N.S.B.,
voorkom
Radiodistributie gaat
nog dit jaar werken.
Het woord is aan
Rad van avontuur.
Het woord is aan.
Uit Abessynië.
Hei Bdmgtqkde
53e Jaargang No. 16064
Verschijnt 'dagelijks, hehalve op Zon- èn Feestdagen
Dinsdag 5 November 1935
HAARLEM S DAGBLAD
Directie: P. W. PEEREBOOM
en ROBERT PEEREBOOM-
UITGAVE LOURENS COSTER MAATSCHAPPIJ VOOR
COURANT-UITGAVEN EN ALGEMEENE DRUKKERIJ N.V.
Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM
ABONNEMENTENper week 0.25, per maand f 1.10, per 3 maanden
ƒ3.25, franco per post ƒ3.55, losse nrs. ƒ0.06. Geïllustreerd Zondagsblad:
per week 0.05, p. maand 0.22, p. 3 mnd. 0 65. franco p. post f 0.72y3.
Bureaus: Groote Houtstraat 93 Drukkerij: Zuider Buitenspaarne 12
Telefoon No»-: Directie 13082 Hoofdredactie 15054 Redactie 10600
Drukkerij10122, 12713 Administratie: 10724, 14825 Postgiro 38810
Bijkantoor: Soendaplein 37, Haarlem-Noord, Telefoon 12230.
ADVERTENTIëN 15 regels f 1.75, elke regel meer f 0.35. Reclame®
ƒ0.60 per regeL Tarieven regelabonnementen op aanvraag. Vraag en
aanbod 1—4 regels 0.60. elke regel meer ƒ0.15. Onze Groentjes zie
hoofd rubriek.
Gratis Ongevallenverzekering voor betalende abonnés. Levenslange ongeschiktheid 600.-, Overlijden 600.-, Verlies van Hand, Voet of Oog 400.-, Duim 250.-, Wijsvinger 150.-, Elke andere vinger 50.-, Arm- of Beenbreuk 30.—
Idem voor Abonnés op het Geïllustreerd Zondagsblad: Levenslange ongeschiktheid ƒ2000.-, Overlijden ƒ600.-, Verlies van Hand, Voet of Oog ƒ400.-, Verlies Duim ƒ75.-, Verlies Wijsvinger 75.-, Verlies andere vinger ƒ30.-.
Alles indien het gevolg van een ongeval en volgens gratis ten kantore van dit blad verkrijgbare voorwaarden.
DIT NUMMER BESTAAT UIT
TWAALF BLADZIJDEN.
HAARLEM, 5 November.
Het Gele Kruis.
In Duitschland hebben ze nu bepaald dat
automobilisten, die meermalen gesnapt zijn
wegens het in gevaar brengen van de veilig
heid. des verkeers, ertoe gedwongen zullen
worden met een geel kruis op de voorruit te
rijden. De nieuwe strafbepaling is nog jong,
maar men verwacht de eerste geelbekruisten
spoedig op den weg te zien.
Voor wie iets aantrekkelijks zien in de her
leving van historische schandpaal-methoden
moet dit een aantrekkelijke vondst zijn. Ook
vcor alle steenwerpers, die zichzelf zonder
zonden wanen. Want wat zullen zij den geel-
bekruiste fijn kunnen hoonen en uitjouwen!
Nu ben ik heelemaal niet geneigd het op te
nemen voor automobilisten, die verkeersge
vaar opleveren al lokt deze methode mij
heelemaal niet aan maar ik ben gaan na
denken over de praetische toepassing van
den maatregel. En dat nadenken heeft tot de
slotsom geleid, dat men op deze wijze niet met
gelijke maten kan meten.
Er zijn namelijk twee soorten van auto
mobilisten: degenen die om den broode moe
ten rijden en degenen dié (het voor hun ge
noegen doen. De eerste categorie, voorname
lijk bestaande uit beroepschauffeurs en han
delsreizigers, zal het gele kruis moeten slik
ken als het hun toegewezen wordt. De twee
de categorie zal er wat op vinden.
Het schijnt niet moeilijk er wat op te vin
den. Men kan verklaren dat men niet meer
zelf rijdt, en zich door zijn vrouw laj-eai rij
den, of door zijn zoon of dochter. Niemand
kan van de vrouw, zoon of dochter vergen
dat zij, met een folanco-verkeers-strafregis-
tfcer, achter een geel kruis gaan zitten. En nu
neem ik nog de schuld van de pater familias
aan, maar stelt eens dat mevrouw het gele
(kruis heeft verworven? Het is geenszins on
denkbaar. Wat dan? Moet haar echtgenoot
achter haar gele kruis rijden? Natuurlijk
niet.
Deze moeilijkheid lijkt oplosbaar door de
toepassing van een afneembaar geel kruis.
Rijdt men in drukke verkeerscentra dan
(hanteeren de onschuldige leden der familie
de volant en is geen kruis te zien. Komt
men buiten op de stille wegen waar de snel
heden juist zoo groot kunnen worden, dan
hangt de schuldige het gele kruis op -of
vergeet het en begint weer te rennen.
Misschien zal men in Duitschland geen af
neembaar kruis toestaan. Dan dupeert men
alle familieleden van den bekruiste, tenzij
de familie zooveel bezit dat er een tweede
auto voor hen gekocht kan worden.
U ziet dus dat er een ernstige fout in het
systeem zit. De auto is niet de schuldige. De
familie is het evenmin. Men zou dus niet de
auto, maar den dader moeten bekruisen. En
dat kan weer niet. Het is niet zichtbaar door
een beslagen auto-ruit. Ook kan men den
man toch niet geelbekruist laten rondloopen.
als hij niet chauffeert
De categorie beroeps-chauffeurs en handels
reizigers zal ook niet over één kam-des-
rechts geschoren worden. Chauffeurs van
vrachtauto's zullen hun baantje verliezen,
omdat de firma het geen reclame vindt dat er
een geel kruis op haaj^auto staat. Taxi-chauf
feurs zullen werkloos worden omdat niemand
hun vrachtje zal willen wezen. Handelsreizi
gers zullen het ook niet makkelijk hebben,
maar die hebben gewoonlijk geen firma-naam
op hun auto's en kunnen hem wel op eeni-
gen afstand van den klant laten staan. Toch
zullen erbij zijn, die er ook hun baantje door
verliezen, omdat de firma hen als spoorreizi-
gers te traag vindt, en de blamage van het
gele kruis niet riskeeren wil.
Om al deze redenen lijkt mij het gele kruis
geen navolgenswaardige maatregel. Het
straft ongelijk. Het zal de vreeselijkste familie
disputen ontketenen. Het leidt zeker en vast
tot allerlei uitweggetjes. En als men de veilig
heid op den weg ermee dienen wil hetgeen
het m.i. ajleen in theorie doet zal men niet
veel bereiken. Dan zijn intrekkingen van rij
bewijzen heel wat afdoender. En ook beschaaf
der, want wij leven niet in het jaar 1300, met
schandpalen en brandmerken en zoo, maar
in 1935.
R. P.
Orkaan boven Florida.
Miami geïsoleerd.
MIAMI, 5 November (A.NP.) De orkaan
die gisteren boven Florida heeft gewoed,
heeft langs de kust groote schade aangericht
terwijl ook eenige menschen om het leven zijn
gekomen.
Gistermiddag was de stad Miami geheel
geïsoleerd, aangezien niet alleen de boven-
grondsche telegraaf- en telefoonleidingen
door de orkaan waren vernield doch ook de
onaerzeesche kabel van Miami naar Havana
was weggespoeld.
De eerste kabels zijn aangekomen.
Twee duizend abonné's meldden
zich reeds aan.
De eerste kabels voor de Haarlem-
sche radiodistributie zijn vanmorgen
in (het Spaarne aangekomen. De
werkzaamheden zijn reeds begonnen
en over enkele weken zal het werk
in vollen omvang worden aangevat.
Reeds nu hebben zich twee duizend
abonné's voor de distributie aange
meld.
De kabels die vanmorgen naar de opslag
plaats zijn gebracht hebben een totale leng
te van tien kilometer. Dit lijkt misschien
heel wat doch het is niet veel wanneer men
weet dat in totaal drie honderd kilometer
kabel uitgelegd zal moeten worden.
Daarvoor zal o.a. twee en dertig kilometer
straat moeten worden opgebroken, terwijl
ook een gedeelte van het distributienet bo-
vengrondsch is. In het Noorden van Haar-
lemsch is met dit laatste werk al een aan
vang gemaakt.
Over drie weken wordt de eerste spade in
den grond gestoken voor de kabels, die op
vijftig centimter diepte zullen komen te lig
gen. Zooals bekend is worden de twee Ne-
derlandsche stations per telefoonlijn ont
vangen en is er voorts een keuze van drie
andere touitenlandsche stations. De ontvang
toestellen voor deze 'drie andere lijnen, vijf
tien in getal, komen op de zoogenaamde
groenstrook van de gemeente Haarlem aan
den linkerkant van den Zijlweg, gerekend
van de stad af. Deze toestellen worden ech
ter vande Nieuwe Gracht af bediend,
vanwaar ook de hoofddistributie geschiedt
naar de zeven onder-centrales.
De heer A. Fibbe die directeur is van de
uit de radiodistribuanten gevormde naam-
looze vennootschap heeft ons een en ander
verteld over de werkzaamheden en de voor
uitzichten van de Haarlemsche radjpdistri-
tou-tie.
In Nederland zijn reedsacht honderd
distributiebedrijven, waarvan er in de groo
te gemeenten soms wel dertig of veertig zijn.
Het ligt voor de hand dat deze bedrijven
nooit zoo goed kunnen werken als één gróót
bedrijf dat hier in Haarlem komt, alleen
reeds omdat het noodzakelijk beginkapitaal,
dat zeer groot is. ontbreekt.
Voor de Haarlemsche distributie is een
aanvangskapitaal noodig geweest van ruim
f 400.000 dat in tien jaar afgeschreven moet
zijn. Men zal zich afvragen hoe dit mogelijk
is, doch naar de heer Fibbe ons verzekerde
kan men de toekomst gerust tegemoet zien.
Het feit dat er nu reeds twee duizend in
geschreven zijn is een zeer goed voorteeken.
Er zijn distributies geweest die met dertien
abonné's begonnen en na enkele jaren er
vijf duizend hadden.
Het benoodigde aantal van tien duizend in
Haarlem zal zeker worden bereikt. Daarbij
komt nog dat ook aangeslotenen zullen ko
men. die reeds een radiotoestel hebben, om
dat zij overtuigd zijn dat de ontvangst per
muzieklijn vaak beter is dan uit den aether.
De twee duizend die zich nu al hebben op
gegeven zijn over de geheele stad gelijkma
tig verspreid. Zoowel in de dichtbevolkte
buurten als in de wijken waar de woningen
verder uit elkaar staan, is procentsgewijze
het aantal aanvragen hetzelfde.
Vóór Nieuwjaar zullen de aangeslotenen
rondom de zeven centrales reeds een vol
ledige keuze hebben uit vijf programma's
De zeven centrales liggen, zooals men weet:
1. aan den Rijksstraatweg, ten Noorden van
de Jan Gijzenvaart, 2. aan de Stuyvesant-
straat, 3. aan de Kloosterstraat. 4. aan de
Leidschevaart bij de Bavo, 5. aan de Brou
werskade, 6. aan de Van Keulenstraat en 7.
aan de Gasthuissingel.
Bovendien komt op de lijnen van de radio
distributie een politiemeldinstallatie. een in
stallatie voor waarschuwing bij eventueele
luchtaanvallen en een reportagedienst.
De politiemeldinstallatie werkt zoo dat er
in de stad vijftige zuilen worden geplaatst
met telefoontoestellen, waardoor de surveil-
leerende agenten van politie gewaarschuwd
kunnen worden en zelf het politiebureau aan
de Smedestraat kunnen opbellen.
Voor de waarschuwing bij luchtaanvallen
worden de muziekkabels gebruikt. Mocht deze
installatie werkelijk eens noodig zijn. dan
wordt de muziek automatisch stopgezet op
alle vijf lijnen en gaan sirenes loeien, die op
alle straathoeken aangebracht kunnen wor
den. Deze sirenes worden nog niet aange
bracht. doch de aansluitingsmogelijkheid
wordt op eiken straathoek opengelaten. Bo
vendien kunnen langs deze lijnen instructies
gegeven worden door het hoofd der politie.
Voor den reportagedienst zijn op sommige
plaatsen ook aansluitingen gemaakt, waar
door belangrijke gebeurtenissen in de stad
onmiddellijk per distributienet „verslagen"
kunnen worden.
Een dlstributiekabel heeft derhalve geen vijf
lijnen, of tien of twintig, doch er zijn er bij
die.48 politiedraadjes hebben en 92 muziek-
draadjes. De geheele kabel is dan echter toch
nog niet dikker aan 8 centimeter.
Op het oogenbiik werken dertig man aan de
voorbereiding van de aanstaande Haarlemsche
radiodistributie. Wanneer de werkzaamheden
in vollen omvang zullen worden uitgevoerd,
zullen ongeveer twee honderd menschen arbeid
kunnen vinden, doch het vaste aantal arbei
denden aan de distributie zal in de toekomst
ongeveer dertig bedragen.
Over een half jaar zal het geheele net klaar
dal Uw oogen jlechler worden
GROOTE H0UT5TR.137 NAAST L'JXOR
(Adv. Ingez. Med.)
wezen, waarna natuurlijk nog een groot aan
tal personen aangesloten zullen willen worden.
Men rekent er op dat na een jaar tot ander
half jaar de grootste drukte voorbij zal wezen
van aanleg en aansluitingen, maar zooals ge
zegd is. reeds voor het nieuwe jaar begint zul
len zij die om de zeven centrales wonen, ge
distribueerde klanken kunnen ontvangen.
Alg. Vereen, voor Bloem
bollencultuur.
Thans drie candidaten in de vacature-
Krelage.
Maandagmiddag werd opnieuw een bijeen
komst gehouden van voorzitters der af-
deelingcn der Alg. Vereen, van Bloembollen
cultuur ter bespreking van de voorzitters
vacature, ontstaan door het bedanken van
den heer E. H. Krelage.
Men kon niet tot overeenstemming komen
over één candidaat, daarom zullen waar
schijnlijk drie candidaten door verschillende
groepen van afdeelingen worden gesteld.
Dit zouden dan zijn de heeren Dr. Ir. N.
D. Dijt, alhier, vroeger te Texel en oud
afgevaardigde der afd. Texel op de algemeene
vergaderingen, bestuurslid der Vereen, voor
waardevast geld; Mr. F. J. D. Theijse, adj.-
secretaris van den Bond van Bloembollen
handelaars en Dr. A. Verhagen, adj.-secre
taris van de Alg. Vereeni.' voor Bloembollen
cultuur.
Intusschen kan nog niet gezegd worden,
dat met betrekking tot de canditaatstelling
iets vast staat, daar op de bijeenkomst slechts
een betrekkelijk klein aantal voorzitters aan
wezig was.
In nieuwe serie.
Op deze pagina hervatten wij vandaag de
dagelijksche rubriek „Het Woord is aan
waarin wij vroeger reeds een serie kernwoor
den van geleerden, schrijvers, kunstenaars
hebben gegeven. Evenals de oude is de nieuwe
serie natuurlijk internationaal. Het rijk der
Gedachte kent geen grenzen.
,.Vele woorden zijn lang te voet gegaan
voordat het gevleugelde werden", heeft de
Duitsche schrijfster Marie Ebner-Eschenbach
eens gezegd. Misschien kurmen wij er iets
toe bijdragen om eenige waarheden vleugelen
te verschaffen.
Men zou het alvast toewenschen aan dat
korte woord van Cavour (18101861) die
Italië's grootste staatsman van de negen
tiende eeuw is geweest, met welk woord wij
de nieuwe serie wel zeer actueel heropenen.
OPENBARE VERGADERING op VRIJ
DAG 8 NOVEMBER, in den Jans-
sehouwburg.
Sprekers:
G. F. VLEKKE,
Lid der Prov. Staten.
Onderwerp „IN DE BRANDING",
en
TJ. O. v. d. WEIDE,
Gew. Comm. der N. S. B.
Toegangsprijs ƒ0.10. Aanv. 8j4 uur.
Kaarten verkrijgbaar aan de Kring
huizen Florastraat 14 en Frans Hals
plein 7 en des avonds aan de zaal.
Daar heb ik weer in de courant gelezen.
Van een roulette, die men heeft ontdekt,
Het blijkt dus altijd nog wel zoo te wezen.
Dat zulk een gok een felle hartstocht wekt.
Men schaart zich stiekum in de avonduren,
Rondom 't geheime rad van avontuur.
Met het besef dat men het zal bezuren,
Is 't niet direct, dan zeker op den duur.
De overheid waakt er hardnekkig tegen,
Zoodat het er per slot van komen zal,
Hij. die voor 't spel den inval heeft gekregen.
Loopt bij een tweeden inval in de val.
Rien ne va plus, het rad wordt meegenomen,
Terwijl de exploitant in naam der wet,
Als overtreder voor 't gerecht moet komen.
En zelf daarop z'n nummer wordt gezet.
Ik heb het nooit zoo erg goed kunnen
snappen,
Die felle passie vpor 't roulettespel,
Die zelfs de kans aanvaardt van het
betrappen,
Naast het verlies in geld ik dank je wel.
De aarde draait zoo vreemd met alle
menschen,
En er is zooveel gok in ons bestaan,
Dat ik er soms wel minder van zou wenschen.
Nog meer? daar heb ik geen behoefte aan.
P. GASUS.
Italiaansche troepen vreezen
voor wapengebrek.
Als de sancties in werking treden.
(Adv. Ingez. Med.)
ASMARA, 5 Nov. (A.N.P.) Zooals reeds
gemeld gaat de opmarsch van de Italianen in
het gebied van Adi Abo door en in de nog wei
nig bekende bergstreek ten Westen en ten
Zuidwesten van Aksoem, die tot de rivier Ta-
kazee loopt. Men hoopt, dat de Italiaansche
troepen na het gebied van Adi Abo te zijn
doorgetrokken het gebied van de Takazee
stroomopwaarts zullen kunnen volgen en dat
zij de onherbergzame hoogvlakte van Temb^n
kunnen vermijden en zoo mogelijk een wig
kunnen drijven tusschen de Abessynische
strijdkrachten aan het Tsanameer en de meer
oostwaarts geconcentreerde Abessyniërs. Het
bericht heeft grooten indruk gemaakt, dat
Laval en Hoare van meening zouden zijn te
Rome directe onderhandelingen met Mussoli
ni te openen. Indien deze besprekingen niet
tot een spoedige oplossing leiden, zouden de
gevolgen niet te overzien zijn. Van vooraan
staande militaire zijde is namelijk gewezen
op de gevaren, die de toepassing der sanctie
maatregelen op de wapenvoorziening der Ita
liaansche troepen zouden kunnen hebben,
vooral met het oog op het feit, dat de Abessy
niërs rijkelijk van wapens zullen worden voor
zien. Door wapen- en munitiegebrek zouden
de militaire maatregelen, naar men van Ita
liaansche zijde vreest, ten zeerste bemoeilijkt
worden. Een verdere moeilijkheid voor de Ita
liaansche legerleiding is het feit. dat zij noch
op de hoogte is van de bedoelingen noch van
de sterkte van het Abessynische leger, terwijl
de Italiaansche plannen den Abessyniërs zeer
goed bekend zijn. Inmiddels doen hier talrij
ke geruchten de ronde omtrent vrijwillige on
derwerping van Abessynische stamhoofden.
O.a. zou de sultan van Aoessa in het Zuide
lijk Danakilgebied zijn onderwerping hebben
aangeboden en vermoedelijk zijn 20 000 man
ter beschikking van de Italianen stellen. Al
deze berichten dient men echter met het
grootste voorbehoud te aanvaarden.
Gorahai nog in handen der
Abessyniërs.
HARAR. 5 Nov. (Reuter). Gorahai is, naar
men verklaart, nog steeds in het bezit der
Abessyniërs, ondanks de groote schade, aan
gericht door de Italiaansche vliegtuigen, wel
ker optreden, waaraan vrouwen en kinderen
ten offer vallen, den tegenstand der Abessy
niërs slechts versterkt. Men zegt dat de Ita
liaansche colonnes oprukken naar Magalo zon-
Een schip met kabels voor de radiodistributie. Hier zijn tien kilometer van de
driehonderd die uitgelegd moeten worden
Cavour:
In de politiek is niets zoo
dwaas als wrok.
HAUSIEN BEZET.
De stad Hausien is door de Italianen
bezet.
MAKALLE.
De Abessyniërs blijven terug trek
ken, maar volgens berichten uit ge
zaghebbende bron te Addis Abeba
zal de stad tot het uiterste verde
digd worden. Volgens Italiaansche
officieren worden de oprukkende
troepen als bevrijders begroet en is
ook de houding der Koptische gees
telijkheid zeer gunstig voor de Ita
lianen.
LUCHTAANVAL OP ADDIS ABEBA.
De Abessyniërs zijn van meening,
dat Addis Abeba op 18 November, den
dag, waarop de sancties in werking
zullen treden, zal worden gebombar
deerd.
WAPENGEBREK.
Verschillende Italianen vreezen, dat
zij door de sanctiemaatregelen ge
brek aan wapens zullen krijgen.
Voor verdere berichten zie deze pa
gina en pagina Buitenland.
der van de inboorlingen tegenstand te onder
vinden.
Kameell ijders der Italianen rukken op
ASMARA, 5 Nov. (A.N.P.) Van Italiaan
sche zijde wordt medegedeeld, dat de afdee-
ling kameelrijders, die zich bij Renoa Coma
vereenigd heeft met de Danakils, verder op
rukt.
Rust van 48 uur
ROME, 5 Nov. (A.N.P.) De Messagero
meldt van het front, dat gisteravond de troe
pen 48 uur rust hebben gekregen om de ach
terhoede gelegenheid te geven zich bij de
voorhoede aan te sluiten. Bij de hervatting
van den marsch verwacht men. dat gelijktij
dig zal worden opgerukt van het Oosten bij
Abbi Addi, van Agoela en van Dolo. zoodat de
stad Ma kalle in twee dagen bereikt en bezet
kan worden, indien de ingewikkelde rivieren
loop of nieuwe regenval den opmarsch niet
belet. Alle Italiaansche bladen maken melding
van de vrijwillige onderwerpingen, die zouden
geschieden onder leiding van Ras Dagsa Dar-
gile.
De Italiaansche troepen hebben Hausien be
zet; Makalle schijnt toch door de Abessy
niërs te zullen worden verdedigd.
pag. 4
Het Dcenschc kabinet is gereorganiseerd.
pag. 4
Maandag is te 's-Gravenhage overleden dr.
B. C. J. Loder, oud-president van het per
manente hof van internationale justitie.
pag. 3
De Nederlandsche Bank verlaagt het disconto
wederom
pag. 3
De haringinvoer wordt voor den tijd van 7
maanden geregeld.
pag. 3
Verschillende zware Ossche misdrijven zijn
Maandag door de Bossche rechtbank be
recht.
pag. 3
Een voorstel van mr. Van Dam inzake orde
ning in het winkelbedrijf.
pag. 2
Voor Haarlem's Politierechter.
pag. 6
Krijgen werklooze bouwvakarbeiders alleen
Kasuitkeering tijdens de wintermaanden?
pag. 6
Laatste berichten.
pag. 9
ARTIKELEN, ENZ.
R. P.: Het gele kruis.
pag. 1
Speciale correspondentie: Bombardement van
Addis Abeba op 16 November?
pag. 4
Van onzen Brusselschen correspondent: Het
afscheid der Brusselsche wereldtentoonstel
ling.
r>ag, 11
Jhr. dr. J. C Mollerus: De handelsbetrekkingen
China-N. O. Indië.
pag. 3
K. de Jong: Arbcidersmandolineclub „Apollo".
pag. 6
J. B. Schuil over den voordrachtmiddag van
Leo Straus.
pag. 6
J. B. Schuil: Van Deldcn's Revue.
pag. 6
C. J. v. T.: Onze 39. Joh. Visser.
"ag. G
