Diplomatenjacht.
Uit Abessynië.
Hei Beiomtifisie
53e Jaargang No. 16046
Verschijnt clagelijlcs, behalve op Zon- en Feestdagen
Dinsdag 15 October 1935
HAARLEM S DAGBLAD
Directie: P. W. PEEREBOOM
en ROBERT PEEREBOOM.
UITGAVE LOURENS COSTER MAATSCHAPPIJ VOOR
COURANT-UITGAVEN EN ALGEMEENE DRUKKERIJ N.V.
Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM.
ABONNEMENTENper week 0.25, per maand 1.10, per 3 maanden
ƒ3.25, franco per post ƒ3.55, losse nrs. ƒ0.06. Geïllustreerd Zondagsblad:
per week 0.05, p. maand 0.22, p. 3 mnd. 0.65, franco p. post f 0.72J4.
Bureaux: Groote Houtstraat 93 Drukkerij: Zuider Buitenspaarne 12
Telefoon Nos-: Directie 13082 Hoofdredactie 15054 Redactie 10600
Drukkerij: 10122, 12713 Administratie: 10724, 14825 Postgiro 38810
Bijkantoor: Soendaplein 37, Haarlem-Noord, Telefoon 12230.
ADVERTENTIëN 1—5 regels f 1.75, elke regel meer f 0.35. Reclames
ƒ0.60 per regel Tarieven regelabonnementen op aanvraag. Vraag ea
aanbod l4 regels ƒ0.60. elke regel meer ƒ0.15. Onze Groentjes zie
hoofd rubriek.
Gratis Ongevallenverzekering voor betalende abonnés. Levenslange ongeschiktheid 600.-, Overlijden 600.-, Verlies van Hand, Voet of Oog ƒ400.-. Duim ƒ250.-, Wijsvinger 150.-, Elke andere vinger 50.-, Arm-of Beenbreuk 30.—
Idem voor Abonnés op het Geïllustreerd Zondagsblad: Levenslange ongeschiktheid ƒ2000.-, Overlijden f 600.-, Verlies van Hand, Voet of Oog 400-, Verlies Duim f 75.-. Verlies Wijsvinger f 75.-, Verlies andere vinger ƒ30.-.
Alles indien het gevolg van een ongeval en volgens gratis ten kantore van dit blad verkrijgbare voorwaarden.
DIT NUMMER BESTAAT UIT
TWAALF BLADZIJDEN.
HAARLEM, 15 October.
De Economische Sancties.
Met bijzondere energie werkt Genève aan
de vaststelling der economische sancties tegen
Italië. De uitvoering van de eenmaal-aange-
nomen sancties is natuurlijk een zaak van de
Volkenbondsstaten zelf, die daartoe (in vele
gevallen) wetgeving in hun eigen parlementen
moeten indienen. Zoo is bv. in ons land nu
een wetsontwerp tot verbod van wapenuitvoer
naar Italië in .bewerking. De heele machinerie
is nogal ingewikkeld, maar aangezien de Vol
kenbond geen superstaat is moet het wel zoo
gaan al zal deze eerste toepassing van eco
nomische sancties ongetwijfeld nuttige erva
ring opleveren, die tot vereenvoudiging van
het procédé in de toekomst kan leiden.
Van zeer groot belang zijn de commissoriaal-
uitgewerkte verboden tot het verleenen van
credieten aan den Italiaanschen staat, aan
bedrijven en aan particulieren. Men is bezig
met den Italiaanschen invoer in Volkenbonds-
landen te verhinderen, en den uitvoer uit die
landen naar Italië eveneens, dit laatste alleen
voorzoover het een aantal belangrijke grond
stoffen betreft. Over dit onderwerp waren de
Fransche en Britsche delegaties het aanvan
kelijk niet eens (Frankrijk wou er niet aan
beginnen, Engeland wou verder gaan) maar
zij hebben overeenstemming gevonden. Met
dat al zal het nog wel eenige weken duren,
eer de sancties tenvolle in werking zijn. En
men kan de hoop koesteren dat het zoover niet
zal komen, dat Gpnève's vastberadenheid en
doorzetting voldoende preventieve werking
teullen doen gelden om Italië nog intijds bak
zeil te doen halen.
Blijkens een brief van onzen Londenschen
correspondent, dien wij op deze pagina publi-
eeeren, ziet men in Engeland nu al heel wat
eymptomen die erop zouden wijzen dat Italië
er genoeg van krijgt. De reis van géneraal
Garibaldi naar Engeland, de verwachte ver
vanging van generaal de Bono in het opper
commando door maarschalk Badoglio, een ar
tikel van een vriend-van-Italië, den Fransch-
man Bois, in de Petit Parisien, worden alle
als zulke symptomen beschouwd. Erg overtui
gend lijken ze nog niet. Maar dat men in
Rome de Geneefsche energie met benauwdheid
gadeslaat lijdt geen twijfel. En als de preven
tieve werking van dit optreden al voldoende
bleek om den oorlog te beëindigen zou men
inderdaad van een groot succes van den Vol
kenbond kunnen spreken. Een grooter succes
zelfs dan wanneer de sancties zouden moeten
worden toegepast.
Want de gevolgen van zoo'n toepassing zou
den voor het Italiaansche volk rampzalig zijn.
Weliswaar dreigt niet het uiterste, dat men
door stopzetten van den ganschen uitvoer van
Volkenbondslanden naar Italië een honger-
blokkade verwekken zou men wil zich im
mers tot „enkele der voornaamste grondstoffen"
beperken maar het verhinderen van Ita
liaanschen invoer in de Volkenbondslanden
zou ook hoogst ernstige en langdurige gevol
gen met zich sleepen. Het zou beteekenen dat
de „Volkenbonds-klanten" der Italiaansche
leveranciers bij andere leveranciers in andere
landen zouden gaan koopen. In een tijd als
deze zouden die wel het uiterste doen om zich
van de nieuwe markten voorgoed te verzeke
ren. Zij zouden door lage prijzen, door con
tracten op langen termijn, door buitengewone
handelsfaciliteiten enz. alles doen, om Italië's
export blijvend over te nemen. Ten aanzien
van sommige artikelen, die Italië nu eenmaal
het best en het goedkoopst kan leveren, zou
dat niet lukken. Ten aanzien van andere wel.
De toepassing van deze sancties zou dus nog
jaren lang nawerken in Italië's nadeel. Het zou
zelfs een aantal verloren klanten nooit weer
terugzien.
Zulke dingen zijn niet gering. De primitief-
redeneerende mensch, die in deze dagen om
vergelding jegens Italië roept, overweegt dat
niet omdat hij niet ver genoeg doordenkt.
Doet hij dat wel, en in strikt nuchteren zin,
(zonder dus de ethische overweging erbij te
halen, dat er geen aanleiding is het Italiaan
sche volk te straffen, dat onder dwang han
delt) dan beseft hij vanzelf dat Europa er
geen enkel belang bij heeft Italië tot den
bedelstaf te brengen, integendeel. Het is eco
nomisch al een zwak land, het smijt thans
millioenen weg in een avontuur in een Afri-
kaansche woestenij, en het zal na den oorlog
geholpen moeten worden om er weer bovenop
te komen. Want de andere mogendheden zul
len inzien, dat een Italiaansche ineenstorting
met daaruit voortvloeiende anarchie een ge
vaar voor geheel Europa zou zijn. Dit alles
klinkt niet erg „vergeldend", maar dat is ook
allerminst de bedoeling. Men moet het hoofd
koel houden, en daarbij hopen dat in Italië
de hoofden koel genoeg zullen worden om den
omvang der economische sancties te besef
fen en voor de bedreiging ermee te wijken.
Doet Italië dat niet. dan zal het bij volle uit
voering der sancties verschrikkelijk in de
Ras Koeksa, die tot de keizerlijke familie
behoort en naar de Italianen is overgeloopen.
klem geraken en bij de beëindiging van den
oorlog afhankelijk zijn van de goedgunstige
hulp der mogendheden.
Over de ondenkbaarheid der toepassing van
militaire sancties heb ik al eerder geschreven.
Gelukkig toont Genève zich daar ook niet toe
geneigd. Niet alleen behoort naar mijn mee
ning de Volkenbond in geen geval oorlog te
voeren, maar bovendien beheerscht men dit
middel zelf niet. Behalve dat Duitschland en
Japan buiten den Volkenbond staan, en van
de gelegenheid gebruik zouden kunnen maken
om in troebel water te gaan visschen, weet
men dat de ontketening van massa-psychose
bij het uitbreken van een oorlog tot gevolgen
kan leiden, die geen enkele regeering meer
stuiten kan. Een bedaarde, nuchtere politie
agenten een boosdoener naar het bureau
brengen. Een stomdronken politieagent is dat
niet toe te vertrouwen, en niemand zou het
ooit toestaan.
De brief der 350 psychiaters aan de staats
lieden der wereld moet ten aanzien van het
gevaar van massa-psychosen velen de oogen
geopend hebben. Wellicht ook vele ministers,
die op het moment dat deze brief hen bereik
te toen juist Italië den aanval op Abessinië
begonnen was zich voor de vraag der al- of
niet-toepassing van militaire sancties zagen
geplaatst.
Met het wapen der economische sancties,
een geweldig wapen, zal men het Italiaansch-
Abessynische conflict kunnen bedwingen.
Van de blijvende eenheid en vastberadenheid
der staten-leden van den Volkenbond hangt
dat geheel af. Schieten die tekort, dan is de
eerste groote proefneming met toepassing
van internationaal recht mislukt. Daarna
militaire sancties toe te passen zou een we
reldoorlog kunnen uitlokken. Het zou ook
geen Recht zijn. Het kan nimmer Recht zijn,
oorlog te voeren tegen menschen die buiten
hun vrijen wil, onder dwang, zelf den oorlog
zijn ingedreven.
R P.
PERSONALIA
Onze stadgenoot, de heer W. N. Mazee Jr.
is aan de Stedelijke Academie te Amsterdam
gepromoveerd tot doctor in de wis- en natuur
kunde.
HEBBEN DE ITALIANEN ER
GENOEG VAN?
Engelsche veronderstellingen.
(Van onzen Londenschen correspondent)
LONDEN, 14 October
De oorlog in Oost-Afrika. die bijna veertien
dagen aan den gang is, heeft de Italiaansche
troepen in het noorden van Abessynié niet
verder gebracht dan Adcea. dat slechts lut
tele mijlen van de grens van Eritrea ligt. In
het zuidelijk gebied van Ogaden schijnt in
dien tijd niets te zijn gebeurd dat gelijk kan
worden gesteld met gebiedsverovering. Men
kan slechts concludeeren dat de Italianen
aarzelen verder te gaan. De trage gang van
zaken wordt verklaard door de afwezigheid
van wegen om een oprukkend leger te voeden
met munitie, proviand en andere benoodigd-
heden. Hoewel daar van Italiaanschen kant
ten zeerste nadruk op wordt gelegd en de cor
respondenten aan dien kant indrukwekkende
verhalen geven van den wegenaanleg achter
het noordelijk Italiaansch front is het moei
lijk om aan te nemen dat hiermede de afwe
zigheid van verdere doortastende militaire
operaties werkelijk is verklaard.
In de Engelsche pers verschenen in hec be
gin van de week eenige berichten, die het ver
moeden kunnen wettigen dat Mussolini er wel
wat voor zou voelen indien de conferentie in
de plaats zou kunnen komen van den oorlc;
De correspondent van de Daily Telegraph m
Rome heeft gemeld dut daar voorloopig geen
verdere belangrijke militaire bewegingen in
Oost-Afrika worden verwacht. De reden zou
zijn dat men wil wachten totdat de chef van
den generalen staf, veldmaarschalk Badoglio.
in Asmara zal zijn aangekomen. Deze zou de
leiding van den oorlog van generaal de Bono
overnemen. Voor de hand liggende gevolg
trekkingen worden ontmoedigd met de mede-
deeling dat de Bono „voortreffelijk organisee-
rend werk" heeft verricht en dat hij den
maarcchalkstaf zal ontvangen. De verovering
van Adoea is in Italië als een weergaloos
krijgsbedrijf voorgesteld. Dat is blijkbaar ge
daan om een motief te hebben voor het ope
nen van onderhandelingen. Dit zou trouwens
kloppen met de voorstelling van Mussolini's
ideeën welke voor den aanvang van den oorlog
is gegeven. Na de vergelding' van Adoea heeft
men toen hooren vei-klaren, zou Mussolini tot
onderhandeling bereid zijn.
De genoemde correspondent, weet ook te ver
tellen dat generaal Garibaldi, een kleinzoon
van den vrijheidsheld, Dinsdag in Londen aan
komt, zoogenaamd als particulier vacantie-
ganger, maar waarschijnlijk in opdracht van
den Duce om de stemming in Londen voor
het openen van besprekingen voor een rege
ling te peilen.
Tegelijkertijd met dit bericht werd bekend
dat een vooraanstaand Fransch publicist,
Bois, die de hartelijkste betrekkingen onder
houdt met de Italiaansche regeering. in de
Petit Parisien een beroep doet op ..onze
Engelsche vrienden". Hij' vraagt verontrust
hoe ver Engeland met sancties denkt te gaan,
en dringt aan op hervatting van voorloopige
Fransch-Britsch-Italiaansche besprekingen,
om een oplossing van het dispuut te bereiken
overeenkomstig de beginselen van den Vol
kenbond.
Met het oog op de relaties tusschen Bois en
de Italianen "vraagt men zich af of zijn be
roep op Engeland misschien de toenemende
ongerustheid in Italië over den gang van het
Abessynisch avontuur weerspiegelt.
Mr. S. H. Vening Meinesz.
Ontslag op verzoek op de meest eervolle Avijze
verleend.
Prov. Staten hebben in de zitting van he
den. Dinsdar, op zijn verzoek met ingang van
1 Januari a.s. op de meest eervolle wijze ont
slag verleend aan Mr. S. H Vening Meinesz,
Griffier der Staten, met dankbetuiging voor
de gedurende 32 jaren, waarvan de laatste 20
jaren als griffier, aan de provincie bewezen
belangrijke diensten
't Wordt heel gewoon, dat er in alle kranten
Van tijd tot tijd steeds meer berichten staan.
Dat ergens diplomaten of gezanten,
Elkaar bezoeken, om op jacht te gaan.
Dat is vandaag den dag de nieuwste mode,
En de verklaring hoort er altijd bij.
Een diplomaat heeft ook eens rust van noode.
In de ontspanning van een jachtpartij
Maar dat het dan ook bij de jacht zou blijven
Op wilde zwijnen, hazen of fazant,
Gelooft geen mensch en om hem nog te
stijven
In achterdocht, gelooft het ook geen krant.
Geschutterd wordt er vee: door diplomaten.
Zij schieten vaak een bok en ook met spek.
Maar wat hun vak betreft, dat is het praten.
Hun ware jacht is steeds op een gesprek
En als zij quasi van de jacht genieten.
Als rust in hun reeds jachtige bestaan.
Dan laten zij het schieten practisch schieten
En anderen voor hen op "t jaagpad gaan.
Ik vind het best, als zij het zno verbloemen.
Hoe of men ons ook voor het lapje houdt,
Of men het kuur of jachtpartij wil noemen.
Of een plezierreis, 't laat me alles koud.
Wij kunnen toch hun praatlust niet beletten.
Op jachr? vooruit maar. ook al is het schijn
Het heeft voor ons pas nut ons te verzetten
Als wij van zulk een jacht hethaasje zijn.
P. GASUS.
Italiaansche opmarsch langs
de spoorlijn verwacht.
Naziboe trekt generaal Graziano
tegemoet.
Deze foto. die per speciaal vliegtuig van Dzjiboeti naar Europa is overgebracht,
toont de verzending van medicamenten, verbandstoffen en dekens voor de
soldaten van het Abessynische leger.
ADDIS ABEBA. 15 Oct. (A.N.P) De
Abessynische militaire autoriteiten in
Ogaden hebben gisteren maatregelen
besproken tot het verhinderen van een
Italiaanschen opmarsch naar de spoor
lijn Addis Abeba-Dzjiboetl. De Abes
synische bevelhebber Dedzjmatsj Na
ziboe zal met een strijdmacht van om
streeks 150.000 man optrekken tegen
de Italiaansche troepen onder Gra
ziano. welker sterkte op 50.000 man
wordt geschat.
Van het Zuidelijk front wordt gemeld
dat de Italianen het bombardement
van Abessynische stellingen bij Gora-
hai hebben hervat. De artillerie en de
infanterie maken in dezen sector
bewegingen, die op een aanval zouden
duiden.
Wegen naar het Zuiden open?
ADOEA, 15 Oct, (A.N.P.) Na de inneming
van Aksoem en het verraad van Ra-s Koeksa
is. naar men hier meent, de mogelijkheid ge
schapen voor een nieuwen opmarsch naar
het Zuiden, waarbij men op weinig tegen
stand denkt, te stuiten. De bezetting van Ak
soem geschiedde na een week van zorgvuldige
voorbereidingen. Er is geen enkel schot geval
len. daar de tlalianen het heilig karakter der
stad wilden eerbiedigen.
Duizenden tlaliaansche soldaten
geïsoleerd?
DZJIBOETI. 15 October (Havas)
Abessynische troepen zijn Italiaansch
Eritrea binnengedrongen ten Noorden
van Fransch Somali-land. Daardoor is
een belangrijke Italiaansche colonne,
die alleen op Abessynisch gebied was
doorgedrongen, ten Zuiden van den
berg Moessa Ali, afgesneden, hetgeen
beteekent, dat verscheidene duizenden
Italiaansche soldaten zich in alle een
zaamheid midden in de woestijn be
vinden en van de overige troepen zijn
geïsoleerd.
ASMARA. 15 Oct. (Havas). De speciale
correspondent van Havas te Asmara meldt,
dat er thans bijzonderheden bekend worden
omtrent de omstandigheden waaronder lui
tenant. Morgantini, het eerste slachtoffer
aan Italiaansche zijde, is gesneuveld.
Hij viel tegelijk met dertig Askari's. die hij
aanvoerde, in een hinderlaag, waar zijn troep
driehonderd Abessyniërs tegenover zich
vond.
Dezelfde correspondent seint, dat reeds
voor de komst van de Bono naar Adoea de
straatweg, die van Adoea naar de Mareb
leidt, vrijwel gereed was.
Deze weg. die 50 K M. lang Is. is door 800
man binnen vier dagen aangelegd.
Vertrekt Vinei morgen uit
Addis Abeba?
ADDIS ABEBA. 15 October. (ReuterD De
Italiaansche gezant Vinei zal waarschijnlijk
Woensdag naar de kust vertrekken. De Ita
liaansche consul van Hagalo en diens perso
neel worden Woensdag te Hadama verwacht,
waarheen ook Vinei zal worden overgebracht
en vanwaar zij allen dadelijk naar Dzjiboeti
per spoor zullen worden vervoerd.
ROME, 15 October. (Havas). De zaakgelas
tigde van Ethropië, Chevre Jesus. deelde den
Italiaanschen minister van buiteniandsche
zaken mede dat h ijvan zijn regeerine op
dracht ontving naar Addis Abeba terug te
keerer. waarbij hij zich voorbehield zoo
spoedig mogelijk mede te deelen. wanneer en
langs welken weg hij Italië zou verlaten.
De minister nam van deze mededeeling
SANCTIFS.
De sanctieconferentie heeft Maan
dagavond voorstellen tot crediet- en
leeningsboycot van Italië aangeno
men. De Hongaarsche en de Oosten-
rijksche gedelegeerden verklaarden
zich er tegen.
ITALIAANSCH SUCCES.
De Italianen zouden de heiige stad
Aksoefm zonder strijd hebben bezet.
VERLIEZEN.
De verliezen aan Abessynische zijde
worden geschat op 10.000 dooden en
gewonden, van wie velen op een
fatale wijze zijn gegast met een
mengsel van chlorine.
RAS KOEKSA.
De Abessynische regeering tracht de
beteekenis van het verraad van Ras
Koeksa te verkleinen
Heeft Italië er genoeg van?
In Engeland begint men te geloo-
ven, dat Italië nu reeds genoeg be
gint te krijgen van het roeren in het
Abessynisch wespennest.
ITALIANEN GEÏSOLEERD.
Een groot aantal Italianen zou door
een Abessynischen opmarsch in Eritrea
geheel geïsoleerd zijn.
Voor verdere berichten zie men deze
pagina en pagina Buitenland.
nota en deelde Chevre Jesus mede, dat hij
hem vrij zou laten in de keuze van datum
van vertrek en reisroute.
DZJIBOETI, 15 October. (Havas). Dezer
dagen zijn eenige Engelsche officieren die
zich uitgeven voor journalisten van Dzji
boeti vertrokken naar het vijandelijk front,
waar zij zich gevoegd hebben bij de Abessy
nische troepen.
Het vertrek van deze vrijwilligers geschiedt
buiten weten van den Negus.
ROME, 15 October (Reuter). De chef van
den Italiaanschen generalen staf. maar
schalk Badoglio. is te Massacua aangekomen.
Eeri borgstellingsfonds te
Haarlem.
In beginsel tot stichting besloten.
Wij ontvangen het volgende communiqué:
Op uitnoodiging van den Wethouder voor
Armwezen en Werkloosheidszorg. den heer W.
J. B. van Liemt, is gisteravond ten St-adhuize
in een bespreking met verschillende daarvoor
in aanmerking komende instanties en perso
nen de mogelijkheid tot oprichting van een
z.g. borgstelüngsfonds ook voor Haarlem on
der de oogen gezien. Gebleken is dat liet plan
de volle instemming van alle aanwezigen had.
zoodat men in beginsel tot oprichting van
een dergelijk fonds heeft besloten.
De noodzakelijke financieele basis voor
zoo'n borgstellingsfonds bleek voor een groot
deel reeds te zijn gevonden.
Er is een kleine commissie van vijf per
sonen gevormd, .die een voorloopig schema
zal uitwerken, na zich vooraf in alle bij
zonderheden op de hoogte te hebben ge
steld van het reeds eenige jaren in Leiden
bestaande fonds.
Te Genève werd tot toepassing der financieele
sancties besloten: economische sancties zijn
in studie.
pag. 4
Bij den strijd in Oost-Afrika zouden in totaal
10.000 Abessyniërs gedood en gewond zijn.
pag. 4
Ossche misdadigers worden eindelijk gestraft.
Dag. 3
Vermoedelijk is bij het tragisch ongeluk te
Nigtevegt misdaad in het spel geweest.
pag. 3
De haringdrijfnet-visseherij krijgt maximaal
f 750.000 crediet van de regeering.
pag. 3
Groote feestavond ter eerc van Louis Lumiére.
pag. 6
In beginsel is tot een borgstellingsfonds te
Haarlem besloten.
pag. 1
Laatste berichten.
pag. 7
ARTIKELEN ENZ.
R. P.: De economische Sancties.
pag. 1
Een Hondenleven: Philosophic.
pag. 3
Speciale correspondentie: Het verraad van
Ras Koeksa.
pag. 4
Van onzen Londenschen correspondent: Heb
ben de Italianen er genoeg van?
pag. 1
Frits Schuurman: Het winterseizoen der
H. O. V.
pag. 2
C. J. van T.: Onze 39: M. de Braai.
Dag. 6
Bekende Haarlemmers: Mr. B. IV. Stomps.
pag. 3
Schaakrubriek.
pag. 9