ECHTE WALES-ANTHRACIET
CAREL VAN HUIZEN,
KI. Houtstraat 13 - Telef. 14112
De Magere brug en
haar omgeving.
DINSDAG 4 FEBRUARI
1936
HAARLE M'S DAGBESD
2
VOOR DEN KANTONRECHTER
Een onvoorzichtige chauffeur.
Voor den kantonrechter verscheen Woensdag
een 25-jarige IJmuider taxi-ondernemer, die
geen onbekende voor het kantongerecht was.
De dagvaarding vermeldde, dat verd. met
groote snelheid op den Groeneweg in IJmui-
den de wegkruising van de Platanenstraat
was voorbij gereden. Hij had een autobus, die
van rechts kwam daardoor te laat gezien en
niet laten voorgaan, waardoor een" botsing
ontstond. De chauffeur van deze bus, zeide
nauwelijks een lantaarnpaal te hebben kun
nen ontwijken en bijna tegen een winkelpui te
zijn opgereden.
Een andere getuige had geconstateerd, dat
de auto minstens zeventig kilometer per uur
reed.
De ambtenaar vond dat verdachtes manier
van rijden bar was.
Hij is al ettelijke malen voor het kantonge
recht verschenen.
Verleden jaar in Juli is hij veroordeeld, na
de botsing waarvoor hij nu terechtstaat, is hij
in Januari van dit jaar weer bekeurd bij een
aanrijding. De ambtenaar achtte het nood
zakelijk, dat den volgenden keer tegen hem
geen geldboete meer wordt geëischt, maar een
hechtenisstraf.
Hij eischte ditmaal nog f 40 of 30 dagen en
zes maanden intrekking van het rijbewijs.
De kantonrechter veroordeelde den man tot
f 40 boete of 20 dagen hechtenis en drie maan
den intrekking van het rijbewijs.
VRIJZ. DEM. JONGEREN-ORGANISATIE.
Woensdagavond zal de heer J, Lempersz.
leeraar aardrijkskunde M. O. alhier, voor de
Vrijz. Dem. Jongeren Organisatie in de bene
denzaal van restaurant Köhiinger in de Jans
straat een lezing houden over „De dreiging van
Japan in Oost-Azië".
HERSTELD-APOSTOLISCHE ZENDINGS
GEMEENTE.
Op initiatief van de afd. Haarlem der Herst.
Apostolische Zendingsgemeente in de Eenheid
der Apostelen was Maandagavond in het ge
bouw Madoerastraat hoek Atjehstraat een
avond georganiseerd ter versterking van het
gemeenschapsleven, waaraan medewerkten
een mannenkoor van de afd. Den Helder en
het gemengd zangkoor, het Muziekgezelschap
en een Mondorgelclub van de afd. Haarlem.
De Apostel van Nederland en Koloniën, de
heer J. H. van Oostbree', sprak een openings
woord.
Er was veel belangstelling voor dezen avond
en de verschillende uitvoerenden gaven veel
te genieten.
STADSBIBLIOTHEEK EN LEESZAAL
VAN HAARLEM.
Statistiek van bezoek en uitleening over
Januari 1936 (1935).
I. Prinsenhof.
Bezoek aan de leeszaal door 2562 personen
(v.j. 2723). t.w. 2189 mannen en 373 vrouwen.
Bezoek aan de krantenzaal door 6186 per
sonen (v.j. 6124), t.w. 5741 mannen en 445
vrouwen.
Totaal bezoek aan lees- en krantenzaal door
8748 personen (v.j. 8847) t.w. 7930 mannen en
813 vrouwen.
Uitgeleend werden 8597 boeken (v.j. (8220).
II. Filiaal „Huis te Zaanen".
Bezoek aan de leeszaal door 902 personen
(v.j. 946), t.w. 753 mannen en 149 vrouwen.
Uitgeleend werden 2319 boeken (v.j. 1711).
III. Hoofdbibliotheek en filiaal werden te
zamen bezocht door 9650 personen, (v.j. 9793),
t.w. 8683 mannen en 967 vrouwen.
In het geheel werden uitgeleend 10916 boe
ken (v.j. 9931).
DE TELEFOONGIDS VOOR HAARLEM.
Een abonné vraagt ons, wanneer de nieuwe
telefoongids voor Haarlem zal verschijnen.
Naar ons bij informatie bleek, is de gids
binnen 14 dagen te wachten. De voorbereiding
kost altijd veel werk, maar de drukker is er nu
bijna mee gereed.
LICHAMELIJKE OPVOEDING
Prof. Dr. Woerdeman zal a.s. Donderdag
avond 6 Februari in Hotel Americain te Am
sterdam een lezing houden over: „De begin
selen der bewegingsleer". De leden der af
deeling Haarlem van de Vereeniging voor
Leeraren en Onderwijzers in de Lichamelijke
Opvoeding in Nederland hebben vrijen toe
gang.
NED. BOND TOT HET REDDEN VAN
DRENKELINGEN.
Dezer dagen werd door dén heer A. J. Meije-
rink een propagandatocht gemaakt voor het
redden van drenkelingen. Vooral het onder
werp: „Hulp aan drenkelingen uit auto's" trok
veel aandacht. Gesproken werd in de provin
cie Groningen te Loppersum. Ter Apel en
Delfzijl: voorts te Venlo en Vorden.
o.a. a f 2.25
WITTOP KONING - HAARLEM
HARMENJANSWEG 67A. - TELEFOON 16100
(Adv. Ingez. Med.)
AGENDA
Heden*
DINSDAG 4 FEBRUARI
Gemeentelijke Concertzaal: Bachconcert,
8 uur.
Diaconessenhuis: Bazar voor de Arbeids-
therapie. 2 305.30 en 7.30—9 uur.
Rembrandt Theater: „Mazurka". Op het
tooneel: Edith Hagendoorn, een „droom van
kleuren". 2.30, 7 en 9.15 uur.
Luxor Sound Theater: „Het weggeloopen
bruidje". 2 30, 7 en 9.15 uur.
Frans Hals Theater: „Ik was Jack Morti
mer". 2.30, 7 en 9.15 uur.
Cinema Palace: „Folies Bergères". Op het
tooneel: Fred Houben, musical act. 2.30, 7 en
9.15 uur.
Teyler's Museum, Spaarne 16. Geopend op
werkdagen van 11—3 uur, behalve 's Maan
dags. Toegang vrij.
WOENSDAG 5 FEBRUARI
Volksuniversiteit: Schaakcursus door A. D.
de Groot.
Gemeentelijk Concertgebouw: Bak- en
k - ,.:on atie door het Gemeentelijk Gas
bedrijf. 2.30 uur.
Bioscoopvoorstellingen, 's middags en des
Avonds.
Nieuwe opdracht voor onzen
scheepsbouw.
ROTTERDAM. 3 Februari. (A.N.P.) Naar
wij vernemen heeft de N.V. Fabrieks- en Ma-
chinewerf van P. Smit Jr. te Rotterdam van
den Rotterdamschen Lloyd opdracht gekre
gen tot het bouwen van een vrachtschip met
passagiersaccomodatie met een draagvermo
gen van 12000 ton en een snelheid van 16
knoopen,
Dr. J. G. Geelkerken.
Vijf en twintig jaar predikant.
A.s. Woensdag viert Dr. J. G. Geelkerken,
predikant bij de Geref. Kerk in Hersteld Ver
band te Amsterdam-Zuid, zijn zilveren ambts
jubileum.
Johannes Gerardus Geelkerken werd 13 Juni
1879 te Alkmaar geboren en is een zoon van
den bekenden Utrechtschen notaris Geelker
ken, die in 1866 een der voormannen was van
de Doleantie aldaar. Hij ontving zijn oplei
ding aan het Geref. Gymnasium te Amster
dam en studeerde aan de Vrije Universiteit
aldaar, waar vooral Bavinck een van zijn
leermeesters was tot wien hij zich voelde
aangetrokken. De jubilaris die al zijn examens
cum lauae of magna cum laude aflegde, pro
moveerde aan de V. U. tot doctor in de theo
logie op een proefschrift, getiteld: „Empyri-
sche godsdienstspychologie". In 1909 candi-
daat geworden, bevestigde Ds. K. Fernhout,
thans em. predikant te Baarn, hem 5 Februari
1911 tot predikant bij de Geref. Kerk van
Epe. 2 Juni 1915 bevestigde wijlen Ds. A. v.
Dijken hem als predikant te Amsterdam-Zuid.
Dr. Geelkerken heeft in het centrum der
belangstelling gestaan in den strijd die ont
brandde over de historiciteit van Gen. 3 17,
het bekende Paradijsverhaal. De Gen. Synode
der Gerf. Kerken kwam in Januari '26 te As
sen in buitengewone vergadering bijeen. Aan
het einde van een zittingsperiode van ette
lijke weken zette de Synode Dr. Geelkerken
af. Met die hem volgden vormde de jubilaris
de Geref. Kerken in Hersteld Verband, waarin
hij tot op heden een der markantste fi
guren is.
Vereeniging van Huisvrouwen
Het programma voor Februari.
Het bestuur der afd. Haarlem van de Ned.
Vereen, van Huisvrouwen heeft voor Fe
bruari het volgend programma opgemaakt.
Maandagmiddag 10 Februari in het Gem.
Concertgebouw: lezing van mevr. J. M
Sterck-Proot, uit Aerdenhout, over: „Prinses
Wilhelmina van Oranje en het meest sympa
thieke stadhouderlijk gezin".
Woensdag 19 Februari: Kindermiddag in
den Stadsschouwburg. Uitvoering van leer
lingen van mej. C. Teves: o.m. opvoering van
een tooneelstukje. Na de pauze liedjes en ver
haaltjes bij de Tooverlantaarn door mevr.
M. M. Ra-mbonnet-Speet uit Velsen.
Jaarvergadering.
De jaarvergadering der afdeeling zal
Maandagmiddag 17 Februari worden ge
houden in het gebouw „Zang en Vriend
schap", Jansstraat.
Feestreceptie.
Maandagmiddag 24 Februari van 35 uur
zal in Restaurant Hildebrand, Fonteinlaan,
een feestreceptie gehouden worden ter gele
genheid van den 70en geboortedag van mevr.
Chr. J. Cohen Tervaert-Koch, presidente der
afdeeling.
Bazar Diaconessenhuis.
Resultaten der Arbeidstherapie.
Het Ls alweer twee jaar geleden, dat In het
Diaconessenhuis een expositie werd gehouden
van de voorwerpen, die door de patiënten ver
vaardigd waren. Heel goed was toen te zien,
hoe zegenrijk de arbeidstherapie in die zie-
keninrichting werkt.
Ook vandaag is er in een der zalen door de
dames A. A. en L. L. M. Bierens de Haan en
Zuster M. E. Merison een bazar georganiseerd,
ook nu is het de moeite waard te zien, met
welk een enthousiasme en toewijding de pa-
tienten zich aan den arbeid hebben gezet. Het
aantal werkuren, dat voor sommige voorwer
pen noodig was, is zóó groot, dat het niet met
geld te betalen is. Zoo bijvoorbeeld het houten
kistje, met fraaie motieven bewerkt; dit is een
prachtig stukje huisvlijt, dat voor een gering
bedrag verloot wordt.
Verder vindt men in de afdeeling Huisvlijt
nog talrijke voorwerpen, die wel koopers zul
len vinden, zooals de keurig ingelijste platen,
kapstokjes voor de kinderkamer, enz.
Er is ook een flinke verzameling wollen
babygoederen, mooie kussens, theemutsen en
een bijzonder aardige afdeeling voor uitslui
tend poppen.
Deze bazar is hedenmiddag tot half zes en
vanavond van half acht tot negen uur ge
opend. We kunnen een bezoek ten zeerste
aanbevelen.
DE SPEELTUINVEREENIGING IN DE
INDISCHE BUURT.
De zoolang verbeide oprichtingsvergade
ring voor een speelüuinvereeniging in de In
dische Buurt is uitgesteld tot a.s. Woensdag
5 Februari des avonds 8- uur, wederom in
café „Suisse" Rijksstraatweg 171.
De reden hiervan was. dat de belangstel
ling der bewoners zoo miniem bleek (slechts
een 30-tal menschen was aanwezig) dat in
overleg met de beide sprekers werd besloten
de vergadering te verdagen tot 5 Februari.
Staande de vergadering gaven zich een 12-
tal dames en heeren op, om vóór 5 Februari
bij de 150 zich opgegeven hebbende leden op
huisbezoek te gaan. teneinde de niet-aan-
wezigen te bewegen deze in het belang der
jeugd zoo belangrijke vergadering te bezoe
ken.
Een voorloopig comité werd gevormd
Tot voorzitter van het comité werd be
noemd de heer D. Embregts en tot secretaris
de heer P. tér Maat, Bantamstraat 90. aan
welke adressen men zich als lid kan opge
ven.
Het woord zal wederom gevoerd worden
door de heeren F. W. H. Vliegen en W. Klaren
De heer Vliegen zal meer de paedagogische
zijde en de heer W. Klaren de practische
zijde van het speeltuinvraagstuk belichten.
VOETBAL.
PROGRAMME* VOOR ZONDAG GEWIJZIGD.
In ons nummer van Maandag publiceerden
we de programma's voor Zondagen 9 en 16
Februari, ontleend aan de „Sportkr." Er is
echter een ingrijpende verandering aange
bracht. De twee genoemde programma's zijn
beide een week verschoven en voor a.s. Zon
dag is een ander programma gemaakt, dat
men elders in dit nummer kan yinden,
Voor moderne optiek en billijke
prijsberekening is UW ADRES
Opticien
Leverancier van ALLE Ziekenfondsen
(Adv. Ingez. Med.)
-y—tt
De Bilt voorspelt:
Matigen tot zicakken Westelijken tot
Noordelijken wind. Veranderlijke beicol-
king. Waarschijnlijk nog enkele
sneeuwbuien. Lichte vorst des nachts.
Overdag om het vriespunt tot lichten
dooi.
BAROMETERSTAND
Hoogste 764.8 m.M. te Akureyri.
Laagste 741.3 m.M. te Helsingfors.
Het buitenlandsch weerbericht meldt
Toenemende v or stkans e n.
De depressie blijft i?i beteekenis afne
mend naar het Oosten trekken en
vormde secundairen over de Middelland-
sche Zee en Hongarije terwijl in het
Westen de hooge drukking zich herstel
de maar vooral in het Zuidwesten weer
afneemt. De koude luchtstroom uit het
Noordwesten heeft bij Norderney de
temperatuur op 5000 meter tot minus 35
graden Celsius te doen dalen en in En
geland en Schotland plaatselijk 5 tot 8
graden vorst gebracht. Op het vasteland
is van ons land tot Zwitserland lichte
vorst in den nacht voorgekomen terwijl
het in de bergen daar overal streng
vriest. In Duitschland is de temperatuur
nog boven normaal. In Scandinavië is
de vorst overal toegenomen en in het
Noorden weer streng. Aan de Noorsche
kust waait het nog stormachtig uit
Noord. In de Oostzee waait het uit West
en daarbij valt plaatselijk sneeuw. Op de
Britsche eilanden nam de ivindkracht
af en is de lucht helder. In Frankrijk is
het nog meest betrokken en waait een
mistral bij de Midellandsche Zee.
VERDERE ONTWIKKELING VAN DE
HOOGE DRUKKING OVER SC AND IN A-
Vlë BIJ VOORTGEZETTE DALING IN
DE GOLF VAN BISCAJE ZAL DE
VORSTKANSEN HIER DOEN TOE
NEMEN, MAAR DE VERDERE VOOR
UITZICHTEN ZIJN NOG ONZEKER.
BAROMETERSTAND
Vorige stand 750 m.M.
Stand van heden 759 m.M.
Neiging Vooruit.
Opgave van
Fa. A. FEDERMANN, Opticien
Groote Houtstraat 37, Haarlem
ANTI REVOLUTIONNAIRE JONGEREN
ACTIE.
Vrijdagavond 7 Februari hoopt de Gouw
„Kennemerland" dér A(nti) R(evolutionaire)
J (ongeren) A(ctie) een Gouwavond te beleg
gen in het Wijkgebouw der Nederlandsch-Her-
vornnde Gemeente, Ged. Oude Gracht.
Spreker is Prof. Da*. R. H. Woltjer, voorzitter
van den Onderwijsraad en lid van den Am-
sterdamschen Gemeenteraad, die een cause
rie zal houden over de Concentratie van het
Bijzonder Onderwijs (paragraaf 12).
De Gouwraad heeft in verband met de
actualiteit van dit onderwerp gemeend
alle geestverwanten in de gelegenheid te
moeten stelen deze causerie bij te wonen. Er
bestaat bovendien gelegenheid tot het stellen
van vragen.
FEDERATIE VAN WONINGBOUW-
VEREENIGINGEN.
Voor de bij de Federatie van Haarlemsche
Woningbouwvereenigingen aangesloten corpo
raties zal mr. H. O. Drilsma Donderdag a.s. 6
Februari een lezing houden in gebouw „De
Nijverheid" Jansstraat 85, over het onderwerp
„Huurprocessen".
DE HARLEY DAVIDSON MOTOR VAN 1936
Nu de R.A.I. in Amsterdam weer is ge
opend, bestaat er in groote kringen belang
stelling bij talloozen veel belangstelling voor
auto's en motorrijwielen. Bijzonder mooi is
dit jaar de Harley Davidson motor, in
Haarlem en omstreken vertegenwoordigd
door de firma J. J. van Kooten, Plein 22.
Door toepassing der allerlaatste technische
uitvindingen, als ovale T slotzuigers, cylinders
met rechte boring en gepolijste binnenwand,
voorzien van verbeterden koelribbenbouw.
waardoor de koeling volgens fabrieksopgaaf
met 75 percent werd verhoogd, en door ver
anderden vorm van cylinderkop-verbrandings
kamers is grooter rendement, snellere ac
celeratie en topsnelheid verkregen. Daartoe
draagt de nieuwe imkert" carburateur met
de y-vormige aanzuigbuis het zijne bij. Door
een onfeilbare oliepomp en door extra hand
pompsmering voor olieverversching in het
carter, waaruit de oude olie wegloopt door
een simpele druk op de aftapknop, hebben
alle draagpunten Aiemite druksmering. De
motor heeft een snel uitneembaar achterwiel,
bij demontage waarvan ketting en remtrom-
mel onaangeroerd blijven, een achteruitver
snelling voor zijspangebruik, gepatenteerd
geruischloos uitlaatsysteem en stroomlijn-
bouw. De 1200 c.c. motor ontwikkelt 36 P.K.
bij 4600 vliegwielomwentelingen per minuut.
Een belangrijke verbetering is het nieuwe
balhoofd met veranderden voorvorkstand,
welke verticaler is geworden, vaardoor de
wielbasis met circa 1 inch is verkort. De rij-
veiligheid bij hooge snelheden is door betere
bestuurbaarheid en wegvastheid, in combi
natie met nog krachtiger remuitrusting, tot
het hoogstbereikbare opgevoerd. Rest nog de
vermelding van het nieuwe 1300 c.c. super
snelle politiemodel en van den nieuwen
stroomlij nzijspanwagen
Dat het H.D.-motorrijwiel aan de eischen
beantwoordt bewijzen de honderden motoren
in dienst van brandweer, marechaussee,
politie, post en telegrafie, diverse gemeenten
en grootbedrijven.
Vermeldn wij nog dat merken als Levis.
B M.W., Francis Barnett, O. K. supr., Rudge,
Motochachose en de nieuwste D. K. W„ type
98 c.c. bij den agent Van Kooten aanwezig
«ttn.
Reeds eenige malen schreven wij over de
nieuwe brug over het Zuider Buitenspaarne.
Zoo zagen we den laatsten keer het werk van
ijzer, steen, cement en staal met het brugdek
op zijn plaats. De brug is alleen open voor de
arbeiders; voetganger, fietser en autobestuur
der moeten nog ongeveer 10 weken wachten.
In April hoopt de aannemer te kunnen afle
veren. Dat het nu nog ter weerszijden der brug
rommelig is is te begrijpen, maar het eind is
te zien. Het gaat in hoofdzaak om het maken
der verbindingen van de gemetselde land-
hoofden met de bestaande wegen, die over
grooten afstand moeten verhoogd en verbreed
worden.
De naam vindt zijn oorsprong in het feit dat
later naast deze brug nog een brug wordt ge
bouwd, om op- en afgaand verkeer te schei
den. Het groote verkeer en de daarop aanslui
tende verkeerswegen doen de brug erg „ma
ger" worden.
De overeenkomst met de Magere brug te
Zaandam (alleen voor voetgangers) is al zeer
gering. Het brugdek is 9 Meter breed en de
schatting van afstand landhoofd tot landhoofd
op 40 a 50 M. zal zoo ver niet van de werke
lijkheid af zijn, als men weet, dat het Spaar
ne hier tor plaatse 73 Meter breed is.
In lang vervlogen dagen stonden aan den
oostkant vele molens en aan de stadzijde veel
pleiziertuinen en oude cafés. Intusschen is
de Rustenburgerlaan al eenige jaren van een
laantje een breede weg geworden. Alles voor
het groote verkeer, dat allemaal heenwijst
naar de gewezen schans Rustenburg aan de
Zomer- of Rustenburgervaart.
Er komt een weg van de Rustenburgerbrug
naar den spoorwegovergang van de Haarlem
mermeer aan den Amsterdamschen weg.
Daardoor komt dan het autoverkeer Amster
dam niet meer dóór de stad, maar langs den
verren oostrand naar bezuiden de stad. Als
die weg er is, zal de brug spoedig verbreed
moeten worden of zal het dan reeds zijn. De
kleine buitenplaats Klein Rustenburg was
ook een herinnering aan de oude schans,
evenals het café Rustenburg in den Hout.
De Zomer-, vroeger Rustenburgervaart, was
een verbinding van 't Zuider Buitenspaarne
met de Haarlemmermeer en nu al meer dan
80 jaar met de ringvaart. Aan die vaart be
stond reeds tijdens het beleg van Haarlem
1572/73 de Roömolen. Daar dicht bij was tot
voor 25 jaar een Kwakelbrug over de Vaart
en daar lag nu de schans Rustenburg. Van
daar kwam men over een landpad langs de
Fuikvaart naar de Fuik. Die schans speelde
in het beleg een voorname rol. Eerst was ze
Spaansch, werd later door de Haarlemmers
ingenomen en daarna door de Spanjaarden
weer hernomen. Zoo lang die schans in het
bezit van Haarlem was. was invoer van le
vensmiddelen en ammunitie door de Fuikvaart
uit de Meer mogelijk. In vroeger eeuwen
strekte zich tusschen de beide vaarten en de
vesten aan de oostzijde der stad veel laag land,
weinig bebouwd en met veel water uit. In den
zomer van 't beleg liepen hier ook veel Haar
lemsche koeien en toen in Februari 1573 langen
tijd bijna alles met ijs was bedekt, kon per
slede nog veel voedsel en krijgsvoorraad Haar
lem binnenkomen. Toen de Rustenburger
schans voor goed in Spaansche handen was,
was verdere invoer onmogelijk en naderde de
honger met rassche schreden.
Later kwam. daar een hofstede. Bij de over
drachten wordt daarbij telkens gesproken van
de gracht, restahtje zeker van de schans,
waarvan nu geen spoor meer over is.
Het oudste gegeven omtrent de hofstede da
teert van 1616. Dan draagt Alijt Outgersdoch-
ter, weduwe van Cornells Claes Wit aan Sy-
mon Janszoon Waard te Rustenburg een huis
en erf genaamd Rustenburg over. In April
1621 draagt Aagtgen Huibertsz. dezen huize
over op Cornelis Dirkszoön. In hetzelfde jaar
heeft weer overdracht op Symon Jansz. plaats.
Maerten Arentsz bleef voor 606 kooper van
Huize Rustenburg onder Haarlemmerliede.
Claes Rol droeg het Ruis 16 Mei 1665 weer aan
Jan Cornelis Koek over.
Vreemd kijkt men op bij het lezen 13 Nov.
1702. Wiggert Gerrit van Else draagt over aan
Huyberts van der Wilde een boerenhuis met
erf op Rustenburg voor 50, maar deze draagt
reeds 1708 de boerderij met erf voor 100
over op Johannes Kol. Op 29 Februari 1912
transporteert Willem Cornelis op Michiel
Andriesz voor 4o een werf, waarop een huis
gestaan heeft, gelegen op Rustenburg. In 1705
is er al weer een nieuw huis dat Tys Jansz.
Loos c.s. uit den boedel van A. C. Kneght over
dragen voor 300 op Jan Dircksz Buys.
11 Mei 1794 wordt Rustenburg na verkoop
in de Gouden Leeuw to Haarlem door de arm-
meestèrs van Haarlemmerliede voor 393 gld.
15 st. overgedragen op Hendrik van Uilen-
burch en als dan 30 Januari 1804 Jan de Ent
en Barend Roseboom Rustenburg voor 395
overdragen op Albert Beek, zwijgen de archie
ven in alle talen.
Mogen we er ook nog aan herinneren, dat
hier ook een groot wandel- en sportpark is
ontworpen.
Voor den inhoud dezer rubriek stelt de
Redactie zich niet verantwoordelijk.
Van ingezonden stukken, geplaatst of niet
geplaatst, wordt de kopij den inzender niet
teruggegeven.
Bietsuiker of Rietsuiker?
In Haarlem's Dagblad kwam een artikel
voor waarin wordt gesproken over een kwaal
die een volksramp dreigt te worden n.l. dat
slechts weinig kinderen goede tanden hebben.
Toen ik de mededeeling had gelezen kwam
mij in de gedachte een toespraak, eenige ja
ren geleden gehouden, waar de spreker als
onderwerp had gekozen op welke manier men
de tanden kon en moet rein houden en ver
zorgen. Het onrein houden was de grootste
oorzaak en men moest reeds bij de kinderen
de tanden geregeld laten nazien. Er werd ech
ter niet gesproken over het voedsel en of dit
wellicht niet de mede-oorzaak kon zijn van
het ontstellend aantal slechte tanden. Nu zal
een ieder het met mij eens zijn dat het vele
snoepen van suikergoed en koekjes er veel toe
bijdraagt en het is wellicht de oorzaak dat
juist door de vele reclame om méér suiker te
gebruiken, als zijnde goed voor de gezondheid,
de tanden steeds slechter worden, hetgeen
vooral bij kinderen, die veel van suiker en
suikergoed houden tot uiting komt.
Nu er echter sprake is van een volksramp
die dreigt, zou ik langs dezen weg gen vraag
willen stellen in de hoop dat het wel degelijk
onder oogen zal worden gezien.
Indien er wordt gesproken van suiker, wordt
de bietsuiker bedoeld, doch dit is de ware sui
ker niet, immers het wordt bereid, hoe smaak
vol ook, uit den beetwortel. Het is toch be
kend. in zekere kringen, dat deze suiker niet
dezelfde hoedanigheid bezit voor het lichaam
en vooral voor de tanden als de echte suiker,
de rietsuiker, bereid uit het suikerriet uit de
tropen. Het is hier de plaats niet te bespreken
of de rietsuiker beter is dan de suiker van
den beetwortel, dan wel of de rietsuiker beter
is voor het gebit. Indien de waarheid werd
bekend gemaakt dat rietsuiker inderdaad be
ter is, ja, de tanden niet aantast, het zou een
ommekeer kunnen geven in maatschappelijke
verhoudingen.
Andere lichamen hier te lande en in Indië,
b.v. de scheepvaart voor het vervoer, zouden
er wel bij varen en daardoor veel opheffen
wat anderzijds in dalende lijn zou komen. Bo
vendien zou de kostbare rietsuiker veel goed-
kooper in prijs komen.
Het is in hoofdzaak hier de dringende vraag:
„Mag de thans gevolgde richting wel blijven
voortbestaan inplaats van maatregelen te
treffen en een ernstig begin te maken
om het tandbederf met meer succes te be
strijden, dat thans inderdaad een volksramp
dreigt te worden waarvan de gevolgen niet
zijn te overzien".
W. CH. T.
Een levensgevaarlijke
spoorweg,,overgang".
Nu de brug over de Delft, welke de verbin
ding vormt met de omgeving van het station
Bloemendaal. voor het publiek toegankelijk is,
hebben de Haarlemmers een directe verbin
ding met Bloemendaal. Door over een land
weg te loopen komt men bij de spoorbaan,
bukt onder een draad door en na 50 Meter
loopen kan men den overkant bereiken. Met
het voorjaar zullen er honderden van dezen
weg gebruik maken, hetgeen nu reeds op
vrije middagen en Zondagen het geval is. Het
is echter levensgevaarlijk door de electrische
treinen, die met groote snelheden passeeren.
Het is zelfs zoo ver gegaan, dat de versper
ring geheel vernield is. Vaders en moeders met
kinderwagens gaan over dezen gevaarlijken
weg. De wagen wordt over het houtwerk ge
tild en de spoorbaan over. We kunnen wel
aannemen dat er per half uur minstens 200
menschen passeeren.
J. HOFFMAN
Venters met genummerde
penningen.
Geachte redactie,
Op mijn ingezonden stukje dient uw abonné
M. S. G. mij van repliek. Deze inzender laat
het voorkomen alsof ik tegen het venten van
leer wil trekken, wat in het geheel mijn bedoe
ling niet is.
Daar de venters echter toch een penning
moeten dragen, kan deze even goed genum
merd zijn en behoeft men den man daarom
niet voor een tuchthuisboef aan te zien. Een
politie-agent, tramconducteur etc. ziet men
hiervoor toch ook niet aan en toch zijn zij
voor den goeden gang van zaken ook ge
nummerd. Verder kan ik me voorstellen dat
venten een slecht baantje is, dat nog slechter
betaalt in deze tijden, maar dat neemt niet
weg dat beleefdheid een eerste vereischte is,
óók voor den venter. Als men door een huis
bewoner wordt aangeblaft kan de venter juist
door tactisch optreden toonen, daarboven
verheven te zijn en er den persoon in quaes-
tie desnoods op wijzen.
Met dank voor de plaatsing, hoogachtend,
Uw abonné
A. T. W.
Haarlem, 28 Januari 1936
De broodprijsverlaging.
Geachte Redactie,
De broodprijsverlaging ,die nu enkele weken
geleden door bijna alle bakkerijen is ingevoerd,
heeft al veel beroering verwekt. Zooals bekend
is, was de Coöperatie „Vooruitgang" de eerste,
die hiertoe den stoet gaf. Andere bakkerijen
volgden noodgedwongen. Alleen de Coöperatie
„de Eendracht" en „Patrimonium" verlaagden
den broodprijs niet. Het is echter vreemd
en tot heden nog onverklaarbaar, dat de be
sturen van „Vooruitgang" en van „de Een
dracht" in dit geval niet samenwerkten.
Sedert geruimen tijd was er tusschen deze
beide besturen een innig verband; dit is aan
de leden van „de Eendracht" bekend. Geza
menlijk werden de loonvoorwaarden van het
personeel besproken en vastgesteld. Ook wer
den voorheen gezamenlijk broodprijsverhoo-
gingen en -verlagingen aangekondigd. En door
beide besturen is onlangs ook getracht de
melkdistrïbutie ter hand te nemen om, zooals
het heet. prijsregelend op te treden.
Maar thans is van samenwerking niets te
bespeuren. Nu zou men kunnen zeggen: „zij
beconcurreeren elkaar".
In een circulaire heeft „Vooruitgang" aan
haar leden uiteengezet (en naar mijn meening
in duidelijke taal), waarom de broodprijs werd
verlaagd. De dalende omzet was een gevolg,
zoo betoogde zij, van een te hoogen prijs, die
betaald moest worden door hen, die van lage
steunuitkeeringen of sterk verminderde loonen
moeten rondkomen. Voor dezen was het brood
te duur. Vandaar, die radicale verandering:
sterk verminderde broodprijzen met een ver
minderde winstuitkeering. Wat is hier tegen?
De leden van „De Eendracht" ontvingen ver
leden week óók een circulaire. Daarin wordt
gezegd: „eenige bakkerijen hebben gemeend,
den broodprijs te moeten verlagen".
Waarom nu gezwegen over „Vooruitgang"
waarvoor die struisvogelpolitiek?
„Aan broodprijsverlaging", zoo deelt het be
stuur verder mede, doet zij niet mede. De prijs
van bloem en nog andere grondstoffen geven
daartoe aanleiding. Verlaging is zeer specula
tief: dè loonen van het personeel zullen dalen,
en het aantrekkelijke dividend zal dalen. Want
eens in het jaar het dividend is een appeltje
voor den dorst, afgezien nog van de ideëele be
teekenis van coöperatie. Doch wij vragen:
„Wat is nu werkelijk waar?" Van loonsver
laging bij „Vooruitgang" of bij andere bakke
rijen hebben wij nog niets gehoord. Trouwens,
bij de coöperaties zijn de loonen van het per
soneel onafhankelijk van de bedrijfsuitkom
sten.
Is den prijs hooghouden door een coöperatie
zooveel beter en reëeler, dan om een groot deel
der leden door prijsvermindering tegemoet te
komen in hun strijd om het bestaan?
Als de broodprijs niet wordt verlaagd, dan
zijn de appeltjes voor den dorst duur betaald,
vindt ge niet, lezer? Op deze wijze betalen
wij drievoudig zelf ons dividend.
Zijn dit geen vreemdsoortige verhoudingen?
Blijft het bestuur van „De Eendracht" bij het
genomen besluit? Of zal het de teekenen der
tijden verstaan?
A. NIEMAN Sr.,
Lid en ex-Raadgever van de Coöperatie
„De Eendracht".
gallasstraat
