Begrooting van Binnenlandsche Zaken
goedgekeurd.
Scherpe spreektijdrantsoeneering in de Tweede Kamer.
ZATERDAG 16 NOVEMBER 1935
HAARLEM'S DAGBLAD
3
Een halve eeuw geleden
Uit Haarlem's Dagblad van 1885.
16 November:
Door den heer Maju, van Amsterdam,
bekend door zijn voorstellingen op na
tuurkundig gebied, zal op 23 Nov. a.s. in
den schouwburg alhier, een voorstelling
worden gegeven, waarbij de nieuwste
vindingen zullen voorkomen, en wel le.
De nieuwste vindingen op microscopisch
gebied, 40 millioen malen in oppervlakte
vergroot en no. 2, de heer Maju noemt
het de wonderbaarlijke, prachtige na
tuurverschijnselen van het licht (pola
risatie door projectiel, de ontbinding
van het licht in al zijn schitterende
kleurenpracht. Het zijn op deze schaal
zeker ongekende en zeer schoone
proeven,
N. S. B.-penetratie in de
A. V. R. O.
Een waarschuwing van den heer Vogt.
In de Radiobode van deze week schrijft de
heer W. Vogt over N.S.B.-penetratie in de
A. V. R O. Énkele bladen hadden n.l. melding
gemaakt van pogingen om N. S. B.-candidaten
bij de komende provinciale verkiezingen in het
bestuur te brengen. De schrijver zegt o m.:
..Wij kennen de staatkundige gezindheid van
de meeste candidaten niet met zekerheid en
het ligt niet op onzen weg die te openbaren
omdat wij ons dan met iets zouden gaan be
moeien. dat in een vereeniging als de A.V.R.O.
geen publieke zaak mag zijn.
Wel is het voor ons komen vast te staan,
dat onder de candidaten voor iedere provincie
waarin straks gekozen moet worden, zich in
derdaad personen bevinden, die behooren tot
de N. S. B.
Er is voorts weinig scherpzinnigheid voor
noodig. om uit het feit. dat in alle provincies
N. S. B.-candidaten zijn gesteld, te besluiten
tot de gevolgtrekking dat hier van een geor
ganiseerd optreden sprake is.
Er bestaat dus inderdaad de kans, dat er
straks 18 N. S. B.'ers tot A. V. R. O.-bestuur
ders worden gekozen. Wij komen nu aan de
beantwoording van de veel delicater vraag, of
in deze mogelijkheid een A.V.R.O.-belang of
een A.V.R.O.-gevaar ligt".
De heer Vogt is van oordeel, dat het op ge
organiseerde wijze pogen te vermeesteren van
de bestuursfuncties in de vereeniging, niet in
het belang van de A. V. R. O. is, want, zoo
schrijft hij:
„Wanneer deze opzet zou slagen, zou de
A. V. R. O. eerlang ophouden te zijn, wat zij
altijd geweest is en wat voorwaarde is voor een
bloeiend, gezond harmonisch ontwikkeld en
geleid leven: de algemeene omroep, waarbin-»
nen duizenden met uiteenloopende overtui
ging over den zin van leven en dood, over het
aangezicht der maatschappij en over de hand
van het gezegd, geestelijk ongewapend, te za-
men kunnen leven en arbeiden aan den op
bouw en de instandhouding van een der gaaf
ste cultureele monumenten, die de Nederland-
sche maatschappij zich heeft weten te schep
pen".
Naar zijn oordeel zal het nu aan ieder A. V.
R. O lid in de provincies, waar straks gekozen
moet worden, duidelijk zijn, dat van hen ver
wacht wordt, dat hij zich uitspreekt.
MR. L. A. RIES VOLGT
MR. VAN DOORNINCK OP.
Bij Kon. Besluit is benoemd tot thesaurier-
generaal bij het departement van Financiën
mr. L. A. Ries als opvolger van mr. dr. A. van
Doorninck, van wien mr. Ries tot dusver
plaatsvervanger was.
Minister Van Scha ik over
politieke actie.
In de Memorie van Antwoord over de
Justitiebegrooting.
Minister Van Schaik zegt in de Memorie van
Antwoord op de Justitiebegrooting. dat de re
geering bezwaarlijk kan toegeven, dat er reden
is om te spreken van een zwakke houding der
regeering tegenover de actie der N.S.B. Ver
schijnselen als „machtsvorming" zijn van den
besrinne af nauwlettend gadegeslagen.
Een strafvervolging tegen de „Tribune" is
ingesteld, hoewel de behandeling ter terecht
zitting tot dusverre niet heeft plaats gehad.
De regeering veroordeelt ten sterkste de
critiek die in geschriften en in vergaderingen
van extremistische partijen wordt gevoerd en
die allengs is gezonken tot een dusdanig
peil, dat zij ook door den meest weiwillenden
beoordeelaar alleen kan worden verklaard als
Papoea's vermoord en beroofd.
I
Negen slachtoffers.
een voortgezet streven om door het verbreiden
van halve waarheden, leugens en laster en
door het geven van een tendentieuze voorstel
ling van zaken het bestaand gezag in de oogen
van de massa aan te randen, zulks ten bate
MERAUKE. 15 Nov. (Aneta) Te Tanah
Merah is bericht binnen gekomen dat leden
van de Mendobo-stam negen Papoea's ver
moord hebben, die na in Tanah Merah werk
zaam te zijn geweest, naar hun haardsteden
terugkeerden. Het doel van den overval was
berooving van de Papoea's van verschillende
artikelen, welke zij t-e Tanah Merah hadden
verdiend. Daar de militairen thans elders pa
trouilleeren is op het oogenblik geen patrouil
le beschikbaar om een onderzoek in te stellen.
De laatste vonnissen in de
Ossche zaken.
Officier teekent hooger beroep aan.
's-HERTOGENBOSCH. 15 November. De
officier van justitie bij de rechtbank te 's-Her-
togenbosch is in hooger beroep gegaan van de
vonnissen in de Ossche strafzaken van 14 No
vember, waarbij de verzekeringsagent Th. K.
uit Tilburg werd vrijgesproken van uitlokking
van den roofoverval te Uden en van heling:
H. A. van der P. („De Rut") en A. J. H. („De
Jonge Toon de Soep") wegens den roofoverval
en den roofmoord te Oyen resp. tot 12 en 10
jaar gevangenisstraf werden veroordeeld; P.
de B. terzake van den roofoverval tot één jaar
en zes maanden en J. P. C. voor den roofover
val en moord op J. van der Pas tot zestien jaar
srevangenissti-af werd veroordeeld.
TWEEDE KAMER
Zeer sceptisch tegenover
kolonisatie in Suriname.
Oordeel van Dr. Colijn.
Circulaire misleidend genoemd.
Treinontsporing bij Gouda.
Zestal goederenwagens uit de
rails.
Geen persoonlijke ongelukken.
Mijne Heeren, ik hoop, dat deze hulpmiddelen om de viotte afdoening van de veie werkzaamheden
mogelijk te maken, niet noodig zullen zijn.
van een eng begrepen partijbelang.
Dat de regeering tegenover het hier bedoel
de verschijnsel niet werkeloos staat, is uit
talrijke strafvervolgingen reeds gebleken en
kon nog dezer dagen blijken uit de strafver
volging ter zake van een aantal uitlatingen in
't weekblad „Volk en Vaderland" van 26 Octo
ber j.l., door den officier van justite te Utrecht
ingeleid. Men kan zich verzekerd houden, dat
de regeering zich zal inspannen, het gesig
naleerde kwaad zoo krachtig mogelijk t«
onderdrukken.
Tegen de ongewenschte verschijnselen,
welke zich bij colportage voordoen, zal met
kracht worden opgetreden. Waar en zoolang
colportage geoorloofd is, behoort zij ook af
doende door de politie te worden beschermd.
De regeering ontveinst zich de verre
strekking van een herziening van
enkele grondwettelijke bepalingen
niet. Zij hoopt echter hierdoor '1>e-
palingen, welke de vrijheid nog meer
inperken te kunnen voorkomen. Het
zou, gezien ons volkskarakter en onze
nationale traditie, zeer te betreuren
zijn indien de vrijheid van meenings-
uiting. tegelijk een der beste waar
borgen voor een goed openbaar be
stuur, hier te lande ernstig zou moeten
worden aangerand.
De pensioenen van het spoorwegpersoneel.
DEN HAAG Vrijdag.
De regeling van "werkzaamheden leverde
geen aangename surprises op, ook al kwam
Sinterklaas er even bij te pas. Dit alleen om
vast te stellen, dat dien avond de Kamer ten
minste niet zal vergaderen (doch wel den
avond te voren), terwijl er overigens tot Kerst
mis toe elke week Dinsdags en Donderdags
weer after-dinner-bijeenkomsten zullen plaats
hebben.
Nadat dit was komen
vast te staan, kon Mi
nister de Wilde zijn
rede voortzetten, om
bij de verdediging van
zijn begrooting zich
tevens vrij te pleiten
dit probeerde hij
tenminste van het
hem van tal van kan
ten gemaakte verwijt
dat hij, vooral door zijn
dwingende bemoeiing
met de aanpassing dei-
sa larissen en loonen
van provinciaal- en ge-
meenie-personeel Vrouwe Autonomie zou be
lagen. Zijne Exc. heeft voor deze dame juist
den grootsten eerbied. Zijn heele leven lang
heeft hij als een ridder tot dusverre voor haar
gestreden. Maar wil er gezonde gemeentelijke
autonomie zijn, en deze gehandhaafd kunnen
blijven, dan is het noodig zekere eischen te
stellen in zake het behoud van een gezonden
financieelen toestand. Zonder krachtige maat
regelen om te komen tot een sluitend budget
kan de gemeentelijke autonomie niet blijven
bestaan. Financieele onafhankelijkheid Is voor
waarde voor autonomie. Verleent de Regee
ring hiertoe geldelijken steun, dan is het oefe
nen van controle harerzijds onvermijdelijk en
logisch. Dank zij het optreden van den Haag,
is de budgetaire toestand der gemeenten over
het algemeen sinds 1932, toen het aantal ge
meenten met een nadeelig saldo 770 bedroeg,
bepaald verbeterd: thans is dit cijfer (in 1934)
tot 472 gedaald.
Na de autonomie kwam het krankzinnigen
wezen op de proppen, dat Mevrouw de Vries—
Bruins (s.d.) nog altijd overgebracht wil zien
naar de afdeeling Volksgezondheid van So
ciale Zaken.
Bij „Armwezen" drongen Mevr. Mr. Bakker—
Nort (v.d.) en de heer v. d. Zaal (a.r.) aan op
verbetering der steunverleening van de be
hoeftige Nederlanders in den vreemde, met
name in Duitschland. Het hier te lande door
Duitschers verrichte werk zou huns inziens
veel beter kunnen worden opengesteld door
behoeftige Nederlanders van over de grenzen;
naar verhouding zouden er hier 2500 Duit
schers mogen werken, doch het zijn er liefst
dertig maal zooveel!
De heeren Duymaer v. Twist (a.r.), de Visser
(comm.), Krijger (c.h.) en Drop (s.d.) kwamen
voor de behoeftige schippers op, terwijl laatst
genoemde afgevaardigde evenals Mr. Boon
(lib.) er op aandrong de natuurlijk alleen
bona fide spaarzegelkassen aan de bepalin
gen der geldschieterswet te onttrekken.
Als de een dezer dagen verschijnende wij
ziging dier wet aan de orde komt zal men
daarover kunnen discussieeren. doch aan
vankelijk scheen de Minister voor het door
de zooeven genoemde heeren aanbevolen
denkbeeld met veel te voelen. Over de be
hoeftige schippers zal hij met Minister Slin-
genberg spreken en met zijn collega de
Graeff zal hij nog eens nagaan wat er voor
de behoeftige landgenooten in Duitschland
te doen valt.
Zonder hoofdelijke' stemming alleen de
communisten en Sneevliet de revol.-socialist
lieten aanteekenen dat ze tegen waren
ging Binnenlandsche Zaken er door. waarna
de wijziging der Pensioenwet voor de Spoor
wegambtenaren aan de orde kwam. Aanvan-
kelijk had het ont-
mêÊ au werp de Kroon wil-
•- ien machtigen om de
kJBr* ™i§| wijzigingen der wet
bij Koninklijk besluit
door te voeren. Bij de
I Memorie van Ant
woord onderging het
pk JfelÉ voorstel 'echter een
§tg Jpf gedaantewisseling.
TfÉr Thans vroeg het de
ÏHBk. Li.jfjji- korting op de reeds
loopende pensioenen
tot maximaal 15 pet.
j. a dc wilde (a.r.) te beperken; in af
wachting eener na
dere berekening zou dan een korting van 10
pet. worden toegepast en dit in elk geval het
eerste jaar, ook al zou inmiddels blijken dat
de korting, die dan bij Koninklijk besluit zou
worden bepaald, toch hopger zou moeten
wezen.
De heer v. Braambeek (s.-d.) wilde van
meer beperking dan hoogstens 10 pet. niet
weten, wenschte de weduwen- en weezen-
pensioenen buiten de korting te doen vallen
en de machtiging voor de Kroon tot wijzi
ging der pensioenen te schrappen. Een an
dere amendeeringspoging ondernam de heer
Amelink (a.-r.), die de korting niet wil laten
toepassen op de pensioenen tot f 500 en op
de hoogere pensioenen niet zooveel gekort
wenscht te zien, dat ze beneden dat bedrag
zouden dalen. Maar zelfs indien het ontwerp
in den zin van den heer v. Braambeek ge
wijzigd mocht worden zou hij toch tegen
stemmen, want verlaging der toegekende
pensioenen acht hij onaanvaardbaar als een
aantasting van verkregen rechten. Zijn
amendement kreeg den steun van den heer
Hermans (R.-K.) Deze afgevaardigde ver
klaarde o.m. het te betreuren, dat niet eerst
de wijziging der Pensioenwet 1922 (voor het
Overheidspersoneel) werd behandeld, aange
zien die gewijzigde wet dan gemakkelijk
richtsnoer zou kunnen blijven voor de spoor
wegpensioenen. Nagenoeg dezelfde gedachte
hing mevrouw Bakker-Nort aan. Ook zij vond
de voorgestelde korting te hoog. omdat hier
door de verhouding tusschen loonen en pen
sioenen op onredelijke wijze verstoord zou
worden.
Minister van Lidth de Jeude vertelde van
daag echter reeds volgende week voort
zetting dat de Regeering zeer ernstige fi
nancieele bezwaren heeft tegen verdere te
gemoetkoming.
E. v. R
In antwoord op de vragen van het Tweede-
Kamerlid dr. A. A. L. Rutgers, in verband met
een namens den raad van bestuur van de
stichting Nieuw Holland aan de colleges van
burgemeester en wethouders in Nederland ge
zonden circulaire, waarin financieele steun
wordt gevraagd voor de door de stichting voor
genomen kolonisatie in Suriname, heeft de
minister van Koloniën medegedeeld, dat in
derdaad dergelijke steun ad 25 per gemeente
is gevraagd.
Dat de minister adhaesie aan het
plan zou hebben betuigd, zooals de cir
culaire vermeldt, ontkent hij. De mi
nister heeft dan ook, zoodra hem een
exemplaar van de bewuste circulaire in
handen was gekomen, aanleiding ge
vonden zijn ambtgenoot van Binnen
landsche Zaken te verzoeken, de aan
dacht van de gemeentebesturen op de
misleidende mededeelingen daarin te
willen doen vestigen.
Aan de heeren Hartsinck en Van Straaten
is van de zijde van den minister reeds meer
malen te kennen gegeven, dat de regeering
zich niet met hun kolonisatieplan kan inlaten
en dat daaraan geen verder gevolg behoort te
worden gegeven, voor en aleer een ter plaatse
ingesteld grondig onderzoek mocht hebben
aangetoond, dat de uitvoerbaarheid van het
plan ten aanzien waarvan minister Colijn
overigens bijzonder .sceptisch gestemd is - niet
uitgesloten moet worden geacht.
GOUDA. 15 November. Hedenmorgen te
ongeveer 5 uur is door het ontijdig omtrekken
van een wissel trein 5600 een goederentrein
welke op weg was naar Rotterdam gedeel
telijk ontspoord. Een zestal wagons is uit de
rails geloopen. Persoonlijke ongevallen zouden
niet hebben plaats gehad. De vertraging, welke
ten gevolge van dit ongeval in het treinver
keer ontstond, was in den loop van den mor
gen in zooverre hersteld, dat het verkeer over
een ander spoor werd geleid. Het noodige per
soneel is met materiaal ter plaatse, teneinde
het versperde spoor zoo spoedig mogelijk vrij
te maken.
Ook clearing met Italië stop
gezet.
Als gevolg van de sancties.
Door de toepassing van de financieele en
economische sancties tegen Italië door ons
land wordt ook het clearingverdrag uitge
schakeld.
Na 18 November zal, omdat Immers opdien
datum de import van Italiaansche goederen
wordt stopgezet, storting op de Nederlandsche
clearingrekening nog slechts kunnen plaats
vir.den voor goederen, die vóór dien datum
verladen zijn, zulks in overeenstemming met
de uitzonderingsbepaling in art. 4 sub 1 van
het invoerverbod-besluit. Stortingen op de
Italiaansche clearingrekening voor betaling
van Nederlandschen export naar Italië wor
den echter na 18 November niet meer aan
vaard, en daarop bestaat geen uitzondering.
door Piet van der Hem.
