ossen. Den Haag was eens heil Mekka der studenten. lenkt U wel aan het VOORDEEL lUVNIEUWE GASTARI EVEN TOOMKAMER GASBEDRIJF Enkele opmerkingen over theegebruik. ZATERDAG 11 J A N U A R I 1936 HAAR L E M'S DAGBLAD Onze wekelijksche puzzle-rubriek. Met prijzen van 5, 2 en vijf van 1 gulden De oplossing van puzzle no. 15. De oplossing van onze eerste puzzle in het nieuwe jaar was: De tijd gaat snel, gebruikt hem wel. Men komt hiertoe als volgt.: Wildervank, Enumatil. Brijde. Bergambacht. Moddergat. Maasniel, Hengelo. Overlangel. Abbenbroek. IJmuiden. Oldemarkt, Holtheme. Hamweg. Brakel. Onze eerste prijs vijf gulden is toege kend aan: A. J. Röben, Schalkwijkerweg 21. Haarlem. De tweede prijs twee gulden: Mej. R. Rudelsheim, Gedempte Volders gracht 3, Haarlem. De vijf troostprijzen, elk een bedrag van één gulden: F. G. Enghardt, Zandvoortschelaan 177, Aerdenhout; H. L. Warnier, Crayenesterlaan 73, Haarlem; G. M. Eising, Schoterstraat 25, Haarlem (N.). P. v. d.Wiel, Burg. Enschedélaan 36, Sant poort-Dorp. J. C. Caderius van Veen, Tetterodestraat 76, Haarlem. De Administratie zal de prijzen verzenden. Onze nieuwe puzzle no. 16. Lettergrepen die vervangen moeten worden. Vandaag eens een opgave, zooals er in onze rubriek nog geen geplaatst, werd, dus: iets nieuws. Wat er te doen valt, laat het onder staande zien: 1. repressie: 2. aalmoes; 3. bede; 4. bak boord: 5. jongeman; 6. bevel; 7. bedacht; 8. Luther. Bovenstaande woorden moeten vervangen worden door andere, waarvan de omschrijving hieronder nader volgt, in elk woord verandert slechts één lettergreep. De nieuw-gebruikte lettergrepen geven in volgorde, waarin zij geplaatst zijn een spreekwoord. Hoe luidt dit? (Bij uw oplossing moeten de 8 gevonden woorden vermeld worden). OMSCHRIJVING DER TE VORMEN WOORDEN. 1. lage luchtdruk, gebied van geringe lucht druk. 2. vrucht, (zwart, wit of rood) waarvan de heest si* tot het geslacht ribes behoort. 3. hap. 4. boord, als men, bij het roer staande, naar den voorsteven ziet. 5. een verloofd paartje. 6. bestand zijn tegen. 7. opmerkzaamheid. 8. jongensnaam. Men zende deze oplossing aan: Mr. Na- denker van Haarlem s Dagu.ad te Haai\em. Met het oog op de vele andere correspondentie voor ons blad bestemd, gebruike men a.u.b géén andere adresaanduiding. Iedere abonné kan slechts één oplossing in- obb^ zenden. Het hierbij afge- A irukte „identiteitsplaatje" P 16 (=.- Puzzle no. 16», moet aan de oplossing worden gehecht of er op geplakt worden. Niet op de envelop van inzending, maar op de oplossing zelf. Als hoofdprijs stellen wij wederom beschik baar een bedrag van vijf gulden, als tweeden prijs twee gulden, bene vens vijf troostprijzen van één gulden, welke zoo snel mogelijk per postchèque aan de prijs- winners worden toegezonden. Oplossing en uitslag worden geplaatst in ons blad van a.s. Zaterdag. Zendt men deze oplossing per post, dan kan dit n i e t als drukwerk geschieden. Briefwisseling over de puzzle-rubriek kan alleen gevoerd worden, als postzegel voor ant woord ingesloten is. MR. NADENKER. De oplossing dezer opgave moet in ons bezit zijn uiterlijk, aanstaanden Woensdagmiddag om vier uur, aan onze Bureaux te Haarlem. Jubilea bij de N. Z. H. Wie in 1936 25 jaar in dienst zijn. In 1936 zullen bij de N.Z.H. hun 25-ja- rig jubileum herdenken: de heeren: B. de Leeuw (hulpwerkman) op 7 Februari; L. Burg graaf (commies', op 13 Maart; D. A. Löwen- steyn (commies» op 27 Maart; M. van Doorn (wegwerker te Hillegom) op 1 April; A. Brou wer (conducteur) op 16 April; H. Scheffer (conducteur) op 18 April; L. N. Kuiper (con ducteur) op 16 Mei; C. Traksel (ambachts man) op 22 Mei; W. Terol (poetser) op 30 Mei; G. de Lugt (ambachtsman) op 7 Juli; J. v. d. Neut (poetser) op 3 October; J. de Beunje (onderh. monteur) op 26 October. CHRISTELIJK FILMCOMITé. Dit comité heeft op Vrijdag 24 Januari een film- en declamatie-avond georganiseerd in het gebouw St.-Bavo, Smedestraat. Vertoond zal worden ..Volk van Arran", een geluids film, die het leven op een eilandje in den At- lantischen Oceaan bij Ierland in beeld brengt. Zooals bekend is. werd deze film op de Biën nale te Venetië bekroond. Medewerking wordt verleend door den declamator Arie Post uit Scheveningen Witte Kruis Kolonie te Salatiga. Comité voor steun gevormd. De heeren C. ten Boom, H. Lasschuit, D. King (penningmeester, Koediefslaan 62 te Heemstede). Drs. S. van der Ley en mej. Betsie ten Boom hebben een comité ge vormd om het werk van Evangelisatie en maatschappelijke hulp onder arme Javanen te Salatiga (Java) te steunen. Het aantal verpleegden neemt steeds toe. Het bedraagt nu pl.m. 1350. Maar de inkomsten vermeer deren niet. Het is een werk onder de armste Javanen, weezen. weduwen, verminkten, kreupelen, gebrekkigen van allerlei aard. Wie deze ko lonie heeft bezocht aldus schrijft men ons heeft eerbied en toegenegenheid voor de personen en den arbeid die hier gevon den wordt. De behoeftigen in ons Vaderland zullen het waardeeren als u ook deze Ne- derlandsche onderdanen steunt. Deze kolo nisten zouden niet anders dan kommer en ellende van dit leven gekend hebben, als de Familie Van Emmerik zich niet over hen had ontfermd. Dag en nacht, jaar in. jaar uit. reeds bijna 40 jaren, zorgt de familie Van Emmerik voor de armsfcen onder de arme Javanen door hun eten, kleeren. onderdak en werk te ver schaffen. Maar wij. Nederlanders, in het moederland, dragen mede de verantwoorde lijkheid voor deze menschen. Laat men dus dit werk steunen. Groote, maar ook kleine giften en contributies zijn welkom. Als velen helpen, kunnen er weer heel wat arme Ja vanen geholpen worden. UITVOERING VAN „JACOB VAN LENNEP". De Haarlemsche tooneelvereeniging „Jacob van Lennep, zal Maandag 20 Januari voor leden in den Stadsschouwburg opvoeren het tooneelwerk „Komedie" een spel in drie be drijven door Henk Bakker en Jan van Ees. Met dit stuk zal 2 Februari aan den natio- nalen tooneelwedstrijd van de vereeniging ..Olmenio" te Anna Paulowna worden deel genomen. Tevens is „Jacob van Lennep" uit- genooaigd in het laatst dezer maand een uil- voering te geven voor de leden van de socië teit Thalia" te Bergen op Zoom. De regie van het op te voeren stuk is in handen van den heer K. Visser. De rolver- deeling is als volgt: Baron van Elmschot, de heer H. J. J. van Zandbergen; Udo, de heer K. Visser; Beeps zijn knecht, de heer Huib Tu il in ga; Alice, actrice, mej. Cor Visser; Cleo, mevr. J. Dreijer—Bouwman; Richard, de heer C. Nolte; een kamermeisje, mevr. G. Jan sen Na afloop zal den leden een gezellligen avond worden aangeboden in het gebouw La Gaïté. waar zal medewerken het orkest van Joe Smith's Black and White band. „DE OORLOG VAN ALLE KANTEN BEZIEN. Van den door de Alg. Ver. „Nooit Meer Oor log", afdeeling Haarlem der Alg. Ned. Vredes- Actie, georganiseerden cursus ..De oorlog van alle kanten bezien", is thans de lezing „Oor log en Socialisme" aan de beurt. Dit onderwerp wordt behandeld door den heer Sam de Wolff uit Amsterdam een bekend spreker op dit gebied. De lezing is openbaar. Al de te houden le zingen vormen een afzonderlijk geheel. En nu is het alleen nog maar den Haag Iedere groote stad heeft hare zeer speciale functies voor zeer speciale kringen der maat schappij, waarvan andere groepen der samen leving niets bemerken. Een Amsterdamsche tramconducteur, gebo ren en getogen aan de oevers van de Lelie gracht ziet zijn stad met héél andere cogen dan de provinciaal, die er eens een dagje komt vertreden. Voor de Katholieken ziet Maas tricht er ongetwijfeld anders uit dan voor de Protestanten, die daar wonen. De upper ten van Zutphen heeft een geheel ander denk beeld van dat oude plaatsje, dan de nijvere middenstand der Zutphenaren en de niet ge- beren en getogen Haarlemmer reageert vol komen anders op de stad dan een Haarlemmer van geslacht-op-geslacht. Zoo is den Haag voor den Leidschen student, die een zekeren welstand bezat, steeds het Mekka des vermaaks geweest. „Steeds" is wat boud gesproken, want eenige tientallen jaren her was het Amsterdam met zijn Nes en zijn Empire dat de hope des vaderlands, voedster- lingen van Lugdunum's Alma Mater, het ver maak, dat nu eenmaal bij het studentenleven scheen te behooren, bood. Later is den Haag die plaats komen innemen, vooral door. de Engelsche officieren, dis gedurende den oor log in de Residentie geïnterneerd waren, dik wijls schatrijke en vroolijke jongelieden, wier gulheid en zucht naar vermaak de oorzaak was dat de gelegenheden om daaraan te ge- moet te komen bij tientallen uit den grond schoten, waarvan vanzelf ook de in die ja ren met groote maandgelden bedeelde Leid- sche studenten kwamen profiteeren. Over die Engelsche officieren toen, zou een aardig artikel te schrijven zijn. Een bankdirec teur heeft mij eens verteld dat in 1915 zoo'n hupsche khaki jongeman voer het loketje kwam en om.een ton gouds vroeg. De man achter het loket vond het wel noodzakelijk eerst eens even te informeeren. Telefoontje naar Londen, en het antwoord': wanneer hij tien maal zooveel wil hebben, kunt u het hem óók geven. En een musicus, thans zéér serieus ep van groot artistiek verantwoorde lijkheidsgevoel bezield, was in dien tijd, zoo vertelde hij mij, violist, Stehgeiger, van een strijkje in een dansgelegenheid aan de Wa genstraat. Hij was zeventien jaar, was nog op het Conservatorium, doch moest voor zijn be jaarde en arme ouders in de avonduren den kost gaan verdienen. Den tweeden avond dat hij thuiskwam, kon hij de oude luidjes verblij- den met zijn honorarium plus1000.-! Een dier Engelsche geïnterneerden had hij al zijn lievelingswijsjes laten spelen en toen kreeg de nog jonge muzikant een fooitje in zijn hand geduwd, dat bij nader inzien een tot een prop verfrommeld briefje van duizend gulden bleek te zijn.... Maar ik wilde schrijven over Den Haag als Mekka der studenten en niet over de uitwas sen van dien verschrilckelijken oorlogstijd, al kunt ge nu wel begrijpen in welke sfeer die Hollandsche jongetjes werden opgenomen, wanneer ze de Haagsche gelegenheden van vermaak bezochten. En al waren er toen óók vele rijke, studenten ge behoeft maar te denken aan de kostbare maskerades waarmede de lustra werden gevierd zóó bar als vele ouderen hebben zij het natuurlijk nooit ge maakt. al hebben ze danig plezier gemaakt in Den Haag. Toen is er een tijd gekomen dat er toch vrijwel geen Leidsch< Uitgangetje was. of het eindigde in Den Haag. En er kon dan toch geen Zaterdag voorbij gaan of in de bars en restaurants der residentie trof men de Leidsche feestvierders aan. borrelend in Atlantic. Amphion of American Bar. dinee- rend bij Royal of Saur, steppend in het Scala Cabaret onder de auspiciën van den fabel- achtig-omvangrijken „papa Carré" of in het Cabaret van Tante Kok" in de Nieuwe Mil- straat. In ieder geval: de Leidsche en ook de Delftsche student behóórde bij het vroolijke leventje van den Haag en er ging waarlijk geen Zaterdag- of Zondagavond voorbij dat er niet een of andere veldslag geleverd werd door die vroolijke jongelieden, hetzij met Delftena ren, hetzij met „burgers", hetzij met het daar op getrainde, personeel dier luidruchtige lo kaliteiten. Ook hierover is meer te schrijven. De herinneringen aan deze onsolide doch aangename uren eener zorgelooze jeugd ver vullen ook het hart van schrijver dezer rege len. Doch ik wilde ditmaal meer een korte ken schetsing geven van hoe het tóen was en hoe het n is. Toén het Mekka der vermaakzoekende Lei- denaars. Toen in zekeren zin óók Studenten stad. Want niet alleen bij Papa Carré en tante De jongste monarch van de wereld, Ananda I van Siam, brengt zijn school- vacantie in Morgins (Zwitserland) door, waar hij zijn hart aan de wintersport kan ophalen. De jeugdige vorst en zijn moeder binden zich de schaatsen onder. dat de ëpjjy U brengen 7 cent per IVI3 gasprijs met 60 ct. vastrecht per mnd 4 cent per M3 voor ruimte-verwarming. Kruisstraat 45 of kantoor incassodienst Jacobijnestr - Vraagt on inlichtii (Adv. Ingez. Med.) In Engeland drinkt men driemaal meer dan bij ons. In begin December 1935 verklaarde Sir Alfred Pickford, President van de kortgeleden opgerichte Tea Marketing Expansion Board, dat het de bedoeling is om de bemoeiingen der drie voornaamste thee-produceerende landen, waar bij de wet controle op den uit voer is vastgesteld, te coördineeren. Dat be- teekent. dus een nauwere samenwerking tus- schen Nederlandsch Indië, Ceylon en Britsch Indië. De te voeren propaganda zal zich zeer in 't bijzonder verzetten tegen het doen ver overen van de markim van het eene door het andere land. Deze internationale organi satie heeft jaarlijks de beschikking over een bedrag van circa 250.000 pdst., hetwelk ver kregen wordt uit heffingen in de restrictie- Kok kwam Leiden, doch Zekere Leidsche krin gen bezochten ook de soirées der Haagsche monde, waren geregelde gasten bij particuliere festijnen, bij soupers en op dansavonden. En nü Nü blijft de Leidsche student in Leiden. Het maandgeld dat de student-Leidenaar nü van papa uit de provincie ontvangt stelt hem in staat een zeer eenvoudig en zéér Leidsch leven te leiden en iedere gulden moet eenige malen worden omgedraaid vóór hij al eens aan wat. extra's kan worden uitgegeven. En vanzelf komt den Haag dan heelemaal niet meer im Frage. Voor velen komt zelfs alléén maar den Haag im Frage. Maar dan in geheel anderen zin. Voor velen die spoorstudent zijn, voor die honderden en honderden die studeeren en geen student zijn. Die netjes in den Haag wonen in het ouderlijk huis. met den trein of extra voor hen gecharterde autobussen naar college of practicum rijden en zich dan haasten om weer terug te zijn in den Haag vóór het eten. Ik behoef u niet te zeggen dat het 't vol- komengewijzigde economische aspect is dat ook d i t aspect van den Haag heeft veranderd. Bijna 60 percent der Leidsche studenten zijn spoorstudent. Van de corpsleden is dat percen tage lager, doch ook zóó hoog als nog nimmer is voorgekomen. Omstreeks 19201925 was een corpslid-spoorstudent een uitzonderlijke ano malie. Nu is dit verschijnsel gewoon geworden. Den Haag is studentenstad af. Van studentikooze brood- en andere dron kenheid is in het geheel geen snrake meer. Het is allemaal anders geworden. Oók de verhouding Leidenden Haag. Of het beter of slechter is nü dan tien jaar ge leden? Daar moet gij, mijn lezer, maar een ant woord op geven. Ik durf dat niet te doen. Ik zeg alleen maar, dat ik blij ben Leidenaar ge weest te zijn in een tijd dat het den student gaarne gegund werd bij tijd en wijle eens de boel op stelten te zetten, zonder in strijd te komen met de regelen van goeden stijl en 'smaak. Dat wij nog kinderachtig konden zijn en uit gelaten zonder onsociaal te zijn. Nu is de student een siudeerende jongeman, terecht doordrongen van de noodzakelijkheid snel af te studeeren en zoo snel mogelijk zijn ouders niet meer tot last te zijn. Nu is de student een verantwoording-dra gend mensch. Pleizierig of niet-pleizierig, goed of kwaad, nuttig of onnuttig er behoeft niet over ge praat te worden, de tijdsomstandigheden ge bieden dat het zoo zal zijn als het is en niet anders. Den Haag is reeds lang geen Leidsch Mekka meer. doch óf een onbekend oord óf een huis van bewaring vpor den Leidschen student. Het zij zoo. Maar menige Haagsche restaurateur, menige Haagsche café-houder denkt met weemoed aan den tijd toen het anders was. En menige oud-student doet evenzoo. Ml'. E. ELI AS. Zondagmiddagconcert H.O.V. Door verschillende omstandigheden wordt het Zondagmiddagconcert der H.O.V. uitge steld tot lateren datum. MAATSCHAPPIJ TOT BEVORDERING DER TOONKUNST Het 2e van de reeks concerten welke de Mu ziekschool van Toonkunst dezen winter in haar gebouw aan de Nieuwe Gracht organi seert en waarop de leeraren (essen i als execu tanten optreden, zal plaats hebben Maandag 13 Januari a.s. Ditmaal zijn het de heeren Jos. de Klerk zang en fluit. Mart. J. Lürsen, fluit, Cor de Wilde, cello en A. de Vogel, piano, die hunne medewerking verleenen. Het programma bevat werken 'van Bach, Beethoven en Carf. HAARLEM'S TOONEEL IN DECEMBER. Haarlem's Tooneel heeft in de afgeloopen maand den leden een St.-Nicolaas-kinder- matinée geboden, die zeer in den smaak viel. Ook was er een Kerstkienavond ingericht, die door de leden werd gewaardeerd. 16 Januari wordt in den Stadsschouwburg opgevoerd ..Santa Lucia", een Hollandsch stuk van A. den Hartog. Dit stuk wordt gespeeld in den wedstrijd om de Stedenwisselbeker, uitgeschreven door de Tooneelspiegei. Haarlem's Tooneel won in het afgeloopen seizoen dezen beker voor de eerste maal, wint zij nu weer. dan is zij eigenaresse. De speelster of speler die in dit stuk de meeste punten haalt, komt in het bezit van de gouden medaille uitgeloofd door den" be schermheer, den heer G. D, Gratama. landen en hetwelk gebruikt wordt voor pro pagandadoeleinden in die landen, waar het theeverbruik geringe afmetingen heeft. Het spreekt natuurlijk van zelf. dat men van een dergelijke actie geen wonderen kan verwach ten. Trouwens dit Comité behandelt niet al leen de productie-, doch ook de verbruiks- zijde van dit moeilijke probleem, waarbij de vermeerdering van het theeverbruik o.a. sterk beïnvloed wordt door typische gewooon- ten, bepaalde volken eigen, wélke gewoon ten eerst na jarenlange systematische be werking gewijzigd worden. Daarnaast hangt het al of niet vermeerderde verbruik nauw samen met den prijs van het product. Hoe staat het nu met dat verbruik in ons eigen land? Wij drinken per hoofd der bevolking meer thee dan in België. Frankrijk. Scandinavië en nog vele andere landen. Maar in verge lijking met Engeland is de positie geheel anders In Engeland drinkt men oer hoofd der bevolking per jaar 4.21 K G. thee meer dan driemaal zooveel als bij ons In Engeland is thee een volksdrank. In Nederland op lange na nog niet.. Een der belangrijkste oorzaken van dit verschil in consumptie is gelegen in het feit, dat in En geland de thee belast wordt met 14 cent per K.G.. in ons land met 75 cent per K.G. Bij den aankoop van elk pond thee in ons land. van welke kwaliteit deze ook moge zijn offeren wij 37.5 cent aan den fiscus. Het is begrijpelijk, dat men vooral in Nederlandsch Indië bij herhaling heeft aangedrongen deze thee-belasting te verla gen Van regeeringswege, bij monde van den Minister-President, is erkend dat een derge lijke verlaging ..in overweging" genomen moet worden. De bestaande toestand werd echter verdedigd met het argument, dat thee geen volksdrank is, daarentegen koffie wel. Op zich zelf is deze motiveering juist. In ons land wordt per hoofd der bevolking driemaal zooveel koffie als thee gebruikt. Maar dit feit kan toch moeilijk dienen om deze be lasting te motiveeren. Integendeel, juist om dat het theeverbruik betrekkelijk gering is door de bestaande belasting, is deze geen volksdrank geworden. De beschikbare cij fers spreken voor zich zelf. Van de 160 mil- lioen pond thee. welke per jaar in Neder landsch Indië worden geolukt, gebruikt Ne derland -'°chts ti^n procent. Wanneer men zich een oordeel wil vormen over de internationale theetnarkt. dient men zich rekenschap te geven van de gevolgen der sedert 1 April 1933 in werking getreden thee-restrictie. Deze regeling, in gemeen overleg tot stand gekomen tus«chen de pro ducenten en de regperineen van Npderlandsch Indië, Britsch Indië en Ceylon, stelde een basis vast. waaroo een restrictie-percentage zou worden toegepast, Deze ba «Is bed'-^eg resp. 173.6 millioen, 382.6 millioen en 251.5 millioen Engelsche nonden. Voor het tijdvak 1 April 1933 tot 31 Maart 1934 bedroeg de restrictie 15 procent, voor de tweede restric tie-periode 12 5 en voor de thans Jooponde periode 17.5 procent. Na een aanvankdüke prijsstijging der theenriizen in Maart 1933 en een lichte daling in de laatste maanden van dat jaar. ontstond een nieuwe stijging tot Februari 1934 Deze zette zich niet voort. Integendeel Behoudens enkele schommelin gen werd in Maart 1935 een laagtepunt be reikt. Het gevolg was. dat het meerendeel der Nederlandsch Indische ondernemingen hun bedrijf niet meer loonend konden maken en zelfs de afschrijvingen niet konden verdie nen. Wel trad daarna pen verbetering in. die zelfs ln Augustus en September zeer bedui dend was. maar blijkbaar hadden ongezon de motieven zulks bewerkstelligd. De reactie openbaarde zich weldra. Een nieuwe scherpe prijsdaling ontstond. Het is echter niet juist om de al of niet-doeltreffendheid der res trictie alleen te beordeelen aan de hand de zer prijsfluctuaties. Do internationale res trictie noodzaakte nl. tot een regeling in eigen huis. Deze was in de 5 restrictieiaren voor de verschillende Nederlandsch Indische ondernemingen allerminst gelijkvormig, als gevolg van het feit., dat vele jonge onderne mingen lanezamerhand ook ln de productie ziln gaan bijdragen. Zoo ziet men dar», dat deze interne restrictie voor 1934—1935 vast gesteld werd op 35 en voor 19351936 op 41.5 procent, terwijl bij handhaving van het be staande internationale percentage voor 1936 1937 de interne restrictie waarschijnlijk de 41.5 procent zal moeten overschrijden. Der gelijke verhoogingen hebben natuurlijk niet nagelaten een onsunstiffen invloed uit te oefenen op de kostprijzen. Maar daarnaast drukt de restrictie op het eene bedrijf zwaar der dan op het andere. De kleinere ondernemingen ziln feitelijk niet in staat een gedeelte van het bedrijf stil te leggen en komen dus ln ongunstiger omstandigheden. Daarnaast zijn onderne mingen aan te wijzen, die van de restrictie voordeel ondervonden hebben. Een alge meen gevolg van de getroffen maatregelen is een scherpere concurrentie od de binnen- landsche markt. Het overeenkomstige ver schijnsel kennen wii op de Nederlandsche markt, als gevolg der bestaande eonttngen- toerin^maatroToifm thee-restrictie is dus het zooveelste voorbee1d van de groote moeilijkheden, die verbonden zijn aan der gelijke internationale overeenkomsten. MOI-T .EmUS.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1936 | | pagina 9