Algemeene beschouwingen voortgezet
TENTOONSTELLING
HEERENKLEEDING
J. VAN DAM
COSTUUMS
V R IJ D A G 7 FEBRUARI 1936
HAARLE M'S DAGBE'AD
3
EERSTE KAMER.
Plan van den Arbeid aanleiding
tot veel discussie.
DEN HAAG Donderdag
De sociaal-democraten mogen zich niet be
klagen over gebrek aan belangstelling der
Eerste Kamer voor het Plan van den Arbeid
Vanochtend alweer een rede van Prof. Die
penhorst (a.r.) uitsluitend aan dit onder
werp gewijd. De voorstellers van het plan de-
monstreeren een bekeering in de s.d. gelede
ren. o.m. doordat inderdaad het principieel
Marxisme en het standpunt van den klassen
strijd achterwege zijn gebleven. Maar Prof,
Diepenhorst, acht niettemin eenige voorzich
tigheid tegenover de bekeerden wel op haar
plaats: tenslotte kan men het verleden der
S.D.A.P. niet op eenmaal vergeten en dat
eischt dat elk stuk van den ouden Marxisti-
schen Adam wordt afgekeurd. Evenals Prof. v.
Embden keurde de a.r. hoogleeraar in de eco
nomie de koopkracht theorie en de z.i. veel te
speculatieve financieele basis van het Plan af.
terwijl hij tenslotte nog als anti-revolutionair
veroordeelde, dat het Plan al te zeer de ma
terie in het centrum der belangstelling
plaatst.
Mr. Mendels (s.d.) be
treurde het, dat e:
geen belasting op cri
siswinst komt, vroeg of
er niet evenveel reden
bestond een vrijgezel
linnen- als een vrijge
zellenbelasting voor te
stellen en sprak zich
met klem uit tegen
eventueele herziening
der grondwetsbepaling
i.z. de drukpersvrijheid.
Voorts achtte hij wijzi
ging van de bepalingen
Diepenhorst (A.-R.) betreffende het recht
van vereeniging en vergadering niet noodig.
De heer Gelderman (lib.), die o.m. de hoop
uitsprak dat Minister Gelissen niet aileen zijn
aandacht zou geven aan plannen voor in het
leven roepen van nieuwe industrieën, maar
ook aan verbetering der bestaansmogelijk
heden van de bedrijven die in ons land thans
al aanwezig zijn, waarschuwde voorts tegen
zgn. door de Regeering opgezette compen
satie-overeenkomsten, en vooral tegen orde
ning van het bedrijfsleven van bovenaf.
Op onderwijsgebied bepleitte de heer Gel
derman verlaging van de uitgaven, terwijl hij
in het algemeen voor verdere bezuiniging op
kwam, doch dan liever te bereiken door in
krimping der diensten aan door salarisver
lagingen.
Fout van het Plan van den Arbeid is vooral
dat het niet streeft naar de noodige aanpas
sing.
Dit Plan kreeg eindelijk zijn verdediger m
den persoon van den soc.-democraat de la
Bella. Als men in groote trekken de Regee-
ringspolitiek onderschrijft, verdedigt men wel
een zeer zwakke zaak. De voorstanders van
het Plan hebben siechts één doel voor oogen:
behartiging van de belangen van het Neder-
landsche volk.
De sociaal-democraten willen operatief in
grijpen zonder levensgevaar voor den patient,
De Bisschopswijding.
Geen défilés of serenades.
Mgr. J. P. Huibers, Haarlem's nieuwe Bis-
sc.hap, heeft, ook met in achtneming dei-
tij dsomstandigheden voor alle uiterlijk feest
betoon bij gelegenheid zijner Bisschopswijding
bedankt. Hoezeer ook de goede en nobele mo
tieven waardeerend, is het voor hem onmoge
lijk aangeboden défilés en serenades van ver-
eenigingen te aanvaarden. Wel is het de
wenscli van Mgr. Huibers dat de Kerkelijke
Plechtigheden en alles wat daar direct of in
direct mede in verband staat, zullen plaat?
hebben.
Aan de Pastoors van 't Bisdom is verzocht er
voor te willen zorg dragen, dat op Dinsdag li
Febr. van de Kerktorens de pastorieën, scho
len, gestichten en andere katholieke gebou
wen de vaderlandsche driekleur zal wapperen
met wimpel in de kleuren rood-wit (de histo
rische kleuren van het Bisdom 1 paars of
rood-wit en paars door elkaar. Het spreekt
vanzelf dat vooral aan de Katholieken van
Haarlem en aangrenzende paroehieën met
grooten aandrang gevraagd wordt a.s. Dinsdag
algemeen te vlaggen.
Voorts zullen a.s. Dinsdag van half een tot
kwart, voor een, op het oogenblik dus, dat de
Bisschopwijding zal zijn geëindigd, de klokken
beieren in de torens van alle kerken en ka
pellen van het Bisdom.
Bloemen kunnen in de Kathedraal Leidsche-
vaart 146, of in het Bisschoppelijk Paleis ge
bracht worden tot a.s. Maandagmiddag 3 uur,
alle bloemstukken voorzien van naamkaartjes
en adressen.
Zoowel voor den hoofdingang der Kathe
draal als voor dien van het Bisschoppelijk
Paleis zal bij aankomst een eere-wacht staan
opgesteld van Graal-meisjes, Verkenners en
Kruisvaarders, ca. 100 leden sterk.
Zoowel bij den uitgang van het station als
in de omgeving van de Kathedraal zullen
Graalmeisjes insignes te koop z mbieden, uit
gevoerd in de historische kleuren van het
Bisdom, rood-wit, ter bestrijding der groote
onkosten van dezen dag.
Zoowel de Nederlandsche Spoorwegen als de
Noord-Zuid-Hollandsche Tram leggen tus-
schen 8 uur en half 10 's morgens op 11 Fe
bruari aparte diensten in, ofwel zij schakelen
extra wagens in.
De Noord-Zuid Hollandsche organiseert een
specialen autobusdienst rechtstreeks van het
Station naar de Kathedraal (binnen zes minu
ten) en correspondeerend op alle aankomen
de treinen.
Deze autobussen staan bij den uitgang sta
tion en zijn kenbaar aan op den kop een rood
wit en een paars vlaggetje.
De tramdienst AmsterdamZand voort heeft
een aparte halte bij de brug over de Leidsche
Vaart, onmiddellijk bij de Kathedraal.
Ook des middags bij terugkeer zijn zoowel
bij trein als tram extra wagens ingeschakeld.
Hun, die per auto komen, wordt vriendelijk
verzocht, op den kop der auto rechts ee
rood-wit en links een paars vlaggetje te
plaatsen.
De Kathedraal is thans reeds tot in de
uiterste hoeken overbezet. Geen enkele plaats-
kaart kan meer worden uitgegeven.
terwijl de Regeering liever wenscht voort te
gaan met den patient drankjes enz. toe te die
nen. ook al kwijnt hij langzamerhand weg.
Aldus ongeveer het verschil tusschen de hou
ding die de aanhangers van het Plan en die
de Regeering t.o.v. de crisis aannemen.
Elders ziet men reeds opleving. Hier niet en
te dien opzichte doet niets ter zake, dat ten
onzent de crisis later is ingetreden dan in de
meeste andere landen. Deze plan-voorstander
schilderde vervolgens hoe goed alles zal loopen
na de eerste drie jaar en betoogde verder o.a.
dat er wel degelijk genoeg geld beschikbaar is
voor de financiering van de Plan-werken. Met
betrekking tot het weerfonds bleek men plot
seling wel optimistisch gestemd te zijn aan
gaande onze financieele draagkracht.
De heer d'Ansembourg <nat. soc.) betoogde
allereerst, dat in de Tweede Kamer bij het
algemeen debat veel meer ontevredenheid
dan in de Eerste Kamer over het Kabinet
tot uiting kwam, doch men durft blijkbaar
de consequenties dier ontevredenheid niet
aanvaarden uit vrees voor het groeiend na-
tionaal-socialisme.
Spr. zet uiteen dat de nat. soc. beweging
in verschillende opzichten eigenlijk princi
pieel niet zoover afstaat van de R.-K. Staats
partij en van de christelijk-historische unie.
Ware democratie is eerst dan aanwezig als
bij een goede verhouding tusschen Kroon,
Parlement en Volk de werkelijke gemeen
schapsbelangen worden behartigd.
Geldmacht en democratie zijn niet van
elkaar te scheiden machten.
De vervolgingen die c'c m.tionaal-socialis-
ten ondergaan, teekensn huidige stelsel,
dat met haat en angst vervu d zich tegen de
N.S.B. keert. De heer d'Ansembourg besloot
zijn rede met te kennen te geven dat zijn
beweging het licht vertegenwoordigt, dat
eenmaal de bestaande duisternis zal door
breken
De heer de Bruyn
(R.-K.) bleek met het
sociaal-economisch be
leid van het huidige
Kabinet allesbehalve
ingenomen te zijn. Hij
achtte dit gewoon
weg mislukt en sloot
zich in tal van opzich
ten aan bij de be
schouwingen van zijn
partijgenoot oud-mi
nister Steenberghe,
kenbaar gemaakt in
de te Amsterdam Zon
dag jl. georganiseer
de vergadering der R.-K. Staatspartij. Hoe
lang nog zal het duren, eer onze Regeering
zich zal aansluiten bij 't. beleid ook op
monetair gebied! door 15/16 der wereld ge
volgd, waar het beter gaat dan hier? Waar
wachten wij nog op?
Deze spreker verweet aan Dr. Colijn c.s.
een veel te eenzijdige aanpassings-politiek
en drong met klem aan op wijziging in heel
het beleid. Verkorting van den arbeidstijd,
ingrijpende doelmatige maatschappelijke or
dening waren mede door hem voorgestane
maatregelen.
Tenslotte stipte hij aan. dat de heer d'An
sembourg in gebreke was gebleven het ver
schil tusschen het Duitsche en het Neder
landsche nationaal-socialisme te schetsen,
en evenmin was ingegaan op Mr, v. Lan-
schot's vraag, hoe de N.S.B. wel meent dat de
Staat al haar plannen zou kunnen finan-
ceeren zonder te leenen!
Morgen (Vrijdag) komt de Regeei'ing aan
het woord en zal het algemeen debat ver
moedelijk wel afloopen.
E. v. R.
De Bruyn
Bestrijding der werkloosheid
te Haarlem.
Het maken van een ontwerp voor de
verhooging der spoorbaan.
Vanwege de Rijkscommissie voor werkver
schaffing in Noord-Holland, is aan den
Hoofdingenieur-Directeur van den provin
cialen waterstaat van genoemde provincie
verzocht, voorsteilen te doen met betrekking
tot de meest spoedige uitvoering van het
plan tot het omhoog brengen van de spoor
baan en het goederen-emplacement, nabij
de Westergracht. In verband daarmede heeft
genoemde Directeur een commissie ingesteld,
waarin naast hem, zitting hebben: een ver
tegenwoordiger van het Werkfonds; een ver
tegenwoordiger van de Nederlandsche Spoor
wegen; de Rijksinspecteur der werkverschaf
fing in Noord-Holland: alsmede de Direc
teur van openbare werken dezer gemeente.
Deze commissie acht het ten einde een
goede basis voor voorstellen te verkrijgen
noodzakelijk, te beschikken over een wel
overwogen ontwerp met zoo zuiver mogelijk
opgezette raming van kosten. Aangezien deze
kosten ten zeerste worden beïnvloed door de
te volgen werkwijze, welke op haar beurt af
hankelijk is van de exploitatie door de Ne
derlandsche Spoorwegen, is de commissie
van oordeel, dat het op den weg der Neder
landsche Spoorwegen ligt. een plan met be
grooting van kosten op te stellen. Indien
noodig, kunnen zoowel de Provinciale Wa
terstaat als de dienst van openbare weiken,
technische hudp verleenen.
Nader is gebleken, dat de Directie der Ne
derlandsche Spoorwegen slechts dan gene
gen is een voorloopig plan met raming van
kosten te maken, indien de kosten (gesteld
op f 1500) aan haar worden vergoed.
Aangezien B. en W. van oordeel zijn, dat
de zooeven genoemde kosten kunnen worden
beschouwd, als te behooren tot de kosten van
de ophooging zelve (iimmers zonder plan kan
met. tot uitvoering worden overgegaan),
hebben zij zich tot het Werkfonds gewend
met de vraag, of het bereid is, de betaling
van de door de Nederlandsche Spoorwegen
gevraagde som mogelijk te maken, in den
vorm van een aan de gemeente te verstrek
ken voorschot.
Blijkens een brief van het Werkfonds d.d.
9 Januari jl. is dit voorstel afgewezen.
In het belang van de bestrijding van de
werkloosheid, is het noodzakelijk, dat boven
bedoeld plan zoo spoedig mogelijk tot uitvoe
ring komt. Met het oog daarop meenen B en
W. den raad te moeten voorstellen, om voor
gemeld doel een bedrag ad f 1500 ter be
schikking te stellen.
AU .T'O M o B I E L
AMSTERDAM - 31 JAN.'/m 9 FEBR
GEOPEND van 10 v.m. 5 n m. en van 8 n.m. 10 n
SLUITING ZONDAG 9 FEBR. 5 u. n
(Adv. Ingez. Med.)
f 95.000 aan effecten
verduisterd.
Directeur van animeerbank in arrest.
Op klacht van een zijner cliënten
is te Den Haag een comimissionnair
in effecten aangehouden, die wordt
verdacht van. verduistering van ef
fecten tot een waarde van ongeveer
f 95 000. De man, die deze effecten in
onderpand had ontvangen voor het
verrichten van beursspeculaties, is in
bewaring gesteld.
Bedoelde commissionnair exploiteerde een
z.g. animeerbank in een bankgebouwtje aan
de Van Hoytemastraat 75.
Door het rondzenden van „Beursnieuws",
waarin op de groote winstkansen bij het
speculeeren op de beurs werd gewezen,
trachtte hij het publiek te bewegen door zijn
bemiddeling zoogenaamde syndicaten te vor
men, waaraan men tegen termijnbetaling
kon deelnemen en aldus in combinatie in
effecten te speculeeren.
Voor het betere genre
Ged Oude Gracht 78
Tel. 12236
vanaf f 15.-tot 37.50
(Adv. Ingez. Med.)
„Indië kerngezond productie
land".
Basis voor herstel is er.
Oordeel van Dr. H. Colijn.
In zijn memorie van antwoord aan de Twee
de Kamer over de begrooting van koloniën
voor 1936 zegt minister Colijn zich aan te slui
ten bij de waardeering voor het beleid van den
gouverneur-generaal, waarvan een aantal
leden deed blijken. Wanneer de belangen van
den lande dit naar het oordeel der regeering
wenschelijk mochten maken, zou zij niet aar
zelen den landvoogd te verzoeken langer aan
te blijven.
Het verheugt den minister, dat verscheidene
leden oog blijken te hebben voor die verschijn
selen, in het economische gebeuren, welke
getuigen van weerstand tegen verdere inzin
king. In hoeverre die verschijnselen als teeke
nen van herstel kunnen worden beschouwd,
zij in het midden gelaten: opmerkelijk is het,
dat de zich voordoende lichtpunten grooten-
deels in verband staan met. de door de regee
ring getroffen regelingen. Hetzelfde geldt voor
den overgang van enkele dalende lijnen van
de landshuishouding in horizontale lijnen.
Ook de minister is van gevoelen, dat
er zeker geen reden is voor een wari-
hoopsstemming, en dat een solide basis
is gelegd voor een verder herstel. De
regeering zal daarom volharden in den
gekozen koers. Nederlandsch-Indië is
in wezen een kerngezond productie-
land.voorzien van een voortreffelijke
outillage, een gebied, dat uitvoerpro-
ducten oplevert, die op den duur niet
door andere landen kunnen worden
ontbeerd. Een zoodanig land moet bij
een doelbewuste aanpassings-politiek
tot de eerste landen behooren. die
zich zullen herstellen.
Ter zake van de maatregelen, die met be
trekking tot de rubberrestrictie werden ge
troffen, deelt de minister mede. dat het bui
tengewoon uitvoerrecht op bevolkingsrubber
in den loop van dit jaar zal worden vervan
gen door een restrictiestelsel op individueele
basis. Het toe te passen systeem is in onder
zoek.
Langs den weg van internationaal overleg
zal voorshands geen grooter quotum voor de
bevolkingsrubber kunnen worden verkregen
aan de hoeveelheid, die onlangs door het in
ternationaal rubberregelingscomité in begin
sel werd aanvaard. De toenemende bezwaren
van het buitengewoon invoerrecht hebben er
toe geleid thans met kracht op de vervanging
van dat restrictiemiddel aan te sturen.
Het tekort op de begrooting voor 1935 kan
geraamd worden op rond f 30 millioen,
waarvan f 22 millioen schuldaflossing. Het
tekort voor 1936 is teruggebracht tot f 32 mil
lioen.
Oorlog is misdaad.
Adres van een aantal Nederlandsche
Letterkundigen.
Een groot aantal Nederlandsche let terkun
digen heeft op uitnoodiging van het bestuur
der schrijversgroep van den Bond van Kun
stenaars ter verdediging van de cultureele
rechten door onderteekening zijn instem
ming betuigd met onderstaand adres:
Aan het Nederlandsche Volk en hen die
het op eenigerlei wijze vertegenwoordigen.
Op het oogenblik. dat wij dit schrijven is
de oorlog een feit. Menschen worden ge
dood. blanke en zwarte menschen. Zij zijn
onze medemenschen. onze broeders.
Voor velen staat de vraag: is deze geweld
dadige vernietiging van leven noodzakelijk?
Ons antwoord is: neen.
Wij stellen vast:
lo. dat* oorlog niet als onvermijdelijk ver
schijnsel mag worden gezien;
2o. dat de oorlog door menschen wordt,
gemaakt, gevoerd, dus door menschen kan
worden nagelaten.
3o. dat degenen, die den naam van God ter
dekking van dit onrechtmatige geweld ge
bruiken, hem misibrniken.
4o. dat het pact-Kellogg den oorlog stem
pelt tot misdaad, den oorlogmaker dus tot
misdadiger.
5o. dat het meest dreigende oorlogsgevaar
op het oogenblik geconcentreerd is in het
fascisme, dat de oorlog als middel tot zede
lijke vorming van den mensdh propageert
en hem daarmee, bewust of onbewust, zijn
menscheïijke waarde ontneemt.
Wij eischen:
In naam der menscheliikheid. der be
schaving. het einde van dit afstootelijke be
drijf;
erkenning van den Volkenbond als. onder
de huidige omstandigheden, het eenig mo
gelijke rechtscollege voor de oplossing van
internationale geschillen.
Wij beloven:
noch met woord noch met onzen persoon
deze zinlooze poging om een uitweg uit de
crisis te zoeken te zullen dienen.
Integendeel: wij beloven ons heele willen
en kunnen in dienst te stellen van den
vrede.
Het adres is gezonden aan:
De Ministers, voorzitter en leden van de
Eerste Kamer; voorzitter en leden van de
Tweede Kamer; burgemeester, wethouders
er gemeentex-aadsleden van Amsterdam;
Commissaris der Koningin van de provincie
Noord-Holland, Gedeputeerde Staten; Pro
vinciale Staten van Noord-Holland: Burge
meester. wethouders en gemeenteraadsleden
van Dexx Haag en eenige andere groote ste
den.
DE WOONSCHEPENHAVEN.
Het verdient naar de meening van B. en W.
aanbeveling om de gronden, welke zijn inge
nomen door de woonschepexxhaven en dexx
toegangsweg daarheen, terug te nemen uit
het gemeexxtelijk grondbedrijf. Bedoelde gi'on-
den zijn groot pl.m. 1.94.00 H.A.
De terugneming uit het grondbedrijf dient
te geschieden te rekenexx met ingang van 1
Januari 1935 en alsdan tegen eexx vergoedixxg
van f 1 per M2., verhoogd, xxiet rente ad 5 pet
's jaars van meergenoemden datum af.
De nood onder de Russische
Christenen.
Openbare bijeenkomst in de Waalsche Kerk.
HAARLEM Vrijdag.
Het Haarlemsche Comité tot behartiging
van de belangen der Rxxssische Christenen
heeft gisteravond in de Waalsche kerk een
openbare vergadering gehouden, waarin de
heer G. Fast, indertijd onderwijzer in Rus
land, het woord heeft gevoerd.
Nadat ds. M. G. Blauw de bijeenkomst met
gebed geopend had. sprak ds. F. Ch. F. Krafft
een inleidend woord.
De heer G. Fast vertelde in het Duitsch over
zijn ervaringen in Rusland. De rede werd in
het Hollandsch vertaald.
Hoeveel onschuldig bloed van Christenen is
er niet vergoten van Nero's tijd af tot heden
toe!, aldus ving de heer Fast- zijn rede aan.
De Christenvervolging in het huidige Rusland
zal niet de laatste zijn. Maar dit moet geen
reden tot wanhoop zijxi.
In Rusland heeft men een godsdienstvrij
heid, zooals in Nederlaixd bestaat, nooit ge
kend. Maar de vroegere geloofsvervolging is
slechts zeer licht vergeleken bij de tegenwoor
dige. Reeds jax-en duurt die groote vervolging.
Uiterlijk bemerkt men niet veel hiervan. Want
degenen, die men weg wil hebben, worden een
voudig tot staatsmisdadigers gestempeld. Men
had de bedoeling, alle godsdienst uit te roeien,
maar het is niet gelukt en het zal niet geluk
ken. De vervolging duurt nog steeds voort, nog
velen worden naar Siberië verbannen. Er zijn
twee soorten van verbanning, de vrije en die in
concentratiekampen.
Spr. schetste den grooten nood onder degenen,
die in z.g. vrije verbanning zijn gegaan. Om
in levensonderhoud te voorzien, moeten de
bannelingen bij de G.P.U. onx werk vragen.
Men geeft hun dan zwaren arbeid als hout
hakken en kanalen graven.
De heer Fast was verbannen omdat hij op
Zondag het woord Gods had verkondigd. Nadat
men hem naar Moskou had gevoerd, werd spr.
opgesloten in een z.g. hondencel. een ondra
gelijk verwarmde cel. Daarna volgde het ver
hoor. Spr. beantwoordde de vraag van den
rechter, of hij aan God geloofde, bevestigend.
Dit bezegelde zijn lot.
De heer Fast is in drie Moscovitische ge
vangenissen geweest. Hij vertelde het een en
ander vaxx de toestanden in die kerkers.
Na eexx langdurig verblijf in de gevangenis
werd de heer Fast tot vijf jaren verbanning in
een concentratiekamp veroordeeld. Het ver
voer geschiedde op een vreeselijk wreede wijze.
Spr. werd naar het hooge Noorden aan de
Witte Zee gebracht. Daar werd hij opgeslotexx
in een concentratiekamp, een reeks barakken
omgeven door een prikkeldraadversperring.
De gevangenen moesten hier buitengewoon
zwaar werk verrichten.
Ovex-al echter vond spr. troost in zijn ge
loof.
De heer Fast vertelde vervolgens van zijn
gevaarlijke ontvluchting, aan boord van een
schip, dat in de haven bij het concentratie
kamp hout kwam halen. Met de hulp van een
stoker gelukte het hem behouden in Engeland
aan te komen. Ook daar werd hij gevangexx
genomen, omdat hij geen papieren had. Na
zijn vrijlating begaf spr. zich naar Duitsch-
land. Met ontzaglijk veel moeite gelukte het
hem, zijn vrouw en kinderen uit Rusland over
te laten komen.
Zoo lijden er nog velen in Rusland. Maar
de heer Fast is ervan overtuigd, dat de Chris- j
telijke kerk overal tenslotte zal zegevieren.
Ds. Blauw sprak een slotwoord.
Incidenten bij première van
„Heldenkermis".
Negentien personen gearresteerd.
„Mijn film is niet ernstig bedoeld, het is
..une blague", een grap en niets anders", zeide
Jacques Feyder. de Fransche regisseur van
„Kermesse héroique" („Heldenkermis") in een
interview van de film. die Dondei'dagavond
haar ietwat rumoerige première in Tuschinski
te Amsterdam beleefde, en de bedoeling van
de film is niet goed begrepexi door een deel
van het publiek.
Er is over deze film. al heel wat te doen
geweest. In België hebben Vlaanxsche Natio
nalisten de filnx een hoon voor het Vlaam-
sche volk genoemd.
Ook in Amsterdam is de vertooning niet
zonder ernstige ordeverstoringen afgeioopen.
Reeds voor de voorstelling begon het; een
auto hield voor het theater stil, waaruit drie
personen stapten.
Eenige rechercheurs. die een scherpe neus
hadden voor a.s. ordeverstoorders, vonden
aanleiding om de heeren eeixs wat nader te
bekijkexx en weldra bleek, dat zij in het bezit
van stinkbommen waren. Het politieposthuis
is dichtbij en de heeren zaten weldra in de
Halvemaansteeg. Ze zouden spoedig gezelschap
krijgen.
In de hall werden nog vier mannen aan
gehouden, die in het bezit waren van buisjes
met scherp riekende vloeistoffen, die bedoeld
waren om als stinkbommen en worden ge-
bx-uikt.
Tegen den tijd. waarop het journaal begon
te draaien, had de politie reeds zeven man
aangehouden en naar het posthuis getrans
porteerd,
Toen de film „Heldenkermis" begon, werd
het. ook in de zaal direct onrustig: iemand
had een stinkbommetje stukgetrapt in de
parterre: inspecteur Heyink en zijn man
netjes zijn er direct bij. In minder dan geen
tijd is hij verdwenen: het publiek gaat weer
zitten om verder van de uitstekende film te
genieten. Een minuut of wat is het rustig en
dan roept iemand bij een vx'oolijk scènetje op
het doek. dat niet erg vleiend is vanwege het
minder heldhaftige gedrag der mannen:
„schande". In minder dan geen tijd was ook
hij op weg naar het politieposthuis.
De scène, die aangeeft, hoe de Spanjaar
den die eigenlijk vijanden zijn. maar die
door de burgerij van het stadje Boom (en
meer iix het bijzonder door het vrouwelijk
gedeelte) als vrienden worden ontvangen,
ontlokt weer eenige kreten van afschuw, weer
verdwijnen enkele lieden in gezelschap van
stevige en doortastend optredende recher
cheurs.
Er waren er die zich gezellig lieten „uit
leiden". er waren er ook. die heftig, doch
zonder succes px'otesteerden. Het grootste
deel van dit „opbrerxg"tumult speelde zich
buiten de zaal af; een inspecteur nam een
heer in smoking, die zich verzette in de kraag
en de man rolde weldra de trap af. Dank zij
de zachte tapijten bleef de schade beperkt
tot een overhemd, dat „uit de plooi" raakte.
Toexx de dames van het aloude 17e eeuwsche
stadje Boom, waaxwan de sfeer door den x-egis-
seur uitmuntend is weergegeven, een eere-
boog opstelden met het opschx-ift „Welkom
aan onze gasten", riep een bezoeker: „schande,
dat zijn onze voorouders niet: ik protesteerl"
Ook hem wordt maar weinig tijd gegeveh om
te protesteeren. Hij verdwijnt, evenals een
dame, die met een hooge stem gilt: „ik pro
testeer óók!"
Een oogenblik gaat het licht op: uit de
bovenste rangen worden strooibiljetten ge
worpen. waarin wordt aangespoord om te
protesteeren tegen „de geschiedenisverval-
sching" en tegen de „aanranding van den
heldenmoed onzer voorouders".
Dank zij de uitgebreide politiemaatregelen
is het niet tot erxxstige ongeregeldheden ge
komen. In totaal waren meer dan dertig in
specteurs en rechercheurs in de zaal aanwezig
onder commando van commissaris Dijkstra
van het bureau Singel. Voorts waren aan
wezig mr. dr. J. A. van Thiel, de Officier*
van Justitie exx hoofdcommissaris J. Versteeg.
Na de voorstelling zijn den regisseur Jacques
Feyder en zijn echtgenoote Francoise Ro.say,
die de hoofdrol vervulde op het tooneel bloe
men en kransen aangeboden; hartelijke toe
juichingen besloten deze ietwat rumoerige
première.
Vier personen blijven in arrest.
Het overgroote deel der rustverstoorders
behooi'de, zooals uit de politievcrhoorcn bleek
tot de N.S.B.. Dinaso's en Zwart-Fronters.
Van de 19 gearresteerden zijn er 15 op vrije
voeten gesteld, nadat zij verhoord waren en
hun proces-vei-baal wegens ordeverstoring was
aangezegd.
Behalve stinkbommen, waarvan de vloeistof-
samenstelling nog niet bekend is. zijn ook
doosjes met poeder gevonden. Bij een der ge-
ari-esteerden werd een lange glazen buis aan
getroffen. Deze is naar de politiedeskundige
dr. van Ledden Hulsebos, gezonden om op
den inhoud te worden onderzocht.
Bij de verhooren hebben allen opgegeven
te hebben gehandeld uit protest tegen een h.i.
onvaderlandschlievende film.
Tijdens de voorstelling is ook nog een
Haagsch ambtenaar gearresteerd, doch niet
wegens ordeverstoring, maar wegens diefstal:
men zag n.l. dat hij een aschbak wegnam en
in zijn zak stak. Wat hij hiermee voor had,
is niet gebleken. Het is niet onwaarschijnlijk
dat hij de aschbak als projectiel wilde gebrui
ken. Hij is eveneens ingesloten. (A.N.P.)
De inbraak te Leimuiden.
Dader tot twee jaar veroordeeld.
De chauffeur G. S. uit Aalsmeer, thans ged.
heeft op 30 November j.l„ ingebroken in het
kantoor der firma Maarse en Kroon te Lei
muiden, alwaar hij ee>n bedrag van f 600 be
nevens f 204 toebehoorend aan het plaatselijk
Cxisis-Comité buitmaakte. De rechtbank te
's Gi'avenhage verooi'deelde S. tot twee jaar
gevangenisstraf.
Nederlandsche Ford geeft 4
slot-dividend.
In de Donderdagmiddag gehouden verga-
derixxg van den Raad van Beheer van de N.V.
Nederlandsche Ford Automobiel Fabriek te
Amsterdam werd besloten voor te stellen een
slotdividend uit keeren van 4 pCt„ hetwelk
samen met het in October 1935 uitgekeerde
interim-dividend van 3 pCt. een jaardividend
vormt van 7 pCt. over het boekjaar 1935.
