LITTERAIRE
KANTTEEKENINCEN
ZATERDAG 27 JUNI 1936
HAARLEM'S DAGBLAD
8
■liniliiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiuiiiiiiiiiiiifiiiiiiiiiiiiiiniiiiiMiiniiiiiigiaisiiiiHiiEiiiiiiiiingiiiüiiiM
Een griezel
lige
en een komische film
in Luxor.
Elizabeth Allan.
Een prachtig programma kan men deze week
in Luxor genieten! Daar is om te beginnen de
revue- film „Hollywood-Party" waarin vele
bekende filmsterren optreden, en waarin Oli
ver Hardy en Stan Laurel in topvorm zijn. Er
wordt om deze film veel en hartelijk gelachen,
maar wat Oliver en Stan hier bereiken, dat
is zoo oerkomisch, als we ze nog zelden zagen.
Alles wat ze doen en niet-doen, levert een
lachsucces. Hun traag-werkende hersenen
hebben altijd een paar seconden langer noo-
dig om te reageeren dan normale, maar als
de dingen eenmaal tot hun doorgedrongen
zijn, dan ontwikkelen ze ook ineens een ener
gie, die verbluffend is, vooral Stan munt hier
in uit. Het is een nobel tweetal dat al vele
tienduizenden aan zich verplicht heeft, door
het enorme plezier, dat het dien ontelbaren
gegeven heeft. Na Oliver en Stan mag direct
Jimmy Durante genoemd worden, die zijn ook
niet gering deel aan de vroolijkheid heeft. Bij
de vele andere verdienstelijke spelers bevindt
zich ook Micky Mouse, die zich ook weer van
een goeden kant laat kennen, bovendien is er
nog een Walt Disneyfilm in verwerkt.
Bela Lugosi.
Deze film alleen zou al voldoende geweest
zijn om een welbesteden avond te hebben,
hiermee zijn we evenwel nog maar op de helft
van het programma.
Het spook van het Kasteel, dat zooals de
naam al dadelijk aangeeft een heel ander
genre is. laat je griezelen, huiveren, rillen en
beven. Telkens word je opgeschrikt door een
hartverscheurende gil, die je het ergste doet
vreezen. De komische momenten zijn absoluut
noodig om de spanning even te breken. Het
verfilmt een verhaal van een plotselingen
dood van den kasteelheer, veroorzaakt door een
misdaad. De oplossing, die de dorpsdokter er
voor vindt: „gedood door een vampier" vindt
geen bevrediging bij den inspecteur Neumann,
die in 1936 niet meer aan die kwaadaardige
geesten gelooft. Het dorp en de bedienden van
het kasteel zijn evenwel overtuigd van het be
staan van die ongure gasten. Het kasteel en
zijn bewoners doorleven nu een vreeselijken
tijd van geestverschijningen, die 's nachts
ronddwalen en hen, die ze in hun macht wil
len krijgen, bewusteloos maken en als vam
piers het bloed uit trachten te zuigen.
Een jaar na den moord wordt door inspec
teur Neumann met behulp van een professor
en nog eenige anderen (maar wie dat zijn, dat
verraad ik U niet, om de spanning niet te
verminderen) de dader ontmaskerd.
Lionel Barrimore als de professor is, zooals
we dat van hem gewoon zijn, weer schitterend,
een volmaakt wilmacteur! Bela Lugosi, die al
meer in griezelfilms is opgetreden, on., met
Boris Karloff, is een vampier, die het noodige
respect afdwingt. Ook de andere hoofdrol
spelers zijn uitstekend. Het slot brengt de noo
dige ontspanning, maar van het begin tot een
halve minuut voor het eind heeft deze Metro
Goldwyn Mayer-film, die onder regie van Tod
Browning is tot stand gekomen, den toeschou
wer voor een voor hem onoplosbaar raadsel
gesteld.
Siodmak's „La Vie Parisienne"
in hef Rembrandt Theater.
Van Robert Siodmak, den man die indertijd
in Duitschland in films als ..Stürme der Lei-
denschaft", „Abschied", „Voruntersuchung" en
„Menschen am Sonntag" het wezen van het
individu trachtte te doorgronden, had men
een film als „La vie parisienne" niet licht
verwacht. Terwijl hij vroeger wat men noemt
„zware kost" te verwerken gaf heeft hij nu een
luchtig opentop Fransch muzikaal filmwerk
gemaakt, gebruik makende van de opera van
Offenbach van denzelfden naam, die deze op
zijn beurt weer op een „opéra bouffe" van
Meilhac en Halevy had gebaseerd. Half sati-
risch-half werkelijk gemeend heeft hij thans
m Frankrijk met behulp van onmogelijke ge
gevens die nu eenmaal bij een komische
opera hooren een zeldzaam geestige film ge
maakt, die tal van effecten bevat waaruit men
De „viveur" Don Ramiro Rogueiro y Mcndoza
komt ietwat vroolijk na een avondje-uit, terug
met den kansloozen vriend van Jacques,
Georges.
den grooten regisseur met zijn enorme men-
schenkennis herkent. Daar komt bij dat het
spel voortreffelijk is.
Daar hebben we in de eerste plaats Max
Dearly in zijn rol van den Braziliaanschen
millionnair Don Ramiro de Regueiro etc., die
zich min of meer heimelijk uit vrees voor zijn
zoon, met zijn kleindochter naar Parijs heeft
begeven om zesendertig jaar na zijn afscheid
van de lichtstad en zijn beminde ster van de
Variétés Liliane d'Isigny (Marcelle Praince)
als oude man nog eens flink de bloemetjes
buiten te zetten. Wat voor een prachtigen
ouden dwaas heeft Dearly hiervan gemaakt!
Conchita Montenegro speelt de rol van He-
lenita, de kleindochter in kwestie, en het is
geen wonder, dat Jacques Lambrun, zeer ver
dienstelijk gespeeld door Georges Rigaud, zijn
plan naar Afrika te vertrekken benevens
Georgette, Manon en Framboise opgeeft, wan
neer hij haar op een eenigszins ongewone wijze
ontmoet heeft. Aanvankelijk schijnt niets hem
in zijn toenaderingsplannen te hinderen, zelfs
niet de oude Ramiro, daar die het veel te druk
heeft zijn schade van zesendertig jaar in te
halen, doch dan komt de verbolgen zoon en
vader opdagen en alles dreigt mis te loopen.
Don Joao wil van zijn dochters keuze (de jon
gelui hebben intusschen hun genegenheids-
gevoelens kenbaar gemaakt) niets weten en
dus staat Jacques niets anders te doen dan
naar Afrika te vertrekken. Gelukkig weten
Liliane en de oude Ramiro met hun vroegere
vrienden heel Parijs tegen den „Braziliaan
schen barbaar" te mobiliseeren, waardoor deze
niet kan vertrekken en zijn dochter naar het
veiligere Brazilië terugbrengen.
Intusschen heeft Jacques zijn betrekking
verloren maar die wordt door Liliane en Re
gueiro hersteld en niets staat Helenita en
Jacques meer in den weg. Don Joao is intus
schen door Simone (Germaine Aussey) de
vriendin van Jacques' vriend Georges (Chris
tian Gérard) uit de plooi geraakt en wil niet
eens meer vertrekken, evenmin als zijn vader
die zich net in Parijs begint thuis te voelen.
Helenita maakt zich gereed om Jacques naar
Afrika te volgen
La vie parisienne is een kostelijke film met
een van Franschen geest tintelende dialoog
met tal van verrassende effecten, die zeker
wel voor het grootste deel aan Siodmak mo
gen worden toegeschreven.
Het voorprogramma is samengesteld uit
Fox- en Polygoonjournaal met allerlei actuali
teiten uit buitenland en Nederland en een
Vitaphone teekenfilm. getiteld „The cat came
back".
Schmeling en Annie Ondra
in Cinema Palace.
De Duitsche bokser Max Schmeling is tegen
over Annie Ondra gemoedelijker dan tegen
over Louis.
De film, die deze week in Cinema Palace
vertoond wordt, ,,Anny en Max", heeft door de
recente overwinning vaai den Duitschen
zwaargewicht-bokser Max Schmeling op den
neger Joe Louis, zeer aan actualiteit gewon
nen. De ééne hoofdpersoon van deze film is
namelijk de beroemde vuistvechter zelf $n zijn
tegenspeelster is Anny Ondra, de filmster, die
onlangs met Schmeling in het huwelijksbootje
is gestapt, nog wel kort nadat deze het wereld
kampioenschap had verloren, waarnaar hij
thans weer op weg schijnt.
Voor de velen, die de bokssport en de be
oefenaars daarvan bewonderen, is er nu dus
een unieke gelegenheid één van hun helden in
actie te zien, zij het dan op het witte doek.
Het opwindende gevecht tusschen Schme
ling, die dan nog een onbekend bokser is, en
een beroemden kampioen is dan ook het hoog
tepunt van de film. Tegelijkertijd krijgt men
hierbfi een indruk van de aan waanzin gren
zende opwinding, die het publiek bij een boks
match bezielt.
Max Schmeling als filmacteur is zeer zeker
niet tegengevallen. Ook buiten den boksring
is zijn spel prijzenswaardig. Hij is als een
trouwe, goedige hond, die op zijn tijd ook flink
van zich af kan bijten. Zijn vrouw, Anny
Ondra, is een vlotte, bekoorlijke actrice, die
een ongekunsteld spel vertoont.
De intrigue heeft niet veel om het lijf. Max
is de spil van een driehoeksverhouding, waar
in natuurlijk Anny overwint. Wat het lot van
de „dritte im Bunde" is, vernemen wij echter
niet. Van de minder belangrijke personages
valt de duvelstoejager van Max op. die frisch
en geestig speelt.
Het verwarde en verwarrende leven van een
repeteerend revuegezelschap vormt ook hier,
als reeds in zoovele andere films, een dankbaar
aangewend décor.
Ongetwijfeld zullen in de komende week vele
bewonderaars en bewonderaarsters van den
robusten bokskampioen naar de Cinema trek
ken, om hun favoriet in een aardige film te
aanschouwen.
In het voorprogramma draait als groote
verrassing een ouderwetsche film uit den be
gintijd van Charlie Chaplin. Het is vermake
lijk, weer eens zoo'n rolprent uit de oude doos
te zien. Bij alle fouten, die de tegenwoordige
bioscoopbezoeker niet meer zou aanvaarden,
is toch reeds onmiskenbaar het genie van
Chaplin te bespeuren.
Een zeer fraaie, gekleurde en geteekende
film, „Summertimes", en de binnen- en bui-
tenlandsche journaals, waarin o.a. beelden van
de Utreclitsche Universiteitsfeesten, comple-
teeren het programma.
Mij. tot bevordering der Toon
kunst.
De toestand in 1935/1936.
Heden hield de Maatschappij tot bevorde
ring der Toonkunst te Enkhuizen haar 107e
algemeene vergadering.
Aan het op die vergadering uitgebrachte
jaarverslag is het volgende ontleend.
Het aantal afdeelingen bedroeg in dit
maatschappelijk jaar 43 (vorig jaar 41), be
halve de Kunstenaarsafdeeling; nieuwe af
deelingen: Almelo en Gorinchem.
Het aantal leden, berekend volgens de op
1 Mei 1936 beschikbare gegevens, bedroeg
ruim 5200.
De interne verbetering van de muziekbi
bliotheek werd voortgezet.
In de algemeene beschouwingen, opgeno
men in het verslag, zegt het bestuur o.m.:
Steeds duidelijker teekenden zich in dit
verslagjaar de lijnen af. waarlangs de toe
komstige ontwikkeling onzer Maatschappij
zich zal moeten bewegen. De zangvereeni
gingen, hoeveel voortreffelijke uitvoeringen
er ook in dit jaar wederom plaats vonden,
hebben in het kader onzer organisatie niet
meer die beteekenis, die zij bijna een eeuw
lang gehad hebben, gedurende welke eriode
zij ook naar buiten het stempel op onze
Maatschappij drukten. Wel konden er ver
schillende nieuwe afdeelingen worden opge
richt, maar andere geraakten in een kwij
nenden toestand en enkele moesten zelfs
..rustend" worden verklaard. Het was duide
lijk, dat nieuwe wegen moesten worden in
geslagen, wilde de Maatschappij hare oude
reputatie handhaven en zoo mogelijk ver
sterken. Evenzeer lag het voor de hand, in
welke richting deze wegen gezocht moesten
worden. Immers tegenover een tanende be
langstelling in het oorspronkelijke werk der
afdeelingen. i.e. der zangvereenigingen,
stond een sterke en groeiende opleving van
het besef, dat in dezen tijd van maatschap
pelijke en artistieke vervormingen de alge
meene muziekbelangen meer dan ooit behar
tiging vroegen. Onze Maatschappij, bewust
van de taak, die haar op dit gebied gedu
rende meer dan een eeuw toegewezen was,
door de Regeering herhaaldelijk tot mede
werking bij "tal van belangrijke vraagstukken
geroepen, gedragen door het vertrouwen van
muzikaal Nederland, bereidt zich voor, hare
roeping in vollen omvang te vervullen.
Daartoe is echter noodig. dat hare gelede
ren versterkt worden, dat de basis harer
werkzaamheden hecht zij. dat zij namens
groote groepen onzer bevolking spreke.
In dezen gedachtengang werden in dit ver
slagjaar de onderhandelingen met de lande
lijke bonden voortgezet, waartoe de vorige
alg. vergadering machtiging verleend had.
Met. voldoening deelen wij mede. dat reeds
aan deze jaarvergadering de voorstellen
kunnen worden aangeboden, die in den be
schrijvingsbrief zijn afgedrukt en waarvan
de aanneming het beoogde doel wezenlijk
bevorderen zal.
(Deze voorstellen betreffen reorganisatie
en wetswijziging, ter bereiking van nauwere
samenwerking tusschen de verschillende
zanger^bonden en zangvereenigingen in den
lande).
Voorts stemt het tot groote dankbaarheid,
dat de gemeente Amsterdam, juist in dit
stadium, bereid gevonden werd. de toezeg
ging gestand te doen, die zij bij het Eeuw
feest onzer Maatschappij gedaan heeft: in
dien de onderhandelinen, die thans gevoerd
worden, tot een gunstig resultaat leiden, zal
onze Maatschappij de beschikking krijgen
over een ruim en voortreffelijk geoutilleerd
gebouw, waarin onze bibliotheek gecentrali
seerd en op even waardige als doelmatige
wijze zal kunnen worden gehuisvest en
waarin ook het materiaal der bonden kan
worden opgenomen.
COR RUYS WEDEROM IN HET CENTRAAL
THEATER.
AMSTERDAM, 26 Juni. Het Nederlandsch-
Indisch Tooneel, directeur Cor Ruys, zal in
het as. seizoen wederom als vaste bespeler
in geregelde afwisseling met het Centraal-
Tooneel, zijn voorstellingen geven in het Cen
traal Theater, te Amsterdam.
De samenstelling van het gezelschap zal
belangrijke wijzigingen ondergaan. Nieuw
verbonden zullen o.a. zijn: Gusta Chrispijn-
Mulder. Jan C. de Vos en Jan van Ees.
Op 1 September a.s. wordt te Amsterdam
het seizoen geopend met een nieuw Weensch
familiestuk: „Gustav Kilian, in manufacturen
opgericht in 1821" van Harald Bratt. in de
vertaling van Cor Ruys. Behalve Cor Ruys in
de titelrol zal als gast optreden Marie van
Westerhoven als Kilian's 80-jarige huis
houdster-.
In den loop van het winterseizoen zal o.a.
Molière's „Tartuffe" worden gegeven, met
Cor Ruys in de titelrol.
DE PADVINDERSDEMONSTRATIE IN DEN
HAAG.
De N.C.R.V.-reportagedienst zal opnemin
gen maken van de Padvindersdemonstratie,
welke Zaterdag 27 dezer op het Malieveld in
Den Haag zal worden gehouden. Het ooggetui
ge-verslag zal worden gegeven door den heer
H. E. Janszen, journalist.
ZONDAG 28 JUNI.
HILVERSUM I, 1875 M.
8.30 KRO, 9.30 NCRV. 12.15 KRO, 5,00
NCRV, 7.45—11.30 KRO.
8.30 Morgenwijding. 9.30 Gewijde muziek. 9.50
Ned. Herv. Kerkdienst. Hierna orgelspel. 11.45
Gewijde muziek. 12.15 KRO-orkest. 12.40 Sport-
uitzending. 12.45 Gram.pl. 12.50 Ned. Wereld
programma. 1.50 KRO-Orkest. 2.05 Koloniaal
programma (Lezingen en Gram.pl.) 3.05 KRO-
orkest. 3.30 Causerie over de MIVA. 3.40 KRO-
orkest. 4.00 Het R.K. Adviesbureau voor Land-
bouwk. Missie-Actie. 4.10 Gram.pl. 4.20 KRO-
Melodisten. 5.00 Geref. Evang. Zangkoor. 6.00
Geref. Kerkdienst. Hierna orgelspel. 7.45 Gram.
platen. 8.00 Berichten ANP. en Mededeelingen.
8.10 KRO-Melodisten. 9.00 Radio-Missiewed-
strijd. 9.20 KRO-Symphonie-wedstrijd. 10.00
Radiotooneel. 10.30 Berichten ANP. 10.35
Gram.pl. 10.40 Epiloog. 11.0011.30 Esperan-
to-lezing.
HILVERSUM n, 301 M.
8.55 VARA. 12.00 AVRO, 5.00 VARA, 6.00
VPRO, 8.00—12.00 AVRO.
8.55 Gram.pl. 9.00 Postduivenber., tuinbouw-
praatje. 9.30 Postduivenber., gram.pl. 9.59
Postduivenber. 10.00 Viool en orgel. 10.30
VARA-orkest. 11.15 Van staat en maatschap
pij 11.30 Gram.pl. 1.00 Kovacs Lajos' orkest.
2.00 Boekbespreking. 2.30 Mannenkoor „Excel
sior". 3.00 Residentie-orkest en solisten. 4.30
Olympisch nieuws. 4.45 Sportnieuws ANP.
Gram.pl. 5.00 Gram.pl. 5.30 Sportuitzending en
-uitslagen, hierna grampl. 6.00 Causerie over
het Intern. Doopsgez. Congres. 6.30 De VCJB-
Bondsreizen. 6.45 Ned. Herv. Kerkdienst. 8.00
Berichten ANP. Mededeelingen. 8.15 De Yale
Glee Club. 8.45 Concertgebouw-orkest en so
liste. 9.15 Gram.pl. 9.20 Voltooiïngsappel. 9.30
Radio-Journaal. 9.45 Zang en piano, mmv.
Renovakwintet en orgel. 10.05 Radio-hoor-
krant. 10.50 Gram.pl. 11.00 Berichten ANP.
11.10—12.00 Kovacs Lajos' orkest.
DROITWICII. 1500 M
12.50 Het BBC-Northern Ireland Orkest. 1.50
Het Bernard Crook Kwintet, en alt. 2.35 Popu
lair concert, en zang. 3.35 Mandolineconcert.
4.05 Gram.pl. 4.50 Kinder-Kerkdienst. 5.20 Ju
bileum van de Toe H-Club. 5.50 Zang en het
Londensch Strijktrio. 7.05 Causerie over radio
tooneel. 7.20 Vocaal kwartet en soliste. 8.15
Schotsche Kerkdienst. 9.05 Liefdadigheidsop-
roep. 9.10 Berichten. 9.20 Alb. Sandler en zijn
orkest, en solist. 10.35 BBC-Mannenkoor, en
solisten. 11.05 Epiloog.
RADIO PARIS. 1648 M.
7.20 en 8.20 Gram.pl. 1120 Orkestconcert.
12.20 Orgelconcert. 1.20 Vervolg orkestconcert.
3.05 Nat. Orkest. 5.50 Populair concert. 7.50
Zang. 9.05 Radiotooneel. 11.05—12.35 Dansmu
ziek en populair concert.
KEULEN. 456 M.
6.20 Havenconcert. 10.50 Omroepkleinorkest.
12.00 Blaasconcert. 12.20 Populair concert. 4.20
Omroeporkest, -koor en soiisten. 7.20 Concert.
8.20 Gevar. programma. 11.10 Omroepkwintet.
11.50—12.20 Dansmuziek (Gr.pl.).
BRUSSEL, 322 M.
9.25 en 10.20 Gram.pl. 11.20 Salonorkest. 12.05
Gram.pl. 12.35 Max Alexys' orkest. 1.30 Dans
muziek. 2.20 J. Schnyder's orkest. 3.05 Kamer
muziek. 4.05 Gram.pl. 6.20 Salonorkest. 7.20
Zang. 8.20 Klein-orkest. 10.30 Gram.pl. 11.35
12.20 Dansmuziek.
BRUSSEL, 484 M.
9.20 Gram.pl. 10.20 Salonorkest. 11.05 Gram.
pl. 11.20 Max Alexys' orkest. 12.20 en 12.50
Gram pl. 1.30 Orgelspel. 2.20 Gram.pl. 3 20 J.
Schnyder's orkest. 4.20 Gram.pl. 5.20 Dans
muziek. 7.05 en 7.35 Gram.pl. 8.20 Caecilia-
koor. 9.10 Gram.pl. 9.20 Altviool-recital. 9.50
Reportage. 10.30 Dansmuziek. 11.20—12.20
Gram.pl.
DEUTSCHLANDSENDER, 1571 M.
8.30 Gevar. programma. 10.20 Berichten.
10.50 Trioconcert. 11.05 Weerbericht. 11.20 E.
Rambour's orkest. 12.201.15 Gram.pl.
RADIO MOORS N.V.
KONINGSTRAAT 27, TELEF. 14609
OFFICIEEL PHILIPS REPARATEUR
(Adv. Ingez. MedJ
MAANDAG 29 JUNI 1936.
HILVERSUM I. 1875 M.
NCRV-Uitzending.
8.00 Schriftlezing: 8.15 Gram.platen: 10.30
Morgendienst: 11.00 Chr. Lectuur; 11.30 en
12.15 Gram.platen; 12.30 Amsterd. Salonor
kest; 2.00 Gram.platen; 2.45 Keukenpraatje;
3.15 Gram.platen; 4.00 Bijbellezing; 5.00 Trio
concert; 5.40 De niet-Joodsche vluchtelingen
uit Duitschland; 5.55 Vervolg Trio-concert;
6.30 Vragenuur; 7.00 Berichten; 7.15 Vra
genuur; 7.45 Reportage; 8.00 Berichten AN.P.
8.15 Christ, a cappellakoor en staf muziek v.
h. 1ste R. I. te Assen; 9.00 De werkende God
en wij; 9.30 Vervolg concert (om 10.00 be
richten A.N.P.) 10.30 Gram.platen.
HILVERSUM II, 301. M.
Algemeen programma, verzorgd
door de AVRO.
8.00 Gram platen; 9.00 Ensemble Jetty
Cantor; 10.00 Morgenwijding Gram.platen;
10.30 Ensemble Jetty Cantor; 11.00 Orgel- en
viool-recital; 12.00 Kovacs Lajos' orkest; 2.00
Piano-recital; 2.30 Voordracht; 3.00 Kamer
muziek; 3.30 Omroeporkest; 4.30 Muzikale
causerie (met gr .platen)5.30 Het Lyra-Trio
6.15 Groninger Orkestvereeniging; 6.45 Gra-
mofoonplaten; 7.00 Groninger orkestkestver-
eeniging en solist; 8.00 Berichten A.N.P Me
dedeelingen; 8.15 Operaconcert (gr.pl.); 9.00
Radio-tooneel; 10.10 Omroeporkest; 11.00 Be
richten A.N.P.; 11.10 Dansmuziek.
DROITWICH, 1500 M.
11.20 Het Pierre Fol kwintet: 12.05 Gram.
platen; 12.20 Sportreportage; 12.35 Sted. or
kest Whitby; 1.35 Gram.platen; 1.45 Sport-
verslag; 1.55 Dansmuziek (gr.platen); 2.35
A. Salisbury en zijn orkest; 3.20 Sportverslag
3.35 Gram.platen; 4.20 Vocaal concert; 4.45
Sportverslag; 4.55 Het Hungaria-Zigeuner-
orkest; 5.35 Kwintet-concert; 6.20 Berichten;
6.50 Het Victor Olof Sextet; 7.20 Komische
dialoog; 7.35 Dansmuziek; 8.20 Radio-too-
neel;9.50 Berichten; 10.20 Buitenlandsch
overzicht; 10.35 Het BBC-Theater-orkest en
solist; 11.35 Dansmuziek; 11.50 Gram.platen.
RADIO PARIS, 1648 M.
7.20 en 8.20 Gram.platen; 11.20 Orkestcon
cert; 2.50 Gram.platen; 4.20 Orkestconcert;
5.50 Omroeporkest; 8.20 Zang; 9.05 Kwartet
concert zang en voordracht; 11.05 Dansmu
ziek en populair concert.
KEULEN, 456 M.
6 50 Orkestconcert; 12.20 Orkestconcert;
I.35 Nedersaks. Symphonie-orkest; 2.35 Or
gelconcert; 4.20 Gram.platen; 5.25 Concert;
6.20 Omroepkleinorkest; 8.30 Concert; 10.40
Li terair-muzikaal programma; 11.20 Orkest
concert.
BRUSSEL, 322 M.
12.20 Gram.platen; 12.50 Kleln-orkest; 1.50
Gram.platen; 5.20 Dansmuziek; 6.50 en 7.20
Gram platen; 8.20 Omroepoi'kest en Gram.
platen; 10.30 Dansmuziek.
BRUSSEL, 484 M.
12.20 Orgelconcert; 12.50 Dansmuziek: 1.50
Cabaret; 5.20 Gram.platen; 6.35 Klein-orkest
7.35 Gram.platen; 8.20 Symphonie-concert;
10.30 Cabaret.
DEUTSCHLANDSENDER. 1571 M.
8.30 Strijkkwartet: 9.20 Radio-tooneel met
muziek: 10.20 Berichten; 10.50 Piano-recital;
II.05 Weerbericht; 11.20 Dansmuziek.
Johannes Tielrooy. Fransche Li
teratuur van onze dagen II. Haar
lem Tjeenk Willink.
Deze tweede bundel opstellen over Frank-
rijks hedendaagsche letteren eer eerste ver
scheen in 1928 lijkt mij wederom een kost
baar boekje voor wie in de materie wil worden
binnengeleid, evenzeer als voor hen die daar
mee uit voorkeur of enkel belangstelling reeds
vertrouwd zijn. De eersten hebben geen gevaar
te duchten met twijfelachtige talenten of on
belangrijke geesten in aanraking gebracht te
worden, de anderen zullen met het rustige in
zicht, de klare bewoording der ideeën van
onzen oud-stadgenoot, nog steeds hun voor
deel kunnen doen. Tielrooy's krant-kritieken
zoowel als zijn uitgebreider tijdschriftartike
len geven den lezer dat vertrouwenwekkend
gevoel van met iemand te converseeren, voor
wien oppervlakkigheid een gruwel is, doch
wien tegelijkertijd alle pedantisme vreemd
blijft, met iemand wiens onaantastbaar levens
inzicht een humanitairen tint heeft, zonder
door een dogma gebonden te zijn, met iemand
ten slotte die de Grieksche Kalokagathia
(schoonheid plus goedheid) ook uit den mo
dernsten wirwar der kunsten verlangt op te
diepen, en waar dat niet lukt, nog in zijn mis
prijzen menschlevend blijft. Dat sluit volstrekt
geen slapheid van oordeel in; integendeel,
daarvoor behoedt hem zijn eruditie. Men kan
alleen bij deze geaardheid soms een te weinig
gereede waardeering van de goddelijke
dwaasheid waarvan humor misschien de
verhevenste vorm is opmerken. Doch men
zou uitermate verkeerd doen, door daaruit de
platte conclusie te trekken, dat onze essayist
„zwaar op de hand" zou zijn. Met volledige
instemming schrijf ik enkele regels uit zijn
studies over Paul Valéry over: „de maker (van
een letterkundig kunstwerk) heeft wel gewe
ten wat hij wilde, maar hetgeen hij tenslotte
heeft afgeleverd is een ding op zichzelf, dat
door ieder lezer opnieuw in eigen ziel, op
eigen wijze, met eigen nuanceering wordt her
schapen".
Tielrooy's werk als criticus en essayist is
van de juistheid dier woorden het bewijs.
Doordat zijn besprekingen zoo geheel van den
eigen wezensaard doordrongen zijn gaan zij
ver boven een neutrale verslaggeving uit. ver
krijgen ze een waarde die van het besproken
schriftuur onafhankelijk is en worden ze
ook door den zeer verzorgden vorm zelf
standig genietbaar ook voor wie de besproken
schrifturen niet las.
Van de oudere studies zal die over Renan,
van de besprekingen die over Alain-Fournier's
Grand Meaulnes misschien tot die behooren,
welke Tielrooy's essayistenkunst het best ty
peeren. Maar even belangrijk waren zijn in
troductie van den filosoof Julien Benda ten
ontzent. zijn uitvoerige notitie over de Mon-
therlant. zijn toast bij Colette's zestigsten ver
jaardag. In 1934 en '35 heeft de criticus zich
met het Surrealisme bezig gehouden en in
dienzelfden tijd op dichters als Leon Paul
Fargue en Patrice de la Tour du Pin, deze
wel zeer jong nog, de aandacht gevestigd.
Ik heb dan nog slechts enkele namen ge
noemd van de vele die in dezen bundel on
der Tielrooy's loupe genomen zij'n en heb de
overtuiging dat dit ook uiterlijk zoo smakelijk-
eenvoudig uitziend boekje den vrienden der
Fransche gedachte en woordkunst niet on
welkom zal zijn.
Jef Last. Een flirt met den Duivel.
Amsterdam, Querido.
Vaker dan goed voor hem is flirt de mensch
met den duivel. Is het wel de duivel of is het
alleen maar weer onze zielige behoefte iets
een naam te geven, waar we geen raad mee
weten, wat we al naar den gril van het oogen-
blik kunnen verheerlijken of verafschuwen,
telkens in volkomen oprechtheid? Zoolang we
niet tot den staat der apen teruggekeerd zul
len zijn, en daaraan staat na zooveel jaar nog
wel het een en ander in den weg, zal de po
vere mensch een paar keer in zijn leven met
zijn duivel flirten. Zonder dat er steeds een
knap schrijver als Jef Last bij de hand zal
zijn om daarvan een kunstig verhaal te sme
den. Hij stelt ons een maatschappelijk braaf
levend, provinciaal architect voor, een nog
jonge man met een succesrijke carrière, een
brave vrouw, een flinken jongen en een op het
sociale ingestelde levensvisie, die op een ar
chitectencongres in Brussel uit den band
springt en daarvan aan zijn nog jongeren as
sistent, die hem vergezelt, de schuld geeft. Het
zou natuurlijk veel eenvoudiger zijn als wij
ons voorstelden dat deze in sociaal-ethiek
doordrenkte architect zijn lang verdrongen
erotische aandriften, door de omstandigheden
begunstigd, den vrijen teugel viert en, eenmaal
op hol geslagen, van het een in het ander ver
zeilt. maar dat zou te weinig psychisch inte
ressant wezen en dies wordt de duivel er bij
gehaald, die al wat de architect tot dan toe te
kort gekomen is, breed uitmeet en hemzelf er
toe brengt zijn verdere daden als noodzakelij
ke en onvermijdelijke stadia zijns levens te
aanvaarden. Na zijn Brusselsche ontsporing
schijnt hij in de provinciestad zijner inwoning
zijn evenwicht verloren te hebben. Dank zij
den duivel of de flirt met denzelve begeeft
hij zich in contact met een meisje uit een
woonwagenkamp dat op onschuldig-kinderlij-
ke wijze zeer los van zeden is. Hij neemt zich
voor haar op te voeden en verlaat met haar
vrouw, zoon en provinciestad om ergens in het
Zuiden aan die opvoeding verder te arbeiden
enmet den duivel te flirten. Als dat ge
flirt een poosje geduurd heeft, bemerkt hij
dat er aan die opvoeding niet zoo heel veel eer
te behalen is, waarna zijn vrouw breed ge
noeg van levensinzicht is om den erotischen
paedagoog weer te ontvangen.
Intusschen is de verdere carrière in
Leeuwarden de provinciestad in quaestie
weinig aantrekkelijk meer. zoo niet onmoge
lijk geworden en het hersteld gezin vertrekt
naar de Veluwe, waar de architect zich voort
aan zal bezig houden met het bouwen van
ideaal-woningen voor gelukkige jonge gezin
nen. Daar op de Veluwe houdt onze held dan
nog een interessant gesprek met den duivel,
die hem dat alles bezorgd heeft.
Deze hïstoriette zou in haar banaliteit van
nul en geene waarde zijn zonder het talent
van Jef Last,- die er behagen in schepte aan
de doeningen des architecten een bijzondere
psychische zwaarwichtigheid toe te kennen.
Met onmiskenbaar redeneervermogen laat hij
zijn held diens zelfbekentenis te boek stellen,
doch zal er niet bij iederen lezer in slagen in
die biecht iets anders dan fraseologie te er
kennen. De flirt met den duivel is te banaal,
de man zelf te weinig interessant en zijn lot
niet tragisch genoeg om ook maar iets voor
hem te gevoelen. Hij lijkt een sukkel en een
zwamneus, wiens déraillement ons onder de
gegeven omstandigheden koud laat. En men
zal kunnen meenen dat een Jef Last zijn ta
lent aan dezen sinjeur verspild heeft, ie eer,
omdat verschillende bladzijden van dat talent
wederom de bewijzen brengen.
J. H. DE BOIS
Ter latere bespreking ontvangen nieuwe
boeken:
Maurice Baring. Een vrouw in eenzaamheid.
Nederl. bewerking van mevr. Gorter-Keyser.
214 pag. Den Haag. Zuid Holl. Uiig. Mij.
Net Houwink. De avonturier. Roman. 235
pag. A'dam. Em. Querido's U. M.
Urbain van de Voorde. Het Pact van Faustus
174 pag. Antwerpen (Boekengilde die Poorte)
en Amsterdam Wereldbibliotheek.
J. W. Schotman. Naar open Water. De koers
uit den cultuurnood. 275 pag. Den Haag Bou
cher.
Jan Apon. Gentlemen. Roman 200 pag. Lei
den. A. W. Sijthoff's U. M.
Max Kijzer. Naar het Licht. Roman 282 pag.
Utrecht Bruna's U.M.
Edy üronckers. Stil-aan bereid. Gedichten
bundel. Bussum. Van Dishoeck,
