ELIXER
Mgr. J. H. C. Jansen
overleden.
'n Migraine op komst?
AKKER.UCHET5
Kindertoeslag voor
Overheidspersoneel.
SITTERSaKflR
M A A NDAG 18 MEI 1936
HAARLEM'S DAGBLAD
3"
Oud-Aartsbisschop van Utrecht.
Mgr. J. H. G. Jansen.
Zondagochtend te kwart over negen
is Mgr. J. H. G. Jansen, tot het vorige
jaar aartsbisschop van Utrecht, thans
titulair-aartsbisschop van Selimbria
op 68-jarigen leeftijd overleden.
Hoewel Mgr. Jansen reeds lang lij-
dejide was en hij in verband met zijn
ziekte zijn functie als aartsbisschop
heeft moeten neerleggen, is het over
lijden Zondagochtend toch nog plot
seling gekomen.
Monseigneur Joannes Henricus Gerardus
Jansen. Aartsbisschop van Utrecht, werd op
9 Mei 1868 te Leeuwarden geboren. In October
1881 ving hij zijn gymnasiale studiën te Rol-
duc aan. In 1887 deed hij zijn intrede in het
Groot Seminarie „Rijsenburg" te Driebergen
Op 15 Augustus 1893 werd hij tot priester ge
wijd. Achtereenvolgens was hij daarna as
sistent te Heeg. sinds 30 Juni 1894 te Sneek, en
sinds 14 Januari 1898 kapelaan van de St.
Walburgiskerk te Arnhem.. In September
1900 werd hij benoemd tot hoogleeraar in de
H. Schrift op „Rijsenburg". Ruim acht jaar
lang heeft hij dezen leerstoel bekleed. Bekend
zijn van hem zijn ontzag en liefde voor de H.
Schrift ep zijn serieuze studie. Op 16 October
1908 volgde zijn benoeming tot pastoor te
't Goy (gem. Houten). 23 Januari 1914 werd
hij pastoor te Harlingen en op 27 September
1918 pastoor van O.L. Vrouw ten Hemelopne
ming te Utrecht. In het jaar 1920 volgde zijn
benoeming tot kanunnik van het Metropoli-
taan Kapittel.
Op sociaal terrein bewoog hij zich als gees
telijk adviseur van de R.K. Werkgevers Ver-
eeniging in haar beginstadium.
In 1927 werd hij belast met de voorbereiding
van de oprichting van de nieuwe parochie
van het H. Hart van Jezus onder de bestaande
parochie van O.L. Vrouw ten Hemelopneming.
Op 18 November 1929 stierf Mgr. H. van de
Wetering en vaceerde de Aartsbisschoppelijke
zetel. Den volgenden dag werd de Deken van
Utrecht in een buitengewone vergadering van
het kapittel benoemd tot Vicaris Kapitulaar.
Na vijf maanden werd door den Pauselijken
Internuntius, Mgr. L. Schioppa, aan pastoor
Jansen medegedeeld, dat hij was uitgekozen
als opvolger op den stoel van St. Willibrord.
Als bisschop besteedde hij veel aandacht aan
de sociale nooden van zijn diocesanen, die hij
in zulk een ongunstigen tijd bestuurde. De
algemeene liefdadigheid werd krachtdadig
gestimuleerd. Zijn karakter en persoonlijke
leefwijze deden hem echter den meesten na
druk leggen op de zuiver religieuze aangele
genheden van zijn ambt. Groot respect dwong
hij af door zijn diepe vroomheid en gestreng
heid tegenover zichzelf, en hij heeft velen
door zijn voorbeeld gesticht.
Zijn groot levenswerk mag wel genoemd
worden de hervorming van de zorg v^or de
rijpende en rijpere jeugd. Door zijn voorschrif
ten voor het mannelijk en vrouwelijk jeugd
werk in het Aartsbisdom werd een geheel
nieuwe, centraal verbonden parochieele c-ga-
nisatie opgebouwd, die ingeschakeld wera in
de Katholieke Actie. Zijn eerste herderlijke
vastenbrieven waren aan het jeugdvraagstuk
gewijd.
Zijn ingespannen arbeid en zijn vele dienst
reizen hebben zijn gezondheid gesloopt. Op
de terugreis van het Eucharistisch Congres
te Buenos Aires openbaarde zich de ziekte,
welke tot zijn Aood zou leiden.
Mgr. Jansen zag zich genoodzaakt aan Rome
de benoeming te verzoeken van een Coadjutor
en later ontslag te vragen uit zijn functie
waarop de benoeming tot titulair-aartsbis
schop van Selimbria volgde.
De uitvaartplechtigheid zal geschieden in
de kathedraal in de Lange Nieuwstraat te
Utrecht op Vrijdagochtend a.s. De begrafenis
geschiedt op de R. K. begraafplaats te Utrecht
jn den grafkelder der aartsbisschoppen.
MALVERSATIES BIJ DEN BIJZONDEREN
VRIJWILLIGEN LANDSTORM.
Dezer dagen is te Maastricht gearresteerd
J. A. I. H. G., onder verdenking van het ple
gen van malversaties ten nadeele van den
Bijzonderen Vrijwilligen Landstorm, waarbij
genoemde persoon een belangrijke functie ver
vult.
In het belang van het nog in gang zijnde
onderzoek verstrekt de politie geen inlich
tingen over dit geval.
MEVR. WESTENDORP—OSIECK
ONDERSCHEIDEN.
Op de tentoonstelling van „Arti
et Amïcitiae".
Bij de opening der voorjaarstentoonstel
ling van ..Arti et Amicitiae" maakte de voor
zitter der maatschappij, prof. Huib. Luns be
kend dat het bestuur de gouden medaille van
de Koningin heeft toegekend aan mevrouw B.
WestendorpOsieck naar aanleiding van ha
re inzending op de tentoonstelling.
Verder werd meegedeeld dat het bestuur en
commissie van beheer over de kunstzalen de
eerste premie voor de inzending, die in ver
band met 't kunnen van den vervaardiger, op
bijzo-dere wijze medewerkt om de expositie be
langrijk te maken, heeft uitgereikt aan Johan
Buning. terwijl de tweede premie werd toe
gekend aan mevrouw C. van Iterson
Knoepfle.
Als 's morgens dai onbehaaglijke
gevoel weer zoo'n ellendige
aanval van migraine aankondigt, a/N,
voorkom dan die misère met 1 of 2 p
Vo/pe»»i rtcepi »on Apolhtter Dumoni
"AKKERTJES"
(Adv. Ingez. Med.)
Circulaire van Minister de Wilde.
De minister van Binnenlandsche Zaken
heeft een circulaire aan de gemeentebesturen
gezonden betreffende den kindertoeslag voor
Overheidspersoneel.
De gedragslijn, welke bij de toetsing van de
salaris- en loonregelingen der lagere publiek
rechtelijke organen enz. ten aanzien van het
emolument der kindertoelage wordt gevolgd,
steunt op de richtlijnen, aangegeven in het
rapport der commissie-Schouten, meer in het
bijzonder op de conclusien 3, 10 en 22 van dat
rapport.
Bij vergelijking, ingevolge conclusie 22, van
de gemeentelijke salarissen en loonen met
het rijkssalarispeil en het plaatselijk loonpeil,
wordt ten aanzien van de kindertoelage in het
algemeen slechts rekening gehouden met een
;emiddeld aantal van twee kinderen.
Heeft een gemeente voor haar ambtenaren
een kindertoelage-regeling, aanvangende met
het le kind, zooals bij het rijk dan gel
den in dit verband als maatstaf van vergelij
king de rijksnormen zonder meer. Bevat de
gemeentelijke regeling een kindertoelage, aan
vangende met het 2de kind, dan gelden als
toetsingsnormen de rijkssalarissen, vermeer
derd met de toelage voor 1 kind. Kent de ge
meente een kindertoelage toe, aanvangende
met het 3e. 4e. enz. kind, ofwel ontbreekt een
kindertoelage, dan gelden als toetsingsnormen
de rijkssalarissen, vermeerderd met de toelage
voor 2 kinderen.
Geldt een gemeentelijke kindertoeslagrege-
ling. behalve voor de ambtenaren, ook voor de
werklieden, dan dienen de van het plaatselijk
loonpeil afgeleide loonen als regel te worden
verminderd met de kindertoelage voor 1 of 2
kinderen, al naar gelang de vanwege de ge
meente toegekende kindertoelage begint bij
het 2e of le kind.
De minister teekent hierbij aan. dat deze
gedragslijn niet voorzit in alle gevallen, welke
zich op dit gebied kunnen voordoen. In de
dikwijls zeer uiteenloopende gevallen wordt
op de meest billijke wijze zooveel mogelijk ge
handeld naar analogie van de gedragslijn
hiervoren aangegeven.
Uit het vorenstaande volgt, dat, wanneer een
gemeente zonder kindertoelage of met een kin
dertoelage aanvangende met het 3e kind. dan
wel aanvangende met het 2e kind. welker
salarissen derhalve zijn getoetst aan de rijks
normen vermeerderd met 6%, dan wel met 3%
na die toetsing overgaat tot het invoeren
c.q. het wijzigen in gunstigen zin van de kin
dertoelage-regeling, een dergelijke maatregel
behoudens het hierna vermelde, gepaard zal
moeten gaan met verlaging van de grondsala-
rissen.
Want practisch beteekent een dergelijke
maatregel een salarisverhooging, en wel van
ongeveer 6%, indien een kindertoelage geheel
nieuw wordt ingevoerd ofwel indien een rege
ling, aanvangende met het 3e, 4e, enz. kind,
wordt omgezet in een regeling, aanvangende
met het le kind, en van ongeveer 3% indien
een regeling, beginnende met het 2de kind
wordt gewijzigd in een regeling, aanvangende
met het le kind.
In dergelijke gevallen zal men dus de keus
hebben tusschen het handhaven van de ge
toetste grondsalarissen en afzien van een ver
betering c.q. invoering der kindertoelagerege
ling eenerzijds, of wijziging in gunstigen zin
c.q. invoering van de kindertoelageregeling,
met een overeenkomstige vermindering van de
grondsalarissen anderzijds.
De vraag, welke men zich in dit verband
thans nog kan stellen is, of het gelet op de
min of meer belangrijke salarisverlagingen,
waaraan het personeel van vele publiekrech
telijke organen moest of nog moet worden
onderworpen aanbeveling zal verdienen, de
grootere gezinnen in gemeenten, enz., waar
nog geen kindertoelageregeling bestaat, tege
moet te komen döor invoering van een kinder
toelage. aanvangende met het 3e of 4e kind.
Een dergelijke kindertoelage zou immers, re
kening houdende met de in de hiervoren aan
gegeven gedragslijn, niet met verlaging van
de grondsalarissen gepaard behoeven te gaan.
Deze vraag meent de minister zonder voor
behoud bevestigend te kunnen beantwoorden,
weshalve hij de invoering van een zoodanige
kindertoelage in dergelijke gvallen aan de be
trokken organen in overweging geeft.
Luchtbeschermingsoefening
in Zeeland.
Bijna volkomen verduistering.
Op de gebruikelijke wijze is de luchtbescher
mingsoefening, die Zaterdag in de provincie
Zeeland werd gehouden, besloten met een
nachtoefening, die o.a. inhield, dat steden
en dorpen door het dooven van alle lichten
zoo goed mogelijk verduisterd zouden worden,
terwijl een verkeersvliegtuig der K. L. M., spe
ciaal voor dit doel gecharterd, als vijandelijk
bombardementseskader boven verschillende
plaatsen zou verschijnen en door het afschie
pen van lichtpatronen het werpen van bom
men zou fingeeren. Vanzelfsprekend hadden
de inzittenden daarbij tegelijkertijd gelegen
heid om te observeeren in welke mate de be
volking aan den oproep om de lichten te doo
ven, gehoor had gegeven.
Behalve de kust- en havenverlichting die
uiteraard ondanks de oefening moest blijven
branden en slechts zou worden gedoofd, wan
neer dit alles onverhoopt eens ernst zou wor
den— kan men zeggen, dat Zeeland volmaakt
verduisterd was en dat nergens eenig over
bodig licht viel te bespeuren.
Een redacteur van het A. N. P., die de vlucht
meemaakte en ook aan soortgelijke nacht
vluchten boven andere verduisterde gebieden
heeft deelgenomen, moest een frappant on
derscheid tusschen deze vlucht en de vroege
re gevallen constateeren.
Daardoor was het mogelijk dat het vliegtuig
er niet in slaagde alle opgegeven plaatsen te
vinden en dat zelfs de beide officieren-waar-
nemers van Soesterberg en de vlieger-waar
nemer van de Marine, die aan boord waren,
de kluts kwijt raakten.
Volksonderwijs neemt rapport
der bevredigingscommissie
In bijzondere algemeene vergadering te
Utrecht.
In de Handelsbeurs te Utrecht werd Zater
dagmiddag een buitengewone algemeene ver
gadering gehouden van ..Volksonderwijs" ter
behandeling van het rapport der volksonder-
wijs-bevredigingscommissie. De drukbezochte
bijeenkomst werd geopend met een redevoe
ring van den algemeen voorzitter den heer N.
Kropveld.
Spreker richtte een woord van welkom tot
de afgevaardigden en tot de vertegenwoordi
gers van den bond van Ned. Onderwijzers en
van het N.O.G. en woorden van dank tot de
leden der commissie voor het vele werk, dat
verricht werd.
Spr. schetste vervolgens de geschiedenis van
den schoolstrijd, waarin hij vier perioden on
derscheidde.
Na een inleidend woord van den heer Klaas
de Vries, voorzitter der bevredigingscommissie,
heeft de heer W. van Diesen een uitvoerige
toelichting tot het rapport gegeven, waarin
de commissie tot de volgende conclusie kwam:
1. met alle kracht moet gepoogd worden
de openbare school (algemeene volksschool) te
behouden en haar positie te versterken.
2. dit pogen kan gepaard gaan met het
mogelijk maken van een behoorlijke verzor
ging van niet-openbaar onderwijs.
3. handhavende het beginsel van de finan-
cieele gelijkstelling en de grondwettelijk ge
waarborgde vrijheid van het onderwijs moet
aangedrongen worden op wijziging in de or
ganieke wet waardoor:
a. de voorwaarden, waaronder de stichting
van bijzondere scholen mogelijk is, verzwaard
worden.
b. een werkelijke gelijkstelling, en daardoor
een ware schoolvrede wordt verkregen.
4. de houding van „volksonderwijs", ten
aanzien van het principe der financieele ge
lijkstelling. dient voorloopig niet gewijzigd te
worden.
De heer Klaas de Vries beantwoordde de
verschillende sprekers, waarna de conclusies
in stemming werden gebracht.
Zij werden aangenomen met dien verstande,
dat in 3a achter het woord stichting wordt
ingevoegd ..en instandhouding".
De voorzitter sloot daarna de bijeenkomst
met een opwekkend woord.
ROOFOVERVALLERS MOETEN VIER
JAAR BOETEN.
De rechtbank te Zutfen heeft uitspraak ge
daan in de zaak tegen J. J. G. van der H.. N.
G. van der H. en W. F. tegen wie de officier
van justitie vier jaar gevangenisstraf had ge-
Lischt, omdat zij in den nacht van 27 op 28
Juli van het vorig jaar een roofoverval had
den gepleegd te Diepenveen bij Deventer in
een boerderij, waarin een oude man met twee
zoons woonde.
De rechtbank veroordeelde elk tot vier jaar
gevangenisstraf.
SCHOTERWEG 1, TELEFOON 16659.
(Adv. Ingez. Med.)
Kranslegging bij het stand
beeld van Hugo de Groot in
Delft.
Ter gelegenheid van den Volkenbondsdag
(18 Mei) heeft de Vereeniging voor Volken
bond en Vrede Zaterdagmiddag een bijeen
komst georganiseerd in Delft, gevolgd door
een kranslegging bij het standbeeld van Hugo
de Groot op de Markt door Sir Cecil Hurst,
den president van het Permanent Hof van
Internationale Justitie. Volkenbond en Vrede
wenschte daardoor den nauwen samenhang
tusschen de internationale rechtsgedachte en
den Volkenbond tot uiting te doen komen.
Na een ontvangst tenstadhuize verzamelden
zich omstreeks vier uur de belangstellenden op
de Markt tusschen het Stadhuis en de
Nieuwe Kerk waar het standbeeld van
Hugo de Groot staat en waar voor deze ge
legenheid een spreekgestoelte was opgericht
Daar werd het woord gevoerd door prof. mr.
J. R. Hamel. prof. Korst, de heer H. W. Tila-
nus en mr. J C. A. Everwijn. voorzitter van
de Vereeniging voor Volkenbond en Vrede.
Prof. mr. J. A. van Hamel, voorzitter der
Nederlandsche Vereeniging voor Internatio
naal Recht, zeide, dat het in dezen tijd goed
is, zich te scharen onder de banier van Hugo
de Groot. Hij is boven alles de figuur van
levende zwoegende, brandende menschelijke
kracht. Euwer.lang nadat hij den adem heeft
uitgeblazen, leert ons zijn leven, dat wij ons
niet behoeven te buigen, niet mogen buigen
voor de teleurstellingen van het oogenblik.
Sir Cecil Hurst ving aan met enkele woor
den van dank voor het feit. dat men hem
gevraagd had den krans namens Volkenbond
en Vrede te leggen.
In deze tijden is het. aldus Sir Cecil, is het
wel noodig, dat wij in het openbaar uiting
geven aan ons geloof in het internationale
recht en onze erkentelijkheid uitspreken je
gens menschen als Grotius. die de grondleg
gers zijn van ons moderne bestel.
Het is niet omdat er voor Grotius geen
groote schrijvers over internationaal recht
zijn geweest, er waren er verscheidenen.
Het verschil tusschen Grotius en zijn voor
gangers is hierin te zien. dat de regeeringen
aan zijn geschriften aandacht schonken. Zijn
voorgangers waren niet zoo gelukkig. Zij
schreven doch de wereld nam er nauwelijks
nota van.
Met Grotius was de zaak anders. Nadat hij
gesproken had, luisterde de wereld.
Nadat Sir Cecil Hurst de plechtige krans
legging had verricht en het Wilhelmus ten
gehoore was gebracht, sprak de heer P. Int-
veld, voorzitter van de afdeeling Delft van de
vereeniging voor Volkenbond en Vrede een
slotwoord.
efilH T?7 IN UW BORREL
U COCKTAIL LIKEUR
X VERMOUTH SHERRY
CAIZ*Zn.VMPEKELA-GRONINGEN
(Adv. Ingez. Med.)
Roekelooze Kanovaarders.
Met hun notedopjes de zee op.
Jongeman bekoopt zijn vermetelheid
met den dood.
Vele kanovaarders meen en het aan
hun standing verplicht te zijn met
hun notedopjes de zee op te gaan,
om daar alle gevaren te trotseeren,
welke hen van vele kanten bedrei
gen. Dat deze „sportiviteit" noodlot
tige gevolgen kan hebben, begrijpt
ieder en in het afgeloopen weekend
is dat ten overvloede helaas ten
koste van een jong leven nog weer
duidelijk bewezen. Drie kano's zijn
bij de Seheveningsche haven afge
dreven. Van twee der ranke bootjes
konden de inzittenden worden ge
red: van het derde is één der opva
renden verdronken.
Het ongeval, waarbij een jongeman is ver
dronken. geschiedde Zondagnamiddag circa
drie uur op een kilometerafstand van 't stille
strand tusschen Scheveningen en Kijkduin.
Daar sloeg de kano, die met drie jongelieden
bemand was, in zee om.
Eenige bezoekers van het strand snelden
met een andere kano ter hulp en mochten
er in slagen twee drenkelingen te redden.
Een van deze beiden was zoodanig uitge
put. dat hij per auto van den G. G. D. naar
het Roode-Kruis-ziekenhuis moest worden
overgebracht. Zijn toestand is thans gunstig.
De derde jongeman, de 18-jarige E. van
W., wonende aan den Gevers Deynootweg te
Scheveningen. werd helaas niet gevonden,
zoodat moet worden aangenomen, dat hij is
verdronken.
Het tweede geval is den achttienjarigen P
de Leeuw, ook uit 's-Gravenhage afkomstig
over komen. Deze dreef zoo ver in zee af. dat
zelfs de motorreddingboot uit Hoek van Hol
land is uitgevaren. Deze keerde onverrichter
zake terug, daar de Batavier 7 den waaghals
had opgepikt en aan de lioodsboot had over
gegeven.
Tenslotte heeft het Duitsche s.s. Themis
drie jongelui te Rotterdam aangebracht, die
in him kano hulpeloos ter hoogte van den
Nieuwen Waterweg ronddobberden.
Levensverzekering Mij.
„Haarlem".
Netto-vooruitgang van het verzekerd
kapitaal.
In het verslag over 1935 van de Levensverze
kering Mij. „Haarlem" (Onderlinge) zegt de
directie o.m., na hulde gebracht te hebben aan
de nagedachtenis van den overleden president
commissaris, jhr. O. van Lennep:
Vooruitloopend op ons verslag over het loo
pende boekjaar, deelen wij mede, dat in de
vacature in het College van Commissarissen is
voorzien door de benoeming van mr. Th. A.
Wesstra, Secretaris van de gemeente Haarlem.
Jhr. F. W. van Styrum werd door het College
van Commissarissen tot voorzitter benoemd.
Het verheugt ons wederom een grooteren
netto-vooruitgang van het verzekerd kapitaal
en der verzekerde rente te mogen constatee
ren. De netto-vooruitgang bedroeg f504.412.(~~
zijnde f 68.331,35 méér dan in 1934.
De voortdurende werkloosheid bezorgde ons
ook in 1935 vele afkoopen en royementen,
waarbij door ons zooveel mogelijk met de be
langen der verzekerden werd rekening ge
houden.
Het pensioenfonds van het personeel is we
derom in overeenstemming gebracht met de
te dien opzichte aangegane verplichtingen.
Vorige jaren werd op de Winst- en Verlies
rekening onder „Afschrijvingen Agentenreke
ningen" een bedrag opgenomen, dat bestond
uit afgeschreven premie. Thans hebben wij de
afgeschreven premiën in mindering van de
ontvangen premiën gebracht waardoor de min
dere premie-ontvangst, in vergelijking met het
vorige jaar wordt verklaard.
In 1935 kwamen vier executies van hypothe
ken voor. die noodgedwongen moesten worden
doorgezet, aangezien het niet mogelijk bleek
de betreffende hypotheek-debiteuren verder
tegemoet te komen. De onderpanden hebben
wij zelf ingekocht. Een bedrag van f 18.548,25
werd hierop afgeschreven. De belegging in hy
potheken vormde in vorige jaren onze voor
naamste geldbelegging, omdat wij deze beleg
ging als de beste en veiligste beschouwden.
Hierin moesten wij evenwel wijziging bren
gen door de reeds genomen en nog in uitzicht
gestelde regeeringsmaatregelen, die ons deden
besluiten voorloopig geen gelden op hypotheek
te verstrekken. Op Effecten, die tegen beurs
koers zijn opgenomen, werd een bedrag van
f24.296,73 ten laste van de Winst- en Verlies
rekening afgeschreven.. De Reserve voor geld
belegging bedroeg bij aanvang van het boek
jaar f 20.000: hieraan werd uit de winst 1935
toegevoegd f 9.584,30V2 en overgeboekt van de
„Extra Reserve" f 8.353,23VS; totaal f37.937,54.
Ten laste dezer reserve werd afgeschreven op
hypotheken f 18,548,25.
Zoodat de reserve voor geldbelegging op 31
Dec. '35 bedroeg f 19.389.29.
De bezittingen der Mij. vermeerderden met
f78.262,05 en bedroegen op 31 December 1935
f 2.468.240,29.
Balans en winst- en verliesrekening sluiten
met een telling van f 2.490.280,28 en
f 2.631.492,24.
DE HERTOG VAN GLOUCESTER VAN HET
PAARD GEVALLEN.
De hertog van Gloucester is bij het polo-
spelen te Fleet in Hampshire van zijn poney
gevallen In een ziekenhuis is zijn elleboog,
die sterk gekneusd is. aan een Röntgenonder
zoek onderworpen, waarbij bleek dat van een
fractuur geen sprake is.
Algemeene vergadering
Vrijheidsbond.
Kwestie van Grondwets
herziening aangeroerd.
Instelling van een Economische Kamer
afgewezen.
In het jaarbeursgebouw te Utrecht is
Zaterdag en Zondag de algemeene vergade
ring gehouden van de Liberale Staatspartij
„De Vrijheidsbond". De vergadering werd Za
terdagmiddag geopend met een rede van den
voorzitter, mr. W. C. Wendelaar.
I11 verband met de a.s. verkiezingen voor
de Tweede Kamer in het volgend jaar schetste
spreker de politieke situatie van het oogenblik.
Dat in ens land nog maar heel weinig van
opleving is te bespeuren, vindt volgens spr.
voor een belangrijk deel zijn oorzaak daarin,
dat Nederland niet liberaal geregeerd wordt.
Hij wees te dien aanzien erop. dat het be
drijfsleven niet genoeg vertrouwen kan heb
ben in deze regeering met haar zich steeds wij
zigende maatregelen. In de tweede plaats
eischt een regeering in liberalen zin vermin
dering van belastingen in plaats van verzwa
ring. De nadruk dient gelegd op herstel van
bedrijfsleven en niet in de eerste plaats op
het sluitend maken van het budget. De orde
ningspogingen zullen den staat onbetaalbaar
veel geld gaan kosten, waardoor de zoo hoog
noodige saneering wordt tegengehouden.
Een onvermijdelijk gevolg van de vele staats
inmenging is. dat iéder particulier, ieder be
drijf. iedere groep probeert voor zich van de
regeering te verkrijgen wat maar eenigermate
mogelijk zal blijken en dat zoodoende de
schijn wordt gewekt alsof het algemeen be
lang niet anders is dan de som van al deze
particuliere belangen. Weg met al die ingewik
kelde crisismaatregelen aldus spreker
die niet alleen een zeer belangrijk bedrag
aan salarissen kosten, maar bovendien den
zakenman en den boer voortdurend meer las
tig vallen met een ambtelijke paperasserij en
inmenging in hun bedrijfsleven.
De heer Wendelaar bestreed fel het econo
misch nationalisme, dat ook onvermijdelijk
leidt tot. een-vergroot oorlogsgevaar. De oor
logsdreiging is thans zoo groot, dat ons vre
delievend volk gedwongen wordt groote be
dragen ter versterking; van zijn verdedigings
middelen beschikbaar te stellen.
Hierna zou minister Van Lidth de Jeude
het woord voeren.
De ;ede van mr. Wendelaar. die aanvan
kelijk per radio zou worden uitgezonden, bleek
hiertoe naar het oordeel der controle-com
missie niet geschikt, zoodat zij niet in den
aether kwam.
Na hem voerde minister jhr. ir. O. C. A. van
Lidth de Jeude het woord. Hij wilde eenige al
gemeene opmerkingen maken omtrent de wij
ze van beoordeeling van het regeeringsbeleid.
Elkeen zal willen toegeven, aldus de minister,
dat de strijd met ongelijke wapenen moet
worden gestreden.
Eenerzijds de aanval door vrije critiek, zon
der verantwoordelijkheid met een beroep op
velerlei zwarigheden, als gevolg van de hui
dige omstandigheden, waarvoor een willig oor
wordt gevonden bij de getroffenen, die uiter
aard zeer geneigd zijn verwijten tot de regee
ring te richten.
Anderzijds de verdediging, waarbij de regee
ring zich geplaatst ziet voor een reeks van
moeilijkheden, zooals men zelden gekend heeft
en rekening moet houden met tal van tegen
strijdige factoren op elk gebied, die dikwijls
beletten datgene te doen of na te laten, waar
door ontstemming op bepaald gebied zou wor
den voorkomen.
Geen kabinet zal in de gegeven omstandig
heden kunnen ontkomen aan verwijten, die
ook in ruime mate dit kabinet ten deel vallen.
Niemand zal ontkennen dat in deze benarde
omstandigheden de rijen moeten worden aan
eengesloten, hetgeen vordert nauwe samen
werking op breeden grondslag, waaraan meer
dan ooit behoefte bestaat en waaraan het hui
dige kabinet zijn oorsprong dankt.
Eendracht maakt macht, doch deze spreuk
verliest haar beteekenis, indien zij slechts
aanvaard wordt onder voorbehoud, dat een
dracht zonder opoffering kan worden verkre
gen.
Mr. W. C. Wendelaar werd bij acclamatie
gekozen tot voorzitter. Als lid van het hoofd
bestuur werd herkozen de heer S. van den
Bergh Jr. 'Wassenaar). Gekozen werden mevr.
mr. C. C. Bakker—Van Bosse (Den Haag), mr.
H. P. C. M de Witt Wijnen (te Gouda), dr. A.
de Haan Alblasserdam) en mr. H. L. van Zan
ten Rotterdam).
In de avondvergadering kwam allereerst
aan de orde het rapport van de commissie ter
voorbereiding van de Grondwetsherziening.
Na lange discussies werd een resolutie aan
genomen, waarin de vergadering zich uit
spreekt voor handhaving van het algemeen
kiesrecht, tegen de instelling van een econo
mische Kamer als wetgevend lichaam, en als
haar oordeel uitspreekt, dat bij de voorgeno
men Grondwetsherziening 1937 moet worden
gestreefd naar:
a. uitsluiting van het actief kiesrecht van
maatschappelijk ongeschikten en van terzake
van speciaal omschreven delicten veroordeel
den;
b. uitsluiting van het passief kiesrecht van
bezoldigde vertegenwoordigers van bepaalde
groepsbelangen;
c. bepalingen voor vervallen verklaring van
het lidmaatschap van een vertegenwoordigend
lichaam van den revolutionairen volksverte
genwoordiger.
Over de instelling van een adviseerenden
rijksraad staakten de stemmen.
Eenige voorstellen van de afdeeling Zaan
dam werden naar de programma-commissie
verwezen. Een motie Utrecht, te streven naar
een kiesstelsel, dat, met behoud van de even
redige vertegenwoordiging, het contact tus
schen kiezer en"gekozene herstelt, werd aange
nomen. Eveneens aangenomen werd een mo
tie betreffende vrijheid van arbeid bij werk
stakingen.
Tenslotte werd nog behandeld een rapport
inzake de jeugdwerkloosheid.
UIT DE STAATSCOURANT
Bij K. B. is op zijn verzoek eervol ontslag
verleend als hoogleeraar aan de technische
hoogeschool te Delft aan dr. ir. H. ter Meu-
len. met dankbetuiging voor de belangrijke
in deze betrekking bewezen diensten.
AFSCHEID VAN DEN HEER L. v. d. WAL.
Zaterdagmiddag is de heer L. v. d. Wal,
de afgetreden voorzitter van den Alg. Ned.
Bouwarbeidersbond in Krasnapolsky te Am
sterdam gehuldigd. De nieuwe voorzitter van
den Bond. de heer G. Kleyn sprak den schei
denden voorzitter toe en wenschte hem. waar
deze nog zooveel vitalitei bezit, nog vele ja
ren van stfijdlust. Als stoffelijk bewijs van
waardeering werd een zeilboot aangeboden.