AARDAPPELMEEL
CT-; Geeft landgenooten werk
en gebruikt het Neder-
landsche bindmiddel
in Uw k@uk@n
Veel voorstanders van defensie versterking.
lubriek voor Vragen
DONDERDAG 26 MAART 1936
HAARKEM'S DAGBCSD
Uit Haarlem's
Gemeenteraac
(Vervolg pagina 6)
Als de regeering tenslotte een bevel mocht
geven, kan men alsnog naar Den Haag gaan
met een voorstel in den geest van den heer
Roodenburg.
De voorzitter zei, dat het geheele col
lege aanvankelijk gemeend heeft dat alles
gedaan moest worden om een verlaging te
voorkomen. Eerst toen bleek, dat Den Haag
op de verlaging bleef staan, heeft spreker ge
meend, dat het niet wenschelijk is om zich
langer te verzetten.
De replieken.
De heer Noordhoff (S.D.A.P.) zei dat
verschillende gemeenten de aanmaning voor
kennisgeving hebben aangenomen.
De raad heeft nog dien kans om den minis
ter te overtuigen, dat hij wat Haarlem betreft
op den vei-keerden weg is en die kans moet
gebruikt worden. Spreker is nog niet over
tuigd, dat de verlaging zal worden opgelegd.
De heer Bijvoet (r.k.) wilde de atmosfeer
eerst wat. zuiveren. De quaestie komt hierop
neer of men de aanmaning gelijk stelt met
een bevel. Spreker doet dit. Daardoor meende
hij dat verzet daartegen een revolutionnaire
daad zou zijn. Maar dat wil niet zeggen, dat
iemand die zoo iets doet een revolutionnair
zou zijn.
De constructie van art. 126 der Ambtena
renwet is niet gelukkig, maar dat artikel is
er nu eenmaal en daarmee moet rekening
gehouden worden. Artikel 126 is duidelijk, zoo
dat buiten beschouwing moet blijven wat de
minister in de memorie van toelichting heeft
gezegd. Wel erkent spreker, dat de minister
in de toelichting andere dingen heeft gezegd
dan nu worden toegepast, maar daarmede
heeft de raad niets te maken. De tekst van
het artikel is beslissend. Een aanmaning van
de Kroon is gelijk te stellen met een bevel,
dat de raad moet uitvoeren. De raad heeft niet
de bevoegdheid om zijn plicht niet na te
komen.
De heer De Braai (A.R.) zei, dat het
overleg natuurlijk geen salarisverlaging noo-
dig achtte omdat B. en W. die niet raadzaam
achtten. Spreker vreest voor de gevolgen van
een afwijzing der aanmaning en daarom is
hij voor het voorstel Roodenburg.
De- heer Klein heeft niet bedoeld te zeg
gen. dat er raadsleden zijn die de salarisver
laging met welgevallen zouden invoeren.
Andere heeren zijn evenwel ook met persoon
lijke 'verwijten gekomen, speciaal de heer
Visser. Spreker behoeft niemand als vrij
gestelde naar de oogen te zien.
De heer Visser (C.H.) zal nu het voor
stel Roodenburg steunen, omdat hij het mo
gelijk acht, dat de salarissen te Haarlem ver-
laogd kunnen worden omdat zij in verhouding
met het rijk en andere gemeenten te hoo;
geworden zijn. Verder wil hij het ook doen om
de verlaging zoo klein mogelijk te doen zijn
De heer Peper (communist) was over
tuigd, dat door de kroon de salarisverlaging
ten slotte zal worden opgelegd. Alleen als de
massa in verzet komt kan dit succes hebben
De heer Wolzak (A.R.) zei dat het college
van B. en W. van Haarlem het eerste college
is, dat den raad adviseert zich te verzetten
tegen de koninklijke aanmaning. Die houding
blijft spreker betreuren. Als de raad de aan
maning afwijst is de kroon bevoegd B. en W.
uit te noodigen de salarisverlaging in te voe
ren. Maar 3. en W. hebben zich nu reeds ge
bonden door hun advies aan den raad. Er
is nu veel kans, dat de Kroon ook B. en W.
zal uitschakelen.
De heer D rils ma (S.D.A.P.) meende, dat
het koninklijk besluit der aanmaning niet
steunt op de wet, wat die is geschreven
voor excessen. Het is verkeerd, dat de wet
nu gebruikt wordt voor gevallen die geen
excessen zijn. Daarom heeft de raad de be
voegdheid om dit koninklijk besluit niet op
te volgen. Het is niet juist om de wet los te
maken van de voorgeschiedenis en de toe
lichting. Eerst als B. en W. in laatste instan-
tien uitgenoodig worden om de verlaging
in te voeren, moet daaraan voldaan worden.
Het is evenwel de vraag of de Kroon daartoe
zal overgaan.
De heer Weustïnk (r.k.) zei, dat liij
niets onaangenaams jegens andere leden be
doeld heeft, toen hij verklaarde zelf onbe
vangen en vrij zijn meening te zeggen over
dero quaestie.
De heer Roodenburg (C.H.)wethou
der, zei geen jurist te zijn, maar een aan
maning der Kroon is voor hem duidelijk. Het
is gelijk te stellen met een bevel. Als de raad
weigert komt de oplegging. Het is mogelijk
dat die overeenkomstig het voorstel van spr.
zal zijn. maar de kans bestaat ook, dat het
veel slechter wordt voor het personeel. De
raad kan het voorstel De Braai aannemen om
de verlaging te betreuren, maar dan moet
daarbij het voorstel van spreker aan
genomen worden.
De heer R e i n a 1 d a (S.D.A.P.)wethouder,
bestreed noa eens de juridische uiteenzetting
van Mr. Bijvoet. Spreker is wel seen jurist,
maar heeft toch als leek een juridische knob
bel. Als B. en W. en de raad zich in deze in
stantie tegen de aanmaning verzetten, doen
zij geen revolutonnaire daad. De raad mag
zeggen, dat hij meent, dat de salarissen en
loonen moeten bliiven zooals die nu zijn. Er
Is de lagate weg bewandeld.
Spreker acht het niet waarschijnlijk, dat
de minister na dit raadsdebat zich verolicht
zal achten om aan de Kroon te adviseeren de
loonsverlaging op te leggen.
De stemming.
Eerst werd gestemd over het voor
stel van de meerderheid van B. en W.
om geen gevolg te geven aan de aan
maning van het koninklijk besluit.
Dit werd aangenomen met 29 tegen
9 stemmen. Tegen waren: Rooden
burg, v. d. Wall, Visser, Wolff, Blanke
voort, De Braai, Weustink, Bijvoet en
Wolzak.
(Mevr. Scheltema was afwezig).
De andere voorstellen kwamen daar
door niet meer in stemming.
Te 12 uur werd de vergadering ge
sloten.
„HAARLEMS LUISTERVINKEN KOOR".
Dezer dagen werd door Haarlem's Luister
vinken Koor onder leiding van Willem Hespe
een concert gegeven in de kapel van de stich
ting „Vogelzang" te Bennebroek.
Welwillende medewerking verleende het
sextet onder leiding van mej. Bergisch, terwijl
mej. Duijf 2 nummers voor viool ten gehoore
bracht.
Het is een zeer geslaagde avond geweest.
(Adv. Ingez. Med.)
Herdenking van Bellamy's
geboortedag.
De afdeeling Haarlem van de Internationale
Vereeniging „Bellamy" heeft gisteravond in
één der zalen van café-restaurant „Bolwerk"
den geboortedag van Bellamy feestelijk her
dacht.
De voorzitter, de heer P. H. Zweers, heette
de aanwezigen welkom.
Nadat de heer G. A. Spaan een fluitsolo had
uitgevoerd, op de piano begeleid door me
vrouw Spaan-Zwaai, declameerde mevr. T.
KerkhofPet met veel gevoel enkele gedich
ten.
Vervolgens was het woord aan den heer C.
Oderkerk. Edward Bellamy heeft veel gezien
van den grauwen kant der samenleving, aldus
spreker. Hij heeft het niet bij zien gelaten,
maar hij heeft de pen gegrepen om de mis
standen aan de kaak te stellen en den weg te
wijzen naar een betere wereld. In den beginne
is hij gescholden en gehoond om zijn revolu
tionaire ideeën. Ondanks alles schreef hij
toch na zijn ,,'t Jaar 2000" het boek „Gelijk
heid voor allen", terwijl hij wist, dat hij spoe
dig zou sterven.
Wat Edward Bellamy heeft geschreven was
niet nieuw, want hij vertolkte het eeuwige be
ginsel van recht, dat in allen leeft, zoo ver
volgde de heer Oderkerk. De groote voor
ganger heeft zijn leven gegeven voor zijn
idealen. Dat moeten wij, Bellamyanen, navol
gen, zoo riep spr. uit. Dikwijls laat dit nog
veel te wenschen over. Naast elkaar moeten
wij vechten voor het geluk van de geheele we
reld, niet voor een bepaalde klasse, maar voor
allen.
Bellamy, die in 1850 is geboren, is jong ge
storven. Spr. had echter de overtuiging, dat
hij weet, dat zijn werk voortgezet is en dat
zijn idealen door duizenden worden uitgedra-
:en. De heer Oderkerk spoorde allen aan, hun
krachten volkomen aan de Bellamy-beweging
te geven. Het voorbeeld, dat Bellamy met zijn
groote, opofferende energie heeft gegeven,
moeten zijn volgelingen steeds voor oogen hou
den en nastreven. Er kan nooit genoeg gedaan
worden, om de denkbeelden van Bellamy te
verspreiden en te doen zegevieren. Wanneer
allen dit beseffen, is de geboortedag van Bel
lamy op waardige wijze herdacht.
Het resteerende gedeelte van den avond
werd gevuld door zang, muziek en declamatie,
waaraan behalve de reeds genoemde artisten
ook nog medewerkten mej. C. H. Harding
(zang) en de heer A. P. Koen (hobo).
Cursussen voor dienstboden
opleiding.
Opening van den eersten cursus na Paschen.
DE ZEVEN WONDEREN VAN AFRIKA
Vrijdag zal in het R.K. Vereenigingsgebouw
te Heemstede vertoond worden „De zeven
wonderen van Zuid-Afrika", een film die het
resultaat is van een reis van 30.000 K.M. naar
het zwarte "werelddeel, en opgenomen door den
journalist A. Hustinx.
Het Centraal Comité voor het organisee-
ren van spoedcursussen inzake dienstboden
opleiding in de provincie Noord-Holland, ge
vestigd te Haarlem schrijft ons:
Het is al weer enkele jaren geleden dat de
werkloosheid onder de jongeren dergelijke
vormen aannam, dat de noodzakelijkheid
werd gevoeld, tenbate van deze jongens iets
te doen.
Er werden werkkampen georganiseerd,
cursussen gegeven enz., waar getracht werd
de jongens bezig te houden en hun eenigen
moreelen steun te bieden in hun kleurloos
bestaan.
Overal bleken deze bemoeiingen in een be
hoefte te voorzien, en gaandeweg werd over
wogen of het niet gewenscht was ook voor
meisjes dit werk aan te vatten.
Een enquête naar de werkloosheid onder
meisjes wees echter uit dat vrijwel geen
meisjes als werkloos bij de arbeidsbeurs ston
den ingeschreven. Hieruit zou men dus kun
nen opmaken, dat onder meisjes weinig of
geen werkloosheid bestond. Deze conclusie
bleek echter onjuist te zijn. De werklooze
meisjes lieten zich nog minder dan de jon
gens bij de arbeidsbeurzen inschrijven. Veel
al ook vinden deze meisjes werkzaamheden
in het gezin.
Door de K. J. V. te Breda werd ondanks
den gunstigen uitslag van de enquête, daar
toe aangespoord door het feit-dat in de K.
J. V. vele leden werkloos waren, een cursus
voor dienstbodenopleiding geopend. Aan
vankelijk gaven zich hiervoor een beperkt
aantal meisjes op, doch langzamerhand
werd het aantal grooter, zoodat thans zelfs
de aanvragen het aantal plaatsen over
treffen.
Van dit oogenblik af werd ook in verschil
lende steden plaatselijk het dienstbodenwerk
ter hand genomen. Aan de bestaande huis
houdscholen werden voor werkloozew meisjes
opleidingscursussen gegeven, met voor het
meerendeel gunstige resultaten.
Tot onze groote vreugde zijn wij thans
in staat ook in Haarlem voor de werklooze
meisjes de gelegenheid open te stellen, zich
in het huishoudelijk beroep wat te bekwa
men. Na Paschen, 22 April zal aan de Haar-
lemsche Huishoudscholen een cursus voor
dienstbodenopleiding worden geopend. Voor-
loopig zullen aan dezen cursus slechts 24
meisjes kunnen deelnemen. Doch meer cur
sussen zullen volgen In 12 weken, gedurende
20 uren per week zullen cursussen in koken,
naaien, huishoudelijk werk, wasschen, strij
ken en dergelijke worden gegeven. De cur
sussen zijn geheel kosteloos. Als voorwaarde
VEREENIGDE NEDERLANDSCHE AARDAPPELMEEL-INDUSTRIE - VEENDAivl
(Adv. Ingez. Med.)
EERSTE KAMER.
Heden de Minister aan het woord.
DEN HAAG Woensdag.
Als de heer d'Ansembourg bij het wetsont
werp betreffende het aangaan van een of
meer geldleeningen ten laste van het Rijk. op
nieuw de stelling poneert, dat het Rijk niet
tegen rente moest leenen en wanneer 't dat
toch doet, tegen hoogstens 1critiseeren Mr.
v. Lanschot (R.K.) en minister Oud dit stand
punt.
Hierna hervatting
van den strijd over
onze Defensie. Tegen
het oogenblik waarop
voor heden „staakt den
strijd" geblazen zou
worden, liet Mr. Briet
(ar.) een politieken
gasbom los, toen hij
socialisten en Katho
lieken tegen elkaar
trachtte uit te spelen.
De opperbevelhebber-
scheidsrechter in
den persoon van Pre-
sident de Vos v. Steen- v- Embden
wijk kon intusschen niet toelaten, dat an
deren op aanwending van dit middel kritiek
uitoefenden. Volgens hem was het volkomen
volgens de regels van het oorlogsspel geweest.
Zeer in den breede zette Prof. v. Embden
moet echter worden gesteld, dat de meisjes
bereid zijn na het volgen van de cursussen
een betrekking te aanvaarden.
Aanmeldingen voor dezen cursus kunnen
geschieden vóór 4 April bij den Directeur van
de Arbeidsbeurs, Hoofmanstraat 17 te Haar
lem.
Uitspraken van de Rechtbank.
Doodelijke aanrijding te Lisse.
Tegen een Leidenaar was f75 of 25 dagen
geëischt, omdat hij op den avond van 2 No
vember een fietser had aangereden, die uit een
rechter zijstraat te Lisse kwam. De fietser is
later overleden, doch van deskundige zijde
werd de mogelijkheid geopperd dat tijdig chi
rurgisch ingrijpen wellicht den dood had kun
nen voorkomen. De verdachte zei den fietser
niet gezien te hebben; bovendien zou hij ver
blind zijn geworden door een tegenligger.
De verdediger, Mr. J. W. van Blokland uit
Leiden vroeg vrijspraak, omdat ook de fietser
een fout heeft gemaakt, subs, een nader onder
zoek naar de doodsoorzaak.
De rechtbank achtte het ten laste gelegde
liet bewezen en sprak den verdachte vrij.
Nog een doodelijke aanrijding.
Een dergelijk geval heeft zich op 20 Januari
voorgedaan op den Provincialenweg en den
Westzaandijk, waar een van rechtskomende
bakfiets, die slecht verlicht was, door een
auto was aangereden. De bakfietser, die op
ondeskundige wijze is vervoerd, overleed aan
een schedelbasisfractuur.
De eisch was f 250 subs. 25 dagen hechtenis.
De verdediger Mr. W. Groenewegen uit Am
sterdam vroeg clementie wegens den on-
gunstigen samenloop van omstandigheden.
De rechtbank veroordeelde den verdachte
tot f 100 boete of 30 dagen hechtenis.
BENZINE-DIEVEN GESNAPT.
In den laatsten tijd werden op verschil
lende plaatsen te Noordscheschut en omge
ving alsmede andere plaatsen in Drente,
groote hoeveelheden benzine vermist uit de
zich daar bevindende installaties.
Na langdurig onderzoek is het thans mogen
gelukken de vermoedelijke daders op te spo
ren en tot bekentenis te brengen. Het waren
drie mannen uit Nieuweroord, die er met een
oud Fordje op uittrokken.
DUIDELIJK GESTELDE VRAGEN
van alle Abonnés van Haarlem's Dagblad
worden door een specialen Redacteur en
zijn talrijke medewerkers zoo mogelijk en
ten spoedigste beantiooord.
De vragen moeten worden geadresseerd
aan de RedactieGroote Houtstraat 93. met
duidelijke vermelding van naam en woon
plaats. Vragen, waaraan naam en adres
ontbreken, worden terzijde gelegd.
De namen der vragers blijven redactie
geheim.
De antwoorden zoor den per auto GEHEEL
KOSTELOOS thuis bezorgd.
Alleen die vragen, welker beantwoording
voor vele anderen behalve den vrager, van
nut kan zijn, worden tevens in ons blad ge
plaatst.
RECEPTEN
VRAAG: Hoe bereidt men bitterkoekjes?
ANTWOORD: Bitterkoekjes. Benoodigd: 150
ram zoete amandelen, 100 gram bittere aman
delen, 500 gram suiker, pl.m. 1 eiwit. Broei de
iandelen (broeien beteekent: zet de amandelen
:t water op en breng ze tot aan de kook, laat ze
it doorkoken). Pel ze, wasch ze en laat ze op
luchtige plaats goed drogen. Droog ze nooit
te warm. Maal de amandelen door den aman
delmolen. Vermeng ze daarna met de suiker en
een deel van het eiwit en maal ze nogmaals (zoo
oodig nog een derde maal) zoodat het amandel
pers tamelijk fijn wordt. Voeg zooveel eiwit bij
het deeg. dat het juist vloeibaar genoeg is om
het te spuiten. Spuit met een spuitzak (waarin
een mom! stukje met gladde, vrij groote, opening)
ronde mopjes deeg op een met wit papier be
dekt bakblik. Haak de koekjes met een propje
atten van boven eonigszins vochtig en druk ze
daarbij tevens plat. Bak de koekjes direct, zonder
het deeg te laten staan, in een matig warmen
en (pl.min. 1/2 uur). Bevochtig na het afkoe
len het papier aan de onderzijde met wat water
en neem de koekjes er af. Laat ze nog eenige
igenblikken omgekeerd liggen, opdat de be-
ochtigde onderkant weer opdroogt.
VRAAG: Hoe verwijdert men ee\ vetvlek uit
een zwart suède schoen?
ANTWOORD: Met een dotje watten, gedrenkt
In waschbenzine, voorzichtig afwrijven.
VRAAG: Hoe verwijder ik een levertraanvlek
t een blauwe wollen tricot japon (Bleyle)?
ANTWOORD: De vlek goed afwrijven met een
dotje watten gedrenkt in perchlooraethyleen.
daarna de vlek bedekken met magnesia, wat na
een uurtje verwijderd kan worden.
Wellicht dat er een vlek achterblijft. Men hor
stele deze met een lauw sopje goed af. Met warm
water nasponsen. Dan met een leeren lap of
doek zoo droog mogelijk kloppen en weer bedek
ken met magnesia, een paar uur laten drogen,
waarna de magnesia verwijderd wordt.
VRAAG: Hoe verwijder ik inktvlekken uit een
licht beige costuum?
ANTWOORD: De vlek eerst stevig afsponsen
met warm water, dan met leeren lap of doek zoo
droog mogelijk kloppen, waarna u op de vlek ci-
troepsap laat druppelen. Rustig een half uurtje
laten inwerken. Is de vlek dan niet geheel wegge
trokken 'dan weer citroensap erop laten druppe
len.
VRAAG: Hoe verwijder ik roestvlekken uit een
vitrage gordijn?
ANTWOORD: Met zuringzout. Daarna met
warm water goed uitspoelen.
VRAAG: Wat moet ik doen met een witte
toile de soie blouse (bont geborduurd) die geel
achtig is geworden?
ANTWOORD: Wasschen in lauw warm neu
traal zeepsopje, daarna tweemaal in lauw water
uitspoelen en tenslotte eenmaal in koud water
met een scheutje mierenzuur erdoor.
Tusschen badhanddoeken zoo droog mogelijk
uitknijpen en buiten drogen.
VRAAG: Hoe maakt men een terra zijden
lampekap met sluier schoon en hoe verwijdert
'men vliegenvuil?
ANTWOORD: Met een zacht sponsje en lauw
neutraal zeepsopje goed afsponsen en naspon
sen met lauw water, waarin een weinig ammonia
is gedaan. Tenslotte met koud water, waarin
een weinig mierenzuur is gedaan, nasponsen en
buiten in den wind drogen.
MILITAIRE ZAKEN
VRAAG: Ouders, Duitschers. wonende in Ne
derland, niet genaturaliseerd, hebben een zoon.
geboren en wonende in Nederland, ook niet ge
naturaliseerd. Is deze zoon dienstplichtig in Ne
derland?
ANTWOORD: Volgens wederzijdsche verdra
gen is een Duitscher (mits niet genaturaliseerd)
in Nederland niet dienstplichtig, wanneer hij hier
woonachtig is.
RECHTZAKEN
VRAAG: 1. Heeft een inwonende dienstbode in
geval van ziekte recht op betaling van zieken-
huisverpleging en vervoer door haar werkgeef
ster?
2. Zoo ja. gedurende welken tijd?
3. In welke wet zijn daaromtrent regelen vast
gelegd?
ANTWOORD: 1. Ja, mits dit noodzakelijk is.
2. Gedurende 6 weken.
3. In het Burgerlijk Wetboek in art. 1638 ij.
VRAAG: Wanneer een steuntrekkenden werk
looze een erfenis van 400 a 500 te beurt valt,
mag hij dan 200 voor zichzelf houden, vervol
gens van de rest zijn schulden en belasting be
talen en nog kleeding, meubelen enz. voor zich
zelf en zijn gezin koopen en mag zijn vrouw al
haar slechte tanden en kiezen laten trekken?
ANTWOORD: Hij is verplicht daarvan kennis
te geven aan Maatschappelijk Hulpbetoon. Als
regel zal hij dan een bedragje mogen houden,
doch de rest zal moeten dienen ter dekking van
hetgeen men u reeds voorgeschoten heeft.
DIVERSEN
VRAAG: Ik wil met de Paaschdagen per mo
torrijwiel naar Duitschland, bezit een paspoort
en een geldig rijbewijs. Welke papieren heb ik
noodig en wat zijn de kosten daarvan ongeveer?
Tot wien moet ik mij daarvoor wenden?
ANTWOORD: U hebt ook nog een internatio
naal rijbewijs noodig. Bent u lid van de Kon.
Ned. Automobiel Club of van den A. N. W. B.
Toeristenbond voor Nederland, dan krijgt u de
noodige documenten voor zeer weinig kosten van
die lichamen, die alleen zijn gemachtigd ze te ver
strekken. Bent u geen lid dan zijn de kosten
minstens 2.50.
VRAAG: W.aar moet ik mij vervoegen om lid
te worden van de jeugdherberg? Wat zijn de
kosten?
ANTWOORD: Wendt u tot de Nederlandsche
Jeugdherberg Centrale, Plantage Franschelaan
14, Amsterdam (C.).
VRAAG: Wat is het smelpunt van ijzer en
koper?
ANTWOORD: Van ijzer: pl.m. 1600 graden
Celsius. Van koper 1082.6 graden Celsius.
VRAAG: 1. Hoeveel K.M. is het van Haarlem
over Amsterdam, de Wieringermeer, door en dan
over den afsluitdijk naar Friesland, om over
Giethoorn en Amsterdam naar Haarlem terug te
keeren?
2. Wat is de mooiste weg van Haarlem naar
Antwerpen? Hoeveel K.M.?
3. Wat is de kortste weg van Haarlem naar
Antwerpen? Hoeveel K.M.? Hoeveel kosten zijn
er aan verbonden (per auto) voor tollen en pon
ten, wat is er noodig om met een auto in België
te komen en hoeveel kosten zijn daaraan ver
bonden?
ANTWOORD: 1. Ongeveer 390 K.M.
2. Haarlem. Leiden. Rotterdam. Dordrecht, Wil
lemsdorp. Moerdijk, Zevenbergen. Oudenbosch.
Roozendaal. Bergen op Zoom. Hoogerheide. Putte.
C'apellen. Eeckeren, Antwerpen. Ongeveer 160
K.M. (Mooiste en kortste weg).
3. U hebt een triptiek noodig en een bewijs van
Nederlanderschap en een Nederl. rij- en num-
merbewijs. Triptiek voor 1 jaar 4, voor 1 maand
en voor 1 reis 1.50 (voor leden A.N.W.B.) voor
niet-leden 3.Kosten pont Dordrecht: auto
met bestuurder 50 cent. Meer personen 4 cent p.
persoon. Moerdijk: auto met bestuurder 1. (bo
ven 6 zitplaatsen 2). Meer personen: 10 cent
extra.
(v.d.) 's ochtends uiteen, waarom hij tegen de
Defensie-begrooting en tegen het weerfonds
zou stemmen. Vooraf merkte hij op, hoe wel
blijkt, dat de internationale bewapeningswed
loop niet bepaald het veiligheidsgevoel ver
groot: zie b.v. den angst van sterk gewapende
landen als Frankrijk en Engeland. De groote
grief door dezen afgevaardigde tegen ons mi
litair beleid gekoesterd is, dat de Regeering
zich daarbij aan een onhoudbaar dualisme te
buiten gaat door eenerzijds de weermacht te
beschouwen als instrument om het ons moge
lijk te maken een isolementspositie in te ne
men. ons neutraal te houden, en anderzijds te
betoogen, dat versterking van de weermacht
noodig is met het oog op Nederland's taak om
aan collectief optreden in „Volkenbondsdienst"
deel te nemen. Dit laatste alleen is z.i. nog
ter zake. Wij moeten ons niet meer instellen
op een nationaal compleet afgeronde weer
macht, wat trouwens ook al uit financieele
overwegingen onmogelijk ware en tot algeheele
uitputting van ons volk zou leiden. Aan een
collectieve actie moet Nederland echter wel
deelnemen en zoo komt het er op aan te be
seffen. dat men de landsverdediging in een
grooter en breeder formaat dan dat van het
eigen territoir moet zien. Fout nu van het nog
steeds door de Regeering voorgestane stelsel
is, dat het op twee onvereenigbare gedachten
hinkt en het gebaseerd is op een dualisme, dat
doodelijke gevaren in zich herbergt. Waar nog
bij komt, dat voor het geld hetwelk aan de
verbetering onzer defensie besteed wordt op
die manier heelemaai niets deugdelijks te krij
gen is.
Nadat Mevr. Pothuis-Smit (s.d.), die gaarne
zou willen weten welke resultaten ten onzent
het onderzoek i.z. de invloeden der particu
liere wapenindustrie heeft opgeleverd, ver
klaard had, dat haar fractie „tegen" zou stem
men. aangezien op alles bezuinigd wordt, en
nu bij Defensie juist het omgekeerde gebeurt,
betoogde de heer v. Citters (a.r.), dat. men
juist alles voor de weermacht moet overheb
ben. Vervolgens hield ook Mr. Jansen (R.K.)
een krachtig defensie-betoog, speciaal nog
met het oog op de verdediging van het Zuiden,
waarna de heer d'Ansembourg (nat. soc.)
eenige opmerkingen wijdde aan de plicht het
vaderland te verdedigen. Meer dan een plicht
acht spr. het, een recht van de burgers om
wapenen te dragen. Het begrip leger is z.i.
helaas veel te systematisch verguisd geworden,
al is er thans 'n kentering ten goede ingetre
den, dank zij de N.S.B.
De oefentijd is te kort. wat nog kort ge
leden opnieuw duidelijk aan 't licht trad
toen de Minister terecht de eerst geoefen-
den niet naar huis
liet gaan in verband
met de internationale
spanning. De N.S.B.
wil een vredesleger
van pl.m. 60.000 man
en in een oorlog on
geveer een millioen.
Vijftien maanden
diensttijd kon dezen
afgevaardigde pas
eenigermate bevredi
ging schenken. Des
noods moet dit alles
(uitrusting inbegre-
Pothuis-Smit. pen) betaald worden
ten koste van de uitgaven van andere depar
tementen. Beste bestrijders van den oorlog
zijn de oud-strijders zooals de Min is ter-Pre
sident èn ik, aldus deze oud-Pruisische offi
cier, die zich verder beklaagde over 't op
treden tegen N.S.B.'ers, die men niet als re
serve-officier wenscht te handhaven.
De nat.-soc. fractie, die geen militaire ge
varen in 't Oosten ziet. zal voor deze begroo
ting stemmen uit liefde voor 's lands onaf
hankelijkheid.
Mr. Werker (v,-d.) meent in tegenstelling
met den vorigen spr. dat de toegenomen be
langstelling voor de weermacht niet zoozeer
een gevolg is van groei van de N.S.B.maar
van de gewijzigde internationale verhoudin
gen. Evenmin kan deze v.-d. afgevaardigde
de leuze aanhangen dat als men den vrede
wil, men den oorlog moet voorbereiden: al
dus handelend vervalt men juist alom in
hoogst gevaarlijke over-bewapening.
Eens hopen de v.-d.'ers dat nationale ont
wapening mogelijk zal zijn, maar thans be
seffen zij, dat zulks niet terstond te verwe
zenlijken is en wij voor alles het onze voor
de collectieve veiligheid hebben bij te dra
gen. Spr. die geloof blijft hebben in de toe
komst van den Volkenbond komt tenslotte
tot de conclusie, dat de realiteit van nu het
noodzakelijk maakt zoowel de defensie-be
grooting als het weerfonds aan te nemen. In
tegenstelling met z'n fractiegenoot v. Emb
den meent spr. dat wij thans niet kunnen
volstaan met een grenswacht. Daarom acht
hij het z'n plicht zijn stem aan de door de
Regeering gedane voorstellen te geven. Met
den financieelen opzet van het weerfonds
kan hij zich vereenigen.
Mr Briët (a.-r.) merkt op, dat door
Duitschland's houding Locarno geen waar
de meer heeft. Nederland is op zichzelf aan
gewezen, op eigen kracht. Onze positie is
gevaarlijker dan ooit en daarom is versterking
der weermacht te noodzakelijker. Gelukkig is
ons volk niet ten offer gevallen aan het ma-
terieele Marxisme. Na vervolgens de sociaal
democraten hard te hebben gevallen over
hun houding i.z. defensie, gaat spr. in zijn
beschouwingen over eventueele samenwer
king tusschen Rood en Rome zoover, dat Mr.
v. Lanschot (R.-K.) hem interrumpeerend
vraagt of we hier soms met algemeene be
schouwingen bezig zijn. Mr. Briët eindigt met
een uiteenzetting over de wijze waarop in
Duitschland het nat.-socialisme zoowel Cen
trum als sociaal-democratie heeft wegge
vaagd.
De s.-d. de Zeeuw geeft te kennen, dat de
heer Briët in 't slot zijner rede ver afdwaal
de van het ter tafel liggende onderwerp, het
geen een protest uitlokt van den voorzitter,
die hierin ontoelaatbare critlek op z'n lei
ding ziet. Na deze schermutseling, consta
teerde spr., dat als Mr. Briët den socialisten
gebrek aan vaderlandsliefde in de schoenen
wreef in verband met hun standpunt om
trent nationale ontwapening, het in 1933 ge
vormde Kabinet-CoHjn toch ook twee vrijzin
nig-democraten, or.twapenaars, in z'n mid
den had opgenomen.
Morgen de Minister.
E. v. R.
GROOTE HOUTSTRAAT VEREENIGING
De Groote Houtstraat Vereeniging houdt
Dinsdagavond 31 Maart haar jaarvergadering
in Café-restaurant Brinkmann aan de Groote
Markt. Behalve de gebruikelijke punten staat
o.a. op de agenda: Bespreking over het onder
werp: „Hoe te komen tot een"jaarlijksche pro
paganda-week in de Groote Houtstraat?"
