Gelukskantoor in
de Ursulastraat uitgebrand.
ANTURACIETen brccucokes
Tandverzorging.
Hel Bémsftijksèe
53e Jaargang No. 16130
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen.
Vrijdag 24 Januari 1936
HAARLEM S DAGBLAD
Directie: F. W. PEEREBOOM
en ROBERT PEEREBOOM.
UITGAVE LOURENS COSTER MAATSCHAPPIJ VOOR
COURANT-UITGAVEN EN ALGEMEENE DRUKKERIJ N V.
Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM.
ABONNEMENTENper week 0.25, per maand 1.10, per 3 maanden
/3.25, franco per post ƒ3.55, losse nrs. ƒ0.06. Geïllustreerd Zondagsblad:
per week f 0.05, p. maand f 0.22, p. 3 mnd. f 0 65. franco p. post f 0.72%.
Bureaux: Groote Houtstraat 93 Drukkery: Zuider Buitenspaarne 12
Telefoon Nos-: Directie 13982 Hoofdredactie 15054 Redactie 10600
Drukkerij: 10122, 12713 Administratie: 10724, 14825 Postgiro 38810
Bijkantoor: Soendaplein 37, Haarlem-Noord, Telefoon 12230.
ADVERTENTIëN 1—5 regels 11.75, elke regel meer f 0.35. Reclames
ƒ0.60 per regeL Tarieven regelabonnementen op aanvraag. Vraag ea
aanbod 14 regels 0.60. elke regel meer ƒ0.15. Onze Groentjes zie
hoofd rubriek.
Gratis Ongevallenverzekering voor betalende abonnés. Levenslange ongeschiktheid 1600.-, Overlijden f 600.-, Verlies van Hand, Voet of Oog ƒ400-. Duim ƒ250.-. Wijsvinger 150.-, Elke andere vinger f 50.-. Arm- of Beenbreuk f 30.—
Idem voor Abonnés op het Geïllustreerd Zondagsblad: Levenslange ongeschiktheid ƒ2000.-, Overlijden ƒ600.-, Verlies van Hand, Voet of Oog ƒ400 -, Verlies Duim ƒ75.-. Verlies Wijsvinger f 75.-. Verlies andere vinger ƒ30.-.
Alles indien het gevolg van een ongeval en volgens gratis ten kantore van dit blad verkrijgbare voorwaarden.
DIT NUMMER BESTAAT UIT
VEERTIEN BLADZIJDEN.
HAARLEM, 24 Januari.
De Gemeentebegrooting.
Gisteren heeft de Haarlemsche Raad de
gemeentebegrooting in eindstemming aange
nomen met 34-4 stemmen. Tegen waren de
twee communisten en de heeren Castricum
(R.K.) en van Engelen (Kath. Dem.).
In de elfde en laatste zitting moest nog
zooveel worden afgedaan, dat de voorzitter
rantsoeneering van spreektijd had te vorde
ren: eerst 6 minuten per redevoering, later 5.
Verscheidene leden moeten ontdekt heb
ben hoeveel men kan zeggen in vijf minuten.
Vaak méér dan in een half uur, en duidelij
ker. De voorzitter vroeg overigens, of de hee
ren niet opgemerkt hadden dat hoe langer
zij spraken, hoe minder de Pers van hun re
devoeringen opnaan. Waarom maken de hee
ren zich dan druk om lang te spreken?
Deze burgemeesterlijke uiting lokte gelach
uit. Er wordt meestal gelachen als het kind
bij den naam wordt- genoemd.
Het financieele effect van elf zittingen
bleek tenslotte zeer gering, als men het in
verhoudingen brengt tot de vele millioenen
die met de begrooting gemoeid zijn. De uit
gaven-posten waren met een dikke f 14000
verhoogd, en wethouder Roodenburg stelde
voor die uit het reservefonds te halen, daar
bij hopend dat Gedeputeerde Staten het goed
zouden vinden. Anders zouden de opcenten
op de Personeele Belasting van 185 tot 188
verhoogd moeten worden. De wethouder
kreeg zijn zin en de opcenten bleven dus voor
dit jaar op 185 gehandhaafd. Ik herinner
aan de wethouderlijke profetie van 200 op
centen voor het volgende jaar.
Het hoofdstuk Armenzorg heeft nog veel
beschouwingen uitgelokt, waarvoor ik naar
ons verslag verwijs. Mr. Bijvoet sprak o.a. de
hoop uit dat geen gevolg zou worden gege
ven aan het regeeringsvoornemen om te
tornen aan de bijslagen op den werkloozen-
steun, dus ook aan den huurtoeslag. Hij
noemde dit een noodlottig voornemen.
De heer Van der Wall hoopte dat de re
geering den Armenraad in stand zou hou
den.
Twee voorbeelden die weer eens opnieuw
bewijzen, in hoe sterken mate de gemeenten
bij het beleid inzake armenzorg afhankelijk
zijn van in Den Haag genomen besluiten. Wij
merken nog al eens dat velen dat niet be
grijpen.
Na snelle behandeling van de Bedrijven,
per vijf minuten-speeches, werd nog over een
aantal voorstellen gestemd, en de veelbestre-
den toonkamer van het Gemeentelijk Elec-
tisch Bedrijf sneefde daarbij met 17 tegen 20
stemmen. De door mr. Blankevoort voorge
stelde opheffing van de toonkamer van het
Gasbedrijf werd door B. en W. voor praeadvies
genomen, hetgeen waarschijnlijk alleen uit
stel van executie beteekent.
De opheffing van het Kindertehuis, door
B. en W. voorgesteld, werd met 2117 stem
men verworpen en het voorstel-Van Kessel om
de marktgelden van de groentemarkt met 10%
te verlagen, legde het met 23—15 af.
Ditzelfde lot was al eerder beschoren ge
weest aan de motie-mr. van Dam, B. en W.
inviteerend om de spelling-Marchant in te
voex-en in de van de gemeente uitgaande stuk
ken. Een voorstel van mevrouw mr. Schelte-
ma, om met andere gemeenten contact te zoe
ken om gezamenlijk bij de regeering op een
heid in de spelling aan te dringen, werd z. h. s.
aangenomen. Er was bij het hoofdstuk Onder
wijs een soort spelling-debat aan voorafge
gaan.
Het voorstel-Scheltema behelst m.i. de
eenige methode die een gemeente kan toepas
sen. Als de gemeenten ook al weer onderling-
verschillende houdingen inzake de spelling
gaan aannemen wordt de toestand daar al
leen nóg chaotischer door. Optimistisch be
hoeft men overigens niet te zijn. De taalge
leerden zijn blijkbaar ganschelijk verward
in het doornig struikgewas der spelling, de
regeering zelf blijft de zonderlinge methode
toepassen, dat de scholen Marchant-spelling
moeten schrijven terwijl zij zelf De Vries en
Te Winkel blijft huldigen, en het staat zeer
te bezien of het iets helpen zou zelfs als alle
1080 gemeenten des lands gezamenlijk om
éénheid smeekten.
Zou dr. Colijn ons op dit gebied nu eens niet
een treffend voorbeeld van schouder-aan-
schouder staan kunnen geven? Hetzij voor
twéé o's en twee e's, hetzij voor éen o en
éen e?
Het zou een ware verlichting geven
R. P.
„MENEER TOPAZE".
Dinsdag 28 Januari zal door het „Ned.
Ind. Tooneel", dir. Cor Ruys, één opvoering
worden gegeven in den schouwburg Jans-
weg van „Meneer Topaze", comedle in 4 be
drijven, warm Cor Ruys de rol van Meneer
Topaze vervullen zal, welke een van zijn suc-
cesrollen is.
Brandweer ging eerst naar het
verkeerde adres.
Loterijbriefjes als geschroeide snippers.
In de Ursulastraat is vanmorgen
een groote brand geweest, waarbij een
huis geheel is uitgebrand en een
naastliggende bakkerij waterschade
kreeg. De brandweer heeft met vier
stralen het vuur bedwongen.
Even voor negen uur meldde een lid van
den Ongevallendienst dat er brand was in de
Ursulastraat 23. Uit gewoonte belde hij het
nummer voor de melding van ongelukken op,
dat in dezelfde zaal is gevestigd als dat voor
de melding van brand, namelijk in de seinzaal
van de brandweer.
De heer G. Spaan, secretaris van de brand
weer, die deze melding in ontvangst nam,
heeft daarop onmiddellijk het goede nummer
getelefoneerd, waardoor verschillende perso
nen van de brandweer tegelijk worden- ge
waarschuwd. Middelerwijl waarschuwde een
ander op de seinzaal de garage waar de
brandweerauto's staan en de vrijwilligers, met
de mededeeling dat er brand was in de Ursu
lastraat bij de Krocht.
Hierbij is een misverstand ontstaan, door
dat in plaats van Ux-sulastraat werd verstaan
Teslastraat. Twee auto's van de brandweer
spoedden zich dan ook in allerijl naar deze
straat, bij de Leidschevaart, terwijl de brand
op nog geen twee honderd meter af stands was
uitgebroken.
Toen de vergissing werd gemerkt is onmid
dellijk de derde auto gerequireerd en werd
van het slangenhuis aan de Groote Markt het
oude materiaal gehaald, handspuiten, waar
mee de brandweerlieden nog best wisten om
te gaan. Met de beide handspuiten werd spoe
dig water gegeven.
Het bleek al gauw dat hier sprake
was van een zeer ernstigen brand. In
een ommezien stond het geheele huis
in lichterlaaie. Groote vlammen sloe
gen uit alle ramen en raakten zelfs de
huizen aan de overzijde, van de wel
iswaar niet zeer breede straat. Een
ruit aan den overkant sprong, stee-
nen en houtwerk begon te schroeiexi
en het was de hoogste tijd dat het
vuur snel werd getemperd.
Het was ongeveer kwart over negen toen de
brandweerwagens van de dwalingen huns
weegs waren teruggekeerd en met vier
slangen op de waterleiding was de brand irx
zeer korten tijd bedwongen.
Bij de xiablussching, die toen volgde, bleek
dat nagenoeg niets voor het vuur was ge
spaard gebleven. Ook een bakkerij, die naast
het uitgebrande huis ligt, kreeg schade door
bluschwater en ingestorte mxxurstukken.
Petroleumvergasser de oorzaak.
De heer F. Smith, de bewoxxer van het huis,
vertelde dat hij bezig was met het afwasschen
van kopjes, toen hij in een ander vertrek
brand rook. Hij was op dit oogenblik alleen
thuis. Toen hij zich naar die andere kamer
begaf sloegen de vlammen hem reeds tege
moet.
Hij pakte eexi kooi, waarin een duif zat, en
holde naar buiten. Verder viel er niets te red
den.
De oorzaak moet gezocht worden in de ont
branding vaxx een petroleumvergasser, een ap
paraat dat steeds goed moet worden schoon
gehouden, wil men brandgevaar voorkomen.
Of men hieraan nu den brand kan wijten dan
wel aaxx een constructiefout, valt niet te be
zien. Zeker is dat de heer Smith geacht moet
worden een deskundige te zijn op het gebied
vaxx petroleumvergassers en dergelijke appara
ten, getuige het feit dat in de voor brand ge
spaarde étalage een reclame hing, luidende:
„Laat hier uw primus vakkundig nazien".
Daarnaast hing eexx bordje met de nxededee-
De brandweer bluscht temidden van grooL
hoeveelheden rook, met vier stralen den ern-
'.igen, uitslaanden brand.
HAARLEM TEL.10070 UEEMSTEDE TEL. 29 280
(Adv. Ingez. Med.)
ling dat er walmvrije petroleum werd ver
kocht, zoodat ook mag worden aangenomen
dat de enorme hoeveelheden rook, die door
alle gaten en kieren naar buitexx drongen,
niet van deze soort brandstof afkomstig zijn.
De heer Smith, die tegen braxxd is verze
kerd, is een bekende figuur in Haarlem. Hij is
namelijk de man, die de poppen doet spreken
in de poppenkast, welke men somwijlen op
straat kan aanschouwexx en die voor vele kixx-
deren een groot vermaak oplevert.
Dons, dekens en steenen.
Ook exploiteert hij een Gelukskantoor, dat
in de Ursulastraat is gevestigd, en dat nu ge
heel is uitgebrand. Loterijbriefjes en andere
papieren, die het geluk moeten brengen,
kwamexi als verschroeide snippers naar bui
ten. Boeken en dekens, stukken steen en bal
ken; de goot en de nok van het huis. alles werd
afgebroken, want het vuur had zich overal
verspreid en om te voorkomexx dat er later
weer een begin van brand zou kunnen ont
staan, moest alles worden gesloopt.
Honderden toeschouwers, die op de Krocht
uit de verte de vlammen en de rook gadesloe
gen, zagen ook matrassen en donsdekens ixaar
buiten komen, die scheurden en groote hoe
veelheden veeren woeien door de straat en
kleefden aan de natte gevels. Strooma trassen
volgden, evenals een ijzeren ledikant en al
lerlei voorwerpen, die nauwelijks hun vroege-
ren vorm hadden behouden. Tusschen de
puinhoopen werd ook het geheel verkoolde
lijk van een katje gevonden.
De brandweer is, nadat ongeveer een half
uur xxa het uitbreken van den brand kon wor
den ingerukt, nog geruimen tijd met de na-
blussching bezig geweest.
LAMMENS'
BROOD- EN BANKETBAKKERIJEN:
Botermarkt hoek Barrevoetestraat,
Spaarnwouderstraat 75.
GEPROLONGEERD onze enorme GEBAK
RECLAME. - Nieuwe weekreclame: HEERLIJK
BANKETMELANGE van 35 voor 30 ct. p. pd.
ZIET DE ETALAGE.
ZONDAGS GEOPEND van 11—5 UUR.
(Adv. Ingez. Med.)
Personeele Belasting.
Te Haarlem 185 opcenten.
Maar dit beteekent geen verhooging.
De gemeenteraad van Haarlem heeft Don
derdagmiddag de begrooting voor 1936 vast
gesteld. Daarbij werd bepaald dat de opcen
ten op de Personeele Belasting (die voor 1935
160, waren) gebracht worden op 185. Maar
dit beteekent, naar van verschillende zijden
geconstateex'd werd. geen belastingverhoo-
ging, want doordat Haarlem in een voor de
inwoners voordeeliger klasse is gebracht,
brengen de 185 opcenten van 1936 niet
meer op dan de 160 van 1935.
Het Bureau voor Beroepskeuze
Blijft bestaan.
B. en W. vaxx Haarlem hadden aanvanke
lijk een voorstel bij den raad aanhangig ge
maakt om het gemeentelijk bureau voor be
roepskeuze uit bezuinigingsmotieven op te
heffen. Dit voorstel is evenwel ingetrokken.
Het is nu de bedoeling het bureau te laten
bestaaxx in een beperkter vorm eix de amb
tenaar die daaraan verbonden is ziclx tevens
te laten wijden aan de actie die ingesteld zal
worden vooi het verkrijgen vaix arbeid voor
jeugdige wex-kloozen.
Het Haarlemsch Kindertehuis.
Blijft bestaan.
Door den gemeenteraad van Haarlem is
het voorstel vaxx B. en W. om het Kinderhuis
aan den Schotersingel uit bezuinigingsover
wegingen op te heffer, met 21 tegen 17 stem
men verworpen.
De toonkamers der gemeente.
Die van het G. E. B. wordt opgeheven.
Het voorstel van B en W van Haarlem
om de toonkamer van het G.E.B. in de Groo
te Houtstraat op te heffen werd door den
raad aangenomen met 20 tegen 17 stemmen.
Het voorstel van. den heer Blankevoort om
ook de toonkamer van b-^' gasbedrijf on te
heffen werd door B. en W. voor praeadvies
geixomen.
(De Vereeniging Sociale Tandheel
kunde wil, op grond van onder
zoekingen waaruit gebleken is, dat
het gebit van jonge kinderen in
groot percentage slecht is, den
geest van ons volk in dezen wak
ker schudden).
Gij ouders, houdt vooral de hand,
Aan het geregeld goed verzorgen
Van kindermond en kindertand.
Voor 't slapen gaan en in den morgen.
Een sterk en goed gezond gebit.
Vergeet dat niet, is voor uw kindren,
Een allerkostelijkst bezit,
Dat veel gevaren kan verhindren
Uw Kauwboys en uw kauwgirls zien
Geen zorg, waarvan zij nog niet weten,
Zij zijn wat graag gexxeigd misschien,
Het tandenpoetsen te vergeten.
Het is een taak van groot gewicht
Waarmee wij dan uw taak bedoelen,
Voor de gebitverzorgingsplicht
Uw kindren aaxx de tand te voelen.
Gij wijdt er al uw zorgen aaix,
Dat z' op den drempel van het leveix,
Niet met den moxxd vol taxxdexx staan,
Om het figuurlijk weer te geven.
Evexx noodzaaklijk moet gelet.
Dat zij, door zorg voor hun gebitten,
Niet letterlijk ixx 't leven met
Eexx mond vol slechte tanden zitten.
P. GASUS.
Kroon-BehangseIs 1936
al gexien? 't Loont de moeite
Alléén Gr. Houtstr. 179, Tel, 14269
(Adv. Ingez. Med.)
De financiën der gemeenten.
Bestemming der batige sloten.
Vorming van reserves.
Tot heden was het de gewoonte als een ge-
meenterekexxixxg met een batig saldo sloot, dit
texx goed te laten komen aan een latere be
grooting. Zoo begint de Haarlemsche begroo
ting voor 1936 met een batig saldo van de
rekenixxg over 1934 vaxx f 160.000.
Naar wij vernemeix is het de bedoeling in de
toekomst daarin verandering te brengen. De
colleges vaxx Gedeputeerde Staten van alle
provincies hebben dezer dagen, blijkbaar op
aandringen van de regeering, aan de ge
meentebesturen eexx circulaire gezonden waar
in gezegd wordt, dat de gemeenten reserves
moeten vormen. De batige sloten van een ge
meenterekening moeten in het vervolg in de
reserve gestort worden. Uit de reserve mag
dan slechts geput worden met goedvinden van
het college van Ged. Staten.
Het is op dit oogenblik nog xxiet te zeggexx
welk eindcijfer de rekening van Haralem over
1935 zal aanwijzen. De winsten uit de bedrij
ven die veel invloed op deze rekening hebben,
zijn pas in Maart bekend. Dan is er nog de
oixzekerheid of het college vaix Ged. Staten
accoox-d zal gaaxx met de beslissing van den
raad om de aanvankelijk vastgestelde storting
in het pensioenfonds ter dekking van het wis
kundige tekort in dit fonds belangrijk lager
te stellen.
De vooruitzichten voor de begrooting van
1937 hangen voor een belangrijk deel af van
de resultaten van 1935. Als 1937 begonnen zou
moeten worden zonder batig saldo van 1935,
zou dit beteekenen dat de begrooting 1937 er
f 160.000 ongunstiger voorstaat dan die van
1936. die immers met dit saldo begint.
Werkloozensteun.
De werkloozenkas van het Neutraal Verbond
van Werknemers.
Het bestuxxr van het Nationaal Verbond
van Werkixenxers in het Bouwbedrijf deelt
ons het volgende mede:
Door den Minister van Sociale Zaken werd
wederom op dezelfde voorwaarden als iix 1935
over 1936 het subsidie bepaald op 100 pet. De
uitkeeringsduur is weer op 50 dagen gesteld,
waarvan ten hoogste 25 dagen in het eer
ste kalender halfjaar kasuitkeering mag
worden vérstrekt.
Daarbij heeft het Neutr. Verbond van
Werknemers in net bouwbedrijf, de gunstige
bepaling voor wat betreft, dat de leden niet
eerst 36 dagen in het kalenderjaar dat z-
kasgèrechtigd zijn behoeven te werken, voor
dat zij uitkeering krijgen uit de werkloozen
kas. kunnen handhaven, omdat haar Werk
loozenkas op het oogenblik in een gunstige
positie verkeert.
r£yp*ï«che troepen moeten
op alles voorbereid houden.
KAïro, 24 Januari (Reuter). De Egyp
tische troepen in alle garnizoenen hebben,
naar het blad Al Ahram meldt, opdracht ge-
vegen, zich in verband met den verwarden
politieken toestand op alle omstandigheden
voorbereid te houden.
Het woord is aan....
William Pitt:
Er is iets achter den troon,
dat grooter is dan de koning
zelf.
Sarraut stelt een voorloopige
ministerlijst samen.
Albert Sarraut.
PARIJS. 24 Januari (A. N. P.) De radicaal-
socialistische senator Sarraut, is met zijn be
sprekingen in verband met de hem verleeixde
opdracht tot de vorming van een nieuwe re
geering zeer sxxel gevorderd. In een tijdsverloop
van 12 uur heeft hij de politieke partijen over
haar standpunt gepolsd en reeds te Lwee uur
hedenacht heeft hij een voorloopige minis
terlijst kunxxen opstellen.
Behoudens wijzigingen, die nog op het laat
ste oogenblik kuxxnen worden aangebracht, zou
het tweede kabinet Sarraut er als volgt uit
zien:
Minister-president exx minister van binnen-
landesche zaken: Sarraut (rad. soc.)
Justitie: Yvon Delbos (rad. soc.)
Buitenl. Zaken. Flandin (dem. alliantie).
Financien: Regnier (rad. soc.)
Ooiiog: Paul Boncour (Neo. soc.)
Marine: Piétri (x-adicale linkerzijde).
Handel: Georges Bonnet (x-ad. soc.)
P. T. T.: Georges Mandel (onafh. rechts)
Openbare Werken: Camille Chautemps
(x-ad. soc.)
Luchtvaart: Laurent Eynac (rad. linkerzijde)
Nationale Opvoedixxg: Guernut (rad. soc.)
Landbouw: Chappedelaine 'rad. linkerzijde)
Arbeid: Frossard (Neo soc.i
Koopvaardij: Stern (partijloos).
Koloniën: Varenne.
Pensioenexx: René Besse.
Volksgezondheid: Maze.
Onderstaatssecretaris van het ministerpre
sidium: Jean Zay (rad. soc.)
Onderstaatssecretaris van Binnenlandsche
Zaken: Jacquinot (rep. middenpartij).
Het Britsche Lagerhuis huldigt de nagedach
tenis van koning George.
">.g. 4
De plechtige overbrenging van het stoffelijk
overschot van koning George naar Londen.
pag. 4
Sarraut heeft een voorloopig ministerie sa
mengesteld.
pag. 1
De regeering wil. dat de gemeenten reserves
zullen gaan vormen.
pag. 1
De Poolsehe order voor eenige duikbootcn is
thans definitief.
pag. S
De regeering heeft regelen voorgeschreven bij
de tewerk stelling van jeugdige werkloozen.
pag. 3
De Kon. Ned. Stoomboot Mij. lijdt sterk onder
dc tijdsomstandigheden.
pag. 3
Anthonie Donker is tot hoogleeraar te Am
sterdam benoemd.
pag. 3
De begrooting van Haarlem is door den Ge
meenteraad aangenomen.
pag 6
Gevolgen van dc crisis voor Heemstede.
pag. 2
Ook ill de 18de partij is het Vos niet mogen
gelukken twee winstpunten te boeken.
pag. 7
ARTIKELEN, ENZ.
R. P.: Dc Gemeentebegrooting.
pag. 1
Speciale correspondentie uit Dessié: Hevige
gevechten aan het noordelijke front.
pag 4
Van onzen Londensclien correspondent:
Eduard VIII, de vrijgezel-koning.
pag. 4
J. B. Schuil over de huldiging van Willem v.
d. Veer.
pag. 2
G. J. Kalt: Spaarndamsch Gemengd Koor.
pag. 2
Voor de Jeugd.
pag. 9 en 10
Sport in 't kort.
pag. t
Damrubriek.
pag. 7
De burgerlijke stand van Haarlem is opgeno
men op pag. 11.