Regensanctie. Het BeêQHftijlis&e 53e Jaargang No. 16071 Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen Woensdag 13 November 1935 HAARLEM S DAGBLAD Directie: P. W. PEEREBOOM en ROBERT PEEREBOOM. UITGAVE LOURENS COSTER MAATSCHAPPIJ VOOR COURANT-UITGAVEN EN ALGEMEENE DRUKKERIJ N V. Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM. ABONNEMENTEN: per week ƒ0.25, per maand ƒ1.10, per 3 maanden ƒ3.25, franco per post ƒ3.55, losse nrs. ƒ0.06. Geïllustreerd Zondagsblad: per week 0.05, p. maand f 0.22, p. 3 mnd. 0.65, franco p. post 0.72Vz- Bureaux: Groote Houtstraat 93 Drukkerij: Zuider Buitenspaame 12 Telefoon Nos-: Directie 13082 Hoofdredactie 15054 Redactie 10600 Drukkerij: 10122, 12713 Administratie: 10724, 14825 Postgiro 38810 Bijkantoor: Soendaplein 37, Haarlem-Noord, Telefoon 12230. ADVERTENTlëN 15 regels f 1.75. elke regel meer f 0.35. Reclames 0.60 per regel. Tarieven regelabonnementen op aanvraag. Vraag en aanbod 14 regels 0.60. elke regel meer ƒ0.15. Onze Groentjes zie hoofd rubriek. Gratis Ongevallenverzekering voor betalende abonnés. Levenslange ongeschiktheid f 600.-, Overlijden f 600 -, Verlies van Hand, Voet of Oog ƒ400.-, Duim ƒ250.- Wijsvinger Idem voor Abonnés op het Geïllustreerd Zondagsblad: Levenslange ongeschiktheid ƒ2000.-, Overlijden 600.-, Verlies van Hand, Voet of Oog ƒ400 -, Verlies Duim f 75.- Alles indien het gevolg van een ongeval en volgens gratis ten kantore van dit blad verkrijgbare voorwaarden. 150.-, Elke andere vinger f 50.-, Arm- of Beenbreuk f 30.— Verlies Wijsvinger f 75.-. Verlies andere vinger ƒ30.-. DIT NUMMER BESTAAT UIT TWAALF BLADZIJDEN. HAARLEM, 13 November. Colijn verfoeit E. V. De algemeene beschouwingen over de staats- 'begrooting hebben minister-president Colijn gisteren de gelegenheid gegeven, in de Tweede Kamer te verklaren dat hij persoonlijk het stelsel der Evenredige Vertegenwoordiging verfoeit. Let wel: dr. Colijn uitte zich op dit oogenblik persoonlijk, dus niet namens de re geering. Men kan wel met zekerheid aanne men dat er thans geen meerderheid in de Sta- ten-Generaal is voor afschaffing van E. V. en zeker niet de 2/3 meerderheid voor de daarbij vereischte grondwetsherziening. De persoonlijke verklaring van den minister-pre sident toont ook al aan dat de regeering niet eensgezind van meening is op dit punt, zoodat het heusch niet bij de aangekondigde parciëz- le grondwetsherziening aan de orde zal ko men. Wel zou men uit de verklaring van dr. Colijn kunnen afleiden, dat zijn partij, de A.R., op dit punt voornemens koestert en er dus wellicht een programpunt van zal maken met het oog op de Kamerverkiezingen in 1937. Dat de leider der regeering een dergelijke persoonlijke verklaring in een begrootingsrede aflegt is niet gebruikelijk. Onze Haagsche cor respondent vindt het in zijn overzicht van he den „staatsrechtelijk nauwelijks toelaatbaar". Maar dit is geen parlementair kabinet. De mi nister-president had er vlak tevoren de aan dacht op gevestigd, dat het „gisteren juist tien jaar geleden was dat de laatste, parlemen taire regeering aftrad". Dit bedenkelijke jubi leum is niet gevierd. Men erkent algemeen dat het stelsel van extra-parlementaire en zaken kabinetten eigenlijk geen stelsel is, maar een verwording van het régime. Zoolang het slechts als tijdelijk lapmiddel kon gelden om een moeilijken toestand op te lossen, dus bij wijze van „reculer pour mieux sauter" was het wellicht nog verdedigbaar, maar sinds het tot een permanenten toestand ontaard is wordt het eigenlijk algemeen gelaakt. Het heeft geleid tot een regeeringsmethode, waar bij voortdurend de kool en de geit gespaard moeten worden, en de minister-president, die dit moeilijke gemanoeuvreer moet leiden, komt er vanzelf toe „dingen te lanceeren", om het effect te beoordeelen. De bezwaren tegen Evenredige Vertegen woordiging-zijn in den laatsten tijd sterk naar voren gebracht o.a. door prof. Huizinga, die zich in de tweede editie van zijn brochure „Nederland's Geestesmerk" krachtig voor af schaffing van dit z. i. foutief-gebleken kies stelsel heeft uitgesproken. Op dit getij-van- verzet meegaande heeft dr. Colijn het blijk baar nuttig geoordeeld, zijn persoonlijke mee ning uit te spreken. En als dat staatsrechtelijk niet juist is moet men wel constateeren dat het voortvloeit uit de veel grooter staatsrech telijke onjuistheid, dat men tien jaar achter een met extra-parlementaire regeeringen tobt en de huidige minister-president nog geen uit zicht op herleving der parlementaire regee ringen ziet. „De Kamer", zei dr. Colijn, „moet hierbij wel aan invloed inboeten. Zij kan slechts neen zeggen zonder daarop een daad te doen volgen". Ik breng deze dingen naar voren omdat zij belangrijk zijn uit een oogpunt van algemeen belang. Vooral onder degenen die evenals schrijver dezes buiten_de partijpolitiek staan zal men er zich vaak over verbazen dat men in Den Haag doorgaat met een verminkte toe passing van het parlementaire -stelsel zonder dat mert zich blijkbaar ooit ernstig de vraag stelt, hoe lang dit wel moet duren en of men niet naar nieuwe middelen moet zoeken om den toestand te verbeteren. De uiting van den minister-president bewijst alleen dat hij per soonlijk daar wel over denkt, en dat hij den huidigen toestand inderdaad ziet als een vast- loopen in een verkeerde toepassing van het regeerings-stelsel. In hoeverre de Tweede en later de Eer ste Kamer op de persoonlijke verklaring van dr. Colijn zullen reageeren, kan men met belangstelling afwachten. Het is niet gemak kelijk aan te nemen dat de tien jaar tot twin tig zouden worden, en de naaste toekomst zal dus wellicht eenige staatkunde in haar schoot bergen. R. P. Een tijdelijk wethouder. B. en W. schrijven.aan den Raad: De verwachting, dat het lid van ons College, Mr. J. Gerritsz, spoedig na zijn herbenoeming in September j.l zijn werkzaamheden zou kun nen hervatten is tot ons leedwezen niet in vervulling gegaan. Reeds gedurende meer dan een half jaar is het dagelijksch bestuur der gemeente dus onvoltallig. Het spreekt naar onze meening van zelf, dat deze toestand niet kan worden bestendigd. Daar het op dit oogen blik nog niet vaststaat, wanneer de heer Ger ritsz zoover hersteld zal zijn, dat hij zijn taak weder kan opvatten, komt het ons gewenscht voor, dat Uw Raad besluit tot benoeming van een tijdelijken wethouder. Een in te vullen ontwerpbesluit is bij dit schrijven gevoegd. Auto in het Noordhollandsch Kanaal gereden. Drie inzittenden gered. Eén verdronken. In een bocht aan den Zessteden- weg onder de gemeente Landsmeer, even over de grens van de gemeente Amsterdam, is Dinsdagavond een ernstig ongeluk gebeurd. Een auto, waarin vier personen zaten, reed op genoemde plaats in het Noord-Hollandsch kanaal, waar bij een der inzittenden, de ongeveer 40-jarige W. Luyt uit de Peperstraat te Purmerend, verdronk. De drie overige inzittenden konden met de hulp van omstanders op het droge worden gebracht. Een ooggetuige, mej. Hoeve, de eenige, die het ongeluk van nabij aanschouwde, kwam tegen negenen per fiets uit Amsterdam, toen uit de richting Purmerend een auto naderde. In den scherpen bocht, die de weg hier maakt, zag zij den wagen te veel naar rechts uitwijken en met matige snelheid tegen het netwerk botsen, vermoedelijk met het rech tervoorwiel. De auto reed door het hek. dat ter beveiliging dient, en gleed langzaam het water in. Mej. H. waarschuwde onmiddellijk een in de nabijheid wonenden boer, om later met hem naar de bewuste'plaats terug te gaan. Juist toen zij op de plek arriveerden, kroop een vrouw op den wal, terwijl een tweede dame naar den kant zwom. Het waren de echtgenoote van den heer Luyt en een In disch logétje. Een -man, zooals later bleek de 38-jarige heer P. de Vries ui Uithoorn, had zich aan de schoeiing weten vast te klampen en poog de tevergeefs op den wal te komen. Met de hulp van omstanders is hem dit later gelukt. Naar de geredden mededeelden, moest zich in de zich geheel onder water bevindende auto nog een vierde persoon bevinden, de heer W. Luyt uit Purmerend. De Rijksveld- wacht van Landsmeer zoowel als de gemeen tepolitie van het bureau Adelaarsweg te Am sterdam-Noord waren inmiddels gearriveerd, evenals de gealarmeerde brandweer, die on der leiding van hoofdbrandmeester Does di rect aan het werk toog. Geruimen tijd zijn zij bezig geweest om de auto, die gehuurd was bij de garage De Vries en Los te Pur merend, op het droge te halen. Het bleek toen. dat er niemand in zat. Bij het dreggen in de nabijheid heeft men echter korten tijd later het lijk van den heer Luyt opgehaald. Omtrent de oorzaak van het ongeval staat nog niets vast. Regeering kondigt een witboek aan. Over het Italiaansch-Abessynisch conflict. Minister De Graeff deelt in de Memorie van Antwoord aan de Tweede Kamer over de be grooting van Buitenlandsche Zaken mede, dat binnenkort een witboek over het conflict StaliëAbessynië aan de Staten-Generaal zal worden aangeboden. Wat betreft de verdere gedragslijn, in deze door den Volkenbond te volgen, deze zal wor den beheerscht door factoren, waaromtrent op het oogenblik nog geen voorspellingen zijn te doen. Krachtens art. 16 en de door de Volken- bondsvergadering in 1921 aangenomen inter pretatieve resoluties, zou een geleidelijke ver scherping van de sancties moeten volgen in het geval de tot dusver in het oog gevatte maatregelen onvoldoende mochten blijken. Een overgaan tot militaire sanctiemaatregelen ligt vooralsnog niet in de bedoeling en het komt derhalve ondienstig voor, zich in be schouwingen te begeven omtrent consequen ties, die daaruit eventueel voor Nederland zouden kunnen voortvloeien. In dit verband zij aangeteekend, dat be sprekingen te Genève of elders met het oog op de positie van Nederland in Europa en in Ned.-Indië bij een uitbreiding van het con flict niet zijn ingeleid en dat het voorshands niet in de bedoeling van den minister ligt daartoe over te gaan. Nederland en België. Dat in weerwil van een hartelijke wederzijd- sche waardeering. die gaandeweg de betrek kingen tusschen Nederland en België heeft ver helderd en deze thans kenmerkt, nog steeds de vraagstukken, die verband houden met de herziening van de verdragen van 1839, niet tot een oplossing konden worden gebracht, be treurt de minister ten zeerste. Tot dusver bleken op enkele hoofdpunten de wederzijd- sche wenschen nog te ver uiteen te liggen, niettegenstaande ernstige en telkens vernieuw de gemeenschappelijke pogingen om tot over eenstemming te komen. Intusschen, het is geen leeg woord, wanneer de minister verklaart, geen gelegenheid ongebruikt te hebben ge laten. noch te zullen laten, om zich er van te vergewissen, of een waarlijk bruikbare grond slag kan worden bereikt tot het uitwerken eener in beide landen aanvaardbare regeling. In de overtuiging, dat de oplossing van elke moeilijkheid een stap vooruit beteekent, staat hij tegenover regeling van afzonderlijke kwes ties niet afwijzend, echter slechts op den grond slag van wederkeerigheid van concessies. Tot dusver bleek ook voor een bevredigende parti- eele oplossing geen mogelijkheid te bestaan. Voo-loopig geen melksteun- beperking. Uitvoering onmogelijk geacht. Regeering overweegt andere maatregelen. Aanvankelijk zou de beperking van den melksteun ingaan op 1 Juni j.l. Dit Is toen uitgesteld tot 1 Januari en thans heeft minister Deckers be sloten haar niet in te voeren en andere maatregelen te overwegen om te komen tot beperking van de melkpro ductie. Als er geen andere maatregelen mogelijk blijken te zijn. dan zal nog het stelsel der inelksteunbeperking worden ingevoerd. Het besluit van minister Deckers is een ge volg van een schrijven van de drie centrale landbouworganisaties en den Alg. Ned. Zui- velbond, waarin deze verklaarden, dat de ge nomen maatregel om tot melksteunbeperking te komen onuitvoerbaar moet worden geacht. Haarlem in crisistijd. Sombere en verblijdende cijfers. Uit de Statistische Gegevens der gemeente Haarlem over het 3de kwartaal van 1935 ont- leenen wij de volgende cijfers: Werkloosheid. Het gemiddeld aantal werkloozen te Haar lem bedroeg Juli 4304 (3907), Augustus 4493 (3943) en September 4462 (3911). Tusschen haakjes geven wij de cijfers over dezelfde maanden van 1934, waaruit blijkt, dat de aantallen van dit jaar weer belangrijk hooger zijn. De geldelijke uitkeeringen aan valide werk loozen bedragen: Juli f 163.498 (f 165.702) Augustus f 183.343 (f 167.771) September f 190.181 (f 166.441) Bij de tijdelijke werkgelegenheid geheel of gedeeltelijk voor rekening der gemeente ge boden waren werkzaam 453 tot 532 mannen, tegen 344 tot 458 mannen in denzelfden tijd van het vorig jaar. Bouwwerken. Er werd in deze 3 maanden bouwvergun ning gevraagd voor werken die tezamen ge raamd werden op f 760.955 (in 1934: f 806.338 Er werd bouwvergunning verleend voor wer ken tot een totaalbedrag van f 1.004.270 (1934 f 1.081.489». Bij verleden jaar te vergelijken dus weer een kleine daling. De omzet der bedrijven. De omzet van het gasbedrijf was: Juli: 1.745.570 M3. (1 839.787 M3.) Augustus: 1.776.710 M3. (1.855.625 M3.» September: 1.799.252 M3. 1.786.310 M3.) Tusschen haakjes zijn de cijfers over 1934 opgenomen. Daaruit blijkt dus dat voor het eerst in September van dit jaar weer een stijging in den afzet van de gasfabriek is waar te nemen. Wel is de stijging over September nog be langrijk kleiner dan de daling van Augustus, maar toch is het voor de gasfabriek een be langrijk feit. dat in September van dit jaar de productie van dezelfde maand van 1934 werd overschreden. Dit geeft hoop. dat aan de daling van den omzet een einde gekomen is. Het aantal vastrechtgebruikers voor gas was op 30 September 1935 5559 tegen 7305 een jaar te voren. Een belangrijke vermindering dus. Voor electriciteit steeg het aantal vast rechtgebruikers in dat jaar van 11415 tot 11821 De omzet van het electriciteitsbedrijf was in deze drie maanden 7.721.326 K.W.U. tegen 7.480.536 K.W.U. in dezelfde maanden van 1934. Dit is dus een stijging van ongeveer 241.000 K.W.U, of ruim 3 pet. De waterleiding leverde 573.172 M3. water af, tegen 597.190 in 1934, zoodat hier een ver mindering is te constateeren. (De heer Veraart, regenmaker, acht het mogelijk, dat zijn lange serie proefnemingen van invloed zijn geiceest op het weer in Abessynië. De heer Veraart, ons aller regenmaker. Heeft verre van zijn pogingen gestaakt. Integendeel hij zoekt voortdurend vaker. Naar 't beste middel, dat den regen maakt. Als in een land de regen valt bij stroomen. (Dit feit is door de4 wetenschap ontdekt). Kan 't een paar dagen later ervan komen, Dat ver van daar de hemel leelijk lekt. In Abessynië viel dit jaar heel lang regen. Zelfs na 't seizoen en dit was abnormaal. De modder bleef op d' Abessynsche *egen. De zonnestraal week voor den regenstraal. Maar in dien tijd was hier Veraart aan 't spuiten. Al heeft u 't niet gemerkt, want het bleef droog. Maar Abessynie bleef er daarom niet buiten. Daar kletterde de regen van omhoog. Nu is de vraag: die Abessynsche regen. Was dat soms nattigheid van 't merk Veraart? 'k Beweer het niet. maar 'k spreek het ook niet tegen, Ik ben een leek, wat is mijn oordeel waard, Maar 't ware schoon, wanneer Veraart intusschen, Harder dan ooit met pogen voort zou gaan, Als hij daardoor den oorlogsbrand kon blusschen. Had hij voorwaar een nobel werk gedaan. Dan kan 't verhaal der toekomst zoo besluiten: Toen kwam Veraart en met zijn lange spuit Als watersanctie die niet was te stuiten, Blies hij, neen goot hij, dezen oorlog uit. P. GASUS. De bevolking van Haarlem. Interessante cijfers. De bevolking van Haarlem is in het 3de kwartaal van i935 gestegen van 130469 tot 131045. Haarlem blijft dus nog steeds in het zelfde tempo groeien, in tegenstelling met Amsterdam dat den laatsten tijd in bevolking eenigszins daalt. In een jaar tijds zijn wij nu gestegen van 128509 tot 131345. een vermeerdering van 2536 of bijna 2":,. Er zijn thans 62610 mannen en 68435 vrou wen. In deze 3 maanden kwamen 501 Amster dammers te Haarlem wonen, terwijl 304 Haar lemmers naar Amsterdffoi verhuisden. Voor enkele andere gemeenten zijn de cijfers: Uit Bennebroek 13, naar Bennebroek 5 Uit Bloemendaal 107, naar Bloemendaal 140. Uit Haarlemmerliede c.a. 4. naar Haarlem- merliede 33. Uit Heemstede 127, naar Heemstede 145. Uit Velsen 120. naar Velsen 143. Het geboortecijfer was over de maanden Juli, Augustus en September 16.95, 18.63 en 15.32 Het sterftecijfer 6.67. 6.93 en 6.63 In de laatste 3 maanden werden 279 huwe lijken voltrokken, waarvan er 118 kerkelijk werden ingezegend. Vreemdelingen. In dit kwartaal vestigden zich te Haarlem 31 mannen en 150 vrouwen van vreemde na tionaliteit, daarentegen vertrokken 52 man nen en 153 vrouwen. Het aantal mannen van vreemde nationaliteit is dus gedaald. Ei- vestigden zich hier sinds 1 Januari: 2 Amerikanen, 7 Belgen, 376 Duitschers, 3 En- gelschen. 2 Hongaren, 7 Italianen, 44 Oosten rijkers, 2 Polen, 28 Tsjechoslowaken, 8 Zwit sers, 7 van andere nationaliteiten en 29 zon der nationaliteit. De Grieksche delegatie, die naar Londen is gereisd om koning George naar ziin land te begeleiden. V. 1 n. r,: Balamos, president van de Nationale Vergadering, Mavromichalis, minister van verkeerswezen en generaal Papagos. minister van oorlog. De foto werd te Londen genomen na de ontvangst bij den koning r Het woord is aart.... Emanuel Wertheimer: Zonder maskers zouden de menschen elkaar in 't geheel niet meer herkennen. ITALIëS NOTA. In de Italiaansche nota, welke aan verschillende regeeringen is toege zonden. wordt er op gewezen, dat de bevolking in het bezette deel van Abessynië de Italianen als bevrijders begroet. Voorts wordt de rechtsgel digheid der sancties betwist. .ADDIS ABEBA VERRAST. Te Addis Abeba zou men ten zeerste verrast zijn door den snellen op- marsch der Italianen. Men is van meening, dat de Abessyniërs hun tactiek moeten wijzigen. Voor verdere berichten zie men pa' gina Buitenland. Arsenicumvergiftiging in Fort de Koek. Zeventig bruiloftsgasten ziek. PADANG. 13 Nov. (A.N.P.) Tijdens een huwelijksfeest te Fort te Koek zijn zeventig gasten onwel geworden. Vier kinderen zijn inmiddels overleden, terwijl de andere zie ken in zorgwekkenden toestand verkeeren. Een geneesheer constateerde dat er zich arse nicum in het eten heeft bevonden. De kwes tie is in onderzoek. EEN GEMAKKELIJKE VOORWAARDE. Wanneer U iets hebt te vragen of aan te bieden, dan kan dit met succes per advertentie gebeuren. Maar dan is de. overigens ge makkelijke, voorwaarde, dat het met een Groentje in Haarlems Dagblad gebeurt. Geen middel is goedkooper en geen zekerder. HET GEKNOEI OP DE GROENTEMARKT. In ons vorig nummer plaatsten wij, na in formatie bij de politie, bijzonderheden over het geknoei op de groentemarkt. Daarin deel den wij o.a. mede. dat de groentehandelaar S., die. evenals de twee andere verdachten na onderzoek der zaak weer op vrije voeten gesteld werd, bekend had. De betrokkene ver zekerde ons evenwel, dat hij steeds met stel ligheid ontkend heeft aan het geknoei debet te zijn. De inhoud der Italiaansche nota aan de regeeringen. pag. 4 Duitschland verbiedt den uitvoer van een aantal levensmiddelen en grondstoffen. pag. 4 Japansche marinesoldaten zijn aan land gezet in de internationale nederzetting van Sjang hai. Dag. 4 Minister Oud heeft aangekondigd, dat de om zetbelasting mogelijk niet verhoogd zal worden. pag 3 De goudvoorraad van de Nederlandsclie Bank is wederom toegenomen. pag. 3 Te Losser zijn twee personen gearresteerd, verdacht van brandstichting. pag. 3 In September is de omzet der gasfabriek te Haarlem weer gestegen. pag. 1 De heer Veraart heeft weer proefnemingen gedaan te Haarlem. pag. 6 De 18e partij tusschen Euwe en Aljechin is na 16 zetten remise gegeven. pag. 10 Laatste Berichten. pag. 9 ARTIKELEN, ENZ. R. P.: Colijn verfoeit E.V. PaS- 1 Speciale correspondentie: Snelle Italiaansche opmarsch verrast de Abessynische regeering. pag. 4 Mr. E. Elias: Goed-llaagsche zorg voor de jeugd. Pag. 3 Van onzen Weenschen correspondent: Groeiende monarchistische beweging in Oostenrijk. pae 4 J. H. de Bois over Haarlem's kunstschatten. pag. 3 J. H. de Bois: Een interessante verzameling van Oude Teekeningen in Fodor. uae. 7 K. de Jong: Concert der H.O.V. pag. 7 G. J. Kalt over de uitvoering van het Noor. derkerkkoor. pag. 7 Schaakrubriek. pag. 10

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1935 | | pagina 1