Haarlem's Dagblad | 1936 | 23 januari 1936 | pagina 11

SITTERS SXKBR

DONDERDAG 23 JANUARI 1936

HAAREE M'S DAGEEAD

7

INSTANTINE

Het product var» de jongste
wetenschappelijke onderzoe
kingen

INSTANTINE

Het pijnstillende middel van den
modernen tijd

INSTANTINE

Het product van groote werk
zaamheid en absolute onschade
lijkheid

(Adv. Ingez. Med.)

Uit Haarlem's

Gemeenteraad

(Men zie ook pag. 6)

Het geheele college van B. en W. is het on
derwijs goed gezind. Ook de wethouder van
financiën, die nog veel voor zijn oude porte
feuille voet. Er behoeft dus geen vrees voor
te ver gaande bezuiniging te bestaan.

Toen de begrooting in dit college van B. en
W. besproken is lagen er enkele bezuinigings
voorstellen op tafel. Die zijn niet in de be
grooting gekomen op voorwaarde dat ook geen
voorstellen gesteund zouden worden die geld
zouden kosten. Daarom is spreker tegen de
voorstellen van mevr. Maarschall en van den
heer Posthumus. De regeering overweegt een
nieuwe salarisregeling voor de jeugdige onder
wijzers. Het lage salaris voor de onderwijze
ressen bij het voorbereidend onderwijs was een
crisismaatregel. De crisis is nog niet geëin
digd.. B. en W. zullen wat doen om wat geld
beschikbaar te stellen voor leermiddelen bij
het voorbereidend ondewrijs. Misschien ook
voor het bijzonder onderwijs.

Aan een der middelbare scholen bestaat al
een schaakcursus.

Spreker gelooft niet aan de toekomst van
het Esperanto. De belangstelling is weliswaar
toegenomen, maar dat is nog geen reden om
er onderwijs in te geven aan de lagere scholen.
Betreffende de vergoeding voor 't waarn, hoofd
schap nemen B. en W. hun voorstel in dezen
geest terug, dat een vergoeding gegeven zal
worden bij langdurige vervanging.

B. en W. hebben dat jaar geen nieuwe
studiebeurzen toegewezen omdat er geen goede
candidaat was.

Het voorstel Voogd omtrent de avondcursus
sen aan de rijpere jeugd is aan het geheele
college van B. en W. sympathiek. Maar B. en
W. zijn er niet zeker van. dat de zaak zoo
eenvoudig is als de voorstellers gemeend heb
ben. Als de gemeente dat onderwijs geheel
betaalt is het moeilijk het beheer geheel in
handen te leggen van een commissie. Boven
dien is verloop bij de Handelsavondschool te
vreezen. Een salaris aan onderwijzers of
leeraren van 1.25 per uur is te laag.

Bij onderwijs is het nog nooit gelukt alle
richtingen bij elkaar te houden. Als het on
derwijs^ uiteenvalt is te vreezen dat het weer
veel duurder wordt.

B. en W. willen het voorstel evenwel voor
praeadvies nemen. In den zomer kan dan een
beslissing genomen worden. Met de herfst
zou dan eventueel begonnen kunnen worden.

De kosten van de commissie var» toezicht
op het 1. o. kunnen verminderd worden door
Inkrimping van het jaarverslag. Misschien
zou het verslag op het Stadhuis vermenig
vuldigd kunnen worden om de drukkosten te
besparen.

Aan een opleidingsschool in het Zuiden der
stad is behoefte, ook in verband met de be
vordering van de vestiging van nieuwe be
woners. Spreker vreest evenwel, dat er bij de
regeerir.g bezwaren zullen bestaan tegen de
verplaatsing van de school in de Wilhelmina-
straat.

Het opvoeren van het aantal leerlingen per
klasse bij het 1. o. heeft niet. geleid tot ver
grooting van het aantal leerlingen dat blijft
zitten.

Spreker heef respect voor de wijze waarop
$e heer Weustink de begrooting heeft bestu
deerd. Zijn voorstellen zijn niet alle aan
vaardbaar. Het is juist dat aan een H B. S.
een klasse is gesplitst die vereenigd had kun
nen blijven, als B. en W. zich aan de maxima
gehouden hadden. Er waren evenwel termen
voor de splitsing, want dan zouden er 3 klas
sen van 29 leerlingen zijn geweest. Nu zijn
die drie klassen in 4 klassen gesplitst. Nimmer
zal spreker meewerken om klassen van 30
leerlingen in te voeren.

De aangevraagde gelden voor onderhoud,
zijn door Openbare Werken aangevraagd! om
dat zij noodig zijn. Misschien is iets te bezui
nigen, de wethouder kan dit bekijken met
den directeur. Het gaat evenwel niet aan zich
te binden aan de cijfers van den heer
Weustink.

Scholen voor M. O. en L. O. zijn niet met
elkaar te vergelijken.

Spreker weet op dit oogenblik niet of op de
bedragen voor bureauhulp is te bezuinigen.
Hij zal het evenwel met de directeuren bespre
ken. Ook B. en W. meenen dat de bedragen
hoog zijn.

De bioscoopdirecteuren werken in het alge
meen mede met de filmkeuringscommissie.

De bedoeling van de heer Weustink wat de
kweekelingen met akte betreft is goed, maar
wat moeten de kweekelingen in de scholen
doen als er geen plaats voor hen is? Verla
ging der vergoeding van f 600 op f 400 is ook
bedenkelijk.

Tenslotte verzekerde de wethouder nog eens
dat het onderwijs in al zijn vertakkingen zoo
goed is als men het maar kan wenschen. De
ouders kunnen gerust zijn.

Het naambord op de Meisjesschool is geen
misleiding Als men het op den keper be
schouwd is het geen H. B. S. Maar er is geen
reden den naam over te schilderen.

De heer Roodenburg C. H.wethou
der, zei dat als alle voorstellen die ingediend
zijn aangenomen zouden worden, zou daarmee
voor 1936 f 19.000 gemoeid zijn. En dat zijn
bovendien allemaal b 1 ij v e n d e uitgaven.

Hoewel mevr. Maarshall haar voorstel sym
pathiek verdedigd heeft, er zit toch iets on
sympathieks in, namelijk tegenover het bij
zonder voorbereidend onderwijs. Als men bil
lijk wil zijn moet men de onderwijzeressen bij
het bijzonder onderwijs ook f 150 verhooging
geven en geen f 50. Op die manier zou de
schoolstrijd weer binnengehaald worden Als
men de onderwijzeressen bij het bijzonder on
derwijs ook f 150 meer zou geven zou het
voorstel een uitgaaf van f 13.600 eischen.

Er wordt wel gezegd Haarlem is nog niet
noodlijdend, maar wij moeten ook op komende
jaren letten. Onze belastingontvangsten gaan
nog steeds achteruit. Als wij handelen zooals
de voorstellers nu willen, dan zitten wij het
volgend jaar in de narigheid. Als wij geen
sluitende begrooting hebben, zitten wij met
het toezicht.

Het administratieve personeel bij het M.O.
kan niet op staanden voet ontslagen worden.
B. en W. willen het voorstel-Weustink bekij
ken om zoo mogelijk in te voeren bij den
nieuwen cursus

De heer REIN ADD A (S D A. P.). Wethou
der. verdedigde het behoud der Schoonheids
commissie. De gemeente is dank verschuldigd
aan de leden voor het werk van deze commis
sie, die het doen zonder eenige vergoeding. De
heer van Kessel moet zijn voorstel terug
nemen.

De heer Weustink kan niet zeggen, dat er
teveel uitgetrokken is voor onderhoud der ge
bouwen voor M. O. Alles is precies gespecifi
ceerd. B. en W. zullen nog eens nagaan of iets
bezuinigd kan worden. De gemeente heeft al
4'? ton achterstand bij onderhoudswerken.

Spreker is voor het voorstel om in de spel-
lingquaestie contact te zoeken met andere
gemeenten. De gemeente Haarlem moet geen
baanbrekend werk doen en iets gaan doen
tvat de regeering nog niet gedaan heeft Daar
om is spreker tegen het voorstel Van Dam.

De heer Van Liemt (R.K.), wethouder

jzei, dat B. en W. hun voorstel inzake de op
heffing van het bureau voor beroepskeuze te
ruggenomen hebben. Het bureau willen B. en
W. handhaven, maar het bedrag op de begroo-
toing uitgetrokken willen zij van f 4000 op
f 3000 brengen. De ambtenaar van het bureau
kan ook gebruikt worden voor het werk van
de jeugdige werkloozen. Dit kan nu gevonden
worden door een combinatie.

De heer Van Dam (V. D.), verwachtte
niet veel, van het uitoefenen van druk op de
regeering inzake de spellingquaestie. Beter is
dat de gemeente in deze zelf een besluie
neemt.

De heer Van Kessel (r.k.i vond het jam
mer dat B. en W. geen f 4000 willen bezuini
gen door de Schoonheidscommissie op te hef-
efn. In tijden toen die commissie er niet was
zijn er te Haarlem ook mooie gebouwen ge
zet. Als het college de bezuiniging niet wil.
zal hij zijn voorstel intrekken, maar dan achc
hij zich ook vrij van eventueel te stemmen
voor voorstellen die de gemeente geld zullen
kosten.

De heer Weustink (r.k.) zei, dat 't aan
tal lagere scholen slechts met 4 verminderd
ik er niet veel vertrouwen in (protest). Ver
kening. Het aantal leerlingen bij het M. O. is
niet noemenswaard toegenomen.

De heer Posthumus (s.d.a.p.) verdedig
de nog eens zijn voorstel inzake de vergoeding
aan de kweekelingen.

Als de heer Weustink met cijfers komt heD
ik er niet veel vertoruwen in (protest). Ver
leden jaar heeft de heer Weustink ook ver
gissingen gemaakt.

Mevrouw Maarschall (s.d.a.p.) zei dat
de sombere klanken van den heer Weustink
haar geen aanleiding geven haar voorstel in
te trekken. De heer Boes heeft spreekster te
leurgesteld. Hij zit blijkbaar vast aan een
compromis, dat hij met de andere leden van
B. en W. heeft gesloten.

Gaarne zou spreekster ook meer doen voor
de onderwijzeressen bij het bijzonder voorbe
reidend onderwijs, maar het kan niet anders
ingevolge de verordening op dit onderwijs.
Is het niet mogelijk dat B. en W. het voorstel
overnemen en trachten een billijke regeling
voor het bijzonder onderwijs te treffen.

De heer Boes (V.D.), wethouder, bleef de
voorstellen uit den raad afwijzen, evenzoo de
heer Roodenburg (C.H.J, wethouder. Als me
vrouw Maarschall het openbaar en voorbe
reidend onderwijs gelijk wil behandelen moet
zij f 3600 vragen voor het openbaar en f 10.000
voor het bijzonder onderwijs. Die uitgaven
kunnen wij ons evenwel niet getroosten.

De heer Weustink (r.k.) vroeg het woord
voor een persoonlijk feit, de beschuldiging
van den heer Posthumus. Hij heeft niet het
recht om te twijfelen aan de juistheid van
sprekers cijfers.

Stemming over de
voorstellen.

Het voorstel Mr. van Dam om de niewc
spelling in te voeren bij de uitgaande stukken
der gemeente werd verworpen met 22 tegen 1(>
stemmen.

Het voorstel van mevr. Scheltema om, in sa
menwerking met andere gemeenten, bij de
regeerinig aan te dringen op eenheid in de
spelling, werd zonder stemming aangenomen.

Het voorstel Posthumus inzake de vergoe
ding aan kweekelingen met akte werd met 21
tegen 17 stemmen verworpen.

De heer Weustink trok zijn voorstel inzake
de kweekelingen met akte in.

Het voorstel van mevr. Maarschall om 3600
uit te trekken om de salarissen van de onder
wijzeressen bij het openbaar voorbereidend
onderwijs te verhoogen en f 10.000 voor het
bijzonder onderwijs, werd verworpen met 20
tegen 18 stemmen.

Het voorstel Klein om f 200 meer uit te trek
ken voor de commissie van toezicht op het
L. O. werd ingetrokken na de toezegging van
B. en W.

Het voorstel van den heer v. d. Veldt over
de invoering van Esperanto op de lagere
scholen werd door B. en W. voor praeadvies
genomen.

De nachtvergadering.

Om 111/4 uur, toen de wethouder van on
derwijs aan het woord zou komen, wilden
enkele raadsleden de vergadering geschorst
zien.

De voorzitter: de behandeling der be
grooting duurt te lang, wij moeten nu nog een
poos doorgaan. De Kamer en de Amsterdam-
sche raad houden wel nachtvergaderingen.
Zijn wij minder sterk? Donderdagmiddag ver
gaderen wij, maar Donderdagavond kan het
niet omdat wij dan geen stenografen hebben.
Vrijdag kunnen wij ook niet vergaderen en
a.s. Woensdag ook niet.

De heer Noordhof f: ik wil doorgaan
mits dan ook vannacht de replieken gehouden
worden.

Toen ging de raad door.

Om 12 1/4 uur werden croquetjes rondge
deeld.

De vergadering werd tenslotte om 1 35 ver
daagd tot Donderdagmiddag 1 uur.

Tentoonstelling van den Ned.
Chr. Grafischen Bond.

De afdeeling Haarlem van den Nederl. Chris
tel. Grafischen Bond had gisteravond in ge
bouw „Het Blauwe Kruis" een tentoonstelling
georganiseerd, die verschillende staaltjes van
grafische kunst te zien gaf.

De voorzitter van de afdeeling Haarlem, de
heer P. Jukes, sprak een openingswoord. Door
tentoonstellingen als deze wordt de vakbe
kwaamheid opgevoerd en de interesse voor
het vak aangewakkerd, aldus spr.

Hierna hield de heer J. H. Dam een korte
causerie over „De grafische technieken". Spr.
vertelde eenige bijzonderheden uit de ontwik
kelingsgeschiedenis van de grafische kunst.

Eenige tientallen jaren geleden is er een
streven opgekomen om de typografische kunst
te moderniseeren. Op voorbeeld van de bouw
kunst, vooral door den invloed van architect
Wijdeveld met zijn tijdschrift „Wendingen"
onderging de typografie een algeheele her
nieuwing. De typograaf begon zijn eigen geest
in zijn kunst te uiten.

Thans heerscht in de typografie een vrije
richting. De Neaerlandsche typografen moe
ten er voor zorgen, dat hun kunst niet door
verkeerae invloeden van het buitenland be
dorven wordt.

Vervolgens gaf de heer Dam een uiteenzet
ting van de drie technieken der drukkunst,
de diepdruk, de vlakdruk, de hoogdruk.

Spr. behandelde verschillende procédé's van
de drukkunst.

De tentoonstelling omvatte een uitgebreide
collectie zet- en drukwerk, alsmede steen- en
offsetdruk, een groot aantal prijsvragen in
bondsleden voor verschillende prijsvragen in
den loop der jaren gehouden. Een verzameling
schetsen en teekeningen van cursisten voor
de acte nijverheidsonderwijs was eveneens
aanwezig. Eén en ander was met groote wel
willendheid door patroons en bondsleden af
gestaan. Ook een afdeeling bindwerk was op
de expositie te bezichtigen.

English Association.

Een wereldreiziger aan het
woord.

Koning George herdacht.

De afdeeling Haarlem van de English Asso
ciation had gisteravond in haar midden den
Britschen ingenieur en architect Mr. Selwyn
Driver, die een voordracht met lichtbeelden
hield over zijn indrukken uit Australië en
Britsch-Indië, welke hij opdeed tijdens een
reis om de wereld van vier jaar.

Aan het begin van den avond wijdde de
voorzitter, dr. F. P. van der Voorde, terwijl
de aanwezigen zich van hun stoelen verhieven,
enkele woorden aan het verlies dat het Brit-
sche volk geleden heeft door het overlijden
van koning George. In hem verloren vele
Engelschen een persoonlijk vriend. Spreker
herinnerde er aan, hoeveel indruk de laatste
Kerstrede van den geliefden vorst gemaakt
heeft en hoezeer ook in ons land troost uit
zijn woorden geput is. De heer Driver dankte
in een korte speech, waarin hij zeide bijzon
der getroffen te zijn door het medeleven van
de Nederlanders in den rouw. In den Haag-
had hij dezen Dinsdag van vele gebouwen de
vlaggen halfstok zien wapperen, een schouw
spel, dat hem ten zeerste had geroerd. Spre
ker gewaagde van de groote liefde, die de
Britten voor hun vorst koesterden en was van
oordeel, dat koning George de vorst is, die het
meeste van alle koningen in de Engelsche his-
tarie gemist wordt.

Na dit ernstige begin deed zich spoedig een
andere stemming in de zaal gelden, want de
heer Driver had door zijn onderhoudende en
geestige wijze van vertellen al gauw contact
met zijn talrijk auditorium. Hier kreeg men
geen dorre reisbeschrijving in baedeker-stijl
te hooren, maar het levendig betoog van een
man. die al zijn impressies opnieuw onder
ging en van zijn ondervindingen een kostelijk,
met talrijke anecdoten gekruid verslag uit
bracht.

Spreker vroeg in de eerste plaats de aan
dacht voor Australië, het oude land met de
jonge cultuur. Zijn steden maken door den
modernen bouw diepen indruk op den reizi
ger. In het bijzonder is dat wel het geval met
.Melbourne, dat honderd jaar geleden nog een
onaanzienlijk dorpje was. John Batman legde
er in 1835 de grondslagen voor een grootsche
toekomst en thans is Melbourne een wereld
stad met 11/4 millioen inwoners. Waarschijn
lijk is bij geen enkele stad een zoo fantastische
ontwikkeling aan te wijzen.

Een tweede Australische stad van beteeke-
nis is Sydney, dat er een indrukwekkende ha
ven op na houdt, een bezit, waarop de inwo
ners niet weinig trotsch zijn. De heer Driver
vertelde hierbij, als een der vele „intermez
zo's", hoe 'op een gemaskerd feest, dat hij te
Sydney aan boord vierde, de bekende Engel
sche cricketer Pat Hendren, die ook tot de
passagiers behoorde, zwaar verbonden en op
krukken ten tooneele verscheen, terwijl op zijn
rug een bord was bevestigd met de woorden:
„en dat alles omdat ik hun haven niet genoeg
geprezen heb

Spreker vestigde er de aandacht op, op welk
een hoog peil de cultuur dezer natie staat on
danks haar vrij korte historie. Schilder- en
beeldhouwkunst hebben eveneens een aan
zienlijke hoogte bereikt en op het gebied der
muziek neemt Australië een vooraanstaande
plaats in op het wereldpodium.

Van het natuurschoon van het land liet de
heer Driver verscheidene aantrekkelijke beel
den zien. Bijzonder rijk is Australië's bezit
aan flora en fauna; er zijn diersoorten, zooals
de kangeroe, die nergens anders voorkomen.

De reis ging vervolgens naar Singapore en
Malakka, waar de Chineesche bevolking van
groote beteekenis is, en daarna naar Burma,
het land van de pagoden en de olifanten. Door
middel vn fraai gekleurde lichtbeelden gaf
spreker zijn toehoorders een indruk van de
schoonheid der Burmeesche tempels, die vele
duizenden jaren oud zijn. Hier ontmoet men
het Boeddhisme in zijn hoogsten vorm. Inte
ressante dingen kreeg men voorts te hooren
en te zien over het eiland Ceylon, waar de
vreemdeling sterk gefrappeerd wordt door de
religieuze feesten en gebruiken der inheem-
sche bevolking.

Het boeiende en tegelijk amusante relaas
van den heer Driver werd met aandacht door
het publiek gevolgd, dat zich na afloop zeer
dankbaar gestemd toonde. Dr. van den Voorde
heeft den causeur in een hartelijk speechje
hulde gebracht.

CHRISTELIJK FILMCOMITé.

Een film- en declamatie-avond van het
Christ. Filmcomité zal worden gegeven Vrij
dag 24 Jan. in gebouw ..St. Bavo", Smede-
straat. Zooals reeds werd medegedeeld, zal
worden gedraaid „Volk van Aran", terwijl de
heer Arie Post uit Scheveningen zal decla
meer en.

Voorts vermeldt het programma twee tee
kenfilms. De avond staat onder leiding van
Ds. J. W. Siertsema.

De heer J. E. van Nes van
Meerkerk.

Burgemeester van Kortenlioef.

Bij Kon. besluit van 17 Januari jl. is met
ingang van 3 Februari a-s. benoemd tot bur
gemeester der gemeente Kortenlioef J. E. van
Nes van Meerkerk te Haarlem.

De nieuwbenoemde burgemeester van Kor
tenlioef is 9 Juni 1902 te Alkmaar geboren.

Hij is werkzaam als volontair ter secreta
rie van de gemeente Hillegom.

Plannen voor een nieuwen
democratischen staat.

Ir. B. Wigersma ontvouwt zijn ideeën.

Ir. B. Wigersma heeft Woensdagavond in
een bijeenkomst van de vereeniging tot studie
van den staat in de sociëteit „Vereeniging"
aan den Zijlweg een schets gegeven op welke
wijze z.i. een redelijk-democratische staats-
ordening mogelijk zou zijn. In den loop van
den avond gaf hij een plan ter bestudeering.
naar zijn ideeën ontworpen.

Daarvóór hield hij meer algemeene be
schouwingen, waarvan wij het volgende noe
men:

De heer Wigersma maakte een onderscheid
tusschen redelijkheid en onredelijkheid. De
democratie van nu is onredelijk, doch geeft
de kans tot verheffing tot redelijkheid. Hier
uit volgt dat men niet kan zeggen dat de Wes-
tersche cultuur tot ondergang is gedoemd.

Wat is nu een redelijke democratie? Dat is
die regeering, waarbij iedereen kan zeggen dat
hij elke maatregel, als regeerder, ook zoo zou
hebben genomen. Dit sluit niet in. dat het
volk zelf wil regeeren, want het volk wil ge
regeerd worden, doch goed geregeerd worden.
Een goede regeering wordt door een volk niet
als een last gevoeld, maar als een zelfbevrij
ding, zoodat de goede regeering geen vreemde
macht over het volk is, doch handelt in den
geest van heel het volk.

Wat is nu geest en hoe kan men spreken van
den éénen geest, in een samenleving die zoo
gevarieerd is? Wel zijn wij allen verschillend,
doch in het verschillende zijn wij weer allen
gelijk. Dit bewijst het feit dat er een onder
ling geestelijk verkeer mogelijk is. Zoo zou
men dus kunnen zeggen dat wij allen naar den
geest een zijn, doch slechts verschillende ge
vallen zijn.

Hoe komt men aan de ideale x-egeering?
Doordat zij die waai'lijk zijn geroepen het volk
te leiden ook aan de regeering komen. Een
goed leider is hij, die uit "de diverse meeningen
als 't ware den allen bevredigenden grootst
gemeenen deeler weet te vinden. Natuurlijk is
het onmogelijk ooit een volmaakten staat te
scheppen, want in een volmaakten staat zou
dus niet meer gedacht behoeven te worden en
dit zou beteekenen dat deze staat dood is. De

staat isaltijd verkeerd, doch dit is juist

het goede van den staat, want hierdoor ont
staat de eeuwige verbetering, de evolutie dus.

De huidige leiders in het algemeen zijn niet
de aangewezenen om een ideale legeering te
scheppen, omdat zij zijn voortgekomen uit po
litieke organen, van de politiek een beroep
hebben gemaakt en dus nooit kunnen voldoen
aan de bovengestelde eischen. Zij voelen niet
den geest van het volk aan doch leggen het
volk hun meening op. hetgeen juist het om
gekeerde van den goeden toestand beduidt.
Doordat 99 procent der bevolking geen eigen
meening heeft is deze gang van zaken moge
lijk geworden. Het politiceeren dat in ons land
onder de groote massa bestaat, is negatief, af
brekend, en niet positief, opbouwend. De lei
ders oefenen een geestelijke dictatuur uit, ge
tuige o.m. het feit dat den eenen dag natio
nale ontwapening kan "worden gepredikt en
den volgenden dag bewapening, met de ver
klaring dat de toestanden zijn gewijzigd en
abnormaal zijn geworden. Alsof bewapening
niet altijd slechts noodig zou zijn voor het

geval de toestanden abnormaal werden

Deze manier van doen noemde de heer Wi
gersma karakterloos of dom. Zulke politieke
leiders zijn misleiders: dit is geen democratie,
doch demagogie, waardoor tweespalt en haat
in de bevolking is ontstaan.

Ongetwijfeld zijn er in Nederland zeker wel
tien menschen te vinden, die de echte leiders
van ons volk zouden kunnen zijn, doch zij ko
men niet op den voorgrond, doordat de poli
tiek dit onmogelijk maakt.

Aan deze onverantwoordelijke mentaliteit
schreef de heer Wigersma ook toe dat men
in sommige kringen spreekt over een komen
den Europeeschen ooiiog, iets wat volgens den
spreker inderdaad de ondergang zou betee
kenen. Zelfs Dr. Colijn opperde de mogelijk
heid van een nieuwen wereldbrand, die dan
het gevolg zou zijn van het onverantwoorde
lijke drijven der parlementariërs. Als voor
beeld noemde hij de verwerping door de par
lementen van het Fransche vredesplan in
het conflict Italië-Abessynië. De Volkenbond
is onmachtig, heeft volgens den spi'eker een
andere taak dan het uitvoeren van sancties,
hetgeen toch een onmogelijkheid is. De Abes-
syniërs zouden gebaat zijn met een vrede, die
hun cultuur en beteren welstand bracht, doch
de onverantwoordelijke politici keurden het
vredesplan af.

Hierna kwam de heer Wigei'sma tot de pun
ten van bespreking voor een nieuw democra
tisch staatsbestel, waarvan wij eveneens de
belangrijkste willen vei'melden:

De Kroon blijft aan Oranje. De Koningin
is aan niemand verantwoording schuldig. Al
leen aan God. De uitvoerende macht berust
bij de Kroon. De bevolking wordt onderschei
den in Nederlanders, ingezeteneix en staats
burgers, waarbij alleen de staatsburgers vol
ledige rechten hebben. Het staatsburgei'schap
is onafhankelijk van sekse en ras. Deze hebben
daarbij dus geen invloed. Staatsburger kan
degene worden, die op eenigerlei wijze het va
derland heeft gediend, hetzij als militair, het
zij in arbeidsdienst.

Staatsburgers dienen fatsoenlijke menschen
te zijn, die de cultureele en materieele be
langen van onzen staat eerbiedigen. Alleen
staatsburgers hebben stemrecht, kunnen ge
kozen worden en kunnen ambtenaar zijn.

De wetgevende macht wordt uitgeoefend
door de Koningin en den minister-president,
welke laatste wordt benoemd door de Ko
ningin en bijgestaan wordt door ministers,
door hem te benoemen. Deze ministers zijn
verantwoording schuldig aan den minister
president, die op zijn beurt verantwoording
schuldig is aan de Koningin.

Eer de wetten worden afgekondigd moet de
minister-president de volksvertegenwoordiging
raadplegen, doch hoeft de adviezen niet op

te volgen. Deze vertegenwoordiging moet in
haar geheel, dus niet elk lid afzonderlijk, haar
meening te kennen geven. Zij geeft adviezen
of vraagt inlichtingen in haar geheel. <De
stemming in eigen kring zou kunnen uitma
ken wat de meening van deze volksvertegen
woordiging in haar geheel is).

De volksvertegenwoordiging wordt door het
volk gekozen (bij voorbeeld elke drie jaar de
helft)". Bij de regeering worden vier honderd
candidaten ingediend, welke candidatenlijsten
worden opgemaakt door diverse instanties,
zooals den Raad van Staten, de Koninklijke
Academie en de Universiteitssenaten er enkele
zijn. Zoo neutraal mogelijk zoekt de regeering
van deze vierhonderd gegadigden er honderd
uit. welke lijst aan het volk wordt aangeboden,
dat slechts heeft te zeggen „ja" of „neen".
Wordt de lijst twee keer achtereen afgewezen,
dan moet de ministei"-president aftreden. Pe
riodiek wordt aan de gekozen volksvertegen
woordiging de gelegenheid gegeven bij gehei
me stemming haar oordeel over het regee-
ringsbeleid van den minister-president uit te
spreken.

De spreker weidde uit over de nadere uit
voering van een en ander en besprak voor
namelijk de totstandkoming der wetten, die
eerst door verschillende instanties behandeld
moeten worden, hetgeen aan het corporativis-
rne doet denken. De Hooge Raad zou name!;jk
moeten beslissen of een wet niet in strijd is
met de grondwet, de in te stellen Hooge Raad
van den Arbeid zou ook zijn adviezen moeten
kunnen geven, eventueel na overleg met de
provinciale en gemeentelijke arbeidsschappen
en ten slotte is er nog de Hooge Geestelijke
Raad die moet beslissen over de ethische
waarde der wetten.

Pers, radio, film, banken e.d. moeten onder
voortdurende, zij het repressieve, censuur der
regeering staan, hetgeen een der aanwezigen
de opmei'king ontlokte dat dit met den tegen-
woordigen toestand geen verschil maakt.

In een korte discussie die nu volgde kwam
ook het zgn. „Jodenvraagstuk" aan de orde,
waarbij de heer Wigersma meende dat een
groep Joden inderdaad een gevaar zou kunnen
opleveren, doch dat het de taak der regeering
is anders te handelen dan in Duitschland het
geval is geweest en dat zij ervoor moet zor
gen, dat reeds in ons volk bestaande gi'oe-
pen in goede banen worden geleid, daar de
Joden in ieder geval ook zeer veel goeds tot
stand hebben gebracht.

Ten slotte zei de heer Wigersma nog dat
het slechts zijn bedoeling is geweest punten
aan te geven, die tot het gewenschte doel zou
den kunnen leiden, doch dat, bestudeering en
overleg pas de details zouden kunnen re
gelen.

Kantonrechter straft wegens
„finale verkoop".

250.boete geëischt wegens overtreding der
wet op de uitverkoopen.

Zooals men weet bestaat er een wet die de
uitverkoopen regelt en waarbij het verboden
is aanbiedingen te houden, die niet op een
speciale manier zijn aangekondigd.

De Haarlemsche kantonrechter heeft
Woensdag een geval behandeld, dat het eerste
is uit onze gemeente. Een handelaar in
tweede-handsch meubelen had een plakkaat
op de ruiten geplakt met. het opschrift: „We
gens huuropzegging finale verkoop." Het
woord uitverkoop had hij zorgvuldig verme
den, daarbij meenende nu niet strafbaar te
wezen.

Hiermee had hij het echter aan het, ver
keerde eind, want ook dit is sti-afbaar. Bij het
onderzoek bleek dat de huuropzegging het
gevolg is geweest vaneigen wil. daar de
verdachte zelf de huur had opgezegd.

De kantonrechter vond het wel eigenaardig
dat de verdachte nu reeds met een uitverkoop
meende te moeten beginnen, daar de huur
pas met April eindigde.

De ambtenaar van het openbaar ministerie
zag hier een typisch geval van wetsovertre
ding en meende dat een hooge boete op haar
plaats zou zijn. De eisch luidde daarom twee
honderd en vijftig gulden boete

De kantonrechter geloofde echter dat de
verdachte te goeder trouw is geweest en dat
hij in dc nieuwe wet nog niet erg thuis was
geweest. Hij meende dat de eisch onevenredig
hoog was en veroordeelde den verdachte tot
f 25 boete of 10 dagen hechtenis.

PERSONALIA.

Aan de Gemeentelijke Universiteit te Am
sterdam is tot arts bevorderd mej. M. B. E.
Nilant. te Haarlem.

SCHOTERWEG 1 TELEFOON 16659

(Adv. Ingez. Med.)

ACEN'DA

Heden:

DONDERDAG 23 JANUARI

Stadsschouwburg, Wïlsonsplein: Jubileum
Willem van der Veer in „Liefde". 8.15 uur.

Gebouw „Het Blauwe Kruis": Rede Ds. P.
van Oossanen. 8 15 uur.

Rembrandt Theater: „Fientje Peters poste
restante". Op het tooneel „Cox-tini het 100 000
dollar-wonder". 2.30. 7 en 9.15 uur.

Frans Hals Theater: „Afrikaansche cava
lerie". 2.30. 7 en 9.15 uur.

Cinema Palace: „Het complot der 39 stap
pen" met Madeleine Caroll en Robert Donar.
Op het tooneel Dumas, humorist. 2.30. 7 en
9.15 uur.

Luxor Sound Theater: „Love me for ever"
met, Grace Moore. 2.30, 7 en 9.15 uur.

Prinsenhof, Raadvergadering 1 uur.

Teyler's Museum, Spaarne 16. Geopend op
werkdagen van 11—3 uur, behalve 's Maan
dags. Toegang vrij.

Bloemen daal: Lezing Ds. A. K. Straatsma
in het Jeugdhuis, Donksrelaan. 8 uur.

VRIJDAG 24 JANUARI

Bioscopen nieuw programma.