ZONNEBADEN
Een paar indrukken van
het Utrechtsche Lustrum
ZATERDAG 27 JUNI 1936
HAARLE M'S DAGBLAD
3
Is het lustrum, de lustrumviering,
eigenlijk niet uit den tijd? Telkens, door
Utrecht dwalende, kwam die vraag hij mij
op. Een pijnlijke vraag hij al die vroolijke
menschen. Pijnlijk óók. wanneer men zelf,
in z ij n tijd, danig meegedaan heeft. Maar
m ij n tijd was een andere tijd. Toen kón het
nog. En wat kan moet. Vóór mijn tijd kon
het nóg beter.
Hoofdpersoon van een Lustrum zijn kostte
toen een slordige honderdduizend gulden.
Dat klinkt nü parvenuïg. Nü kost Prins Wil
lem zijn misschien een paar duizend gulden.
Maar hoe klinkt dat in de ooren van velen
nü. Maar wie het geld rollen laat, laat vele,
onte'baar vele anderen daarvan profiteeren.
Dar is een héél goed argument. En dat we
maar één maal jong zijn is een uitstekend
argument. En dat er al zoo véél verdriet en
misère is, dat wie die niet hebben alleen
daaraan reeds het moreele recht kunnen
ontleenen zeven dagen en zeven nachten
vroolijk te zijn, dat is het doorslaande argu
ment.
Daarvoor zwicht ik.
Het lustrum is gelukkig n i et uit den tijd.
Het lustrumspel en de maskerade wèl een
beetje. Het lustrumspel is dikwijls veredeld
en duur dilettantisme. In dit geval was het
dat ten eenenmale. De Groote Geus was een
aardig kijkspel, maar als kunstuiting was
het niet veel bijzonders. Maar de meeste
menschen komen om te kijken en.... om
bekeken te wórden. Dat laatste vooral op
den eersten avond. Dan is het duur en
chique, twee begrippen overigens die steeds
meer van elkaar verwijderd geraken en in
géén geval elkaar meer dekken. Maar den
eersten avond van Den Grooten Geus deden
zij dat wel. Echt ouderwetsch wèl. Het was
er duur en chique. Allemaal keurige rokken,
witte plastrons en schattige avondjurken.
Aardige jongens, mooie meisjes, plezierige
moeders en vaders. En Prinses Juliana was
er bij. Zij is in haar hart, altijd studente ge
bleven. Zooals iedereen, die student geweest
is, het blijft óók. Door dat alles was die eer
ste Groote Geus avond toch wel aardig. De
décors vooral waren mooi. Maar dat heeft
niets met tooneelkunst te maken. Was het
toeval dat Sjollema, de schrijver, van Dal-
sum, de spelleider noch Ent-hoven, de man
van de muzikale illustratie, zijn komen dan
ken voor het vriendelijk applaus van het
publiek?
De Maskerade is wèl uit den tijd.
Aan het begrip Maskerade heeft men nu
eenmaal andere herinneringen dan de hui
dige toestand verwezenlijken kan.
Men vereenzelvigt het begrip met pracht en
praal en schittering.
En deze maskerade was niet prachtig en
niet schitterend, maar héél klein en héél een
voudig. Haar voorbij-gaan duurde nog geen
tien minuten en zij was een groote sober
heid.
Honderdduizenden menschen zijn er in de
brandende zon en de tweede maal in het
schijnsel van tweehonderd fakkels naar ko
men kijken. Tóch waren zij niet teleurgesteld.
Want wat er was, was smaakvol. De gewas-
schen kleuren, de mooie paarden, de trotsche
ridders en de eenvoudige ambachtslieden, de
aardige meisjes met haar tengere keursjes en
wijde, wuivende rokken, de zilveren en gouden
harnassen en hellebaardenhet vormde
een tafereel van groote bekoorlijkheid voor de
oogen, zij het dan een kortstondige lust. We
hebben er tóch van genoten en later toen de
hoofdpersoon, Prins Willem van Oranje, Open
Hof hield in de groote zalen van het Jaar
beursgebouw was er zulk een aardige dooréén
mengeling van oud en jong, dat het een kos
telijk en boeiend tafereel was, ongedwongen
en ongeregeld, alles kris-kras door elkaar,
maar des te boeiender.
Het hoogtepunt van het Universitaire feest
was de plechtigheid in de Dom. Wat daar bij
eenzat in het grijze schip van de kerk en
gestreeld werd door het zonlicht door de
reusachtige gekleurde vensters! De Koningin
en de Piïnses, Haar hofhouding, schitterend
van goud, rood, zilver; het paars van hooge
Roomsche geestelijken, deftig zwart van toga's
de uitbundigheid van generaalsuniformen
groot-tenue en de, voor onze begrippen bi
zarre kleuren en vormen van het buitenland-
sche bekleedsel en symbool der hooggeleerd
heid: lakrood, hermelijnblank, okergeel en
één toga groen met een grijzen bontkraag, die
zóó uit een sprookjesboek gestapt kwam. Er
zijn dien middag vele en geleerde woorden ge
sproken; te vele te geleerde. Waarom moet
de geleerdheid altijd een beetje vervelend
zijn? Dat ligt alléén aan haar uiterlijken vorm.
Verstaanbaarheid, begrijpelijkheid, boeiend
heid zijn heelemaal niet uit den aard der zaak
laag bij den grondsch. Dat begrijpt men nog
altijd niet in officieele milieux en zeker niet
in de sfeer der universiteit.
Maar er zijn méér kanten aan een lustrum.
Méér dan de officieele. de uiterlijke, de kunst
zinnige. Het belangrijkste is het lustrum, is
ieder lustrum. Voor studenten en oud-studen
ten. En dat speelt zich af op de sociëteit, vóór
de sociëteit, op de kermis van het Vreeburg
en in de oude landauers met de magere paar
den en de dikke koetsiers. Daaraan worden
in een volgenden brief nog enkele woorden
gewijd.
Mr. E. ELIAS.
Het Reisbelastfng-ontwerp.
De parlementaire redacteur van het Han
delsblad meltd aan zijn blad: In palementaire
kringen hoort men thans vrij veelvuldig ge
wag maken van de groote kans op een voor
stel uit de Kamer, om het ontwerp-reisbelas-
ting de volgende week van de agenda af te
voeren.
HET HAAGSCHE ZEDENDELICT.
Naar wij vernemen, bevatten de beschik
kingen der Haagsche Rechtbank in raadka
mer genomen, waarin de invrijheidstelling is
gelast van A. v. d. L. en A. P. G. Th., verdacht
van bij het zedendelict betrokken te zijn, de
volgende passage:
overwegende dat de tot heden tegen
verdachte bijgebrachte bezwaren der recht
bank niet ernstig genoeg voorkohmen om ver
dere gevangenhouding te motiveeren;
weigert de gevraagde verlenging van het
bevel tot gevangenhouding verdachte;
heft op de voorloopige hechtenis".
Volks-Film-Universiteit.
Eerste bijeenkomst gewijd aan Russische
cineasten.
De Volks-Film-universiteit. opgericht met
het doel films te vertoonen, die er toe kun
nen bijdragen een juist oordeel te verkrij
gen over de vraag welke films op de waardee
ring van het groote publiek aanspraak mo
gen maken en bovendien jongen Nederland-
schen kunstenaars de gelegenheid te bieden
hun prestaties te toonen. heeft reeds een aan
tal openbare voorstellingen gehouden en zal
deze na de zomermaanden voortzetten.
De Vofu heeft thans het plan opgevat,
eenige bijeenkomsten te organiseeren, waar
telkens een beschouwing wordt gehouden
over het werk van de cineasten van een be
paald land en waarbij fragmenten uit ver
schillende films zullen worden vertoond, toe
gelicht door een terzake deskundigen leider.
Een aanzienlijk aantal personen op het
gebied van wetenschap en kunst werkzaam,
zullen voor deze bijeenkomst uitgenoodigd
worden en gaarne zal de Vofu over het ver
toonde hun oordeel vernemen om daarvan
bij de voortzetting van haar werk gebruik te
maken.
De eerste bijeenkomst zal gewijd worden
aan het werk van de Russische cineasten.
Daarbij zullen een reeks nog onbekende films,
zoowel documentaire- en reportage, als speel
films, vertoond worden.
De heer D. C. van der Poel, filmcriticus van
de „Groene Amsterdammer" werd bereid ge
vonden de inleidende beschouwing op zich te
nemen en de heer Wolfgang Wijdeveld heeft
toegezegd, eenige Russische en eigen com
posities ten gehoore te zullen brengen.
De bijeenkomst zal worden gehouden in
het Alhambra Theater. Wetei-ingschans te
Amsterdam, op Zondag 5 Juli 1936, des mor
gens te 11 uur precies.
Vertoond zullen worden: Fragmenten uit
Drie Liederen van Lenin, regisseur Dsiga
Wertof; Liefde en haat, regisseur A. Gendel-
stein; Gelukkige Jeugd. Leningrad; De
nieuwe Gulliver, regisseur A. Ptoeschko; Tsa-
pajew. regisseur Gebr. Wassilew en Het ge
zonken schip, regisseur W. Brown.
DE KONINGIN NAAR HET LOO.
De Koningin is Vrijdagavond te 6.10 uur per
trein naar Het Loo vertrokken.
Het derde eeuwfeest der
Utrechtsche Universiteit
Nog twee waardevolle geschenken.
Even voor het begin van de Utrechtsche
herdenkingsfeesten, toen de aanbieding van
geschenken aan de Universiteit in de zitting
van den Academischen Senaat op Maandag
22 Juni reeds was geregeld, werd door dezen
ontvangen een geschilderd portret van den
Utrechtschen oud-hoogleeraar prof. A. van
Eiselsberg te Weenen, dat in de faculteits
kamer der geneeskundige faculteit is ten toon
gesteld. Het is een persoonlijk geschenk van
den Weenschen schilder prof. Hanns Pellar.
die verleden jaar de opdracht had ontvangen
van de Sorbonne te Parijs, het portret te ver
vaardigen en die thans een duplicaat heeft
geschilderd, gedreven door zijn vriendelijke
gezindheid tegenover de Utrechtsche Univer
siteit en tegenover prof. van Eiselsberg zelf.
Volgens bevoegde beoordeelaars is dit waar
devol kunstwerk een groote aanwinst voor de
portrettenverzameling der universiteit.
Een tweede geschenk, dat is aangekondigd
maar nog niet kon worden aangeboden, is een
bronzen beeld, vervaardigd door den in Zuid-
Afrika vertoevenden Nederlandsche beeldhou
wer Anton van Wouw, voorstellende President
Kruger. zittende in een leunstoel en lezende
in den Statenbijbel. De in de Unie van Zuid-
Af rika verblijf houdende oud-studenten heb
ben het bewijs willen leveren, dat zij hun oude
academiestad niet hebben vergeten en hebben
onzen gezant te Pretoria, dr. H. A. Lorentz,
thans in Nederland, die als reünist de herden
kingsfeesten heeft bijgewoond, opgedragen,
van deze zeer welkome schenking aan den
Senaat mededeeling te doen.
„NATUURGENEES- EN KRUIDKUNDIGE"
VEROORDEELD.
De Almeloër J. ten O. die zich „natuurge-
nees- en kruidkundige" noemt en wegens het
onbevoegd uitoefenen der geneeskunst te
Zwolle terecht stond, is veroordeeld tot f75
boete of 50 dagen hechtenis.
Verdachte, die zeide in Duitschland gestu
deerd te hebben, en reeds 27 jaren praktijk te
hebben uitgeoefend, had te Kampen een nage
noeg blind meisje behandeld. Dit meisje en
haar moeder hadden verklaard, dat de behan
deling door ten O. (die diagnose stelt door de
patiënten op de hand te kijken) inderdaad
wat had geholpen. Tegen verdachte was f 50
boete of 25 dagen geëischt.
Het Nationaal Crisis Comité.
Bestemming van het batig saldo.
Dezer dagen is ingevolge art. 7 der statuten
van het Nationale Crisis-Comité het aanwe
zige saldo-, vergezeld van een rekening en ver
antwoording, aan den minister van binnen-
landsche zaken overgedragen, opdat deze
daaraan een bestemming zal geven, zooveel
mogelijk beantwooordende aan het doel der
stichting. Dit batig saldo is groot pl.m.
f 45 000. Omtrent de bestemming is echter
nog niets bekend. Er bestaat derhalve niet
de°minste zekei'heid dat dit saldo zooals
werd vermeld geheel of gedeeltelijk ten
behoeve van de borgstellingsfondsen zal wor
den gebruikt
„DE PRINCEVLAG".
Donderdag j.l. is te Dordrecht een afdeeling
van de vereeniging „De Princevlag" opge
richt. Er heerschte een groot enthousiasme:
reeds vóór de vergadering hadden zich ruim
100 leden aangemeld. In het bestuur namen
verschillende vooraanstaande personen uit
Dordrecht van verschillende overtuiging zit
ting. De burgemeester van Dordt. de heer P.
L. de Gaay Fortman heeft zich bereid ver
klaard het beschermheerschap tc aanvaar
den. Onlangs zijn ook afdeelingen opgericht
in Eindhoven en Assen die zich beide krach
tig ontwikkelen, terwijl binnenkort afdeelin
gen komen in Delft. Hilversum en Breda.
In verschillende plaatsen wordt aan het
stichten van een afdeeling gearbeid.
AANRIJDING MET DOODELIJKEN AFLOOP
Vrijdagavond vond op den Leeuwarder
Straatweg een ernstig verkeersongeluk plaats
Een wielrijdster. mej. De Haan, die op weg
was naar Leeuwarden, werd bij de wegkrui-
sing te Rauwerd aangereden door een auto,
bestuurd door den heer IJ. uit Heerenveen.
De vrouw was op slag dood.
De autobestuurder, die een aanrijding nog
trachtte te voorkomen, kwam met zijn auto
in een sloot terecht. De auto werd ernstig
beschadigd, doch de chauffeur kreeg geen
noemenswaardig letsel De oorzaak van het
ongeluk moet gelegen zijn in het feit. dat de
autobestuurder naliet de wielrijdster voor
rang te geven. Het parket uit Leeuwarden be
gaf zich naar de plaats van de aanrijding om
een onderzoek in te stellen.
Industrie-financiering.
Zwakke ondernemingen kunstmatig in stand
houden is niet het doel.
In de Memorie van Antwoord inzake het
ontwerp van wet tot oprichting van een
naamlooze Vennootschap ..N V. Maatschap
pij voor Industrie-Financiering" merkt de
regeering op. dat zij zich geenszinc op het
standpunt stelt, dat industrie-financiering
het eenige, of zelfs maar het voornaamste
middel kan zijn om een vermeerdering van
werkgelegenheid te verkrijgen. Integendeel.
Ook zij is van oordeel, dat een wijziging der
omstandigheden, waaronder de bestaande be
drijven moeten werken, de directe vermeer
dering van de werkgelegenheid in een veel
sterkere mate zou kunnen bevorderen. Deze
omstandigheden zijn echter voor een be
langrijk deel afhankelijk van internationale
factoren, waarop de regeering slechts een
geringen invloed kan uitoefenen. Gegeven
deze moeilijkheden van internationalen aard,
is het voor het behoud van de bestaansmo
gelijkheden onzer bevolking noodzakelijk,
dat de regeering in het bijzonder aandacht
schenkt aan die maatregelen, welke in eigen
land zijn te verwezenlijken.
De hulp aan de bestaande industrieën mag
er uiteraard niet toe leiden, dat zwakke on
dernemingen. die den gewonen strijd om het
bestaan door interne oorzaken niet kunnen
volhouden, kunstmatig in het leven worden
gehouden. De natuurlijke saneering. die in
den economischen strijd om het bestaan
steeds zal plaats vinden, mag door de crediet-
verleening van overheidswege niet opzij wor
den geschoven, nog minder mag de overheid
de minder goede krachten door het verstrek
ken van kapitaal in de gelegenheid stellen de
betere elementen te verdringen.
WHERRY DOOR MIDDEN GEVAREN.
Vrijdagmiddag is op den Amstel te Amster
dam ongeveer ter hoogte van de roei- en zeil-
vereeniging „Poseidon" een in rigged wherry
van deze vereeniging, door het. verkeerd uit
wijken van de sleepboot „Vijf Gebroeders"
van de firma Baat door midden gevaren. De
twee inzittenden konden zich zwemmende in
veiligheid brengen.
„GEMEENSCHAPPELIJK EIGENDOM".
Vrijdag had te 's Gravenhage, onder lei
ding van den president-commissaris, mr. J.
B. Bomans, de vervolgvergadering plaats van
aandeelhouders van de N.V. Gemeenschap
pelijk Eigendom. Maatschappij tot exploita
tie van Woon- en Winkelhuizen te 's Gra
venhage, welke op Dinsdag 26 Mei was afge
broken in verband met de benoeming van een
commissie van onderzoek naar den finan-
cieelen toestand der N.V
Na zeer langdurige discussies werd besloten
zulk een commissie, bestaande uit 5 leden, te
benoemen.
DE EX-KROONPRINS VAN DUITSCHLAND
OP WIERINGEN.
Vrijdagmiddag bracht de ex-kroonprins
van Duitschland een bezoek aan Wieringen.
Hij werd door den burgemeester Cl. C.
Kolff per auto van Amsterdam gehaald en
gebruikte ten huize van den burgemeester
de lunch.
Na de lunch bracht de ex-kroonprins een
bezoek aan vele vroegere kennissen, alsook
aan de hoefsmederij van den heer Luyt, de
Zuiderzeewerken en aan zijn voormalige wo
ning. de pastorie te Oosterland.
Vrijdagavond zou de ex-kroonprins weer
naar Amsterdam vertrekken.
Geologische Stichting
opgericht.
Geologische Dienst en Bureau voor het
Mijngebied vereenigd.
Bij beschikking van den Minister van Wa
terstaat is, te rekenen van 1 Januari 1936,
opgericht De Geologische Stichting, gevestigd
te 's-Gravenhage, waarin zijn vereenigd de
tot dusver afzonderlijk bestaande Rijks Geolo
gische Dienst enz het geologisch bureau voor
het Nederlandsche mijngebied.
De stichting heeft ten doel:
1. Het voltooien van de geologische kaart
des Rijks, op de schaal 1:50 000, zooals deze
door den voormaligen Rijks Geologischen
Dienst werd bewerkt en het verzamelen en
bewaren van alle gegevens, welke voor deze
kaart van belang zijn.
2. Het verrichten van geologisch onderzoek
in het Nederlandsche mijngebied.
3. Het uitvoeren van opdrachten en het
geven van adviezen op haar gebied.
De Stichting bestaat uit twee afdeelingen,
t.w.:
1. De afdeeling geologische kaart.
2. De afdeeling geologisch bureau voor het
mijngebied.
De werkzaamheden voor afdeeling 1 worden
verricht door 't personeel van den Rijks Geolo
gischen Dienst (directeur dr. ir. P. Tesch) te
Haarlem, Spaarne 17. die voor afdeeling 2
door het personeel van het geologisch bureau
voor het Nederlandsche mijngebied (directeur
prof. dr. W. J. Jongmans) te Heerlen, Aker
straat 86-88.
Het bestuur der Stichting bestaat uit 9
leden, waarvan 5 door den Minister van Wa
terstaat worden benoemd. 2 door de directie
van de Staatsmijnen worden aangewezen, en
2 door het bestuur van de vereeniging tot be
hartiging van de belangen der Llmburgsche
Mijnindustrie.
Het bestuur is als volgt samengesteld:
Ir. R. de Kat, oud-directeur van het depar
tement der gouvernementsbedrijven in Neder-
landsch-Indlë, te Wassenaar, voorzitter; Jhr.
ir. C. E. W. van Panhuys, hoofdingenieur van
den Rijkswaterstaat te 's-Gravenhage, onder
voorzitter; W. F. J. M, Krul, directeur van
het Rijksbureau voor drinkwatervoorziening
te 's-Gravenhage, secretaris-penningmeester;
prof. dr. ir. H. A. Brouwer, hoogleeraar aan
de Gemeentelijke Universiteit te Amsterdam;
ir. J. B. van der Drift, hoofdingenieur bij de
Staatsmijnen te Heerlen: ir. J. F. Fock, direc
teur der domaniale mijn te Kerkrade: dr. ir.
Chr. Th. Groothoff. hoofdbedrijfsingenieur bij
de Staatsmijnen te Valkenburg: ir. L. Kremer,
directeur der Oranje-Nassaumijnen te Heer
len; prof. dr. L. M R. Rutt-en. hoogleeraar aan
de Rijksuniversiteit te Utrecht.
Het secretariaat is gevestigd te 's-Graven-
haee. Mauritskade 7.
Voor adviezen en dergelijke wende men zich
tot de bovengenoemde directeuren der af
deelingen.
door: Piet van der Hem
De Negus: Wonderlijk, dat blanke ras. Het komt me zoo bekend voor
