Beter, niet duurder
BERICHT
Hei Betmgéikste
53e Jaargang No. 16252
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen
Donderdag 18 Juni 1936
HAARLEM S DAGBLAD
Directie: P. W. PEEREBOOM
en ROBERT PEEREBOOM.
ABONNEMENTEN: per week ƒ0.25, per maand ƒ1.10, per 3 maanden
ƒ3.25, franco per post ƒ3.55, losse nrs. ƒ0.06. Geïllustreerd Zondagsblad:
per week 0.05, p. maand 0.22, p. 3 mnd. 0.65, franco p. post 0.72^.
UITGAVE LOURENS COSTER MAATSCHAPPIJ VOOR
COURANT-UITGAVEN EN ALGEMEENE DRUKKERIJ N.V.
Bureaux: Groote Houtstraat 93 Drukkerij: Zuider Buitenspaarne 12
Telefoon Nos-: Directie 13082 Hoofdredactie 15054 Redactie 10600
Drukkerij: 10122, 12713 Administratie: 10724, 14825 Postgiro 38810
Bijkantoor: Soendaplein 37, Haarlem-Noord, Telefoon 12230.
Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM.
ADVERTENTIëN 15 regels f 1.75, elke regel meer f 0.35. Reclames
ƒ0.60 per regeL Tarieven regelabonnementen op aanvraag. Vraag en
aanbod 1—4 regels 0.60. elke regel meer ƒ0.15. Onze Groentjes zie
hoofd rubriek.
Gratis Ongevallenverzekering voor betalende abonnés. Levenslange ongeschiktheid f 600.-, Overlijden 600.-, Verlies van Hand, Voet of Oog ƒ400.-, Duim ƒ250.-, Wijsvinger 150.-, Elke andere vinger 50.-, Arm- of Beenbreuk 30.-
Idem voor Abonnés op het Geïllustreerd Zondagsblad: Levenslange ongeschiktheid ƒ2000.-, Overlijden ƒ600.-, Verlies van Hand, Voet of Oog ƒ400.-, Verlies Duim ƒ75.-, Verlies Wijsvinger f 75.-. Verlies andere vinger ƒ30.
Alles indien het gevolg van een ongeval en volgens gratis ten kantore van dit blad verkrijgbare voorwaarden.
DIT NUMMER BESTAAT UIT
VEERTIEN BLADZIJDEN.
HAARLEM, 18 Juni.
De Opheffing der Sancties.
Er is vrijwel geen twijfel meer aan dat Ge-
nève tot opheffing der tegen Italië genomen
sancties zal besluiten, nu Engeland's beslissing
na lang aarzelen in dezen zin genomen
is. De groote meerderheid van het Engelsche
volk betreurt ongetwijfeld dit besluit. Wie er
dezer dagen Engelsche bladen op nagelezen
heeft zal trouwens gemerkt hebben dat er
heel wat menschen aan de overzijde van het
Kanaal zijn die toch de sancties zouden willen
blijven toepassen. Tot hen behooren leidende
figuren van beteekenis.
Niettemin is het Engelsche besluit begrijpe
lijk en verklaarbaar, al komt het met alle ge-
voelsmotieven in scherpen strijd. Het keizer
rijk Abessinië bestaat niet meer. Het is ver
vangen door Italiaansch Oost-Afrika. Men kan
een overleden Volkenbondslid niet meer hel
pen. Het is hard dit te moeten erkennen, maar
het is een feit. Voortzetting der sancties zou
dus geen anderen werkelijken zin hebben dan
een wraakneming op Italië, met de gevolgen
van dien voor millioenen Italianen die zelf
totaal onschuldig zijn aan den aanval met
moderne oorlogsmiddelen op een land zonder
moderne oorlogsmiddelen. Even onschuldig zijn
zij trouwens aan den merkwaardigen eisch van
Mussolini, dat de Volkenbond zou erkennen
dat hij ten onrechte Italië als aanvaller heeft
gebrandmerkt. De beteekenis van dezen eisch
is natuurlijk geen andere, dan dat men zou
verklaren dat zwart wit is, en zijn inwilliging
is ondenkbaar. Tot een dergelijke treurige ver
tooning zal toch zeker geen enkel Volken
bondslid willen meewerken. De verklaring zou
trouwens door niemand geloofd worden.
Iedereen weet dat Italië de aanvaller is.
Voortzetting der sancties zou overigens niet
slechts Italië maar ook de landen die ze toe
passen zij het dan in veel mindere mate
in hun handel blijven benadeelen, zonder dat
er een ander resultaat mee te behalen zou
zijn dan verdere uitputting van het reeds zoo
verschrikkelijk verarmde land dat de z.g. „vic
torie" behaald heeft. Het is voor het kleine,
reeds zoo verzwakte en zoo verdeelde wereld
deel Europa allerminst gewenscht dat een van
zijn groote staten in een toestand van totale
uitputting geraakt. Wie eens even in ruimer
zin denkt dan die van nationaal eigenbelang
en het Europeesche geheel in oogensehouw
neemt, kan niet anders doen dan dat erken
nen.
Het schijnt dat de opheffing der sancties
voor Mussolini reden zal zijn om opnieuw aan
liet internationaal overleg te gaan deelnemen.
Hij heeft herhaaldelijk verklaringen in dien
zin afgelegd en ook beweerd dat hij den vrede
verder zou helpen bevorderen.
Het heeft helaas geen zin waarde aan deze
verklaringen te hechten. De sympathie van
den Italiaanschen dictator voor het Volken-
bondswerk, voor de ideologieën van interna
tionale samenwerking en wereldvrede tusschen
de staten is ongetwijfeld gelijk aan nul. Hij
gelooft er kennelijk niet in en heeft er nooit
in geloofd. Hij is in zijn opvattingen en idea
len een Italiaan en nog eens een Italiaan, en
zijn streven gaat uit naar de schepping van
een geweldig „Romeinsch Keizerrijk".
Hij heeft heel weinig gereisd in zijn leven,
sinds hij dictator is heeft hij nauwelijks zijn
land verlaten, andere volken moeten voor hem
vreemd en ver en onbegrijpelijk zijn. Voor
hem zijn zij ongetwijfeld slechts „anderen",
wier leven en ambities, wier wenschen en ge
voelens vertolkt worden door de nota's en de
„diplomatieke stappen" van hun regeeringen.
Allemaal stukken op een schaakbord.
Als deze dictator zijn aandeel in het in
ternationale overleg hervat doet hij dat om
dat hij er oogenblikkelijk voordeel voor zijn
Romeinsche Keizerrijk in ziet, en hij zal al
leen meewerken aan besluiten voor zoover
die dit Keizerrijk kunnen dienen, liefst an
dere landen daarbij verzwakkend. Als dit
tenminste mogelijk zou zijn.
Dat hij verder van oorlog zou afzien is
natuurlijk niet aan te nemen. Men drilt niet
zesjarige kinderen voor niets. Maar op het
moment is Italië economisch veel te zwak
om zich in nieuwe avonturen te kunnen be
geven.
Het zal al moeite en zorgen genoeg hebben
met de pacificatie van Abessinië en met de
exploitatie van dat land. die veel troepen en
veel geld zullen eischen. Economische voor-
deelen zal het pas na jarenlange voorberei
ding kunnen opleveren.
Dus heeft de dictator een pauze noodig om
adem te halen en zich economisch te sterken.
Slaagt hij daarin, en houdt hij ook zijn volk
in toom hetgeen nimmer gemakkelijk is
voor een dictatuur, die immers leeft- op suc
cessen en glorie dan zal hij na eenige jaren
aan verdere veroveringen kunnen beginnen.
Het is natuurlijk mogelijk dat de zaken zich
jn anderen zin ontwikkelen, maar aan het ge
stelde doel: het geweldige Romeinsche Kei
zerrijk, behoeven we heusch niet te twijfelen.
De thans aanstaande opheffing der sancties
is voor de Volkenbonds-staten vergelijkbaar
met hetgeen iedere particuliere bedrijfsleider
soms in zijn loopbaan moet doen: zijn ver
lies nemen. Dat is altijd bitter, maar vaak
moet het.
R. P.
Boerderij in asch gelegd.
Vuur kwam aan in hooiberg.
Slechts puinhoopen over!
Haarlemmerliede, Donderdag
Een hevige brand heeft hedenmor
gen gewoed in Haarlemmerliede. Het
vuur, dat in een hooiberg uitbrak,
sloeg spoedig over naar de boerderij,
die geheel een prooi der vlammen
werd.
Omstreeks tien uur vanmorgen zag de eige
naar van een boerderij aan den Lage Dijk. ge
meente Haarlemmerliede, de heer N. War
merdam, dat de hooiberg, die zich op enkele
meters afstand van de boerderij bevond, vlam
had gevat.
Op het zelfde oogenblik had ook een van
de knechten het vuur opgemerkt en alarm ge
maakt. De vlammen vonden in het droge hooi
gretig voedsel en spoedig was van den hooi
berg nog slechts een dichte rookmassa te on
derscheiden, waaruit een vonkenregen op
steeg.
Dadelijk begreep men dat ook de boerderij
zelf niet gespaard zou kunnen blijven en er
werd een aanvang gemaakt met het redden
van het huisraad. Men slaagde er in het groot
ste deel hiervan in veiligheid te brengen doch
verdere pogingen tot behoud moesten worden
opgegeven.
De brandweer arriveerde, doch de vlammen
zee was niet terug te dringen. Men beperkte
zich er toe met twee stralen den gloed in
toom te houden.
Niets bleef van de boerderij zelf gespaard,
behalve een nieuw schuurtje, dat, hoewel het
dicht bij het brandende woonhuis stond,
slechts geschroeid werd door de verstikkende
warmte.
Ook de boomen in de omgeving moesten
het ontgelden. Het nog pas zoo frissche groen
was verschrompeld en geblakerd, terwijl van
den tuin slechts een woestijn over was.
„Daar gaat al je werk", zei de heer War
merdam neerslachtig. „En ik had dien tuin
juist zoo mooi gemaakt. We waren er net mee
klaar".
Het kleine groen en witte schuurtje, dat de
hitte had kunnen weerstaan, zal thans voor-
loopig aan het gezin onderdak moeten bieden.
„Een beetje nauw is het wel, maar je kunt
toch niet onder den blooten hemel slapen",
besloot de eigenaar.
De belangstelling voor dezen brand was zeer
groot. Tal van nieuwsgierigen stonden in een
wijden kring in de nabijheid, door de politie
echter op voldoenden afstand gehouden om
ongelukken te voorkomen en het blusschings-
werk niet te belemmeren. Doch ook in de om
geving stonden op de dijken groepen toe
schouwers, die het schouwspel van verre ga
de sloegen.
Prof. dr. G. G. Kloeke.
Voorzitter Mij. der Ned. Letterkunde.
In de te Leiden gehouden voortgezette al-
gemeene vergadering van de Maatschappij
der Ned. Letterkunde is Woensdagmiddag
tot voorzitter van genoemde Maatschappij
gekozen onze oud-stadgenoot prof. dr. G. G.
Kloeke.
K. L. M. vliegt naar Venezuela.
Tweemaal per week CurasaoMaracaibo.
De Kon. Luchtvaart-Maatschappij heeft een
voorloopige vergunning gekregen van de Ve-
nezolaansche regeering om een luchtdienst te
onderhouden tusschen Curacao iAruba» en
Maracaibo. Met ingang van 1 Juli zal de lijn
reeds geopend worden. Dinsdags en Donder
dags wordt van Curacao over Aruba naar Ma
racaibo gevlogen. De dienst van Dinsdag geeft
aansluiting op de luchtverbinding naar New
York en Donderdags van New York.
De lijn van de K. L. M. past in Maracaibo in
de groote luchtlijn, welke de Pan American
Airways onderhoudt tusschen Trinidad en
New York.
In twee uur is men van Curacao in Vene
zuela. Den tweeden dag vliegt de reiziger door
met het Amerikaansche toestel naar Jamaica
den derden dag wordt over Havanne naar Flo
rida's schoone badplaats Miami gevlogen, waar
men aansluiting krijgt op den nachtdienst
naar New York. Binnen 3 dagen kan men dus
vliegen van Curacao naar New York. Het tra
ject Curacao-Aruba is 12o K.M., Aruba-Mara-
caibo 270 K.M. Binnen 2 uur is de overtocht
volbracht.
De nieuwe luchtlijn is van zeer veel belang
voor de oliewinning in Venezuela. Immers Ma
racaibo is een centrum van boorstations van
vele groote olieconcerns. Aruba en Curacao
hebben belangrijke raffinaderijen, waar de
Venezolaansche olie in ontzaglijke hoeveelhe
den verwerkt wordt. Een directe luchtverbin
ding tusschen twee plaatsen als Curacao en
Maracaibo, met zulke eng verwante belangen
was dan ook reeds jaren een punt van het
programma der K. L. M.
Een bril van K E I P
Gr. Houtstraat naast Luxor
(Adv. ingez. Med.)
Wie rusten wil in 't groene woud,
Koope een ligstoel van prima beuken
hout
in de KLOMPEN CENTRALE
op het Pleintje, Reitzstraat 1, Dr. Leyds-
straat 10 Telefoon 11784
(Adv. Ingez. Med.)
Buitenlandsche werkkrachten.
Waar vergunningen moeten worden
aangevraagd.
Het is bekend, dat den laatsten tijd slechts
door buitenlanders in ons land gewerkt mag
worden als door de overheid een werkvergun
ning wordt verstrekt. Thans is dit ook noodig
voor buitenlandsche dienstboden.
In antwoord op een verzoek van een lezer
deelen wij mede, dat deze aanvragen voor
werkvergunningen verleend moeten worden
door den directeur van den Rijksdienst der
Werkloosheidsverzekering en Arbeidsbemidde
ling, Bezuidenhout, den Haag. Men doet even
wel goed zich in eerste instantie te wenden tot
den Gemeentelijken Werkloosheidsdienst in de
Hoofmanstraat te Haarlem, waar formulieren
verkrijgbaar zijn die ingevuld moeten worden.
Opening der A. V. R. O.-studio
„Harmonie-Crescendo" naar Hilversum.
Aan „Harmonie Crescendo" is het verzoek
gericht, op 5 Juli a.s. bij de opening der
A.V.R.O. studio's in Hilversum te musiceeren.
De vereeniging zal optreden op het terrein
aan den Utrechtscheweg, aan den Zuidrand
val Hilversum. Des avonds wordt ook deelge
nomen aan de taptoe, die gegeven wordt dooi
de gezamenlijke muziekkorpsen.
Coöperatieve Handelsvereni
ging „Volharding".
Een reorganisatie.
Naar wij vernemen wordt een reorganisatie
van de Coöperatieve Handelsvereeniging „Vol
harding" te Haarlem (graanmalerij en pluim-
veevoederfabriek aan de Houtmarkt) ge
wenscht geacht. De bedoeling is, dat de on
derneming een zuiverder financieele basis
krijgt en beter in staat zal zijn een concurree-
rend bedrijf uit te oefenen. De daarvoor
nieuw opgemaakte balans toont een tekort
van ongeveer 75.000. De leden (ongeveer 40
a 45 personen) zouden zich daarvoor een fi
nancieele opoffering moeten getroosten.
De reorganisatie is ter hand genomen dooi
den heer W. van Dok te Wijk aan Zee.
REVOLUTIE IN BOLIVIA?
BUENOS AIRES. 18 Juni (Reuter-A.N.P.)
Volgens hier ontvangen berichten zouden
ae Boliviaansche grenzen gesloten zijn. Het
gericht doet de ronde, dat in Bolivia een re-
volutionnaire beweging zou zijn uitgebroken.
Zij, die zich met ingang van 1 3u!i
per kwartaal ahenneeFen, ontvangen
de in 3 u n i nog te verschijnen
nummers gratis.
DE ADMINISTRATIE.
Monarchie in Oostenrijk?
Een proclamatie van
Otto van Habsburg.
Aartshertog Otto von Habsburg.
WEEMEN, 18 Juni A.N.P.) Klaar
blijkelijk onder invloed van den
steun van Mussolini, heeft Otto von
Habsburg gisteren een proclamatie
gericht tot het Oostenrijksche volk,
zeggende, dat hij hun oproep af
wacht om op den troon terug te
keeren. De uitbanning van de mo
narchie noemt hij een inbreuk op de
wet, terwijl het land het slachtoffer
is geworden van de omstandigheden.
„Evenals mijn vader", aldus Otto,
,.ben ik bereid mij opofferingen te
getroosten. Mijn volk gaat mij boven
alles. Dat is mijn vaste voornemen.
Zoo helpe mij God".
Onlusten in China.
Botsingen tusschen militairen en burgers.
SJANGHAI, 18 Juni (D.N.B.-A N.P.) Vol
gens een bericht uit Hongkong breidt zich
de ontevredenheid onder de militaire leiders
.van Kwangtoeng steeds uit. 5 Divisiecom
mandanten hebben reeds hun ontslag inge
diend. Voorts wordt gemeld, dat het bij
Woetsjau in het zuid-oosten van Kwangsi
tot ernstige botsingen tusschen militairen en
burgerbevolking is gekomen. Drie dorpen
verzetten zich tegen de soldaten, de bewo
ners staken het militaire kwartier in brand
en vermoordden verscheidene officieren.
Eerst na hevigen strijd werd het oproer door
drie compagnieën uit Woetsjau onderdrukt.
Vele burgers werden gedood of gewond.
Generaal Peit-Sjoeng-Hsi. de opperbevel
hebber van het Kwangsi-leger, heeft gene-,
raai Weng-Tsjau-Yoean tot commandant
der eerste divisie benoemd. Deze officier
heeft in 1932 de forten van Woesoeng held
haftig tegen de Japanners verdedigd. Zijn
benoeming wordt uitgelegd als een ver
scherping van de politiek van Kwangsi.
Uit de door de leiders van het Zuidwesten
gestelde eischen blijkt, dat de financieele
moeilijkheden van Kanton aanzienlijk zijn.
De zuidelijke regeering verlangt steun van
Nanking bij het overwinnen dezer moeilijk
heden en samenwerking in de anti-Japansche
actie als voorwaarde voor eenheid in het land.
Verder wordt geëischt, dat de nationale ver
gadering die tegen 12 November is bijeenge
roepen voor de herziening der constitutie,
wordt uitgesteld.
In de gemeente Haarlemmerliede werd een boerderij hedenochtend gehei
prooi der vlammen.
Het woord is aart....
Goethe:
Er bestaat geen uiterlijk
teeken van hoffelijkheid dat
niet een diepen zedelijken
grond heeft.
Overeenstemming met
Belgische stakers?
Ontwerp-accoord opgesteld.
BRUSSEL. 18 Juni (Reuter A. N. P Na
de laatste bijeenkomst tusschen vertegen
woordigers van patroons en werknemers, ge
presideerd door minister-president. Van Zee
land, is een ontwerp-accoord tot stand geko
men van den volgenden inhoud:
Het loonminimum van den volwassen arbei
der in vollen dienst bedraagt 32 francs bij een
werktijd van 8 uur per dag.
Op korten termijn wordt een vacantie van 6
dagen ingesteld, de werktijd zal progressief
verminderd worden tot 40 uur ir. de gevaar
lijke en ongezonde industrieën.
Waar de gedelegeerden geen mandaat had
den gekregen, konden zij zich slechts verbin
den, dit ontwerp aan hun organisaties voor te
leggen. De ministerraad is na het tot stand
komen van dit ontwerp bijeengekomen. In
een officieele mededeeling wordt de hoop uit
gesproken, dat de voorgenomen maatregelen
tot ontspanning zullen leiden. Men meent, dat
het werk Maandag zou kunnen worden hervat.
Collecte voor het Orgelfonds.
Opbrengst 341.—
Op het herdenkingconcert van Woensdag
avond in de Groote Kerk is een collegte ge
houden voor het Orgelfonds.
De opbrengst was f 341.
Alg. Ned. Vrouwen Vrede
bond.
Protesteert tegen Leger- en Vlootdag.
Het Hoofdbestuur van den Alg. Ned. Vrou
wen Vredebond heeft een brief aan den mi
nister van Defensie a. i. gericht, waarin diepe
teleurstelling wordt uitgesproken over het
feit, dat de regeering het noodig oordeelde in
dezen tijd. nu uiterste soberheid is geboden,
medewerking te verleenen aan een door een
particuliere vereeniging georganiseerden „fees
telijke Leger- en Vlootdag".
Terwijl juist de toenemende bewapening in
alle landen behoort tot de grootste bedreiging
van den wereldvrede, is een „feestelijke" de
monstratie tot bewapening ten eenenmale mis
plaatst.
Het Britsche kabinet heeft zich eenparig voor
opheffing der sancties tegen Italië uitge
sproken.
pag. 4
De Joodsche immigratie in Palestina zou
voorloopig worden stopgezet.
pag. 4
Otto van Habsburg richt een proclamatie tot
het Oostenrijksche volk.
pag. 1
Een felle brand heeft te Haarlemmerliede een
boerderij in de asch gelegd.
pag. 1
De Australische minister Menzies in Neder
land.
pag. 3
De C. W. van der Hoogtprijs is toegekend aan
mr. H. Marsman.
pag. 3
De stakingen in België blijven zeer ernstig
van karakter.
pag. 12
Het nieuwe politiebureau te Blocmendaal.
pag. 12
De hockeyclubs Bloemendaal en M. H. C. heb
ben tot een fusie besloten.
pag. 7
ARTIKELEN, ENZ.
R. P.: De opheffing der sancties.
pag. 1
Mr. E. Elias: De Residentieweek een groote
mislukking.
pag. 3
C. B.: Spaansche miniaturen.
pag. 3
Het strenge dieet.
pag. 3
Jhr. dr. B. de Jong van Beek en Donk: Ver
sterking der Zwitsers.
pag. 4
Amy Groskamp-ten Have: Een vrouw schrijft.
pag. 6
H. K. Jr.: De zonsverduistering van 19 Juni.
pag. 6
K. de Jong over het jubileumconcert in de
Groote Kerk.
paS- 9
Voor de Vrouw
pag. 8
H. D. Vertelling. E. Jepsen-Fage: In een mi
nuut van levensgevaar.
pag. 6
Dc burgerlijke stand van Haarlem is opge
nomen op pag. 11.