Zelfverdediging.
KROON BEHANGSELS
De wet op de uitverkoopen
Het Hebuukéikste
53e Jaargang No. 16151 Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen. Dinsdag 18 Februari 1936
HAARLEM S DAGBLAD
Paree tie: P. W. PEEREBOOM
en ROBERT PEEREBOOM.
UITGAVE LOURENS COSTER MAATSCHAPPIJ VOOR
COURANT-UITGAVEN EN ALGEMEENE DRUKKERIJ N.V.
Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM.
ABONNEMENTEN: per week 0.25, per maand ƒ1.10, per 3 maanden
3.25. franco per post ƒ3.55, losse nrs. ƒ0.06. Geïllustreerd Zondagsblad:
per week 0.05, p. maand 0.22, p. 3 mnd. f 0.65, franco p. post f 0.72J4.
Bureaux: Groote Houtstraat 93 Drukkery: Zuider Buitenspaarne 12
Telefoon Nos-: Directie 13982 Hoofdredactie 15054 Redactie 10600
Drukkerij: 10122, 12713 Administratie: 10724, 14825 Postgiro 38810
Bijkantoor: Soendaplein 37, Haarlem-Noord, Telefoon 12230.
ADVERTENTIëN 1—5 regels f 1.75, elke regel meer f 0.35, Reclames
ƒ0.60 per regel. Tarieven regelabonnementen op aanvraag. Vraag en
aanbod 14 regels 0.60. elke regel meer f 0.15. Onze Groentjes zie
hoofd rubriek.
Gratis Ongevallenverzekering voor betalende abonnés. Levenslange ongeschiktheid 600.-, Overlijden 600.-, Verlies van Hand, Voet of Oog ƒ400.-, Duim ƒ250.-, Wijsvinger 150.-, Elke andere vinger 50.-, Arm-of Beenbreuk 30.—
Idem voor Abonnés op het Geïllustreerd Zondagsblad: Levenslange ongeschiktheid ƒ2000.-, Overlijden ƒ600.-, Verlies van Hand, Voet of Oog ƒ400-, Verlies Duim ƒ75.-, Verlies Wijsvinger f 75.-. Verlies andere vinger ƒ30.-.
Alles indien het gevolg van een ongeval en volgens gratis ten kantore van dit blad verkrijgbare voorwaarden.
DIT NUMMER BESTAAT UIT
TWAALF BLADZIJDEN.
HAARLEM, 18 Februari.
Ons oude Kamerlid.
Leest gij wel geregeld de rubriek „Een halve
eeuw geleden Uit Haarlem's Dagblad van
1886", in den rechter-bovenhoek van pag. 3?
Er staan vaak zulke aardige en interessante
herinneringen in! En soms stemmen zij tot
vergelijking met het Heden. Dat was bijvoor
beeld gisteren het geval, toen wijlen de heer
- Jacob Duyvis, Tweede Kamerlid voor het kies
district Haarlem, nog eens posthuum aan het
woord kwam.
Zijn kiezers toesprekende op den zestienden
Februari van het jaar 1886 liet ons oude Ka
merlid zich aldus uit:
„Een der grootste oorzaken van den
achteruitgang der volkswelvaart zijn
ten allen tijde de oorlogen geweest. En
wat kost niet de gewapende vrede aan
alle beschaafde natiën? Millioenen
worden door iederen Europeeschen
staat jaarlijks op het oorlogs-budget
gebracht. Dat moet natuurlijk door be
lastingen worden gedekt, die op de be
volking hun nadeeligen invloed heb
ben.
In alle standen der Maatschappij is
te groote weelde doorgedrongen, waar
van men zich niet schijnt te willen
ontdoen.
„Keert terug tot den eenvoud van
voor veertig jaar en het einde der cri
sis kan niet ver meer af zijn; dat geen
valsche schaamte daarvan terug-
houde, want gij zult er wel bij varen".
Zoekt voorts niet in den vreemde,
wat ge in uw eigen land even goed
kunt gedaan krijgen, en stelt aldus
uw eigen industrie niet op den ach
tergrond voor de vreemde!"
Natuurlijk was de rede gewijd aan de crisis,
want er was toen ook een crisis. Sla het ver
leden op, in historische werken of in kranten-
leggers: tien tegen één dat ge een crisis vindt.
In elk geval hield, er nooit iemand een rede
over „de hoogconjuctuur",. want als die er een
enkele maal eens was werd zij nimmer als
zoodanig herkend. Waarschijnlijk noemden
'de meesten ook haar „crisis".
De raadgevingen van ons oude Kamerlid, in
1886 gegeven, stemmen tot overpeinzing. Zijn
eerste opmerkingen, den oorlog betreffende,
kan men als volkomen bruikbaar naar dezen
•tijd overhevelen zonder erbij te zeggen: „Het
geeft dus toch niks, tegen oorlog te fulminee-
ren". Want er is wel het een en ander veran
derd in de oorlogsbestrijding, sinds Jacob
Duyvis zijn kiezers toesprak, en de waarschu
wende enkeling is tot een millioenen-koor
uitgedijd.
Dat „in alle standen" der maatschappij een
groote weelde was doorgedrongen geloof ik
niet. Het spijt mij, maar het wil mij voorkomen
dat ons oude Kamerlid op dit punt lichtelijk
overdreef. Hoe waren de arbeidsloonen in
1886? Veroorloofden die groote weelde?
Overtuigender doet zijn beroep aan om te
rug te keeren tot den eenvoud van veertig jaar
geleden, als men het beperkt tot diegenen die
werkelijk in weelde leefden. „Laat u nie^ weer
houden door valsche schaamte. Gij zult er wel
bij varen", bezweert Jacob Duyvis de weelde-
rigen onder zijn kiezers, en is het niet een
waar woord? Is het niet, droef te bedenken
dat zoovelen onder ons, door Evenredige Ver
tegenwoordiging van een eigen stads-vertrou-
wensman in 's Lands Vergadering beroofd, de
ze taak in deze jaren niet te hooren hebben
gekregen?
Is het zoo verschrikkelijk kleiner te gaan
wonen, en te fietsen inplaats van auto te rij
den, en zoo meer? En leidt valsche schaamte
ook nu niet nog vaak tot het behoud van
allerlei dat men zich eigenlijk niet meer ver
oorloven kan? Ik weet niet van welke rich
ting Jacob Duyvis was. Wat doet dat er trou
wens toe? Ik vraag alleen: waar is het vader
lijke Kamerlid gebleven, dat echt van de
Haarlemmers zelf was en hun goeden raad
kwam geven?
Tenslotte: zoek niet in het buitenland wat
gij hier kunt vinden! Steun de eigen industrie!
Kon het toepasselijker op dit oogenblik, nu de
reisbelasting staat ingevoerd te worden om
ons in de portemonnaie te grijpen? Waar is de
Jacob Duyvis die ons thans komt bezweren:
brengt uw vacantie in eigen land door, steunt
Horecaf dat ernaar snakt uw gastheer te zijn?
Gij zult uw vaderland beter dienen dan door
reisbelasting te betalen
Nu moet ik het wel zeggen, maar draagt
mijn stem zoo ver als die van Jacob Duyvis.
Neen immers. Ik ben slechts een journalist,
en geen Kamerlid van een halve eeuw ge
leden, dat als een van 's Lands Wijzen te
midden van zijn eerbiedig-luisterende schare
kiezers verscheen, en hen achterliet in de
overtuiging, dat zij toch maar weer eens
(De N ederlandsche Boksbond viert
zijn 25-jarig bestaansjubileum)
Boksbond. mijn oprechte heilwensch,
Bij uw zilver jubUé,
Ook als ik niet met u meeboks,
Jubel ik graag met u mee.
In die vijfentwintig jaren
Hebt g' u sterk gemaakt en groot,
Maar men kan van u verklaren,
't Ging niet zonder slag of stoot,
't Werkend ledental, verneem ik,
Is al groot en groeit nog meer,
Onder 't mannelijke motto:
Sla je mij, ik sla je weer.
Ieder mensch krijgt tegenslagen
Geen, helaas, ontsnapt eran,
Een genot in deze dagen.
Als je z' ook eens geven kan.
'k Zou het ook zoo gaarne leeren,
't Vuistrecht trekt mij hevig aan.
Wie zou het nu niet waardeeren,
Om eens flink zijn slag te slaan.
Ik kan voelen, hoe het boksen
Als j' aan slag bent, vreugde biedt,
Maar 'k beken het, dat terugslaan,
Dat bekoort me nou weer niet.
Het is zaliger te geven,
Heeft men mij altijd gezegd
En met name bij het boksen,
Lijkt die leus mij zeer terecht.
Ik zou graag een cursus volgen,
Mits die dan een schijntje kost
En, als ik het heb te kiezen,
Dan liefst schriftelijk, per post.
Mag ik binnenkort beginnen
Met die schriftelijke les?
Handschoenen heb ik niet noodig,
Post-box, dat is mijn adres.
MODERNSTE DESSINS?
Alléén Gr. Houtstr. 179, Tel. 14269
(Adv. Ingez. Med.)
hun eigen uitverkorene gehoord hadden, en
dat zij niet over de grenzen moesten gaan
want hij wou het niet
Oh goede oude tijd!
Maar er was ook crisis.
R. P.
Voorloopige verkiezings
uitslagen in Spanje.
Rechts 168, midden 41, links 221.
MADRID, 18 Februari. Volgens een' voor
loopige schatting luiden de uitslagen der
Spaansche parlementsverkiezingen als volgt:
Katholieke Volksactie (A.E.D.A.) 120
Spaansche Vernieuwingsbeweging 13
Traditionalisten 11
Agrariërs 12
Onaf hankelij ken 12
Totaal rechtsche partijen
168
Catalaansche rechterzijde (Lliga) 10
Radicalen 5
Eigenlijke Centrum (Portelisten, Pro
gressisten en Onaf hankelij ken) 21
Mauristen 2
Baskische nationalisten 2
Totaal Centrumpartijen
41
Republikeinsche Unie 27
Links-republikeinen 63
Sociaal-democraten 77
Catalaansche linkerzijde (Equerra) 22
Communisten 11
Syndicalisten 2
Catalaansche Unie 5
Verscheidene andere Catalaansche lin-
•kergroepen 7
Valanzialistische Esquerra 1
•Onaf hankelij ken 5
Federalisten 1
Totaal Linksche partijen
221
Bij deze opgave dient er rekening mede te
worden gehouden, dat nog 42 zetels ontbre
ken.
Politie te Haarlem streefde naar
soepele toepassing.
Dubieuse gevallen.
Men tracht in Den Haag wel wetten te
maken die duidelijk zijn, maar als het op
toepassen aankomt, blijkt meermalen, dat
de wetsbepalingen voor meer dan één uitleg
vatbaar zijn. Aan die onzekerheid komt in
zoo'n geval slechts een einde als de Rechter
in hoogste instantie een beslissing gegeven
heeft hoe de wet moet worden uitgelegd.
Zoo is het nu ook weer met de wet op de
Uitverkoopen.
Bovendien komt daarbij nog een bijzondere
omstandigheid. De Kamer van Koophan
del moet aan de winkeliers adviezen ge
ven over de wet, maar aan de politie is het
toezicht op de naleving van de wet opge
dragen. Zoo zou het dus kunnen voorkomen
dat een winkelier handelt overeenkomstig het
advies van de Kamer van Koophandel en
toch een bekeuring krijgt omdat hij iets ge
daan heeft wat de politie in strijd acht met de
Wet!
Te Haarlem heeft men deze moeilijkheid
evenwel voorkomen. De Commissaris van Po
litie, de heer E. H. Tenokinck, verzekerde ons,
dat van het begin af overleg gepleegd is tus-
schen de politie en de Kamer van Koophandel.
Als een enkelen keer geen zekerheid bestond
over de te volgen gedragslijn, werd zelfs met
den ambtenaar van het Openbaar Ministerie
bij het Kantongerecht geconfereerd. De poli
tie was doordrongen van het feit, dat de wet
gemaakt is om uitwassen die er in het win
kelbedrijf bestaan tegen te gaan, zoodat er
voor gewaakt moest worden dat niet de bona
fide winkelier de dupe van de nieuwe maat
regelen moet worden.
De commissie uit de Kamer van Koophan
del te Haarlem die belast is met het advies
over de wet op de opruimingen heeft een
ambtenaar aangesteld die zich zooveel mo
gelijk in de details der wet heeft ingewerkt.
Als een winkelier dus iets over deze wet te
vragen heeft moet hij zich tot deze Kamer
wenden, In de afgeloopen maanden heeft deze
ambtenaar al honderden adviezen gegeven.
Maar natuurlijk moest hij in enkele dubieuse
gevallen het antwoord schuldig blijven. Als de
betrokken winkelier de onzekerheid niet wilde
ontgaan, heeft de ambtenaar, wat heel begrij
pelijk is, -den winkelier naai' de politie verwe
zen. Maar ook wij konden dan niet altijd
positief „ja" of „neen" zeggen. Wij zeiden
aldus de heer Tenckinck dat onze opvat
ting van de wet zóó was, maar als de winke
lier bleef rneenen dat de wet anders uitgelegd
kon worden, hebben wij gezegd, dat dan het
beste was door een proef-proces-verbaal een
rechterlijke beslissing uit te lokken,
Er zijn te Haarlem evenwel zeer weinig
processen verbaal opgemaakt. Alles bij elkaar
hoogstens 10. Tot heden is slechts een geverba
liseerde voor het Kantongerecht verschenen,
dat was een geval waarin de wet op zeer
duidelijke wijze overtreden was. Verder zijn er
nog naar ik meen 4 gevallen, die betrekking-
hebben op winkeliers die lang voor de oprui
ming hun klanten reeds in de gelegenheid
stelden, goederen voor opruimingsprijzen te
reserveeren. Ik meen dat dit absoluut in strijd
is met de wet.
Al deze processen verbaal liggen nog op het
parket van het Kantongerecht. Er is inmid
dels een nieuwe ambtenaar van het Openbaar
Ministerie gekomen, zoodat ik niet weet hoe
het verder met deze zaken zal gaan.
Maar het zal nu toch ieder wel duidelijk
zijn, dat de Haarlemsche Politie soepel is op
getreden. De politie heeft zooveel zij kon me
degewerkt om alles in goede banen te leiden.
De heer Tenckinck gaf gaarne toe dat het
voor verscheidene winkeliers minder aange
naam is dat zij in enkele dubieuse gevallen
nog niet weten wat mag en wat niet mag. Hij
opperde evenwel het denkbeeld dat de Kamers
van Koophandel, die overal immers voor de
zelfde moeilijkheden staan, gezamenlijk over
leg zullen plegen om eenheid te brengen in de
adviezen, die zij aan de winkeliers geven. Dit
zou ongetwijfeld een goede uitwerking kunnen
hebben.
Tot zoover de Commissaris.
Een der belangrijkste quaesties waarover
Van het Noordelijke front in Abessynië: een Italiaansch bombardements
vliegtuig boven het onherbergzame gebied rondom Dessie. Men onderscheidt op
den achtergrond, een in rook en ylammen gehuld dorp,
nog geen eenstemmigheid bestaat geldt het
volgende
Verschillende kleermakers, bontwerkers, enz.
hadden altijd de gewoonte in den stillen tijd
bijzondere aanbiedingen te doen. Zij namen
dan met lagere prijzen genoegen om hun
personeel aan den gang te kunnen houden
en zelf ook nog iets te verdienen. Nu heb
ben zij onder de nieuwe wet dit weer willen
doen, maar tegen den een is proces-verbaal
opgemaakt, terwijl een ander ongemoeid ge
laten is.
De betrokkenen meenen dat het nooit de
bedoeling van den wetgever kan zijn geweest
tegen deze gebruiken op te treden. Van op
ruimingen is in dit geval immers geen sprake,
want er worden de nieuwste stoffen verwerkt.
Als ons zoo zei een der winkeliers
zoo iets verboden wordt, is dit niet alleen in
het nadeel van de winkeliers, maar het
zou de werkloosheid ook sterk in de hand
werken. En die is al groot genoeg!
Ook bestaat er verschil van meening over
de aankondigmfrr i van de halfjaarlijksche
opruimingen in Januari en Juli. De wet is
duidelijk voor zoover het betreft den eisch,
dat die halfjaarlijksche opruimingen moeten
worden aangeduid met een der vijf termen
in het bewuste artikel genoemd. Maar er be
staat verschil van meening of een winkelier
die aan zijn ramen het bewuste opschrift
heeft aangebracht, daarnevens niet andere
aankondigingen mag doen. zooals: „cou
pons", „restanten",, enz. Een schoenwinkelier
die voor zijn raam een groot papier „balans-
opruiming" had gehangen, had in zijn étalage
1000 paar schoenen geprijsd met een kaartje
„opruiming-". Hij heeft een heelen nacht moe
ten doorwerken om die 1000 kaartjes te veran
deren in „balans-opruiming".
Verder verlangen de winkeliers er naar te
weten welke aanbiedingen zij mogen doen
in de overige 10 maanden van het jaar. De
Kantonrechter in Leeuwarden heeft „No
vember-aanbieding" ongeoorloofd geacht,
terwijl zijn collega te Amsterdam daarin
geen strafbaar feit zag.
Omwenteling in Paraguay.
De rebellen meester van het
terrein.
President Ayala gevlucht.
Ayala.
BUENOS AIRES, 18 Febr. Maan
dagavond werden hier via Montevideo
berichten ontvangen, volgens welke in
Paraguay een" opstand zou zijn uit
gebroken. Deze berichten waren aan
vankelijk echter niet te controleeren,
daar alle verbindingen met Asuncion
gestoord waren. Ook het Paraguaan-
sche gezantschap had geen verbin
ding.
Tegen midder
nacht bevestigden
mededeelingen uit
de Paraguaansche
stadjes Villarica en
Encarnacion, die via
de Argentijnsche
grensstad Posadas
binnenkwamen, dat
in Asuncion een op
stand is uitgebro
ken, Volgens deze
berichten is de toe
stand in de hoofd
stad ernstig; in de
straten zouden he
vige schietpartijen
plaats hebben. Lei
ders van den op
stand, die zijn oor
zaak vindt in de ontevredenheid der officieren,
zouden de kolonels Smith en Recalde zijn, die
zich in den Chaco-oorlog zeer hebben onder
scheiden, De telefoon- en telegraaflijnen
rondom de stad zouden vernield zijn.
Volgens andere berichten zouden twee regi
menten in opstand zijn gekomen en leden der
regeering in het arsenaal hebben opgesloten.
Een derde regiment zou de regeering trouw
zijn gebleven en de rebellen bestrijden.
Het Argentijnsche riviereskader heeft last,
gekregen, stroomopwaarts te varen en in de
nabijheid van Posadas voor anker te gaan.
Nader wordt uit Asuncion gemeld,
dat de rebellen volkomen meester van
het terrein zijn. Men verwacht de uit
gifte van een officieel communiqué,
waarin de vorming van een nieuwe re
geering wordt aangekondigd. De kalm
te is teruggekeerd.
Regeeringstrouwe troepen
geven zich over.
NEW YORK, 18 Februari. (Reuter) Volgens
een door Associated Press uit Asuncion ont
vangen bericht, zijn de opstandelingen te
Suncion volkomen meester van den toestand.
De troepen, waarop de regeering steunde,
hebben zich gisteravond onvoorwaardelijk
aan de rebellen overgegeven.
President Ayala gevlucht.
Naar voorts uit Buenos Aires gemeld wordt
is president Ayala gevlucht en de minister
van buitenlandsche zaken, Luis Ariart door de
opstandelingen gevangen genomen.
De opstand, die gericht is tegen het libe
rale regime van Ayala, is in het leger begon
nen. Drie regimenten sloten zich erbij aan,
onder leiding van kolonel Smith. Zij geraakten
slaags met de plaatselijke troepen onder be
vel van den bekenden generaal Estigarribia,
de commandant van de troepen, die in den
Chaco-oorlog met zooveel succes hebben ge
streden. De plaatselijke troepen moesten zich
echter reeds gisteravond overgeven.
Op het oogenblik is het in de hoofdstad
weer rustig. Smith zou op orders wachten
Het woord is aan
Sophocles:
Het lot helpt nooit hen, die
zich zelf niet helpen.
van kolonel Franco, den oppersten leider van
de revolutie.
BUENOS AIRES, 18 Februari (Retuer).
Ayala zou gevlucht zijn in het marine-
arsenaal, waar hij met eenige matrozen en
politie-beambten den opstandelingen tegen
stand zou bieden. De ongeveer 40.000 solda
ten. die na de beëindiging van den Chaco-
oorlog gedemobiliseerd zijn. hebben onlangs
het voornemen te kennen gegeven, de regee
ring van politici omver te werpen ten gunste
eener militaire regeering. Kolonel Franco
zou tot president zijn "-ekozen. Hij zou bin
nenkort te Asuncion worden verwacht, ko
mende van Buenos Aires, waar hij eenigen
tijd heeft gewoond. De reegering werd vol
komen verrast. De gevechten in de hoofdstad
begonnen om zeven uur des morgens en snel
hadden de rebelen zich meester gemaakt van
de gebouwen, die als strategische punten
konden worden beschouwd. De luchtmacht
schaarde zich aan de zijde der opstandelin
gen en alleen de politl, bleef de regeering
trouw.
Het ongeluk aan den
Kampersingel.
Het andere meisje opgespoord.
Het meisje, dat Zondagmorgen vroeg na een
nachtfeest in een cabaret alhier door een
paar heeren uit Enkhuizen naar haar woning
werd gebracht, is door de politie opgespoord.
Zij verklaarde dat zij zelf en de beide heeren
inderdaad alcohol hadden gebruikt, maar vol
gens haar was de heer, die de auto bestuurde,
toch niet onder den invloed geweest, omdat
hij geheel bekwaam bleek om te rijden. Zelfs
op de Leidschevaart, waar zij woont, heeft hij
den wagen op geheel normale wijze gekeerd.
Ook sprak hij geen wartaal. Daarna is hij met
zijn vriend naar het cabaret teruggekeerd om
het andere meisje te halen, dat zoo jammerlijk
om het leven is gekomen.
De politie zet het onderzoek voort. Onder
zocht moet worden, of de bestuurder bij zijn
terugkomst in het cabaret opnieuw alcohol ge
bruikt heeft.
MODERNE BEHANGSELS
EERSTE SCHOTENSCHE PAPIERHANDEL
Gen. Cronjéstr. 135, H.N.
H. M. BAKKER,
Telefoon 11657
Vakkundig personeel Voor zelfbehangers snijden
beschikbaar. wij gratis randjes af.
(Adv. Ingez. Med.)
In Spanje wordt een regeering van het Volks
front onder Azana verwacht.
pag. 4
De situatie in Abessynië na den slag bij Ma-
kalle.
- 4
Dr. Goebbels beeft de vertooning van Chap
lin's film „Modern Times" voor Duitsch-
land verboden.
pag. 4
In Paraguay beeft een omwenteling plaats
gehad, de president is gevlucht.
pag. 1
De politie te Haarlem heeft naar een soepele
toepassing van de wet op de uitverkoopen
gestreefd.
pag. 1
De directe belastingen hebben over Januari
1936 meer opgebracht dan over Januari 1935
pag. 3
De Spoorwegen willen samenwerken met par
ticuliere autobusdienstondernemers.
pag. 3
De mist heeft het vlieg- en scheepvaartver
keer zeer gehinderd.
pag. 3
De regeering licht haar standpunt over het
spreekverbod voor Lord Robert Cecil toe.
pag. 3
Dr. E. A. M. Droog te Heemstede wordt op 9
Maart a.s. 70 jaar.
pag. 10
ARTIKELENENZ.
R. P.: Ons oude Kamerlid.
pag. 1
Van onzen Londenschen correspondent: Het
plan Sueter in het Engelsche Lagerhuis.
pag. 4
Hoe ik groeide: De verloren Zoon.
pag, 3
Van onzen Londenschen correspondent: Het
programma van de B. B. C.
pag. 3
J. B. Schuil over „Als je maar een baantje
hebt."
nag 10
C. J. v. T.: Onze 39: de heer G. Wolzak Hzn.
pag. 6
Schaakrubriek.
pag. 9
De burgerlijke stand van Haarlem is opge
nomen op pag. 7.
