Salarissen rechterlijke macht.
D'T= INDE PIJP
H
De Avonturen
van Dr. Mol.
Spaansche miniaturen.
MAAR..,
OE IK GROEIDE
DONDERDAG 2 APRIL 1936
HAARDE IDS D'A'GBE'A D'
3
Door KO DONCKER.
De dokter werd zoo bleek als een doek.
De menigte kwam nu bij den hoek
En zag van tusschen de hooge boomen
Reusachtige kikkers te voorschijn komen,
Ze sprongen over eikander heen;
Verschrikt stoof al het volk uitéén,
En was met angst en ontzetting vervuld.
Dokter voelde zich de schuld
Meedoogenloos aan 't harte knagen,
Begon te jamm'ren en te klagen:
„O, ik ellend'ling, 't is al mijn schuld,
Ik heb naar raad niet willen hooren,
Die kreeft 'r voorspelling is thans vervuld,
'k Ben gekreukeld, 'k ben verloren."
Ieder drong nieuwsgierig naar voren
En keek den dokter verwonderd aan.
„Maar dokter wat heb je dan gedaan?"
Dokter verhaalde het heele geval
Van de kreeft en Ezechiël, al.
„Hoesgosmogelijk," riep men uit,
„Gewoon ingespoten? Met een spuit?"
„Ja", zei dokter, onder de huid."
,.En toen zijn ze zeker gaan groeien?
Hoor me. waarachtig die rakkers eens loeien,
't Lijke wel hongerige leeuwen.
Hoort ze brullen, hoort ze schreeuwen!!
Nee maar, 't is je toch wat te zeggen?"
Men begint nu t' overleggen,
Hoe men dit kritiek geval
't Radikaaist behandelen zal.
Eén stelt voor, ze dood te schieten;
Maar Burgemeester van der Zwieten
Noodigt de dorpers allemaal
Mee naar 't raadhuis van Bloemendaal,
Om daar de zaak eens flink te bespreken,
„Want eig'lijk en op de keper bekeken
Is dit een zaak van groot gewicht,"
Zegt Zwieten met een geleerd gezicht,
Terwijl i zijn hand door zijn bakkebaard
streek
En tartend over zijn bril heen keek.
Op 't raadhuis zijn ze aangekomen
En allen hebben plaats genomen.
Burgemeester nam het woord
En hield en rede zoo 't behoort.
Toen i gedaan had tiegon men te klappen
En deuken in den vloer te trappen.
..Ik ben de eggenoot van Tijs Meije!"
Roept eensklaps een juffer met dikke dijen,
'k Eisch schaievergoeiing van Meester Mol."
„Mensch ga zitten ben je dol?"
Schreeuwt Burgemeester van der Zwieten,
,.Da's geen manier om op te schieten,
Orde! zeg ik. orde! orde!
't Zou waarachtig wat moois hier worden,
We moeten te werk gaan met beleid
En onzen precieuzen tijd
Niet noodeloos over de balk gooien.
Wat zegt u Mijnheer van Rooijen?"
Dokter Mol, de held van den dag,
Gaf het eerst een lang verslag.
Men volgde Mol met open mond,
Omdat men 't alles zoo wonderlijk vond.
Toen Mol had gesproken, toen Mol had
gedaan,
Toen is men aan 't babbelen gegaan;
Men ging aan 't wikken en aan 't wegen,
Men keef en haspelde terdege,
Maar Dokter Mol die heeft gezwegen;
Als oorzaak der ramp was hij erg verlegen.
Men kon tot geen resultaten komen,
Toen hebben ze Mol onderhanden genomen,
Begonnen den dokter te verwijten.
Mol zat op zijn nagels te bijten,
Mol die zat te knarsetanden,
Greep zijn hoofd met beide handen,
Zijn bol verbijsterd en verduisterd.
„Had ik maar naar raad geluisterd.
Goeie genade wat moet ik beginnen?"
Daar stuift de koddebeier binnen,
Koddebeier van der Spijk,
Geheel overstuur, en zoo wit als een lijk;
„Mensehen help me ik bezwijk".
Hij stond te rillen en te beven:
Men heeft hem Hoffman druppels gegeven.
Van der Spijk die kwam weer bij.
Hij was zoo geschrokken, beweerde hij
Want: „Daar is zoo'n leelik beest,
Bij me op veziete geweest.
't Is me schutting overgestapt,
't Het me schuur in mekaar getrapt,
Is na me huissie toegekomme,
Boven op het dak geklomme.
Me huis dat leit er nou in puin,
Gerinneweerd is me mooie tuin
En me bigge loope los in duin."
Van der Spijk viel machteloos neer.
Verwoed ging men tegen den dokter te keer,
Want Mol die moest het natuurlijk bezuren,
Verdwaasd en versuft zat i vóór zich te
turen.
(Wordt vervolgd.)
PROF. J. G. VAN EERDE OVERLEDEN.
AMSTERDAM. 1 April (A. N. P.) In den
ouderdom van 65 jaar is te dezer stede over
leden prof. J. G. van Eerde, buitengewoon
hoogleeraar aan de Gemeente Universiteit in
de koloniale volkenkunde en in de koloniale
landbeschrijving en bijzonder hoogleeraar
vanwege het Koloniaal Instituut.
Vestiging eener katoenindustrie
in Ned.-lndië.
Proefweverij zal worden opgericht.
Aanvankelijke plannen hebben
vertraging gehad.
De oprichting van een proefweverij in Ned.
Indië op basis van het z.g.n. Centrale Plan
is thans in een vergevorderd stadium.
Dit Centrale Plan dateert reeds van 1932,
toen men reeds eenigen tijd bezig was ge
weest met onderzoekingen naar de mogelijk
heid van stichting eener textielindustrie in
Ned. Indië. In verband hiermede werd opge
richt de „Combinatie van Nederlandsche tex
tielfabrieken tot eventueele vestiging van ka-
toenfabrieken in Ned. Indië". Deze combinatie
ging voor eigen rekening een vestigingsonder-
zoek instellen, waarvoor de z.g. commissie-
Menko naar Indië werd uitgezonden, welke tot
de conclusie kwam, dat, wilde men geen noo-
delooze risico's loopen en aan de andere zijde
bij slagen het tempo der industrieele ontwik
keling niet noodeloos vertragen, de vestiging
in drie tempo's moest geschieden, waarvan een
betrekkelijk klein proefbedrijf de eerste was,
Sindsdien zijn nog meerdere gegevens verza
meld door bemiddeling van het departement
van Economische Zaken te Batavia.
In Augustus 1935 is daarop een breede com
binatie uit de Nederlandsche industrie, de In
dische importhuizen, de drie groote Indische
banken en de scheepvaartondernemingen tot
stand gekomen, welke het kapitaal benoodigd
voor het proefbedrijf, f 1.450.000, volteekende.
Het eerste werk hierop is geweest het zoeken
van een terrein voor de industrie. Met het
eerstgekozen tererin heeft men onverwachten
tegenspoed gehad doordat bij onderzoek de
slechte hygiënische toestanden een vestiging
onmogelijk bleken te maken.
De Java Textiel Maatschappij.
Zoodra men met goede redenen kon ver
wachten elders wél te slagen, is een vergade
ring belegd van alle deelnemers in de com
binatie. In deze vergadering, welke plaats
vond op 24 Maart 1936 te Enschede, heeft de
Textielcommissie verslag uitgebracht omtrent
de werkzaamheden en de noodige machtigin
gen verkregen om verder te gaan.
Deze machtigingen betroffen o.a. grondaan.
koopen en aanstelling van personeel. Verder
werden de statuten in kort concept door de
vergadering vastgesteld. Besloten werd de op
richting der N.V. Java Textiel Maatschappij,
welke de proefweverij zal exploiteeren, zoo
spoedig mogelijk te doen plaats vinden. De op
richting zal waarschijnlijk met volmachten
geschieden.
Het ligt nu in de bedoeling om de oprich
ting der proefweverij met spoed ter hand te
nemen. Wat de bouw en de inrichting van het
bedrijf betreft, op een desbetreffende vraag
werd ons medegedeeld, dat men hierbij, zooveel
als mogelijk is, gebruik wil maken van Indi
sche materialen en de diensten van het Indi
sche bedrijfsleven.
Als technisch leider van het bedrijf zal ook
iemand optreden met jarenlange ervaring om
trent textielbedrijven in Nederlandsch Indië.
Basis nog verbreed.
In de periode verloopen tusschen het tot
standkomen der combinatie en het verkrijgen
van een terrein is de reeds breede basis der
N.V. nog uitgebreid, door de deelname van nog
eenige importhuizen. Het aantal deelnemers
bedraagt thans 46.
Conflict tusschen Zieken
fondsen en artsen.
Woensdag is te Enschedé een conflict uit
gebroken tusschen drie der plaatselijke zie
kenfondsen en de afdeeling der Maatschappij
tot bevordering der Geneeskunst.
Het Groote Ziekenfonds voor Enschedé en
Lonneker, waarvan de meeste, textielarbeiders
lid zijn, is ook bij dit conflict betrokken.
De betrokken fondsen weigeren het contract
te teekenen inzake de honoraria der dokt-oren.
welke zij verlaagd wenschen te zien.
De medici hebben thans besloten, de leden
der betrokken ziekenfondsen als particuliere
patiënten te beschouwen. De huisartsen vor
derden Woensdagmorgen een honorarium van
75 cent per consult van de Fonds-leden. In de
meeste gevallen hebben de patiënten een
schuldbekentenis geteekend.
Hoe dit conflict zich verder zal ontwikkelen
is op het oogenblik moeilijk te overzien.
Vrouw in keldergang over
vallen.
Van taschje met geld beroofd.
Slachtoffer door slagen op het hoofd
mishandeld.
Een 62-jarige bewoonster van de Geuzen-
kade te Amsterdam is Woensdag, toen zij bij
den verhuurder van haar woning, welke deel
uitmaakt van een complex nieuwe woningen
aan deze kade, de huur wilde betalen en zich
daartoe naar het kantoortje wilde begeven,
dat via een gemeenschappelijke rijwielstalling,
welke uitkomt op een keldergang en zoo naar
de plaats leidt, waar dit kantoortje gelegen is.
in de gang aangevallen door een man. die
haar tegen den grond sloeg en, na haar een
paar slagen op het hoofd te hebben toege
bracht, zijn slachtoffer een taschje ontrukte
met een bedrag van ongeveer f 40. De man
nam onmiddellijk de vlucht en is tot nu toe
niet aangehouden. De vrouw, die van de door
stane emotie zeer onder den indruk was. heeft
echter van den dader een vrij nauwkeurig
signalement kunnen opgeven.
Collectief contract typografie
aanvaard.
Het referendum van den Alg Nederl. Typo
grafenbond heeft een meerderheid van onge
veer 2/3 der uitgebrachte stemmen vóór de
nieuwe collectieve arbeidsovereenkomst in de
typografie opgeleverd. Ook het collectief con
tract voor het boekbindersbedrijf is, zij 't
met iets geringer meerderheid, aanvaard en
derhalve van kracht geworden. De overige
vakbonden hebben de contracten ook reeds
aangenomen.
TOESTAND VAN DOELMAN CHRITIAENS
ZEER GUNSTIG.
Weldra ter verdere verpleging
naar België.
De toestand van den Belgischen doelver-
dediger Christiaens. die Zondag tijdens den
voetbalwedstrijd NederlandBelgië bij een
valpartij een hersenschudding opliep, blijft
zich naar ons bij informatie aan het Wil-
helmina Gasthuis werd medegedeeld in
gunstigen zin ontwikkelen, zoodat de kans
groot is dat weldra aan zijn verlangen, om
verder in zijn eigen land te worden verpleegd,
gevolg zal kunnen worden gegeven. ,(A.N,P.)
Haringreeders willen aan
Rusland leveren.
In de Dinsdagavond gehouden vergadering
der Reedersvereeniging voor de Nederland
sche Haringvisscherij in het Kon. Instituut
van Ingenieurs te 's Gravenhage zijn voor-
loopige besprekingen gevoerd over den ver
koop van haring naar Rusland voor de vangst
1936. Alle aanwezigen waren daar in principe
voor. Nagenoeg alle reederijen uit de ver
schillende visscherij plaatsen waren vertegen
woordigd.
I
Een halve eeuw geleden
Uit Haarlem's Dagblad van 1886.
2 April:
Pasteur had zich dezer dagen voor het
gerechtshof te Parijs wegens kwak
zalverij te verantwoorden. Hij is name
lijk niet als geneesheer gepromoveerd
en heeft dus enkel het recht om dieren
te behandelen en te opereeren, maar-
geen menschen. Het waren eenige docto
ren, die hem deze kool stoofden. Pas
teur bewees echter, dat hij geen enkel
patiënt direct behandeld had, maar bij
de inentingen slechts als adsistent werk
zaam was. Hij werd dan ook vrijgespro
ken.
Om aan de eigenaardige positie een
einde te maken, werd in de medische
faculteit van de Universiteit te Parijs
het voorstel gedaan om den grooten
geleerde het doctorsdiploma honoris
causa te verleenen. Op die wijze kan
Pasteur spoedig van adsistent professor-
worden.
Spaansch Dorpsleven.
(Van een bijzondere correspondente.)
ALICANTE, Maart.
Wat een aardig type is een Spaansche
dorpsburgemeester! Misschien stelt men zich
een eenigermate deftigen, ouden heer met
gouden bril in steedsche kleeding voor: neen.
't is heel anders. Neem uit een troep echt Va-
lenciaansche boeren met zwarte buizen, flu-
weelen broeken, touwpantoffels en ongesoig
neerd haar, den allerboerschten, maar tegelijk
den rondsten, openhartigsten man en gij
hebt den burgervader. Hij is wat stug en lang
zaam, maar niet, dom, dikwijls zwijgzaam,
maar geen slecht spreker, ietwat onhandig,
maar geen slecht koopman; en als 't u gelukt
zijn vriendschap te verwerven, zijt ook gij
een gezien dorpsbewoner, zoo groot is zijn
invloed. Is er een of ander feest, en dat ge
beurt nog al eens. want een Spanjaard houdt
van feestvieren, dan zult gij hem er altijd bij
vinden; maar hij valt niet op, dat wil hij ook
niet, zijn wensch is alleen zich, omgeven van
zijns gelijken, onder de vroolijke dorpsgenoo-
ten te vertoonen, om aan hun vreugd deel te
nemen, zooals hij 't ook aan hun leed doet.
Zeker wordt hij gerespecteerd, maar niemand
vreest hem en ook de kinderen noemen hem,
als ieder ander, bij zijn voornaam. Is er echter
een feest van meer beteekenis en komen er
bijv. autoriteiten uit naburige steden, dan
voelt hij zich dadelijk minder op zijn gemak
en houdt zich terug. En dit niet alleen, omdat
hij weinig beschaafd is en nauwelijks lezen
en schrijven kan, maar ook uit aangeboren
bescheidenheid. Juist op zulke dagen zal men
den burgervader allicht bijzonder boers en
ongeschoren zien rondloopen. alsof hij den
stand tusschen dorp en stad duidelijk teeke
nen wilde, zooals trouwens een Spanjaard in
het algemeen niet meer schijnen wil dan hij
is. Niets onvriendelijks bedoelt hij daarom
met zijn houding, verre vandat, alle achting
heeft hij voor den voornamen stedeling, maar
zijn terughoudendheid, ingegeven door ach
ting voor zichzelf en zijn boerenstand, schijnt
te zeggen: „ik kan en wil u niet nastreven".
Toch. als hij naast een voornamen stedelijken
.Alcalde" staat, is hij evenzeer de burgervader
van het kleine dorpje X als gene, 't is van
Madrid of Valencia.
Dat zijn huis, juist als ieder ander huis in
het dorp. voor elkeen open staat, spreek!;
wel vanzelf gastvrijheid is wel heel in het
bijzonder een Spaansche deugd en men
begrijpt ook, dat dit tot heel typische scène
t-jes leiden kan. Zoo was schrijver dezes er
onlangs getuige van, hoe juist de gemeentese
cretaris en een paar andere dorpelingen bij
den burgemeester binnenkwamen, op het
oogenblik dat de eerste tuinboonen van
's burgemeesters land werden opgediend. Als
iets heel gewoons schoven allen om het haast
armzalige tafeltje, waarop de groote schotel
van dit echt Spaansche gerecht dampend
stond, en hielpen om in een minimum van
tijd het maal. dat verder alleen uit brood en
wijn bestond, met groote vlijt te verorberen.
Ongedwongen en zeer opgeruimd ging 't er
toe. terwijl de kruik met den kostelijken
Spaanschen wijn rondging en met even weinig
omslag, als ze, ongenood, waren binnengeko
men. verdwenen ook weer de gasten na een
korte spanne tijds. Misschien waren er den
volgenden dag weer andere tafelgenooten,
waarom eigenlijk ook niet alle dagen?
Wordt men hier niet steeds aan tafel genoo-
digd. als men ergens komt, waar gegeten
wordt, ja zelfs biedt niet de eenvoudigste man
ook op straat, u zijn brood aan, als ge hem
treft aan zijn sober maal? Waarlijk, als te
vredenheid het hoogste geluk ter wereld is,
tevredenheid en eenvoud, dan zijn deze men
schen. die wel heel weinig eischen aan het
leven stellen, gelukkig te noemen. Met meer
smaak dan de verwende stedeling den fijn
sten schotel genieten kan. genieten deze een
voudige dorpelingen de producten van eigen
land. C. B.
Kon. Paketvaart laat nieuw
schip bouwen.
Aan de N.V. Internationale Scheepsbouw
Mij. De Maas te Slikkerveer is door de N.V.
Kon. Paketvaart Mij. opdracht gegeven een
motorschip te bouwen, dat speciaal bestemd
zal zijn voor het vervoer van verpakte benzine
in Ned. Indië Het moet in December van dit
jaar worden opgeleverd. De bruto inhoud is
975 register tonnen.
TWEEDE KAMER
Korting niet met terugwerkende kracht.
Samenvoeging Beverwijk
Wijk a. Z. en D. goedgekeurd.
DEN 'HAAG. Woensdag.
De Regeering. en goed beschouwd in het
bijzonder Minister van Sehaik, kreeg van
daag de kous op den kop. Verloor Alva 364
jaar geleden op 1 April zijn „bril" in den
vorm van het door de Watergeuzen genomen
den Briel, en het tevens voor hem te loor
gaan van aanvaarding door Holland van de
tiende penning, heden zag zich onze lands-
regeering een twintigste penning ontgaan.
Want haar poging om de salarissen der le
den van den Raad van State, de Rekenka
mer en de rechterlijke mcht met terugwer
kende kracht te korten mWukte.
Nu in verband met
het groote bezuini
gingsplan op de bij
het bezoldigingsbe
sluit vastgestelde
ambtenaren-salaris
sen een verlaging
met 5 pet. van toe
passing zou worden,
lag het op zichzelf
voor de hand. dat het
zelfde zou gebeuren
t.a.v. de zooeven ge
noemde groepen van
functionarissen, wier
bezoldiging ingevolge
de Grondwet niet op
een Koninklijk besluit, maar op de wet be
rust. Om der wille van de onafhankelijkheid
dezer hoogwaardigheidsbekleeders t.o.v. de
uitvoerende macht, heeft onze staatsregeling
bepaald, dat hun salarieering door den wet
gever geschiedt.
Zouden zekere departementen in het
Haagje niet noodeloos geslabakt hebben, dan
ware het een heel klein kunstje geweest om
de betreffende wettelijke bepalingen tijdig
dus vóór 1 Januari jl. dusdanig gewij
zigd te krijgen, dat ook voor die ambtenaren
met ingang van dien datum de salarisver
mindering rechtskracht had verkregen.
Het ongeluk wilde echter, dat men in dit
opzicht in verzuim is geweest. Vandaar, dat
de Regeering thans probeerde in de wette
lijke regeling het element der terugwerken
de kracht binnen te smokkelen.
Het ontbrak van
daag dan ook geens
zins aan verzet tegen
het optreden der Re
geering. Dit was te
begrijpelijker, als
men zich eens even
rekenschap geeft van
het feit, dat. in het
algemeen gesproken,
onze rechterlijke
macht toch al zeer
buitengewoon slecht
wordt bezoldigd.
Zoowel Mr. Boon
(lib.) als Mr. Gose-
ling (R.-K.) lieten
niet na. o.m. ook op dezen kant van de zaak
de noodige aandacht te vestigen. Waar te
genover de heer Ter Laan (s.-d.) en in nog
sterkere mate de revol. soc. Sneevliet be
toogden, dat zij van „bevoorrechting" van
de rechterlijke macht (en van hen. wier sa
larissen eveneens bij de wet moeten worden
vastgesteld) niets wilden weten.
De Minister van Justitie wist tegenover de
uitgeoefende kritiek al heel weinig in 't mid
den te brengen. En toen hij het op beleidvolle
wijze door Mr. Goseling (R.K.) verdedigde
amendement ter schrapping van de bepaling
omtrent de terugwerkende kracht probeerde
te bestrijden, leverde hij meteen het bewijs van
de zwakheid van het door de Regeering te
dien opzichte ingenomen standpunt. Met het
resultaat, dat het door Minister v. Sehaik ont
raden amendement bij zitten en opstaan een
overweldigende meerderheid verwierf. Dien
tengevolge zal de schatkist alsnog over
Januari, Februari. Maart de reeds ingehouden
5% moeten uitbetalen, terwijl vermoedelijk ook
April de Staatsraden, rechters enz. nog hun
volle salaris zal doen genieten. Want de kor
ting gaat pas in op 't oogenblik, waarop de
nieuwe regeling in het Staatsblad zal staan
en dat.zal waarschijnlijk niet voor 1 Mei, ja
wellicht pas tegen Juni 't geval zijn. Te be
twijfelen valt immers of de Eerste Kamer nog
vóór 1 Mei haar zegen zal hebben gehecht aan
de wijziging der wetsvoorschriften in kwestie.
De verdere middag leverde der Regeering
louter successen op. Het voorstel i.z. de ver-
eeniging van Beverwijk en Wijk aan Zee en
Duin, een gansche reeks contingenteerings-
voorstellen gingen zonder meer onder den
voorzittershamer door. Dit gebeurde ook met
het ontwerp, dat o.a. de naturalisatie van den
bankier Mannheimer inhield. De aanvanke
lijk in de afdeelingen tot uiting gekomen op
positie was blijkbaar sprakeloos geworden na
de Memorie van Antwoord.
Vóór dien had de Kamer die pas op 5 Mei
weer in 't openbaar zal vergaderen na 'n
korte gedachten wisseling z.h.st. de aanvulling
en wijziging van ons strafwetboek aangeno
men. ter verscherping van de bepalingen ge
richt tegen misdrijven op het gebied van on
tucht enz. t.o.v. minderjarigen. Hierdoor zal
o.m. ook nog grootere waakzaamheid met be
trekking tot prikkellectuur haar intree doen.
Op zichzelf ongetwijfeld ook alweer een nut
tig iets. al kon Ds. v. d. Heide (s.d.) er op wij
zen dat met strafmaatregelen alleen geen
verhooging van het zedelijk bewustzijn te
verkrijgen is en dat een onderwijzer, die zijn
jeugdige leerlingen op Vader Cats of Breero
onthaalt, eventueel kans zal loopen met den
strafrechter in aanraking te komen! Of dit
laatste zoo spoedig het geval zal zijn, is ech
ter hoogst twijfelachtig. Bovendien, beide
dichters zijn inderdaad, met of zonder wetboek
van strafrecht, lang niet voor ieders ooren
geschikt of bestemd! E. v. R.
PUIM fR OT
V Lit GEK
Eclvfe ^-riesche 4-Jeeren-Qaai
-10-15 -20 -<25 c-h per VsonS
(Adv. Ingez. Med.)
VAN NUL
TOT ACTEUR
De schlager.
Mijn eerste ervarlngegn bij den nieuwen
troep waarbij ik een engagement had gekre
gen, waren niet bijzonder aangenaam. De
toon was er heel anders dan ik gewend was.
Het oude gezelschap was een groote familie,
hier heerschten rangen en standen. Vroeger
logeerden we gezamenlijk in een hotel, hier
gold de regel dat de directeur met zijn
vrouw en een enkele andere hoogwaardig
heidsbekleeders afzonderlijk reisden en af
zonderlijk hun tenten opsloegen Er werd
nauwkeurig op gelet hoe je je kleedde, ook
in het dagelijksch leven: je had kans dat je
rokcostuum werd afgekeurd als het één
mode ten achter was: het gold als doodge
woon. wanneer je na een voorstelling ging
soupeeren ik was echt in een deftigen
boel verzeild geraakt.
Het duurde niet lang of ik kon het raadsel
oplossen, hoe deze menschen zoo royaal kon
den doen. In het vorige seizoen hadden zij
een ongelooflijk geluk gehad met hun voor
stellingen: ze hadden maar driemaal een
première gespeeld en alle drie keeren meer
dan honderd voorstellingen gehaald. En het
leek er waarempel op. dat het weer dien kant
op zou gaan.
Een September openden we het seizoen
met een Fransch boulevardstuk, luchtig, een
tikkeltje pikant, af en toe even sentimen
teel, vlot, geestig van dialoog, enfin „eten en
drinken", zooals wij dat noemen. Op de pre
mière een enthousiaste zaal. een pracht van
een pers, de volgende avonden uitverkocht,
aanvragen uit de provincie.
Ik vrees het ergste, zei er een: je zult
zien. dat wordt weer een run naar de hon
derd. Maar als dat zoo is. dan loop ik er uit.
Daar ben ik geen acteur voor geworden.
Verleden jaar was ik vrijwel zenuwziek. Drie
maanden achter elkaar, dag in dag uit,
's Zondags tweemaal, hetzelfde stuk. dezelf
de kop, dezelfde verkleedingen. Voor de zaak
is het natuurlijk schitterend, maar je gaat
er kapot van.
Kom. kom. niet zoo somber. Na tien
keer kan je je heele rol droomen. dan speel,
je haar zonder dat je het merkt. Wil je wel
gelooven. dat je een heelen avond volkomen
automatisch spelen kunt. terwijl je gedach
ten ik weet niet waar zitten?
Goddank ben ik niet zoo'n ijzeren Hein
als jij. Al speel ik een stuk vijftig avonden
achter elkaar, dan beleef ik hem nóg iederen
keer. Herinner je je dat Indische stuk nog, met
die geweldige scène van vier mannen voor de
pauze? Dat is het grootste succes geweest dat
ik de laatste jaren gekend heb. Twee en een
half jaar hebben we dat gespeeld. En eiken
keer weer hapten we naar adem als het doek
zakte. Den eersten tijd hadden we de heele
pauze noodig om weer op ons verhaal te ko
men. Speel jij zoo'n bedrijf maar eens auto
matisch. Dan zal je eens zien hoe gauw je
het in den grond speelt.
En ons boulevardstuk wérd een schlager. Er
hoefde voorloopig niet gerepeteerd te worden.
Twee maanden hielden we het zeker uit.
In den beginne vond ik het heerlijk. Ein
delijk kreeg je de gelegenheid aan je rol te
gaan werken tijdens de voorstelling; je was
zoo zeker van jezelf dat je den moed kreeg
een bepaald succesje te gaan uitbuiten. Een
nieuw geluid beviel je beter dan het vroegere.
Je legde den toon eens anders, je probeerde de
expressie van je kop duidelijker te doen uit
komen. Maar dan volgt onherroepelijk de
eactie. Op een gegeven moment merk je dat
je staat te suffen op het tooneel, dat je ge
dachten afgedwaald zijn. Met een schok kom
je tot jezelf: dat mag niet gebeuren. Als je
daarmee begint, loopt het onherroepelijk mis.
De heele voorstelling wordt matter. Dadelijk
reageert de zaal minder enthousiast. Het
wordt vaak gezegd, dat het publiek dom is en
zich alles in de maag laat duwen, maar dat
is volkomen onwaar. Intuïtief voelt de menig
te dat er een loome sfeer over een voorstelling
hangt. Ze kan zich wellicht niet. duidelijk ma
ken, wat het is. maar dat er iets ontbreekt is
voldoende om het gebodene zonder eenige ver
voering te aanvaarden.
Na een poosje kom je die inzinking wel weer
te boven. En vaak is een stuk na zoo'n periode
nog sterker geworden dan ooit tevoren. Dat is
het eigenaardige in ons vak: je hebt met men-
schenmateriaal te maken, dat emotioneel en
wisselvallig is. Van die menschen. van hun
stemming, hangt alles af. Een wanklank ver
stoort het geheel. Dat maakt, onze kunst zoo
moeilijk en zoo boeiend.
PERSONALIA.
Bij K.B. is met ingang van 1 April 1936,
bij het toezicht op de Sporowegen ter stand
plaats Haarlem benoemd tot hoofdcommies
J. Grimm, thans opzichter coor de Spoor
wegen.
