S. KROM N.V.
ECHTE WALES-ANTHRACIET
Nieuwe Uitgaven
ZIJLSTRAAT 57
D I y S D X G 18 FEBRUSRT "1938
HSAREESI'S" DXGB ESB
2
Ons wetten-materiaal en de
nieuwe spelling.
Prof. Taverne wijst op bezwaren.
Wij ontvangen via het A.N.P. het volgende
communiqué van prof. mr. B. M. Taverne,
voorzitter van de Nationale Vereeniging voor
Orde en Eenheid in de schrijftaal:
De overhaaste invoering van de examen
spelling bij het onderwijs de eerste Minis
terraad, waarin het spellingsvraagstuk ter
sprake werd gebracht, werd uitgesteld en toen,
de week daarop, de beslissing viel, zou den
volgenden dag Prins Hendrik worden begraven
heeft bij mij de vraag doen rijzen, of wel
gedacht is aan de consequenties ten aanzien
van ons groot wetten-materiaal.
Tijdig heb ik mijne bezwaren doen kennen.
Volgens eene bekende debatteer-methode zei-
de Minister Marchant. dat het heelemaal niet
waar was, dat alle wetten gewijzigd moesten
worden. Dat had ik natuurlijk niet beweerd.
Wel dit: dat bij partieele wijzigingen, tenzij
geheel nieuwe titels worden ingevoegd, deze
wijzigingen plegen gesteld te worden in de
schrijfwijze van de wet, welke gewijzigd wordt.
In ons dagelijks toegepast wetten-materiaal
vindt men twee spellingen; Siegenbeek en De
Vries en Te Winkel. Vandaar, dat ook thans
nog wetsontwerpen aanhangig zijn, waarin
wordt geschreven: regter, regt enz. Heel nauw
keurig is men op dit punt niet, maar de ge
wone gedragslijn is zooals ik hierboven zeide.
Mocht nu de Regeering de examenspelling
overnemen, dan doet dus een derde „spelling"
hare intrede. Volgens de meening van hen, die
reeds thans deze „spelling" een overgangsspel
ling noemen, zal er binnen korten tijd eene
vierde komen.
Heeft de Regeering zich daarvan rekenschap
gegeven? Ik heb een flauw vermoeden van
niet. Men kan, om redenen van niet-taalkun-
digen aard, op het punt van de schrijfwijze der
taai niet conservatief genoeg zijn. De ontwik
keling van de schrijfwijze volgens De Vries en
Te Winkel heeft zich in de maatschappij vol
trokken.
Men mag zeggen en schrijven: mijn dochter
en mijne dochter zijne toewijding en zijn toe
wijding. Het rhythme van den zin kan aldus
tot zijn recht komen. Is dat geen taal? Juist
die vrijheid neemt de examenspelling weer
weg.
Wat is het gevolg van die radicale wijzigin
gen? Dat, wanneer onverhoopt, de Regeering
de examenspelling zoude overnemen, de de
partementsambtenaren, die zich met de voor
bereiding van wetten bezighouden, over 50 jaar
nog de buigings-n volgens De Vries en Te
Winkel moeten kennen. Er zullen althans
eenige dergelijke ambtenaren wellicht voor
alle Departementen tezamen? moeten zijn.
De examenspelling beteekent dus. wanneer
zij niet wordt afgeschaft, drie, en weldra vier
„spellingen" in onze wetgeving. Bij eene
schrijfwijze, welke de vrucht is van eene na
tionale hervorming, bestaan natuurlijk veel
meer waarborgen voor duurzaamheid.
De Regeering kome tijdig tot inkeer.
VROEG VOORJAAR?
Iemand, die vanmorgen op het R. C. H.-
terrein te Heemstede aan het werk was, deel
de ons mede. een koppel van ongeveer zestien
kieviten over het veld te hebben zien vliegen.
Hij beschouwt dit als een teeken van een vroeg
voorjaar.
PAAL VAN DE RADIO-CENTRALE
WEGGEHAALD.
De veel besproken paal die door de Radio-
Centrale was geplaatst voor het perceel Rol
landstraat, hoek Eendrachtstraat, is wegge
haald. Zooals men weet, weigerde de bewoner
van dit perceel den kabel van de Radio Cen
trale aan zijn woning te laten aanbrengen en
moest de kabel ondergronds worden aange
bracht. Om nu aansluiting te krijgen met het
perceel daarnaast moest de paal geplaatst
worden om den kabel de hoogte in te brengen
en zoo de aansluiting op het volgende perceel
te bewerken. De bewoner had hier bezwaar
tegen en op allerlei wijzen, die veel nieuws
gierigen naar de Rollandstraat lokten, uitte
hij zijn ontevredenheid. Door onderling over
leg is het den bewoner toch gelukt, den paal
verwijderd te krijgen. De bewoner heeft* er in
toegestemd, dat de kabel, die ondergronds
langs zijn huls was aangebracht, door een
ijzeren pijp werd omhoog gehaald en zoo toch
aan de lijst zijner woning werd aangebracht.
WELDADIGHEID NAAR VERMOGEN
Jansstraat 38 rood, „.Tanskamer",
De armen lijden van honger en kóu,
Daarom komen wij steun u vragen.
Of u ons nu wat helpen wou.
In deze slechte, zware dagen
Postgiro 212793. Telefoon 13235 of 15445.
o.a. a 2.25
WITTOP KONING - HAARLEM
HARMENJANSWEG 67A. - TELEFOON 16100
(Adv. Ingez. Med.)
AGENDA
Heden*
DINSDAG 18 FEBRUARI
Stadsschouwburg, WilsonspleinBach-avond
Pianist Harold Samuel. 8 uur.
Remonstrantenhuis, Wilhelminastraat 22:
Lezing met lichtbeelden voor de Ned. Ver. van
Spiritisten „Harmonia'8.13 uur.
Hotel „De Leeuwerik": Aandeelhoudersver
gadering Maatschappij „De Toekomst" 8.15 u.
Gemeentelijk Concertgebouw: Concert
H. O. V-, 8.15 uur.
Frans Hals Theater: „De familie van mijn
vrouw". 2.30, 7 en 9.15 uur.
Cinema Palace: „De Graaf van Monte
Cristo". 2.30, 7 en 9.15 uur.
Rembrandt Theater: „De wereldreis van de
K 13. 2.30, 7 en 9.15 uur.
Luxor Sound Theater: Greta Garbo als
,Anna Karenina" geprolongeerd. 2.30, 7 en
9.15 uur.
Frans Hals Museum: Tentoonstelling wer
ken van Louis Hartz, 104 uur.
WOENSDAG 19 FEBRUARI
Stadsschouwburg, Wilsonsplein: „Meisjes-
Lyceum" door het Centraal Tooneel. 8.15 uur.
Schouwburg Jansweg: „De Prins van Sind"
kinderoperette. 2.30 uur.
Gebouw „De Nijverheid": Openbare cursus
Alg. Ver. „Nooit meer Oorlog". 8.15 uur.
Bioscoopvoorstellingen, 's middags en des
avonds.
Teyler's Museum, Spaarne 16. Geopend op
werkdagen van 11—3 uur, behalve 's Maan
dags. Toegang vrij.
Frans Hals Museum: Tentoonstelling wer
ken van Louis Hartz, 10—4 uur.
Horecaf over de Reisbelasting.
Het nummer van het weekblad „Horecaf"
van 15 Februari bevat opnieuw een artikel
over de ontworpen reisbelasting. Daarin
wordt gezegd:
..Een groote bedrijfstak, die in het maat
schappelijk samenstel een belangrijke func
tie vervult, die onmisbaar is en met het be
houd waarvan het bestaan van vele duizenden
Nederlandsche mannen en vrouwen en hun
gezinnen is gemoeid, verkeert in nood.
Tientallen mdllioenen worden besteed aan
landbouwcrisissteun.
De industrie wordt gesteund door contin-
genteeringen en andere bepalingen.
Deze gelden vindt men terug op het belas
tingbiljet in een niet geringen post.
Volkomen onbeschut staat daar echter het
Nederlandsche hotelbedrijf. Het heeft mee bij
te dragen in de kosten, die de bijstand aan
andere bedrijfskosten vordert. Het moet zijn
ingrediënten ontzaglijk duur betalen.
En onderwijl gaan tegen veel lager prijs
ook alweer op wèl overwogen gronden: het
behoud van ons debiet dezelfde producten
over de grens, waar de hotelier er van profi
teert er een scherp concumentiewapen uit
smeedt.
Voeg daarbij den zin van een groot deel der
Nederlandsche toeristen, om 't overal beter
en goedkooper te vinden dan in het eigen land
en de netelige positie van den Nederland-
schen hotel-, café- en restauranthouder is
verklaard.
In het artikel wordt betoogd dat Horecaf
niet bezorgd is over de eventueele represaille
maatregelen.
Vervolgens worden de protesten tegen de
wet behandeld. Velen achten de wet een gro
ve onbillijkheid en zijn van meening dat tal-
loozen erdoor gedupeerd worden.
In „Horecaf" echter wordt verklaard, dat
de regeering alleen een fiscalen maatregel be
oogde, waarvan het eventueele neven-resul-
taat, het verminderen van den drang bui
tenslands de vacantie door te brengen, haar
niet onaangenaam zou zijn.
„Is Nederland werkelijk zoo ongeschikt als
vacantie-verblijf? De cultureele waarde van
een kort verblijf in het buitenland, dat den
meesten beschoren is. wordt schromelijk over
dreven. Het is een rage geworden.
Daarom zeggen wij met destemeer overtui
ging, dat het afdammen van dien toeristen
stroom geen euvele daad is.
Iets anders is, of het Nederlandsche hotel-
bedrijf en wat ermede samenhangt, werkelijk
bij dezen maatregel gebaat is. En hierop kan
het antwoord niet bevestigend luiden. Het di
recte voordeel zal gering zijn en 't indirecte
waarschijnlijk nog kleiner.
Een belangrijk deel der bezwaren tegen de
voorgenomen wet, vervolgt het blad. komt
voort uit haar universeel karakter. De regee
ring maakt geen onderscheid tusschen ple
zier- en zakenreizen. Het argument der re
geering, dat zij om geen overtredingen uit te
lokken geen onderscheid kon maken, wordt
niet aanvaard. Zeker is, dat enkele der aange
voerde bedenkingen inderdaad gegrond zijn
en de mogelijkheid lijkt niet uitgesloten, dat
in het definitieve ontwerp met deze bezwa
ren rekening zal worden gehouden.
Nadat het blad den ongunstigen invloed
van onjuiste berichtgeving in het buitenland
heeft besproken, komt het tot het slotwoord:
De stemmen vóór zijn minder talrijk dan
de contra's. Maar zij laten zich niettemin
hooren. Overtuig de spoorwegen van de nood
zakelijkheid tot het verleenen van reducties
en tracht te bereiken dat ons land in ruimere
mate zijn deel krijgt in die attracties,
welke een reis naar het buitenland voor velen
zoo aanlokkelijk maakt, wordt gezegd.
Inderdaad, dit laatste dient eigenlijk aan
een maatregel tot beperking van het toeristen
ver-keer naar het buitenland te worden ge
koppeld. Niet bij wijze van premie, maar als
compensatie. Dan zou, wellicht ook zonder
een reisbelasting. de situatie gered zijn. Maar
zoolang dit niet het geval is. moet op andere,
voor velen misschien minder prettige wijze,
het doel worden benaderd.
Dr. C. B. Hylkema.
Krijgt 1 November emeritaat.
Eenige maanden geleden deelden wij reeds
mede. dat Dr. C. B. Hylkema. predikant bij de
Vereenlgde Doopsgezinde Gemeente, het voor
nemen had tegen het einde van het jaar
emeritaat te vragen.
Thans wordt ons medegedeeld, dat de
Groote Kerkeraad aan Dr. Hylkema. op zijn
verzoek, emeritaat heeft verleend tegen 1 No
vember a.s. Dan zal Dr. Hylkema 28 jaar het
predikambt te Haarlem hebben bediend, zijn
vorige standplaatsen waren den Helder 1896
1899 en Zaandam 18991908.
De gift van den Bisschop.
Hoe het bedrag verdeeld is.
De burgemeester maakt bekend, dat de gift
van 1000— van Mgr. J. P. Huibers. geschon
ken ter gelegenheid van zijn wijding tot Bis
schop van Haarlem en bestemd voor niet-
Katholieke armen dezer gemeente, is verdeeld
over de verschillende diaconieën en besturen
der kerkelijke gemeenten en gezindten en de
Vereeniging Weldadigheid naar Vermogen.
Krijgt de Fa. Beynes werk van
de Spoorwegen?
Uitbreiding van het wagenpark zou in de
bedoeling liggen.
Waarschijnlijk zullen de spoorwegen er bin
nenkort toe bijdragen de werkgelegenheid hier
te lande te verruimen. Er zijn namelijk voor
nemens het aantal wagens te vergrooten. Bij
de firma J. J. Beijnes te Haarlem is evenals bij
Werkspoor en Allan te Rotterdam offerte aan
gevraagd.
Hoeveel wagens gemaakt zullen moeten
worden valt nog geenszins te zeggen. Daar
door kan dus ook niet bekeken worden om welk
bedrag 't gaat en hoeveel werkloozen wellicht
weer aan den slag komen. Vermoedelijk zou
de uitbreiding van het wagenpark der spoor
wegen zeer aanzienlijk wezen.
Het is niet waarschijnlijk dat de firma
Beijnes het grootste aantal wagens zou moeten
maken, daar dit vermoedelijk wel Werkspoor
te Amsterdam en Zuilen zal wezen. Doch ook
voor onze stad zou een behoorlijke order voor
de firma Beijnes een Welkom feit zijn.
büt33
De Bilt voorspelt:
Krachtig en later afnemenden Zuidooste
lijken tot Zuidelijken wind. Betrokken
met kans op regen. Later opklarend. Iets
zachter.
BAROMETERSTAND:
Hoogste 771.0 m.M. te Helsingfors.
Laagste 729.8 m.M. te Valentia.
STORMW AARSCHUWINGSDIENST
Geseind van De Bilt hedenmorgen aan
alle posten: Weest op uw hoede.
Het buitenlandsch weerbericht meldt:
Vorstkansen voorloopig verdwenen.
De hooge drukking in het Noordoosten
nam toe en breidde zich vooral Zuid
waarts uit. De depressie in het Westen
heeft zich wel eerst over Frankrijk uit
gebreid en daardoor hier Zuidoostelijke
winden veroorzaakt, maar daarna heeft
zich een krachtige daling naar de Noord
zee verplaatst, zoodat vochtige en warme
winden de vorstkans voor de eerste da
gen verdreven. In Scandinavië bleef het
overal vriezen, terwijl in Duitschland
weer op vrij veel plaatsen vorst voor
kwam. Op de Britsche eilanden valt veel
regen bij krachtigen tot stormachtigen
Zuidoostelijken, in Ierland Noordelijken
wind. Ook West-Frankrijk had veel
regen. Verder in Frankrijk is de lucht
betrokken of nevelig. Te Biarritz steeg
de temperatuur door föhninvloed.
Duitschland heeft nog zeer veel mist,
met strenge vorst in Memel en in het
Zuiden temperaturen boven nul graden.
NA KRACHTIGEN ZUIDENWIND MET
REGEN IS HIER TE LANDE EENIGE
OPKLARING TE WACHTEN.
BAROMETERSTAND:
Vorige stand
753 m.M.
750 m.M.
Stand van heden
Neiging achteruit.
Opgave van:
Fa. A. FEDERMANN, Opticien
Groote Houtstraat 37, Haarlem
Ellsworth doet zijn relaas.
Een bergketen over het Zuidpoolgebied.
Uit Melbourne: „Ik heb thans mijn lief-
sten wensch in vervulling zien gaan", aldus
verklaarde de ontdekkingsreiziger Lincoln
Ellsworth bij zijn aankomst alhier met de
„Discovery II".
Na in warme bewoordingen zijn erkente
lijkheid jegens de Britsche en de Australi
sche regeering te hebben betuigd, gaf Ells
worth het volgende relaas van zijn vliegtooht
over het Zuidpoolgebied:
„Na ons vertrek vlogen wij elf uur lang
boven een gebied, dat bezaaid was met Ijs
bergen. en nimmer daalden wij lager dan
1800 meter. Voortdurend zagen wij bergen,
hetgeen overeenkomt met de theorie, dat
zich over het Zuidpoolgebied als een rugge-
graat een bergketen uitstrekt.
Wij landden op een uitgestrekte vlakte,
waar zich geen ijsbergen en ijsgrotten be
vonden, en kwamen, derhalve tot de.conclu-
sle, dat de mèe'ning niet juist is. dat het on
mogelijk is in het Zuidpoolgebied een ge
schikt landingsterrein voor vliegtuigen te
vinden. Ik geloof, dat het eventueel mogelijk
zou zijn. per vliegtuig expedities, die met
hondensleden zijn uitgerust, naar dit ge
bied te vervoeren, opdat zij het geheele vaste
land kunnen exploreeren.
Na zeven dagen temidden van zware
sneeuwstormen in onze tent te hebben ver
toefd. bevrijdden wij den staart van ons
vliegtuig uit het ijs, en brachten met groote
moeite den motor op gang. Bij het laatste
gedeelte van onzen tocht hebben wij bijzon
der groote moeilijkheden ondervonden, want
tengevolge van de gebrekkige kaarten, heb
ben wij onze slede minstens over een af
stand van 160 K.M. moeten voorttrekken, al
vorens het basiskamp te bereiken. Mijn met
gezel, aldus besloot Ellsworth zijn verhaal,
ontdekte als eerste het vliegtuig van de .Dis
covery", dat levensmiddelen uitwierp en ons
door middel van teekens beduidde, naar den
kant van de zee te loopen.
(Reuter).
Mevrouw M. Maarschall
Komin.
12»/ï jaar regentes van het St. Elisabeth's
Gasthuis.
Het soc.-democratisch raadslid mevrouw
M. Maarschall-Komln zal 4 Maart a.s. 12!/2
jaar regentes van het St. Elisabeths Gast
huis zijn.
Mevrouw Maarschall was de eerste vrouw
die in het bestuur van deze inrichting heeft
zitting genomen. Er was vroeger wel een col
lege van regentessen maar die namen niet
deel aan het eigenlijke bestuur.
SYNDICALISTISCH ARBEIDS
SECRETARIAAT
Bovengenoemde organisatie belegt een cur
sus van drie avonden in besloten kring over
De grondslagen van het Syndicalisme. Spreker
is de heer L. Madlener. In deze lezing wordt
ook de raden-organisatie als grondslag voor
de socialistische samenleving behandeld.
18 Februari.
Kaasaanvoer 25 stapels kleine, f 18 a f 19
per 50 K.G.
Boteraanvoer 303 K.G. prijs f 1.70 a f 1.75
per K.G.
Vee. 430 runderen, waaronder zijn 215
vette en 14 stieren.
10 paarden f 60 a f 130 per stuk.
57 vette kalveren f 0.30 a f 0.55 per K.G.
824 nuchtere dito, f 3 a f 13 per stuk.
248 vette varkens f 0.33 a f 0.35 per K.G.
34 magere dito, f 16 a f 25 per stuk.
229 biggen f 10 a f 16 per stuk.
618 schapen f 10 a f 20 per stuk.
Kuikens f 0.55 a f 1.65 per stuk.
Eieren kip-, per 100 stuks f 3 a f 3.50
Vette koeien, prijshoudend f 0.38 a f 0.48
per K.G.
Gelden koeien, prijshoudend f 80 af 135
per stuk.
Melkkoeien, prijshoudend f 110 a f J75
per stuk.
KINDERTOONEELSTUKKEN.
Herhaaldelijk is mij de vraag' gedaan, of ik
geen tooneelstukje kende, geschikt voor op
voering door kinderen en dit was voor mij
wel het beste bewijs, dat er aan zulke stukjes
in ons land een werkelijke behoefte bestaat.
Tot voor eenige jaren was de keuze al heel
gering en ik moest dan ook altijd een teleur
stellend antwoord geven
Nu is daar echter verandering in gekomen
Aan Nolst Trenité komt de eer toe, dat hij
het eerst zijn aandacht aan het kindertooneel
heeft geschonken. Zelf schreef hij voor de
jeugd zijn „onmogelijk spel van de school".
Het Nieuwe Systeem en sindsdien heeft hij
in zijn bij H. D. Tjeenk Willink en Zoon uit
gegeven serie dilettanten-tooneel eenige
aardige kindertooneelstukken o.a. van H.
G. Cannegieter en P. H. Schroder het licht
doen zien. Dit heeft navolging gevonden en
thans zijn er reeds drie fondsen voor kinder
tooneel, waarin enkele voor vertooning zeer
schikte stukjes zijn opgenomen.
Zoo zond de uitgever Thieme uit Zutphen
ons twee nieuwe tooneelspelen beide in drie
bedrijven voor de jeugd en wel De Wraak
der Historie van A. Jousma en De Wonder-
steen van Jac. A. Hazelaar. De Wraak der
Historie is blijkbaar bestemd voor jongens en
meisjes van 12 tot 16 jaar. Een jongen, die
niet op al te goeden voet staat met de ge
schiedenis, krijgt in zijn slaap bezoek van
eenige helden der historie, die zich beleedigd
achten, omdat hij hen in de geschiedenis zoo
gemaltraiteerd heeft. Diogenes, Claudius Ci-
vilis, de graaf van Egmond, Elsje van Houwe-
lingen, Jacoba van Beieren en twee grenadiers
van Napoleon verschijnen op het appèl en
eischen wraak voor de beleediging hun aan
gedaan en als zij met de helden van den
tegenwoordigen tijd Trap, den voetballer
en van Bloemercn, den bokser in contact
komen, geeft dat aanleiding tot koddige
situaties, die de schrijver lang niet onver
dienstelijk heeft uitgewerkt. Er is ook vol
doende variatie in het stukje, doordat het
eerste bedrijf in de klas op school speelt, het
tweede in een huiskamer en liet laatste de
fantastische droom geeft. Jousma heeft dit
gegeven op voor de kinderen aantrekkelijke,
amusante wijze uitgewerkt en het stukje zal
bij goede opvoering bij het jeugdig publiek
dan ook zeker succes hebben, al stelt het aan
monteering en costuums nog al eenige
eischen.
Jac. A. Hazelaar is zooals wij van dezen
schrijver konden verwachten meer in de
sprookjeswereld gebleven. Een toovenaar
schenkt aan een steen, welke hem tot rust
plaats heeft gediend, uit dankbaarheid de
macht om te spreken en die sprekende won-
dersteen brengt zooveel opschudding bij de
bevolking teweeg, dat de burgemeester en de
veldwachter er zelfs.bij te pas komen. De
rust keert op het land eerst terug, als de steen
weer zwijgt en dan '-ot nationaal monument
wordt verheven. Hazelaar weet zoo'n gegeven
met fantasie in den juisten toon uit te wer
ken en het stukje is levendig en vermakelijk
genoeg om bij een goede vertooning te vol
doen. De schrijver voorzag zijn tooneelstukje
bovendien van de noodige aanwijzingen voor
de regie, zoodat deze daarin bij een opvoe
ring een waardevollen steun zal vinden.
Het tooneelfonds van Van Gorcum te As
sen. waarin reeds vrij veel kindertooneel-
stukjes zijn verschenen, staat thans onder
redactie van David Tomkins. De redacteur
schreef zelf voor dit fonds DeKoningvan
Hawaii, een klucht in 3 bedrijven, die ik
échter niet het best geslaagd vind. Dat een
Bussumische freule met haar kamenier op
een onbewoond eiland tusschen Hawaii en
Nieuw Zeeland zou gaan wonen om de be
schaafde wereld te ontvluchten, is al even
onmogelijk als wat er verder in dit stukje
gebeurt. Het kluchtige zit er zelfs voor
kinderen al te dik op. Het is alles zoo krom
en mal, dat het niet te accepteeren is. voor
al niet, omdat er achter al die dwaasheid ook
verder niets zit.
Veel aardiger is De Verjaardag van
Tine Brinkgreve-Wicherink. Twee onge
trouwde dames op laten wij zeggen
gevorderden leeftijd zitten te wachten op de
verjaarsvisite, die echter niet komt. Wel krij
gen ze bezoek, maar van heel andere men-
schen, dan die ze verwachten en juist dat
ongewenschte bezoek doet hen op heete ko
len zitten, doodsbang als ze zijn, dat de def
tige buren, naar wier komst ze zoo verlan
gend uitzien, zullen verschijnen. Er is aan
dit een-actertje zelfs een tragi-komische
kant en het slot. dat aan den verjaardag een
zoo triest einde maakt, is voor kinderen zelfs
'n beetje wrang. Maar mevrouw Brinkgreve
heeft dit stukje overigens goed geschreven,
zoo, dat het zelfs ook voor opvoering door
volwassenen geschikt is.
De Minnedrank van Geert Kazemier is
weer meer kindertooneel. Het geeft het
sprookje van de prinses, die met niemand an
ders wil trouwen dan met den wildeman uit
het bosch, welke wildeman tenslotte prins
Fladderico uit een der buurstaten blijkt te
zijn. Er zit in dit stukje genoeg
handeling en de koning en zijn rijks
kanselier zijn twee grappige blijspelfi-
guren met zelfs 'n satiriek tintje. Jammer,
dat de schrijver het noodig gevonden heeft in
het laatste bedrijf een schavot met 2 galgen
te laten oprichten. Voor jeugdtooneel zijn die
enge attributen toch wel wat al te drastisch
en bovendien zijn ze in dit stukje totaal over
bodig. Met wat verbeelding kunnen wij ons
die galgen wel achter de coulissen denken
Zelfs bij een opvoering voor groote menschen
zie ik liever geen schavot met galgen op het
tooneel, laat staan in een vertooning voor
kinderen.
Het zangspelletje „Het Hoedje, dat haar
past" van Anke Servaes is meer 'n fantasie
en blijkbaar voor jonge kinderen bestemd. Het
heeft niet veel inhoud en is 'n beetje revue
achtig, maar het is goed in den kindertoon ge
houden en zal, als de regisseur over wat ver
beeld ingskrachit beschikt, bij vertooning wel
voldoen. J. B. SCHUIL.
Kolonel J. J. van Santen van den
generalen staf: De verdediging
van Nederland en Nederlandsch
Indië.
Kolonel van Santen vat de taak van onze
weermacht in vier punten samen:
le Bewaking van de grenzen en kusten met
gewapend tegengaan van iedere neutraliteits-
schennis.
2e. Zoo noodig hardnekkige verdediging van
een deel van het grondgebied.
3e. Gereedstaan voor offensieve handelingen
van zoodanige allure, dat hiervan voldoende
preventieve werking uitgaat om ons land bui
ten den oorlog te houden.
4e. Deelnemen aan een gemeenschappelijke
actie als lid van den Volkenbond.
Bij zijn pleidooi voor de wenschelijke ver
beteringen ten aanzien van onze weermacht
constateert kolonel van Santen, dat de poli
tieke en strategische verhoudingen zich in de
laatste jaren sterk in ongunstigen zin hebben
gewijzigd. „Er behoeft geen twijfel meer te
bestaan of in luttele jaren zal Duitschland in
staat zijn een millioenenleger op te stellen,
Voegen wij daarbij", zoo vervolgt de schrij
ver, „dat Frankrijk en België voortgingen de
oorstgrenzen te versterken, dan moeten wij tot
de conclusie komen, dat binnenkort de moge
lijkheid van een herhaling van de gebeurte
nissen van 1914 onder de oogen zal moeten
worden gezien, doch dan met geringer kans,,
dat ons land wederom voor het oorlogsleed zal
worden gespaard. Immers, bij een nieuw con
flict tusschen Duitschland eenerzijds en Frank
rijkBelgië anderzijds, zal, wie ook de aan
valler is, deze wel gedwongen zijn voor zijn
hoofdaanval den opmarsch door ons land te
kiezen".
De schrijver zet uiteen, dat het zwaarte
punt van onze weermacht zijns inziens bij
het veldleger moet liggen, ofschoon de vloot
en de luchtmacht, die het in mobiliteit van
het veldleger winnen, zeer zeker tot verhoo
ging van de preventie kunnen bijdragen.
Na een aantal verbeteringen genoemd te
hebben, welke de laatste jaren bij de landmacht
getroffen zijn, constateert schrijver, dat nog
in drie groote leemten moet worden voorzien.
Deze zijn ontstaan, doordat le de eisch van
paraatheid weer op schrijnende wijze acuut
geworden is evenals in de jaren voor 1914; 2e
de infanterie-compagnieën op oorlogssterkte
een vierde deel van haar sterkte missen; 3e
nog altijd gemist wordt het bewapeningsfonds,
waardoor vooral de bewapening der artillerie
niet geacht kan worden op de hoogte van den
tijd te zijn.
Bij de behandeling der „duurzame verster
kingen" neemt kolonel van Santen de vesting
wet van 1874 in behandeling. De bij deze wet
genoemde liniën en stellingen bevatten een
groot aantal verdedigingswerken, terwijl zij
alle worden beschermd door een voorgelegen
inundatie. De meesten zijn naar schrijver's
meening strategisch zeer juist gelegen, n.l. op
den omtrek van de Vesting-Holland, ook
thans nog het terrein, dat tot het uiterste
moet worden verdedigd, al is dit gebied dan
ook niet meer het uitsluitend belangrijke deel
van het land.
Ten aanzien van de maritieme middelen
zegt kolonel van Santen o.m., dat een flinke
groep krachtige onderzeebooten een aandeel
kan hebben in de preventieve werking, die
van de weermacht in haar geheel behoort uit
te gaan. De onderzeeboot is het wapen van
den zwakkere; zij wordt steeds gevreesd en
kan moeilijk worden vernietigd, indien als te
onzent, over vele en goede uitvalspoorten kan
worden beschikt.
Wat betreft de kustversterkingen betreurt
schrijver het, dat het kustverdedigingsfonds
niet tot uitvoering gekomen is. Hij acht eenige
batterijen zwaar kustgeschut ter bescherming
van enkele vitale punten van groot belang.
Het luchtwapen noemt schrijver bij uitstek
offensief en daarom acht hij het uitgesloten,
dat 'n klein land, welks eenige wensch is bui
ten den oorlog te blijven en in het uiterste
geval zich te verdedigen, hierin zijn kracht
zoekt. Als taak van de luchtstrijdkrachten
blijft voor een klein land over: le. Het vormen
van een verkennings- en waarnemingsor
gaan ten behoeve van land- en zeemacht en
een aanvullend wapen ter verlenging van de
werkingssfeer van de artillerie op het gevecht-s
veld. 2e. Het opstellen van vliegtuigverbanden
(jachtvliegtuigen) ter verdediging, zoowel van
het veldleger als van liet hart van het land,
tegen luchtaanvallen.
Verder worden behandeld de organen voor
luchtverdediging en den luchtbeschermings
dienst.
Het tweede deel van dit boekje begint met
een uiteenzetting van de strategische positie
van Nederland-Indië, de grondslagen en het
doel onzer weermacht aldaar. In afzonderlijke
hoofdstukken bespreekt kolonel van Santen,
aan de hand van vele cijfers en gegevens, de
zeemacht, de landmacht en de luchtmacht. De
preventieve werking van de vloot omschrijft
hij aldus. Onze weermacht in Indië nioet zóó
sterk zijn, dat een binnendringende vijand
een zoodanige macht tegen ons moet uitbren
gen die hij moet onttrekken aan zijn hoofd
strijdkrachten dat deze daardoor op het
hoofdoperatietooneel op ontoelaatbare wijze
zouden worden verzwakt.
Groote waarde hecht de schrijver aan ons
„meesterschap in de lucht" in den Indischen
Archipel. Dit levert het belangrijke voordeel
op, dat onze vliegtuigen kunnen samenwer
ken met het operatief orgaan van de zee
macht, met als resultaat een aanzienlijk
hoogere gezamenlijke gevechtskracht. De
groote vraag is echter of een dergelijk mees
terschap in de lucht of althans meerderheid
van onze luchtstrijdkrachten binnen het be
reik onzer middelen valt.
De schrijver vestigt er de aandacht op, dat
de basis van iederen te verwachten aanval zóó
ver van onze te beschermen objecten is gele
gen, dat deze niet in één vlucht kunnen wor
den bereikt of, zoo dit in de toekomst mogelijk
zou zijn, de tegenstander dan toch nagenoeg
het geheele voor nuttige lading beschikbare
gewicht in zijn vliegtuigen zou moeten gebrui
ken voor brandstof. In dit verband wordt het
gebruik door den tegenstander van vliegtuig
moederschepen en transportschepen en de
bruikbaarheid daarvan besproken.
„De verdediging van Nederland en Neder-
landsch-Indië" verscheen bij N.V. Drukkerij
en Uitgeverij van De Erven J. J. Tijl te Zwolle.
VOETBAL.
Oefenwedstrijden A- en B-
elftal.
Volgens de „Sportkr." is het volgende oefen
programma vastgesteld:
Woensdag 11 Maart te Rotterdam: Ned. A-
elftalNorwich City (Engelsche tweede-klas-
ser).
Woensdag 18 Maart te Haarlem bij kunst
licht op het Haarlem-veldj Ned. B-elftal
Southend United (Engelsche derde-klasser).
Woensdag 18 Maart bij kunstlicht in het
Heysel-stadion te Brussel: Roode Duivels
Zwaluwen.
In den wedstrijd op het Haarlem terrein
speelt o.a. de beroemde ex-Arsenalspeler Da
vid Jack mede, die vroeger in Engeland be
kend was onder den naam van „de man met
de gouden beenen". Hij zal de midvoorplaats
bezetten.
Ververij Chem. Wasscherij
Alkmaar, Tel. 4043 (3 lijnen;
Wij noteeren voor Haarlem
CHEM. REINIGEN
Colbert costuum.... 2,00
Japonnen vanaf 1.50
Jassen en mantels 2.00
Alle overige goederen
20 pOt. korting
Winkel Haarlem:
TEL. 16387
