Zij komt weer!
Het visscherijconflict
geëindigd.
Ei, Ei!
Wat het Tinholthuis brengt
Hei BetoHQtsjkste
53e Jaargang No. 16271
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen
Vrijdag 10 Juli 1936
HAARLEM S DAGBLAD
Directie: P. VV. PEEREBOOM
en ROBERT PEEREBOOM,
ABONNEMENTEN: per week ƒ0.25, per maand ƒ1.10, per 3 maanden
13.25, franco per post ƒ3.55, losse nrs. ƒ0.06. Geïllustreerd Zondagsblad:
per week 0.05, p. maand 0.22, p. 3 mnd. 0.65, franco p. post f 0.7254.
UITGAVE LOURENS COSTER MAATSCHAPPIJ VOOR
COURANT-UITGAVEN EN ALGEMEENE DRUKKERIJ N.V.
Bureaux: Groote Houtstraat 93 Drukkery: Zuider Buitenspaarne 12
Telefoon Nos-: Directie 13082 Hoofdredactie 15054 Redactie 10600
Drukkerij: 10122, 12713 Administratie: 10724, 14825 Postgiro 38810
Bijkantoor: Soendaplein 37, Haarlem-Noord, Telefoon 12230.
Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM.
ADVERTENTIëN 1—5 regels f 1.75, elke regel meer 10.35. Reclames
ƒ0.60 per regel. Tarieven regelabonnementen op aanvraag. Vraag en
aanbod 14 regels 0.60. elke regel meer ƒ0.15, Onze Groentjes zie
hoofd rubriek.
Gratis Ongevallenverzekering voor betalende abonnés. Levenslange ongeschiktheid 600.-, Overlijden 600.-, Verlies van Hand, Voet of Oog ƒ400.-. Duim 250.-, Wijsvinger 150.-, Elke andere vinger 50.-, Arm-of Beenbreuk 30.—
idem voor Abonnés op het Geïllustreerd Zondagsblad: - Levenslange ongeschiktheid ƒ2000.-, Overlijden ƒ600.-, Verlies van Hand, Voet of Oog ƒ400 -. Verlies Duim 175.- Verlies Wijsvinger f 75.-. Verlies andere vinger ƒ30.-.
Alles indien het gevolg van een ongeval en volgens gratis ten kantore van dit blad verkrijgbare voorwaarden
DIT NUMMER BESTAAT UIT
TWAALF BLADZIJDEN.
Reeders trekken hun voorstellen tot
loonsverlaging in.
IJMUIDEN Vrijdag.
De Vereeniging van Reeders van
Visschersvaartuigen te IJmuiden en de
besturen der vier vakorganisaties dee-
len ons mede dat, nu de opvarenden
zich opnieuw achter hun organisatie
leiding hebben geplaatst, tusschen
hen overeenstemming is verkregen ten
aanzien van de oplossing van het be
staande conflict, waarbij de reeders
zich bereid hebben verklaard thans
voor de opvarenden ter stoomtrawl-
visscherij de oude loonsvoorwaarden te
handhaven, door de opzegging van het
contract 1935 terug te nemen.
De opvarenden kunnen zich derhal
ve weder bij hun reederijen melden om
over herplaatsing in overleg te treden.
Zoo is dus, nog vrij onverwacht, precies ^een
maand nadat de zeelieden weigerden te gaan
varen, een einde aan deze staking in IJmui
den gekomen en is dan thans' een conflict ge
ëindigd, dat zeker een der merkwaardigste is
geweest, welke IJmuiden heeft gekend.
IJmuiden is opgelucht, want zwaar drukten
de gevolgen van de staking op heel onze plaats.
Zwakke reederijbedrijven dreigden ten onder
te gaan, de winkelstand ging gebukt onder de
gevolgen en in de gezinnen van vele stakers
heerschte bittere armoede.
De reeders hebben er geen gras over
laten groeien. Want reeds enkele uren
nadat bekend was geworden, dat de
vrede geteekend was, hadden de zee
lieden een oproeping thuis om zich bij
hun reederij te melden, een oproeping,
die in een veel betere aarde viel dan
die, welke zij een week of vier geleden
van de Arbeidsbeurs ontvingen. Zulk
een oproeping ontvingen de opvaren
den van de Cornelis, Limburgia, Uiver,
Amsterdam, Aneta, Bloemendaal,
Emma, Protinus, Voorwaarts, Claesje,
Liesbeth, Betty en I. S. Groen, zoo
dat heden reeds ongeveer tien booten
vertrokken of gereed liggen om te
vertrekken.
Als eerste van de trawlers, die heden moeten
varen, vertrok de Protinus met de vlag in top
naar zee.
Nog even dreigde een kink in den kabel te
komen, doordat de reeders van een der boo
ten aanvankelijk weigerde de oude beman
ning aan te nemen. Dit had tengevolge, dat
de zeelieden der andere trawlers weigerden
op te stappen. Het nieuwe conflict werd
spoedig bijgelegd, zoodat thans niets meer
aan de hervatting van het werk in den weg
staat.
De „Neeltje Jacoba" uit
gevaren.
Voor hulpverleening aan Belgisch jacht.
Bij de Commissie der N.Z.H.R.M. kwam
hedenmorgen uit Noordwijk het bericht, dat
aldaar zich" een Belgisch jacht in moeilijk
heden bevond. Op dit bericht is de Neeltje
Jacoba uitgevaren. Wij vernemen dat de red
dingboot het jacht heeft opgepikt en daar
mee thans naar IJmuiden komt. Nadere bij
zonderheden ontbreken nog.
Stijgend aantal slachtoffers
van de hitte in de Ver. Staten.
Thans reeds 245 slachtoffers.
NEW YORK, 10 Juli (A.N.P.) Het aan
tal personen, dat tengevolge van de hitte om
het leven is gekomen, is thans 245.
Ook in de Oostelijke staten zijn talrijke
slachtoffers van het ongewoon heete weer
gevallen. In de stad New York is de tempe
ratuur gistermiddag gestegen tot 39 graden
Celsius, d.w.z. een record sedert 7 Augustus
1918.
CONCERT II.O.V. UITVERKOCHT.
Naar wij vernemen is het concert van de
H.O.V., waaraan de pianiste Elly Ney mede
werkt, uitverkocht.
TASCHJE ONTVREEMD.
Donderdagmiddag te ongeveer 3 uur plaat
ste mej. H. M. uit Vogelenzang haar fiets aan
den voet van de trap van het Kopje te
Aerdenhout.
In haar fietstach liet zij, toen zij naar boven
ging, haar handtasch zitten. In de tasch
waren een bedrag van f 4.50, een paar sleutels
een kammetje e.d.
Toen zij even later weer bij haar fiets
terug kwam. was de tasch verdwenen. Van den
dief was geen spoor te vinden.
(Met het oog op de Olympische
Spelen heeft Duitschland het in
voercontingent voor eieren uit
Nederland tijdelijk belangrijk
verhoogd).
Straks op de Spelen te Berlijn,
Zullen des werelds helden zijn
Op elk gebied der sport;
Zij zullen strijden voor 't succes.
Dat hun als winnaar (winnares)
De lauwertak gewordt.
Ook Nederland staat al gereed,
Een flinke groep athleten treedt
In 't speelsche strijdperk aan;
Zij streven stellig allemaal
Manmoedig naar de zegepraal,
Maar maklij k zal 't niet gaan.
Berlijn zal twee, of zelfs misschien
Vier Nederlandsche zeges zien,
Maar daarbij blijft het wel;
In tal van sporten wordt ons daar
De concurrentie wat te zwaar
In het sportieve spel.
Maar daarom waarlijk niet getobd,
Wij worden niet het ergst geklopt,
Dat staat bij voorbaat vast;
Wij brengen zeker iets tot. stand,
Dat, bij den omvang van ons land,
Tenminste eervol past.
En Nederland zal te Berlijn
Nog meer vertegenwoordigd zijn,
Zij 't dan wat indirect;
Die Hollandsche representant
Vervult haar rol voor 't vaderland
Zeer stellig met effect.
Op welk verwijderd stukje grond
Ook zijn sportieve wiegje stond,
Geen sportheld te Berlijn,
Die niet volmondig zeggen zal,
Dat haar stuk werk in elk geval
Verdient bekroond te zijn.
Al is het nu niet daadlijk sport.
Straks in de Duitsche hoofdstad wordt,
Wat dan ook d'anaren doen,
De trots van onze ei-land ren,
De brave Nederlandsche hen,
Olympisch kampioen.
P. GASUS.
De Zomerpostzegels.
Sluiting van den verkoop.
Door het comité Haarlem zal als slot van
den verkoop op morgen, Zaterdag, nog een
extra verkoop worden georganiseerd.
Ten einde dit doel te bereiken en ieder in de
gelegenheid te stellen op een gemakkelijke
wijze deel te nemen aan het mooie doel, het
welk met den verkoop der Zomerzegels be
oogd wordt, zullen op verschillende plaatsen
in de stad kraampjes worden geplaatst. Deze
plaatsen zijn zoodanig gekozen, n.l. op de
Groote Houtbrug, Groote Markt, Schoterbrug,
Zijlburg, en Amsterdamsche Poort, dat bijna
ieder a.s. Zaterdag zoo'n kraampje moet voor
bijgaan. Niemand passeere echter deze tent
jes zonder een offer gebracht te hebben in het
belang van minder bedeelde medemenschen.
En zij, die geen postzegels noodig hebben, kun
nen ook hun offer brengen door het koopen
van een serie der zeer aardige prentbriefkaar
ten, welke door het comité worden uitgegeven.
Aan 't kraampje, hetwelk geplaatst is op de
Groote Houtbrug, is nog een bijzondere at
tractie verbonden. Van haar of hem die in den
loop van den morgen aan dit tentje voor
minstens f 2,50 aan Zomerpostzegels koopt,
maakt de kunstschilder Jan Visser gratis een
portret-teekening. Wij verwachten dat de heer
Visser Zaterdagmorgen handen te kort zal
komen.
LANDBOUWERSZOON ERNSTIG
MISHANDELD.
Na afloop van de kermis te Gemert is de
30-jarig landbouwerszoon Konings aldaar,
bij het naar huis brengen van zijn verloof
de aangevallen en met messteken ernstig ge
wond. De dader is gegrepen. Hij had zijn
daad bedreven, omdat er al lang een veete
tusschen beide mannen bestond.
AANRIJDING OP DE HEEMSTEEDSCHE
DREEF.
Hedenmorgen had op de Heemsteedsche
Dreef een botsing plaats tusschen een auto en
een motorfiets.
Uit de richting Haarlem kwam 'n motorrij
wiel. bestuurd door G. Otte, wonende H. J.
Coenenstraat te Haarlem. Uit de richting
Heemstede naderde een vrachtauto, bestuurd
door C. v. d. Pieterman, wonende te Haarlem,
laatste wilde links de Spaarnzichtlaan inrij
den en moest daarvoor den Westelijken rijweg
der Dreef oversteken.
Beide bestuurders merkten elkander blijk
baar te laat, waardoor de motorfiets tegen de
auto vloog. De heer Otte werd van zijn motor
geslingerd, en bekwam vermoedelijk een lin
kerbeenbreuk en verschillende hoofdwonden.
Dr. Leyendekker die de eerste hulp verleende
oordeelde opneming in een ziekenhuis noodig,
waarna het slachtoffer met een ziekenauto
naar het diaconessenhuis te Haarlem werd
vervoerd. De motor werd zwaar, de auto licht
beschadigd.
Een demonstratie
hoe het onderwijs te verbeteren is.
„Al wat in de boeken staat is in dit hoofd
gevaren". Als een onderwijzer (of leeraar) dit
ten opzichte van zijn leerling kan zeggen, mag
hij tevreden zijn. Maarhij heeft helaas
uit ervaring de zekerheid, dat een groot deel
van het geleerde weer gauw uit dat hoofd ver
dwijnt. Het is daarom te verklaren dat een
der belangrijkste onderwijsvraagstukken is:
hoe kan ik bereiken dat de leerstof beter
wordt vastgelegd?
De heer K. Tinholt heeft als hoofd
onderwijzer te Bloemendaal aan de
oplossing daarvan veel van zijn ar
beidskracht besteed. En met succes!
Hij is er, door de leerlingen zelf te la
ten werken om het geleerde vast te
leggen, in geslaagd, het onderwijs in
aardrijkskunde, geschiedenis en na
tuurlijke historie veel te verbeteren.Zoo
dat de kinderen belangstelling voor de
ze vakken toonen en, wat het aller
voornaamste is, het geleerde onthou
den.
Het is op school begonnen met het aanleg
gen van een verzameling eierdoppen. Daar
door leerden de jongens (en de meisjes te
vens) allereerst de eieren kennen en door de
eieren ook de vogels, maar tevens v/erd zoo
veel liefde voor de broedende vogels gewekt,
dat een jongen, die vroeger zelf wel eens een
nest uithaalde, nu een makker, die een vogel
wil storen, es desnoods gevoelig vandaan
haalt!
Met die eieren-collectie was de grondslag
voor de Tinholt-collectie gelegd. Er kwamen
natuurlijk ook opgezette vogels, nesten, vlin
ders, schelpen, enzoovoort. Dit enzoovoort is
hier bijna zonder einde. Als de onderwijzer
verteld had van een offerfeest van de Germa
nen. vroegen de kinderen in klei daarvan een
voorstelling te mogen maken. Natuurlijk weet
elk kind, dat daaraan gewerkt heeft, nog over
tientallen van jaren hoe het bij zoo'n hei-
densch gebruik toeging. Zoo ontstonden de
mooie diorama's: I. de overwintering op No
va Zembla (met een vernuftig gevonden weer
geving van het NoorderlichtiII. de bodem
van de zee bij Borneo; III. de karavaantocht
door een woestijn bij Cairo (met de pyrami-
den en de sphinx) en IV. de dessa op Java.
Deze 4 zijn in het Tinholthuis geplaatst,
maar 8 andere moesten voorloopig nog opge
borgen worden.
Van klei werden voorwerpen uit het steenen
tijdperk nagemaakt, zooals wapens, gereed
schappen, kruiken en potten.
In de geschiedenis-leerboeken wordt gespro
ken over zwavelstokken. Dit woord zegt aan
de meeste kinderen niets, maar het wordt an
ders als zulke dingen zelf eens door hen ge
maakt worden.
De kinderen leeren door zulke eenvoudige
middelen zich in gedachten te verplaatsen in
het leven onzer voorouders.
Zoo was men er steeds op uit de kinderen
zelf het geleerde aanschouwelijk te laten
vastleggen.
Er werden halve artisten onder hen ont
dekt, die zeer verdienstelijk in klei boetseer
den, getuige o.a. de groep: een Germaan op
de berenjacht.
Toen de heer Tinholt eenigen tijd geleden
gepensionneerd werd, kwam de wenschelijk-
heid naar voren zijn collectie ter bezichtiging
te stellen. Dit denkbeeld is nu verwezenlijkt.
Zooals wij reeds mededeelden wordt a.s. Maan
dagmiddag het Tinholthuis, waarvoor een
houten gebouw van ruim 200 M2. oppervlakte
in de nabijheid van de Ruïne van Brederode
te Santpoort (dus dicht bij de Bloemendaal-
sche grens) gezet, geopend.
In ons vorig nummer gaven wij van dit ge
bouw een afbeelding. Het is practisch inge
richt, zoodat de ten toon gestelde voorwerpen
goed tot hun recht komen.
De oorspronkelijke Tinholt-collectie is be
langrijk uitgebreid door medewerking van
verschillende musea.
De collectie opgezette vogels is zóó uitge
breid. dat zij een volkomen beeld geeft van
de vogelwereld. Verder zijn er mooie collecties
koralen, fossielen (rotsblokjes uit Zuid-Lim
burg waarin mooie afdrukken van varens
staan) en ertsen. De verzameling eierschalen
is ook zeer uitgebreid, tusschen het kleine
eitje van het winterkoninkje en het groote ei
van den struisvogel worden honderden andere
gevonden.
Vrijwel volledig is de collectie „wat aan de
Nederlandsche kusten door de zee wordt
aangespoeld". De kinderen die voorwerpen
aan het strand vinden kunnen met aeze ten
toongestelde voorwerpen vergelijken om vast
te stellen, wat het gevondene is.
Er is ook een volledige schoolcollectie van
het Koloniaal Instituut, die de kinderen een
indruk geeft van de beteekenis onzer koloniën
wat handel en industrie betreft.
Men vindt dus zeer veel in het Tinholthuis.
Er is evenwel tegen gewaakt dat het niet het
karakter van een museum krijgt, want dat is
de opzet niet. Hoofdstrekking is een illustra
tie van het onderwijs. De kinderen die het
bezoeken moeten in een kort tijdsbestek veel
voorwerpen zien waarover zij in schoolboe
ken hebben gelezen. Voor onderwijzers en
leeraren kan het Tinholthuis nuttig zijn om
hen te overtuigen hoe ook zij het onderwijs
levendiger en beter kunnen maken.
Ook voor hen die de schoolbanken reeds
lang geleden verlaten hebben is een bezoek
aan het Tinholthuis interessant.
Toen wij dezer dagen een kijkje namen was
men druk in de weer om alles in te richten.
Er werd met spoed gewerkt want eigenlijk
gaat de opening op a.s. Maandag wat gefor
ceerd. Maar dit wordt gedaan omdat nu de
tijd der vacanties aanbreekt. Later zal dan
ook nog wel iets aan de opstelling der voor
werpen veranderd worden.
De heer Tinholt zal zelf het rondleiden van
de bezoekers op zich nemen, zoodat men er
van verzekerd kan zijn veel bijzonderheden
over het tentoongestelde te zullen hooren. Dat
zal het bezoek dus dubbel interessant maken.
FATALE BRAND IN EEN VUURTOREN.
Woensdag j.l. is brand uitgebroken in den
vuurtoren van Galle op de zuidpunt van
Ceylon. De eerste vuurtorenwachter kon de
lampenkamer niet meer tijdig verlaten en
kwam in de vlammen om, zijn beide helpers
wisten met behulp van touwen en kettingen
door de ramen te ontkomen.
De lampenkamer werd geheel vernield. De
brand is ontstaan doordat olielampen wer
den gebruikt aangezien de electrische leiding
defect.raakte.
De 7e 3AARLDKSCHE VERLOTING ten
bate van
BREDERODE-DUIN,
de lighallen der Haarl. Vereen, t. BesU
der Tuberculose. (Goedgekeurd bij ivlin.
besl. van 10 3uni '36, No. 826), met haar
500 schitterende prijzen.
Prijs per lot 1.20f!00 loten.
Loten verkrijgbaar aan de bekende
adressen. Franco toezending na over
schrijving op de postrekening van de
Haarl. Ver. t. bestr. der tuberculose,
No. 119600.
ll!ll!llillllllllllllll!lllll!lllll!llllll!lli!lllitllllll!lllllllll![|IIIIIIIIIIIII
(Adv. Ingez. Med.)
De reusachtige brug, die San Francisco met Oakland verbindt, is tnans zoover
gevorderd, dat de openstelling voor het verkeer in November zal kunnen
plaats vinden
I
Het woord is aan.
Confuci
US:
Het zekerste middel om
oedrogen te ivorden is zich
ooor slinnner te houden dan
indexen.
Charivarius is herstellende.
Volledig herstel van ernstige ziekte wordt
verwacht.
Naar wij vernemen is in den toestand van
Dr. Nolst Trenité (Charivarius). (die zeer
ernstik ziek was, geleidelijk een aanmerke
lijke verbetering ingetreden.
De kans op volledig herstel is zeer groot.
EERSTE PROVINCIALE SUPLLETOIRE
BEGROOTING.
Bij de bespreking in de betrokken commis
sie van Prov. Staten der voordracht betreffen
de de eerste suppletoire begrooting voor 1936
vroeg een lid. of de Regeering bij de defini
tieve goedkepring van den eerder door de
Provinciale Staten aangenomen stelpost ad
één millioen gulden, bestemd voor den bouw
van nieuwe laagspanningsnetten met toebe-
hooren in die gemeenten, waarin in verband
met het afloopen der stroomieveringscontrac-
ten. de Provicie tot stroomlevering recht
streeks aan huis overgaat en waarmede on
verhoopt geen tijdige overeenstemming mocht
worden bereikt omtrent de overneming harer
netten met toebehcoren, geen nadere voor
waarden heeft gesteld.
Een der aanwezige leden van Ged. Staten
deelde mede, dat de minister van Binnenland-
sche Zaken in zijn begeleidenden brief bij
het goedgekeurde exemplaar van de supple
toire begrooting schreef:
„Ik zal het op prijs stellen, indien uw Col
lege de bij de onderwerpelijke aangelegen
heid betrokken gemeentebesturen in kennis
zou willen stellen met de goedkeuring dier be
sluiten, alsmede met de voorwaarden, welke
aan die goedkeuring zijn verbonden. Dezen
besturen" ware tevens te berichten, dat zij.
ingeval geen overeenstemming met uw college
is verkregen, zich tot mijn Ambtgenoot van
Waterstaat en mij kunnen wenden, met het
verzoek ter zake tusschenkomst te verlee-
nen."
Dien tengevolge heeft het College tot. de
betrokken gemeentebesturen een brief gericht
na te voren zich ervan vergewist te hebben,
dat deze. wat vorm en inhoud betreft, geheel
aan de bedoeling van den minister beant
woordde.
PERSONALIA.
Dr. Th. de Crauw, leeraar in de scheikunde,
aan de IVae H. B. S. 5-j. c. te Amsterdam is
geslaagd voor het candidaatsexamen Ned.
Taal en Letterkunde aan de Universiteit te
Amsterdam
EINDEXAMEN 1936 DER 1STE II. B. S. B MET
5-J. C. TF, HAARLEM
Eerste groep.
Geslaagd de dames A. Reichman, E. H. v.
West, A. J. Zaalberg en de heeren Y. Inpijn.
N. A. D. de Munck. H. F. Naessens, C. Rooden-
burg, P. Sillevis. D. M. Zuydam.
Het examen is afgeloopen. Totaal geëxami
neerd 64, waarvan afgewezen 7.
De Fransclie regeering acht zich in de Mid-
dellandsche Zee niet langer gebonden.
pag. 4
Engeland zal zijn vloot in de Middellandsche
Zee gedeeltelijk terugtrekken.
pag. 4
De Bank van Frankrijk verlaagde haar dis
conto met een vol procent.
pag. 4
Nabij Arnhem is een militaire auto omgesla
gen, twee soldaten zijn gedood.
pag. 3
De vrede in de padvinderij is hersteld.
pag. 3
Tegen een arbeider, die zijn vrouw met mes
steken had gedood, is 20 jaar gevangenis
straf geëischt.
pag. 3
Wat het Tinholthuis brengt.
pag. 1
Het visscherijconflict te IJmuiden is geëindigd
pag. 1
ARTIKELEN ENZ.
Van onzen Londenschen correspondentEn
geland herdenkt twee Chamberlains.
pag. 4
Mr. J. II. van Gelderen: Lawaai en Verkeers
veiligheid.
pag. 3
Van onzen Londenschen correspondent: De
Rembrandtfilm in wording.
pag. 11
Sport in 't kort.
pag. 9
II. D. Vertelling. J. P. Bal jé: Verguldsel.
pag 2
Voor de Jeugd.
pag. 7 en 8
De burgerlijke stand van Haarlem ls opge
nomen op pag. 6.