R E S I L O N
VRIJDA'G 13 MAART '15»36
HAAECE M'S D A G B E A13
De wereldreis van de K XVIII.
Luitenant-ter-zee Wytema vertelt van zijn
ervaringen.
Voor de Haarlemsche Boekverkoopersver-
eeniging heeft gisteravond in de groote taal
van 't Gem. Concertgebouw luitenant-ter-zee
M. S. Wijtema een lezing gehouden over de
Wereldreis van de K XVIH.
De heer A. Blitz, uitgever, vah het boek van-
den heer Wijtema. „Klaar voor onder water",
leidde den spreker met enkele woorden in.
Luitenant Wijtema. die voor het laatst in
Holland sprak, omdat hij binnenkort naar
Indië vertrekt, uitte zijn vreugde over de
groote belangstelling, die alom in den lande
voor de reis van de K XVHI bestaat. Deze
belangsteling is voor het eerst tot uiting ge
komen bij de aankomst van den onderzeeër te
Dakar, dank zij het comité ..Ontze Marine".
De bemanning van de K. xvm heeft van
deze interesse grooten steun ontvangen.
De heer Wijtema ging in het kort de ont
wikkeling van den onderzeedienst in Neder
land en Indië na. In tegenstelling met de
booten van andere mogendheden, onderna
men de Nederlandsche onderzeeërs de reis
naar de Indische archipel steeds alleen, zon
der begeleiding van gewone schepen. In 1926
ging voor het eerst een Nederlandsche onder
zeeboot niet direct door het Suez-kanaal naar
Indië, maar via Amerika.
Om de ervaringen bij deze reis opgedaan te
vermeerderen, is de K XVIH uitgezonden.
Wat de reis van de K XVHI nog bijzonder
belangrijk maakte, was het feit, dat de
Utrechtsche hoogleeraar prof. Vening Mei-
nesz den tocht meemaakte, ten einde zijn
wetenschappelijke onderzoekingen over de
zwaartekracht en de afplatting van de aar
de te verrichten.
Behalve dus het opdoen van - zeevaart-on
dervinding en de onderzoekingen van prof.
Vening Meinesz bestond nog een andere re
den voor de uitzending van de K XVIH, nl.
vlagvertoon. Dit vlagvertoon dient ervoor, be-
bekendheid te geven aan het land, wat van
groot belang is voor den nationalen handel.
De reis van de K XVTII heeft in dit opzicht
reeds tastbare resultaten bereikt. Spr. her
innerde aan de opdracht van de Poolsche re-
geering tot den bouw van onderzeeërs in
Nederland en aan de vergrooting van den
Nederlandsehen afzet in Zuid-Amerika.
Aan de hand van verscheidene lantaarn
plaatjes gaf de heer Wijtema een uiteenzet
ting van den bouw van de K XV lil in een uit
voerig relaas van de interessante reis. De
vele bijzonderheden van den grooten tocht
van Den Helder via Madeira en Dakar naar
Brazilië. Uruguay en Argentinië en vervol
gens over Tristan da Cunha en Austra
lië naar het einddoel Soerabaja, mogen wij,
dank zij de bekende film en vroegere lezingen
van den heer Wijtema voldoende bekend
achten. De volle zaal beloonde den spreker
met een gul applaus.
De harmonie Crescendo onder leiding van
den heer Hofmeester luisterde den avond op
met vroolijke muziek.
JUBILEUM BIJ DE NOORD-ZUID.
Vandaag was de heer L. Burggraaf, com
mies. 25 jaar in dienst van de N.Z.H.T.M. Hij
werd vanmorgen te zijnen huize door den
directeur en de afdeelingschefs gecomplimen
teerd. waarbij hem het gebruikelijke ge
schenk onder enveloppe werd overhandigd.
Vanmiddag zou hij bezoek ontvangen van
vertegenwoordigers van het Jubileum-fonds.,
die hem een gouden armbandhorloge en bloe-
men voor zijn vrouw komen brengen. En
van de afdeeling Algemeene Zaken, waar de
jubilaris werkzaam is, ontving hij een zilve
ren sigarettenkoker.
De heer Bruggraaf brengt dezen dag m den
fauiselijken kring door.
DE RIJWIELDIEFSTALLEN.
In de afgeioopen week zijn vijf rijwielen
gestolen.
ER STAAT GESCHREVEN.
De tooneelvereeniging „Heiman Heijer-
mans" zal op 16 Maart in den schouwburg
Jansweg opvoeren het tooneelstuk van Jaap
v. d. Pol: ..Er staat geschreven", een anti-oor
logstuk in vier bedrijven.
De zindelijkheid van de Hollandsche
Huisvrouw is spreekwoordelijk
daarom wordt er in huis meer en meer van
tegels gebruik gemaakt.
Het is een sprookje, dat tegels duur zijn, als
ge maar niet bij een prutser terecht komt.
Gaat rechtstreeks naar de magazijnen van
KOL en zoekt uit honderdduizenden tegels de
mooiste kleuren en baksels.
KOL'S TEGELHANDEL KL. HOUTWEG 13
HAARLEM TELEFOON 16572
(Adv. Ingez. Med.)
AGENDA
Heden:
VRIJDAG 13 MAART
Stadsschouwburg: „Biografie" door Amsterd.
Tooneelver. 8.15 uur.
Gem. Concertgeb.: Laatste avondconcert
van de H. O. V. Solist Willem Andriessen,
piano. 8.15 uur.
Rembranclt Theater: Magda Schneider en
Benjamino Gigli in: „Vergeet me niet". 2.30
7 en 9.15 uur.
Frans Hals Theater: „De roos van de ran
cho" met John Boles en Gladys Swarthout.
2.30, 7 en 9.15 uur. t
Luxor Sound Theater: „Kermisgasten met
Joh. Kaart, Henr. Davids, Sylvain Poons. 2.30,
7 en 9.15 uur.
Cinema Palace: Anna Sten en Fredric
March in „Gewetenswroeging". Op het too-
neel: Riche Hayes 2" jongleur comic. 2.30, 7
en 9.15 uur.
Frans Halsmuseum: Tentoonstelling „Kunst
zij ons Doel." 104 uur.
Teyler's Museum, Spaarne 16. Geopend op
werkdagen van 11—3 uur, behalve 's Maan
dags. Toegang vrij.
ZATERDAG 14 MAART
Stadsschouwburg: Esther de Boer-van Rijk
in „Tropenadel". 8.1§ uur.
Gem. Concertgeb. Bal-masqué Haarl. Han
delsschool Ver.
Dreef zicht: Feestavond dansinst. Fortgens.
La Gaité: Nachtfeest m. m. v. Duo Saphler
en dansorkest.
Bioscoopvoorstellingen, 's middags en des
avonds.
Frans Halsmuseum: Tentoonstelling „Kunst
Zij ons Doel," 10—4 uur.
RESILON' is de duurzaamste verf voor
binnen en buiten, voor uw woning,
meubelen, huishoudelijke artikelen enz.
RESILON loopt niet af en dekt prachtig.
Zij droogt blinkend-glanzend en streep-
vrij op. In busjes van 16, 26, 36, 52,
90 cents enz. Alwaar niet verkrijgbaar,
wende men zich tot de
Verffabr. N.V. RESINK - HAARLEM,
Leidschevaart 574 - Telefoon 26190.
(Adv. Ingez. Med.)
Dienstbodenopleiding in
Noord-Holland.
Installatie Aanbevelingscoinité door minister
Slingenberg.
Heden. Vrijdagmorgen, heeft mr, M. Slingen
berg, minister van Sociale Zaken, in de Raads
zaal. Prinsenhof, het Aanbevelings-comité
voor het organiseeren van spoedcursussen in
zake Dienstbodenopleiding in de provincie
Noord-Holland, gevestigd te Haarlem, ge
ïnstalleerd.
Bij deze installatie waren o.m. aanwezig de
burgemeester van Haarlem, de heer C. Maar
schalk, de wethouders de heeren A. G. Boes,
W- van Liemt en M. A. Reinalda, mr. Th. A.
Wesstra. gemeentesecretaris, mr. J. Bomans,
lid van Ged. Staten en voorzitter der commis
sie voor werkverruiming in Noord-Holland;
mevr. Röell-baresse de Vos van Steenwijk, me
vrouw Maarschalk-Coppenaal, mevr. Maar-
schall en de heer Vader, directeur van den
Haarlemsche Werkloosheidsbestrijdingsdienst.
Mevr. Mouthaan-Zimmerman. presidente
van het Werkcomité, opende de bijeenkomst
met een woord van welkom, in 't bijzonder tot
den minister van Sociale Zaken. mr. Slingen
berg.
Het doel is te komen tot driemaandelijksche
cursussen tot opleiding van dienstboden, met
daaraan verbonden internaat. Men hoopt na
de Paasehvacantie voorloopig met een exter
nen-cursus te beginnen en dan met September
een internaat te kunnen openen. Spr. deed
een beroep op de aanwezigen om propaganda
voor de bedoelde dienstbodenopleiding te ma
ken.
Hierna was het woord aan den Minister.
Mr. Slingenberg begon met er aan te her
inneren, dat bi.i de opening der Staten-Gene
raal in September 1,935 de Koningin in de
Troonrede mededeelde, dat meer aandacht
zou worden gewijd aan het vraagstuk der
jeugdwerkloosheid. Hiermede werd aan de Ne
derlandsche regeering de taak opgedragen de
werkloosheid onder de jongeren in haar vol
len omvang te bestrijden. De regeering heeft
deze, op zichzelf droevige, taak, gaarne aan
vaard omdat zij er van doordrongen is dat er
geen toestand in Nederland moet ontstaan,
waarbij een geheel opkomend geslacht bui
ten het productieproces zou blijven. De jonge
ren moeten van hun jeuerd af aan arbeid ge
wend raken; later gaat dit moeilijk.
Het oprichten van cursussen bleek niet vol
doende. Toen kwamen de werkkampen en de
centrale werkplaatsen, waardoor het nu mo
gelijk is gebleken langzamerhand jongelieden
in het normale werkproces in te schakelen.
Maar dit alles was voor de mannelijke jeugd.
't Werd noodzakelijk ook iets te gaan doen
ter bestrijding van de werkloosheid onder de
vrouwelijke jeugd al komt die niet zóó tot
uiting. Ook voor de meisjes moet een arbeids
veld geopend worden. En daarom is de regee
ring verheugd, dat nu tot installatie dezer
commissie kan worden overgegaan.
De regeering is uitgegaan van de gedachte,
dat de commissie zal zijn een provinciale com
missie.
Spr. bracht voorts dank aan de dames die in
het Comité van Aanbeveling zitting hebben
willen nemen, in 't bijzonder aan mevr. Röell,
mevr. Maarschalk en de echtgenooten der bur
gemeesters van verschillende gemeenten in de
provincie. Er is nu een waarborg, dat uit alle
deelen van het gewest meisjes zullen kunnen
worden opgeroepen. Het is verheugend dat
ook bestuursters van huishoudscholen in de
commissie hebben zitting willen nemen. Dat
mevr. Mouthaan zitting in het werkcomité
heeft willen nemen geeft spr. de overtuiging,
dat aan het hoofd staat een vrouw van groo
te werkkracht, energie, ijver en kennis van za
ken. De commissie zal aizijdig kunnen werken,
want verschillende geestelijke stroomingen en
politieke richtingen zijn er in vertegenwoor
digd.
Van de medewerking van het Departement
van Sociale Zaken, ook van den minister per
soonlijk, kan de commissie overtuigd zijn.
Met den wensch dat spoedig een internaat
zal kunnen worden opgericht en dat de arbeid
der commissie gezegend zal worden, zoodat
zij veel nood zal kunnen lenigen, verklaarde
de minister het comité geïnstalleerd.
Mevr. Mouthaan bracht dank aan mr.
Slingenberg voor zijn woorden en dankte ook
voor den machtigen steun der regeering. Men
hoopt door het zoo spoedig mogelijk te openen
internaat de meisjes het begrip „dienen" te
kunnen bijbrengen, dat bij ons volk eenigs-
zins moeilijk gaat.
De meisjes moeten leeren begrijpen, dat in
„dienen" toch niets vernederends is. Veel zal
De Bilt voorspelt:
Zwakken tot matigen Noordoostelijken
wind. Half tot zioaar beioolkt. Weinig
of geen neerslag. Temperatuur om het
vriespunt des nachts. Overdag weinig
verandering in temperatuur
BAROMETERSTAND
Hoogste 772.3 m.M. te Haparanda.
Laagste 749.5 m.M. te Jan Mayen.
Het buitenlandsch weerbericht meldt:
Kans op opklaring.
Het hooge drukgebied over Scandinavië
bleef in beteekenis toenemen en breidde
zich over onze omgeving uit. De depres
sies namen af. Ten Westen van Ierland
verschijnt een nieuwe, die wellicht naar
de golf van Biscaje trekt. Ofschoon de
bewolking in Scandinavië toenam, bleef
de vorst er even streng. Een gedeeltelijke
opklaring gedurende den nacht heeft
lichte vorst gebracht in een groot deel
van ons land, België, Noord-Frankrijk
en West-Duitschland.In Frankrijk is
alleen in het Zuiden d,e temperatuur
vrij hoog gebleven. Ook in Schotland
kwam lichte vorst voor. Alleen in Noord-
Scandinavië en in de Middellandsohe
zee vindt men krachtige winden. Onder
den invloed van de afnemende depressie
in het Oosten zijn nog groote afwisselin
gen in de bewolking mogelijk, zonder
dat hier te lande neerslag van beteekenis
zal vallen.
DE VERDERE OPDROGING IN DE
BOVENLUCHT VERHOOGT DE KANS
OP OPKLARING, ZOODAT DES NACHTS
WEER LICHTE VORST EN OVERDAG
EENIGE ZONNESCHIJN IS TE WACH
TEN.
BAROMETERSTAND
Vorige stand
Stand van heden
Neiging vooruit.
762 m.M.
764 m.M.
Fa. A. FEDERMANN, Opticien
Groote Houtstraat 37, Haarlem
afhangen van de keuze van een directrice van
het internaat; deze functionaresse zal een
stuwende kracht moeten zijn.
Spr. dankte nog B. en W. van Haarlem voor
het afstaan van de raadszaal en mr. Bomans
voor zijn tegenwoordigheid.
Hierna werden ververschingen aangeboden
en was er gelegenheid voor het stellen van
vragen.
Zij nog vermeld dat ook de echtgenoote van
den burgemeester van Amsterdam, mevr. De
Vlugt-Flentrop in het Comité van Aanbeveling
zitting heeft genomen, doch tot haar leedwe
zen verhinderd was de installatie bij te wonen.
PIET HOLMAN OVERLEDEN.
Woensdag is te Amsterdam overleden de
bekende conférencier Piet Holman.
Ruim 20 jaar heeft Piet Holman op de plan
ken van het Klein-Tooneel gestaan gedurende
welken tijd hij zich in een groote populariteit
mocht verheugen. Vooral te Amsterdam was
Piet Holman bij het publiek zeer geliefd. Den
laatsten tijd trad hij herhaaldelijk op in het
nieuwe Variététheater „De Arena" aan den
Nieuwendijk. In vroegere jaren was hij ver
bonden aan het Cabaretgezelschap „De Witte
Raaf", waarvan hij een der oprichters was.
Ook buiten de hoofdstad had Piet Holman zich
vele vrienden verworven.
HAARLEM'S GEMENGD KOOR.
Naar aanleiding van de uitvoering óp a.s.
Zondagavond, waar o.m. de Psalmus Hun-
garicus van Kodaly wordt uitgevoerd, schrijft
men ons:
Zoltan Kodaly werd in 1882 in Hongarije
geboren. Na gestudeerd te hebben aan de
Universiteit te Budapest, voor een weten
schappelijke loopbaan, ,.ging hij zich geheel
aan de muziek wijden.
Zijn roem heeft hij vooral te danken aan
zijn Psalm, welke hij schreef in 1923 voor
een feestconcert ter gelegenheid van het ju
bileum der stad Budapest.
De première, zoowel als de latere uitvoerin
gen (o.a. op het muziekfeest te Zürich en in
enkele groote plaatsen van Nederland) on
der persoonlijke leiding van den componist
veroorzaakten groot enthusiasm®. In het bij
zonder prees men het hymnische karakter
van Kodaly's muziek. De tekst is door den
dichter-predikant Michael Vég uit Hongarije
in het I-Iongaarsch omgebouwd uit de 55ste
Psalm. Hij heeft daar zijn hart in uitgestort,
en een aanrijpende uiting gegeven van den
nood van zijn volk.
Aldus is de Psalmvertaling een bijna origi-
neele schepping geworden, een werkelijke
„Psalmus Hungaricus" die een nationaal voe
lend, maar toch sterk persoonlijk kunstenaar
als Kodaly wel moest inspireeren.
Superieure HEEREN COSTUMES
OP MAAT in Engeland gemaafrt
(Adv. Ingez. Med.)
Geen arbeidsconflict bij de
F okkerf abrieken.
Overeenstemming bereikt.
Donderdag heeft te Amsterdam onder lei
ding van den Rijksbemiddelaar, mr. dr. S. de
Vries Czn., een conferentie plaats gehad tus-
schen partijen, betrokken bij het dreigende
conflict bij de N.V. Nederl. Vliegtuigenfabriek
Fokker. In deze conferentie is volledige over
eenstemming bereikt met de besturen der
werknemers-organisaties. Deze zullen het
ontworpen compromis-voorstel zoo spoedig
mogelijk aan hun leden voorleggen.
Dit voorstel houdt o.m. in, dat het maxi
mum loon der volwassen arbeiders vastgesteld
w^rdt op 71 ct. per uur, welk loon bij het be-
ui van den 28-jarigen leeftijd zal worden
■kend. Oorspronkelijk lag het in de be-
d< 'ing dit op 30-jarigen leeftijd toe te ken
nen, terwijl het oude loon 75 ct. per uur be
droeg. eveneens ingaande bij het bereiken
van den 30-jarigen leeftijd.
GETUIGEN OPGEROEPEN.
Op Woensdag 11 Maart, des namiddags
twee uur, is onder het viaduct aan den Kor
ten Verspronckweg een voetganger door een
auto aangereden, waardoor deze gewond werd
en eenige weken het bed zal moeten houden.
Aan hen, die dit gezien hebben wordt ver
zocht zich voor het geven van inlichtingen te
willen vervoegen aan het politiebureau Sme-
destraat, afdeeling Verkeer.
Op denzelfden dag, des namiddags vijf
uur, heeft op de Groote Mankt tegenover café
restaurant Brinkmann een onbekende wiel-
rijdster een oude dame aangereden, waar
door deze gewond werd. Aan de wielrijdster
en aan hen, die het ongeluk zagen, wordt
eveneens verzocht zich aan het politiebureau
te willen aanmelden.
TOURINGCAR-ONDERNEMERS TEGEN
DE REISBELASTING.
De Nederlandsche Bond van Touringcar
ondernemers heeft aan de Tweede Kamer der
Staten Generaal een adres gericht in verband
met de ontworpen reisbelasting. In dit schrij
ven wordt betoogd, dat verhooging van de reis
kosten een onmiddellijken teruggang van het
aantal reizigers ten gevolge heeft en dat met
dit effect de reisbelasting ook vermindering
van werkgelegenheid zal opleveren. Hotelhou
ders een restaurateurs zullen hiervan eveneens
den terugslag ondervinden.
De Bond verzoekt de Kamer haar goedkeu
ring aan dit wetsontwerp te onthouden, en
mocht zij hieraan niet kunnen voldoen, het
daarheen te leiden, dat geen belasting zal
worden geheven over de eerste zes dagen van
een reis.
HEEMSTEDE
Vereen, voor Vreemdelingen
verkeer.
Installatie door minister Mr. Slingenberg van het Aanbevelings-Comite voor het
organiseeren van Spoedcursussen inzake Dienstbodenopleiding in Noord-Holland.
De minister aan het woord. Aan de tafel van links naar rechts: mevr. Slingen
berg, mevr. MouthaanZimmerman, presidente van het Werkcomité; minister
Slingenberg; mevr. De BruinVan Scherpenberg, secretaresse der afd. Haarlem
van de Vereen, van Huisvrouwen en Mr, Meyer de Vries, Hoofdinspecteur voor
de Werkverschaffing, te 's-Gravenhage.
Heemstede en Bennebroek voortaan,
gescheiden.
De Vereeniging voor Vreemdelingenverkeer
die tot nu toe haar werkzaamheden uitstrekte
tot de gemeenten Heemstede en Bennebroek,
heeft besloten haar statuten in dien zin te
wijzigen, -dat zij zich uitsluitend tot doel zal
stellen de bevordering van het vreemdelingen
verkeer in, en de verfraaiing van Heemstede.
Het werd reeds geruimen tijd onjuist ge
acht, dat de vereeniging die hoofdzakelijk
moet drijven op het gemeentelijk subsidie
van Heemstede deze gelden voor een deel ten
bate van Bennebroek aanwendde. Nu bo
vendien in Bennebroek een zelfstandige ver
eeniging met ongeveer gelijk doel in het leven
is geroepen, werd het oogenblik voor statu
tenwijziging gekomen geacht.
De burgemeester van Bennebroek, K. Ba
ron van Hardenbroek, die in het bestuur zit
ting had, heeft in verband hiermede als be
stuurslid bedankt.
TERAARDEBESTELLING
DS. J. P. TAZELAAR.
Op de algemeene begraafplaats te Heem
stede had Donderdagmiddag de teraardebe
stelling plaats van wijlen Ds. J. P. Tazelaar,
emeritus-predikant van de Geref, kerk te
Weesp.
Onder de vele belangstellenden merkten
wij o.m. op burgemeester Dotinga van Weesp
en de beide wethouders de heeren Raadsheer
en Ruarus, leden van den kerkeraad van
Weesp en Heemstede van de Gereformeerde
kerken; Ds. Hazelaar eri Ds. Sanders, Herv.
predikanten te Weesp en Ds. Ringnalda,
Geref. predikant te Weesp, Ds. Wiersinga,
oud-predikant te Weesp, nu te Loosduinen,
Ds. Buurma, em. predikant te Amsterdam,
Ds. v. d. Werf, em. predikant te Amsterdam-
West, Prof. Grosheide, voorzitter der Geref.
Zondagsschool Jachin, Ds. Kaptein, zende
ling onder de Joden te Amsterdam, Mr. Dr.
van Bosdijk uit Amsterdam, Prof. Goslinga
van de Vrije Universiteit te Amsterdam, z-eer
vele oud-vrienden uit Weesp en talrijk ve
len die Ds. Tazelaar hier in Heemstede heb
ben leeren kennen en hoogachten.
Nadat het stoffelijk overschot in de aula
was geplaatst, sprak allereerst Ds. A. Don-
dorp naar aanleiding van het woord van
Apostel Paulus „De bloem valt af en verdort,
doch het woord des Heeren blijft in eeuwig
heid".
Ds Ringnalda schetste den hechten band
die er steeds bestaan heeft tusschen Ds. Ta
zelaar en Weesp. zoowel kerkelijk als bur
gerlijk. Groot waren zijn gaven van 't woord
en vaardigheid met de pen.
Nimmer nam hij vacantie. werken deed hij
dag en nacht en bij zijn arbeid vond hij veel
geluk in het gebed.
De naam Tazelaar, aldus besloot spr., zal
tot In lengte van dagen in Weesp in eere
blijven.
Prof. Grosheide gewaagde van het vele
Zondagsschoolwerk (en dan vooral voor Ja
chin) waaraan Ds. Tazelaar een groot deel
van zijn leven heeft gegeven.
Vervolgens schetste Prof. Grosheide den
overledene als een vriend, waarvan hij zeer
veel heeft mogen leeren.
Namens B. en W. van Weesp voerde daarna
burgemeester Dot-inga het woord, om na
mens vrijwel alle ingezetenen van Weesp een
woord van afscheid te spreken.
Ds. Dalma, sprekende namens de zending
onder de Joden, schetste den overledene als
een grooten weldoener.
Ds. Hazelaar uit Weesp, sprekende namens
het bestuur der christelijke scholen, teeken-
de den overledene als een volijverig werker
voor het kind. en vooral voor het Chr. onder
wijs.
Ds. J. Tazelaar uit Rotterdam, oudste zoon
van den overledene, dankte voor de laatste
eer aan zijn vader bewezen, waarna het stof
felijk overschot aan de aarde werd toever
trouwd. waarbij Ds. A. Dondorp in gebed
voorging en als slot Ds. J. Tazelaar een dank
gebed uitsprak.
Mr. B. W. Stomps spreekt voor
Vrijz.-Dem. Jongeren.
„De opbouw der internationale rechtsorde".
Voor de Vrijzinnig Democratische Jongeren
Organisatie sprak Donderdagavond Mr. B. W.
Stomps in café v. d. Heuvel aan de Valken
burgerlaan, over „De opbouw der internatio
nale rechtsorde".
Na de opening door den voorzitter, den heer
D. J. A. Geluk, was het woord aan Mr. Stomps.
„Men zal misschien vragen," begon deze, „hoe
durf je in dezen tijd te spreken over opbouw
van de internationale rechtsorde"? Een der
gelijke opbouw is echter juist in dezen tijd
noodig.
Tweeduizend jaar geleden gold in Europa
nog het vuistrecht. In later eeuwen kwamen
de rondreizende en de vaste rechters, de vier
scharen, de rechtbanken. Deze ontwikkeling
is gekomen voor de individuen, waarom zou
zij ook niet komen voor de staten?
In 1604, vertelde spr., schreef een jong
Leidsch geleerde over het recht van koop
vaart der Nederlanders tegenover den staat
Portugal als represaille op de nadeelige actie
der Portugeezen in Indië. Deze jurist, Hugo
de Groot, kwam tot de conclusie, dat een han
deling van een staat misdadig kon zijn en dat
andere staten als rechters konden optreden.
In volgende eeuwen was het recht weer bij
den sterksten staat, tot op 18 Mei 1899 in het
Huis ten Bosch in Den Haag de eerste vredes
conferentie bijeenkwam op initiatief
van Tsaar Nicolaas H. Daar spraken de staten
in principe af bij eventueel geschil arbitrage
te overwegen. Een tweede lichtpunt was de
oplossing van een schier onoverkomelijk ge
schil tusschen twee Zuidamerikaansche sta
ten. Enkele jaren later gaf Carnegie een
groote gift voor het in 1913 geopende Vredes
paleis in Den Haag.
3 Augustus 1914 werd echter de vreeselijk-
ste oorlog ontketend, die de wereld heeft ge
kend. Eén ding heeft hij ons echter geleerd:
dat de staten den plicht hebben een staat, die
een misdrijf pleegt, te straffen.
De oprichting van den Volkenbond was een
der eerste uitingen er van, dat de gedachte
van Hugo de Groot gemeengoed der regee
ringen was geworden. Velen hebben meer van
den Volkenbond verwacht, dan hij heeft ge
bracht, o.a. wat betreft het Abessynische
geschil. Spr. gaf echter als antwoord: we
moeten dankbaarheid hebben voor hetgeen
na tallooze eeuwen in zeventien jaren is be
reikt. We moeten dankbaar zijn, dat in 1935
regeeringen bereid zijn geweest tot sancties,
bereid tot het eerbiedigen van het Volken
bondspact.
De Nederlandsche Staat heeft den plicht zijn
Volkenbondsbeloften na te komen. De vrij
zinnig-democraten zijn hiervan volle mede
standers. Het is typisch, dat een partij die zich
bij uitstek nationaal noemt, de N. S. B., het
onzinnig heeft genoemd zich aan die ver
plichtingen te houden en „achter de groote
staten aan te loopen". Opbouw van de inter
nationale rechtsorde kan dus, al klinkt het
vreemd, verplicht zijn een aanvallenden oorlog
te voeren. Dit is geen geweld tot vergrooting
van eigen macht, maar tot bestraffing van
misdaad. Ter illustratie van deze stellingen,
haalde spr. eenige passages uit een geschrift
van prof. Van Vollenhoven aan en besloot met
de woorden van dezen hoogleeraar:
„Het volkenrecht van Grotius staat aan de
deur en het klopt. Driehonderd jaar heeft men
het laten kloppen. Doch nu wordt het ons te
machtig. Het slot is nog niet om, doch de
grendel is al weggeschoven."
Na een korte pauze bestond er gelegenheid
tot gedachtenwisseling over het behandelde
onderwerp.
HAARLEMMERMEER
VAL DOOR GLAZEN DAK.
Gistermiddag v/as de heer v. d. L. aan den
Aalsmeerderdijk bezig met mestrijden en reed
daartoe tusschen de bloemenkassen door.
Door een plotselinge manoeuvre verloor L. het
evenwicht en kwam te vallen. Doordat hij
vlak langs een kas ging sloeg hij door het gla-
zijn dak heen en kwam hevig bloedend op
den grond terecht, gewond aan gezicht en
handen en andere liehaamsdeelen.
Na door een geneesheer te zijn verbonden
werd het slachtoffer ter verdere behande
ling naar het Binnengasthuis te Amsterdam
vervoerd.
PUBLIEKE VERKOOPING.
Donderdagmiddag werd in „De Beurs" te
Hoofddorp publiek geveild de hofstede „Pe
king" met dubbelearbeiderswoningen,
schuren, kapbergen enz., groot 59,43,65 H.A.,
gelegen aan den Hoofdweg bij den Vijfhuizer-
weg en verhuurd aan den heer A. J. Bontje,
Kooper werd de heer Van Huls en te Sloten
(Amsterdam) voor f 70.060
ZANGUITVOERING.
De Ring van Chr. Zangvereenigingen in
Haarlemmermeer gaf Donderdagavond in
de Beurs te Hoofddorp onder groote be
langstelling een goedgeslaagde uitvoering,
waaraan verschillende vereenigingen uit deze
gemeente deelnamen.
Nadat de voorzitter den aanwezigen een
hartelijk welkom had toegeroepen, werd bet
programma op vlotte wijze afgewerkt. Er
werd door alle vereeniegingen goed gezongen
en daarmede het bewijs geleverd dat ze er
over het algemeen met veel ijver en studiezin
ernstig naar gestreefd hebben om na de ge-
wenschte voorbereiding een mooi programma
ten gehcore te kunnen brengen.
WEGAANLEG TL ZWANENBURG.
Van gemeentewege zal binnenkort uitvoe
ring worden gegeven aan het plan tot het
leggen van een rioleering, het maken van een
zandbaan, dempen van slooten en het aan
brengen van een klinkerbestrating, tegel-
trottoir met banden, op terreinen van de N.V.
Tuinwijk in het dorp Zwanenburg.
