaneengesloten te staan, zoodra de Volken bond besloten heeft tot een gemeenschap pelijk optreden. Daarbij wordt evenwel geen enkele aan wijzing gegeven voor den tusschentijd. nl. den tijd vóór de beslissing zal zijn genomen. Men veronderstelt, dat de Fran- sche regeering accoord gaat met de Britsche interpretatie volgens welke Volkenbondsleden in geval van een dergelijken aanval elkander bijstand moeten verleenen. Te Londen hecht men groote beteekenis aan het feit. dat de Britsche regeering in haar laatste nota aan Frankrijk zoo ver is gegaan als een Britsche regeering slechts kon gaan. aangezien de openbare meening in Groot-Briltannïë waarschijnlijk niet zou hebben goed gevonden, dat de regeering eenige gedetailleerde verplichting voor een hypothetisch geval zou hebben aangegaan. Men hoopt oprecht, dat Frankrijk voldaan zal zijn, aldus Reuter. Indien bij Engeland zou worden aange drongen op nauwkeuriger omschreven garan ties, zou het geneigd zijn te vragen, waarom Frankrijk geneigd is in een duidelijk geval bereid is minder te doen dan het van En geland voor een verondersteld geval eischt. Men neemt evenwel niet aan. dat de Fran sche houding Engeland in de positie zal brengen deze vragen te stellen. De medewerker van Reuter keert zich ver volgens tegen de pogingen der Italiaansche propaganda Groot-Brittannië egoïstische be langen in Abessynië aan te wrijven. De En- gelsche houding in de Abessynische kwestie is sedert langen tijd bekend geweest. Italië heeft zich daarom geen illusies kunnen ma ken. In Engeland beschouwt men den toe stand nog steeds ernstig. De correspondent verklaart, dat de toestand te Genève zoodanig is, dat men niet kan verwachten, dat een wonder zal gebeuren. Men kan niet meer hopen, dat het uitbreken van een oorlog zal wor den verhinderd, doch men kan er ze ker van zijn, dat de Britsche regee ring alles zal doen, wat in haar vei-- mogen is om met de hulp van de Volkenbondsmachinerie den oorlog zoo spoedig mogelijk te doen eindi gen. Groot-Brittannië is evenwel niet van zins eenige aparte actie te ondernemen buiten den Volkenbond. De algemeene opvatting is, dat Engeland zijn deel heeft bijgedragen om den Volken bond door de tegenwoordige crisis heen te helpen. Het hangt thans van de andere regeerin gen af of een snelle oplossing zal kunnen ■worden tot stand gebracht. Onvermijdelijk zou een falen van den Volkenbond er toe lei den. dat de Britsche openbare meening haar belangstelling voor hem zou verliezen. Daar om is het van beslissende beteekenis. dat- alle regeeringen een actief aandeel nemen, wanneer de machinerie voor de vreedzame oplossing van internationale geschillen in tact wil blijven. Indien de Volkenbond tot sanctiemaatre gelen besluit, zouden deze op twee principes berusten: 1) Ieder land zal er aan moeten deelnemen: 2) De sanctiemaatregelen mogen niet worden teniet gedaan door de handelwijze van staten-niet-leden van den Volkenbond, zooals bijv. de Vereenigde Staten en Duitschland. Dit laatste zou in het bijzonder van- belang zijn. zoodra tot economische repressailiemaatregelen zou worden besloten. In het onderhavige geval is de Volken bond in staat het geschil actief te behande len. Er zou geen enkel excuus zijn voor een ontwijken. Ten aanzien van het Fransche antwoord op de Britsche informatie verkeert men te Londen geenszins in twijfel. Er za.1 evenwel eenig uitstel mede gemoeid zijn, daar Laval zijn collega's uit het kabinet wil raadplegen. Genève. Het Amerikaansche standpunt bij de toepassing van sancties. Het studiecentrum van Genève verklaart in een zoo juist gepubliceerd rapport, dat de re- geering der Vereenigde Staten passief of actief kan medewerken met 5 van de 6 mogelijke Volkenbondssancties tegen Italië, aldus het A.N.P. De voorzitter van de vereeniging voor bui- tenlandsche politiek van de Vereenigde Sta ten, Raymond Leslie Buell schrijft; in een stu die, dat op grond van de neutraliteitswet van Augustus 1935 en van de algemeene bevoegd heden der uitvoerende regeering ten opzichte van de buitenlandsche politiek de president der Vereenigde Staten zich kan aansluiten bij de volgende maatregelen: Ten eerste terugtrekken van diplomatieke vertegenwoordigers uit Rome. Ten tweede niet erkennen van eenigerlei toestand, die door Italië met schending van het handvest en het Kellogg-pact in Abessynië zou kunnen worden tot stand gebracht. Ten derde een embargo op den uitvoer van wapenen en oorlogsmateriaal naar Italië. Ten vierde een Volkenbondsblok kade van Italië, in zooverre de Vereenigde Staten daartoe hun goedkeuring zouden kun nen geven. Ten vijfde het sluiten van het Suezkanaal. Ofschoon de neutraliteitswet den president geen machtiging geeft de uitgifte van leenin gen of de verieening van credieten op korten termijn aan oorlogvoerenden te verbieden, zou toch de Johnson-wet van April 1934 Italië beletten geld op te nemen in Amerika, terwijl het twijfelachtig genoemd moet worden, of Italië uitgebreide credieten op korten termijn in de Vereenigde Staten zou kunnen krijgen. De president van de Vereenigde Staten heeft seen bevoegdheid een verbod uit te vaardigen Amerika. Stakingsonlusten in haven steden. De staking der havenarbeiders te New-Or leans, Mobile, Gulfport en Pensacola, welke Dinsdag is begonnen, heeft reeds aanleiding gegeven tot onlusten. Te Mobile hebben de stakers met steenen gegooid naar politie-beambten, terwijl zij met knuppels op de beambten in sloegen bij een poging een gearresteerden kameraad te bevrijden. De onruststokers werden met traangasbom- men verspreid. Te New-Orleans heeft de politie stakings- posten verspreid en 18 negers gearresteerd. De stakers eischen loonsverhooging, zoo mede erkenning van hun vakvereeniging. In het bruinkolengebied is het werk Dins dag hervat, hoewel in vier kleine districten nog wordt gestaakt. (A.N.P.) Meitimelgelbied. De deelneming aan de Verkiezingen. Voorloopig is, volgens het A.N.P. vastge steld, dat bij de verkiezingen voor den Land dag van het Memelgebied zijn uitgebracht in Stem Aantal Percen District gerechtigden stemmen tage Memel-Stad 24.491 22.640 92.3% Memel-land 14.290 12.918 90.4% Heydekrug 16.141 14.121 92.4% Pogegen 20.009 17.980 89.9% Totaal 74.931 68.459 91.3% De uitslag ontbreekt voor het district Wieszen-Jugnaten, waar. zooals bekend is, Zondag opnieuw zal moeten worden gestemd. Afrika. Italiaansche aanval tusschen 5 en 10 October? Militaire kringen verklaren dat de regen tijd, welke nu reeds acht dagen langer duurt dan gewoonlijk het geval is, wel geen veran dering zal brengen in de militaire besluiten van Italië, daar de provincies Ogaden, Dana- kil en Westtigre wel is waar nog van den re gen te lijden hebben, doch de bodem het re genwater direct absorbeert. In de Abessynische hoogvlakte tot Gondar toe regent het nog steeds. De Abessynische TRANEN MET TUITEN.... als de levertraanflesch te voorschijn komt. Daarom geven verstandige moeders tegenwoordig D I O P H A, het sma kelijke vischpoeder Een uitkomst voor Uw kinderen ƒ0.60 void. v. 1 mnd. 8IOPHA Ncderl. Fabr. Raadpleegt Uw arts In alle Apoth. en Drog. (Diopha N.V. IJmuiden). (Adv. Ingez. Med.) troepenbewegingen hebben hier nog weinig te beteekenen. Volgens de Abessynische kringen zonden de Italianen tusschen 5 en 10 October tot den aanval overgaan, waarbij men als eerste actie het bom bardement verwacht van de spoorlijn en de radiostations van Harrar en Addis Abeba. Amerikaansche journalisten hebben huizen gehuurd buiten Addis Abeba in de buurt van de gezantschapsgebouwen. Tien Amerikaan sche journalisten zullen met karavanen een een bezoek aan de frontstreek brengen. Men verwacht evenwel niet dat de regeering toe stemming zal verleenen. Uit betrouwbare bron verluidt, dat de keizer onderhandelingen voert over een bondgenootschap met de regeering van Yemen. Een bevesti ging van dit bericht is evenwel nog niet ontvangen. (A.N.P.) Eritreeërs naar Abessynië overgeloopen? Te Addis Abeba uit Tigre aangekomen reizi gers melden, dat 50 afdeelingen Eritreesche inboorlingen naar Abessynisch gebied zijn ge deserteerd met medeneming van 50 geweren groote voorraden munitie en acht machine geweren. Italië. Poging om munitietransport voor Abessynië te onder- scheppen. Reuter meldt uit Addis Abeba, dat 16 Italiaansche duikbooten in de Roode Zee kruisen. Het schijnt, dat deze oorlogsschepen opdracht heb ben munitie en ander oorlogsma teriaal dat voor Abessynië bestemd is, op te vangen. Het is juist, dat in Abessynië oorlogsma teriaal wordt verwacht. Het is afkomstig uit 'Japan of Amerika en zou via Britsch Soma- liland naar Abessynië worden getranspor teerd. Somalistammen hebben opdracht deze wa pens aan te houden in geval ze van Britsch gebied uit naar Abessynië zouden worden overgebracht. Dcncmnrk en. Verkiezingen op komst. De rijksdag is gisteren in gewone winterzit- ting bijeengekomen. Minister-president Stauning verklaarde, dat de regeering den wil van het volk wenscht te vernemen en het binnenkort de gelegenheid zal geven dien te uiten. Er zullen dus weldra verkiezingen worden uitgeschreven. Er ontbreekt iets op Uw disch, Als HAAS' mosterd er niet is! (Adv. Ingez. Med.) ONZE DACELIJKSCHE KADERVERTELLING. Nog een paar dagen vaart Thijsje over zee, dan doet het schip een havenplaats aan. Thijs besluit daar aan wal te gaan. Hij neemt hartelijk afscheid van Arie Baard, die tersluiks een traan wegpinkt, en van de bemanning. Thijs blijft wachten tot de lading gelost is en slaat dan het vertrek van het schip gade. Heel lang blijft hij nog wuiventotdat het laatste tipje van de boot aan den horizon verdwenen is. Ook Thijs neemt nu afscheid van de haven; een nieuwe taak wacht hem de koningskroon, die aan den rechtmatigen eigenaar moet worden terugbezorgd. Hij neemt den kostbaren schat onder zijn arm en trekt dapper het Volgende avontuur tegemoet. Ontevredenheid over de politiek der Nationale Regeering". De kansen van een oppositioneel blok. Door Sir Herbert Samuel, oud-minister van binnenlandsche zaken in Engeland; leider der Liberale fractie in het Lagerhuis. Wanneer zullen de volgende verkiezingen in Engeland plaats hebben? En wat zal er het resultaat van zijn? Zal er een verandering komen in de oriënteering van de Britsche politiek? Vele menschen in vele landen stel len deze vragen. De levensduur van het huidige parlement kan voortduren tot October van het volgend jaar. De termijn bedraagt vijf jaar en dit parlement werd gekozen in den herfst van 1931. Maar in de practijk worden de verkie zingen in ieder geval korten tijd voor de wettelijke grens gehouden. Soms worden ze op zeer vroegen datum gehouden, nl. wanneer de aan het bewind zijnde regeering een verlies lijdt in het La gerhuis of van oordeel is, dat een vroege ver kiezing meer in haar belang is dan een late. Gesteund door haar enorme parlementaire meerderheid zal de tegenwoordige regeering in het Huis niet verslagen worden, tenzij zich een of andere politieke omwenteling voor doet, waarvan echter op het oogenblik niets te bekennen valt. In het debat zou zijn misschien verslagen kunnen worden, maar niet door het stemmen tal. In de vorige eeuw was er eens een Britsche minister, die op een oogenblik, dat de regeering in het debat hevig in het nauw gedreven werd, verklaar de: „Tenslotte is een meerderheid het beste antwoord". Of de regeering het parlement dezen herfst of den volgenden zomer zal ontbinden, weet niemand. En het is op het oogenblik ook niet mogelijk, dat iemand het zou kunnen weten. Want er is alle reden om te gelooven, dat de premier, de heer Baldwin, nog geen beslis sing genomen heeft. Er zijn factoren, die tot uitstel kunnen lei den. Vele conservatieve leden, die den laat- sten keer onverwacht werden gekozen, zul len ongetwijfeld hun zetels verliezen; hun invloed zal voor uitstel gebruikt worden. Het is mogelijk, dat de opleving in den handel en de geleidelijke daling in de werkloosheid, die op het oogenblik is waar te nemen, blijft voortduren en hoe meer dat het geval is, hoe sterker de electorale positie van de regee ring worden zal. En er is tot nog toe geen noodzakelijke reden om de verkiezingen te houden voordat het normale einde van den levensduuur van het parlement in zicht is; het zou duidelijk zijn, dat de verkiezingen uitsluitend waren uitgeschreven, omdat de regeering er haar voordeel in zag en dat zou juist een uitwerking in haar nadeel hebben. Er zijn factoren, die voor een vervroegde verkiezing aangevoerd kunnen worden. De werkloosheid kan verergeren geduren de den herfst en den winter; de regeering zou er den voorkeur aan kunnen geven het risico van de gevolgen te willen vermijden. De eerstvolgende begrooting zou moeilijk heden kunnen opleveren; de uitgaven stijgen en het is mogelijk, dat de inkomsten er geen gelijken tred mee zullen houden; een ver kiezing voor April, wanneer de begrooting moet worden aangeboden, zou veiliger kun nen zijn. Er is gedurende de laatste maan den een breed-opgezette en kostbare propa ganda voor de reeeering gevoerd: de Conser vatieve Partijleiders verlangen naar een spoedige verkiezing, voordat het effect van de actie verdwenen is. Welke van deze twee groepen argumenten zal de overwinning behalen? De heer Baldwin weet het niet. Hoe zou iemand anders het dan kunnen zeggen? Diegenen in andere landen, die zich een meening. willen vormen over het waar schijnlijke resultaat van de verkiezingen, hetzij deze vroeg of laat plaats hebben, wil ik een kort overzicht geven van den poli- tieken toestand in Groot-Brittannië. Wij hebben eenerzijds het machtige blok der Conservatieve Partij met 460 van de 615 zetels in het Lagerhuis; met een machtige organisatie in vrijwel elk kiesdistrict en al tijd in staat over ruime fondsen te beschik ken. Er mag zich van tijd tot tijd eenige in terne verdeeldheid voor doen (zooals bij de wet over Britsch-Indië) deze verdwijnt on middellijk, wanneer het er om gaat macht te winnen of te behouden. De Conservatieve Partij gaat de algemeene verkiezingen als een sterk partij complex te gemoet. Zij zegt een constructieve politiek te voeren, wat echter door haar tegenstanders bestreden wordt. In nauwe relatie met de Conservatieve Partij staan de kleine politieke groepen van „National Labour" onder leiding van den heer Ramsay MacDonald en „National Libe ral" onder leiding van Sir John Simon. Geen van beiden beschikt over een partij-organi satie, die hen in het land ondersteunt. De herkiezing van hun leden in het Lagerhuis hangt bijna geheel af van de Conservatieve stemmen. Daarom zijn zij niet. in staat een onafhankelijke actie te voeren. Aan den anderen kant staat de groote Labour Partij; zij speelt een actieve rol in het grootste deel der kiesdistricten, staat aan het hoofd van een groot blok, hoewel verre van eensgezinde, stemmen onder de arbeiders en kan altijd op eenige millioenen aanhangers rekenen. Maar ook hier wijzen tegenstanders op een zwak punt: niet het ontbreken van een politiek, maar een al te sterk omlijnde politiek; een te stugge ver knochtheid aan een program van algeheele nationalisatie in de industrie, den handel en de financiën, een program, dat naar hun oordeel verkeerd is opgesteld. Daar tusschenin staat een groot blok kie zers, dat zeer ontevreden over den bestaan- den toestand is en het zelfvoldane optimisme van de huidige regeering resoluut verwerpt. Het wenscht ingrijpende veranderingen aan te brengen in de nationale politiek, doch kan het principe van nationalisatie als het eenige middel tot dit doel niet aanvaarden. Deze meeningen waren en zijn voornamelijk be lichaamd in de Liberale Partij. Er zijn op het oogenblik verscheidene groe pen, die met dezelfde ideeën bezield zijn en die er ook een in vele opzichten gelijklui dend program op nahouden. De heer Lloyd George is in de politieke arena teruggekeerd met een frischheid, een energie, een kracht en een welsprekendheid, die een logenstraffing vormen van zijn ze ventig jaren. Hij doet een beroep op het groote aantal kiezers, dat ontevreden is over de Conservatieve Partij en evenmin speciaal ingenomen is met een der andere partijen. Lloyd George ontkent daarom, dat hij het plan heeft zich bij een bestaande partij aan te sluiten of een nieuwe te vormen. Op deze basis heeft hij den steun verkre gen van de leiders der machtige „Vrije" Pro testante Kerken dat zijn de kerken, die buiten de Episcopale Kerk van Engeland staan en van een groot aantal invloedrijke mannen en vrouwen in verschillende deelen van het land. Hij heeft onlangs verklaard, dat het volgens zijn meening een „ramp van de eerste grootte" zou zijn, wanneer het man daat van de tegenwoordige regeering bij da aanstaande verkiezingen zou worden ver lengd. Sir Herbert Samuel. Lloyd George heeft een omvangrijk pro gram van actie opgesteld. Dit is in de eerste plaats gericht op de handhaving van den vrede door middel van Volkenbond en in de tweede plaats op het vinden van werk voor de werkloozen, die nog steeds bijna twee mil- lioen in aantal zijn, door de onmiddellijke uitvoering van groote werken. Hij houdt overal in den lande voordrachten om deze politiek te propageeren en zoo mogelijk een meening te vestigen, die sterk genoeg zal zijn om bij de volgende verkiezingen haar in vloed in een aantal kiesdistricten te doen gelden. Andere onafhankelijke bewegingen zijn ontstaan met. soortgelijke bedoelingen voor oogen, maar met minder publiciteit en steun. De vraag is nu of de verschillende groepen van links zich zullen vereenigen en bij de aanstaande verkiezingen een gemeenschap pelijk front zullen vox-men. De Liberale Partij is geen .tegenstander van de een of andere soort algemeene actie. Zij weet heel goed, dat er dingen zijn, die zoowel deel uitmaken van haar eigen .program als van dat der Labour Partij en van Lloyd George. Lloyd Geoi-ge heeft geen enkele verklaring in het nadeel van een dergelijke ontwikke ling afgelegd. Hij heeft integendeel de gere serveerdheid van de Labour Partij streng be- critiseerd. Want het is de houding der Labour Partij, op het oogenblik de groote der drie gi-oepen, welke de belemmering vormt. Haar leiders toonen zich in geenen deele bereid tot het aangaan van een combinatie, een bondge nootschap of een verstandhouding met an- dei-en. Zij eischen het socialisme en wen- schen of verwachten geen steun van hen, die geen socialisten zijn. Op deze basis maakt de Labour Partij op het oogenblik geen vorde ringen in het land. Haar stemmencijfers wa ren bij de laatste tussehentijdsche verkie zingen heel wat lager vei-geleken bij de cij fers in dezelfde districten bij de verkiezin gen van 1929. De leiders maken geen geheim van het feit, dat zij geen .meerderheid van hun partij verwachten in het volgende La gerhuis. Zoolang als van haar kant deze houding gehandhaafd wordt, zoolang zal het waar schijnlijk blijven, dat de huidige regeering haar macht behoudt, ofschoon met een ver minderd aantal aanhangers in het Lager huis. En tochmen kan nooit weten. Er kan iets gebeuren, in het land of daarbuiten, dat de geheele situatie zal wijzigen. Disraeli zei eens: „In de politiek gebeurt altijd het onverwachte". (Nadruk verboden). Ongewenscbt enthousiasme voor Abessynië. Amerikaansch millionnair uit Italië gezet. ROME, 1 October. De Amerikaansche mil lionnair James Donoghue. een neef van gra vin HaugwitzReventlow (vroeger miss Bar bara Hutten) is gisteren via Ventimiglia uit Italië gezet, aangezien hij leunende over het balcon van zijn hotel voorbijgangers toege roepen had: „Lang leve Abessynië". Gaat de volksstemming in Griekenland door? Men spreekt over stemming in de Nationale Vergadering. ATHENE, 1 October (A.N.P.) De stijgende spanning en d.e toenemende kansen op ver dere incidenten vóór 3 November versterken de opvatting, dat het mogelijk is dat het plebisciet niet zal plaats vinden en dat een restaui-atie door een nieuwe stemming ln de nationale vergadering tot stand zal worden gebracht. Een der oppositieleiders heeft- als zijn meening te kennen gegeven, dat eexx restauratie langs dezen weg tenslotte nog beter zou zijn dan een bloedvergieten.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1935 | | pagina 6