Haarlem en de randgemeenten.
BERICHT
Hei de&attQwjksle
53e Jaargang No. 16251
Verschijnt dagelijks, Kehalve op Zon- ën Feestdagen
Woensdag 17 Juni 1936
HAARLEM S DAGBLAD
Directie: P. W. PEEREBOOM UITGAVE EOURENS COSTER MAATSCHAPPIJ VOOR J tnBPRMM
en ROBERT PEEREBOOM. COURANT-UITGAVEN EN A1GEMEENE DRUKKERIJ N.V. Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM.
Directie: P. W. PEEREBOOM
en ROBERT PEEREBOOM.
UITGAVE LOURENS COSTER MAATSCHAPPIJ VOOR
COURANT-UITGAVEN EN ALGEMEENE DRUKKERIJ N.V.
Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM.
ABONNEMENTEN: per week ƒ0.25, per maand f 1.10, per 3 maanden
ƒ3.25, franco per post ƒ3.55, losse nrs. ƒ0.06. Geïllustreerd Zondagsblad:
per week 0.05, p. maand 0.22, p. 3 mnd. f 0.65, franco p. post 0.72J4.
Bureaux: Groote Houtstraat 93 Drukkery: Zuider Buitenspaarne 12
Telefoon Nos-: Directie 13082 Hoofdredactie 15054 Redactie 10600
Drukkerij: 10122, 12713 Administratie: 10724, 14825 Postgiro 38810
Bijkantoor: Soendaplein 37, Haarlem-Noord, Telefoon 12230.
ADVERTENTIëN 15 regels J 1.75, elke regel meer f 0.35. Reclames
ƒ0.60 per regel. Tarieven regelabonnementen op aanvraag. Vraag en
aanbod 1—4 regels 0.60. elke regel meer ƒ0.15. Onze Groentjes zie
hoofd rubriek.
Gratis Ongevallenverzekering voor betalende abonnés. Levenslange on
Idem voor Abonnés op het Geïllustreerd Zondagsblad: Levenslange
Alles indier
geschiktheid f 600.-, Overlijden 600.-, Verlies van Hand, Voet of Oog 400.-, Duim 250.-. Wijsvinger f 150.-. Elke andere vinger f 50.-, Arm- of Beenbreuk 3(L—
ongeschiktheid ƒ2000.-, Overlijden ƒ600.-, Verlies van Hand, Voet of Oog ƒ400 -, Verlies Duim ƒ75.-. Verlies Wijsvinger ƒ75.-. Verlies andere vinger ƒ30.-.
het gevolg van een ongeval en volgens gratis ten kantore van dit blad verkrijgbare voorwaarden.
DIT NUMMER BESTAAT UIT
TWAALF BLADZIJDEN.
Uitbreiding personeel werk'
verschaffing en steunverleening
Extra-steun aan werkloozen en
hulp aan gemeenten.
Aankoop van een complex in Drente.
Ingediend is een suppletoire begrooting So
ciale Zaken 1936. Ter toelichting wordt o.m.
opgemerkt:
Ten gevolge van de groote toeneming van de
werkzaamheden bij de afdeeling werkver
schaffing en steunverleening moest in 1935
tot 'een belangrijke uitbreiding van het aan
tal controleurs voor de steunverleening wor
den overgegaan. Voorts moest in datzelfde jaar
het administratieve personeel van genoemde
afdeeling worden uitgebreid, als gevolg van de
werkzaamheden, die in verband met de in
stelling van het werkloosheidssubsidiefonds,
ten behoeve van het departement van finan
cien door de afdeeling werkverschaffing en
steunverleening moeten worden verricht.
Mede in verband met het voornemen om
het aantal controleurs voor de steunverlee-
ning in den loop van dit jaar nog uit te brei
den zal artikel 2 der berooting voor 1936 met
f 175.000 worden overschreden
De belangrijke uitbreiding van het hier-
vorenbed'oelde personeel brengt tevens een
aanzienlijke verhooging der materieele uit
gaven met zich, waardoor het daarvoor uit
getrokken bedrag met f 50.000 dient te worden
verhoogd.
Bij de wet van 4 Maart 1935 werd een be
drag voor eenmaal toegestaan van f 2.000.000
zulks omdat de particuliere liefdadigheid niet
voldoende georganiseerd was om in de extra
hulp aan werkloozen te voorzien.
Een bedrag van f 1.000.000 wordt noodig ge
acht voor den winter 1936-1937 met dien ver
stande, dat f 500.000 ten laste wordt gebracht
van 1936 en f 500.000 ten laste van den dienst
1937.
Voor 1936 is hiervoor compensatie gevonden.
Aan het einde van 1935 is de wenschelijk-
heid gebleken om de op artikel 128 „bijdragen
voor werkverschaffing" en artikel 129 „bij
dragen voor steunverleening" voor het dienst
jaar 1934 uitgetrokken bedragen tot een totaal
van f 46.000.000 ten volle voor de in die arti
kelen omschreven doeleinden te besteden.
Bij de afsluiting van het dienstjaar 1934
was nog voor het verleenen van bijdragen aan
gemeenten beschikbaar een bedrag van
f 2.474.433. De bedoeling was dit bedrag zoo
mogelijk voor 31 December 1935 ter beschik
king te stellen van die gemeenten, welke het
meest door de werkloosheid zijn geteisterd en
waarvan de financieele toestand het ongun
stigst is te achten.
Die beschikbaarstelling zou dan plaats heb
ben in den vorm van een extra-bijdrage in de
kosten van werkloosheidszorg over het jaar
1934.
Intusschen blijft de noodzakelijkheid be
staan om aan enkele gemeenten, waaronder
ook Rotterdam, alsnog een extra-bijdrage over
1934 te verleenen. Met het oog hierop wordt
daarom een verhooging van dit artikel met
een bedrag van f 2.474.433 voorgesteld.
Dit jaar zal worden aangekocht het Ech-
tener-, Ruiner- en Koekangerveld in het Zuid
westelijk deel van Drente, groot ongeveer 1'830
H.A. De kosten hiervan zijn geraamd op ten
hoogste f300.000.
Na aankoop zal dit complex in werkver
schaffing, deels worden ontgonnen tot weide-
of bouwland, deels worden beboscht.
Na verschillende compensaties wordt het
eindcijfer der begrooting ten slotte verhoogd
met f243.800.
De Autotocht voor Ouden van
Dagen.
Meer auto's noodig.
Het Haarlëmsche Comité voor den Auto
tocht voor Ouden van Dagen, dat zijn jaar
lij kschen tocht op Dinsdagmiddag 23 Juni a.s.
zal houden (ditmaal naar Bergen aan Zee v.v.)
heeft nog geen voldoend aantal toezeggingen
ontvangen van autobezitters, om met hun wa
gens deel te nemen. De secretaris, de heer
Robert Peereboom, Groote Houtstraat 93, tel.
15.154, zal gaarne en met erkentelijkheid aan
meldingen ontvangen. Er wordt met dezen
tocht, die reeds zevenmaal gehouden en tel
kens zoo uitstekend geslaagd is, een groote
vreugde bereid aan honderden oude menschen,
die maanden tevoren al in spanning naar de
zen voor hen zoo grooten feestdag plegen uit
te zien. Wie zelf een auto bezit en het vele, dat
dientengevolge voor hem maar voor het grij
pen ligt, vergelijkt met al hetgeen deze oude
lieden missen, zoodat een enkel uitstapje in
de vrije natuur voor hen een schoone vervul
ling is, moet toch wel gevoelen dat mensche-
lijke plicht zijn medewerking eischt, als hij
of een lid van zijn gezin in staat is dien
éénen middag per jaar er voor vrij te maken.
231 oude menschen zijn ditmaal door de di
recties der gestichten, waarin zij vertoeven,
voor den tocht aangemeld. Het Comité ver
wacht dat evenals vorige jaren de Haarlem-
sche autobezitters zich in zoo grooten getale
zullen aanmelden dat allen zullen kunnen
meegaan en van een heerlijken tocht en een
kort vertoef aan zee (op het terras van het
hotel Nassau-Bergen, waar de gebruikelijke
versnaperingen zullen worden aangeboden)
genieten. Op de heenreis zal gereden worden
via Alkmaar en Bergen Binnen, op de terugreis
langs den prachtigen binnenweg via Castri-
cum.
Alle autobezitters die zich aangemeld heb
ben en nog zullen aanmelden krijgen van het
comité bericht bij welk gesticht hun komst (om
één uur 's middags) wordt verwacht. Daarna
wordt „verzameld" op de Fontëinlaan, van
waar om 2 uur de tocht begint. Terugkeer te
Haarlem ongeveer 6 uur>
De financieele positie van Haarlem wordt
ongunstig beïnvloed door de mindere
draagkracht der inwoners.
Toen wij eenige dagen geleden den heer
W. Roodenburg, wethouder van financiën,
vroegen hoe het met de voorbereiding van
de Haarlemsche gemeentebegrooting voor
1937 stond, bleek uit zijn antwoord, dat al
les gedaan zal moeten worden om tot een
sluitende begrooting te komen. De wethou
der was evenwel overtuigd, dat als zooveel
mogelijk bezuinigd wordt, het college van B.
en W. daarin zal slagen, zoodat er geen ge
vaar bestaat, dat de gemeente extra hulp
bij het rijk zal moeten vragen, waarmee im
mers ook extra regeeringstoezicht gepaard
zou gaan.
Dit hebben wij medegedeeld in ons num
mer van 12 Juni. Later vertelde de heer Roo
denburg ons nog. dat het reeds lang bij hem
vast stond, dat het moeilijk zou worden voor
1937 „de eindjes aan elkaar te knoopen".
„Reeds bij de behandeling van de
begrooting voor 1936 heb ik zoo
vervolgde de heer Roodenburg de
vrees uitgesproken, dat wij voor 1937
genoodzaakt zouden zijn het aantal
opcenten op de Personeele Belasting
(voor 1936 bepaald op 185) op te voe
ren tot het maximum van 200. Thans
ben ik wel overtuigd, dat daaraan
helaas geen ontkomen zal zijn.
Tot zoover de wethouder
Uit het medegedeelde blijkt wel. dat de fi
nancieele toestand van Haarlem tot, uiterste
voorzichtigheid maant.
Wij hadden over de positie van Haarlem
een onderhoud met een autoriteit die door
zijn arbeid tot het uitspreken van een mee
ning volkomen bevoegd is.
Haarlem zoo zei hij verkeert in moei
lijke omstandigheden. Daarmede deelt onze
stad het lot van Amsterdam en Rotterdam.
De groote steden hebben den laatsten tijd
te weinig aanlokkelijks aan te bieden voor
menschen met hóoge inkomens. Het gevolg
is, dat slechts zeer weinig menschen met een
flink inkomen zich daar vestigen. En van
hen die er nog zijn, trekken velen weg. Daar
door daalt de gemiddelde draagkracht dei-
bewoners, wat funest is voor de financieele
positie van een gemeente. Het is geen ge
heim, dat een groot deel der belastingen im
mers door de meest-draagkrachtigen moet
worden opgebracht.
Op den duur zullen de groote ste
den op een enkele uitzondering na
bestaan uit arbeiders en kleine mid
denstanders. Het is onbestaanbaar
dat die bewoners voldoende kunnen
opbrengen om het gemeente huis
houden in stand te houden op de ba
sis waarop dit nu steunt.
Dat Haarlem weinig ingezetenen met een
flink inkomen trekt, komt niet alleen door
het feit, dat in de randgemeenten minder
belasting betaald behoeft te wonden. Het is
natuurlijk wel een feit, dat invloed uitoefent
bij de keus van woonplaats, maar er is
meer! Het verschil in belasting is altijd van
belang geweest, maar dit werd in vroeger ja
ren al gedeeltelijk gecompenseerd doordat
de huizen te Haarlem goedkooper waren dan
te Bloemendaal en te Heemstede, terwijl bo
vendien de levensstandaard in de stad wat
lager was en immers geen onkosten behoef
den gemaakt te worden voor tram of auto
bus. Als iemand een zuivere rekening op
maakte was het leven in een randgemeente
niet goedkooper dan in Haarlem!
In den laatsten tijd is er een veran-
ring gekomen waardoor Haarlem als
woongemecnte voor iemand met een
hoog inkomen minder aantrekkelijk
geworden is.
In Heemstede is een groot overschot aan
flinke heerenhuizen. Dat heeft gemaakt, dat
de woninghuren daar zoo sterk gedaald zijn.
dat er geen sprake meer van is, dat zulke
huizen te Haarlem goedkooper te huren zijn.
Bovendien en dat is het ergste het type
huizen dat deze menschen willen huren of
koopen is te Haarlem bijna niet te vinden.
In Haarlem-Noord huurt men wel een flink
middenstandshuis voor 6 of 7 gulden per
week. maar daar willen de menschen die
pl.m. f 1000 en hooger kunnen verwonen, niet
heentrekken.
Er zijn veel heerenhuizen in de oude stad
te huur. maar die huizen zijn tegenwoordig
niet gewild. Dat blijkt trouwens wel uit het
feit. dat zij steeds meer voor kantoren, enz.
gebruikt worden. Zelfs het Kleverpark is niet
meer gewild. Als iemand die vrij is in zijn
keuze van woonplaats kiezen moet tusschen
een huis in het Kleverpark en een in Heem
stede. dan valt zijn beslissing in de meeste
gevallen ten gunste van Heemstede uit, om
dat daar een overvloed van moderne hui-
in gevonden wordt.
Waai- is te Haarlem de wijk waar nieuwe
draagkrachtige personen zich gaarne vesti
gen?" Deze is niet aan te wijzen. Zoo'n wijk
alsnog te bouwen is ook niet mogelijk, want
waar zou men den geschikten grond moeten
zoeken? In het Haarlemmerhout- en het Zui-
derhoutpark zijn nog wel groote stukken on
bebouwd. maar die zijn niet gewild omdat de
Heemsteedsche grens slechts enkele honder
den meters verwijderd is.
De randgemeenten concurreeren dus niet
alleen met Haarlem door haar lagere belas
tingen. Die verschillen zijn in de laatste ja
ren door de wet op de nieuwe financieele ver
houding tusschen rijk en gemeenten reeds
kleiner geworden, terwijl ik bovendien ver
wacht. dat ook de buitengemeenten op den
duur gedwongen zullen zijn om meer belas
tingen van hun inwoners te yragen.
Wat moet Haard6m doen om voor deze
moeilijkheden een oplossing te vinden? zoo
vroegen wij.
Het antwoord op deze vraag was: „Alleen
een nieuwe annexatie zal van Haarlem's
standpunt bekeken, uitkomst kunnen bie
den. Dat dit in het college van B. en W. ook
wordt gevoeld, blijkt wel uit het feit. dat bij
de behandeling van de begrooting van 1936
zoo'n stem reeds van hun kant werd ge
hoord.
Als er geen ingrijpende verandering ten
gunste van Haarlem komt moet het op den
duur spaak loopen. Er wordt wel eens gewezen
op den vooruitgang van het inwoners-aantal
van Haarlem, maar dat feit zegt mij niet veel.
In de laatste jaren hebben zich duizenden
Amsterdammers in deze streek gevestigd, maar
Haarlem heeft daarvan alleen de minst draag-
krachtigen gekregen. De goede belastingbeta
lers zijn naar Bloemendaal en Heemstede ver
trokken.
De statistiek demonstreert duidelijk het
verschil in de draagkracht van Haarlem en
Bloemendaal.
Het betreft hier de Rijksinkomstenbelasting
over 1933/1934.
Haarlem
Inkomens tot f 1000 4.226
f 1000—f 5000 25.049
f 5000—f 10.000 1.323
f 10.000 en hooger 492
Totaal
31.090
Bloemendaal
1326
2606
683
570
5185
Inkomens boven
f
4.500
2186
1402
f
5.000
1815
1253
f
6.000
1295
1046
f
7.000
977
882
f
8.000
777
753
f
9.000
611
653
f
10.000
492
570
f
15.000
245
364
f
20.000
136
267
f
40.000
23
81
f
50.000
17
65
f 100.000
3
27
Haarlem had in dien tijd bijna 130.000 in
woners, Bloemendaal omstreeks 15.000.
Deze cijfers spreken boekdeelen.
Het aantal inkomens boven f 8000
is te Bloemendaal vrijwel gelijk aan
dat van Haarlem.
Slechts 5.8 pet. van de Haarlemsche
belastingbetalers hebben een inkomen
van f 5000 en meer, terwijl dit percen
tage te Bloemendaal 24.1 is.
Voor inkomens boven f 10.000 is het
percentage te Haarlem slechts 1.6 en
voor Bloemendaal 10.9.
Op de 62 aanslagen te Haarlem komt
slechts één inkomen voor van f 10.000,
te Bloemendaal één op de 9.
Nog sterker spreken deze cijfers als
die omgerekend worden per inwoner.
Op de 130.000 Haarlemmers had
slechts 1.39 pet. een inkomen van
van f 5000 en meer ,op de 15.000 Bloe
mendalers daarentegen 8.35 pet.
Voor een inkomen boven f 10.000
was het percentage: Haarlem 0.38 pet.
en Bloemendaal 3.8 pet.
Ook de belastingopbrengst is zeer verschil
lend. De opbrengst van de 31090 Haarlemsche
aanslagen (hoofdsom -f 40 opcenten) was te
Haarlem f 1.605.756, en van de 5185 Bloemen-
daalsche aanslagen f 2.005.831.
Per inwoner was dat te Haarlem
f 12,35 en te Bloemendaal f 133,66.
Te Haarlem waren 3 inwoners die f 100.000
of meer inkomen hadden maar te Bloemen
daal waren" er 27 met dit inkomen.
In Haarlem waren 2827 aanslagen in de
Vermogensbelasting, tegen 1471 te Bloemen
daal.
Het vastgesteld vermogen te Haarlem was
f 184.504.000 tegen f 300.448.000 te Bloemen
daal.
Per inwoner was het gemiddeld ver
mogen te Haarlem dus: f1419 en te
Bloemendaal f20.030.
Opheffing der sancties door
Britsche regeering verwacht.
Zullen Eden en Baldwin morgen de
motieven uiteeenzetten?
LONDEN. 17 Juni (Reuter). Df
Daily Telegraph meldt, dat Eden en Bald
win morgen in het Lagerhuis zullen mede
deelen, dat het kabinet besloten heeft
tot opheffing der sancties tegen Italië.
Zij zouden daarbij een volledige uiteen
zetting van de motieven geven. Volgens het
blad zal Eden tevens uiting geven aan de
ernstige bezorgdheid der regeering in ver
band met de politieke ontwikkeling ir
Duitschland.
Dominions behalve
voor opheffing.
Zuid-Afrika
Eden heeft gisterenmiddag in het Lager
huis de commissarissen der dominions ont
vangen, die de meeningen hunner regeerin
gen ten aanzien van de kwestie der sancties
uiteenzetten. In welingelichte kringen neemt
men aan, dat Australië. Nieuw-Zeeland en
Canada hebben medegedeeld, geen bezwaar
te zullen maken tegen de opheffing der
sanctie-maatregelen en tegen de herziening
der strafciausule in het Volkenbondshand
vest. Alleen de regeering van Zuid-Afrika
zou zich zonder aarzelen voor handhaving
der sancties hebben uitgesproken.
Mussolini tot medewerking bereid?
De Romeinsche corr. van de Daily Telegraph
meldt, dat Italië na opheffing der sancties
niet alleen de conferentie der zee-engten te
Montreux, maar ook een eventueele bijeen
komst der Locarno-staten zal bijwonen, welke
na ontvangst van het Duitsche antwoord op de
Britsche vragenlijst wellicht wordt bijeenge
roepen. De correspondent verneemt echter,
dat Italië's deelneming te Montreux of aan
een Lacorno-conferentie niet onvoorwaarde
lijk beteekent dat Mussolini terstond bereid is
weer mede te werken aan de Europeesche po
litiek.
Mussolini voorstander van de
restauratie der Habsburgers?
De protocollen van Rome moeten richtsnoer
zijn.
PARIJS. 17 Juni (Reuter) De Matin be
vat een bericht van zijn Romeinschen corres
pondent, volgens hetwelk Mussolini gunstig
zou staan tegenover het denkbeeld van de
restauratie der Habsburgers. In officieele
Italiaansche kringen heeft men volgens dezen
correspondent verklaard, dat Italië een ijve
rig voorstander van restauratie zal zijn, in
dien deze geschiedt in het kader van de pro
tocollen van Rome.
Spaansche Kamer heeft ver
trouwen in de Regeering.
Motie-Robles verworpen.
MADRID, 17 Juni. De Kamer heeft de
motie van den leider der Accion Popular. Gil
Robles, waarin energieke en snelle maat
regelen tot het doen verdwijnen van de re-
volutionnaire toestanden in het land worden
geëischt, verworpen en met de stemmen der
Volksfrontpartijen vóór, haar vertrouwen in
de regeering uitgesproken. (A.N.P.)
Zij, die zich met ingang van 1 Juli
per kwartaal abonneeren, ontvangen
de in J u n i nog te verschijnen
nummers gratis.
DE ADMINISTRATIE.
Het woord is aan
Carlyle:
Elke hervorming, behalve
een zedelijke, zal vruchteloos
blijken.
Worden Syrië en Libanon
onafhankelijk?
Zij zouden als Frankrijk's bondgenooten in
den Volkenbond kunnen komen.
PARIJS. 17 Juni «Reuter-A.N.P.i De ..Echo
de Paris" cn de ..Oeuvre" meenen bijzonder
heden te kunnen mededeelen ten aanzien van
het accoord. dat voorbereid wordt tusschen
de Fransche regeering en de regeering van
Syrië en Libanon.
Volgens deze bladen is het de bedoeling, dat
beide landen onafhankelijk worden, d.w.z. dat
de mandaten zullen worden opgeheven.
Frankrijk zal dan opneming van beide lan
den in den Volkenbond trachten te verkrijgen.
Volgens eerstgenoemd blad zullen Syrië en
Libanon als „Levant-staten" bondgenooten
van Frankrijk worden.
Het accoord in kwestie zou reeds zeer bin
nenkort aan den ministerraad worden voor
gelegd. De status van beide gebieden zou in
groote lijnen gelijk zijn aan dien van Irak.
Waarschijnlijk zouden zij reeds in September
tot den Volkenbond kunnen toetreden. Onder
garantie van Frankrijk zouden speciale maat
regelen voor de rechten der minderheden
worden getroffen.
Radiodistributie Haarlem.
Weest-niet down, of pessimistisch.
Zit niet bij de pakken neer.
Luistert naar de distributie
Opgeruimd presteert U meer.
NIEUWE GRACHT 5 TELEF. 10010.
(Adv. Ingez. Med.)
Waar de blonde top der duinen,
Schittert in de zonnegloed
Daar zitten de Hollanders
in PATENT LIGSTOELEN
van de KLOMPENCENTRALE
en die zitten goed.
OP 'T PLEINTJE TEL. 11784
(Adv. Ingez. Med.)
De financieele maatregelen van Blum c.s. in
den Franschen Senaat in behandeling.
pag. 4
De Zwitsersche Bondsraad is voor opheffing
der sancties.
pag. 4
Een Duitsch watervliegtuig zou met zeven
inzittenden vergaan zijn.
pag. 4
Wijziging van het georganiseerd overleg voor
de provincie Noord-Holland.
pag. 6
De rekening der provincie Noord-Holland
sluit met een batig saldo.
pag. 10
Haarlem en de Randgemeenten: de finan
cieele positie van Haarlem wordt ongunstig
beïnvloed door de mindere draagkracht der
bewoners.
pag. 1
Ingediend is een wetsontwerp inzake her
berekening van pensioenen; een totale be
zuiniging van f 5.700.000 wordt verkregen.
pag. 9
Het nieuwe deel van het gebouw van de Ka
mer van Koophandel in gebruik genomen.
pag. 6
ARTIKELEN, ENZ.
Van onzen Londenschen correspondent: En
geland en de sancties.
pag. 4
Van onzen Londenschen correspondent: De
Engelsche Rembrandtfilm in wording.
pag. 3
J. H. de Bois: Haarlem's Kunstbezit, Claude
Lorrain in Teyler.
pag. 3
Van den Abcclcn: De Pou-du-Ciel.
pag. 3
Jhr. dr. J. C. Mollerus: De markt- en straat
handel.
pag. 10
J. B. Schuil: Het afgeloopen tooneelseizoen.
pag. 10
H. D. Vertelling. Wilhelmina Baltinester:
Twee menschen.
Vragcnrubriek.
Alei hei oog op den gespannen toestand bewaken Cameron-Hooglanders het
postkantoor in Jeruzalem. De posttransporten staan ook onder voortdurende
bewaking.
pag. 6
pag. 6
De burgerlijke stand van Haarlem is opgei
nomen op pag. 2
