Saneering in bloembollenbedrijf.
Het nieuwe gebouw voor den
Geneeskundigen Dienst.
DINSDAG 23 JUNI 1936
HAAREEM'S dagblad
lö
Het jubileum der Utrechtsche
Universiteit.
Koningin en Prinses te Utrecht.
Aanbieding van gelukwenschen.
Vandaag bereikten de Utrechtsche feestelijk
heden en plechtigheden hun hoogtepunt, in
de plechtige herdenkingszitting in de dom
kerk, welke werd bijgewoond door de koningin
en prinses Juliana en die volgde ép een van
morgen gehouden bijeenkomst in de Pieters
kerk waar de vertegenwoordigers van binnen-
en buitenlandsche universiteiten den Aca-
demischen Senaat van Utrecht hun geluk
wenschen kwamen aanbieden.
Het was een overwegend hooggeleerd gezel
schap, dat zich omstreeks tien uur in de Pie
terskerk verzamelde. Wij zagen tal van hoog
geplaatste autoriteiten uit alle deelen van het
land, vertegenwoordigers van de regeering en
van de provincie en gemeentelijke overheid.
Dan waren er vele Nederlandsche Hoog
leeraren als vertegenwoordigers der Neder
landsche universiteiten en hoogescholen met
hun dames en natuurlijk de dames der
Utrechtsche hoogleeraren en tenslotte meer
dan honderd vertegenwoordigers van univer
siteiten en hoogescholen uit het buitenland,
tientallen geleerden van naam uit alle deelen
der wereld, die naar Utrecht waren gekomen
om hun hulde te brengen aan de driehonderd
jarige zuster-universiteit.
Aan den ingang van de Pieterskerk fun
geerden de Utrechtsche hoogleeraren prof. L.
van Vu uren en prof. F. A. Vening Meinesz als
ceremoniemeesters, die de gasten ont
vingen en verwelkomden, waarna zij naar hun
plaats werden geleid door een dertig orde
commissarissen, studenten van Unitas, die
de beide seremoniemeesters terzijde stonden.
Inmiddels waren de Utrechtsche hoog
leeraren in de senaatszaal van het universi
teitsgebouw bijeengekomen, gekleed in zwart
costuum waaroverheen de ambtstoga werd
gedragen, die bij velen getooid was met de
hun verleende decoraties groot-model. Te
ruim tien uur vertrokken de leden van den
senaat van de senaatszaal naar de
Pieterskerk in plechtigen optocht, voorafge
gaan door de beide pedellen in ambtsgewaad
met keten en staf als teeken van hun ambte
lijke waardigheid. Hierop volgden de hoog
leeraren der faculteit van letteren en wijsbe
geerte, zijnde de faculteit van den rector-
magnificus, prof. Vollgraff, die als eerste hoog
leeraar den stoet opende.
Deze faculteit werd gevolgd door de hoog
leeraren van de theologische faculteit, de
faculteit der rechten, der geneeskunde, dei-
wis- en natuurkunde en der veeartsenijkunde,
Achter den Dom schreed de optocht der
hoogleeraren door de Voetiusstraat naar de
Pieterskerk, waar de aanwezigen zich van hun
zitplaats verhieven toen de twee aan twee
schrijdende leden van den senaat het kerk
gebouw betraden.
De rector-magnificus, prof. Vollgraff, de
secretaris van den Senaat prof. dr. J. M. Baart
de la Faille en de vijf assessoren namen plaats
aan een voor den preekstoel geplaatste tafel,
terwijl de overige senaatsleden zich in de ban
ken links en rechts van de preekstoel zetten.
Orgeltonen klonken door de kerkruimte en
hoog en ijl klonk het geluid van een enkele
viool, die „In Babylone" inzette. Het was
mevr. Vogelzang, echtgenoote van prof. Vogel
zang, die deze vioolsolo ten gehoore bracht
alvorens de rector-magnificus de plechtige
zitting opende.
Met een korte rede verwelkomde prof. dr. C. W.
Vollgraff alle aanwezigen en in het bijzonder
de vertegenwoordigers der buitenlandsche uni
versiteiten.
Prof. Vollgraff verleende vervolgens het
eerst het. woord aan den voorzitter van de
Koninklijke Akademie van Wetenschappen,
prof. dr. J. Huizinga.
Rede van prof. Huizinga.
Aan de rede van prof. Huizinga is het vol
gende ontleend:
De omstandigheid, dat uwe Universiteit voor
het in ontvangst nemen van de gelukwem
schen, die haar toestroomen van alom, dez<
voorvergadering heeft willen bestemmen,
brengt voor de Koninklijke Akademie van
Wetenschappen 't verheugend gevolg mee, dat
zij, als het centrale vertegenwoordigend
lichaam, der wetenschap in Nederland, de
eerste mag zijn, die, bij monde van haren
voorzitter, een gelukwensch aanbiedt. Ver
heugend mag dit voor de Akademie heeten
niet om een ijdele zucht naar den voorrang,
maar om twee redenen van wezenlijker aard.
De eerste is deze. Dit morgenuur vindt ons
hier bijeen in een engere en hechtere gemeen
schap dan die welke ons hedenmiddag wacht
in de luisterrijke plechtigheid, die het hoofd
punt vormt van uwe viering. Hier in deze
zitting neemt voor een oogenblik de gemeen
schap der wetenschap een zichtbaren vorm
aan. Hier kan de gelukwensch, uit naam der
vaderlandsche wetenschap aan een harer
voornaamste organen gebracht, warmer en
inniger klinken en vollediger worden verstaan,
dan straks het geval zou zijn.
Ziedaar de eerste reden tot bijzondere
vreugde, waarvan ik sprak. De andere is deze.
De rangorde die de Koninklijke Akademie van
Wetenschappen van Nederland, met al haar
zusters uit den vreemde en alle universitei
ten, naar het voorspel verwijst, sluit in, dat
hier bij uw feest de wetenschap aan het woord
komt voor het onderwijs. Wetenschap en on
derwijs. De Universiteit dient beide. Een aka
demie geldt alleen de eerste. Wetenschap en
onderwijs.
Die volgorde ligt opgesloten in het eerste
artikel der Hooger Onderwijswet, dat de we
tenschap als eerste doel van het hooger on
derwijs erkent.
Het is in ons vaderland niet overbodig, op
de zelfstandige waarde en de hooge plaats dei-
wetenschap telkens weer den nadruk te leg
gen. Nederland met zijn ouden, sterken zin
van verantwoordelijkheid voor volkswelzijn,
is maar al te vaak geneigd, uit hoofde van die
nationale deugd de beteekenis en de eischen
der wetenschap als zoodanig te onderschat
ten. ja: bijwijlen uit het oog te verliezen.
En daarom is het een geluk, dat bij uw her
denking de wetenschap eerder getuigt dan het
onderwijs.
Onze oudere universiteiten zijn uit een tijd,
toen het begrip naar wetenschap en onder
wijs nog niet geformuleerd was. De beide be
grippen gingen voor het bewustzijn dier
dragen in zekeren zin nog wederzijds in elkan
der op.
De hedendaagsche universiteit zal nog al
tijd het best aan haai- bestemming blijven
beantwoorden, wanneer zij de scheiding dier
beide begrippen niet te scherp doortrekt. De
Universiteit, van Utrecht heeft zulk een waar
schuwing niet noodig.
Wij kennen haar allen als een hoog geor
ganiseerd en effectief werkend middelpunt
van onderzofek en onderricht beide.
Maandag is de vergadering van de Algemee-
ne Vereeniging voor Bloembollencultuur in het
Krelagehuis gehouden.
Nadat de voorzitter dr. A. J. Verhage zijn
openingsrede heeft uitgesproken wordt het
voorstel tot statutenwijziging na eenige dis
cussie met groote meerderheid aanvaard, zoo
dat in het vervolg een vijfde deel van het to
taal aantal afdeelingen een algemeene ver
gadering kan doen uitschrijven.
Dan wordt op voorstel van het hoofdbe
stuur het saneeringsvraagstuk weder in be
spreking gebracht.
De voorzitter brengt hierna aan de orde de
behandeling van de vier door het hoofdbestuur
voorgestelde vragen
1. Acht de algemeene vergadering opheffing
van alle saneeringsmaatregelen wenschelijk?
2. Zoo niet, is de algemeene vergadering dan
van meening dat de saneeeringsmaatregelen
ook voor het plantjaar 1936/'37 in vollen om
vang moeten gehandhaafd blijven?
3. "Zoo niet, is de algemeene vergadering dan
van meening dat de saneeringsmaatregelen
voor het plantjaar 1936,"37 in vollen omvang
moeten gehandhaafd blijven, met dien ver
stande, dat het bestaande prijzenstelsel gewij
zigd wordt in een stelsel van uiteenloopende
minimumprij zen
4. Zoo niet, is de algemeene vergadering dan
van oordeel, dat maatregelen ter voorkoming
van overmatige uitbreiding der teelt gehand
haafd moeten worden, maar geen inlevering
van surplus tegen vergoeding meer moet
plaats hebben en geen binnen- en buitenland
sche minimum-priizen meer moeten worden
vastgesteld?
De afdeeling Bennebroek-Vogelenzang dient
een amendement in op vraag 2, zoodat deze
dan als volgt luidt:
„Is de algemeene vergadering van oordeel,
dat de saneeringsmaatregelen ook voor het
plantjaar 1936—1937 in vollen omvang moeten
gehandhaafd blijven, wanneer de regeering het
surplus en alle onkosten, verbonden aan die
maatregelen voor haar rekening neemt.
Dit amendement vond bij de afdeeling Voor
hout geen steun, omdat de regeering anders
Middel- I ieder surplus zal voorkomen en het ook „heele-
punt van geestelijke activiteit in dat aard- maal naar de maan zal helpen",
rijkskundige middelpunt van ons vaderland 1 De heer Den Brabander uit Hillegom hield
zelf, vanwaar Christendom en beschaving over
deze gewest-en zijn uitgegaan.
Na deze drie redevoeringen kregen de overige
officieels vertegenwoordigers gelegenheid tot
het aanbieden van hun adressen van geluk-
wensch, waarbij slechts korte woorden van
gelukwensch werden gesproken.
De secretaris van den Senaat,, prof. Baart
de la Faille, las de namen der vertegenwoor
digers op in alfabetische volgorde van de lan
den, die zij vertegenwoordigden.
De adressen, in totaal een kleine vijftig in
getal, werden overhandigd aan den Rector-
Magnificus, die aan het einde van de plech
tigheid gevoelvolle woorden van dank sprak
voor de overstelpende bewijzen van sympathie
en hulde, die de Utrechtsche Universiteit op
dezen dag had mogen ondervinden.
Hiermede was de plechtigheid ten einde.
Vervolgens werden gelukwenschen aange
boden door prof. ir. G. Diehl, namens alle in
stellingen van hooger onderwijs in Nederland,
dus ook namens alle andere Nederlandsche
Universiteiten.
Van de vele vertegenwoordigers der buiten
landsche Universiteiten, die een adres van ge-
lukwensc kwamen aanbieden, hebben slechts
drie het woord gevoerd en wel in alfabetische
volgorde de vertegenwoordigers der universi
teiten en hoogescholen in Duitschland, Frank
rijk en Groot Brittannië. Prof. -dr. Fr. Pri-
trusky uit Bonn, prof. S. Charlety, uit Parijs
en prof. G. N. Clark uit Oxford,
Groote stoet door Utrecht's straten.
Maandagmorgen zijn de lustrumfeesten ter
gelegenheid van het derde eeuwfeest der.
Utrechtsche Universiteit in eigenlijken zin be
gonnen. met een triomf antelij keil intocht van
de honorair-leden en reünisten van het
Utreehtsch Studenten Corps.
Een buitengemeen groote stoet heeft zich
daarna door Utrecht's straten begeven, om in
de aula van het universiteitsgebouw de plech
tige opening van het lustrum bij te wonen.
Voor het academisch gebouw bracht de stu
denten weerbaarheid de eerbewijzen en onder
het luiden van de domklokken betraden de
reünisten het universiteitsgebouw.
In de aula heeft de Rector Senatus Vetera-
norum van het U. S. C., de heer P. N. Drost,
de reünisten welkom geheeten, waarna prof.
dir. C. Winkler namens de reünisten een
dankwoord sprak.
Na afloop van de plechtigheid vereenigde
men zich op de sociëteit P. H. R. M. aan het
Janskerkhof.
Plechtigheid in de Domkerk.
Te ruim 2 uur begon in de kloostergang,
waar de hoogleeraren en buitenlandsche gas
ten hét noenmaal gebruikt hadden, de opstel
ling van den stoet van curatoren, professo
ren en studenten, alsmede van de buitenland
sche deputaties, die zich naar de Domkerk
zou begeven voor de plechtige herdenking.
Inmiddels naderden te twee uur precies de
koninklijke auto's waarmee de Koningin en
Prinses Juliana zich met haar gevolg van
Het Loo naar Utrecht hadden begeven, de
gemeentegrens van de Domstad, waar de voor-
stelijke personen bij de Biltsche forten ver
welkomd werden door den burgemeester van
Utrecht, mr. dr. G. A. W. Ter Pelkwijk.
Bij aankomst van den koninklijken stoet bij
Paushuize, den zetel van den commissaris der
Koningin, werden de hooge gasten ontvangen
door den Commissaris der Koningin en mevr,
Bosch van Rosenthal.
In de groote zaal van Paushuize had nog
een kleine plechtigheid plaats. Hier waren
o.a. aanwezig de voorzitter van .het Universi
teitsfonds mr. A. Baron van Heemstra en de
heeren prof. Kernkamp, mr. Weller, jhr. mr.
Van de Poll, mi', van Zinnicq Bergman n, jhr.
mr. de Brauw, dr. Jannink, ds. jhr. Martens
van Sevenlioven, jhr. mr. Quarles van Ufford,
jhr. mr. van Rijckevorsel, jhr. mr. Reuchlin
en jhr. mr. Sandberg van Leuvenum.
Met enkele eerbiedige woorden bood baron
van Heemstra de Koningin namens het Uni
versiteitsfonds het Gedenkboek der Univer
siteit. aan. De Koningin antwoordde hierop:
„Mijnheer 'de voorzitter, voor de woorden,
waarin u mij het gedenkboek der universiteit
hebt aangeboden, betuig ik u mijn bijzonderen
Het raadslid Joh. Visser heeft bezwaren
tegen het gevel-ontwerp.
Het Raadslid Joh. Visser heeft, mede in zijn
kwaliteit van lid der commissie van Openbare
Werken, den volgenden brief tot den Raad
gezonden:
„In de vergadering der commissie van
Openbare Werken, gehouden op Woensdag 10
Juni 1936, is o.m. besproken het Bestek en de
teekeningen voor het te stichten gebouw voor
den Geneeskundigen Dienst alhier.
Tegen de voorgestelde gevel-oplossing, zoo
als die in de desbetreffende teekening is ge
dacht, heb ik eenige bezwaren ontwikkeld,
die mij aanleiding geven, om aan uw college
te verzoeken dit gevel-ontwerp niet goed te
keuren.
Voor een dergelijk belangrijk gebouw van
groote afmeting (de breedte is vijf en dertig
meter) is het m.i. noodzakelijk, dat, hoewel
soberheid in uitvoering betracht moet wor
den, het geheel toch een monumentaal ka
rakter moet dragen, in aanmerking genomen
mede den belangrijken dienst die hierin ge
huisvest zal moeten worden.
Het voorgestelde ontwerp mist deze eigen
schap geheel; het ontwerp is stijlloos, ka
rakterloos. Een dergelijk gebouw moet een
zoodaniggeheel zijn, dat elke toevoeging
schaden zou. en evenzeer, dat elk afnemen
dank. Ik aanvaard het gaarne en spreek de
hoop uit, dat de toekomst nog vele schoone
bladzijden aan den inhoud moge toevoegen."
Hierna begaven Koningin en Prinses en de
overige aanwezigen zich naar de brug voor
Faushuize om den plechtigen stoet van hoog
leeraren en studenten te zien voorbijtrekken
Recentie van den Senaat.
Op P. H. R. M. hield de Senaat een receptie,
dde door honderden werd bezocht. Daar ook
werd Boudewijn, (de heer M. van Gend) de pe
del van het U. S. C. gehuldigd, aan wie de
eere-medaille, verbonden aan de orde van
Oranje Nassau in zilver werd toegekend.
In de plechtige zitting van den Academi-
schen Senaat hebben dr. H. Th. s' Jacob en
prof. Vollgraff, namens allen, die onderschei
den werden, dank aan de Koningin uitge
sproken.
In de avonduren heeft het gemeentebestuur
in 't Centraal Museum zijn gasten ontvangen.
Vervroegde behandeling
van het vraagstuk.
Saneering behouden mits regeering
de kosten betaalt.
,een lang pleidooi voor volkomen vrijheid.
„Thans vindt men ons belachelijk,.doch onze
actie zetten wij door, in het belang van hen.
die na ons komen. Geen knechten van de
Sierteeltcentrale willen wij zijn".
De voorzitter waarschuwde dat de spreek
tijd om was. Een tumult ontstond, waarbij
luide uitroepen als „doorspreken" door ha
merslagen overstemd werden.
De heer Grullemans nam stelling tegen het
gedrag van hen, die de saneering steunen
omdat zij belangen in het buitenland hebben
of hebben geschapen. De stemmingen in de
afdeelingen worden daardoor beïnvloed.
Hiertegen kwam de heer Lefeber uit Lisse
op, die een onpartijdig onderzoek eischte. Der
gelijke uitlatingen zijn ontoelaatbaar als men
ze niet verifieert.
Dr. Dijt uit Haarlem hield daarop een lang
pleidooi tegen-de saneering, „Wij moeten",
aldus dr. Dijt, „den overvloed aanvaarden, niet
vernietigen. Iedereen kan meer bloemen ge
bruiken. Eet meer brood! Daaraan komt al
gauw het einde, maar iedereen kan meer bloe
men koopen.
De anti-saneerders willen geen saneering,
omdat er sinds deze is ingevoerd in het vak
wanorde heerscht. Wij hebben een bekwaam
econoom tot voorzitter, maar in deze chaos
kan hij zijn gaven niet ontplooien."
Na zeer uitvoerige discussies wordt overge
gaan tot de stemming.
Vraag 1: „Acht de vergadering opheffing
van alle saneeringsmaatregelen wenschelijk",
wordt ontkennend beantwoord met 73 tegen
155 stemmen en acht blanco.
Vraag 2: „Is de vergadering van meening,
dat de saneeringsmaatregelen ook voor het
plantjaar 1936/'37 in vollen omvang moeten
worden gehandhaafd" wordt eveneens ontken
nend beantwoord met 80 tegen 156 stemmen.
Het derde vraagpunt: de saneering behou
den met een gewijzigd prijzenstelsel kan al
evenmin de goedkeuring wegdragen van de
vergadering'. De vraag wordt ontkennend be
antwoord met 29207 stemmen. Vraag' vier
(behoud van teeltregeling, maar geen inleve
ring van surplus tegen vergoeding en geen
binnen- en buitenlandsche minimumprijzen)
kan tenslotte genade vinden in de oogen der
afdeelingen. De vraag wordt met 135 tegen 101
stemmen bevestigend beantwoord.
Het amendement Bennebroek-Vogelenzang
wordt ten slotte in stemming gebracht: (be- 1
houd van de saneering, wanneer de regeering
surplus en alle onkosten, verbonden aan die
maatregelen voor haar rekening neemt). Dit
amendement wordt aanvaard met 12393
stemmen en 13 blanco stemmen.
Het resultaat van de discussies tusschen
pro en contra saneeringafgevaardigden die
vier uur duurde, is dus. dat men de saneering
wil behouden, mits de regeering de kosten
draagt. Zoo niet, dan wil men slechts de teelt-
beheersching houden.
van een deel schade zou doen aan -dat ge
heel, Het is gemakkelijk te bewijzen, dat het
voorgestelde deze eischen van volledigheid
niet- bezit. Men zou het gebouw even onopval
lend een paar meter kunnen verbreeden b.v.
tot 40 M., als de breedte met een paar meter
verminderen; het zou de kwestie zijn van een
paar ramen meer of een paar ramen minder!
Achttien geheel gelijke ramen loopen onon
derbroken voor de bovenverdieping door; de
zelfde reeks wordt beneden dan op een wil
lekeurig, niet symmetrisch punt onderbroken
door den ingang, doch rechts daarvan zijn
toch ook nog negen van dezelfde ramen in
eentonige regelmaat geteekend. Daaronder
dan nog weer steeds dezelfde eentonigheid
dezelfde rij ramen, alleen ter halverhoogte
van de andere. Het dak wordt in z'n uitge
strektheid van 35 M. enkel door een dakkapel
letje verlevendigdplus een schoorsteen.
Wanneer er niet met groote letters op ge
schilderd zal worden de bestemming van het
gebouw, dan zal niemand die kunnen raden.
Het kan een fabriek zijn; het kan een huur
kazerne met één hoofdingang zijn (type Maiv
nixstraat Amsterdam)maar het ontbeert
elk sprekend karakter.
Het behoeft evenwel, terwille van de-inder
daad noodige soberheid, niet zoo te zijn. Er
zijn tal van eenvoudige oplossingen mogelijk,
die het gebouw een eigen karakter en een
eigen stijl kunnen geven. Ik wijs alleen b.v. op
andere meer groepsgewijze verdeeling van
de groote gevelvlakken op zij, maar vooral de
voorgevel, waarbij met een paar steenen in
springen zonder 'kosten van beteekenis een
geheel verkregen kan worden, dat aan eischen
van symmetrie en van omwisseling vol
doet. Het stichten van een gebouw als dit acht
ik voor de gemeente van een dusdanig belang
dat ik uw college verzoek, om desnoods met
voorlichting van een bekwaam particulier
architect een nieuw ontwerp te willen laten
maken in den kortst mogelijken tijd".
Het ontwerp door de Schoon
heidscommissie goedgekeurd.
Naar wij vernemen is het ontwerp voor het
gebouw van den Geneeskundigen Dienst ont
worpen door den Dienst van Openbare Werken
Het is de gewoonte dat Openbare. Werken
zijn ontwerpen ook naar de schoonheidscom
missie zendt. In deze commissie hebben ver
schillende architecten van naam uit onze
stad en omgeving, alsook uit Amsterdam
zitting. Het ontwerp waarover het hier gaat is
in enkele stadia door de schoonheidscommissie
bekeken.
Met algemeene stemmen heeft de commissie
aan B. en W. geadviseerd om het goed te
keuren.
Kerk en Vrede.
Voortzetting der algemeene
vergadering.
MAX SCHMELING
EN ZIJN ECHTGENOOTE
ANNY ONDRA
KOMEN VRIJDAGAVOND IN
CINEMA PALACE
in hun film
„ANNY EN MAX"
(Adv. Ingez. Med.)
TENTOONSTELLING OUDE KUNST IN HET
RIJKS MUSEUM.
De opening van de tentoonstelling, georga
niseerd door de Vereeniging van Handelaren
oude kunst, in den linkerbinnenhof van
het Rijksmuseum te Amsterdam, zal plaats
hebben op Vrijdagavond 3 Juli a.s. te 9 uur
in de aan de tentoonstellingszaal grenzende
onderdoorgang van het Rijksmuseum, die
daarvoor met toestemming van B. en W, zal
worden afgesloten van 28 Juni tot 5 Juli e.k.
NOODLOTTIG SCHOT.
Te Bokhoven was de 25-jarige H. van dei-
Wiel zich aan het oefenen in het hanteeren
van een jachtgeweer. Toen hij het magazijn
van patronen wilde voorzien, plaatste hij om
den grendel gemakkelijker te kunnen sluiten,
den loop tegen zijn borst. Plotseling ging een
schot af. De hagel ging'dwars door zijn lichaam
en verliet het weer onder het schouderblad.
Hij liep nog zijn woning binnen roepende:
„Moeder ik heb mij doodgeschoten". Op het
zelfde oogenblik zakte hij in de armen van
zijn moeder ineen en was dood.
Het slachtoffer was kostwinner voor zijn
moeder, een weduwe met 8 kinderen.
PROGRAMMA.
van het Marsch-Walsconcert te geven dpor
Harmonie „Euphonia". dir. J. W. Lefeber, in
het Bloemendaalsche Bosch, op Woensdag 24
Juni, des avonds 8 U4 uur.
1. De paardrijdsters, Marsch G. Lohman
2. Eerste liefde, Wals G. Allier
3. Verjaardagmarsch
„Het oorlogsbedrijf moet in alle omstandig
heden worden veroordeeld."
Kühne
Liefkozingenwals F. Popy
5. De Rotterdamsche Vlag, Marsch
B. Verhallen
6. Wijn, liefde en gezang, Wals Joh. Strauss
7. Groot Rotterdam. Marsch W Sehootemeyer
3, Boheemsche Wal« F. Popy
9. Met de vaandels. Marsch T. v. Blon I
10. Goud en Zilver, Wals F. Léhar
11. Colonel Bogey-Marsch K. J. Alfordl
In de voortgezette algemeene vergadering
van Kerk en Vrede was Prof. dr. G- J. Heering
eere-voorzitter der vereeniging, mede aan
wezig, Ds. J. J. Buskes Jr. hield een rede ge
titeld: „Steun aan den Volkenbond uit den
geest der vereeniging".
Spreker memoreerde dat Kerk en Vrede in
haar beginsel-verklaring de noodzakelijkheid
van rechtshandhaving door den staat erkent
en pleit voor steun aan de internationale
rechtsorde die de Volkenbond poogt te beli
chamen. Een zeer gebrekkige weergave van
wat een Volkenbond zou moeten zijn, het is
de taak van Kerk en Vrede om de geestelijke
gedachte van den Volkenbond in ons volk le
vendig te houden. Daarnaast zien zij ook de
groote gevaren van den huidigen Volkenbond,
die kan omslaan tot een oorlogsinstrument.
Hetzelfde gevaar dreigt ook in den staat, zoo
dra deze zich absoluut wil laten gelden.
Thans is de Volkenbond slechts in sta'at tot
het oplossen van kleine conflicten, immers
als de Volkenbond „in grootên stijl" interna
tionaal politiedwang uitoefent met de be
schikbare nationale weermachten, maakt dit
geen verschil met den modernen oorlog, zij
het dat deze onder anderen naam wordt ge
voerd.
Kerk en Vrede blijft haar beginsel hand
haven: onthouding van oorlog en oorlogsvoor
bereiding, ook van den Volkenbondsoorlog en
militaire sancties.
Daar het zwaartepunt van Kerk en Vrede
is, dat oorlog zonde is, stond zij afwijzend te
genover de militaire sancties tegen Italië.
Wie dit beginsel niet ten volle aanvaart,
moet streven naar een volledige moderne
oorlogstoerusting. Daar is voor hem geen an
dere weg. Maar Christus vraagt van ons het
radicaal andere. Dat sluit voor ons in, dat
iedere oorlog zonde is ook die, waaraan men
den naam van „verdediging van het recht" of
„toepassing van militaire sancties" geeft.
Op deze rede volgde een nabespreking.
Ds. Eldering wees erop, dat economische
sancties onvermijdelijk met militaire sancties
zijn verbonden. Voorts vroeg hij zich af of de
huidige Volkenbond niet een loochening is van
de idee van den Volkenbond zelf. Daarom
scheen het beter toe, dat het artikel in de
beginselverklaring van Kerk en Vrede dat
luidt: Steun aan den Volkenbond „uit den
geest der vereeniging" gewijzigd wordt.
Ds. Sevenster sprak een woord tot steun
aan wat de referent heeft gezegd. De heer
Kettner stelde de vraag: hoe vinden wij
onze houding tusschen Kerk en Vrede en po
litieke partij. Ds. Boeke juichte het beginsel
van den Volkenbond toe. De beschrijvings-
vorm van deze idee is echter bedroevend. Ds.
Kalma zeide, dat wij tegenover het geweld
niet alleen een getuigenis, maar ook een po
sitief antwoord moeten hebben, dat inhoud
heeft.
Ds. Buskes zeide in zijn antwoord, dat de
houding van Kerk en Vrede bestaat in het
trekkem van een grens, niet in partijkiezen.'
voor of tegen economische sancties. Als het
waar is, dat militaire sancties noodzakelij
kerwijze volgen na economische sancties, dan
zal Kerk en Vrede die economische sancties
afwijzen. Inleider voelde niet veel voor wij
ziging van bovengenoemd artikel. Hij wildé
aan het concrete vasthouden. Dus niet „idee
van den Volkenbond" maar „Volkenbond".
Kerk en Vrede en politieke partij geven
beide antwoord op bepaalde vragen. Maar
men moet beide voor zichzelf toetsen aan het
evangelie.
Motie prof. Heering1.
Prof. Heering zeide tenslotte, dat er din
gen zijn die voor leden van Kerk en Vrede
van zelf moeten spreken. De werkelijkheid
heeft bewezen, dat dit helaas niet steeds zoo
is, er mag geen afbraak gepleegd worden aan
wat de grondslag was, is en blijft. Daarom
legde hij de vergadering de volgende motie
voor:
De jaarlijksche vergadering van Kerk en
Vrede, op 20 Juni te Haarlem bijeen, gehoord
de inleiding van haren voorzitter ds. J. J.
Buskes Jr. en de daarop gevolgde gedachten-
wisseling spreekt als haar oordeel uit, dat
het beginsel van Kerk en Vrede niet anders
kan worden verstaan, dan in den zin, dat het
oorlogsbedrijf als zoodanig, met welken naam
ook getooid, zonde is tegen God en in alle om
standigheden moet worden veroordeeld, zoo
dat het voor geen enkel doel als middel mag
worden aangewend
Deze motie werd met algemeen stemmen
aangenomen.
Afdeelingsvoorstellen.
Na de pauze kwam het voorstel Groningen
in behandeling, dat aan de afdeelingen wil
zien toegestaan donateurs te werven.
De afdeeling Assen meende, dat de instel
ling van donateurs het principieele karakter
van de vereeniging omlaag haalt. Ook de af
deeling had bezwaren.
De voorzitter weerlegde deze bezwaren. Ds.
Oldeman wees op het belang van deze instel
ling, vooral de donateurs zelf, Het voorstel
werd met op één na algemeene stemmen aan
genomen.
Het voorstel Leiden tot uitbreiding van het
aantal redactieleden werd ingetrokken. Het
voorstel Rotterdam om de jaarlijksche verga
dering op Hemelvaartsdag te houden, werd
eveneens na eenige bespreking ingetrokken.
Vervolgens kwam de begrooting aan de orde.
De afdeeling Leeuwarden verklaarde zich
tegen verhooging van de vergoeding voor
kantoor-huur enz. De afdeeling Gorkum acht
te de post salarissen te hoog, vroeg of de re
dactiekosten niet kunnen worden vermeden
en waarom de post voor propaganda nu min
der bedraagt.
Ds. Buskes antwoordde, dat het salaris voor
den hoofdredacteur maar wordt besteed aan
noodlijdende vereenigingen. Deze post is niet
geschrapt, omdat zijn eventueele opvolger het
salaris wel weer noodig kan hebben.
Ds. Hugenholz motiveerde uitvoerig de in
bespreking gebrachte bedragen en zette aan
de hand van de cijfers uiteen, dat zeer groote
zuinigheid wordt betracht.
Hierna werd de begrooting goedgekeurd,
die sluit met een bedrag van f 16.200.
Ds. Eldering'verzocht 'aan het hoofdbestuur
de afdeelingen te willen stimuleeren tot groo-
tere aandacht, deels voor het vraagstuk van
het fascisme, deels voor het communisme,
daar in beider militaristische houding een
zeer ernstig gevaar schuilt voor den vrede.
De afdeeling Utrecht vroeg aan het hoofd
bestuur meer aandacht te willen schenken
aan den arbeid van Kerk en Vrede binnen de
kerken.
De vergadering' wérd met gebed en het zin
gen van Psalm 72 gesloten.
