Damd
uel.
Hei Bdauytiikste
aae Jaargang no. loiua
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen
Zaterdag 28 December 1935
HAARLEM S DAGBLAD
Directie: P. W. PEEEEBOOM
en ROBERT PEEREBOOM.
UITGAVE LOURENS COSTER MAATSCHAPPIJ VOOR
COURANT-UITGAVEN EN ALGEMEENE DRUKKERIJ N.V.
Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM.
ABONNEMENTEN: per week ƒ0.25, per maand ƒ1.10, per 3 maanden
3.25, franco per post ,£3.55, losse nrs. ƒ0.06. Geïllustreerd Zondagsblad:
per week 0.05, p. maand 0.22, p. 3 mnd. 0.65, franco p. post 0.72*4.
Bureaux: Groote Houtstraat 93 Drukkerij: Zuider Buitenspaarne 12
Telefoon Nos-: Directie 13082 Hoofdredactie 15054 Redactie 10600
Drukkerij: 10122, 12713 Administratie: 10724, 14825 Postgiro 38810
Bijkantoor: Soendaplein 37, Haarlem-Noord, Telefoon 12230.
ADVERTENTIëN 1—5 regels f 1.75. elke regel meer 0.35. Reclame!
0.60 per regeL Tarieven regelabonnementen op aanvraag. Vraag en
aanbod 1—4 regels 0.60. elke regel meer ƒ0.15. Onze Groentjes zie
hoofd rubriek.
Gratis Ongevallenverzekering voor betalende abonnés. Levenslange ongeschiktheid 600.-, Overlijden 600.-, Verlies van Hand, Voet of Oog ƒ400.-, Duim ƒ250.- Wijsvinger 150.-, Elke andere vinger 50.-, Arm- of Beenbreuk 30.—
Idem voor Abonnés op het Geïllustreerd Zondagsblad: - Levenslange ongeschiktheid ƒ2000.-, Overlijden ƒ600.-, Verlies van Hand, Voet of Oog ƒ400-, Verlies Duim ƒ75.- Verlies Wijsvinger f 75.-. Verlies andere vinger 30.-.
Alles Indien het gevolg van een ongeval en volgens gratis ten kantore van dit blad verkrijgbare voorwaarden.
DIT NUMMER BESTAAT UIT
ZESTIEN BLADZIJDEN.
HAARLEM, 28 December.
In Memoriam.
Met ontsteltenis en met diep leedwezen
hebben wij het plotseling overlijden verno
men van twee stadgenooten, die tot de
besten en bekwaamsten gerekend werden:
Mr. J. H. Thiel en Mr. Dr. J. J. M. Noback.
Plotseling neergeveld door een hevige ziekte,
gingen beiden binnen enkele dagen heen. De
eerste op reeds hoogen leeftijd, maar tot het
laatst toe zoo krachtig, pittig en energiek
dat men moeite had in zijn 72 jaren te ge-
looven; de tweede, in de volle activiteit van
zijn drukke en veeleischende taak, waaruit
hij even verpoozing was gaan zoeken in
Zwitserland. Slechts 48 jaar oud stierf hij
•ver van hier, in een hotel te Klosters.
Elders in dit nummer herdenken wij bei
der zeer belangrijken arbeid ten bate der
gemeenschap; een afzonderlijk woord ter
herinnering aan deze twee nobele en flinke
mannen moge er op deze plaats aan toege
voegd worden.
Mr. J. H. Thiel, in zijn jeugd onderwijzer,
later fabrikant, man van buitengewone
energie en karakter, ging op lateren leeftijd
in de rechten studeeren, vestigde zich als
advocaat te Haarlem, had hier in korten tijd
een der voornaamste advocaten-kantoren,
maakte in de jaren 19041913 als vrijzinnig
democraat deel uit van den gemeenteraad,
was 2 jaar wethouder van Onderwijs, werd in
1917 districts-schoolopziener te Amsterdam
en 1919 inspecteur van het Handelsonderwijs,
moest in 1928 zijn functie neerleggen wegens
het bereiken van den 65-jarigen leeftijd,
bleef niettemin op velerlei gebied actief
Het citeeren van deze enkele voornaamste
functies er waren er veel meer ken
merkt al den veelzijdigen werker. Er waren
veel bekwaamheden in mr. Thiel vereenigd:
die van den kundigen onderwijs-man, van
den zeer scherpzinnigen jurist, van den on-
dernemenden zakenman, van een politicus
die zijn overtuiging en levensopvatting steeds
getrouw bleef.
Wie hem gekend hebben zullen hem allen
herdenken als een man van karakter en van
hooge beginselen. Hij had het leven en den
arbeid lief; hij bleef zich tot zijn laatste da
gen toe met dezelfde kernachtige intelligen
tie voor de openbare zaak ir eresseeren, en
algemeen hechtte men tot het laatste toe
hooge waarde aan zijp. oordeel.... en ver
trouwde hem. De gave, een zaak in haar
kern te begrijpen en in haar hoofdpunten te
formuleeren was en bleef hem in buitenge
wonen mate eigen. Hij vond den weg tot op
lossing en of die moeilijk was of niet maakte
voor hem geen verschil. Hij zette door.
Het was teekenend voor een man als Thiel
dat hem op hoogen leeftijd nog werd ge
vraagd de voogdij te aanvaarden over de
minderjarige kinderen van een gestorven
vriend.
Op aandrang der familie aanvaardde hij
ook die taak met opgewektheid en met de
intense belangstelling, die hem in alles ken
merkte. Op velerlei gebied was hij nog actief
en hielp hij anderen. In een tijd waarin
zooveel, wel eens te veel, over cumulatie van
functies gepraat wordt doet het goed een
man als deze te herdenken die zoo ontzag
lijk veel belangeloos gedaan heeft, om an
deren te helpen. Hij wist dat hij dat goed
kon, en hij deed het graag. Voor velen is hij
een steun en een vriend geweest, een rots
waarop men altijd bouwen kon. Zijn nage
dachtenis is de zeer mooie herinnering aan
een sterk man, een eerlijk mensch die een
groote taak in het leven heeft vervuld.
Mr. Dr. J. J. M. Noback, die studeerde te
Amsterdam en daarna eerst als leeraar in
onze stad bijzondere gaven toonde hij was
een geboren docent en zeer boeiend redenaar
vond later zijn levenstaak in het secre
tariaat van de Centrale der Nederlandsche
Werkgeversvereenigingen. Hij was ook secre
taris van de Vereeniging van Werkgevers in
het Metaalbedrijf, en hij bekleedde vele an
dere functies waaronder gedurende gerui-
men tijd het secretariaat van de Haarlem-
sche Gezondheidscommissie.
Voor hem was in het leven een moeilijke,
gecompliceerde en vaak zeer ondankbare taak
weggelegd waarvan hij zich met groote toe
wijding en met bijzondere scherpzinnigheid en
kennis van zaken kweet. De Nederlandsche
industrie en haar nooden kende hij als zeer
weinigen, in de verhoudingen van het arbeids
vraagstuk was hij volkomen thuis, en in tal-
looze onderhandelingen was deze bescheiden
man het middelpunt. In Den Haag,, bij de re-
geeringsdepartementen, kende men ook wel
zeer goed zijn groote begaafdheid en activiteit
Wie Noback goed gekend hebben weten dat
hij een zeer gevoelig mensch was. die zich
de nooden der tijden sterk aantrok. Hij had,
Wij zijn ternauwernood bekomen
Van de sensatie van het schaak,
Of er zijn duidlijke symptomen
Van damemotie-in-den-maak.
Ook hier staat voor de corypheeën
De hoogste titel op het spel,
Ook hier bereiden zij getweeën
Zich voor op een verwoed duel.
Zal Raichenbach zijn kroon bewaren
Als 's werelds damspelvirtuoos,
Of tot zijn scha de kracht ervaren
Van onzen eigen Vosje-loos?
Zal straks ons damhert heftig kloppen,
Zooals ons schaakhart heeft gedaan,
En zal men met verhitte koppen,
Ook hun partijen volgen gaan?
't Zou schoon zijn, als na Euwe's zege
Ook deze titel hierheen kwam,
Men is toch nergens zoo terdege
Vertrouwd als hier, met dijk en dam.
Eén Januari zal 't beginnen,
Wij hopen zeker met elkaar,
Dat onze Vos den strijd zal winnen,
Veel zege, Vos, in 't nieuwe jaar.
P. GASUS.
buitendien in zijn jeugd met een zwakke ge
zondheid te kampen, die. later wel verbe
terde maar hem toch nog vaak in zijn moe
dige activiteit bemoeilijkte. Voor zijn vele
vrienden moet de herinnering aan dit alles
wel zeer ontroerend zijn. Het lot had dezen
sensitieven mensch aangewezen voor een
taak, waarin hij de maatschappelijke ver
warring voortdurend van nabij beleven
moest en telkens weer voor de oplossing van
de neteligste kwesties geplaatst worden. Hij
bezat niet het optimisme van een man als
mr. Thiel. Maar hij was evenals Thiel een
moedig werker met een onuitputtelijke ener
gie, een hoog plichtsgevoel en een onaan
tastbare integriteit.
Zijn plotseling heengaan is wel zeer onver
wacht gekomen. Opgewekt was hij naar Zwit
serland vertrokken om na-een jaar van druk
ken arbeid en veel zorgen van een korte ont
spanning te genieten. Onmiddellijk na zijn
aankomst trof hem de ziekte, die zijn leven
binnen weinige uren afsneed. Een stille, trou
we werker stierf.
In Thiel en Noback heeft Haarlem twee van
zijn beste, edelste menschen verloren.
R. P.
Russische en Poolsche lucht
macht ter beschikking van den
Volkenbond?
Bij een Italiaanschen aanval op Engeland.
LONDEN, 28 Dec. (Reuter.) Rusland en
Polen zouden, naar de Daily Herald verklaart
op het punt staan te Genève mee te deelen,
dat, in geval van een Italiaanschen aanval op
Engeland in de Middellandsche Zee hun lucht
strijdkrachten krachtens artikel 16, para
graaf 3 van het Convenant ter beschikking
van den Volkenbond gesteld zouden worden.
VIJF FIETSEN VERDWENEN DEZE WEEK
Vijf fietsen werden deze week van eigenaar
verwisseld, zonder dat deze daartoe toestem
ming hadden gegeven
INSTALLATIE ECON. TECHNOLOGISCHE
DIENST.
Hedenmiddag te 12 uur heeft in de Staten
zaal van het Gouvernementsgebouw de in
stallatie plaats gehad van den Raad van
Advies van den Economisch- Technologi-
schen Dienst voor Noord-Holland, met een
rede van den Commissaris der Koningin, Jhr.
Mr. Dr. A. Röell.
Een gift van 25.000.
Voor een 4den predikant bij de Gerefor
meerde Kerk te Haarlem.
Door een dame en een heer die onbekend
wenschen te blijven is aan de Gereformeer
de Kerk te Haarlem een gift toegezegd van
f 25000 voor een 4en predikant.
De Kerkeraad heeft besloten om in het
begin van 1936 met het beroepingswerk voor
den 4den predikant te beginnen.
Dr. C. B. Hylkema.
Zal tegen October a.s. emeritaat vragen.
Naar wij vernemen zal Dr. C. B. Hylkema
tegen October a.s. emeritaat vragen als predi
kant der Vereenigde Doopsgezinde Gemeente
te Haarlem.
GOED VOORBEELD
In 1934 werden in ons blad 41841 adverten
ties van Vraag en Aanbod geplaatst. In 1935
waren het er tot en met November 40647, dus
het worden er dit jaar weer meer dan het
vorig jaar.
Dat spreekt boekdeelen en het zijn even-
zoovele goede voorbeelden voor U.
Kleine boeren en tuinders
krijgen een uitkeering.
Vermoedelijk in Februari.
Reeds van het begin der Landbouwcrisis-
politiek af is getracht den kleinen boeren
tegemoet te komen. Vandaar, dat bij allerlei
maatregelen, o.a. bij de teeltbeperking van
runderen en varkens, voor hen gunstige uit
zonderingen zijn gemaakt.
Een geheel voldoende resultaat is daar
mede nog niet verkregen. De nood van vele
boeren is nog van dien aard, dat zij reeds
in de werkverschaffing zijn geplaatst of zich
daarvoor zullen moeten aanmelden. Het is
een groot nationaal belang, dat deze kleine
zelfstandigen niet te gronde gaan. maar op
hun bedrijfjes kunnen blijven werken.
Om dat te bereiken, is een financieele te
gemoetkoming gewenscht.
Het is daarom, dat de minister van Land
bouw en Visscherij heeft besloten, voor de
kleine* boeren uit het Landbouwcrisisfonds
een uitkeering ineens, tot een bedrag wis
selend tusschen 25 en 30 gulden per bedrijf,
beschikbaar te stellen. Zij, die blijkens de
gegevens der belasting een inkomen hebben,
dat deze uitkeering niet dringend noodzake
lijk maakt, zullen uiteraard hiervoor niet in
aanmerking komen.
Met de voorbereiding van de uitvoering
van dezen maatregel is nog al eenige tijd
gemoeid. Aangenomen wordt, dat de uitkee
ring in Februari zal kunnen plaats vinden.
Ook aan kleine tuinders.
Behalve de positie der kleine boeren,
vraagt ook de toestand van een aantal nood
lijdende tuinders de aandacht. In bepaalde
streken van ons land, met name in Noord-
Holland, is een misoogst opgetreden. Dien
tengevolge hebben een aantal kleine tuinders
slechts een zeer geringe hoeveelheid groente
ter veiling kunnen brengen. Daardoor mis
sen zij niet alleen de inkomsten van de op
brengst der groenten, maar ook den toeslag,
die krachtens de crisisbepalingen daarop
wordt gegeven.
Er zijn een aantal tuinders, die hierdoor te
gronde dreigen te gaan. Ook hier is het
noodzakelijk de helpende hand te bieden,
opdat aan deze nijvere werkers in de kosten
van aanschaffing hunner bedrijfsbenoodigd
heden worde tegemoet gekomen. Vandaar,
dat de minister van Landbouw en Visscherij
voor hen van deze groep, voor wie dit drin
gend noodzakelijk blijkt, tot een bijzondere
uitkeering heeft besloten.
Ook hier kan de uitkeering in Februari
worden tegemoet gezien.
Een foto, genomen na de catastrofale treinbotsing op de Saalebrug tusschen den
D-trein BerlijnBasel en een lokaaltrein, waarbij, zooals bekend, 33 passagiers
om het leven kwamen.
Feiten en cijfers.
Greepjes uit het officieele verslag van
Haarlem.
Het jaar 1935 is bijna verstreken, maar nog
juist voor 1936 zijn intrede deed heeft ons
gemeentebestuur kans gezien het verslag der
gemeente Haarlem te publiceeren.
„Nieuws"' is er natuurlijk niet meer 'uit op
te diepen, maar toch zijn nog wel eenige fei
ten en cijfers het vermelden waard.
In 1934 gingen 87 personen die in gemeen
tedienst waren met pensioen.
Het aantal personen (ambtenaren en werk
lieden) dat onder controle van den genees
kundigen dienst stond was 2070.
Het gemiddeld aantal ziektedagen per per
soon bedroeg: onderwijs 8,2, gasbedrijf 11.2,
openbare werken 13,1, secretarie 3.8, waterlei
ding 6,8, politie 16, electriciteitsbedrijf 7.5, rei
niging 11.56. overige diensten tezamen 9.
Van de 292 personen die voor de uitzending
naar de werkverschaffing gekeurd werden
bleken 24 ongeschikt te zijn-
Bij de diensten en bedrijven is zeer weinig
tijdelijk personeel in dienst, uitgezonderd
twee diensten die het druk hebben in verband
met de crisis. Bij Maatschappelijk Hulpbetoon
zijn 23 vaste ambtenaren en 75 tijdelijke, bij
den Werkloosheidsdienst 13 vaste en 23 tij
delijke.
In 1934 werden 2278 kinderen geboren, waar
van 66 buiten echt. In 1933 was het. aantal bui
ten echt geboren kinderen 43.
Het aantal tweelinggeboorten was in 1934
20, tegen 31 in 1933.
Er werden 72 echtscheidingen ingeschreven
tegen 82 in 1933.
Geconstateerd wordt, dat de grenzen der ge
meente in 1934 niet veranderd zijn! De opper
vlakte der gemeente is nog 2556 H.A.
Het Gem, Grondbedrijf kocht in 1934 195101
M2. grond tegen f 342.914 en verkocht 21254 M2.
voor f 515.363.
Natuurlijk zijn er op de gronden kosten ge
komen voor openbare werken.
Het grondbedrijf heeft thans 2.359.366 M2.
grond in bewerking of gereed voor bouwter
rein.
De belastingopbrengsten waren:
1931: 5.923.300
1932: f 6.170.500
1933: f 6.259.300
1934: 6.138.000
Over dc openbare orde wordt gezegd:
„De politieke gemoederen kwamen, verge
leken bij 1933, in 1934 wat meer tot rust, hoe
wel de z.g. Julirelletjes nog aanleiding gaven
tot verscherpt optreden.
Uiteraard bleef de bijzondere waakzaamheid
der politie geboden, temeer daar zij slechts
bschikt over een beperkt aantal manschappen
om eventueele massale ordeverstoringen te
onderdrukken.
Gelukkig bezitten we in de honden-brigade
een machtige reserve.
Het toezicht op al datgene, wat in openbare
bijeenkomsten (of vermakelijkheden) aan het
publiek wordt voorgezet, wordt streng ge
keurd op oorzaak tot ordeverstoring en bederf
der goede zeden. Meermalen konden gedichten
tooneelwerken of liederen niet onverkort
worden toegelaten."
De brandweer werd 132 keer te hulp geroe
pen, er kwamen evenwel slechts 5 zware uit
slaande branden voor.
De voorraad woningen beneden f 275 huur is
voldoende te achten, die van f 275f 300 vrij
bevredigend, die van f 300 en meer ruim vol
doende.
De totaal verschuldigde huur van de ge
meentewoningen was in 1934 f 110.685,88. er
was evenwel een achterstand van f 16.298,11
of 14.72 pet. Als oninbaar werd f 1131,47 afge
schreven.
INBRAAK EN DIEFSTAL AAN DEN
HARMENJANSWEG
Vanmorgen is aangifte gedaan van een
inbraak aan den Harmenjansweg bij een tech
nisch bureau. Een raampje in het kantoor
werd stuk gedrukt en uit een opengebroken
geldkistje wordt 2o vermist.
Verplichte arbeidsdienst voor
Duitsche vrouwen.
Wordt in 1936 afgekondigd.
BERLIJN, 28 December (Reuter). In zijn
Nieuwjaarsboodschap aan den arbeidesdienst
geeft Hitier te verstaan dat de wet op den
verplichten arbeidsdienst voor vrouwen in
1936 zal worden afgekondigd.
CHINEESCH GENERAAL PLEEGT
ZELFMOORD.
NANKING, 28 December (Reuter). De
oude revolutionnaire generaal Soe-Fan Ting,
de chef van den staf van het leger, heeft
giteravond zelfmoord gepleegd door zich
voor het. Soen-Yat-Sen-mausoleum in zijn
zwaard te storten. In zijn testament verklaar
de hij, dat hij bloed en hart offerde aan den
geest van Soen Yat Sen, om de leiders van
China uit hun egoïsme en verraad te doen
ontwaken. Zij dienden onmiddellijk tegen
stand tegen de Japansche politiek te ont
ketenen.
EEN CANDIDATUUR VOOR MACDONALD
LONDEN, 28 Deo. (ReuterDe bond van
conservatieve kiezers van vie}.- Schotsche uni
versiteiten heeft Ramsay Macdonald ge
vraagd als candidaat voor den zetel, die
door den dood van Noel Skelton vacant ri
geworden. De voormalige minister-president
stemde erin toe, zich candidaat te stellen als
aanhanger der nationale regeering.
Het woord is aan....
Etienne Rey:
Het geluk is geen gebeur
tenis. het is een bekwaam
heid.
Militaire actie op Ambona
wordt voortgezet.
Bevolking keert naar de kampongs terug.
AMBOINA. 28 December (Aneta). Daar de
militaire actie op de meest intensieve wijze
wordt voortgezet, keert de bevolking in de
Angimeren-streek wederom naar de kam
pongs terug, daar zij zich in de bosschen on
veilig voelt. De deelnemers aan de rooftoch
ten en zij, die hebben deelgenomen aan het
schieten op den controleur, zijn nog niet te
ruggekeerd. Zij worden rusteloos vervolgd in
het onnoemelijk zware terrein, dat op een
hoogte ligt van 1800 meter boven den zeespie
gel en dat groote eischen stelt aan het weer
standsvermogen van de militairen. Sergeant
De Groot arresteerde na een nachtelijke om
singeling drie mannen, twee vrouwen en een
kind. Verder werd een geladen voorlaadgeweer
buitgemaakt.
Italiaar verbindingen
afgesneden.
Abessynische aanval in Dolo afgeslagen.
ADDIS ABEBA. 28 Dec. (A. N. P.) Volgens
een officieel communiqué, dat Vrijdag is ge
publiceerd, hebben de Abessyniërs bij ver
schillende aanvallen aan het noordelijke
front in de buurt van Makalle, de verbindin
gen tusschen Ibaliaansche troepenafdeelingen,
afgesneden.
MOGADISCIO. 28 Dec. (A. N. P.) Uit Dolo
wordt bericht ontvangen, dat de Abessyniërs
op 21 December bij verrassing een aanval ge
daan hebben op een vooruitgeschoven Ita-
liaansche post aan het zuidelijke front. Ze
ven scherpschutters zouden den aanval der
Abessyniërs, die verre in de meerderheid wa
ren hebben afgeslagen. Bij deze gevechten
zouden zes Abessyniërs zijn gedood en ver
scheidene gewond. Geen enkele Italiaansche
soldaat zou tijdens den strijd, welke twee uur
heeft geduurd, zijn gevallen.
ZONDAGAVOND DANSEN
IN MONOPOL E, ZANDVOORT
THE RYTHMSHEIKS
(Adv. Ingez. Med.)
Lava's verdediging van zijn buitcnlandseh
beleid voor de Kamer.
pag. 4
Vier Middellandsche Zeestaten beloven steun
aan Engeland in geval van een aanval.
pag. 4
Een Scheveningsch visschersvaartuig is nabij
Oostende vergaan; de bemanning is gered.
pag. 4
Voor een vierden predikant bij de Gcref.
Kerk te Haarlem is een bedrag van f 25.000
geschonken.
pag. 1
De werkloosheidslasten voor Haarlem.
pag. 5
Op 72-jarigen leeftijd is te Haarlem overleden
mr. J. H. Thiel.
pag. 5
Bioscopep.
pag. 8
Laatste Berichten
pag. 6
ARTIKELEN, ENZ.
R. P.: In Memoriam.
pag. 1
Speciale correspondentie uit Rome: Italië
voelt zich steeds meer geisolccrd.
pag. 4
Financieele Kroniek: Terugblik en vooruit
zicht bij de jaarswisseling.
pag. 9
Ko Zweeres: Spoorsneeuw: De vale Ouwe in
wintertooi.
pag. 7
Vogels om de Schuilhut.
pag. 7
Greta Garbo, de geheimzinnige uit Hollywood
pag. 7
Muziek en film.
pag. 7
Laurel en Hardy bijna gescheiden.
pag. 7
Jules Kammeijer: Blijft fit!
pag. 7
K. de Jong: Radiomuziek der week.
pag. 8
K. de Jong: Kor tlicdcrenavond O. i,
pag. 8
J. B. Schuil over „Oude Liefde".
nae 8
Voor de Jeugd.
pag. 11 en 12
Puzzlerubriek.
pag. 5
