M v.d.StemR.M-
Duitschlandzegt het Locarnoverdrag op.
Den mogendheden nieuwe
onderhandelingen aangeboden
Duitsche troepen hèt
Rijnland binnengerukt.
ROME WIL
ONDERHANDELEN.
GEEFT UW VROUW
EEN FLINKE TRAP
Weer de Lutine.
möTNE STOFFER
Hei Beêmfmtfisie
53e Jaargang No. 16167
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen.
Zaterdag 7 Maart 1936
HAARLEM S DAGBLAD
Directie: P. W. PEEREBOOM
en ROBERT PEEREBOOM.
ABONNEMENTEN: per week ƒ0.25, per maand ƒ1.10, per 3 maanden
13.25, franco per post ƒ3.55, losse nrs. ƒ0.06. Geïllustreerd Zondagsblad:
per week 0.05, p. maand 0.22, p. 3 mnd. 0.65, franco p. post f 0.72J4.
UITGAVE LOURENS COSTER MAATSCHAPPIJ VOOR
COURANT-UITGAVEN EN ALGEMEENE DRUKKERIJ N.V.
Bureaux: Groote Houtstraat 93 Drukkerij: Zuider Buitenspaarne 12
Telefoon Nos-: Directie 13082 Hoofdredactie 15054 Redactie 10600
Drukkerij: 10122, 12713 Administratie: 10724, 14825 Postgiro 38810
Bijkantoor: Soendaplein 37, Haarlem-Noord, Telefoon 12230.
Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM.
ADVERTENTIëN 15 regels J 1.75, elke regel meer f 0.35. Reclames
0.60 per regeL Tarieven regelabonnementen op aanvraag. Vraag eis
aanbod 1—4 regels C.60. elke regel meer ƒ0.15. Onze Groentjes zie
hoofd rubriek.
Gratis Ongevallenverzekering voor betalende abonnés. Levenslange ongeschiktheid 600.-, Overlijden f 600.-, Verlies van Hand, Voet of Oog ƒ400.-, Duim ƒ250.-, Wijsvinger 150.-, Elke andere vinger 50.-, Arm-of Beenbreuk 30.-
ïdem voor Abonnés op "het Geïllustreerd Zondagsblad: - Levenslange ongeschiktheid ƒ2000.-, Overlijden ƒ600.-, Verlies van Hand, Voet of Oog 400 -, Verlies Duim f 75.- Verlies Wijsvinger ƒ75.-. Verlies andere vinger ƒ30.
Alles indien het gevolg van een ongeval en volgens gratis ten kantore van dit blad verkrijgbare voorwaarden.
DIT NUMMER BESTAAT UIT ZESTIEN BLADZIJDEN.
Duitschland bereid opnieuw lid van den Volkenbond te worden.
BERLIJN, 7 Maart. In de nota, die
hedenochtend door den Duitschen mi
nister van buitenlandsche zaken aan
de ambassadeurs van Italië, Frankrijk
en Engeland en den gezant van Bel
gië werd overhandigd, zegt Duitsch
land het Locarnoverdrag op. D.uitsch-
lar/d biedt den mogendheden, die dit
verdrag onderteekenden, nieuwe on
derhandelingen aan, teneinde te ko
men tot een nieuw verdrag. Duitsch
land biedt aan weer lid te worden van
den Volkenbond met zekere garanties.
Fransche kabinet in
bijzondere zitting bijeen.
PARIJS, 7 Maart. De Fransche re
geering zal hedenmiddag in een bij
zondere zitting bijeenkomen.
Flanding, die voornemens was zich
naar Yonne te begeven, blijft te Parijs,
ten einde kennis te nemen van de rap
porten van den Franschen gezant te
Berlijn over de mededeelingen van
Eitler.
Maandag antwoord van Italië?
Uit Rome: Aangezien hedenochtend de am
bassadeurs va,n de vier onderteekenaars van
het verdrag van Locarno door den Führer zijn
ontboden op het moment, dat de Italiaansche
ministers de voorstellen van de commissie van
dertien zouden bespreken, is het zeer wel mo
gelijk, dat de Italiaansche regeering pas
Maandag op deze voorstellen zal antwoorden,
aangezien men eerst de verklaring van Hitier
wil 'afwachten.
Een volksstemming in Duitschland
op 29 Maart.
BERLIJN, 7 Maart (A.N.P.)
De Duitsche regeering heeft be
sloten een volksstemming te organi-
seeren. op 29 Maart over de geheele
Duitsche politiek.
Aan 'de verklaring van Hitler vandaag in
den Rijksdag namens de rijksregeering afge
legd, ontleenen wij:
„Toen in de grauwe Novemberdagen van
het jaar 1918 het doek was gevallen over het
bloedige treurspel van den grooten oorlog,
ademden millioenen menschen in de heele
wereld ruimer De hoop kwam op,, dat een
einde was gekomen aan een tijdvak van fou
ten, dat daardoor vol onheil was. De Duit-
schers, die de meeste offers hebben ge
bracht, geloofden ook het meest aan de
komst van een beteren tijd, maar de vrede,
die als sluitsteen zou worden gelegd boven
de groeve van den oorlog is geworden tot
een kiem van nieuwen strijd. De wereldge
schiedenis zal eenmaal vaststellen, dat sedert
het einde van den grooten oorlog de wereld
is geteisterd door omwentelingen op geeste
lijk, politiek en economisch gebied, zooals
die anders zich in duizend jaar ontwikkelen.
Men moet bedenken dat sedert dien de span
ning tusschen de volken grooter is geworden
dan zij ooit is geweest. De bolsjewistische re
volutie brengt een der grootste rijken ter
wereld in een onoverbrugbare tegenstelling,
zoowel wat betreft wereldbeschouwing- als
godsdienst tot de omringende landen, We
reldbeschouwingen stortten ineen, een God
werd onttroond. Keizerrijken en koninkrij
ken verdwenen langzamerhand, zelfs uit de
herinnering.
Parlementaire democratieën worden ver
vangen dcor nieuwe staatsideeën-. De verbaas-
De steunverleening B.
B. en W. willen ƒ11.782 subsidie geven.
B. en W. stellen den Raad voor te besluiten,
ten behoeve van de verstrekking van extra
hulp voor aanschaffing van kleeding, schoeisel,
beddegoed e. d. aan gezinnen van arbeiders,
ingezetenen dezer gemeente, die, hetzij een
uitkeering ontvangen ingevolge een steunre
geling, hetzij bij een van Rijkswege gesubsi
dieerde werkverschaffing zijn geplaatst, en
hij wie een zoodanige achterstand is ontstaan,
dat het verschaffen van extra hulp noodzake
lijk moet worden geacht, aan het subcomité
voor steunverleening B van het Comité tot be
strijding van de gevolgen der werkloosheid te
Haarlem voor het jaar 1936 een subsidie te
yerleenen van 11.782, betaalbaar ten laste
der gemeente-begrooting 1936.
de wereld ziet, dat de oorlogsgod zwaarder ge
pantserd dan ooit over de aarde schrijdt.
Aan deze ontwikkeling hebben wij
geen schuld. Wij behoorden 15 jaar
lang tot de geregeerden. Deze ontwik
keling is ontstaan uit het rampzalige
verdrag van Versailles. Sedert dien
bestaat het onderscheid tusschen
reehtloozen en overwinnaars. Er is een
oogenblik geweest, waarin de staats
lieden door een woord van gezond
verstand verbroedering hadden kun
nen bewerken. Het tegendeel is ge
schied. Het ergste is, dat de geest van
haat in de verdragen overging in de
mentaliteit der volken.
Dat de pers in het buitenland met bevredi
ging 'kennis neemt van de zorgen van het Duit
sche volk kan men desnoods nog voorbijzien,
doch ernstig is het wanneer staatsmannen in
den nood of den vermeenden nood blijde ele
menten zien voor de beoordeeling van den toe
stand. In het jaar 1918 is een staatkunde van
onverstand begonnen, die ook de spanning
tengevolge heeft gehad welke thans bestaat.
Er zijn tegenwoordig politici, die zich slechts
dan veilig schijnen te voelen, wanneer de in
terne verhoudingen der aangrenzende volken
tot hun levensmogelijkheden zoo ongunstig
mogelijk zijn. Ik zou willen dat het Duitsche
volk niet in dezelfde fout vervalt. De natio-
naal-socialistische buitenlandsche politiek
acht het bijv. pijnlijk dat de toegang van een
volk van 33 millioen menschen tot de z-ee over
Duitschen grond voert, maar zij erkent dat
het onmogelijk is een zoo grooten staat den
uitgang naar zee te ontzeggen. Hoeveel zor
gen zouden Europa bespaard zijn, indien men
de natuurlijke levensvoorwaarden der volken
had gerespecteerd. De Europeesche volken zijn
nu eenmaal een familie, soms wat twistziek,
maar toch verwant.
(De rede wordt voortgezet).
LONDEN, 7 Maart (A-N.P.) Hedenochtend
zijn de Duitsche troepen het Rijnland binnen
gerukt.
Uit Berlijn:
Volgens inlichtingen, die zijn ont
vangen na het onderhoud van den
Franschen ambassadeur met Von
Neurath zijn de Duitsche troepen,
die hedenochtend de gedemilitari
seerde Rijn-zóne zijn binnengerukt
slechts detachementen met een sym
bolisch karakter.
Voorwaarden Commissie van dertien
aangenomen.
Uit Rome:
De ministerraad heeft de voorstel
len van de Commissie van dertien
aangenomen.
Relletjes in de Jordaan.
Het is Vrijdagavond in de Jordaan te Am
sterdam en met name in de Westerstraat, in
de Madelievens'traat, in de Tuindwarsstraat
en aangrenzende stegen weer tamelijk ru-
moerig toegegaan.
Het begon reeds vroeg in den avond met
colportage-relletjes tusschen N.S.B.-ers en
politieke tegenstanders. De recherche had
uitgebreide maatregelen genomen, en een
twintigtal rechercheurs was aanwezig om
botsingen tusschen colporteurs zooveel te be
perken. Er werd krachtig opgetreden, zoodat
binnen korten tijd de rust was teruggekeerd.
Te ruim half tien rukte het detachement
rechercheurs in. De colporteurs waren ver
trokken.
Korten tijd later, te ruim tien uur, kwamen
er alarmeerende berichten op het bureau-
Marnixstraat binnen. Groote groepen waren
samengeschoold in de Madelievenstraat en in
de Tuindwarsstraat-, waar eenige agenten in
het gedrang dreigden te komen. In totaal wa
ren er meer dan 500 Jordaners op de been.
De overvalwagen rukte uit en aan het
gooien met steenen, waarmede het publiek
zich ijverig bezig hield, werd spoedig een
einde gemaakt. De politie loste een achttal
schoten op het publiek en met behulp van
den sabel en den gummistok werd de menigte
in charge uiteengedreven.
De oorzaak van den
Japanschen opstand.
De Fransche journalist en medewerker
aan ons blad Emile Schreïber, van wien
wij een serie belangwekkende artikelen
over China en Japan gepubliceerd heb
ben, geeft in ons nummer van heden
een interview weer, dat hij eenige maan
den geleden gehad heeft met Korakiyo
Takahasji, den Japanschen minister van
financiën, die bij dén militairen opstand
vermoord werd. Men kan er in lezen,
welke de oorzaken zijn, die aan deze re
volte ten grondslag liggen en ivelke ge
volgen er uit voort kunnen komen.
Het artikel van Schreïber is opgeno
men op pag. 4.
Het leger stelt Hirota zyn
voorwaarden.
PASSIEVE POLITIEK DER VORIGE
REGEERING MOET LOSGELATEN
WORDEN.
TOKIO, 7 Maart (Reuter)Admiraal Nagano
heeft Hirota den steun van de marine ver
zekerd indien hij erin slaagt het leger te
vreden te stellen. Generaal Terautsji begaf
zich te 10.20 uur naar Hirota en volgens som
migen zou deze bespreking beslissend zijn
voor de vorming van het kabinet. Terautsji
verklaarde aan de pers, dat het leger twee
voorwaarden stelt voor deelneming aan de
regeering: le. De regeering moet verbetering
brengen door een wijziging in het bestuur.
2e. De nationale defensie moet worden her
steld. Het leger zal niet toestemmen in een
kabinet, dat de onveranderlijke en passieve
politiek van de vorige regeering voortzet.
maar kijk uit, dat het stempel der Klompen
centrale er op staat. Op het Pleintje .Telef.
11784. Veiligheid voor alles.
(Adv. Ingez. Med.)
Radiodistributie Haarlem.
Als U tien stations wilt zoeken,
Is dat al een heel gedoe.
Goed, U zult ze kunnen krijgen,
Maar U moet niet vragen: hoe.
(Adv. Ingez. Med.)
Weer twee nieuwe tankschepen
te water gelaten.
Zeer uitgebreid bouwprogram der
Koninklijke Shell.
Toen twee weken geleden voor rekening der
Koninklijke Shell het s.s. „Ramona" te wa
ter werd gelaten bij de Scheepswerf en Ma
chinefabriek v. h. P. Smit Jr. te Rotterdam,
merkte de Directeur dezer werf, de heer van
Beuningen, in zijn speech op, dat het wel als
een unicum voor ons land beschouwd mocht
worden, dat voor een en dezelfde opdrachtge
ver niet minder dan twaalf zeeschepen tege
lijk in Nederland in aanbouw, resp. in be
stelling zijn.
Evenzeer mag het waarschijnlijk een bij
zonderheid genoemd worden, dat op denzelf
den dag twee zeeschepen voor denzelfden
opdrachtgever in ~ons land te water worden
gelaten en dit was vandaag het geval, toen
twee tankbooten voor de Koninklijke/Shell in
hun element gingen. Bij de Rotterdamsche
Droogdok Mij. te Rotterdam werd het 9100 ton
metende tankschip „Etrema" te water gela
ten, terwijl te Amsterdam bij de Nederland-
sche Scheepsbouw Mij. de 4000 tons tanker
„Renata" van sta-pel liep. Te Rotterdam
werd de plechtigheid verricht door Mrs. An
drew Webster, dochter van den heer Zuiver,
Marine-Superintendant bij de Koninklijke/
Shell, terwijl de tewaterlating van de ..Re
nata" geschiedde door Mejuffrouw Hanna
Rustige, dochter van den wethouder van de
Bedrijven en Financiën der Gemeente Am
sterdam
Het vlootbouw-programma, dat voor de Ko
ninklijke/Shell momenteel in ons land in uit
voering is en waarmede voor de Nederland-
sche industrie een bedrag van ruim 10 mil
lioen gulden gemoeid is, omvat een totale
tonnage van ongeveer 154.000 ton waterver
plaatsing, hetgeen ongeveer de helft bedraagt
van den geheelen Nederlandschen nieuwbouw
thans onderhanden op Nederlandsche wer
ven, inclusief de nieuwe „Statendam" van de
Holland Amerika Lijn.
Met den nieuwbouw meegerekend bezit het
reederijbedrijf van de Koninklijke/Shell thans
78 zeeschepen onder de Nederlandsche vlag
een vloot met een gezamenlijk draagvermo
gen van meer dan 500.000 ton, terwijl het Ne
derlandsche personeel op de vloot uit meer
dan 1000 gezagvoerders, officieren en machi
nisten bestaat. De voortdurende uitbreiding
der vloot komt uiteraard den promotiekansen
ten goede.
De exploitatie van deze groote vloot kost
vele millioenen guldens per jaar wat voor het
Nederlandsche volk en de Nederlandsche in
dustrie op velerlei wijzen van groot direct be
lang en voordeel is en de werkgelegenheid
belangrijk vermeerdert.
(Nu de concessie van Beckers is
afgeloopen, zullen de oude Lutine-
rotten Stobbe en van Drimmelen
nieuwe pogingen aanwenden om
het goud uit de Lutine te bergen.)
De poging wordt niet. opgegeven,
Van 't duiken naar Lu tinegoud.
De zoete hoop doet steeds nog leven.
Dat de Noordzee haar buit niet houdt.
Op gouden baren uit de baren,
Op gouden munt heeft men 't gemunt,
Al mag 'r een zee zijn van bezwaren,
Die dit fortuin den mensch misgunt.
Men blijft van gouden bergen droomen,
Verzonken ruim een eeuw gelee,
Of goudvisch, op z'n minst genomen,
In deze goudmijn onder zee.
Met ijver, beetre „zaken" waardig,
Is dikwijls naar dit goud gevischt,
Maar alle pogingen, hoe vaardig,
Hebben het groote doel gemist.
Nu zullen anderen weer beginnen,
Met nieuwe hoop en nieuwen moed,
Al hoop ik dat zij zullen winnen,
Hun kansen lijken niet zoo goed.
Ik wensch hun veel succes bij 't delven,
Naar deze schatten onder zee,
Al zeg ik eerlijk voor mezelve,
Ik deed er voor geen goud aan mee.
P. GASUS.
Tennispark „Brederode"
Zeer gunstig gelegen
Modern comfort.
Bespreekt thans Uw
banen. Inlichtingen bij j
SPORTHUIS „HAARLEM"
GROOTE HOUTSTRAAT 123 - TELEF. 1122
(Adv. Ingez. Med.)
I
Het woord is aan
La Rochefoucauld:
De liefde tot het recht is
bij de meeste menschen
slechts de vrees, onrecht te
zullen lijden.
Geen Britsche démarche inzake
den dood van Burgoyne.
DE MAJOOR TEMIDDEN VAN STRIJDENDE
ABESSYNIëRS GEDOOD?
LONDEN, 7 Maart (Reuter)Naar de Mor
ning Post verneemt, is de Britsche regeering
niet voornemens stappen te doen bij de re-
geering te Rome inzake den dood van majoor
Burgoyne, aangezien deze gedood schijnt te
zijn, terwijl hij zich bevond te midden van de
Abessynisehe troepen, die strijdend terugtrok
ken
KOMENDE GEBEURTENISSEN.
Wij gaan alweer aan de lente denken en
daarmede aan de groote schoonmaak.
En met de groote schoonmaak aan het op
ruimen van menigen sta-in-den-weg, die over
bodig geworden is, maar dien een ander mis
schien nog best kan gebruiken.
Sinds jaar en dag plaatst de Haarlemmer
voor dit opruimingsdoel een Groentje, vraag-
en aanbod advertentie, in Haarlem's Dagblad.
Wacht er niet te lang mee.
Gift voor de H. O. V.
Weer een van 100.
Het Comité van Actie tot steun aan de
H.O.V. schrijft ons:
Wij hebben reeds melding gemaakt van
een gift van f 100.van een onbekenden
muziekliefhebber aan den voorzitter van de
H.O.V. Dit voorbeeld heeft reeds navolging
gevonden, door het Comité van Actie tot
steun aan de H.O.V. is opnieuw een gift van
f 100.ontvangen van een onbekende, die
hierdoor eveneens zijn warme sympathie
voor het orkest wilde betuigen.
Het stemt hoopvol dat reeds zoo spoedig
het eerste voorbeeld navolging heeft gevon
den. Gezien de financieele omstandigheden
van het orkest zullen, meer giften zeer wel
kom zijn.
Een beroep op Mussolini.
Iemand die spreekt namens jonge menschen
in Nederland.
De heer Ko de Haan te Rotterdam, een
bekend man in de vredesbeweging, voorzit
ter van de R.-K. Vredesactie in Nederland,
heeft via het Italiaansche consulaat, een
brief verzonden aan Benito Mussolini, mi-
nister-president van Italië. Eenigen tijd ge
leden heeft Mussolini zich tot de studenten
van de geheele wereld gericht teneinde hen
te winnen voor zijn handelwijze ten opzichte
van Abessynië.
De heer de Haan betreurt het dat de Ne
derlandsche studenten niet op deze oproe
ping geantwoord hebben, maar hij meent als
(studeerend) journalist in staat te zijn de
mee-ning weer te geven van den doorsnee-
Nederlandschen student.
Vervolgens schetst de schrijver de ellende
van den wereldoorlog. In latere jaren waren
er teekenen die er op wezen dat getracht
zou worden in de toekomst oorlogen te voor
komen.
„In pacten en plechtige overeenkomsten
werd de oorlog moreel reeds als afgedaan
beschouwd". „Het licht van de werkelijke be
schaving werd zichtbaar aan den donkeren
wolkenhemel". Daarop laat hij er op volgen:
„Nu was het wel te voorzien, dat het licht
zich niet onmiddellijk tot het geheele uit
spansel zou uitstrekken. De Volkenbond is
nog vol gebreken, maar de Nederlanders die
toch een verstandig en vredelievend volk
mogen genoemd worden, laten dien Bond
niet meer los, doch wenscheri hem, hoe
moeilijk het ook zijn zal, te vervolmaken,
daar zij in dien Bond den eenig mogelijken
weg zien om eindelijk verlost te worden van
die pestilentie en geesel der menschheid,
welke een oorlog genoemd moet worden.
Vervolgens wijst de schrijver op het ge
vaar van het opdrijven van de oorlogstoebe-
reidselen. Hij laat er op volgen: ,.Hoe gaarne
zouden wij hebben gezien, en nog zien, dat
mannen van het kaliber als gij. Duce, hun
groote talenten hadden aangewend om in
de wereld het Vrede door Recht te verzeke-
ren, door alle mogelijke pogingen van over
leg, scherpte des verstands. aemoedsbescha-
ving. absoluten wil" Hij eindigt:
„Stelt ons dan niet teleur, Duce! Wij,
jonge menschen, hunkeren naar een be
schaafde wereld, waarin wij niet meer ten
doode bedroefd behoeven te zijn over wreed
heden en onmenselijkheden. die ons alle
vertrouwen in menschen zouden doen ver
liezen. Wij vragen, wij smeeken God om zoo'n
wereld te verkrijgen",
48 Groove Hou*»»'
Haarlem
(Adv. Ingez. Med.)
DUITSCHLAND ZEGT HET LOCARNOVER
DRAG OP.
pag. 1
DE DUITSCHE TROEPEN ZIJN HEDENMOR
GEN HET RIJNLAND BINNENGERUKT.
pag. 1
HITLER IIEEFT IIEDEN IN DEN RIJKSDAG
GESPROKEN.
pag. 1
Engeland zal te Rome protesteeren tegen liet
bombardement op de Britsche ambulance.
pag. 4
De "Venizelistenleider Sophoelis is tot voor
zitter van de Grieksche Kamer gekozen.
pag. 4
De oorlog in Oost-Afrika: Nog steeds gevech
ten in liet noorden.
pag. 4
Mededeelingen in een Fransch blad over
massa-opsluiting in hot Wupperthal.
pag. 4
Vele Tweede Kamerleden laten sombere klan
ken hooren oven- onzen landbouw.
pag. 3
Nogmaals is de kwestie van liet werpen van
een bom op „De Zeven Provinciën" ter
sprake gekomen. Een officier heeft ver
klaard het schip te hebben willen treffen.
pag. 15
Het Welvaart-Comité te Haarlem in actie.
pag, 15
Het jaar 1935 voor Haarlem.
pag. 15
Van Gelder's papierfabrieken te Velsen be
staan op 1 April a.s. 40 jaar.
pag. 2
Bioscopen.
pag. 8
ARTIKELEN. ENZ.
Emile Schreiber: De oorzaak van den opstand
in Japan.
pag. 4
Mr. E. Elias: Lentelied.
pag. 5
Hoe ik groeide: Regie.
pag. 3
Financieele Kroniek: Afbetalingssysteem en
weeldeexcessem in de V. S.
pag. 9
Dr. W. G. N. van der Sleen: Jodhpur.
pag. 7
Ko Zweeres: Het wordt weer lente.
pag. 7
Jules Kammeijer: Blijft fit!
pag. T
J. B. Schuil: Tooneelstukken,
pag. 8
K. de Jong: Concert der H. O. V.
P. v. d. Hem: Reisbelasting-zegelziekte.
Puzzlerubrïek.
pag. 3
pag. 5
De Burgerlijke Stand van Haarlem is opge«
nomen op pag. II,
