De begrooting voor 1936. lonqe T3eschuilj&s ffan/fade VRIJDAG 10 JANUARI 1936 H A A R E E M'S D A G B E A D S Haarlemsche gemeenteraad. Voortzetting van de eerste ronde. (Vervolg van ons nummer van gisteren) (Zitting van Donderdagmiddag). De heer v a n D a m heeft in zijn rede, waar van wij Donderdag reeds een deel hebben ge publiceerd, o.m. nog gezegd: Er is, volgens spreker, in ons land geen krachtig herstel te verwachten als de koop kracht van den gulden van 1920 op ongeveer f 1,90 gehandhaafd wordt. Er is voor de wethouders geen verbond ge sloten tusschen 5 groepen in den raad (A. R„ C. H„ R. K., V. B. en V. D.) Alleen was er een medewerking, die ten doel had het huidige college van B. en W. te behouden. Het is niet waar dat de V. D. nu gevangen zitten in de ban van de rechterzijde. Het is goed dat nu eindelijk zal worden overgegaan tot afschaffing van de toonkamer van het G. E. B. De overheid heeft een taak om te waken voor de openbare zedelijkheid. Als er te Haarlem zoo iets vertoond is als de heer Visser hier heeft geteekend. dan had het voorkomen moe ten worden. Grove prikkelingen op zedelijk- heidsgebied moeten vermeden worden. Het is evenwel de vraag of hier zoo iets gebeurd is. Het is natuuidijk, dat de heer Visser, die naai de revue ging om te kijken of er iets onge pasts vertoond werd, anders tegenover het ver toonde stond dan iemand die er zonder eenige bedoeling heen ging, alleen om zich te verma ken. B. en W. moeten spoed betrachten met de ordening op het middenstandsterrein. Als de enquête die B. en W. nu zijn begonnen te lang duurt, zal spreker voorstellen te besluiten om te bepalen, dat er voorloopig geen nieuwe win kels meer gevestigd mogen worden. De overgeplaatste ingenieurs bij twee ge meentebedrijven zijn bij het Scheidsgerecht in beroep gegaan. Het Scheidsgerecht heeft zioh bij het standpunt van B. en W. neer gelegd, dat dit een quaestie is van het beleid van B. en W. Als de quaestie het beleid van B. en W. geldt, kan de zaak in den raad besproken worden. Maar toen dit in de af deelingen is gedaan, hebben B. en W. in de memorie van antwoord gezegd, dat het niet gewenscht is dit te doen nu het Scheidsgerecht eenmaal een uitspraak gedaan heeft. Spreker zou aan den nieuwen wethouder van O. W nog eens willen vragen de quaes tie te bekijken. De heer v. d. Wall (C. H.) bracht hulde aan het college van B. en W. Het zijn moei lijke tijden, al wordt in enkele landen eenïg herstel gezien, een algeheel economisch herstel ls niet te wachten. De belastingen gaan steeds achter uit. Het kohier te Haarlem is het laat ste jaar weer met 3 millioen achteruitgegaan. De salarissen van het gemeentepersoneel steken gunstie af bij die van de onderwijzers. Voor een g>-d beheer zullen alle posten van uitgaaf nog •ens onder de loupe genomen moeten worden. Op verhooging van inkom sten is niet te rekenen. Haarlem heft zooveel mogelijk belasting naar draagkracht, hetgeen nu weer blijkt uit de overbrenging van Haarlem van de 4de naar de 3de klasse voor de Personeele Belasting. De kleine inkomens worden daardoor zoo weinig mogelijk getroffen. De belastingen moeten zoo laag mogelijk ge houden worden, ook in verband met de con currentie der randgemeenten, die thans reeds sterk is. In Bloemendaal en Heemstede zijn de belastingen veel lager. Spreker is tegen het voorstel-Westerveld c.s. tot de vrijstelling van de betaling van huur voor muntmeters voor gas, want dit zou ten gevolge hebben dat de opcenten op de Per soneele Belasting hooger moesten worden. De klacht van den heer Van Engelen over te hooge schatting van de woninghuren voor de Personeele Belasting. Het geldt hier alleen menschen die in een woning wonen van een coöperatieve vereeniging en die. omdat zij reeds een deel van de waarde van het huis afbetaald hebben, minder huur betalen dan de algemeene huurwaarde van zulke huizen is. De heer W e s t e r v e 1 d (S. D. A. P.) begon met te zeggen, dat ook de S. D. A. P. staat op een sluitende begreoting. Onze partij is ook in het algemeen tegen belastingverhooging, tenzij die noodig is om zeer gewenschte din gen te verkrijgen (tariefsverlaging van de be drijven of te behouden het kindertehuis"). De gemeenten verkeeren in financieele zorgen. Dit is voor een groot deel te wijten aan de manier, waarop de gemeenten door het Rijk behandeld worden. De heer Bijvoet heeft ge pleit voor het behoud van de autonomie der gemeenten, maar zijn partijgenooten in de Kamer en in de regeering zijn er steeds op uit de autonomie te beperken. De uitkeering door het rijk uit het ge meentefonds van Haarlem vermindert elk jaar met zestig duizend gulden. Om dit te dek ken zou men elk jaar tien opcenten meer moe ten leggen op de personeele belasting. De uit- keeringen van het werkloosheidssubsidiefonds voldoen ook aan de verwachting. Het voor nemen van B. en W. is om overleg te plegen met de andere groote gemeenten om bij het rijk aan te dringen alle werkloozenuitgaven voor rekening van het rijk te nemen Dan toch komt te vervallen, dat vele ge meenten door de werkloosheid zwaar getrof fen worden en enkele gemeenten slechts zeer licht. Bovenstaande is reeds in een deel onzer vorige oplage opgenomen.) Wij weten nog niet eens op hoeveel de ge meente in 1936 kan rekenen als uitkeering uit het Werkloozensubsidiefonds. (De heer Roo- d e n b u r g. wethouder, knikt bevestigend, zeggend, het is zooals u het zegt). De gemeente mag van den minister pas meer dan 55 opcenten op de Gemeentefonds belasting heffen als er eerst 200 opcenten op de Personeele Belasting zijn gelegd. Dat is jammer, want het zou redelijker zijn de op centen die men meer moet heffen op de fonds belasting te heffen. Wij betalen in Haai'lem veel meer rijksbe lasting dan gemeentebelasting. Het rijk vor dert 43 op. En dan komen er nog vele in directe belastingen voor rekening van het rijk, o.a. door de crisisheffingen. Op elk brood van 8 ons dat 15 cent kost int het rijk 4 cent in directe belasting. De heer van Dam (V.D.)moeten de boe ren dan maar verhongeren. De heer Westerveld: Wat een vraag, zij kunnen op een andere wijze geholpen worden. De heer Kuiper (R.K.): U gaat in tegen het Plan van den Arbeid. De heer Westerveld: Dat ben ik niet met u eens. Als er zooveel rijksbelastingen (direct en indirect) betaald moeten worden, ls het goed er voor te zorgen, dat de Haarlein- sche ingezetenen zoo weinig mogelijk behoeven te betalen voor gas. electriciteit en water. De gemeente haalt veel te groote winsten uit de bedrijven. Wij moeten naar een andere politiek, naar lagere tarieven. Het voorstel- Kuiper blijkt niet uit te voeren. De vermin derde ontvangsten zouden gedekt moeten wor den door al te veel opcenten op de belasting. Het is daarom veel beter f 36.000 te besteden voor het afschaffen van de meterhuur voor muntgasverbruikers. Daarvoor zal het noodig zijn in plaats van 185 195 opcenten op de Per soneele Belasting te heffen. De groote meer derheid der arbeiders zal daarvan voordeel hebben. Bovendien moet alles gedaan worden om de omzet van de gasfabriek weer op te voeren. De menschen moeten weer van de petroleum af. De meterhuur bedraagt wel is waar slechts f 2.40 per jaar, maar besparing daarvan is ook van beteekenis. De cijfers van den heer van Engelen over de gas-, water- en electriciteitsprijzen waren niet te volgen. Zijn voorstel had van te voren gepubliceerd moeten zijn. De S.D.A.P. wil medewerken om het lot dei- Stille Armen te verzachten. De financieele politiek van het Grondbedrijf is niet goed. Wij berekenen meer rente aan het Grondbedrijf dan er werkelijk geleend werd. Dit heeft zich gewroken bij de laatste verplichte taxatie. Er bleek toen een tekort te zijn van f 700.000, welk tekort alleen wegge werkt. won worden door te beschikken over een denkbeeldige reserve. Rijk en gemeenten moeten in de toekomst een nieuwe financieele politiek gaan voeren. In goede tijden moet gespaard worden om latere schokken te kunnen opvangen door de gekweekte reserves. In goede tijden kunnen hooge belastingen betaald worden, maar als dat gedaan wordt is men bevrijd van het on zinnige feit. dat wij in zorgvolle tijden zeer hooge belastingen moeten opbrengen. Waarom komen vele gemeenteverslagen zoo laat. Nu, begin 1936, wachten wij nog op het verslag van den Woningdienst over 1934. De heer Kuiper (R.K.) constateerde, dat de begrooting voor 1936 weer beheerscht wordt door de crisis. De aanpassingspolitiek is tot heden eenzijdig geweest, zij wordt daar toege past waar de minste draagkracht gevonden wordt. Bovendien wordt de aanpassingspoli tiek doorkruist door tallooze steunmaatregelen. Alles heeft teneevolge dat ons werkloozencijfer steeds blijft stijgen. Het Plan van den Arbeid is een knap stuk werk Onderdeelen er van wilde spreker niet bespreken, anders zou hij moeten wijzen op verschillende speculatieve elementen. Maar er zitten toch veel goede dingen in en die moeten zooveel mogelijk omgezet worden in daden. Menschen die er over zullen moeten oordeelen moeten dit wel bedenken. Het Plan is in feite een verloochening van het klassebeginsel. Dat is het belangrijkste, want daarmee heeft de S.D.A.P, aandacht gewijd aan de belangen van de geheele bevolking. Het Plan is een veelbeteekenende geestelijke aanwinst. Nu de positie der Katholieke Democrati sche Partij, Deze is bij de verkiezingen ge steund door de N.S.B. om daardoor de R.-K. Staatspartij te kunnen treffen. Het is wel eigenaardig dat wij weten, dat de eenige K D P.'er die in onzen raad zit er gekomen is met de hulp der hou zeeërs. In elk nummer van ..Volk en Vaderland" worden de leiders der R.-K. Staatspartij door de N.S.B.'ers door het slijk gehaald. Dit zelf de en op dezelfde wijze wordt door de K. D. P.'ers gedaan. Elk nummer van „de Vaan" getuigt daarvan. De heer van Engelen (K.D.P.): bewij zen De heer Kuiper: in elk nummer staan die aanvallen! De heer van Engelen: noem éen feit De heer Kuiper: neem elk nummer en gij kunt het zelf lezen! Het is een groot gevaar als de groote staatskundige partijen versplinterd worden door de kleine partijtjes. De heer Schaafsma (Ghr. D.U.): de kleine partijen worden geboren door de zon den van de groote partijen, De heer Kuiper: er gebeuren fouten, maar dan moet men niet wegloopen. Wij betalen niet te veel voor ons broodje omdat aan der. boer steun wordt gegeven, maar omdat de productiekosten sinds 1914 te veel zijn opgevoerd. De boer ontvangt minder voor de tarwe dan voor 1914. Wat sprekers voorstel betreft, eind 1934 ingediend, over de verstrekking van gas. elec triciteit en water tegen den kostenden prijs aan de minst-draaekrachtieen. vroeg spre ker waar de rechtsgrond is om den werk- looze, laag-betaalden arbeider, of kleinen middenstander voor zijn gas, electriciteit of water 50 pet. boven den kostenden prijs te laten betalen. De grondgedachte van zijn voorstel is, naar Mr. Bijvoet erkend heeft, goed. Het is nu evenwel slechts de vraag in hoever het kan worden toegepast zonder de financiën in het gevaar te brengen. Het is nu een indirecte belasting die veel te druk kend is. Er moet evenwel iets op dit gebied gedaan worden. De heer Klein (r.-k.) zou niet over de dreigende verlaging van de salarissen en loo- nen van het gemeentepersoneel spreken, om dat die quaestie binnenkort aan de orde zal komen nadat B. en W. praeadvies hebben uitgebracht. Spreker verdedigde zijn voorstel om de jaarwedden van eenige geneesheeren van den Geneeskundigen Dienst te verhoogen. Hier is een onbillijkheid goed te maken. Het voorstel KuipeT kan spreker niet steu nen omdat er financieele bezwaren aan ver bonden zijn. Het voorstel van Engelen zou spreker wel kunnen steunen, mits alleen de mogelijkheid van de uitvoering door B. en W, wordt; onderzocht. Dan kunnen B. en W. er een of twee jaar op „broeien", zooals zij ook gedaan hebben op het voorstel van den heer Kuiper. Misschien bereiken wij door al die bestu deering nog eens. dat B. en W. het volgend jaar met een voorstel komen over een billij ker tarief voor de minsidraaakrachtigen. Spreker critlseerde de houding van den heer van Engelen en van de R.-K.P. Zelfs in dit kleine partijtje is groote verdeeldheid. Zij zitten elkaar geregeld dwars, Daardoor bereiken zij geen snars (gelach). De voornaamste doelstelling is bestrijding van de R.K. Staatspartij. Wat het voorstel Westerveld c.s. aangaat, herinnerde spreker er aan, dat hij jaren ge leden reeds een voorstel heeft ingediend oni Hei hoort" eigenlijk niei, maar zoo smaken ze hei lekkerst 12 ci. per pakje (Adv. lngez. Med.) de huur voor de muntmeters af te schaffen. Toen was de S.D.A.P. er tegen. Nu blijkt de geheele fractie bekeerd. Gelukkig. B. en W. zijn de Annexatiewet van 192' niet in alle opzichten nagekomen, zij hebben in veie gevallen getracht op de jaarwedde van het geannexeerde personeel te bezuini gen. Dat was niet billijk. In veel gevallen zijn B. en W. dan ook door Ged. Staten in het ongelijk gesteld. Wat de oproep van den heer Noordhoff be treft tot de R.K. democraten om een een heidsfront te vormen, kan hij zeggen, dat er te veel verschillen van hoogere orde zijn, De heer Van Tetering (r.k.) zei, dat toen hij het Plan van den Arbeid van de S D.A.P, gelezen had, hij zich heeft afgevraagd: staan er zeer veel dingen in die ik enkele jaren geleden gelezen heb in een serie arti kelen in 'n Haarlemsch blad. Er is wat de grondgedachte aangaat zooveel overeenkomst dat de samenstellers van het Plan van den Arbeid die couranten voor zich moeten heb ben gehad. Het Plan van den Arbeid is meer uitge werkt. maar wat de grondgedachte aangaat is het bijna schablone-werk. Bij uitvindingen kunnen gelijke gedachten opkomen. Het is al 'gebleken bij de uitvin ding van de boekdrukkunst. Maar in elk ge val moet toch geconstateerd worden, dat toen dit eerste Plan in den Haarlemschen raad besproken werd, het juist de S. D. A. P, wa: die alle denkbeelden daarin ontwikkeld, ver worpen heeft. En nu worden die grondge dachten door dezelfde partij aanvaard. Er kan, zoo zei spreker verder,, veel ge daan worden om de aantrekkelijkheid van onze stad te bevorderen. Het vreemdelingen- bezoek moet aanlokkelijk worden. De gemeen te doet daarvoor veel te weinig. Het bedrijfsleven te Haarlem wordt te zwaar getroffen door de vaste lasten. Door dat die lasten meer opgevoerd worden, komt er steeds minder in het laadje. In principe is spreker het eens met de denkbeelden van de heeren van Dam en*van Kessel over de ordening op het middenstands gebied in dezen crisistijd. Maar het zou jam mer zijn. als de middenstand als eenmaal de tijd van het herstel komt, gebonden zou zijn aan dit blok aan het been. Daarom moet men voorzichtig zijn met het nemen van maatregelen. Ordening mag niet lijden tot verstarring van het bedrijfsleven. De heer van der Veldt (r.k. drong aan op een eerlijke vruchtbare samenwerking in den raad. Ook in onze stad verkeeren vele gezinnen in den uitersten nood. Daartoe be hoor en werkloozen, maar ook vele niet-ge steunden. Een onderzoek naar dien toestand is zeker aan te bevelen. Alles wat gedaan kan worden om de jeug dige werkloozen aan het werk te zetten, moet gedaan worden. De heer Schaafsma (C.D.U.) verdedigde enkele beginselen van zijn partij. De toonkamer van het elctriciteitsbedrijf moet gehandhaafd worden. Spreker vindt het voorstel van den heer Van Engelen over de prijzen van gas. electri citeit en water beter dan dat van den heer Kuiper. B .en W. moeten het voorstel van En gelen ln studie nemen. Het antwoord van B. en W. De heer Roodenburg (C.H.), wethou der van financiën, was erkentelijk voor de hulde die verschillende sprekers aan het college van B. en W. gebracht hebben. De publicatie van bijzonderheden over de afdeelingsvergaderingen van den raad in de plaatselijke pers is ook door B. en W. betreurd. Het college is overtuigd, dat daaraan geen ambtenaren schuld hebben. Raadsleden moe ten de inlichtingen aan de pers gegeven heb ben. Dat dit gebeurd is vonden B. en W. te betreuren. De bespreking van Het Plan van den Ar beid had bij de behandeling van de begroo ting achterwege kunnen blijven. Haarlem zou er pas wat mee te maken hebben als het dooi de regeering aangenomen zou zijn. Er zit in dit plan veel goeds, wij moeten waardeering hebben voor de samenstellers. Het zonder meer opzij zetten, gaat niet. Als de overheid veel groote werken uit voert vermindert natuurlijk de werkloosheid. In enkele landen is het duidelijk gebleken. Maar de omstandigheden zijn voor ons land anders. Als wij groote werken uitvoeren, moe ten wij een groot gedeelte van de materialen importeeren. Dat heeft invloed op den finan- cieelen toestand van ons land. Het is nog iets anders of de gemeenten groote werken uitvoeren of het rijk. Het rijk kan er desnoods voor zorgen dat er geld voor komt, desnoods door belas Ling verhooging of een gedwongen leening. Dit kan de gemeente niet, die is aan haar beperkte financiën ge bonden. Als er door de gemeente geleend wordt, moet er meteen gezorgd worden voor rente en aflossing. Daardoor vermeerderen dan nog de gemeentelijke zorgen. Als de ge meente er dan niet komt met zijn inkomsten, dan moet steun gevraagd worden van het rijk. Wij hebben niet veel reserve meer in onze belastingen. Als wij de opcenten op de Personeele Belasting verhoogen tot 200. dan krijgen wij f 87.000 meer. Dan kunnen wij ook nog wat meer opcenten op de Fonds- belasting heffen, maar veel is dat niet. Die reserve van f 87.000 op Personeel hebben wij een volgend jaar niet meer, om dat de huren geregeld dalen. Misschien zou den wij in 1937 met 200 opcenten niet meer uit de Personeele Belasting halen dan nu met 185. De huren dalen en moeten ongetwijfeld nog meer dalen. Er zijn te Haarlem volgens de statistiek 2754 woningen van f 800 of meer huurwaarde, terwijl er slechts 2694 inwoners zijn die f 4000 of meer inkomen hebben. Ieder kan dus uitrekenen, dat vele van die 2754 wo ningen in huur verlaagd moeten worden. De gemeente moet trachten haar financiën zóó te besture,n, dat zij niet noodlijdend wor den. Daarom moeten de leeningen zooveel moge lijk beperkt worden. Het is voor B. en W. moeilijk in dezen tijd een program samen te stellen. In dezen onze- ke ren tijd zou zoo'n program immers geregeld gewijzigd moeten worden. Alleen kan nu ge zegd worden, dat Haarlem er voor moet zor gen niet noodlijdend te worden. Dit kan al leen als wij eenige reserve behouden op het terrein der belastingheffing. Het is moeilijk de tarieven voor de bedrij ven zoo te stellen, dat de minst-draagkrachti- gen ook het minst betalen. B. en W. zouden aan die minstdraagkrachtigen ook graag lage tarieven gunnen, maar dan zouden de tarieven voor andere ingezetenen verhoogd moeten worden. Het rijk kan zijn belastingen progressief ma ken. Diezelfde markt heeft de gemeente voor de bedrijven niet. Belasting moet men beta len. iemand dwingen om gas of electriciteit af te nemen kan een gemeente immers niet. De kostende prijzen voor gas en electrici teit zijn zoo laag omdat onze bedrijven groot? afnemers hebben: omliggende gemeenten, groote industrieën, spoorwegen, tram, enz. Als wij dat niet deden zou de kostende prijs zeer belangrijk stijgen. Daarin ligt het argument waarom de de gemeente ook van haar minst- draagkrachtige burgers een prijs mag vragen die belangrijk boven den kostenden prijs ligt. De heer van Engelen heeft een poging ge daan om een progressieve regeling te maken voor de tarieven van gas, electriciteit en wa ter. Als wij zijn cijfers nemen blijkt, dat hij menschen met kleine inkomens nog meer voor het water zou laten betalen dan de tegen woordige tarieven. Daaruit blijkt wel hoe moeilijk het is een progressieve regeling te ontwerpen die billijk zou zijn. Tarieven berekend naar het inkomen zou heel veel administratie beteekenen. In 1936 zou men moeten betalen naar het inkomen van 1934. Er zijn honderdtallen menschen die er in 1936 veel slechter aan toe zijn dan in 1934. Hoeveel aanslagen zouden er gerectifi ceerd moeten worden. Dan de vraag: wie moet aangeslagen wor den als ouders met kinderen samen wonen. Men zou op tallooze moeilijkheden stuiten Bovendien geeft de rijksadministratie geen opgaaf van inkomens voor de bedrijven. Nu krijgen wij ze zelfs al niet voor de school gelden. De. nu bestaande vastrechttarieven voor gas loopen zeer goed in elkaar. Er is een vast recht voor gebruikers van gemiddeld 30 en 50 M3. per maand. De gemeente heeft voor gas en electriciteit vastrechttarieven gemaakt om het verbruik aan te moedigen. Met water is dat iets anders. Water is geen luxe. Als er meer water ver bruikt zou worden dan noodig is, dan zou e~ gevaar kunnen komen voor de waterreserve in de duinen. Haarlem heeft voor het water, in vergelij king met andere gemeenten, lage tarieven voor de kleine gebruikers. B. en W. hebben berust in de uitspraak van Ged. Staten, dat. de gemeente van het gean nexeerde personeel geen 10 pet. premie voor het pensioen mag heffen. Als de gemeente evenwel in hooger beroep gekomen zou zijn bij den Centralen Raad, dan zouden B, en W. in hèt gelijk gesteld zijn. blijkens een uit spraak van dien raad over geannexeerd per soneel van Rijsenburg door Driebergen. De heer Klein kan dus niet zeggen dat B. en W. onbillijk tegenover het geannexeerde perso neel zijn opgetreden. Het zou trouwens billijk zijn als het geannexeerde personeel dezelfde pensioenpremie zou betaald hebben als het overige gemeentepersoneel. B. en W. zijn er op tegen de havengelden voor doorvarende schepen te verlagen. De winkeliers hebben geen voordeel van de door varende schepen. Het verkeer zou er evenwel nadeel van ondervinden, want de bruggen zou den immers veel meer geopend worden. Mevrouw Scheltema is somber geweest in haar financieele beschouwingen. Veel van hetgeen zij gezegd heeft is evenwel juist. Haarlem koir-t nog voor moeilijke tijden te staan. Spreker vindt het ook geen ideale toestand dit in antwoord op den heer Westerveld dat de gemeente aan het Grondbedrijf een hoogere rente berekent, dan de gemeente zelf moet betalen. Maar wij financieren het bedrijf dikwijls uit kasgeld en dat moet soms tegen hoogere rente worden opgenomen. In den loop der jaren is de rente die het Grondbedrijf aan de gemeente moet betalen al van 6 tot 5 pet, verlaagd. Op 't oogenblik is niet verder te gaan. B. en W. zullen trachten er voor te zorgen, dat de verslagen der gemeente in het vervolg vroeger zullen uitkomen. De voorstellen die uit den raad zijn geko men (er zijn er die de inkomsten zouden be perken, andere die de uitgaven zouden ver hoogen) kunnen door B. en W. niet overgeno men worden. Voor elk voorstel dat f 5000 zou kosten, moet 1 opcent op de Personeele Be lasting geheven worden. Dat moet sterk ont raden worden. Wij moeten ons zien te beper ken tot de door B. en W. voorgestelde 185 op centen. 1937 zal voor de gemeente nog slechter worden. Er zal dan immers weer f 60.000 min der uit de Fondsbelasting komen. De kans is toch al groot dat wij voor 1937 toch tot 200 opcenten moeten gaan. Als wij nu de meter huur voor de gasmeters gaan afschaffen, zouden wij die in 1937 toch weer moeten in voeren. Als wij de meterhuur tijdelijk afschaffen is het misschien mogelijk dat het gasbedrijf iets zal stijgen en dat er minder afsnijdingen komen, maar dit zal de vermindering van de meterhuur toch bij lange na niet goed maken. Als wij nu de opcenten op de Personeele Be lasting op 200 brengen, schuilt daarin ook een gevaar voor het gemeentepersoneel. Het rijk heeft er zooals men weet op aangedrongen weer 5 pet. op de loonen en salarissen te kor ten. B. en W. zullen trachten, in den Haag te bewerken, dat die korting niet behoeft te worden toegepast, of slechts gedeeltelijk. B. en W. staan daabij sterk als wij een sluitend? begrooting hebben met niet meer dan 185 op centen. Komen wij met 200 opcenten dan is het gevaar, dat de minister blijft staan op ds volle korting van 5 pet. En dat terwijl wij weten dat het Haarlemsche personeel niet meer verdient dan het personeel in ander# gemeenten, in enkele gevallen zelfs minder. De zitting werd hierop verdaagd tot Vrij dagmiddag. ESPERANTO. ESPERANTO ALS CULTUREEL HULP MIDDEL De heer W. van Heugten deelt in „Heroldo de Esperanto" het volgende mede: Eenige weken geleden eindigde met groot succes een vrij belangrijk werk door middel van Esperanto, dat dit werk deed slagen en daardoor de aandacht trok in cultureele kringen in Tsjechoslowakije en Nederland. „Reeds gedurende een jaar bestaat er een zeer vruchtbare journalistieke samenwerking tusschen de redacties van de bladen Prehled te Praag en „De Morgen", een belangrijk dag blad in Helmond, door middel van Esperanto. Prof. Bor. Benetka, redacteur van de „Prehled" werd de buitenlandsche medewerker van „De Morgen" en ik zelf, als redacteur van „De Morgen", buitenlandsch medewerker van de „Prehled". Wij wisselden mededeelingen en vooral ook in het Esperanto bewerkte artike len voor onze couranten. Aldus werd de inter nationale hulptaal „Esperanto" ons cultureele hulpmiddel, waardoor wij elkander konden begrijpen. Officièele Tsjechische instanties stelden deze internationale journalistieke medewerking zoozeer op prijs, dat zij mij in de gelegenheid stelden, twee weken lang de prachtige Tsjechoslowaaksche republiek te bereizen, hetgeen ik kon doen met een vlieg tuig van de K. L. M. Een jaar van vruchtbaren arbeid wordt thans bekroond door een vrij belangrijke cul tureele daad en wel door het te Praag doen verschijnen van een speciaal nummer over Nederland door het dagblad „Prehled". Dit speciale nummer is enkel en uitsluitend door middel van Esperanto tot stand gekomen en geredigeerd door mijzelf, hoewel ik noch de Tsjechische noch de Slowaaksche taal mach tig ben. Daar men voor mens was een groot aantal exemplaren van dit speciale nummer te zen den aan de redacties van de Nederlandsche bladen, aan ministers, letterkundigen, weten schappelijke personen en andere autoriteiten vdegde men aan het nummer een verklaring toe van den inhoud in het Nederlandsch en in het Esperanto, waarin de bedoeling van het speciale nummer wordt uiteengezet. De belangrijkheid hiervan wordt nog ver hoogd door het feit dat ter gelegenheid van deze uitgifte een radio-uitzending op 17 De cember plaats had van lezingen in Esperanto en van muziek". DS. H. RAKELS P. Szn. Ds. H. Bakels P.Szn., em. predikant der Doops gezinde Sociëteit, thans wonende alhier, her denkt a.s. Zondag den dag waarop hij voor 40 jaar het predikambt aanvaardde. Herman Bakels werd 26 Juli 1871 te den Hoorn op Texel, waar zijn vader predikant en schoolopziener was, geboren. Hij bezocht het gymnasium te Haarlem en studeerde aan het Seminarium en de Stedelijke Universiteit, beide 1 te Amsterdam. In 1895 proponent ge worden. bevestigde zijn vader hem 12 Janu ari 1896 te Warns (Fr.) in zijn eerste ge meente, waar de jubilaris het predikambt aanvaardde sprekende over Rom. 1:11 en 12. In 1901 vertrok Ds. Bakels naar Enkhuizen, waar hij in 1907 zijn bediening neerlegde. 5 Juli 1908 werd hij opnieuw predikant "en nü te St: Anna-Parochie. 24 October 1908 legde hij ten tweede male'zijn ambt neer. 14 Mei 1911 werd hij opnieuw predikant in zijn oude gemeente St. Anna-Parochie, waar hij werk zaam bleef totdat zijn gezondheidstoestand hem in 1916 dwong emeritaat aan te vragen. - Daarop vestigde Ds. Bakels zich te Haarlem. Tal van geschriften liet Ds. Bakels het licht zien, waarbij niet minder dan 3000 artikelen en bijdragen in couranten en tijdschriften. Ds. Bakels zal zijn gedenkdag niet publiek vieren. ARBEIDERS TOOXEELVEREENIGING „VOORUITGANG". „Vooruitgang" is reeds geruimen tijd aan het instudeeren van een nieuw tooneelwerk. Haar traditie getrouw komt zij weer met een bijzonder stuk. In studie is genomen een door Cor Zwart geschreven tooneelwerk „Zoekende Jeugd", tooneelspel in 4 bedrijven. De opvoering is vastgesteld op Woensdag 12 Februari in den Schouwburg aan den Jans- weg. ONZE JAARLIJK36HE OPRUI fVIING wordt oehouden van 20 t e m. 31 JANUARI A S. BARTEUORIS5TRAAT 13-17 (Adv. Ingez. Med.) OPMERKINGEN VAN LEZERS Een lezer van ons blad schrijft ons over het onderwerp Veilig Verkeer het volgende: Met groot genoegen las ik eenige dagen ge leden in uw blad het verblijdende bericht dat er spoedig een aanvang zou worden gemaakt met de werkzaamheden voor de natriumver- lichting op den Rijksweg Amsterdam-Haarlem. Daar ik als dagelijksch weggebruiker dit met blijdschap tegemoet zie, wil ik toch niet nalaten hierover eenige opmerkingen te ma ken. Het is mij herhaalde malen opgevallen, dat op andere wegen' n.l. op den Rijksweg van Hillegom naar Ben nebroek en op den Heeren- weg van de Van Merlenlaan tot Lanckhorst- laan e. a., waar ook natriumverlichting is aan gebracht, vele automobilisten met hun ver blindende of dimlichten blijven rijden en zoo doende de veiligheid van het verkeer in ge vaar brengen, daar toch het zoogenaamde stadslicht ruim voldoende is. Indien alle automobilisten hieraan mede zullen werken zullen de ongelukken, dikwijls ontstaan door verblindende lichten, aanmer kelijk verminderd worden.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1936 | | pagina 10