Haarlem's Kunstbezit. Reisbelasting van de agenda gevoerd. De nieuwe woning van de A.V.R.O. WÖEN-'SDX'G T JU Cl 193Ö HX AR EE M'S D AG BEAD 3 heele studiobedrijf gemakkelijk te overzien en te beheerschen. De echo-studio bevindt zich in de kelder ruimte. In deze studio is gestreefd naar een zoo sterk mogelijke nagalm. Een geluid, dat daar gemaakt wordt, blijft tot 10 seconden na de opwekking er van nog hoorbaar. Geen enkel meubel vindt men er. In deze studio, die van zeer harde wanden is voorzien, zijn slechts een microfoon en een luidspreker op gesteld. Met 'behulp hiervan kan extra galm toegevoegd worden aan klanken die daaraan behoefte hebben. De groote zaal is op gemakkelijke wijze te veranderen in een tooneelzaal. De afdekking van de orkestbak wordt dan weggenomen, de zoldering van 'het concertpodium klapt in 2 gedeelten omlaag, de betimmerde wanden van dat podium kunnen omhoog geheschen worden. Is dit alles geschied, dan is de weg voor coulissen en tooneeldoeken vrij. Aange zien de zaal ook als theater gebruikt kan worden, kan de tooneelruimte door middel van een ijzeren brandscherm worden afge sloten. Aan de tegenovergestelde zijde van het tooneel bevinden zich de filmcabine en de nooduitgang vaar balconbezoekers. Met uitzondering van het orgel 'de bouw er van werd aanvankelijk opgedragen aan de Ned. firma Standaart te Schiedam, doch door 'haar faillissement werd de bouw toe vertrouwd aan de Engelsche orgelfirma John Co nip ton te Londen) en de fraaie electrische meet-installatie die door Siemens Halske is geleverd, zijn alle onderdeelen uit het ge bouw Nederlandsch Fabrikaat. De architecten van het gebouw zijn de heeren Merkelbach en Karsten. die o.a. bij gestaan werden door de volgende adviseurs: Prof. Dr. A. D. Fokker, acoustiek. Prof. Dr. C. Zwikker. geluidsisoleering. J. H. Besse- laar Jr., orgelbouw. Passage-tarieven naar Ned.- Indië weer lager. In eerste helft van Augustus. Naar wij vernemen hebben de beide Neder- landsche reederijen. die de verbinding tus- schen het Moederland en Nederlandsch-In- dië onderhouden, besloten, hun passage-ta rieven in de eerste helft van Augustus opnieuw te verlagen. Deze verlaging zal in de eerste plaats be staan uit een verdubbeling van de crisis korting, nl. 7'/2 tot 15 pet. terwijl boven dien de basis-tarieven voor de vrachtschepen belangrijk omlaag gebracht zullen worden. kunstproducten. Zelfs had men speciaal in onze stad hoogst bekwame schilders daar mee bezig gezien. Niet de minste onder hen was Pieter Barbiers Pieterszoon geweest die, geboren in 1749, dus juist in het eind dei- achttiende eeuw zijn rijpste werk produceer de. Toen, in 1903. het fraaie oude huis aan het Spaarne nr. 58, door de Gemeente werd aangekocht om voor de administratie dei- Waterleiding te worden ingericht, vond men er de vijf behangselschilderijen door Bar biers die thans in een der kabinetten van ons museum te zien en daar wonderwel op hun plaats zijn. Ons plaatje van deze week geeft van één er van een fragment, waar uit men zoowel Barbiers' capaciteiten als den geest van den tijd die deze kunst voort bracht, kan aflezen. Het is een vriendelijke kunst die het bui tenleven en het bedrijf van den landman van zijn zonnigsten kant voorstelt. Het is alles een weinig „op z'n Zondagsch" gezien en aan narigheid of armoede behoort niet gedacht te worden in een interieur der wel gesteldheid. Het is het leven, geïdealiseerd en ontdaan van de scherpe kanten der wer kelijkheid, dat men, ter afleiding van wel licht reëele zorgen, wenschte afgebeeld te zien. Dat de artist daarbij gemakkelijk een weinig naar 't „zoetelijke" overslag, wie zal hem dat euvel duiden die de litteratuur van dien tijd kent. Maar laten wij tegelijker tijd erkennen dat een Barbiers een handig heid van teekenen en een goeden smaak voor compositie bezat, als niet de eerste de beste. Oorspronkelijkheid? Och. daar zit in zulk een voorstelling natuurlijk wel ver wantschap met andere kunst en ge kunt aan Engelsche prenten van Morland enz. den ken doch de gemoedelijke Zondagsstemming in de beeldende kunst is in die dagen uni verseel en men begreep misschien toen beter Nico Treep dirigeert hier voor deze gele genheid zijn orkest, wij kunnen de klank van het orkest in deze ruimte beoordeelen. Het orgel speelt eerst onder de handen van den heer J. TI. Besselaar Jr., die aan de eene speeltafel het kerkorgel-deel bespeelt, dan onder de handen van Pierre Palla. die aan de andere speeltafel aan het concertorgel „Morgenblatterwalzer" ontlokt. Later voert men ons achter deze groote saai en achter het orgel en kunnen wij een blik slaan in het woud van pijpen, waaruit dit mooie instrument bestaat. Verder voert men ons, langs de vele stu dio's. tot wij staan voor de zaal. die voor Jazz-muziek is gereserveerd. De deuren gaan voor ons open en op het oogenblik dat wij den voet binnen deze ruimte zetten, daveren ons de klanken tegemoet. De nieuwe leider van de A.V.R.O.-band speelt hier met zijn band. Het is een historisch moment, het eer ste concert van deze nieuwe band. Het nieuwe huis van de A.V.R.O. wordt Donderdag officieel in gebruik genomen. De feestelijkheden zullen een aanvang nemen en Zondag met de komst der duizenden A.V.R.O.-vrienden besloten worden. Het nieu we huis wacht hen. Het is een groot, een krachtig bouwwerk, dat in duidelijke woor den verhaalt van den bloei van deze vereeni- ging. Het is een trotsch gebouw! Is het te verwonderen dat zij, die hier regeeren, de voorzitter van de A.V.R.O., de heer G. de Clercq en de directeur de heer W. Vogt, trotsch zijn? Wij willen besluiten met enkele technische gegevens. Geruimen tijd geleden gaven wij reeds een uitvoerige beschrijving van dit bouwwerk, zoodat wij thans met een vermel ding van het allerbelangrijkste zullen vol staan. Teneinde de geluidsisoleering zoo effectief mogelijk te doen zijn, is in de studio's afge zien van het aanbrengen van ramen. Hier van was het gevolg dat de ventilatie in de studio-vertrekken op kunstmatige wijze moest worden verkregen. Voor deze ventila tie (air-conditioning) zijn groote etemiet- kanalen door het gebouw gelegd, waardoor de versche lucht wordt aan- en afgevoerd (des zomers gekoeld, des winters verwarmd). De lucht wordt door middel van thermosta ten automatisch op de gewenschte tempera tuur gehouden. Er zijn totaal 9 studio's in het gebouw, nl.: de groote concertzaal, die bestemd is voor orkest-uitvoeringen en koorwerken, de jazz band-studio, de kamermuziek-,studio. de hoor spel-studio, de sprekersstudio, de hulp-hoor spel-studio, de geluiden-studio, de echo-stu dio en de omroepcel. De acoustiek van de studio's kan binnen ruime grenzen worden veranderd. Dit ge schiedt in de groote concertzaal door middel van draaiende driezijdige prisma's, die een groot gedeelte van de zoldering en de wand uitmaken. Naar believen kan één van de drie vlakken der prisma's worden voorge- draaid. Eén van de drie vlakken wordt ge vormd door hard hout, het tweede door ma tig absorberende stof (donnacona), het derde door sterk absorberende stof (asbest). Op deze wijze kan de acoustiek der vertrek ken naar believen worden gewijzigd. Iedere studio, behalve de sprekers-studio, is voorzien van z.g. bespiedingsruimten. Van hieruit kan de omroeper een blik slaan in de studio zonder de studio's zelf binnen te Pieter Barbiers en zijn kamer- behangsels in het Frans Hals museum. Tot in het midden van de negentiende eeuw hebben heel wat kunstenaars, ook in Nederland, zich met het schilderen van ka- merbehang bézig gehouden. En al. was het dan ook vaak tot een formeele industrie verloopen, waar het element „kunst" slechts met groote toegeeflijkheid in te herkennen zou zijn, dat neemt niet weg dat heel dik wijls schilders van. groote bekwaamheid en soms zelfs met oorspronkelijkheid in dat werk niet alleen een broodwinning, doch ook artistieke voldoening vonden. Het was voor al de achttiende eeuw geweest met den uit Frankrijk overgewaaiden zin voor het pasto rale het arcadische landschap met de lieve herderinnetjes en de fluitspelende herders die ook bij de Hollandsche patriciërs de op drachten voor zulke kamerversiering deden, loskomen. Van een enkel schoorsteenstuk of een dessus-de-porte was men er onwillekeu rig toe gekomen de geheele kamerwand- vlakte met een geschilderde voorstelling te doen bespannen, waardoor men zich geheel in zulk arcadisch landschap kon verplaatst wanen wanneer men gasten ontving of van de vermoeienissen des daags wilde uitrusten. Men hield wel van een beetje optisch bedrog in die aangelegenheid; daardoor wordt ook het reusachtig succes der zoogenaamde Wit jes verklaard, schoorsteenstukken en pla fonds met voorstellingen van engeltjes met rozen en bazuint-jes, waarin Jacob de Wit een meester was. Hij schilderde die zaken in grijs op grijs, en zóó bedriegelijk den plasti- schen vorm nabootsend dat men meende met beeldhouwwerk te doen te hebben. Dat viel bijzonder in den smaak en het schilde ren van „Witjes" werd een manie op zich zelf waarbij niet alles meer de oorspronkelijke teekenqualiteiten van Jacob de Wit zelf be zat en veel hoofdzakelijk op een handigheid je berustte. Er is een tijd geweest dat men voor deze witjes of grauwtjes zooals men vroeger zei tamelijk veel geld over had. maar dat is, als zooveel andere dingen voorbij gegaan. Dat is echter niet met de kamerbehang sels het geval geweest. Tot nog kort vóór den oorlog van 1914. werd, ook in ons land jacht gemaakt op niet te zwaar beschadigd ka- merbehang dat door een bekwaam artist ge schilderd en liefst gesigneerd, met zijn naam geteekend was. De Amerikanen waren ver zot op die origineele wandbekleeding die zij in hun nieuw gebouwde buitenhuizen lieten aanbrengen en een Rotterdamsche anti quairsfirma verscheepte er jaarlijks een be hoorlijke quantiteit van. Hoofd- en provin ciesteden wei-den afgereisd om zulk behang in oude huizen te ontdekken en voor een mooi specimen is een heel enkele maal wel eens meer betaald dan het geheele huis waard was. Maar het meerendeel dier vond sten verkeerde vaak in deplorabelen toe stand en moest eerst ter restauratie „op de helling" zooals de technische term luidt, al vorens ze het groote water overstaken. Als alle oude rijke steden van ons land zat. in den goeden tijd ook Haarlem vol zulke TWEEDE KAMER Indische bestuurshervorming ter sprake gekomen. Toepassing van de modernste techniek. DEN HAAG Dinsdag. Bij den aanvang der bijeenkomst eerst her denking door den Kamervoorzitter en door den Minister-President van den dezer dagen heen- geganen V.D. afgevaardigde Ketelaar, vele jaren lang een der trouwste werkers voor de parlementaire democratie. Vervolgens instal latie van den heer v. d. Brule (R.K.i. opvolger van Ir. Feber. die in verband met z'n Haagsche wethouderschap z'n Kamerzetel niet langer kon k ijven innam-- Mr. Goseling (R.K. 1 teide voor het ont- •verp-reisbelasting van ce agenda af te voe ren. De schatkist zou van dit uitstel geen nadeel lijden. Het was nu maar veel beter om pas in de a s. millioe- nennota met deze be lasting rekening te houden. Eenzelfde denkbeeld beval Mr. K ortenhorst aan t.a.v. het ontwerp tot wijziging der inkom sten- en successiebelasting. Daarentegen wilde de heer ter Laan (s.d.i het sociaal-democr. initiatief-voorstel tot uitbreiding van de leer plichtwet aan de orde gesteld zien, terwijl de heer v. d. Sluis (s.d.) van den voorzitter de toezegging vroeg, dat wanneer de Kamer na het reces weer bij elkaar komt, het voorstel tot wijziging der crisispachtwet op de agenda zal komen. Mr. Goseling kreeg steun van den s.d. afgevaardigde IJzerman, waarna Jhr. Mr. de Geer (c.h.) namens de commissie van rapporteurs bijstand verleende aan het voor stel Kortenhorst om thans de wijziging der in komsten- en successiebelasting aan te houden. Als de heer v. Dij k (a.r.) betoogd heeft, dat het beter is de reisbelasting wel te behandelen, ook al omdat .er in 't najaar vrij veel gereisd wordt, verklaart President Aalberse, dat hij destijds het ontwerp reisbelasting op de agen da had gezet, omdat de Regeering daarop dan later dat originaliteit niet iets is dat zich laat forceeren. Men was bescheidener en misschien gelukkiger daardoor. Toch ont brak het den knappen kunstenaar niet aan waardeering. Onze Pieter Barbiers bijvoor beeld vond voor zijn knappe en puntig ge- teekende kleine teekeningen en aquarellen, landschappen in hoofdzaak uit onze pro vincie. gemakkelijk aftrek. Hij is de gezocht- ste uit een gansche schildersfamilie: allen meer- of min peintres-décorateurs zooals we dat later zelfs artisten als Redon, Maurice Denis, Vuillard zijn gaan noemen. Zijn vader Pieter senior, was als waaier schilder begonnen, had daar langzamerhand een gansch atelier met helpers in kunnen opzetten en was daarna, om zoo te zeggen van zelf tot 'de wandschilderij en het tooneel- decor gekome. Wij hebben in deze stukjes al meermalen betoogd dat onze groote mees ters voor een deel uit die decorateurs-fami lies zijn voortgekomen. Het vak werd ze, als het ware met den paplepel ingegoten en on der de zes zonen en zeven dochters van Pie ter senior, zal onze Pieter van vandaag wel de vlugste van aannemen geweest zijn. Vele Haarlemsche huizen van Oude-. Nieu- ve- en Bakenessergracht en sommige dei- vroeger voorname woonstraten hebben be hangselschilderingen bevat. Maar intact be waard zal er niet zoo heel veel meer zijn al heeft die behangsel industrie hier zeer ge bloeid en eenige typisch-Haarlemsche mees ters opgeleverd. (De Barbiers'en waren fei telijk Amsterdammers'. Van één van hen, Leendert Overbeek, 17521815. moet- in een huis aan de Nieuwe Gracht nog een gave kamer aanwezig zijn die ik echter niet uit eigen aanschouwing ken. doch waarvan ik vóórstudies meen gezien te hebben. J. H. DE BOIS. Hen. 1 prijs stelde. Intusschen heeft zij, naar thans bleek, tegen schrapping van de agenda geen overwegend bezwaar. De Kamer moet dus maar beslissen. Dit geldt eveneens voor de in komsten- en successiebelasting, al kon de voorzitter hieromtrent niets naders zeggen, aangezien niet gebleken is. wat de Regeering hiervan vindt. Den sociaal-democraten zegt Mi-. Aalberse toe. dat hij ernstig zal overwe gen na de zomervacantie de crisispachtwet en het voorstel tot uitbreiding der leerplichtwet op de agenda te brengen. Bij zitten en opstaan besluit de Kamer met groote meerderheid met de voorstellen Gose ling en Kortenhorst accoord te gaan. zoodat er thans aanmerkelijk minder voor het aan breken van het zomerreces valt af te doen. De ontwerpen tot goedkeuring van de aan de Haagsche codi ficatieconferentie van 1930 te danken inter nationale overeenkom sten betreffende wets- conflicten i.2. dubbele nationaliteit, gaven Me vrouw Mr. Bakker- Nort (v.d.) aanleiding er voor te pleiten, dat een Nederlandsche. die met een buitenlander trouwt het recht moet hebben zelf te bepalen of ze de Nederlandsche nationaliteit wil be houden dan wel die van haar man uit den vreemde wenscht te kiezen. Met het oog op de z.l. gewenschte juridi sche eenheid in het gezin welke o.m. vooral in verband met eventueele kinderen uit den echt gesproten, van belang is, voelde Mi nister v. Schaik niets voor dit denkbeeld. Morgen zal men nog nader beslissen over een amendement, van de commissie van voor bereiding, dat betrekking heeft op de natio naliteit aan het z.g.n. staatloos kind toe te kennen Na dit onderwerp van internationalen aard. kwamen een reeks Indische aangele genheden aan de orde, aangaande de „olie- belasting". Ir. Cramer (s.-d.) vond. dat bij de over eenkomst met de olie-maatschappijen de hoogheid van de Regeering had geleden. Men was wel zeer mild tegenover die maatschap pijen geweest. Ook de heer v. Poll (R.-K.) vond het systeem om tot zulk een overeen komst over te gaan niet mooi en hoopte, dat herhaling achterwege zal blijven. Roestam Effen- d i (eommun.) keurde af. dat de oliebelasting niet meer dan 3 1/2 millioen zal opbren gen, terwijl het olie kapitaal zich door de Regeering ten zeerste bevoordeeld ziet. De heer v. Boetze- laer v. Dubbel dam (c.-h.) had eveneens een onbe- cb. c. cramor ib.d.a.p.j hagelijk gevoel ge kregen d-. v». het gemarchandeer tusschen overheid en petroleum-maatschappijen. Minister Co lijn verklaarde, dat in den vervolge zulk een overeenkomst niet meer zal plaats hebben, doch aan den anderen kant voelt hij ook wreer niet voor 'n speciale heffing van de olie. Overigens is het onjuist het te doen voorkomen alsof de vijf millioen door de olie-ondernemingen gegeven, een af koopsom vormden. Daarvan was geen spra ke. De minister wees er tenslotte nog eens op. dat op belastinggebied gelijk recht voor allen moet gelden, zoodat hij een bijzonder zware en uitzonderlijke belasting ten koste der petroleum-maatschappijen verwerpelijk noemde. De doorvoering van de Indische bestuurs hervorming op de buitengewesten kwam ver volgens ter sprake, in verband met de hier voor noodige verhooging der Indische be grooting. Wat de opzet der bestuurshervorming aan gaat, erkende Mr. Jo ekes (v.-d.). dat men eenerzijds de noodige aandacht moest, wijden aan wat ten dezen de organen in Indië voor staan, Maar dit neemt z.l. niet weg, dat de Kamer tenslotte haar eigen verantwoorde lijkheid heeft en om die reden zelfstandig haar meéning omtrent een en ander kan. kenbaar maken. Stond vroeger op den voorgrond staat kundige organisatie van de buiten-gewesten, thans blijkt men het eer te zoeken in het trekken van een splitsingslijn tusschen lands- én tusschen regionale uitgaven, res pectievelijk uit lands- en regionale inkom sten te bestrijden. Met groot onderschei dingsvermogen en de noodige omzichtighaid moet men de bestuurshervorming toepassen, want anders zou het wel eens kunnen ge beuren, dat in de economisch zwakste stre ken de hervorming Jiet minst merkbaar zal worden. In de voorloopige uitwerking heeft men bovendien de staatkundige hervorming a! te zeer op den achtergrond geschoven. Het blijft vrijwel bij een ambtelijke decen tralisatie, waarbij op den voorgrond staat de toepassing van de financieele saneering. ter wijl gemeenlijk echte vertegenwoordigende lichamen niet eens aanwezig zullen zijn. Alles bij elkaar was het veel beter inplaats van Gouverneurs Regeeringscommissarissen te benoemen. Dan zou uitwerking der bestuurs hervorming op regelmatige wijze mogelijk zijn. Spr. heeft aanvankelijk overwegend be zwaar tegen goedkeuring van het besluit van den G. G. tot verdere doorvoering van de be stuurshervorming op de wijze als de Regeering nu beoogt. Ir. Cramer (s.d.). die het betreurt, dat bij het thans gekoesterde plan t.a.v. de bestuurs hervorming eigenlijk de financieele saneering op den voorgrond staat, komt tot dezelfde conclusie als Mr. Joekes. De heer v. Poll (R.K.) constateert, dat de 'bestuurshervorming thans plots, na vier jaar, ontdekt wordt te kunnen opleveren een finan cieele saneering in grooten stijl, nadat, zij eerst al dien tijd was uitgesteld wegens de groote kosten! De woordvoerder der R.K. fractie, die zich afvroeg of de nu gekoesterde plannen inder daad zooveel bezuiniging zouden opleveren, bleek tevens bevreesd, dat als dit zoo was. zulks dan wel eens ten koste van de levensbelangen der bevolking zou kunnen geschieden. Ook dacht hjj aan het gevaar, dat deze eventueel te zwaar onder belastingdruk zou moeten gaan zuchten. Van hetgeen de Minister omtrent een en ander zal mededeelen, hangt voor den heer v. Poll af, of hij z'n stem aan de voorstellen zal kunnen geven. Voor den communist Roestam Ef fendi is dit nu al geen vraag meer. Hij is tegen, aangezien er volgens hem alleen maar geducht bezuinigd zal worden. E. v. R. De technische keuken van het Omroepbedrijf. Donderdag wordt de nieuwe apparatuur, in dit fraaie gebouw gehuisvest, in gebruik genomen. Donderdag zal de A.V.R.O. de nieu we studio-gebouwen in gebruik ne men. Na ongeveer anderhalf jaar voorbereiding en een bouwtijd van bijna twee jaar is thans het groote, moderne gebouw van deze bloeien de vereeniging voltooid. Ter eere van dit, voor talloos velen zoo heugelijke feit had de A.VR.O. de vertegen woordigers van de pers Dinsdag uitgenoo- digd om een bezoek te brengen aan 't nieu we huis, dat het groote omroepbedrijf in den vervolge zal herbergen. Het is een groot gebouw en een zeer mo dern gebouw. Groot zijn de vlakken der bui tenmuren, in gele steen, krachtig zijn de contouren opgezet. De bekende vlag wappert boven den ingang en het heele huis is al reeds één bedrijvigheid. Dat daar, aan het einde van de gang, is de groote zaal. Laten wij u de technische dé tails aan het einde van dit relaas mogen geven en thans slechts spreken over de in drukken, die men hier opdoet. Ruim is deze zaal, die plaats biedt aan 500 bezoekers. Hier zullen concerten worden gegeven door het omroeporkest, koorwerken kan men er uit voeren en ook tooneelvoorstellingen kunnen er plaats vinden. Vernuftige apparaten zijn onzichtbaar opgesteld, als een monteur aan een zwengel draait, bewegen plotseling stuk ken van de muren, draaien andere wand- bedekkingen voor, waardoor men de acous tiek geheel beheerscht, ook wanneer geen enkele bezoeker wordt toegelaten en slechts de omroeper in het glazen vogelkooitje aan den kant zijn werk doet, onhoorbaar en door een dubbele glazen wand gescheiden van de uitvoerenden en de alles verradende micro foon. treden, hetgeen tijdens de uitvoeringen vaak van storenden invloed kan zijn. Li twee van deze bespiedingsruimten zijn hulp-schakel lessenaars ondergebracht, van waaruit uit zendingen, die daartoe aanleiding geven, kunnen worden gecontroleerd. In dit geval wordt de taak van den bedienenden ambte naar aan de schakel-lessenaar in de contro le-kamer voor het grootste gedeelte overge nomen door den man, die men bij den Duit- schen omroep „Tonmeister" noemt. Alle studio's, behalve de groote zaal, de geluiden-kamer en de echo-kamer, bevinden zich op de verdieping, waar de omroepcel in het middelpunt is geplaatst. Door deze plaatsing is de omroeper in staat het ge- De voorgevel van de nieuwe A. V. R. O. Studio's.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1936 | | pagina 5