Onze Tijd. De nieuwe bewoner van de Quai d'Orsay. Hel Befougtijhste 53e Jaargang No. 16244 Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen Dinsdag 9 Juni 1936 HAARLEM S DAGBLAD Directie: P. W. PEEREBOOM en ROBERT PEEREBOOM. ABONNEMENTENper week ƒ0.25, per maand ƒ1.10, per 3 maanden ƒ3.25, franco per post ƒ3.55, losse nrs. ƒ0.06. Geïllustreerd Zondagsblad: per week ƒ0.05, p. maand ƒ0.22, p. 3 mnd. ƒ0.65, franco p. post 0.7214. UITGAVE LOURENS COSTER MAATSCHAPPIJ VOOR COURANT-UITGAVEN EN ALGEMEENE DRUKKERIJ N.V. Bureaux: Grcote Houtstraat 93 Drukkery: Zuider Buitenspaarne 12 Telefoon Nos-: Directie 13082 Hoofdredactie 15054 Redactie 10600 Drukkerij: 10122, 12713 Administratie: 10724, 14825 Postgiro 38810 Bijkantoor: Soendaplein 37, Haarlem-Noord, Telefoon 12230. Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM. ADVERTENTIëN 15 regels f 1.75, elke regel meer T 0.35. Reclames ƒ0.60 per regel. Tarieven regelabonnementen op aanvraag. Vraag en aanbod 1—4 regels 0.60. elke regel meer ƒ0.15. Onze Groentjes zie hoofd rubriek. Gratis Ongevallenverzekering voor betalende abonnés. Levenslange ongeschiktheid 600.-, Overlijden 600.-, Verlies van Hand, Voet of Oog ƒ400.-, Duim ƒ250.-, Wijsvinger f 150.-, Elke andere vinger 50.-, Arm- of Beenbreuk 30.— Idem voor Abonnés op het Geïllustreerd Zondagsblad: Levenslange ongeschiktheid ƒ2000.-, Overlijden 600.-, Verlies van Hand, Voet of Oog ƒ400 -, Verlies Duim 75.-, Verlies Wijsvinger ƒ75.-. Verlies andere vinger ƒ30,-. Alles indien het gevolg van een ongeval en volgens gratis ten kantore van dit blad verkrijgbare voorwaarden. DIT NUMMER BESTAAT UIT TWAALF BLADZIJDEN. Het eeuwfeest van de spoorlijn HaarlemAmsterdam. In 1939 een verkeerstentoonstelling te Haarlem? In 1839 werd de eerste spoorlijn in Neder land geopend, de lijn HaarlemAmsterdam. Daarmede werd de eerste stap gezet op den weg die leidde tot een groote omwenteling op het gebied van het verkeerswezen in ons land. Postkoets en trekschuit verdwijnen, verdron gen door den stoomwagen. In 1939 zal dus het eeuwfeest van het spoor wegverkeer in ons land gevierd kunnen wor den. Natuurlijk is het, drie jaar voor den tijd, niet onze bedoeling reeds nu historische ge gevens over dit feit te publiceeren. Wü vestigen er alleen de aandacht op om de vraag te stellen, of er voor Haarlem reden is te trachten in 1939 een groote nationale (of als het kan een internationale) tentoon stelling op verkeersgebied te organiseeren. Toen wij dit denkbeeld met een der bekende persoonlijkheden hier ter stede bespraken, toonde hij zich daarover geestdriftig. Hij be loofde bij de daarvoor aangewezen instanties de zaak spoedig aan de orde te zullen stellen, want als deze tentoonstellings-gedachte in gang vindt zal tijdig met de voorbereidende organisatie begonnen moeten worden. De Brockway Maatschappij. Surséance voor 6 maanden verleend. De Arr. Rechtbank alhier verleende heden morgen voor den tijd van zes maanden surséance van betaling aan de N.V. Brockway Bus Maatschappij. De inbraak in het Belasting kantoor. Chauffeur, die de inbrekers heeft over gebracht, bekent thans. In den nacht van 23 op 24 April jl. werd in het belastingkantoor aan het Klein Heilig land alhier een brutale inbraak gepleegd, waarbij vier beruchte; inbrekers,, die volgens de. regelen der kunst bezig waren een "der brandkasten open te breken, op heeterdaad werden betrapt. De politie, die op de hoogte van de voorgenomen inbraak was, had zich verdekt in het gebouw opgesteld en toen de inbrekers midden in hun inspannende bezig heid waren, werden zij onverwachts door de politiemannen overvallen. De verraste mis dadigers gaven zich onmiddellijk over. De inbrekers waren met een' auto uit Am sterdam gekomen. Om vier uur in denzelf den nacht heeft een rechercheur op de Gast- huisvest een chauffeur van een particuliere garage uit Amsterdam gearresteerd, die ver klaarde vier personen naar Haarlem te heb ben overgebracht, die hij voor vier inge nieurs hield, die werk hadden te verrichten in de Rijksgebouwen. De auto van dezen 23- jarigen chauffeur werd in beslag genomen. Later is de man op vrije voeten gesteld. Gisteren is hij echter opnieuw door de Haarlemse he recherche te Amsterdam gear resteerd. daar er nieuwe, sterke aanwijzingen tégen hem bestonden. Hij is naar Haarlem overgebracht en onmiddellijk aan een streng verhoor onderworpen. Aanvankelijk ontken de hij iets met-de inbraak uitstaande te heb ben, maar tenslotte viel hij door den mand en bekende, dat hij van het geheele plan op de hoogte was. Hij is in verzekerde bewaring gesteld. N.V. Firma J. J. Beynes. 80 jaar geleden werden de eerste spoorweg rijtuigen gebouwd. Het was in 1838 dat de heer Beijnes zich te Haarlem vestigde als rijtuigfabrikant. Over twee jaar kan dus het eeuwfeest worden ge vierd. Daarop wilden wij thans niet de aan dacht vestigen, maar wel op het feit, dat 80 jaar geleden te Haarlem de eerste spoorweg rijtuigen worden gebouwd. In 1838 was het koetspaard nog in zijn glorie. De heer Beijnes bouwde in dien tijd daar ook vooral luxe rijtuigen. Voor de eerste spoorlijnen in ons land werd het rijdend ma teriaal in Maarssen en Utrecht gebouwd. Toen de behoefte aan spoorwagens grooter werd legde ook de heer Beijnes er zich op toe. In 1856 leverde hij 8 tweede klasse rijtuigen aan de H. IJ. S. M. af. In 1857 volgden 4 rij tuigen en in 1858 zelfs 12. De industrieele onderneming breidde zich toen snel uit, in 1858 werd de eerste steen gelegd voor de nieuwe fabriek aan het Sta tionsplein. In den loop der jaren zijn in die fabriek heel wat spoor- en tramwagens gebouwd. In 1866 hadden de zaken reeds zoo'n omvang ge kregen, dat in dat jaar 71 spoorwagens ge bouwd werden. Jaren achtereen hebben eenige honderden arbeiders hun brood verdiend. Het is bekend, dat deze crisisjaren ook voor de N.V. moeilijkheden hebben opgele verd. veroorzaakt door een tekort aan werk. Gelukkig is daarin thans verandering geko men dank zij de groote opdracht die de Spoorwegen hebben gegeven, de grootste die tot heden door de fabriek werd ingeschreven. (Er zijn in het IJselmeer duizen den jonge karpers uitgezet om de muggen te bestrijden.) Wel menigeen denkt met wat spijt in dezen tijd van heden, Aan menig groot en dapper ding dat onze vaadren deden. Die durfden in hun tijd iets aan, die wisten op te bouwen, Die gooiden vaak een spiering uit en vingen kabeljauwen. Wanneer je dat eens vergelijkt met onze droeve dagen, Dan lijkt het af en toe wel, of men niets meer durft te wagen. Wij zijn het mislijk nageslacht, waar niets van is te hopen, En velen maken zich bezorgd, waar dat op uit moet loopen. Ik vraag me af, of deze klacht ook inderdaad gegrond is En of de energie niet nog aanwezig en gezond is; Je hoeft toch waarlijk in ons land niet lang of ver te kijken, Om uit te maken, dat wij steeds nog heel wat groots bereiken. Al zijn dit dan ook uiteraard weer heel wat andre dingen, Dan reizen ter ontdekking en dan landveroveringen. Al kleurt de zon der romantiek niet meel de groote daden, Zooals het opgeteekend staat in de historiebladen. Neen waarlijk, 't Nederlandsche ras geeft ook in deze dagen Op velerlei gebied nog blijk, dat het niet zal versagen. Er wordt nog veel tot stand gebracht, wij durven nog te leven, Al is er dan een ding dat ik volmondig toe moet geven, (Wanneer je aan een spreekwoord althans groot gewicht wilt hangen) Wij werpen heden karpers uit, om muggen te gaan vangen. P. GASUS. MODERNE WONINGEN TE KOOP, Junoplantsoen f 5000. TE HUUR 34.— per maand S. VELDKAMP, Van Dortstraat 90 Telefoon 16375. (Adv. Ingez. Med.) Moordaanslag te Santpoort. Jongeman staat vader van gewezen verloofde naar het leven. Bedreigde wist ongedeerd te ontkomen. Gisteravond om half tien heeft de 22-jarige bakkersknecht C. M. G., wonende te Haarlem, een moordaan slag gepleegd op den vader van zijn vroegere verloofde, den heer S. wo nende aan de Hoofdstraat te Sant poort, De heer S. wist ter nauwer- nood te ontkomen. De dader is ge arresteerd. De dader vervoegde zich gisteravond ten huize van den heer S. Reeds eenige malen was hij daar sinds zijn' verloving met de dochter des huizes was afgebroken, geweest. De onmiddellijke aanleiding daartoe was een polshorloge, dat het meisje van hem zou be zitten, doch bij die bezoeken bleek het steeds in zijn bedoeling te liggen dat de verloving weer „aangemaakt" zou worden. Dezen keer opende de vader de deur en deelde mede, dat zijn dochter niet thuis was. De jongeman zei toen dat hij het horloge wou hebben, waarop een korte woordenwis seling ontstond. Tenslotte beval de heer S. hem het huis en den tuin te verlaten. Onder het uiten van een bedreiging tastte G. daar op onder zijn jas, en bracht een groot bak kersmes te voorschijn. Terwijl hij hiermee in de richting van den heer S. stak, week deze juist op tijd achteruit, zoodat hij niet getroffen werd. Het mes drong toen door de ruit van de tochtdeur van de vestibule heen. Nauwelijks was G. verdwenen of de heer S. waarschuwde de politie. Hij had gezien, dat de jongelui in een roode auto waren gekomen. Ooaenblikkelijk werd een onderzoek bij alle garages in de omgeving ingesteld, waarbij de herkomst van den wagen kwam vast te staan. Op het oogenblik dat de politie telefonisch met den eigenaar sprak, arriveerde het drietal juist bij de garage. De politie vroeg den garage 'houder het drietal zoo lang aan de praat te houden, maar op het oogenblik dat een agent naderde, nam het drietal met de auto de vlucht. Zij waren klaarblijkelijk reeds op een arrestatie verdacht. De politie zette hen met een anderen wagen uit dezelfde garage na en na een vervolging- tot in Haarlem-Noord kon zij G. aan het Pre- toriaplein arresteeren. Het bakkersmes werd later in 'n café aan de President Steynstraat gevonden. Frankrijk 's minister van buitenlandsche zaken Yvon Delbos. (Van een bijzonderen medewerker). Bij de samenstelling van zijn kabinet stond Léon Blum voor een zeer zware taak. Hij moest namelijk een man vinden, die in staat was de traditioneele Fransche buitenlandsche politiek verder te leiden en die tevens in staat was de radicale partij genooten tevreden te stel len. Blum heeft deze persoon - gevonden in Yvon Delbos. een radical-socialist, met stormachtige revolutionnaire beginselen, die zich ten tijde van het kabinet Laval had doen opmerken door een fulmineerende kamerrede, waarin hij eischte, dat men terug zou keeren tot. de politiek van Barthou. Evenals tal van andere Fransche politici heeft Delbos zijn opvoeding genoten aan de „Ecole normale", de Parijsche „élite" univer siteit. In 1912 hij was toen pas gepromo veerd tot doctor in de philosophie, was hij medewerker van het revolutionnaire blad „Radical", dat door wijlen Jean Jaurès en Léon Blum uitgegeven werd. „Wij hebben alleen maar doctors in de philosophie", placht Jaurès niet zonder eenige trots van de leden van zijn redactie te zeggen. Ondanks zijn jeugd onderscheidde Delbos zich dra door zijn bezadigdheid. Als zoon van een leeraar en kleinzoon van een boer ver tegenwoordigt Delboshet Fransche volkstype met al zijn karakteristieke eigenschappen. Toen in 1914 de oorlog uitbrak, was Delbos een der eersten die naar het front vertrok, doch in September van hetzelfde jaar was hij reeds tot driemaal toe gewond, zoodat hij niet meer in de eerste linies mee kon vechten. Na eenigen tijd in het hospitaal, doorgebracht te hebben, wordt hij als hersteld ontslagen doch afgekeurd voor den velddienst. Dit is Delbos echter in het geheel niet naar den zin. Hij vraagt en verkrijgt toestemming om tot vlieger opgeleid te worden. Wanneer hij zijn brevet behaalt, wordt hij ingedeeld bij de lucht-kustwacht. Hij maakt jacht op vijan- derlijke onderzeebooten en het gelukt hem eenige malen een U-boot tot zinken te bren gen. Toen de oorlog voorbij was wijdde Yvon Delbos zich opnieuw aan het politieke leven, Hij wordt lid van de radicaal-socialistische partij. Docr zijn buitengewone intelligentie, zijn redenaarstalent alsmede door zijn tacti sche eigenschappen, gelukt het hem spoedig in de partij omhoog te klimmen. In 1920 wordt hij benoemd tot secretaris en twee jaar latei- tot vice-voorzitter. Na tot deputé te zijn gekozen wordt hij in den loop der volgende jaren benoemd tot on der-staatssecretaris en tot minister van on derwijs. Na zijn beroemde kamerrede, die Herriot's demissie en de val van Laval veroorzaakte, scheen het, dat Delbos voor de functie van minister-president geroepen zou worden. In derdaad riep president Lebrun hem naar het Elysé en gaf hem de opdracht een nieuwe re geering samen te stellen. Delbos aanvaarde de opdracht evenwel niet. Evenals Herriot en ettelijke anderen wilde hij zijn uur afwachten. Voor de portefeuille van buitenlandsche zaken is Yvon Delbos wegens zijn langdurige werkzaamheden in de kamercommissie voor buitenlandsche aangelegenheden terdege voorbereid. Hij heeft zich den naam ver worven van een onvermoeid werker, die zich volkomen in de huidige politieke situatie van Europa heeft ingewerkt en alle vertakkingen en knepen op zijn duimpje kent. Toen Delbos na het sluiten van den wapen stilstand weer naar huis kwam. heeft hij de gelofte afgelegd, dat hij als politicus zijn ge heele leven zou trachten „Dat er nimmer meer een oorlog zou komen". Het is te hopen, dat Delbos, thans minister van buitenlandsche zaken, de gelofte zal houden, die hij als thuiskeerend frontsoldaat heeft afgelegd. Aan de zijde va.n Léon Blum, die een doe trinair is en die zich in de practische zaken van de politiek zelden voldoende realistisch toont, zal Delbos met zijn werkelijkheidszin, zijn practische ervaring de groote opdracht te vervullen hebben, waarvan het welslagen de geheele wereld vol hoop verwacht: „dat de oorlog nooit en te nimmer weerkeert". De Belgische kabinetscrisis. Van Zeeland aanvaardt de opdracht. BRUSSEL, 9 Juni, (Reuter-A.N.P.). Van Zeeland heeft de opdracht tot vorming van een kabinet aange nomen. Nadat Van Zeeland de opdracht tot het vor men eener nieuwe regeering had aanvaard, verklaarde hij„Ik heb de opdracht in begin sel aanvaard en zal thans zien, of de vervul ling mogelijk is en op welke wijze een gemeen schappelijk programma zou kunnen worden uitgewerkt, dat beantwoordt aan de eischen van het oogenblik en aan mijn persoonlijke op vatting. Naar mijn overtuiging is het het beste, dat men het eens kan worden, over een wel om schreven programma. Ik hoop mijn taak snel te kunnen volbrengen en misschien reeds vanavond of morgen een oplossing te hebben gevonden." Verkeersvliegtuig bij Malmoe verongelukt. Een doode en twaalf gewonden. Het toestel is de F 22 „Lappland". STOCKHOLM- 9 Juni (Reuter- A.N.P.) Bij Malmoe is een lijntoe- stel, dat naar het vasteland was ver trokken, verongelukt. Een Amerikaansche passagier werd gedood, twaalf inzittenden, allen Scandinaviërs, werden gewond. AMSTERDAM, 9 Juni. Naar laat in den morgen op Schiphol bekend werd, is het bij Malmoe verontgelukte vliegtuig de „Lapland" van de Zweedsche luchtvaartmaatschappij A.B.A. De „Lapland" is een vier-motorige F. 22, welke den dienst onderhoudt tusschen Nederland en Scandinavië. Deze lijn wordt om de maand door de A.B.A. en door de K.L.M. gevlogen. Gistermiddag is de „Lapland" van Schiphol vertrokken, om vandaag van Malmoe via Kopenhagen naar Amsterdam terug te vliegen. Het ongeluk moet geschied zijn kort na het vertrek van Malmoe. Bijzonderheden over het ongeluk en over den aard der ver wondingen van de passagiers waren in de morgenuren nog niet bekend. Wij vernemen voorts dat hedenmiddag de dienst naar Scandinavië zal worden waarge nomen door de K. L. M. Te 5 um- vertrekt de .Papegaai", eveneens een F 22. Congres Typografenbond. De Algemeene Nedex-landsche Typografen Bond houdt zijn 60ste vergadering in de ro tonde op de wandelpier te Scheveningen. De voorzitter, de heer F. van der Wal, herdacht in zijn openingsrede het feit, dat de bond 70 jaar bestaat en gaf een overzicht van de re sultaten van den gevoerden strijd. Eenige afgevaardigden stelden bij de be handeling van het jaarverslag de vraag, of er niets gedaan kan worden voor stakingsslacht offers. De voorzitter zeide, dat de financiën niet toelaten deze slachtoffers blijvend te steu nen. De medezeggenschap maakte eveneens een punt van bespreking uit. Er werd op ge wezen, dat de bedrijfsraden slechts theore tisch waarde hebben. De jaarverslagen van den secretaris en den penningmeester over 1933 werden na eenige discussie goedgekeurd. Ook de houding van het hoofdbestuur had. behoudens enkele on dergeschikte punten, de instemming der ver gadering. Tot leden van het hoofdbestuur werden ge kozen de heeren H. Staphorsius, Amsterdam. H. W. Wittenaar, Leiden, H. Arema, Leeuwar den, P. Kikkert, Amsterdam en W. Sterk, voor zitter van de afd. Haarlem. Voor drie vacatures is nog een herstemming noodig. De afdeeling 's-Gravenhage stelde voor, het hoofdbestuur op te dragen, bij iedere nieuwe contractswijziging de bondsleden steeds op de hoogte te houden van den stand der onder handelingen. De afdeeling Rotterdam stelde voor, aan de onderhandelaars van den bond bij de vernieu wing van een collectieve arbeidsovereenkomst te verbieden, verslechteringen voor te stellen of te accepteeren zonder voorafgaand overleg met de bondsleden. Met groote meederheid van stemmen ver- eenigde de vergadering zich met het afwij zend advies, zoodat beide voorstellen werden afgevoerd. Eenige afdeelingen stelden voor, pogingen aan te wenden om verandering in de loon- klassen aan te brengen en daarbij rekening te houden met plaatselijke omstandigheden. Deze voorstellen werden verworpen. I Het woord is aan. Rémy Montalée: Koppigheid is de wil van een ander. Brand in Hotel d'Orange. Door snel ingrijpen spoedig gebluscht. ZANDVOORT Dinsdag. Hedenmorgen te ongeveer 6 uur bemerkte de heer J. K, die zich naar zijn boot op het strand begaf, een begin van brand in het sous- terrain van de bodega van Hotel d'Orange. Hij waarschuwde onmiddellijk de brandweer, die door zeer snel ingrijpen den brand spoedig wist te blusschen. Indien de brand even later was ontdekt, wa ren de gevolgen niet te overzien geweest. Het vuur was al doorgedrongen tot het bo vengedeelte van de uit hout opgetrokken bo dega, waar thans een aantal strandstoelen was geborgen, die reeds brandden. Van hier kon het vuur gemakkelijk overslaan naar de mas tieken dakbedekking. Als dat met dezen wes telijken wind gebeurd was, zou de brandweer zeker haar handen vol gehad hebben, om het hoofdgebouw en de belendende gebouwen tegen het vuur te beschermen. Burgemeester van Alphen en de Commissa ris van Politie, Mr. Reyinga, waren beiden bij het blusschingswerk aanwezig. De schade die naar ruwe schatting f 600 a f 700 bedraagt wordt door verzekering gedekt. Omtrent de oorzaak van den brand tast de politie nog in het duister. Uit het onder zoek is gebleken, dat men van buitenaf op de plaats waar de brand ontstaan is, slechts kan komen door een deur te forceeren. Het is daarom uitgesloten dat de brand gesticht is door kwajongens. Het is evenwel niet on mogelijk. dat het vuur ontstaan is door het laten vallen van een brandende sigaar of sigaret van iemand, die daar onbevoegd ver toefde. Eenige jaren geleden hebben inbrekers reeds een bezoek gebracht aan den wijnkel der. die in de onmiddellijke nabijheid ligt. Het zou kunnen zijn, dat men het thans op den wijnkelder had voorzien, maar dat die daad niet tot uitvoering is gekomen, omdat inmiddels de brand ontstaan zou zijn. GOUDEN ECHTPAAR. Het echtpaar A. RompaA. M. Snoeren, Ti- morstraat 169, Haarlem Noord, zal 22 Juni a.s. den dag herdenken, waarop het 50 jaar gele den in het huwelijk trad. Te Bonsecour bij Rouaan is een gedenkteeken geplaatst voor koning Albert van België. De spanning" in het Verre Oosten. Zuidelijke Chincesche legers willen tegen de Japanners optrekken. pag. 4 De slakingen in Frankrijk zijn nog niet geëin digd; in sommige takken van bedrijf werd overeenstemming bereikt. pag. 4 In de IJpolder-moordzaak hebben zich weer nieuwe getuigen aangemeld. pag. 3 Richtlijnen om een economische samenwer king tusschen Nederland en Ned.-Indië. pag. 3 Bij een militaire oefening te Deventer is een huzaar verdronken. pas. 3 Bij Malmö is een lijntoestel, dat naar Ainster- dam vertrok, verongelukt; écn passagier is gedood. pas 1 Aan de Haarlemsche Brockway Maatschappij is voor een half jaar surséance van betaling verleend. pag. 1 Te Santpoort heeft een jongeman een moordaanslag gepleegd op den vader van zijn gewezen verloofde. pag. 1 De amateur-wielrenner Gommans is Neder- landsch kampioen op den weg geworden. pag. 10 ARTIKELEN, ENZ. Mr. E. Elïas: Relaas van een kleine reis. pag. 3 Amy Groskamp-ten Have: Een vrouw schrijft. pag. 3 De nieuwe bewoner van de Quai d'Orsay. pag. 1 Jhr. dr. J. C. Mollerus: Wat in 1935 in rook opging. pag. 4 J. B. Schuil over Totok en Indo. pag. 2 C. J. van T. Onze 39: J. van Boekhoven. pag. 6 H. D. Vertelling. Willy van der Tak: De Com missie stelt een onderzoek in. pag. 6 Schaakrubriek. pag. 9 De burgerlijke stand van Haarlem is opge nomen op pag. 7

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1936 | | pagina 1