mum
Attentie!!
Het Bdan^kste
Nairiumlampen op de
Amsterdamsche Vaart.
oos^°
Bier-leiding.
53e Jaargang No. 16112
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen
Vrijdag. 3 Januari 1936
HAARLEM S DAGBLAD
Directie: P. YV. PEEREBOOM
en ROBERT PEEREBOOM.
UITGAVE LOURENS COSTER MAATSCHAPPIJ VOOR
COURANT-UITGAVEN EN ALGEMEENE DRUKKERIJ N.V.
Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM.
ABONNEMENTEN: per week ƒ0.25, per maand ƒ1.10, per 3 maanden
ƒ3.25, franco per post ƒ3.55, losse nrs. ƒ0.06. Geïllustreerd Zondagsblad,
per week f 0.05, p. maand 0.22, p. 3 mnd. 0.65, franco p. post 0.72y2.
Bureaux: Groote Houtstraat 93 Drukkerij: Zuider Buitenspaarne 12
Telefoon Nos-: Directie 13082 Hoofdredactie 15054 Redactie 10600
Drukkerij: 10122, 12713 Administratie: 10724, 14825 Postgiro 38810
Bijkantoor: Soendaplein 37, Haarlem-Noord, Telefoon 12230.
ADVERTENTIëN 1—5 regels f 1.75, elke regel meer 0.35. Reclames
ƒ0.60 per regeL Tarieven regelabonnementen op aanvraag Vraag en
aanbod 1—4 regels 0.60. elke regel meer ƒ0.15. Onze Groentjes zie
hoofd rubriek.
Gratis Ongevallenverzekering voor betalende abonnés. Levenslange ongeschiktheid 600.-, Overlijden 600.-, Verlies van Hand, Voet of Oog ƒ400 -. Duim ƒ250.-. Wijsvinger f 150.-. Elke andere vinger f 50.-. Arm- pf Beenbreuk f 30.—
Idem voor Abonnés op het Geïllustreerd Zondagsblad: Levenslange ongeschiktheid ƒ2000.-, Overlijden ƒ600.-, Verlies van Hand, Voet of Oog ƒ400 -, Verlies Duim f 75.- Verlies Wijsvinger f 75.-. Verlies andere vinger ƒ30.-.
Alles indien het gevolg van een ongeval en volgens gratis ten kantore van dit blad verkrijgbare voorwaarden.
DiT NUMMER BESTAAT UIT
Z.STIEN BLADZIJDEN.
HAARLEM, 3 Januari.
De Uitwerking.
Het eerste bericht omtrent den Italiaan-
schen luchtaanval op de Zweedsche ambu
lance in Abessynië meldde, dat alle negen
Zweden gedood waren. Het tweede voegde er
18 Abessynische dooden bij. Tenslotte blijkt
de waarheid te wezen, dat dertig Abessyniërs
zijn gedood, vijftig gewond, en twee Zweed
sche doktoren eveneens gewond. Dit heeft
velen aanleiding gegeven de eerste berichten
„overdreven1" te noemen, hetgeen alleen in
zooverre juist is, dat er 30 dooden zijn in
plaats van 32. Er zijn 52 gewonden bijgeko
men, en men moet hopen dat dezen het
allen overleven zullen, maar overdrijving kan
ik over het geheel in de eerste berichten toch
werkelijk niet zien. Het gebruik van den
term heeft weer eens duidelijk de Euro-
peeschè gewoonte getoond, om den dood van
een Europeaan als oneindig (belangrijker dan
t stii /2n van een Aibéssyniër te beschouwen.
Abessyniërs zijn niettemin menschen, zij
zijn bovendien ook nog Christenen, en de
ambulances zijn naar hun land gezonden
om hun gewonden te redden. Deze arbeid
heeft weinig zin, als de gewonden tijdens
hun verpleging door middel van bommen en
mitrailleurkogels worden vermoord. De con
sequentie van het zenden van ambulances is
inderdaad, dat men Abessyniërs als mede-
menschen beschouwt, wier leven waard is ge
red te worden. Het is misschien nuttig hier
even de aandacht op te vestigen.
Voor het overige heeft het aantal der
slachtoffers niets te maken met de beteekenis
van de daad zelf. Wat daarover geschreven is
blijft tenvolle gehandhaafd en zou dat ook
blijven als er twee gewonden waren inplaats
van 30 dooden en 52 gewonden. Een dergelijk
verschil zou alleen de trefzekerheid der Ita-
liaansche „luchthelden" in een ander licht
plaatsen. In dit opzicht althans hebben zij nu
geen critiek te verduren.
(De uitwerking van hun daad is, ofschoon
er dan maar twee Zweden gewond inplaats
van negen gedood zijn, voor Italië funest.
Een storm van verontwaardiging is in de
wereldpers losgebroken. Het cynische com
muniqué van het Italiaansche ministerie
van Propaganda, gisteren in deze rubriek ge
hekeld, heeft dien storm doen toenemen. En
geen wonder. Als de Italiaansche regeering
een middel zocht om de vastberadenheid der
„sanctie-staten" tegen haar zelf te verster
ken had zij moeilijk een betere kunnen be
denken.
Want ook in de landen waar men de sancties
zonder veel overtuiging is gaan toepassen, en
de verliezen betreurt die de eigen handel er
door lijden moet, is de openbare meening
thans in verontwaardiging tegen de Italiaan
sche methoden losgebarsten en voelen de re
geeringen zich dus in haar sanctie-politiek
gesterkt.
Dit kon de Italiaansche regeering natuur
lijk tevoren op haar vingers natellen. De uit
werking kon met geen mogelijkheid een an
dere zijn. Niettemin heeft zij dat communiqué
uitgestuurd, klaarblijkelijk met de bedoeling
te provoceeren en de wereld tegen zich in te
nemen.
Een raadselachtig verschijnsel. Men is ge
neigd zich af te vragen, of in de regeerings-
departementen te Rome zulk een stemming
van opwinding en paniek heerscht dat men
niet meer rustig kan overwegen wat men aan
de buitenwereld zal mededeelen. Als dat zoo
is verkeert de Italiaansche regeering in een
veel critieker positie dan tot dusver uiterlijk
aan den dag is getreden. Men kan ook nog van
de stelling uitgaan, dat een of ander welover
wogen plan zou bestaan om een crisis te ver
oorzaken in de bestaande verhoudingen. Maar
welk plan dan? Met welk doel? Om harakiri
te plegen?
Gelukkig zal dit laatste het gevolg voor
Italië niet zijn. Maar wel begint het er twij
felachtig uit te zien met de mentaliteit die
in de Romeinsche regeemgskringen over-
heerscht. Het is de vraag of men waar dan
ook begrepen heeft wat Italië met deze his
torie eigenlijk bedoeld heeft. En in onzeker
heid worden de volgende uitspattingen afge
wacht.
R. P.
ACHTTIEN GETUIGEN BIJ HAUPTMANN's
ELECTROCUTIE
NEW JERSEY, 3 Jan. (AN.P.) Men deelt
aan journalisten mede, ten aanzien van de
electrocutie van Hauptmann, dat, indien het
hof van genade gratie weigert, de veroordeel
de zal worden terechtgesteld met achttien
journalisten als getuigen. Geen enkele vrouw
zal de terechtstelling bijwonen. De vrouw van
Hauptmann zal vermoedelijk naar Duitsch-
land vertrekken aangezien zij wanhoopt nog
iets voor haar man te kunnen doen.
Reeds over eenige maanden gereed?
Eindelijk is de beslissing gevallen: de rijks
weg HaarlemAmsterdam zal nu natriumver
lichting krijgen. Over zijn geheele lengte. Ein
delijk zal een einde komen aan de duisternis
des doods, die reeds zooveel ongelukken heeft
verooi'zaakt. Natuurlijk zal de natriumver-
licbting niet met. zich mede brengen dat er
nooit meer ongelukken op dezen altijd ge
vaarlijken weg zullen gebeuren, want ook
overdag zijn wel botsingen geschied. Waar
schijnlijk zal menigeen na de verlichting de
gelegenheid te baat nemen nog een beetje
harder te rijden en ook daarin zal in vele
gevallen de kans op een ongeluk schuilen.
Dit alles neemt niet weg dat men de ver
lichting met vreugde moet begroeten. Want
waar licht is. en vooral natriumlicht, worden
veel gevaren weggenomen. De toekomst zal
uitwijzen, dat de ongelukkenstatistiek van
de duisternis, sterk achteruit zal loopen.
Wanneer de natriumverlichting een voldon
gen feit zal wezen staat nog niet met zeker
heid te bezien. Bij den Rijkswaterstaat werd
ons evenwel verzekerd dat, nu de ministerieele
beschikking is afgekomen, niets de werk
zaamheden meer in den weg staat.
Van de gelegenheid dat het gedeelte Haar
lemHalfweg wordt verbreed, wordt tevens
gebruik gemaakt ondergrondsche dwarska-
bels te leggen, waardoor het niet noodig zal
wezen op dit deel van dezen rijksweg geleidin
gen boven den grond aan te brengen.
Anders is het met dat deel dat naast Am-
sterdamsch grondgebied ligt. Zooals men weet
begint Amsterdam reeds bij den Osdorperweg,
den eersten weg na Halfweg, gerekend van
Haarlem af. Wel is reeds een ondergrond
sche voedingskabel gelegd, doch voor de
dvvarskabels, die onder den weg zouden moe
ten komen, zou het noodig wezen de pas ver
beterde bestrating geheel op te breken. Dat
zou natuurlijk een groote schadepost betee-
kenen. Derhalve zullen van Halfweg tot Slo-
terdijk bovenigromdsche dwarsspannimgen
moeten worden aangebracht.
In elk geval is de hoofdzaak dat men van
Haarlem tot Amsterdam een behoorlijke ver
lichting zal krijgen, waarbij dan tevens
wordt bewezen dat Haarlem en Amsterdam
weer dichter bij elkaar zijn gekomen. De idee
van „zestien kilometer door de donkerte bui
ten te moeten rijden" is spoedig vervallen.
De weg van duisternis en gevaar wordt
binnenkort voor automobilisten eenweg
van genoegenmisschien.
De Geologische Dienst.
Met 1 Januari opgeheven.
Bij K.B. is met ingang van 1 Januari 1936
ontbonden de commissie van toezicht op den
geologischen dienst, met dankbetuiging aan
den voorzitter en de leden voor de door hen
in deze hoedanigheid bewezen diensten.
De minister van Waterstaat maakt bekend,
dat de Geologische Dienst te Haarlem bij Kon.
besluit met ingang van 1 Januari 1936 is op
geheven.
Zooals bekend is de Dienst, die sedert 1918
bestaat, al die jaren gevestigd geweest aan
het Spaarne, in het gebouw van de Holl. Mij.
der Wetenschappen en heeft in de afgeloopen
jaren zeer veel nuttig werk verricht, dat van
het grootste belang is voor de toekomst van
ons land, zooals horingen naar kolen en
zout, die belangrijke resultaten hebben opge
leverd.
Algeheele opheffing van de Dieirst zou
dus ten zeerste te betreuren zijn; ons land
zou dan het eenige land in Europa zijn zon
der een geologischen dienst.
Maar het zal zoo ver niet behoeven te
komen.
Er bestaan n.l. plannen tot omzetting van
den Geologischen Dienst, in een Geologische
Stichting, waartoe de minister op aandrang
van de Tweede Kamer zal overgaan. Deze
zaak moet echter nog nader worden geregeld
Bedoelde stichting zou dan beheerd worden
uit een te stichten fonds en zichzelf gedeel
telijk „bedruipen".
Intusschen zijn de ambtenaren met 31
December j.l. ontslagen en op wachtgeld ge
steld.
Aan den Dienst waren verbonden behalve
de directeur, Dr. Ir. P. Tesch,. drie geologen,
één administrateur, drie hoofdassistenten,
twee assistenten en één concierge.
Fransche vliegers te voet door
de woestijn.
Na drie dagen uitgeput aangetroffen.
PARIJS. 3 Jan. (A.N.P.) De beide Fran
sche vliegers de Saint Exupéry en Prévot, die
op een vlucht ParijsSaigon sinds vier dagen
in Noord-Afrika waren zoek geraakt, zijn gis
teravond zonder hun vliegtuig in Kaïro aan
gekomen. Volgens het verslag van hun erva
ringen heeft hun toestel in den nacht van 29
op 30 December tijdens zeer ongunstig weer en
een volslagen duisternis den bodem geraakt,
waarbij het waterreservoir van het vliegtuig
werd vernield. De beide vliegers lieten hun be
schadigd toestel in den steek en gingen te
voet op weg naar Kaïro. Na een tocht van drie
dagen door de woestijn ontmoetten zij volko
men uitgeput en bijna stervend van dorst een
ingenieur, die hen naar Kaïro heeft vergezeld.
(Adv. Ingez. Med.)
Militaire maatregelen aan de
Egyptisch-Libysche grens.
Waakzaamheid aan beide kanten.
LONDEN. 3 Januari (A.N.P.) In een be
richt uit Solloum wordt melding gemaakt
van de militaire voorzorgsmaatregelen aan
beide zijden van de Egyptisch-Libysche
grens. Volgens dit bericht zouden Italiaan
sche wachtposten dag en nacht op de daken
der forten staan en het oog houden op alle
bewegingen aan de Egyptische zijde. Hunner
zijds houden troepen van het. Egyptische ka-
meelrijderscorps het oog op de Italiaansche
draadversperringen. Telkens wanneer in de
nabijheid van Solloum een troepenbeweging
ontstaat, stijgt een Italiaansch verkennings
vliegtuig op. dat echter zorgvuldig aan de
Libysche zijde van de grens blijft. Verder
wordt gemeld dat op Nieuwjaarsmorgen ma
noeuvres van Engelsche en Egyptische troe
pen met pantserwagens en vrachtauto's
hebben plaats gehad. Aan de Italiaansche
grenswacht werd op diens betreffende vraag
geantwoord, dat er slechts sprake was van
een Nieuwjaarsplechtigheid. Indien van het
westen uit een aanval wordt ondernomen,
zou het lot van Solloum onzeker zijn. Tot
dusver is de stad slechts bewaakt geworden
door een bataljon Egyptische infanterie. Men
heeft aangenomen, dat een Italiaansche op-
marsch pas bij Mersamatruh, .gelegen op 240
K.M. van de grens, op tegenstand zou stui
ten. In de afgeloopen twee weken zijn te
Solloum echter Engelsche versterkngen aan
gekomen.
Bijn* ?eheel Tigre door de
Abessyniërs bezet?
De negus dreigt met confiskecring van
Italiaansche bezittingen.
DESSIE, 3 Jan. f A.N.P.) Donderdagavond
werd van Abessynische zijde medegedeeld dat
de Italianen waren genoodzaakt de geheele
provincie Tigre te ontruimen tot de linie Ak-
soe-Adoea-Adigrat, behalve een gebiedsstrook
van Adigrat tot Makalle.
GENèVE, 3 Jan. (A.N.P.) Keizer Haile Se
lassie heeft Donderdag in een nota aan den
Volkenbond gedreigd, de particuliere bezit
tingen van Italianen in Abessynië in beslag
te zullen nemen, indien Italië voortgaat het
oorlogsrecht te schenden.
Italiaansche waarschuwing aan
de Roode Kruisambulances.
ROME, 3 Jan. (A.N.P.) Donder
dagavond heeft een woordvoerder van
de regeering de Roode Kruisambulan
ces der vreemde mogendheden ge
waarschuwd zich niet op te houden
aan het front en na te laten in de
tenten schuilplaatsen te verschaffen
aan Abessyniërs. Intusschen eischt de
pers, dat alle oorlogsmiddelen moeten
worden gebruikt tegenover de bar-
baai-sche Abessyniërs.
(Een Kopenhaagsch hotelhouder
heeft naar alle kamers van zijn
hotel e$n bierleiding laten aanleg
gen, icaaruit gasten ijskoud vat-
bier gewoon uit de kraan kunnen
tappen)
Ik heb het altijd al gedacht.
Aan de hotels ontbrak nog wat.
Hier heeft de wereld op gewacht,
Op elke kamer bier uit 't vat.
Niet slechts een waterleidingkraan,
In 't tijdelijk hotelkwartier.
Maar men bracht daar nu tevens aan
Een tapperij voor ijskoud bier
Die Kopenhaagsche hotelier
Is wel een zeer bijzonder man,
Hij had een kranig nieuw idee,
Dat men oprecht bewondren kan.
En 't is, dat spreekt, maar een begin;
Hoort men dit in Amerika,
Dan doet men het hem zeker in
Een grooter stijl met vreugde na.
Daar wordt misschien de nieuwe leus:
Op elke kamer cocktailbar.
Voor iedereen een drank naar keus
En dan zijn we volledig klaar.
Maar dezen Deen de vinders-eer,
Hij heeft den eersten stap gedaan,
Bij 't gronden van de nieuwe leer:
Een tap toe voor het slapen gaan.
P. GASUS.
(Adv. IngezMed.)
Ir. F. C. Dufour.
Veertigjarig jubileum.
Ir. F. C. Dufour, alhier, was met 1 Januari
40 jaar verbonden aan de Machinefabriek
v.h. Gebroeders Figée te Haarlem. Gedurende
vele jaren heeft de heer Dufour tezamen met
Ir. J. F. Hulswit, daarna alleen de leiding
der fabriek gehad. Zeer belangrijke werken
heeft de Machinefabriek, die in binnen- en
buitenland een uitstekenden naam heeft,
uitgevoerd. Gewichtige opdrachten waren
daarbij o.m. voor Zuid-Amerika en voor Oost
en West-Indië.
Onder de leiding van den heer Dufour werd
de fabriek, die oorspronkelijk aan de Leid-
schevaart was gevestigd, waar nu het Kre-
lagehuis is, voortdurend uitgebreid. Tenslotte
moest een nieuwe fabriek met kantoorge
bouw aan het N. B. Spaarne worden ge
bouwd.
Ir. Dufour is sedert vele jaren lid van de
Kamer van Koophandel (Grootbedrijf* al
hier, bekleedt verschillende commissariaten
en is ook voorzitter geweest van het Departe
ment Haarlem der Ned. Mij. voor Nijverheid
en Handel.
Het was de wensch van den heer Dufour
dat het jubileum onopgemerkt zou voorbij
gaan; hij heeft zich voor eenigen tijd naar
het buitenland begeven.
Autobus van een dijk gereden.
Zes personen gewond.
HAASTRECHT. 3 Januari (A.N.P.) Don
derdagavond raakte een autobus met 24 uit
Dusseldorf terugkeerende Duitschers bij de
Waaiersluis van den dijk. Een man werd met
een hersenschudding in het Van Iterson-
ziekenhuis te Gouda opgenomen. Een vrouw
brak haar arm, terwijl nog vier anderen
De Zweedsche Roode Kruisexpeditie bij haar vertrek uit Stockholm naar
Abessynië. Links de leider, dr. Hylander, die bij het bombardement door
Italiaansche vliegtuigen gewond werd.
Het woord is aan....
Oscar Wilde
Menige vrouw probeert een
salon op te richten, en het
gelukt haar slechts een res
taurant te openen.
Rekent de Paus op bijlegging
van het geschil?
Het Vaticaan zwaar door de sancties
geschokt.
PARIJS. 3 Januari (A.N.P.) De speciale be
richtgever te Rome van het Fransche blad Le
Jour meent in staat te zijn het verrassende
bericht te brengen, dat men in bevoegde krin
gen van het Vaticaan op de mogelijkheid
rekent van een regeling van het Italiaanschr
Abessynische conflict. Reeds met de Kerst
dagen heeft men in het Vaticaan na vele
maanden van pessimisme een opmerkelijk op
timisme aan den dag gelegd. In het middel
punt van de verwachtingen staat de van Bel
gische zijde aangewende verzoeningspoging.
In het Vaticaan gelooft men, dat Mussolini
zich van de noodzakelijkheid heeft laten over
tuigen. dat de regeling van het geschil in
ieder geval via Genève moet geschieden.
Eveneens is men van meening, dat Eden zich
niet zou verzetten tegen een nieuw plan dat
bescheidener is dan dat van 8 December.
Volgens de Oeuvre heeft ook het Vaticaan
sterk onder de sancties te lijden. Het aantal
pelgrims en bezoekers van de Vaticaanstad is
sterk teruggeloopen
In de eerste plaats echter heeft de finan-
cieelen positie van 't Vaticaan een zwaren slag
gekregen. Immers, hoewel het Vaticaan een
souvereine staat is, beschikt het niet over
eigen bankinstellingen. De gelden worden be
heerd door de Italiaansche staatsbanken, die
echter geen geld meer uit het buitenland
krijgen. Een pauselijke afgezant zou om dezen
reden reeds tweemaal stappen te Genève heb
ben ondernomen. Men verzekert te Rome. dat
Laval heeft beloofd zich met het geval bezig
te houden, ten einde het Vaticaan een speci
ale positie te verschaffen.
Ondanks de tegenspraak van de Osservatore
Romano beweert men, dat Italië en het Vati
caan een soort clearingovereenkomst hebben
gesloten. Aan Italië zou dan worden toege
staan om de in het buitenland vastgevroren
geraakte vorderingen (de in R.K. kerken ten be
hoeve van den paus vergaarde gelden) voor
aankoopen te besteden. In ruil daarvoor ont
vangt 't Vaticaan lires van den Italiaanschen
staat. Het blad meent met stelligheid
weten, dat deze financieele maatregel reeds
minstens eenmaal is toegepast. Het zou in
ieder geval vast staan dat de catastrofale ver
mindering der inkomsten van het Vaticaan
een reden te meer beteekent om de verzoe
ningspogingen voort te zetten.
Volgens den Zwecdsclien consul te Addis
Abeba zijn bij het bombardement op de am
bulance twee doktoren gewond.
pag. 4
In de affaire Stavisky is thans requisitoir ge
houden.
pag. 4
Ir. Damme is van oordeel, dat de telegram
tarieven verlaagd moeten worden.
pag. 3
Te Bergeyk is een man door knuppelslagen
gedood.
pag. 3
De eerste stroomlijnlocomotief is bijna trerecd
pag. 3
De kiel van het nieuwe schip der H. A. L. is
heden gelegd.
pag. 3
De Geologische Dienst te Haarlem is met in-
eang van 1 Januari j.l. opgeheven.
pag. 1
Vermoedelijk zal de natriumverlichting op
de Amsterdamsche vaart over eenige maan
den gereed zijn.
pag. 1
In memoriam mr. dr. J. J. M. Noback.
pag. 2
Laatste Berichten
pag. 13
ARTIKELEN. ENZ.
R. P.: De Uitwerking.
pag. I
Speciale correspondentie uit Dessie: Ita
liaansch offensief in het zuiden in voor
bereiding.
pag. 4
Van onzen correspondent te Stockholm: Bom
men op de Zweedsche ambulance.
pag. 4
Van onzen Geneefschen correspondent: De
Volkenbond in 1935.
pag. 9
J. II. de Bois: Litteraire kantteekeningen.
pag 2
L. S.: Nu bloeiende tulpen, hyacinthen, nar
cissen.
pag. 2
Sport in 't kort.
pag. 6
Damrubriek.
pag. 6
Voor de Jeugd.
pag. 7 en 8