Incidenten.
Twee Haarlemmers te
Zandvoort verdronken.
Hei Beêattftijlcsle
53e Jaargang No. 16267
Verschijnt dagelijlts, behalve op Zon- en Feestdagen
Maandag 6 Juli 1936
HAARLEM S DAGBLAD
Directie: P. \V. PEEREBOOM
en ROBERT PEEREBOOM.
ABONNEMENTEN: per week ƒ0.25, per maand ƒ1.10, per 3 maanden
13.25, franco per post ƒ3.55, losse nrs. ƒ0.06. Geïllustreerd Zondagsblad:
per week 0.05, p. maand 0.22, jï. 3 mnd. 0.65, franco p. post 0.7254.
UITGAVE LOURENS COSTER MAATSCHAPPIJ VOOR
COURANT-UITGAVEN EN ALGEMEENE DRUKKERIJ N.V.
Bureaux: Groote Houtstraat 93 Drukkerij: Zuider Buitenspaarne 12
Telefoon Nos-: Directie 13082 Hoofdredactie 15054 Redactie 10600
Drukkerij: 10122, 12713 Administratie: 10724, 14825 Postgiro 38810
Bijkantoor: Soendaplein 37, Haarlem-Noord, Telefoon 12230.
Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM.
ADVERTENTIëN 1—5 regels 1.75, elke regel meer 0.35. Reclame*
ƒ0.60 per regeL Tarieven regelabonnementen op aanvraag. Vraag ea
aanbod 1—4 regels 0.60. elke regel meer ƒ0.15. Onze Groentjes zie
hoofd rubriek.
Gratia Ongevallenverzekering voor betalende abonnés. Levenslange ongeschiktheid 600.-, Overlijden f 600.-, Verlies van Hand, Voet of Oog ƒ400.-, Duim ƒ250.-, Wijsvinger 150.-, Elke andere vinger 50.-, Arm- of Beenbreuk 30.—
Idem voor Abonnés op het Geïllustreerd Zondagsblad: Levenslange ongeschiktheid ƒ2000.-, Overlijden ƒ600.-, Verlies van Hand, Voet of Oog ƒ400 -, Verlies Duim ƒ75.-, Verlies Wijsvinger ƒ75.-, Verlies andere vinger ƒ90.-.
Alles Indien het gevolg van een ongeval en volgens gratis ten kantore van dit blad verkrijgbare voorwaarden.
DIT NUMMER BESTAAT UIT
TWAALF BLADZIJDEN.
HAARLEM, 6 Juli.
Tooneel in Geneve.
Het is een bijzonder soort Tooneel, dat nil
in Genève tot bloei komt. Het is begonnen met
de Italiaansche journalisten, die den verslagen
tegenstander hoonden en uitscholden. Het is
gevolgd door de tragedie van den Tsjechischen
journalist Stefan Lux, die in de Assemblée
zelfmoord pleegde om te demonstreeren voor
het lijden der Joden. Deze daad wekte ont
roering, maar blijvend kon die niet zijn.
Greiser, senaats-president van Dantzig, heeft
zijn best gedaan den indruk te vervagen door
een hoonende rede te houden en die te be
sluiten met een langen neus te trekken tegen
den Volkenbondsraad. Het Tooneel zakte tot
een vierderangs revue
De Duitsche pers schijnt dit mooi te achten.
Duizenden Duitschers zullen het alleen maar
grof en smakeloos vinden. En wie is er nu
eigenlijk mee gehoond? Wie voelt er zich door
gehoond? Het antwoord op de eerste vraag is
eenvoudig. Meneer Greiser, die „dergelijke
ideologieën niet begrijpen kan", zooals hij zegt,
heeft het begrip internationale samenwerking
gehoond. Dat is duidelijk: hij zegt het zelf.
Het antwoord op de tweede vraag is moeilijker
te geven. Wie voelt zich gehoond? Wie is de
Volkenbond? Laat ik het uitbreiden; Wie zijn
het? Daar zitten immers alleen vertegenwoor
digers van staten, leden van een vereeniging,
die allen steeds de belangen van hun eigen
staat vóór die van het geheel moeten stellen!
Deze pogingen om „het prestige van den
Volkenbond te schaden" lijken vrij belache
lijk. De Volkenbond heeft geen regeerings-
macht, geen permanente ministers of leiders.
Het is geen super-staat. Als men van zijn
„prestige" spreekt bedoelt men niettemin een
staats-prestige. Want de menschen die aldus
hoonen kennen geen ander prestige dan dat
van den staat, lees: den bewapenden staat.
„Ik begrijp deze ideologie niet" heeft Grei
ser gezegd. Natuurlijk. Dat was heel oprecht
van hem. Hij begrijpt het niet, want er staat
geen kanon en geen gifgasbom achter. Nou,
wat is het dan eigenlijk? Als ik hier een
langen neus trek, heeft-ie terecht gedacht,
word ik niet eens gestraft! Nou, dan trek ik
'm lekker!
Een moedig man.
Men zou kunnen zeggen dat degenen die
internationale toenadering voorstaan zich
door Greiser's langen neus gehoond zouden
kunnen achten. Maar deze vele menschen,
waartoe ik ook behoor, meenen het te ern
stig met de „onbegrijpelijke ideologie" om
zich van dergelijke kwajongensachtigheden
ook maar een seconde iets aan te trekken.
Wat heeft hij dus gehoond? Een begrip, een
gedachte, een ideologie, een streven als men
wil.
Wonderlijke daad! Zoo zou iemand in een
Vriendschapsbond kunnen binnentreden en
een langen neus trekken tegen de Vriend
schap. Of in een vereeniging die naar een
dracht streeft, en een langen neus trekken
tegen de Eendracht. Er zijn nog veel meer
ideologieën van dezen aard, nietwaar? De
Liefde, de Trouw, de Onbaatzuchtigheid, de
Ridderlijkheid, de Moedhet Geloof
men kan tegen alles een langen neus trekken.
Maar wiens prestige wordt er eigenlijk door
geschaad?
Ik zou zeggen: alleen dat van meneer
Greiser uit Dantzig.
In September a.s. komt de Assemblée weer
bijeen. Een mooie gelegenheid om nieuwe fijn
gevoeligheden tegen ideologieën te bedenken.
Wat krijgen we dan? Stinkbommen? Of prop
jes papier? Of een draaiorgel dat voor de deur
speelt?
Het dadaïsme herleeft blijkbaar in nieuwe
vorm.
Maar bij deze Geneefsche herleving zal het
Tooneel geen baat vinden. Er is op den duur
geen publiek voor. En we zijn al zoo lang van
school..
R. P.
Javasche Bank keert
9/2 pCt. uit.
In de heden te Batavia gehouden ge
wone algemeene vergadering van aandeelhou
ders van de Javasche Bank werd medege
deeld, dat het uit te keeren dividend over
het op 31 Maart 1936 afgeloopen boekjaar ne
gen en een half procent bedraagt.
In de commissaris-vacature, ontstaan door
het vertrek van den heer Mr. B. Th. W. van
Hasselt, is benoemd de heer Mr. A. C. Sand-
kuijl, hoofdvertegenwoordiger van de Bataaf-
sche Petroleum Maatschappij in Neder-
landsch-Indië.
De heer P. Th. Elfring, die aan de beurt van
aftreden is, werd als commissaris herkozen.
EINDEXAMEN 1936 DER 1ste HOOGERE
BURGERSCHOOL B MET 5 J. C. TE
HAARLEM.
Van de vierde groep slaagden: de dames A.
G. Lindenbergh, M. J. van Weel, en de heeren
K. D. Mulder van Leens Dijkstra. E. Muller,
J. H. Nijhuis, I. T. Oei, W. J. Teding van
Berkhout, K. Witsenburg.
H» "lARVottd vergeet.
(Adv. Ingez. Med.)
De zomerpostzegels voor
„Hulp in Nood".
De laatste loodjes wegen het zwaarst 1
In verband met het sluiten van den verkoop
der Zomerpostzegels op 16 Juli, zal op 11 Juli
of naar plaatselijke behoefte en beoor-
deeling op een vroegeren datum een laat
ste poging worden gedaan om ieder schrijvend
Nederlander er toe te bewegen zijn offer voor
deze Hulp-in-Nood-actie te brengen.
Al offert men maar 5 ct. per persoon, dus
als men voor 15 ct. postzegels koopt, dan zou
het doel al geheel bereikt worden: steun aan
noodlijdende kunstenaars en hulpbehoevende
t.b.c.-patiënten.
De inzending der bestelkaarten of gewone
briefkaarten, beplakt met drie zomerpost
zegels van 6 ct. (10 ct.), welke recht geven
op deelneming in een verloting van waarde
volle prijzen, is nog opengesteld tot en met
15 Juli a.s.
Tot deze, onder toezicht van een notaris
te houden verloting is door den Minister van
Justitie vergunning verleend bij beschikking
van 10 Juni j.l., terwijl d« prijzen zooveel mo
gelijk aan de winnaars worden toegezonden
of anders gedurende een jaar ter afhaling be
schikbaar blijven.
Het Zomerpostzegelcomité heeft uitgerekend,
dat, indien allen die in een maand familiebe
richten van geluk rondzenden (geboorte- en
huwelijksaankondigingen), daarvoor zomer
postzegels gebruikten, het doel der actie
„Hulp in Nood" volkomen bereikt was.
NIJMEEGSCHE COMMISSARIS LEENDE OOK
IN DEN HAAG.
Onderzoek ingesteld.
Naar thans aan het licht is gekomen,
heeft de gearresteerde commissaris van politie
te Nijmegen zich ook in zijn Haagschen
diensttijd aan verschillende eigenaardige
practijken schuldig gemaakt. Hij klopte even
als in Nijmegen, maar nu bij zijn collega's en
ondergeschikten, bij verschillende menschen
aan met het verzinsel, dat hij dringend geld
noodig had voor menschen, die in de grootste
financieele moeilijkheden verkeerden. Zoo
heeft hij o.a. een inspecteur van politie een
aanzienlijk bedrag afhandig gemaakt. Toen
deze inspecteur later inzag, dat hij was op
gelicht (de heer v. d. M. was inmiddels be
noemd tot commissaris te Nijmegen), dreigde
déze gedupeerde de oplichting bekend te ma
ken bij den procureur-generaal te Arnhem.
Na dit dreigement kreeg de inspecteur zijn
geld na zeer veel moeie terug. Een deur
waarder was echter nog noodig om den com
missaris te dwingen het geld terug te storten.
Verschillende slachtoffers zijn reeds ver
hoord.
Twee jongemenschen bij
botsing gedood.
Motorbestuurder rijdt fietsende juffrouw aan.
Op den Rijksweg EindhovenBoxtel onder
Liempde, is Zondagavond een ongeluk ge
beurd, dat aan twee jonge menschen het
leven heeft gekost. Het twin tig-jarig meisje
A. M. Schalks kwam op de fiets een zijweg
uit toen een motorrijder naderde. Een aan
rijding kon niet meer worden voorkomen en
het meisje werd in de flank aangereden. De
motorrijder, d 24-jarige H. Verrijt, werd van
de motor geslingerd en was op slag gedood.
Het meisje kreeg een schedelbreuk en stief
korten tijd daarna ter plaatse. Beide slacht
offers waren uit Boxtel afkomstig.
Politieke moord te Hongkong.
Multimillionnair neergeschoten.
De vroegere Chineesche cninister van finan
cien van de Kanton-regeering, Ching, is Zon
dagmorgen te Hongkong vermoord, vermoede
lijk om politieke redenen. Hij werd in den rug
geschoten op het oogenblik, dat hij zijn huis
verliet om in zijn auto te stappen.
Ching was multimillionnair.
ONGEREGELDHEDEN IN FRANKRIJK.
Te Aix en Provence heeft een vechtpartij
plaats gehad tusschen politieke tegenstanders.
7 personen werden door revolverschoten ge
kwetst.
Een aantal auto's met jongelieden, die de
driekleur met zich voerden werd door de me
nigte aangehouden. Een andere auto werd om
geworpen. De schoten vielen, toen de politie
de jongelieden uit de menigte wilde bevrijden.
Uit Parijs: Na een plechtigheid bij het graf
van den Onbekenden Soldaat drong een groep
betoogers door de afsluiting heen naar een
café op de Avenue George V en wierp hier
stoelen en andere voorwerpen naar de politie.
De politie ontving versterking en herstelde de
orde. Een aantal personen aan beide zijden
werd gewond. De politie verrichtte enkele
arrestaties.
Fransche en Engelsche pers
stemmen over Greiser's
optreden.
Onrust in Britsche kringen over Duitsch-
land's voornemens.
PARIJS. 6 Juli (Reuter). Pertinax schrijft
in de „Echo de Paris", dat uit de herhaalde
grofheden van Greiser1,den president van den
senaat van Dantzig, de bedoelingen van Hitier
zijn gebleken. Indien Beek medeplichtige van
Duitschland is, indien hij wil schipperen over
Polen's uitgang naar zee om de plaats te ver
krijgen, die Polen in het Pangermanistische
stelsel is toegedacht, zullen de westelijke mo
gendheden de verdragen niet kunnen ver
dedigen.
Volgens de „Figaro" bezit men in Engelsche
kringen verontrustende inlichtingen over de
Duitsche voornemens.
De „Jour" meldt, dat Warschau gereed is
om de verdragen te doen eerbiedigen.
LONDEN, 6 Juli (Reuter). De Engelsche
bladen keuren de beslissing om Lester te hand
haven en Polen tot bemiddelaar te benoemen,
algemeen goed. De Daily Telegraph schrijft,
dat de positie van Lester te Dantzig wellicht
onhoudbaar zal worden, indien Greiser een be
roep doet op het sentiment van het Duitsche
volk. Indien dat niet geschiedt, is Duitsch
land in gelegenheid den ongelukkigen indruk,
die te Genève is gewekt, weer goed te maken.
Russisch schip in groot gevaar.
Nevel belet hulpverleening aan de
900 opvarenden.
TOKIO, 6 Juli (Reuter/A. N. P.) Het Rus
sische vrachtschip „Cima", dat 4000 ton meet,
is in den mist gestrand bij het eiland One-
katon in de groep der Koerillen. De machine
kamer heeft ernstige averij. Aan boord bevin
den zich niet minder dan 900 menschen, voor
het meerendeel visschers. De toestand is zeer
ernstig, daar schepen, die hulp willen bieden,
de plaats van het ongeluk nog niet hebben
kunnen bereiken wegens den dichten nevel
Het schip was op weg van Wladiwostock naar
Petra powlowsk.
De Russische schepen „Orochon" en „Boere-
westinik" hebben van de Japansche autori
teiten vergunning gekregen om de havenzóne
van Onekaton, die anders voor buitenlandsche
schepen verboden gebied is, binnen te varen.
De eerste Italiaansche troepen zijn van het Oost-Afrikaansche front in het
vaderland teruggekeerd. Te Rome defileerden zij langs den Duce.
(De Senaatspresident Greiser
van Danzig heeft, na zijn rede te
Genève, bij het verlaten der ver
gaderzaal een langen neus ge
maakt tegen de vergaderende di
plomaten en daarna tegen de
perstribune)
Hebt u ook vaak den indruk niet,
Dat. in het algemeen genomen,
De dingen op haast elk gebied,
In serie plegen voor te komen?
Ik heb, voor mij, al menigmaal
Verwonderd meenen op te merken:
De minst besmettelijke kwaal
Lijkt zelfs aanstekelijk te werken.
Dit slaat speciaal op narigheid.
Hoewel men daarbij mag beseffen,
Dat nare dingen ons altijd,
Begrijpelijk, het sterkste treffen.
Wat. in Genève is gebeurd.
Nu ongeveer een week geleden.
Is door de wereld diep betreurd.
Op grond van recht, fatsoen en vrede.
Daarna klonk er opeens een schot.
Waarvan Genève is geschrokken,
Terwijl weer later, 'k hoop als slot,
Er lange neuzen zijn getrokken.
Een rustig mensch stelt hoogen prijs
Op waardigheid en goede orde.
't Was in Genève toch al „grijs".
Waarom moest het nogGreiser
worden".
P. GASUS.
Zich te ver in zee gewaagd
Zaterdagmiddag trokken twee Haarlemmers,
de 38-jarige stucadoor P. Zoethout en de 34-
jarige verpleger aan het St. Elisabeth's Gast
huis A. G. Gau, met hun vrouwen naar Zand
voort om in een tent op het Noorderstrand
het week-end door te brengen.
Zondagmiddag omstreeks 12 uur gingen de
mannen baden. De vrouw van Zoethout riep
haar man nog toe niet te ver te gaan, maai
de mannen waagden zich steeds verder van de
kust, onbewust van het groote gevaar, dat hen
bedreigde. De zee had zich teruggetrokken en
leek zoo veilig. Badende bereikten ze de tweede
bank en nog waren ze niet tevreden. Verder,
steeds verder lieten ze het veilige strand ach
ter zich. Toen greep de zee haar prooi. De
mannen waren blijkbaar in een mui terecht
gekomen. De eerste verdween plotseling on
der de golven. De tweede, die een weinig zwem
men kon, deed een wanhopige poging hem te
redden, doch ook boven hem sloten de golven
zich. Een zwemmer in de nabijheid schoot toe,
doch het gelukte hem niet een der drenkelin
gen te grijpen.
In allerijl werd hulp gehaald. Een agent van
politie begaf zich half gekleed te water. De
opzichter van het tentenkamp snelde te hulp
in een vlet. Alles bleek tevergeefs.
In angst wachtten de vrouwen op het strand.
Na bijna een uur werd het eerste slachtoffer
op het strand gebracht. Dr. Van Fraassen
trachtte nog de levensgeesten op te wekken,
doch ze waren reeds geweken.
Twee uur later, ongeveer kwart voor drie
werd het tweede slachtoffer door J. K. uit het
water opgehaald. Per brancard werden beide
lijken naar de begraafplaats vervoerd.
I11 het tentenkamp was men naturlijk onder
den indruk van het gebeurde. Met meewarige
blikken keek men naar de tent, die daar thans
verlaten stond.
Een half uur later waagden zich twee jonge
mannen weer te ver in zee. Met de ijlings
toegeschoten vlet wist men het leven van deze
twee gelukkig te redden.
De voorzitter der Kampeervereeniging
„Hygiea" deelt ons mede, dat nu door het ge
meentebestuur van Bloemendaal de toegangs
weg van de Boulevard naar het strand is af
gesloten (tengevolge van de kampeerquaestie
tusschen Zandvoort en Bloemendaal) de dok
ter een 1500 a 2000 meter door het mulle zand
heeft moeten waden, voor hij het eerste
slachtoffer bereikt had en vestigt er onze aan
dacht op dat in zulke gevallen toch elke ver
traging moet kunnen vermeden worden. Men
had anders dadelijk over het strand naar de
plaats van het ongeluk kunnen loopen.
Bovendien moesten nu de slachtoffers per
brancard ook weer door het mulle zand worden
vervoerd.
Telegram aan minister
van Binnenl. Zaken.
Nader vernemen wij dat de Kampeerver
eeniging ..Hygiëa" hedenmorgen het volgende
telegram aan den minister van Binnenland-
sche Zaken heeft verzonden:
„Conflict gemeentebesturen Bloemendaal-
Zandvoort deed toegang tot het strand over-
groote lengte afsluiten. Dit stagneerde spoe
dige aanwezigheid van dokters bij verdrin-
kingsgeval.
Verzoeken uw medewerking dat nog dezer
dagen toegang opengesteld wordt. Voor Kam
peervereeniging „Hygiëa", Vos, voorzitter.
Sancties worden opgeheven
op 15 Juli.
DE NEGUS NAAR LONDEN VERTROKKEN.
Uit GENèVE 5 Juli. De negus is heden
avond via Parijs naar Londen vertrokken, ver
gezeld van Rassa Kassa en dr. Martin. den
Abescynischen gezant te Londen. Ras Nassibce
zal morgen of overmorgen Genève verlaten.
Slechts enkele personen woonden het vertrek
van den negus bij.
Besluit der coördinatie-commissie.
GENèVE, 6 Juli (Reuter-A.N.P.)
De Coördinatie-commissie heeft be
sloten de sancties tegen Italië op te
heffen op 15 Juli.
Esperanto-tentoonstelling.
In de tijdingzaal van het gebouw van dit
blad, in de Groote Houtstraat, is een expo
sitie over het Esperanto geopend. Met ijver
heeft men de propaganda voor de nieuwe
„wereldtaal" aangevat en als illustratie van
het grondbeginsel van deze actie vindt men
in een hoek van de zaal een paar voorbeel
den van wat er in het internationale ver
keer reeds is ,.ge-uniformeerd", als daar is
de railbreedte der spoorlijnen, de klok. de
kleuren der seinlichten, met muziekschrift,
enz. Als tegenstelling schrijft men: „Doch op
internationale congressen heerscht een ta-
lenchaos".
Een kleine brochure wordt uitgegeven, ge
titeld: „Esperanto op de scholen". Hierin
wordt uitvoerig geargumenteerd, dat Espe
ranto geen nieuwe last is voor de school
jeugd.
Verder vindt men op deze tentoonstelling
een groote collectie leermiddelen voor het
Esperanto, alsook een aantal prospectus voor
reizen in het buitenland, die in de wereld
taal zijn geschreven. Een groot deel van de
beschikbare ruimte ls ingenomen door de
verschenen vertalingen van standaardwerken
der literatuur. Wij noemen hiervan „Oil", van
Upton Sinclair, „de kleine Johannes" van
Frederik van Eden.
Ongetwijfeld gaat van deze interessante
tentoonstelling een groote propagandistische
kracht uit.
Zestig Boeddhistische priesters
verdronken.
Bij een sclicepsongcluk in de Chineesche
provincie Szctsjoean.
SJANGHAI. 6 Juli. (D.N.B.-A.N.P.) Bij
T.si Tsji Liang, ten westen van Tsjoeng King
in Szetsjoean is een jonk. waarin ruim 100
Boeddhistische priesters gezeten waren, ge
strand. Het schip kenterde, tengevolge waar
van 60 opvarenden verdronken. De overigen
konden zich in veiligheid brengen
Radiodistributie Haarlem.
Alles wat Uw vriend beluistert.
Krijgt U ook, maareerste klas.
En Uw vriend zou 't ook zoo krijgen
Als hij ook centraler was.
NIEUWE GRACHT 5 TELEFOON 10010.
(Adv. Ingez. Med.)
WANDGEDIERTE.
ABSOLUTE VERDELGING onder geheimhou
ding en schriftelijke garantie. Talrijke tevre
denheidsbetuigingen ter inzage.
Overal te ontbieden.
Zuü/eMtttys&uiech-. ,,/lacUcaat*
GEN. CRONJéSTRAAT 135. HAARLEM-N.
TELEFOON 11657.
(Adv. Ingez. Med.)
De jeugdige Australische vlieger Melrose is
verongelukt.
pag. 4
Het optreden van Dantzig's Senaatspresident
Greiser, verwekt sensatie in den Volken
bondsraad.
pag. 4
In de Haarlemmermeer is een arbeider door
electrischen stroom gedood.
pag. 4
Te Zandvoort zijn twee Haarlemmers, die zich
te ver in zee hadden gewaagd, verdronken.
pag. 1
Bij een ongeluk op een onbewaakten overweg
zijn twee jongemenschen om het leven ge
komen.
pag. 3
De hertog van Kent heeft Zaterdagmiddag de
Engelsche kunsttentoonstelling geopend.
pag. 3
Het A. V. R. O.-feest heeft Zondag tiendui
zenden naar Hilversum getrokken.
pag. 3
Massale bctooging der V. A. R. A. op Birk-
hoven.
pag. 3
A. van Vliet wint het sprintkampioenschap
van Nederland.
pag. 8
ARTIKELEN. ENZ.
R. P.: Tooneel in Genève.
pag. 1
Mr. J. H. van Gelderen: De komende wijziging
van het motor- en rijwielreglement.
pag. 9
J. B. Schuil over: Vandaag jij. morgen ik.
Dag 2
J. B. Schuil: Zijn de Schouwburgprijzen in
Haarlem te hoog?
pag. 11
De burgerlijke stand van Haarlem ls opge
nomen op pag. 10.
