Ho
Sombere klanken over onzen
landbouw.
REISBELASTING-ZEGELZIEKTE.
E IK GROEIDE
ZATERDAG 7 MAART 1936
H A A R L E M'S DAGBLAD
3
TWEEDE KAMER
Tal van wenschen kenbaar gemaakt.
DEN HAAG, Vrijdag.
De c.-h. plattelander Weitkamp betoogt,
dat de boeren slechts de hun toekomende
plaats in de samenleving vragen. Doch daar
toe moeten ze dan ook in staat gesteld wor
den tegen behoorlijke prijzen te produceeren.
De heer v. d. Heuvel sprak over indexcij
fers van levensmidde-
J. Weitkamp (Chr.h.)
len. Maar wat zijn die
voor de boeren an
ders dan de dadels
van Hassan? (Zie blz.
zooveel van de Dui
zend-en-een-nacht)
Indexcijfers dienen
buiten beschouwing
te blijven zoolang de
boer niet tegen rede
lijken prijs kan pro
duceeren. Voor zoover
men beweert, dat de
consument niet meer
betalen kan. wijst spr
op de groote distributiekosten. Deze maken
de producten onevenredig hoog voor den
consument, evenals de vaste lasten. Vermin
dering daarvan zal den arbeid van den boer
loonender gaan maken. Van ordening valt
niets te venvachten: daarvoor is de land
bouw ongeschikt.
Minister Deckers krijgt van den heer van
Voorst tot Voorst (R.-K.) allereerst een
pluimpje voor zijn M. v. A.. waaruit blijkt
dat deze bewindsman wil meewerken aan
een systeem ter verkrijging van een redelij
ken prijs voor de landbouwproducten. De
aanpassing van de productie aan de con
sumptie is tenslotte niet geslaagd. De crisis-
steun heeft in de afgeloopen jaren slechts
geleerd, dat 't zoo niet langer kan gaan.
Minder grasland en tuinbouw en meer ak
kerbouw is de medicijn, die deze „genees
heer" aanbeveelt. De prijzen in binnen- en
buitenland moeten tot elkaar worden ge
bracht door aanpassing aan de wereldvaluta.
Door vele hypotheekboeren en anderen wordt
reeds lang honger geleden door het vasthou
den aan den gouden standaard. Nog een
goed woord voor de kleine boeren en toen
kwam de heer Smeenk (a.-r.) o.m. klagen
over de verlaging van den tarwerichtprijs.
Als de Minister, zei deze spr, niet bereid
ls nog voor dit jaar dien richtprijs te her
stellen, late hij het dan in elk geval voor 1937
^De* sociaal-demooratische plattelander v. d.
Sluis noemt den toestand in het landbouwbe
drijf, zoowel van boeren als landarbeiders in
één woord slecht. Armoede grijpt om zich heen.
De geesten worden opstandig. Onder deze om
standigheden is krachtig en evenwichtig be
leid bovenal geboden. Spr. schetst het drama
van de wisseling in de leiding van Landbouw
in de laatste zes jaar. De eenige vraag is thans,
wat is er te doen om tot 'n betere situatie te
komen. De uitgaven ten behoeve van de land
bouw van 200 op 300 millioen brengen, om al
dus de prijzen omhoog te krijgen? Een zekere
verhooging der landbouwprijzen is gezien de
indexcijfers, volkomen redelijk. Maar als men
zich alleen tot dezen maatregel zou bepalen,
zou hiervan een groote teleurstelling 't gevolg-
zijn. Want men moet
wel bedenken, dat
stijging van prijs da
ling van verbruik
veroorzaakt, waarop
vooral gelet dient te
worden nu we over
bijkans heel de linie
een verarming heb
ben. Te midden van
een verarmd Neder
land kan met niet 'n
welvarenden boeren
stand hebben. Boven-
Mr. f. q. c. j. m. Teu- dien, als de prijzen
Uwa (R.K. eta.uoa omhoog gingen, dan
zou de opbrengst voor 'n groot deel terecht
komen bij het grondkapitaal. Verhooging van
de koopkracht en ordening zijn de wenschen
van dit Kamerlid, doch inwilliging hiervan
verwacht hij van deze, in wezen nu eenmaal,
wat haar landbouwpolitiek betreft, liberale
Regeering niet. De heer Bakker (c.h.) bepleit
verlaging van de vaste lasten en meer ratio
nalisatie in 't landbouwbedrijf. Hierna hield
Mr. Teulings (R.K.) eenige financieele be
schouwingen o.m. over het te kort van het
landbouwcrisisfonds. Als spr. betoogt, dat in
de M. v. A. het verouderde systeem in den op
zet der begrooting van 't fonds op die en die
manier wordt „goedgepraat", blijkt uit 'n in
terruptie van den Minister, dat deze die uit
drukking niet bepaald op prijs stelt, waarop
zijn partij- en geestverwant de expressie wij
zigt in „verdedigd". De plattelander Mr. Ver
voorn bepleit een ander stelsel voor hulp aan
den landbouw, n.l. dat van hooge invoerrech
ten. De heer Ebels (v.d.) bepleitte rationali
satie en voorts behoud zoowel van de kwaliteit
als van onzen export, aangezien deze als zoo
danig vermeerdering van welvaart kan betee-
kenen. Dit wat aanpassing van de gewijzigde
internationale omstandigheden betreft. En nu
de aanpassing aan het huidige prijsniveau.
Belooning van den arbeid moet in elk geval
verkregen worden. Tuschen de loonen in den
„Makelaar" in niet bestaande
onroerende goederen.
Sluw oplichter aangehouden.
De politie te Amsterdam heeft de hand
kunnen leggen op een 34-jarigen „makelaar",
die er vroeger te Haarlem een z.g. bemidde
lingsbureau op na heeft gehouden en er den
laatsten tijd in de hoofdstad zijn werk van
maakte, goedgeloovige lieden voor meeren-
deels kleinere bedragen op te lichten. De
man volgde daarbij een in oplichterskringen
nog minder bekende methode. Hij plaatste
een advertentie in de bladen, waarin in de
een of andere gemeente een zaak ter over
name werd aangeboden. Op deze wijze kwam
hij met verschillende personen in correspon
dentie en van dezen bezocht hij er enkelen,
wien hij aanbood, hen den volgenden dag per
auto naar de in de advertentie bedoelde zaak
te brengen. Voor de te maken onkosten vroeg
hij dan vier a vijf gulden vooruit en zoo
vond hij telkens weer onder zijn slachtoffers
goed van vertrouwen zijnde lieden, die er
geen bezwaar in zagen dit geld even voor te
schieten en pas snapten, dat zij er ingeloo-
pen waren toen èn man èn auto hardnekkig
wegbleven. Dat het echter met deze praktij
ken mis zou loopen lag voor de hand; de van
verschillende zijden gewaarschuwde politie
was op haar qui vive en is er zooals ge
zegd in mogen slagen, den makelaar in
niet bestaande onroerende goederen naar de
Bel te doen verhuizen.
landbouw en die in andere bedrijven is elke
redelijke verhouding zoek. Spr. vraagt of de
Minister geen compensatie-maatregelen kan
treffen in verband met de verlaging van den
tarwe-richtprijs. Verlaging van de vaste las
ten behoorde ook weer tot de verlangens van
dezen afgevaardigde, evenals van nog menig
woordvoerder, die na hem de rij der praat
lustige agrarische specialisten op waarlijk be
nauwende wijze deden groeien. Den heer Hiem-
stra (s.d.) hoorden we opkomen tegen het
denkbeeld om de invoerrechten te verhoogen.
terwijl hij voorts o.m. een lans brak voor het
idee aan verleening van steun de voorwaarde
te verleenen, dat per H.A. een bepaald aantal
arbeiders moeten worden aangenomen. De
heer Krol (c.h.) voelt hier ook veel voor. Men
kan het eens in een bepaalde provincie pro-
beeren. De Gedeputeerde Staten deze afge
vaardigde kent in dit opzicht, zelf Gede
puteerde, het klappen van de zweep doen
veel meer kruiersdiensten voor de Regeering.
Alsof in het debat nog niet genoeg sombere
klanken gehoord waren, moest nu ook nog de
heer J. ter Laan (s.d.) zijn doffe droeve stem
laten klinken in een beschouwing over de
trieste situatie der volksvoeding. De heer
Schilthuis (v.d.) wierp, als Rotterdammer èn
„raanhandelaar, natuurlijk 'n blik op wat de
havenstad van de vermindering van graan-
invoer te lijden heeft. Voor den verscherpten
vorm van autarkie, die hier te lande gecon
stateerd kan worden, voelt deze afgevaardigde
niets. Dinsdag zal de Minister de heele schare
van sprekers beantwoorden.
E. v. R.
Brandweerman bij brand
ernstig gewond.
Door een dak gevallen.
Vrijdag ls brand uitgebroken op de boven
verdieping van de Olieraffinaderij „Zuilen"
te Zuilen. De brand is ontstaan tengevolge
van een ontploffing. Door de groote brand
baarheid van de vloeistof greep het vuur
direct zeer snel om zich heen. zoodat de ge-
heele verdieping weldra in lichter laaie stond
De brandweren uit Zuilen, Maarssen en
Utrecht waren spoedig op het terrein van
den brand aanwezig. Zij tastten het vuur
met kracht aan en mochten er in slagen den
brand tot de bovenverdieping te beperken
Deze verdieping en het dak gingen echter
geheel verloren.
Aan de Olieraffinaderij „Zuilen" grenst de
groote opslagplaats „Serdang" van de Ne-
derlandsche Chininefabriek. Deze fabriek
heeft met twee eigen spuiten haar opslag
plaats nat gehouden.
Bij het blusschingswerk is een der brand
weerlieden uit Zuilen de heer Bos. door het
brandende dak van de Olieraffinaderij ge
vallen. Nadat den man geneeskundige hulp
was verleend, is hij met vrij ernstige verwon
dingen naar de Rijksklinieken te Utrecht
vervoerd.
De nablussching duurde geruimen tijd.
EEN „LOSHOES" AFGEBRAND.
Vrijdag is door onbekende oorzaak brand
ontstaan in een boerderij nabij den weg En
schedéLosser, bewoond door de landbouwers
Tragter en Spiele..
Deze boerderij was een der weinige zooge
naamde ..losse huizen" (oud-Saksische boer
derijen), welke nog in Twente zijn overgeble
ven.
Dit „loshoes" is geheel afgebrand. Men
slaagde er met groote moeite in het vee te
redden. De schade wordt door verzekering ge
dekt.
Nederl. Hypotheekbank te
Veendam.
Voorgesteld dividend 14% (v. j. 19%).
Aan de aandeelhoudersvergadering der
Nederlandsche Hypotheekbank te Veendam,
waarmede gefusionneerd is de Eerste Neder
landsche Hypotheekbriefbank te 's Graven-
hage, zal worden voorgesteld uit de winst
van 1935 af te schrijven f 24.402 wegens ge
zamenlijke executie verliezen en f 73,589 op
ingekochte onderpanden, zoodat deze op
beide balansen weder met f 1 voorkomen.
Voorts zal worden voorgesteld om reserve
rekeningen te vormen voor koersverliezen op
effecten en voor eventueelen inkoop van on
derpanden tot een totaal bedrag van f 107.248
en bovendien de bestaande reserve te ver
sterken met f 224.157. waarna een dividend
kan worden uitgekeerd van 14- pet. (v.j.
19 pet.) of f 28 per aandeel van f 1000 waarop
20 pet. gestort en f 14 per aandeel van f 1000
waarop 10 pet. gestort.
De gezamenlijke reserves stijgen na deze
winstverdeeling van f 3.940.152 tot f 4.124.310.
Een halve eeuw geleden
Uit Haarlem's Dagblad van 1886.
Van 9 tot 14 Maart verkeers
telling.
Van 9 tot 14 Maart zal op tien plaatsen in
ons land een verkeerstelling worden gehouden.
Deze zal aanvangen om 8 uur des morgens en
eindigen om 8 uur des avonds.
De bedoeling is om materiaal aan te bieden
aan de commissie van advies van het verkeers-
fonds, om te weten welke plaats het z.g. eigen
vervoer van industrieele ondernemingen in het
transportverkeer inneemt. De verkeerswaarne-
mingen zullen o.m. geschieden op den weg
AmsterdamLaren bij de Hakkelaarsbrug.
AmsterdamHaarlem even buiten Amster
dam, Den HaagSassenheim bij Den Deyl,
DelftRotterdam bij Overschie.
De telling zal worden uitgevoerd door werk-
loozen, bijgestaan docr personeel der mare
chaussee en rijksveldwacht-. Men zal den be
stuurders negen vragen voorleggen
Wat Ls cUe nieluite HONIG'5 KALFSSOEP
hWZÏ&LZIÈ
(Adv. Ingez. Mcd.)
DOOR PIET VAN DER HEM
„Bijna elke vacantiereis dient de gezondheid tevens."
(Minister Oud in de memorie van toelichting op het wetsontwerp
voor het, treffen van een reisbelasting.)
Dokter: „Een typische vorm van tongblaar, als gevolg van het likken van reiszegels. De minister heeft heel wat
op zijn geweten
7 Maart
Vanwege het Ned. Werkliedenverbond
„Patrimonium", afd. Haarlem, is een
adres aan den Haarl. Gemeenteraad ge
zonden inhoudende verzoek tot afschaf
fing van de Haarlemsche kermis.
Adressanten doen dit in de overtui
ging dat, moge zulk een instelling in
vroeger eeuwen recht van bestaan gehad
hebben, zij dat nu niet alleen ten eenen-
male mist, maar ook ten hoogste ver
derfelijk is voor den zedelijken toestand
onzes volks in het algemeen, voor dien
van den werkenden stand in het bij
zonder.
VAN NUL
TOT ACTEUR
Regie.
In den tijd waarover ik nu spreek was het
nog de gewoonte dat dilettantenvereenigingen
de hulp van een beroepsacteur inriepen om
hun voorstellingen luister bij te zetten. Men
speelde daar tooneel louter voor zijn plezier
en dacht er niet aan dat met Kunst te ver
gelijken.
Van regie was eigenlijk heelemaal geen
sprake. In het oude deftige K.N.I. had ik dan
ook van de laak des regisseurs een vrij on
volkomen beeld gekregen. De leiding berustte
bij den rector van het gymnasium, een kogel
ronden heer, die bij voorkeur in komische
rollen optrad en geacht werd een ruime blik
en paedagogische gaven te bezitten. Hij ver
telde ons hoe de stoelen en tefels op het
tooneel zouden worden geplaatst; wanneer
de spelers moesten opstaan en gaan zitten;
hij deed ons voor hoe we de rol moesten
spelen en riep onophoudelijk: Harder! Har
der! De hoofdzaak is dat de menschen jullie
verstaan! Harder dan toch!
Hij onthield zich zorgvuldig van het maken
van aanmerkingen: de spelers zouden zoo
iets ook niet geduld hebben. In de eerste
plaats speelden zij voor hun eigen plezier en
wenschten dus niet door een medelid bevit
te worden. Maar bovendien waren ze door
alles heen overtuigd van hun buitengewone
talenten: er kon dus In het geheel geen
aanleiding bestaan tot het maken van op
merkingen. Ieder regisseerde zichzelf en de
jongeren schikten zich naar de anderen. De
leider keek toe en riep: Heel goed! Har
der!
Hoe geheel anders was het hier. Onze
directeur-regisseur was, zooals ik al gezegd
heb, een comediant van de oude stempel,
maar hij kende het vak tot in de toppen van
zijn vingers. Het was alles wat zwaar en
breed en een tikje ouderwetsch maar hij had
deugden die ik op den duur buitengewoon
ben gaan waardeeren: hij wist een voor
stelling tot één groot geheel te maken en
hij haalde uit ieder rolletje, al was het nog
zoo klein, wat er inzat. Van voordoen was
geen sprake; je moest leeren begrijpen wat
er achter de tekst zat
Die woorden, jongeman, die woorden,
da's maar bijzaak. Die leer je uit je hoofd,
die kan iedere ezel leeren. Begrip moet ik
hebben, begrip! Het lééft niet, jonge man,
het is allemaal zoo dood als een pier! Wat wil
je nou uitdrukken? Waarom zeg je die zin?
Waarom op dien toon? Ik hoor alleen maar
woorden, woorden! Begrip! Terug jonge man,
terug en over!
In den beginne was dat benauwend en ver
warrend. Je stond er hulpeloos bij en wist
niet wat er van je verlangd werd
Van binnen uit! Jij legt het er van
buiten op! Ik voel niet wat je wilt! Ik hoor
je alleen maar praten, daar heb ik niets aan
Ga naar huis, jonge man word maar kruide
nier, word in godsnaam toch kruidenier! Er
is een kruidenier in je verloren gegaan. Be
grip moet ik hebben!
Soms sprong hij op en kwam vlak voor je
staan. ZTn groote handen grepen je bij de
schouders en zijn grijze oogen keken je fel
aan.
Jonge man, jij houdt van dat meisje,
nietwaar? Je hebt haar lief. Je bemint haar.
Je zoudt voor haar willen sterven. Ze is alles
voor je. Je aanbidt haar Is het niet zoo?
Ja meneer, zei je dan blozend en schuch
ter.
Nou dan, terug en over. En laat ik die
liefde van je voelen. Je moet liefde uitstra
len, van het oogenblik af dat je opkomt. Bij
het eerste woord dat je zegt moet ik weten
dat je van haar houdt. Laat het klinken uit
je stem; je ziel moet er uit spreken.
En dan begon je opnieuw. Hoe vaak ik dat:
terug en over heb moeten hooren, ik weet
het niet. Dan was dit niet goed. dan dat niet.
Eindelijk, na twintig maal, gaf hij het op.
Werken, werken en nog eens werken. Ga
naar huis, jonge man en studeer!
En dan begon den volgenden dag het lieve
leven opnieuw. Tot opeens: daar voelde je
dat het beter ging. Het leek vaak maar een
kleinigheid, iets in de intonatie dat bij toeval
scheen te komen. En als dan aan het einde
van je scènetje niet het eeuwige „terug en
over" klonk, maar hij, zonder je met een
blik te verwaardigen „doorgaan" zei. dan
zuchtte je verlicht. Eindelijk was het goed
geweest.
Tegenspraak duldde hij niet, van niemand.
Als u het niet met mij eens bent me
neer, dan kunt u na de repetitie op mijn
kantoor komen, meneer. Hier wordt gespeeld,
zooals ik het wensch.
In den beginne was ik vaak wanhopig. Maar
langzamerhand wende je aan zijn manier
van doen en leerde je hem begrijpen. En
toen ik hem eens na een repetitie tegen een
ouderen collega hoorde zeggen:
En toch komt er misschien nog wel eens
iets van dien jongen terecht, toen was ik zoo
blij als een kind.
Bescheidenheid had ik tenminste geleerd.
TE WATER GERAAKT EN VERDRONKEN.
Door de duisternis misleid is de 37-jarige
arbeider K. de Roo te De Krim in de Dom-
melswijk, nabij zijn woning, geraakt en ver
dronken.
