Het orgel in de St. Bavo.
Coupons
F.UIisbrun
Lkmmma
3
Het Plan-Meispel 1936.
ZATERDAG 2 MEI 1936
HAARDE M'S DAGBLAD
200 jaar geleden was Christiaen Muller
het aan het bouwen.
Crootsche plannen voor een
herdenking.
In het begin van het jaar 1735 werd door de
Burgemeesteren en de Vroetschappen der stad
besloten eennieuw orgel in de St. Bavo te
laten bouwen. Voor den bouw daarvan werd
een fonds gevormd, waarin f 20.000 gestort
werd door de Casze van de Heren van de
Krijgsraedt en f 30.000 door de Regenten van
hetProveniershuis als tegenprestatie voor
hetgeen zij bij de oprichting van het Huis van
de stad genoten hadden.
zal plaats hebben in 1938, want dan is
het 200 jaar geleden, dat het orgel in
gebruik genomen werd.
Omdat zulke vieringen langen tijd van voor
bereiding eischen is het zoo vervolgde de
heer Robert uitstekend daarop nu reeds de
aandacht te vestigen. Wat de plannen aan
gaat, zou de herdenking tweeledig kunnen
zijn.
De uitwendige toestand van het
orgel laat' te wenschen over. Er zou
getracht kunnen worden, ter gele
genheid van het 200-jarig bestaan,
een inzameling te houden om aan
de gemeente een bedrag aan te bie
den dat bestemd is voor de restau
ratie.
In 1905 heeft de laatste groote restauratie
van het orgel plaats gehad. Toen is evenwel
slechts een deel van de pijpen aan het front
voldoende onder handen genomen. Nu zou
dit werk voltooid moeten worden. Maar al
leen daarmee zou reeds een uitgaaf van
f 2500 gemoeid zijn. Er zijn bovendien ook
nog eenige inwendige restauraties noodig,
zoodat de gemeente voor een vrij groote uit
gave zou komen te staan. Als de burgerij
de inzameling zou niet tot Haarlem beperkt
behoeven te blijven, want het orgel, dat een
der mooiste, misschien zelfs het mooiste is
der kerkorgels uit de 18e eeuw, is een Neder-
landsch bezit! een gedeelte van het ver
eischte geld bijeen zou brengen, zal de ge
meente wellicht het ontbrekende voor haar
rekening willen nemen, daar het orgel toch
haar eigendom is.
Bovendien zou in het jaar van het
jubileum een reeks orgelconcerten
georganiseerd kunnen worden waar
voor bekende organisten uit het bui
tenland zouden uitgenoodigd kunnen
- worden.
Als voor die concerten dan een geringe toe
gangsprijs gevraagd zou worden, zou het mo
gelijk zijn als de kerk vol belangstellenden
loopt, baten te verzamelen ter versterking van
het restauratiefonds.
TELEF. 11972
TELEF. 12953
Het stadsbestuur gaf opdracht aan den
„stads-onderfabryk" (een technisch ambte
naar, nu zou men zeggen een hoofdambtenaar
van Openbare Werken) om te beraadslagen
met Christiaen Muller, meester-orgelmaker en
Jan van Dogteren meester-beeldhouwer, bei
den te Amsterdam, om „met dezelve te for
meren een behoorlijk Bestek met Cieringe van
de kosten en alles hetgeen tot het nieuwe Or
gel, Beeltwerk en alle andere materialen van
noden zal zijn."
Er werd beslist dat het orgel zou komen in
den westergevel, waar toen een groot geschil
derd glasraam stond van Georgius van Eg-
mond, Bisschop van Utrecht. Het uitnemen
van dit glasraam en van nog twee kleine ven
sters werd aanbesteed voor f 245. Meteen werd
toen begonnen met het maken van de fundee
ring en de opgaande muurwerken voor het
orgel.
Er werd in dien tijd spoed betracht, ruim
een maand na het raadsbesluit voor den bouw
werd" reeds aan Christiaen Muller opdracht
gegeven het orgel te maken voor 20.000 Caroli
guldens. Te voren was al beslist, dat het orgel
zou 'bestaan uit drie manuaal klavieren en een
vrij pedaalklavier, tezamen 60 registers. In
het orgel mocht een gedeelte van het mate
riaal van het oude orgel verwerkt worden.
Onmiddellijk werd met de voorbereiding
van den bouw begonnen, maar met de eigen
lijke -uitvoering moest toch gewacht worden
tot het voorjaar van 1736. Het is dus in dezen
tijd juist 200 jaar geleden dat het orgel werd
gebouwd.
Met de voorbereiding en den bouw was on
geveer 3 jaar gemoeid. T-oen het in 1738 klaar
was, is het werk van Muller „geëxamineerd"
door eenige deskundigen door het Stadsbestuur
daartoe aangewezen. Dit waren G. F. Witvogel,
organist der nieuwe Luthersche kerk te Am
sterdam, G. Harringa, organist te Alkmaar.
Veltkamps, organist der Groote Kerk te
's-Gravenhage en IT. Radeker, organist te
Haarlem. Zij rapporteerden dat het orgel aan
alle eischen voldeed, zij hadden het „met
uyterste verwonderinge en admiratie gesien
en gehoord" en gaven de „verseekeringe dat zij
geen lof meer van het werk gegeven hebben,
dan den maaker en zijn gemaakte toekomt."
Muller had het in hem gestelde vertrouwen
dus niet beschaamd.
Het orgel had 60 stemmen, waaronder 15
tongwerken, terwijl het getal pijpen 4088 be
droeg.
Tegelijk met de opdracht aa.n den orgel
maker Muller werd het „beeltwerk" gegund
aan Jan van Logteren, beeldhouwer en steen -
kooper te Amsterdam voor 2800 Car. guldens.
De levering van de vier pilaren voor het bal
kon van het orgel werd gegund voor 1150 Car.
guldens.
Beneden het orgel staat een wit-marme-
ren beeldengroep, voorstellende de Gods
vrucht-, de Dicht- en de Toonkunst, aan wier
voeten een hoorn des overvloeds zijn rijken
inhoud van vruchten en bloemen uitstort. De
Eeuwigheid vliegt boven deze drie beelden, een
kleed uitgestrekt houdend.
Eest heeft op die plaats een ornament, den
Tijd voorstellend gestaan, maar dit voldeed
niet, zoodat nog in 1736 besloten werd dit te
vervangen. Dit is het werk van den Haagschen
beeldhouwer Xavery, die er 6500 gulden voor
bedong.
Het stadsbestuur was ook met de resultaten
van zijn arbeid zeer ingenomen.
Het orgel werd 14 September 1738 in gebruik
genomen door Hendrik Radeker, organist.
Reeds dadelijk werd het orgel geroemd voor
zijn mooien klank. Een geschiedschrijver uit de
19e eeuw zegt:
„Geen wonder dat het orgel een algemeene
vermaardheid verlangde en de aandacht ook
trok van buitenlandsche kunstenaars zooals
o.a. van Handel, Burton, Mendelssohn, de Abt
Vögler en anderen, die het bespeeld hebben
en daarover het meest gunstige oordeel uitge
sproken hebben."
De stadsorganist de heer George Robert
vertelde ons, dat ook hij reeds aandacht gewijd
had aan het jubileum van het orgel.
De viering van het 200-jarig bestaan
GARAGE „BLUE STAR"
Gebr. van Gilse, Wagenweg 132
Official Peugeot Dealers
Luxe verhuur met en zonder chauffeur
(Adv. Ingez. Med.)
Vergadering Libertair-
Socialistisch 1 Mei-Comité.
Het Libertair Socialistisch 1 Mei-comité, dat
Vrijdagavond in „Caecilia" een openbare ver
gadering had belegd, is gevormd door de Syn
dicalistische Vrouwenbeweging, het Syndica
listisch Arbeidssecretariaat, de Vrije Socialis
tische Vereeniging en de Vereeniging „Nieuwe
Cultuur". Voor den aanvang van de vergade
ring waar ongeveer 80 personen aanwezig wa
ren, werd druk gecolporteerd met weekbladen
als „De Vrije Socialist" en „De Wapens Neer".
Na een openingswoord van den voorzitter was
het woord aan den heer B. Lansink Sr. Spreker
wees op het groote verschil tusschen de om
standigheden, waaronder de eerste 1 Mei-daj
werd gevierd, en die welke nu deze viering
kenmerken.
Waarom koos men destijds den eersten Mei?
Omdat in de maand Mei veel is waar te ne
men wat op de elementen van het socialisme
lijkt. Het is niet waar dat het socialisme on
natuurlijk is. Integendeel, het socialisme is
ook te vinden in de flora. Het kapitalisme
daarentegen is onnatuurlijk.
De kapitalisten weten wel dat zij den arbei
ders onrecht aandoen. Daarom zijn zij steeds
paraat als de arbeiders voor hun rechten op
komen. Zoo was het bij de viering van den
eersten 1 Meidag. Men wilde ware oorlog;
maatregelen nemen uit angst voor dien eersten
Meidag.
Naar mate zich echter de arbeidersbeweging
heeft uitgebreid, zijn de scherpe kanten er af
gesleten en heeft zij haar karakter verloren,
Thans moeten de arbeiders niet vertrouwen
op hun parlementarie middelen, maar moet
er gewerkt worden met de economische macht
die men vertegenwoordigt.
Thans stuurt het kapitalisme af op een
oorlog. Arbeiders wat wilt ge? Vechten voor
anderer belangen? Of wil men onverschillig
en moedeloos afwachten?
Na de pauze sprak de heer G. Rijnders.
Ook deze spreker wees op de inzinking bij
de Meiviering. Dit is niet te verwonderen want
de Meidag is de afspiegeling van de beweging.
Thans is er in de arbeidersbeweging geen le
ven meer. Het is uit, ondanks groote gebou
wen en veel leden.
De beweging is dood! Wat doen de vakbon
den? Niets!
Wij willen het fascisme niet. Maar wordt
thans het fascisme niet bestreden mét het
fascisme? Zeker, de arbeidersleiders gooche-
leh met cijfers, en wijzen er op dat men nog
wel aan de macht zal komen. Doch hoe? Al
leen met Rome in een monsterverbond. Waar
om niet alleen?
Spreker becritiseerde vervolgens de sociale
maatregelen, waaraan de arbeiders meer be
talen dan dat zij er van profiteeren. Hij vroeg
zich af of dat werkelijk al die arbeiders niet
inzien dat zij misleid worden.
De eenigen die nog recht op staan zijn wij,
hoe gering in aantal ook, roept spreker uit.
„Onze tijd komt toch! En als onze tijd komt,
dan zullen de tijden verbeteren, dan zal men
zwichten voor onze macht. Want wij gelooven
toch meer aan evolutie dan aan revolutie."
„Wij vreezen het fascisme met. Wij willen
het niet, verlangen het niet, doch wij vreezen
het niet ook, want het kan ons niets ontnemen,
want het eenige wat wij bezitten is onze over
tuiging."
ORGELBESPELINGEN.
Dinsdag ais. vangen de orgelbespelingen
door den heer George Robert in de Groote
Kerk weer aan. Deze Dinsdagavond-concerten
zullen plaats vinden gedurende de maan
den Mei t.m. September en zullen duren van
20.15 uur tot 2-1.15 uur.
De Donderdagmiddag-concerten die geduren
de de maanden April tot en met October ge
geven worden vinden plaats van 15 uur tot
16 uur.
ii d
kaf
afoe n
(Adv. Ingez. Med.)
VOOR DEN-
I
-POLITIERECHTER
De hondenslager.
Hondenslager was vroeger een beroep of
functie: men moet hierbij niet denken aan
een slager, neen, honden vormden toen ook
geen consumptieartikel maar een honden
slager was iemand, die de honden sloeg. Een
paar eeuwen geleden toch krioelde het in
de steden van honden en die volgden hun
bazen ook als de-zen ter kerke gingen. De
hondenslager moest er dan aan te pas
komen om ze de kerk uit te jagen. Jammer
dat dat baantje niet meer bestaat, want
dan had de man, die nu terecht stond, daar
met kans op slagen naar kunnen sollici-
teeren. Hij toch had een hondje m-et ijzeren
staven zoodanig geslagen dat het dier ge
storven was. De bijzonderheden, zooals de
dierenarts ze mededeelde, willen wij den
lezers besparen; het feit, dat iemand zonder
noodzaak een dier een marteldood doet ster
ven, is al weerzinwekkend genoeg. Als gezegd
er was geen motief voor te vin-den. Iemand
had'den man het hondje willen verkoopen:
hij wou 't niet hebben, maar eindelijk zou hij
het toch voor een kwartje hebben gekocht,
om het meteen dood te slaan, 's Mans vrouw
zou jarig worden en daar mocht het hondje
niet -bij wezen. U begrijpt daar niets van?
Wij ook niet en den verdediger was 't al
even duister. De officier en de politierechter
begrepen echter, dat de man zich aller on-
menschelijkst had gedragen waarom hem 6
weken gevangenisstraf werd opgelegd, con
form den eisch.
Een Staatspensiongast.
Hij kwam. van Giethoorn, zooals men weet
een waterrijk land. ja 't water is daar de
trots en de „aantrekkingskracht; men moet
er zelfs belasting betalen om erop te mogen
punteren, maar aantrekkelijker dan water
was voor den Giethoorner toch de jenever,
waar toch nog veel meer belasting op zat.
Dat slootjes en puntertjes in zijn leven van
eenige beteekenis waren geweest, bleek niet.
maar wel, dat de jeneverflesch er een voor
aanstaande plaats had ingenomen, zoo zelfs,
dat zijn leven eigenlijk verdeeld kan worden
in twee deelen: jeneverdrmken en verblijf
in gevangenis of rijkswerkinrichting. Het was
namelijk voor de twee en vijftigste maal,
dat hij heden terechtstond voor feiten van
dronkenschap of daarmee verband houden
de; hij was nu 71 jaar en kreeg er drie jaar
rijkswerkinrichting bij; hoe zal 't verder
gaan, als hij zijn 74 jaar mag halen?
Nu was hij met die 3 jaar voor bedelarij
plus een week voor verzet tegen de politie
het laatste alweer tengevolge van de
jenever niet ingenomen en hij zei, dat hij
vast niet in Veenhuizen bleef, want daar
kon je, volgens hem geen recht krijgen. Neen,
dan Hoorn, daar was het anders geweest en
daar zou hij wel heen willen. Helaas is de
rijkswerkinrichting te Hoorn wegens gebrek
aan belangstelling een paar jaar geleden op
geheven, zoodat de man nu naar Veenhuizen
zal moeten, tenzij hij kans ziet, zei Mr. Top,
te bewerken, dat de zaak te H-oorn weer voor
hem wordt opgericht. Veel kans daarop be
staat niet, dus zal 't Veenhuizen worden
geen onbekend oord voor hem trouwens,
want hij was er pas 27 Januari ontslagen.
Al met al heeft die man heel wat aan den
staat gekost: het pension schijnt hem over
het algemeen nog zoo slecht niet te bevallen:
alleen die teleurstelling voor zijn recht
boekenden geest, dat' zat hem dwars.
Plaatjesjach t.
Twee IJmuider jongens, die zonder ver
diensten waren en toch graag een paar cen
ten op zak hadden, begaven zich naar de
ambachtsschool en de Muloschool te IJmui-
den, drongen er, met een nijptang gewapend
in de rijwielbergplaatsen door en roofden de
belastingplaatjes van de daar gestalde
fietsen, in 't geheel een twintigtal.
Ze verkochten die dingen, die tegenwoordig
nog meer opbrengen dan een oude fiets en
veel gemakkelijker te verhandelen schijnen
om de opbrengst broederlijk te deelen.
Nu waren dat een paar jongens, d-ie, merk
waardig genoeg, overigens van een onbe
sproken gedrag waren, waaruit al weer de
funeste invloed vair lediggang en werkloos
heid blijkt. De officier en de politierechter
hielden rekening met die goede rapporten,
maar vonden aan den anderen kant de om
standigheid, dat de jongens van het plaat
jesstelen een beroep hadden gemaakt, te erg
om een geheel voorwaardelijke straf op te
leggen. Ze kregen daarom beiden een maand
gevangenisstraf voorwaardelijk met 3 jaar
proeftijd en bovendien een geldboete van
f 15, terwijl ze voor nieuwe rijwielplaatjes
zullen moeten zorgen.
Met prijzen van 5,
2 en vijf van 1 gulden
De oplossing van puzzle no. 3 I
Elke bosch- of heidebrand,
Is verlies voor stad en land.
Als binnen niet al te langen tijd iedereen
zich de oplossing van onze laatste puzzle in dit
seizoen wil herinneren, als hij in de natuur
vertoeft, welnu, dan weet ik zeker, dat eenige
honderden menschen geen vuur in de natuur
zullen brengen! Waarmee véél bereikt is. Met
andere woorden: als er dus onverhoopt eens
een boschbrandje in onze omgeving mocht
woeden, dan durf ik aannemen, dat dit niet
ontstaan is door de schuld van de puzzelaars
van „Haarlem's Dagblad".
Hier ziet men de oplossing van de letter-
greeppuzzle van j.l. Zaterdag.
De oplossing van de lettergreeppuzzle luidt:
ELKE BOSCH-OF\y{
HEIDEBRAND^/
Gevormde woorden:
1 eensklaps: 2 larve; 3 kweekerij; 4 engros-
handel; 5 brallen; 6 ondienst: 7 Steenwijk;
8 cessie; 9 hoovaardig; 10 onmogelijk: 11 fa
voriet; 12 Haarlem; 13 eersteling: 14 imitatie;
15 dynamisch; 16 eindelijk; 17 breedvoerig;
18 reinheid; 19 adelen; 20 namaak; 21 dienst
bode; 22 irade.
Ziehier, hoe Vrouwe Fortuna de laatste
maal van dit seizoen sprak:
Onze hoofdprijs vijf gulden: J. F. Aal,
Rozenhagenstraat 65, Haarlem.
Onze tweede prijs twee gulden: mevr. E.
NieuwenhuisGenis, Bispincklaan la te Bioe-
mendaal.
De vijf troostprijzen elk een bedrag van
één gulden:
A. Schrijvers, Stationsweg 168, Hillegom.
Mej. M. J. Holtzer, Parklaan 104 b, Haarlem.
J. van Hofwegen, Lange Molenstraat 26,
Haarlem.
W. Jonkhof, Voorhelmstraat 8 rd, Haarlem.
Kik Disselkoen, Orchideeëhlaan 15, Heem
stede.
De Administratie zal een dezer dagen de
prijzen verzenden.
En hiermee neem ik afscheid van U! Ik
wensch U prettige zomermaanden.
MR. NADENKER.
De viering van den eersten Mei
Optocht en bijeenkomst in het Concert
gebouw.
HULDIGING JOB STEYNEN.
Zondagmiddag 3 uur zal in de toonzaal van
J. A. Boskamp te Overveen een huldiging
plaats hebben van den schrijver Job Steynen
die op 18 April 60 jaar is geworden.
Aan de portret-buste van Job Steynen
welke vervaardigd is door den Haarlem-
schen beeldhouwer Theo van Reijn zal een
krans worden gehecht. Dr. Bierens de Haan
zal den jubilaris toespreken.
Voor vrienden en kennissen, die den jubi
laris willen gelukwenschen, bestaat daartoe
tevens gelegenheid te Overveen.
Nadat de viering van den eersten Mei in
de morgenuren met bijeenkomsten voor de
jeugd was ingezet, is 's avonds 't hoogtepunt
van den dag gevolgd.
Om ongeveer half zeven verzamelden zich
tallooze leden van S.D.A.P., N.V.V. en aan
verwante organisaties op de Friesche Var
kenmarkt nabij de Parklaan. Hier werd een
stoet geformeerd, die zich na een langen
marsch door Haarlem-Noord naar het Con
certgebouw begaf, waar een groote bijeen
komst gehouden werd. In de optocht waren
de verschillende vakvereenigingen, ontwik
kelings- en ontspannigsclubs afzonderlijk
door vele leden vertegenwoordigd. De vaan
dels, vlaggen en transparanten, die werden
meegevoerd, gaven een kleurig aanzien aan
den stoet, die onderweg groot-e belangstelling
trok. Een aantal muziekcorpsen en de pijpers
van de A.J.C. zorgden voor opgewekte marsch
muziek.
In de groote zaal van het Gemeentelijk
Concertgebouw had vervolgens een massale
1 Mei-vergadering plaats.
De zaal was tot- de nok toe gevuld, toen de
heer A. Mars vice-voorzitter van den plaatse
lijken raad der S.D.A.P., de vergadering open
de en de aanwezigen verzocht zich een oogen-
blik van hun zetels te verheffen. Op deze
46ste viering van den 1 Mei-dag heerscht in
de vakbeweging en de partij droefenis en
rouw", aldus spr. „enkele dagen geleden is
omze voorman dr. F. M. Wibaut overleden,
Hoewel wij wisten, dat dit zou gebeuren,
trof ons dit zwaar. Wibaut, de „Machtige",
is voor ons een lichtend voorbeeld. Voortge
komen uit een ander milieu heeft hij onzen
strijd tot den zijnen gemaakt. Aan deze
figuur hebben wij buitengewoon veel te dan
ken. De Haarlemsche arbeidersbeweging zal
hem met eerbied blijven gedenken en zijn
werk voortzetten".
De heer Mars zeide vervolgens, dat de
demonstraties van dezen 1 Mei-dag wederom
de aandacht hebben gevestigd op het „Plan
van den Arbeid". Dit Plan zal arbeid en
brood brengen. Hierin moeten en zullen wij
slagen, zoo besloot spr. zijn rede.
Hierna ving de uitvoering aan van het
Plan-Meispel, samengesteld door Hans Wis-
pel en A. v. d. Werfhorst met muziek van
Paul F. Sanders. De regie van dit spel berust
te bij Ben Groeneveld, leider der Jonge Spe
lers. Aan het spel werkten mee als spreker
Ben Groeneveld, verder 't koor van de Stem
des Volks, het orkest Excelsior en spreekkoren
van de A.J.C. en den Arbeiderssportbond. Het
Plan-Meispel is op 1 Mei in meer dan 30
plaatsen van ons land opgevoerd. Elders in
dit blad vindt men een uitvoerige beschou
wing over het spel.
In het kader van dit spel hield de heer
F. van Meurs een rede. Men heeft zich wel
afgevraagd of de viering van het Meifeest
nog wel zin heeft en of zij niet is ontaard in
een sleur, aldus spr. Maar diegenen, die den
geest van het Plan beseffen, weten beter. De
Meidagviering is het symbool van de op
standing der arbeidersklasse. De strijd tegen
het kapitalisme is nog lang niet volstreden,
maar hij moet steeds krachtiger gevoerd
worden.
Wij leven op het oogenblik in een wereld
van kommer en zorg en van verwarring op
elk gebied, zoo vervolgde de heer Van Meurs.
Trots allen vooruitgang van wetenschap en
techniek heerscht overal een ongekend groote
ellende. Naast de dictatuur van een over den
geest van allen viert thans de dictatuur van
het kapitalisme hoogtij. Alom ziet men oor
logsdreiging. Op dit alles is het kapitalis
tische stelsel uitgeloopen.
Wij stellen hiertegenover het Plan van den
Arbeid, zoo zeide spr.
Op den Meidag moet men zich
het doel van 'de beweging duidelijk voor
oogen stellen. Het werk van nu is slechts een:
middel om te komen tot de toekomst.
Wij moeten niet wijken voor alle critiek,
die op het Plan wordt uitgeoefend, maar
wij moeten dan onze tegenstanders vragen,
wat zij bieden, aldus spr.. Het Plan van den
Arbeid wil de kapitalistische crises die perio
diek terugkeeren, overwinnen.
Hiertoe wil het de werkloosheid bestrijden,
maar ook de voortbrenging regelen naar de
behoefte.
Deze Meidag staat in het teeken van den
strijd voor het Plan van den Arbeid. De
diepere beteekenis hiervan is, dat de grond
slag gelegd voor een betere, een socialistische
maatschappij. Het Plan verbindt het heden
en de toekomst.
Bij de verwezenlijking van onze idealen,
zal het oorlogsgevaar wijken. Want alleen in'
tijden van misère worden oorlogen gevoerd.
De.heer Van Meurs wekte tenslotte alien
op, te strijden voor het Plan van den Ar
beid.
Het was te verwachten, dat in dit jaar het
Plan van den Arbeid het Meifeest van de So
ciaal Democratische Arbeiderspartij zou be-
heerschen.
Aar van den Werfhorst en Hans Wispel
hebben een spel geschreven, dat zij het .Plan-
Meispel 1936" noemen en dat gisterenavond
in ongeveer 40 plaatsen van ons land tegelijk
werd opgevoerd. Paul F. Sanders compo
neerde er de begeleidende muziek voor en
BqI Buys verzorgde de teekeningen voor de
bij behoorende projecties. Hier te Haarlem
had bij de opvoering van dit spel in onze
Gemeentelijke Concertzaal Ben Groeneveld
de leiding en het waren voornamelijk jonge
menschen. die er aan deelnamen.
Na de inleidende muziek en de eerste st.ro-
phen van het door de Stem des Volks ge
zongen Planlied. schreed een stoet, die de
emblemen van den arbeid, de welvaart en
de planmatigheid met zich mee droeg, door
de zaal naar het tooneel en plaatste zich
voor het spreekkoor. Toen zette de spreker
Ben Groeneveld het eigenlijke spel in
en sprak hierbij telkens ondersteund door
het spreekkoor zijn geloof en vertrouwen
in het Plan van den Arbeid uit. Maar niet bij
allen vindt dit woord geloof. Een spreekkoor,
opgesteld in de zaal, spreekt zijn twijfel uit
in de deugdelijkheid van het Plan en in woord
en wederwoord staan de twee koren tegenover
elkaar, totdat eindelijk de twijfel overwonnen,
wordt en zij, die eerst weifelden, onder de ba-
nieren van de strijders plaats nemen.
In gloedvolle woorden bezingen de spreker
en het koor het Plan van den Arbeid, en roe
pen zij de „genooten" op om mede te werken
tot verwezenlijking van het plan, dat redding
moet brengen voor de maatschappij. Zij rich
ten zich tot allen in de zaal en betrekken hen
in de handeling, eerst de werkloozen, dan de
jongeren, daarna de vrouwen en ten slotte
alle verdere aanwezigen, door hen uit te noo-
digen op te staan ten blijke van trouw en ge
loof in het Plan. Maar niet alleen trouw aan
het Plan ook aan de Internationale, en het
bekende lied. door alle aanwezigen staande
gezongen, is de bevestiging van wat er op het
tooneel is gesproken.
Dan volgt het eigenlijke Meigedeelte van
het spel. Een jonge vrouw zingt den lof van
den arbeid en jonge menschen verzinnebeel
den dezen zang met 'n bewegingsspel, waarin
zaaiers, maaiers en oogsbers, bouwers, sme
den, metselaars en timmerlieden in „reien"
plastisch het lied ondersteunen. En op het
doek verschijnen de beelden der resultaten
van dezen arbeid. Dan is het woord aan de
jeugd, de jeugd met haar idealen en haar
spelen en een vroolijke dans om den Mei
boom sluit dit tweede gedeelte af.
Weer klinkt de stem van de jonge vrouw,
die de boodschap brengt van de Mei en allen
oproept tot den strijd en dan rukken door de
zaal in vier groepen mannen op, die vaan
dels en vlaggen dragen. Het podium vult zich,
het wordt één bonte kleur van vlaggen en als
de Meiredenaar de heer Van Meurs z-ijn
rede heeft uitgesproken, zetnogmaals het
koor het Planlied in en vraagt de spreker
voor het laatst vertrouwen in het Plan. Het
is met de Internationale, gezongen door de
geheele zaal. dat het spel gesloten wordt.
Ik heb eerbied voor het werk van Ben Groe
neveld, die de spreekkoren geleid heeft en dit
resultaat heeft weten te verkrijgen. Want, de
koren werden met geestdrift en in goeden
toon gezegd. Groeneveld zelf zei den tekst en
hij deed dit vol overtuiging en kracht. De
bewegingskoren vond ik minder geslaagd.
Breed van gebaar was het niet en men moest
dikwijls raden naar de bedoelingen van het
koor. Ook het muzikale gedeelte kwam niet
altijd tot zijn recht. Maar frisch en opgewekt
was de dans om den Meiboom en het was dui
delijk, dat deze fleurige afwisseling in het
ernstige spel ook door het publiek zeer werd
gewaardeerd.
De stampvolle zaal heeft dit Meispel met
groote aandacht gevolgd. Toch meen ik, dab
de indruk nog grooter zou zijn geweest, als het
spel tot op de helft was ingekort en de auteurs
zich minder "hadden herhaald. Juist omdat
in dit spel geen eigenlijke handeling is,
zou met sterker concentratie en bondigheid
nog meer zijn bereikt.
J- B- SCHUIL,
Steunverleening aan werk
loozen.
Wijziging' in de wijze van uitbetaling.
De directeur van Maatschappelijk Hulpbe
toon en de directeur van den Dienst der
Werkloosheidsbestrijding hebben aan de pen
ningmeesters der vakorganisaties alhier be
richt, dat in verband met een ministerieel
voorschrift een wijziging zal moeten worden
gebracht in de wijze van uitbetaling der steun
gelden.
In het vervolg zal de steun eerst kunnen
worden uitgekeerd op den Zaterdag in de
week volgende op die, waarop de steunver-
strekking betrekking heeft.
De wijziging treedt in werking in de week
van 49 Mei a.s.
