Middenstandsproblemen.
Guur weer
Tandheelkundig
I nstituut
GEHEEL GEBIT
DINSDAG 21 JANUARI 1936
H A A R L E M'S DAGBLAD
3
Vragen over de Cecil-affaire.
Van ir. Albarda.
Waarom mocht hij hier niet spreken?
Ir. J. W. Albarda heeft den minister van
Justitie schriftelijk de volgende vragen ge
steld:
1. Is het waar, dat de minister te kennen
heeft gegeven er bezwaar tegen te zullen
maken, als in een door een Amsterdamsch
comité te beleggen openbare vergadering de
bekende Engelsche staatsman en pacifist Lord
Robert Cecil het woord zou voeren over het
conflict in Oost-Afrika en wat daarmede in
verband staat?
2. Indien deze vraag bevestigend mocht
worden beantwoord, wil de minister dan de
gronden mededeelen, waarop dat voornemen
berust?
3. Is de minister van oordeel, dat het
standpunt der regeering, dat buitenlanders
zich in Nederland van politieke actie dienen
te onthouden, moet medebrengen, dat aan
een in de geheele wereld geachten drager van
de Volkenbondsgedachte als Lord Cecil moet
worden verhinderd, hier te lande over den
internationalen toestand te spreken in een
geest, die volkomen in overeenstemming is
met het beleid der Nederlandsche regeering
op het gebied van den Volkenbond en met de
'gevoelens der overgroote meerderheid van
het Nederlandsche volk?
4. Is de minister, indien de eerste vraag be
vestigend wordt beantwoord, bereid alsnog op
zijn beslissing terug te komen en toe te staan,
dat Lord Cecil in een openbare vergadering
optreedt?
N.V. WILTON'S MACHINEFABRIEK EN
SCHEEPSWERF.
In het Notarishuis te Rotterdam is Maan
dagmiddag de tweede vergadering van hou
ders van 5'2 procent obligaties ten laste van
de N.V. Wilton's Machinefabriek en Scheeps
werf gehouden, ter behandeling van het
voorstel van de directie, waarbij de verplich
ting tot aflossing van obligaties voor één jaar
wordt geschorst, hetgeen beteekent, dat de
N.V. is ontheven van de verplichting om in
November 1935 obligaties uit te loten en om
in den loop van deze maand tot aflossing
over te gaan.
De vertegenwoordiger van de Holland
Amerika Lijn diende een gewijzigd voorstel
ln. beoogende den schorsingstermijn te be
perken totdat een definitieve regeling met
obligatiehouders is verkregen, uiterlijk bin
nen drie maanden na heden.
Nadat nog een ander amendement was in
gediend en daarover discussies waren ge
veerd. heeft de vergadering het geamen
deerde voorstel aangenomen met 4873 stem
men voor. 24 tegen en 407 blanco. Directie en
commissarissen behouden het recht voor om
bekrachtiging van dit besluit aan den rech
ter te vragen.
Poolsche onderzeebooten
worden hier gebouwd.
Bij de Schelde.
Naar thans wel zoo goed als vaststaat,
zullen voor rekening van de Poolsche regee
ring hier te lande twee onderzeebooten worden
gebouwd, een bij de Rotterdamsche Droogdok-
Maatschappij en een bij de Koninklijke Maat
schappij De Schelde te Vlissingen. Voor den
bouw van deze booten zal in hoofdlijnen de
constructie worden gevolgd van de duik-
booten. bij de Nederlandsche marine in ge
bruik. De onderhandelingen over den bouw
dezer schepen loopen reeds ruim een jaar.
De betaling zal geschieden ingevolge een
compensatie-transactie
PRINSES JULIANA BESCHERMVROUWE
VAN KON. OUDHEIDKUNDIG GENOOT
SCHAP.
In dt Maandagavond gehouden vergadering
van het Koninklijk Oudheidkundig Genoot
schap deelde de voorzitter, prof. dr. F. W.
Hudig mede, dat Prinses Juliana zich bereid
verklaard heeft naast H.M. de Koningin als
Beschermvrouwe van het Genootschap op te
treden. De Prinses volgt hiermede de traditie
van het Koninklijk Huis door wijlen Z.M. Ko
ning Willem III reeds in het jaar van de op
richting, 1858, ingezet.
Gemiddeld uurloon
geschoolde arbeiders.
Overzicht over 8 groote gemeenten.
Sedert eenige maanden publiceert het Cen
traal Bureau voor de Statistiek in het Maand
schrift geregeld uitkomsten van het loonon-
derzoek over het 1ste halfjaar 1935 in de in
dustrie, ingesteld door het Departement van
Sociale Zaken in samenwerking met dit
Bureau.
In de zoo juist verschenen 12de aflevering
van 1935 treft men interessante cijfers aan
over de gemiddeld verdiende uurloonen en
het aantal gewerkte uren van meerderjarige
mannelijke arbeiders in de industrie, gesplitst
naar de drie vakgroepen in een 8-tal gemeen
ten. Wij ontleenen daaraan ten aanzien van
de vakgroep geschoolden onderstaande cij
fers. De loonen hebben betrekking op de ar
beiders in het eigenlijke bedrijf werkzaam,
dus niet op onderhouds-, administratief-, ex-
peditiepersoneel enz. Overheids- en semi-
Overheidsbedrijven zijn buiten beschouwing
gelaten. Het gemiddeld uurloon van geschool
de mannelijke arbeiders, 21 jaar en ouder,
in industrieele bedrijven, bedroeg te Amster
dam iaantal arbeiders 5.184) 67 ct.; Rotterdam
(4550i 61 ct.; 's Gravenbage (1954) 66 ct.:
Utrecht (1232) 59 ct.: Haaidem (784 63 ct.*
Groningen (751) 61 ct.; Nijmegen (386) 55 ct.;
Leeuwarden (172) 58 ct.
Daarbij is voor elke gemeente vermeld, in
welke industrieën de meeste der in het onder
zoek betrokken arbeiders werkzaam waren.
Het Maandschrift vestigt er de aandacht op.
dat het loononderzoek. waaraan deze gegeven1-
het resultaat zijn. ingesteld is in hoofdzaak
in die ondernemingen, welke volgens de Be
drijf stelling op 31 December van 1930 minstens
25 arbeiders in dienst hadden. De cijfers heb
ben dus hoofdzakelijk betrekking op de loonen
in grootere ondernemingen.
Met inbegrip van naar verhouding zeer
hoog betaalde coupeurs; zonder deze cou
peurs 60 cents.
Onze ambulance heeft geweren
bij zich.
Doch het zijn jachtgeweren.
In geen enkel opzicht Roode Kruis Conventie
overtreden.
Naar aanleiding van de laatste zinsnede van
het communiqué van het Italiaansche corres
pondentschap Stefani dd. 18 Januari, luiden
de:
„Verder moet erop worden gewezen, dat dik
wijls zoogenaamde zendingen voor hospitalen
in werkelijkheid wapenzendingen zijn. Zoo be
vatte een kist, welke aan de Nederlandsche
sanitaire missie was gezonden, 16 geweren en
9 pistolen met munitie", deelt het hoofdbe
stuur van het Nederlandsche Rood Kruis
het volgende mede:
De ambulance heeft te harer beschikking
drie (niet zestien) geweren en negen pistolen
met munitie Art. 8 van de Roode Kruis Con
ventie van 27 Juli 1929 kent aan ambulance
personeel de bevoegdheid toe wapenen te be
zitten, noodig voor verdediging van eigen lijf
en goed, alsmede van de gewonden, aan zijn
zorgen toevertrouwd. In dit verband zij nog
aangeteekend, dat de geweren jachtgeweren
zijn, die de ambulance niet kan or. beren met
het oog op de noodzakelijke vleeschvoorziening
door het schieten van grof en klein wild.
Uit den aard der zaak is deze aangelegen
heid allerminst heimelijk behandeld, en is
voor den doorvoer in Fransch-Somaliland de
desbetreffende vergunning van de Fransche
regeering verzocht en verkregen.
Koolhoven gaat bommen
werpers bouwen.
Voor Spanje.
Naar de Tel. verneemt heeft de Nederland
sche- vliegtuigindustrie een zeer belangrijke
order gekregen en we! van de Spaansche re
geering, die aan de N.V. Koolhoven een op
dracht heeft verstrekt tot het bouwen van
een groot aantal tweemotorige bommenwer
pers.
Men zal zich herinneren, dat ln September
van het vorig jaar demonstratievluchten zijn
gemaakt met een militair toestel, de FK 51.
Te Madrid heeft luitenant Asjes deze ma
chine voor de Spaansche militaire autoritei
ten voorgevlogen in tegenwoordigheid van
de heeren Koolhoven en Jacob Mees. Voor
Spanje was dit product van den Nederland-
schen vliegtuigbouwer iets geheel nieuws, om
dat men daar nog met machines vloog van
het type. zooals zeventien jaar geleden werd
gebouwd. De prestaties van de Nederlandsche
vliegtuigindustrie hebben bij de Spaansche
autoriteiten blijkbaar een dusdanig gunsti-
gen indruk gewekt, dat men is overgegaan
tot bestelling van een groot aantal men
spreekt van vijftig bommenwerpers.
Het blad heeft zich tot den heer Koolho
ven gewend om nadere inlichtingen over
deze belangrijke opdracht, maar de heer
Koolhoven zeide, dat hij het nog niet wen-
schelijk achtte hierover vooralsnog inlichtin
gen te verschaffen.
ZCRÈME
een weldaad
voor Uw huid
Doos 20ct
(Adv. Ingez. Med.)
Analyst in brand gevlogen.
Uit een raam gesprongen.
In het scheikundig laboratorium van prof.
F. M. Jaeger aan den Bloemsingel te Gronin
gen. heeft Maandag een ernstig ongeval plaats
gehad.
De 34-jarige analyst de heer R. Hogendorf
was op de eerste verdieping bezig met het ne
men van scheikundige proeven. Door tot nu
toe onopgehelderde oorzaak had plotseling
een exploisie plaats, waardoor de heer Hogen
dorf ernstige brandwonden opliep. Hij snelde
naar de deur, doch trok den knop uit de deur.
zoodat hij opgesloten was. Toen vloog hij
naar het raam en sprong in zijn angst van
5 meter hoogte naar buiten en kwam op de
binnenplaats terecht. Daar werd hij in ern-
stigen toestand en overdekt met brandwon
den opgenomen. De politiedokter Nathans
verbond den ongelukkige, die in ernstigen
toestand naar het Academisch ziekenhuis
werd overgebracht.
Toen de ontploffing, welke in het lokaal
materieele schade heeft aangericht, plaats
had. bevond de heer Hogendorf zich alleen
in het lokaal.
AMBTENAAR VAN MAATS CHAPPELIJKEN
STEUN TE AMSTERDAM VEROORDEELD
AMSTERDAM. 20 Januari De Buitenge
wone Kamer der Amsterdamsche rechtbank
veroordeelde vandaag een 24-jarigen adjunct
kassier, werkzaam bij Maatschappelijken
Steun te Amsterdam, wegens verduistering als
ambtenaar gepleegd tot één jaar en drie
maanden gevangenisstraf.
In den loop van de jaren 1934 en 1935 heeft
hij zich een bedrag van circa 1000 gulden toe
geëigend, door steunbedragen, die door steun
trekkers werden teruggestort, niet te verant
woorden, doch ten eigen bate te gebruiken.
Het O.M. had twee jaar gerequireerd.
RIJKSSTRAATWEG 16
HAARLEM-N TEL EF 1 6 7 2 6
„r___r met garantie, pijn-
vanar loos trekken inbegr.
BESLIST PIJNLOOZE BEHANDELING.
Spreekuren alle werkdagen
van 9—12 en 1—4 uur. Zater. 9—12 uur.
Avondspreekuren
Dinsd., Woensd. en Donderd. v. 79 u.
(Adv. Ingez. Med.)
R.-K. Bond van Gemeente
raadsleden.
In een der zalen van het jaarbeursgebouw
te Utrecht heeft dezer dagen vergaderd de
R.K. Bond van R.K. Gemeenteraadsleden. De
vergadering stond onder leiding van den heer
J. J. W. IJsselmuiden te Arnhem. Na een korte
inleiding door den voorzitter werd het jaar
verslag van den secretaris behandeld en goed
gekeurd.
Tot bestuursleden werden gekozen de hee
ren J. W. IJsiselmuiden. Arnhem: A. D. C.
Snels, Dongen: Mr. M. G. J. Bevers, Delft;
H. Terra; Blerick en A. C. A. Deerenberg;
Schoonhoven. Wijl de wenschelijkheid was be
toogd het aantal bestuursleden uit te brei
den met twee werden alsnog tot bestuursle
den benoemd de heeren H. v. d. Weyer,
Utrecht en C. Stokman. Haarlemmerliede.
Beide laatste heeren nemen echter pas zit
ting, nadat het gewijzigde artikel der Statu
ten hieromtrent van kracht wordt.
De voorzitter der R. K. Staatspartij, de heer
Goseiing, die een gedeelte der vergadering
bijwoonde, hield een beschouwing over de
plichten welke een katholiek gemeenteraads
lid heeft te vervullen.
WITTE NELIS EN CONSORTEN N.AAR
ZWOLLE OVERGEBRACHT.
AMSTERDAM, 20 Januari (A.N.P.) De drie
Amsterdamsche inbrekers, onder wie de be
ruchte Witte Nelis, die in de hoofdstad ge-
arresteerd zijn op vermoeden, dat zij debet
zijn aan de eenige dagen geleden in een melk
fabriek te Nunspeet gepleegde inbraak zijn
hedenmorgen op transport gesteld naar
Zwolle, waar de justitie in samenwerking
met de rijksrecherche het verdere onderzoek
ter hand zal nemen. De aanwijzingen tegen
de twee vrouwen, van wie er éen te Amster
dam en een te Diemen woont en die ver-
moedeliik aan het misdrijf medeplichtig zijn,
zijn niet sterk genoeg gebleken om hen lan
ger in arrest te houden.
CENTRAAL BUREAU TER BEVORDERING
VAN TOURINGCARREIZEN.
Onder leiding van den voorzitter van den Raad
van Beheer, den heer N. J. M. Brugman is in
het Carltonhotel te Amsterdam de jaarverga
dering gehouden van de aangesloten onder
nemers der CEBUTO.
De vervoercijfers waren buitengewoon gun
stig. Alleen voor, de Wereldtentoonstelling te
Brussel werden ruim twaalfduizend reizigers
geboekt. Ook het aantal reizigers naar
Duitschland en Zwitserland is beduidend
toegenomen.
Bij de behandeling van de plannen voor
1936 werden conceptstatuten en huishoudelijk
reglement voor de op te richten CBBUTO-N.V.
goedgekeurd terwijl tot leden van den Raad
van Beheer werden gekozen de heeren N. J. M.
Brugman te Amsterdam, M. van Poelgeest te
Amstelveen. J. F. Mey te Amsterdam, J.
Heemskerk te Haarlem. F. de Raadt te Pur-
merenó, J. Soest te Amsterdam en P. Zwart
te Wormerveer.
Besloten werd de relssommen in haar ge
heel te verlagen, teneinde de nadeelen van de
reisbelasting voor het publiek geheel of ge
deeltelijk te ondervangen.
Gezien de gunstige resultaten over 1935
werd besloten de activiteit van CEBUTO in
1936 aanmerkelijk te vqrhoogen. Voorstellen
dienaangaande door den voorzitter, den heer
Brugman gedaan, werden met algemeene
stemmen aangenomen
Opmerkingen over een te-veel aan bedrijven.
begrip: ordenen. Ook op middenstandsgebied
is het aantal ordenende geneesheeren legio.
En in dat verband moge op deze plaats her
innerd worden aan Prof. Robbins, hoogleeraar
aan „The London School of Economics and
Political Science", in ons land bekend door
zijn op 29 November te Amsterdam gehouden
lezing over het stabilisatievraagstuk, die in
zijn vermaard geworden boek „The Great De
pression" de navolgende passage opnam: „So
cialisme is een woord, dat niet algemeen po
pulair is. Maar „ordening" o, welk een
tooverwoord wie wenscht niet te ordenen?
Wij mogen dan niet allen socialist zijn, maar
wij zijn zeker allen ordenaars". Er bestaat alle
aanleiding enkele dezer middenstandspro
blemen nog eens te bespreken, vooral na het
ter gelegenheid der Efficiency-dagen 1935 uit
gebrachte prae-advies door Dr. F. L. van
Muiswinkel getiteld: Winkelier en distributie-
kosten.
Eenige cijfers.
De voorloopige publicaties van het Centraal
Bureau voor de Statistiek in zake de Bedrijfs-
telling van 31 December 1930 wettigen de
conclusie, dat circa 20% onzer bevolking zijn
levensonderhoud dankt aan den kleinhandel
en de kleinindustrie. In de distributieonder
nemingen op middenstandsgebied, waaronder
dus gerangschikt moeten worden de winkels
en de handelsbedrijven, waren op het tijdstip
der bovengenoemde Bedrijf stelling ongeveer
370.000 personen werkzaam. Houdt men reke
ning met de gezinsleden der gehuwde eige
naren en eveneens met de bedienden, dan zijn
er naar schatting 900.000 tot 1.000.000 perso
nen direct afhankelijk van het wel en wee der
genoemde distributiebedrijven.
Bij de beoordeeling der cijfers, ontleend
aan de voorloopige publicaties betreffende
deze Bedrijf stelling, zal men met eenige
restricties rekening moeten houden. De cij
fers, in het bovenstaande genoemd, baseeren
zich op onderstaand overzicht:
Bedrijven met minder dan 11 man
personeel (31 Dec. 1930)
Aantal Aantal werkzame
vestigingen personen
Winkels 152.000 263.629
Handelsbedrijven 67.228 113.384
Nijverheid 146.027 364.429
De restricties zijn van drieledigen aard. In
de eerste plaats bedenke men. dat in het ..win
kelpersoneel" niet is begrepen het admini
stratieve en het overige niet in het eigenlijke
winkelbedrijf werkzame personeel, als be
stellers, schoonmaaksters enz. Voorts zijn in 't
aantal „winkels" tevens opgenomen de filiaal
bedrijven en de coöperatieve winkels. Dr. van
Muiswinkel schat dit aantal op 3000 vestigin
gen met 12.000 man personeel. Tenslotte zijn
in de cijfers met betrekking tot de „nijver
heid" ook opgenomen de ondernemingen,
welke als nevenbedrijf een winkel exploitee-
ren.
Aantal
Aantal
vestigingen
personen
Kruidenierswaren
37.529
67.970
Sigaren
11.834
16.490
Manufacturen
11.633
30.649
Slagerijen
11.284
30.053
Brood
11.119
19.314
Groenten en fruit
7.729
12.350
Schoenen
6.254
9.185
Rijwielen
5.867
6.707
Huish. art. en Ijzerwaren 5.859
9.819
Zuivelproducten
4.888
8.234
Ten einde zich een oordeel te kunnen vor
men over de beteekenis der belangrijkste win-
kelgroepen kan de Bedrijf stelling van 31 Dec.
1930 ook behulpzaam zijn. Op laatstgenoemden
datum bedroeg het aantal winkels in ons
land 152.477, waarin 284.702 personen werk
zaam waren. In dit aantal van 152.477 zijn
ook begrepen de filiaalbedrijven, coöperatieve
winkels en warenhuizen, terwijl buiten de
groep der werkzame personen vallen de ad
ministratieve krachten en het overige niet in
het eigenlijke winkelbedrijf werkzame perso
neel.
Een overzicht van de meest bezette winkel-
groepen ziet er als volgt uit
De Nederlandsche bevolking bedroeg op 31
December 1930 ruim 7.9 millioen zielen, het
aantal winkels was op dat tijdstip 152.477, zoo
dat er dus 1 winkel was op 52 inwoners.
Overbezetting.
Van dit gegeven gaat men gewoonlijk uit,
wanneer men wil aantoonen, dat in ons land
een overbezetting bestaat op het terrein van
den middenstand. Daargelaten of het über
haupt wel mogelijk is een dergelijk te-veel
„aan te toonen", moet men bij het trekken
van conclusies uit één enkel gegeven al zéér
voorzichtig zijn. Wel is er uit vergelijkende
cijfers een duidelijker beeld te vormen, maar
ook dan moet men nog met allerhande reser
ves rekening houden. Zoo werd door de Ita
liaansche organisatie der Internationale
Kamer van Koophandel ook een overzicht ge
publiceerd van het aantal inwoners per win
kelbedrijf in verschillende landen. Men ver
krijgt dan onderstaand overzicht:
Nederland 1 winkel per 52 inwoners (1930).
Italië 1 winkel per 50 inwoners 19341
Duitschland 1 winkel per 41 inwoners (1933).
Frankrijk 1 winkel per 41 inwoners (1926).
Zwitserland 1 winkel per 41 inwoners ('29'.
De jaartallen doen reeds zien, dat bijv. de
Fransche gegevens niet minder dan acht jaar
ouder zijn dan de Italiaansche. Voorts is het
de vraag of in deze landen de resultaten der
tellingen op overeenkomstige wijze zijn ver
kregen, m.a.w. of een en ander vergelijkbaar
is en aan conclusies voldoende waarde mag
worden toegekend. Indien men deze moeilijk
heden terzijde stelt, dan is het nog de vraag,
of Nederland met 52 winkels per hoofd dei-
bevolking van overbezetting moet spreken.
Want dat beteekent, dat een te groot aantal
bedrijven deel heeft aan het distributieproces.
Het aantal consumenten per winkel kan m.i.
nooit het eenige criterium vormen voor de al-
of niet-overbezetting van het winkelbedrijf, of
een bepaalde groep uit dat bedrijf. Daarbij ver-
gete men niet, dat critici op dit terrein direct
vragen: meent u, dat er ook een te-veel is
aan „goede" winkeliers? Of slaat uw over
bezetting wellicht alleen op het feit, dat het
aantal „newcomers" te groot is en dat daar
door het bestaan der reeds-aanwezigen in ge
vaar wordt, gebracht?
Bij beschouwing over een te-veel dient men
daaraan de noodige aandacht te besteden. Al
te dikwijls heb ik het gevoel, dat men van een
te-veel spreekt, omdat men zijn visie op de
verbeteringen in onze maatschappij zoo heeft
ingesteld, dat een gedeelte daarvan over
boord geworpen zou moeten worden, indien
dat te-veel eens niet bestond. Dat probleem is
natuurlijk van geheel anderen aard dan het
vraagstuk van den slechten gang van zaken
ln het winkeliersbedrijf, al kunnen beide met
elkander verband houden.
Volkomen terecht merkt Dr. Van Muis
winkel in zijn meergenoemd prae-advies op,
dat de overbezetting ten nauwste verbonden
is met het conjunctuurverloop, dus met de
economische omstandigheden, waaronder wij
leven. De dalende conjunctuur veroorzaakt
verminderde koopkracht en leidt tot lagere
omzetten. De bruto-winst daalt, de bedrijfs
kosten dalen in minder snel tempo.
De onderlinge concurrentiestrijd ver
scherpt zich. Het „te-veel" wordt het gesprek
van den dag. Toch zijn het niet alleen de
economische omstandigheden in engeren zin,
die hier een rol vervullen. De daling of stijging
der gezinssterkte, wijzigingen op het gebied
der woningtoestanden, de vermeerdering of
vermindering der werkloosheid, zij alle be
ïnvloeden het overbezettingsprobleem der
distribuanten. En in dat verband mag nog
eens weder de aandacht gevestigd worden op
den invloed van het merkartikel. Dr. Van
Muiswinkel doet dat in zijn prae-advies (pag.
17)herhaaldelijk heb ook ik gewezen op de
beteekenis van het merkartikel voor het win
keliersbedrijf. Nooit heb ik ontkend, dat het
merkartikel zoowel het fabrikanten-, als
het winkeliers-merkartikel een rol van be
teekenis vervulde en nog vervult, maar
beschouwd door den winkeliersbril zijn
aan het merkartikel groote bezwaren verbon
den. Mede door den geweldigen omvang, wel
ken het merkartikel in de laatste jaren heeft
weten te verkrijgen is het aantal winkeliers
ongetwijfeld toegenomen.
Deze toch behoefden feitelijk geen vak
kennis meer te bezitten en konden toch hun
geluk beproeven. Daarnaast is het merkartikel
binnengedrongen bij velen, die in het distri
butiestelsel tot op dat oogenblik nog geen rol
vervulden. Dank zij dit artikel zijn zij mede
gaan eten uit een ruif. waarvan velen reeds
profiteerden.
Zoo ziet men. dat aan het probleem van het
te-veel vele zijden zijn. Het is ongetwijfeld
gemakkelijk om te zeggen: het aantal winke
liers is in alle branches te groot. Ontleedt men
dat gezegde, dan bemerkt men weldra, dat ook
hie1- weder bet papier geduldig is, het aan
voeren van de noodige argumenten evenwel I
dikwijls moeilijk.
MOLLERUS.
De moord te Geisteren.
Daders nog niet gevonden.
Er wordt wel in een bepaalde richting
gezocht.
Naar wij vernemen, is van de zijde der
Koninklijke Maréchaussee een onderzoek in
gesteld naar den moord op den pastoor te
Geesteren. onder leiding van den Comman
dant Jhr. Bowier. Er zijn eenige fotografische
opnamen gemaakt, eveneens eenige gipsaf-
drukkenvan gevonden voetsporen.
De maréchaussee verkreeg belangrijke ge
gevens door eenige vingerafdrukken, die in
het huis werden gevonden.
Het is gebleken, dat de bandieten op een
verschrikkelijke wijze in het studeervertrek
van den pastoor hebben huisgehouden, waar
zij alles overhoop hebben gehaald en oa. de
boekenkast uite'.kaar hebben genomen.
Maandagnamiddag had men nog geen ver
dachten gearresteerd, maar zocht men in be
paalde richting van de grens.
Hedenochtend zou dr. Hulst uit Leiden de
gerechtelijke sectie verrichten. Gebleken is,
dat de brandkast door de boeven is openge
broken, maar het is niet zeker, dat er geld
ontvreemd is.
De pastoor had de gewoonte het geld te
bewaren op zijn slaapkamer en daar is het
teruggevonden.
Het parket uit Roermond heeft geduren
de den geheelen dag nasporingen gedaan.
De moeilijkheden te
Ambt-Hardenberg.
De raad der gemeente Ambt Hardenberg
is tegen Vrijdag 24 Januari in openbare ver
gadering bijeengeroepen, waar o.a. behan
deld zal worden hei vorostel van den heer
Mulder om aan den Commissaris der Konin
gin te verzoeken een tijdelijken burgemeester
aan te stellen, een en ander in verband met
de bestaande moeilijkheden op financieel ge
bied en de afwezigheid van den burgemeester
Door de wethouders wordt evenwel voorge
steld om tijdelijk een derden wethouder te
benoemen. In hoeverre deze vorostellen ver
band met elkaar houden, zal de bespreking
van Vrijdag ongetwijfeld openbaren. De rap
porten over de financieele onregelmatigheden
zullen worden behandeld, benevens een voor
stel van de wethouders tot verleening van
ongevraagd ontslag aan den gemeente-ont
vanger en neven-functies.
HAARLEMSCHE TOONEELVEREENIGING
V. Z. O. D.
Deze vereeniging geeft Dinsdag 28 Januari
haar tweede tooneelvoorstelling in gebouw
St.-Bavo. Smedestraat voor haar donateurs.
Werkloozen hebben toegang tegen een kleine
vergoeding.
Tweede gala-concert voor de
H. O. V.
Dirigente Marta Linz.
Vrijdag 24 Januari wordt in den Stads
schouwburg het tweede van de serie gala-
concerten ten bate van de H.O.V. gegevan.
Als dirigente zal optreden de Hongaarsche
violiste Marta Linz, die hedavond soliste is
op het ledenconcert der H.O.V.
Marta Lintz begon haar pianostudie toen
zij vijf jaar was.
Zij volgde later de „Klavier-Meisterklasse"
van professor Thoman aan de Budapester
Musikhochschule en behaalde als violiste het
„Künstlerdiplom" der Hochschule.
Ook als componiste behaalde zij haar
diploma, nadat zij leerlinge geweest
was van de professoren Toldy. Herzfeld,
en Kodaly. Ze componeerde orkest-kamer-
muziek- en pianowerken.
In 1924 werd zij als eerste vrouw
in de dirigentenklasse van de Berlijnsche
..Hochschule für Musik" opgenomen. In 1927
eindigde zij haar studie onder professor
Julius Prüwer en volgde in 1929 ook als de
eerste vrouw de ..Meisterdirigenten klasse"
onder prof. dr. Féïix von Weingartner. Als
dirigente van symiphonie-orkesten dirigeerde
zij in heel Europa.
Ook als oprea--dirigente verdiende zij haar
sporen (zij leidde o.a. in 1932 en 1933 eenige
opvoeringen van de Kon. Vlaamsche Opera te
Antwerpen).
Marta Linz zal Vrijdag onder andere de
zesde Symphonie van Tschaikowsky diri-
geeren.
ESPERANTO.
VARIA.
De directie der Oostenrijksche Posterijen,
besloot, in den officieelen Oostenrijkschen
spoorweg-gids, om bij de verklaringen in het
Fransch, Duitsch en Engelsch betreffende de
verschillende teekens en de voornaamste me-
dedeelingen ook een verklaring in het Espe
ranto te zetten.
De Nederlandsche Groot-Loge van Goe
de Tempelieren organiseerde voor haar leden
een schriftelijken Esperanto-cursus. waaraan
thans meer dan 300 personen deelnemen uit
42 loges.
In Rosario in Argentinië, is men be
gonnen met het uitzenden van berichten en
mededeelingen aangaande Esperanto over
het radio-station ,.L. F. I. Radio del Litoral".
Deze uitzendingen geschieden regelmatig
iederen Donderdag te 18 uur. De eerste uit
zending had plaats op 31 October 1935 De
berichten worden genomen uit de verschil
lende Esperanto-tijdschriften, voornamelijk
uit „La Praktiko"'
In de Argentijnsche stad Cordoba, houdt
Prof. Jaime Scolnik wekelijks een radio-rede
over Esperanto.
De directie der Zuid-Mandsjoerijsche
Spoorweg-Compagnie (S.M.R.) in Dairen
heeft kort geleden een mooi prospectus in
het Esperanto uitgegeven, inhoudende be
langrijke mededeelingen voor de reizigers in
Mandsjoerije en mooie afbeeldingen betref
fende een 15-tal bezienswaardigheden van
het land.
Op 5 Juni 1935 werd in het Ministerie
van Publieke Werken te Parijs een officieel
examen gehouden voor het diploma van
taxi-chauffeur. Voor dat diploma werd v?r-
eischt behalve kennis van geografie, historie
enz., ook kennis van een vreemde taal of Es
peranto. Vele chauffeurs 'deden hier examen
in Esperanto. Dit was de eerste keer dat in
een Fransch ministerie een officieel Espe-
ranto-examen werd gehouden.
