Lectuur voor de jeugd.
V R TT DAG 24 JU EI 1936
HAASLE M'S dagblad
10
IV,
ban.
3
5
10
15
25
50
1VS
3
5
10
15
WETENSWAARDIGHEDEN.
Jullie weet allemaal wel, dat hermelijn een
kostbare bontsoort is, die vooral bij plechtige
gelegenheden, als kroningen, enz. gebruikt
wordt.
Binnen niet al te langen tijd nu, zal de En-
gelsche koning gekroond worden en dan zal
men, voor den kroningsmantel vele velletjes
noodig hebben. Men maakt dan ook in alle
streken, waar het hermelijn voorkomt, ijverig
jacht op de hermelijntjes en de prijzen van
de velletjes zijn al aardig opgeloopen.
Ik denk, dat jullie allemaal wel graag een
echte pony zoudt willen bezitten. Wel, je kunt
er een krijgen. De IJslanders zouden zelfs erg
blij zijn. als ze een paar exemplaren kwijt
konden raken, want deze aardige kleine paard
jes vermenigvuldigen zich onrustbarend snel.
Vroeger werden ze in grooten getale uitge
voerd naar verschillende landen. Want voor
al in de mijnen gebruikte men ze. Nu hebben
de motoren echter ook daar de paarden ver
drongen en de pony's, die op de IJslandsche
steppen wonen, nemen er een goed leventje
van en vermenigvuldigen zich snel.
Bij het begin van dit voorjaar zag men in
de Noordzee ontzaggelijke scholen haringen.
Men weet te vertellen, dat de laatste keer, dat
men net zulke groote scholen haringen zag,
ongeveer 100 jaar geleden is.
In Florida (Amerika! heeft men een ge
bied van 3000 vierkante kilometer bestemd
voor de alligators, dat zijn een soort kroko
dillen. Daar kunnen de dieren in hun na
tuurlijke staat leven, zonder dat de men-
schen op hen jagen.
De studenten van de stedelijke hoogeschool
te Riga hebben onlangs een heel merkwaar
dige tentoonstelling georganiseerd. Op lange
tafels was het ontbijt klaar gezet, zooals dat
door de verschillende volkeren genuttigd
wordt. En niet alleen de spijzen waren er te
zien, nee, ook het eetgerei en de tafelbedek
king kon men daar aanschouwen. Alles was
geheel compleet.
Naast het Litausche, Noorsche, Zweedsche
en Russische ontbijt, kon men ook een Hol-
landsch ontbijt (of het zonder versch brood
was, weten wij niet) bewonderen. Dit wekte
echter lang niet zooveel opzien, als bijv. het
Japansche ontbijt, waarbij echte Japanners
op de Japansche-ceremonieele wijze thee
zetten,
Stel jullie je eens voor, hoe gek je zou staan
te kijken, wanneer je een kist openmaakte,
waarop stond: „Voorzichtig, eieren!" en er
kwamen een aantal slangen van ongeveer een
halve meter lengte uitkruipen!
Deze verrassing overkwam den directeur
van het Natuur-Historische Museum te Trans
vaal. In de kist waren n.l. eieren van een py
thonslang verzonden geworden: maar door
tie warmte, waren de slangen uitgekomen.
In Rusland onderricht men sinds eenigen
tijd doktoren en verpleegsters in de kunst van
het parachute-springen. Men wil een speciale
troep „vliegende doctoren1' vormen, die, na
een 'telefonische oproep, naar de meest afge
legen streken per vliegmachine gebracht
worden.
Daar de machines echter niet altijd veilig
kunnen landen, moeten de doctoren en het
verplegend personeel per parachute dalen.
Februari van dit jaar (1936) is een bijzon
dere maand geweest. Niet omdat de maand 29
dagen had. Dat is altijd zoo in een schrikkel
jaar, maar het bijzondere van deze maand
was, dat er 5 Zaterdagen in voorkwamen.
Kijk maar eens op je kalender: de 1ste, 8ste,
15de, 22ste en 29ste Februari vielen op een
Zaterdag. Pas over 28 jaar, dus in 1964, zal dit
weer gebeuren.
Honger-kunstenaars onder de dieren. In
de Parijsche Dierentuin weigerde op zekeren
dag een boa-constrictor alle voedsel; eerst 4
jaar daarna begon het dier weer te eten. Zoo
zijn er meer dieren, waarvan bekend is dat
ze langer of korter tijd het zonder voedsel
kunnen stellen. Schildpadden kunnen het nog
veel langer dan 4 jaar buiten eenig voedsel
stellen. Visschen slangen en slakken kunnen
ook maanden zonder voedsel. Zelfs spinnen
kunnen maanden lang vasten.
Geen dure vrouw. Bij sommige stammen
op Nieuw-Guinea is het gewoonte de vrouw
te koopen. Deze koopprijs zou in Nederlandsch
geld ongeveer 40 cent bedragen.
Een reuze-steur. Onlangs heeft men in
de Zwarte Zee een steur gevangen, waarvan
het vleesch voldoende was om 1000 blikjes te
vullen.
Goedkoope honing. Op den zolder van
een huis in Essex (Engeland) had zich een
bijenkolonie gevestigd, zoodat de honing
door de naden van de zoldering heendroop.
Als ze nu maar weten hoe laat het is? Op
het nieuwe Engelsclie stoomschip de „Queen
Mary" heeft men 596 klokken.
Een eigenaardige gewoonte. De burge
meester en de leden van den gemeenteraad
van het Engelsche plaatsje High Wycombe
worden bij de aanvaarding van hun ambt
eerst gewogen.
Eierenverkoop per meter. Dit doet men
ln Korea en 't is niet zoo gek als 't wel lijkt.
De boer doet n.l. zijn eieren in lange stroo-
vlechten en kan dit op elke gewenschte lengte
natuurlijk afsnijden.
Eigenaardige gewoonte. Sommige Britsch-
Indische stammen bewegen onbewust hun
teenen wanneer ze zich bezondigen aan een
leugen. De rechter die van deze eigenaardig
heid op de hoogte is, plaatst in de rechtzaal
de beklaagden en de getuigen dan ook zoo, dat
hij een vrij gezicht heeft op hun teenen.
liet krantenland. Zoo noemt men Dene
marken, In Kopenhagen verschijnen 6 dag
bladen met een gezamenlijke oplage van
630.000 exemplaren, Rondom Kopenhagen ver
schijnen 280 bladen met een gezamenlijke
oplage van 480.000 exemplaren. Alleen deze
bladen hebben samen dus al een oplage van
meer dan 1 millioen. Bovendien verschijnen
er wekelijks 27 geïllustreerde tijdschriften met
een oplage van 1,5 millioen. terwijl er geen
land is. waar naar verhouding van het aan
tal Inwoners, zooveel vakbladen verschijnen.
Er verschijnen maar eventjes 1700 vakbladen.
Eigenaardige postverzending. Op een
Noorsch eilandje spoelde onlangs een hol
stuk hout aan, dat een aantal brieven bleek
te bevatten benevens een begeleidend schrij
ven, waarin verzocht werd de inliggende brie
ven aan hun adressen te doen bezorgen. Het
waren brieven verzonden door eenige perso
nen, die zich op een eilandje op het Zuidelijk
Halfrond dat geen enkele postverbinding had,
bevonden. De brieven waren bestemd voor
hun verwanten in Engeland en Schotland.
Het spreekt vanzelf dat de brieven hun be
stemming bereikten.
soms niet mee en tijdens het wacht houden
voelen ze zich toch niet erg heldhaftig bij alle
geluiden in het bosch. Zoo slaan ze dan ook
op de vlucht voor een paar biggetjes in het
struikgewas! Naast hun kamp komt een
ander drietal ook zijn tent opslaan, slordige
en vechtlustige jongens. Zoo slordig zijn ze
dat ze een heidebrand veroorzaken, die Wim,
Jaap en Piet helpen blusschen. Dat maakt dat
de zes jongens vrede sluiten en voortaan ge
zamenlijk uitgaan. Ze hooren allergrappigste
verhalen van een visscher en brengen een
klein meisje bij haar ouders terug, waarvoor
hun een autotocht wordt aangeboden die zon
derling, n.l. met een nat pak, eindigt. Een
vroolijk verhaal, dat door de jonge lezers zeker
wel genoten zal worden.
UIT DEN MOPPENTROMMEL VAN
LUCKY STAR.
„En ik heb er mij al zoo op verheugd
zegt men dikwijls teleurgesteld, als een ver
wachting niet bewaarheid wordt. U hebt
zich verheugd is dat dan niets?
Onderwijzer (in de geschiedenisles): „En
Fritsje. sinds wanneer ben je niet op school
geweest?"
Fritsje: „Sinds het begin van den tachtig
jarigen oorlog, mijnheer!"
DAT WAS DE BEDOELING NIET.
Moeder: „Zit er iets in de val, vader?"
Vader „Ja zeker!"
Moeder: „Een muis?"
Vader: „Wel neen! De kat!"
ROEMENIë (ROMANIA)
IV.
Het jaar 1890 bracht een nieuwe serie met
het waardecijfer op de hoeken en de beelte
nis van Koning Carles I in een ovaal. De
waarden zijn 1 Yz ban. (bruinlila), 3 ban.
(violet), 5 ban. (groen), 10 ban. (rood)
15 ban. (bruin olijf) 25 ban. (blauw) 50 b.
(oranje)'. Grootte der vakjes 30 x 25 m.M.
Ter gelegenheid van het feit, dat Koning
Carles I 25 jaar aan de regeering was, eerst
15 jaar als prins regent en 10 jaar als Ko
ning verscheen een herinneringsserie in het
voorgaande type, alleen staan rond het ovaal
de woorden JUBILEUL de 25 ANUAL DOM-
NIEI REGELUI CAROL I het zijn de waar
den lVz ban. (wijnrood) 3 b. (violet) 5 b.
(groen) 10 b. (rood) 15 b. (bruinolijf) Grootte
30 x 25 mM.
In 1893 verscheen in nieuwe teekening met
afbeelding van Carles I een serie, bestaande
uit de waarden 1 ban, (bruin), 1V2 b. (zwart)
3 ban. (bruinrood) 5 b. (blauw) 5 ban. (groen)
10 ban. (groen) 10 ban. (rose) 15 ban. (rood)
15 b. (zwart) 25 b. (violet) 25 ban. (blauw) 40
ban. (groen-blauw) 50 ban. (oranje) 1 leu
(bruin en rose) 2 leu (oranje en bruin).
Grootte 30 x 25 mM. Op de meeste van deze
zegels staan twee korenaren. Zie het schetsje
voor het plaatsen der zegels.
N.B. De groepen No. 4. 9b, 17a zijn nog
niet binnengekomen. De laatste twee groepen
zijn nog van de vorige rondzending, dus die
zijn veel te laat. Willen jullie even nagaan
waar die kunnen zitten en dan zoo spoedig
mogelijk bij mij in de bus gooien? Alles moet
weer in orde gemaakt worden voor de nieuwe
rondzendingenl
Rustenburgerlaan 23.
De zeilschepen verdwijnen meer en.meer van de zeeën, want zij worden ver
vangen door veel vluggere stoom- en motorbooten. Maar hier is nog zoo'n ouder-
wetsch zeilschip. Het is een opleidingsschip voor matrozen
UIT DE NATUUR
het ernstig schijnt te meenen met de wel tien
jaar jongere en onervaren Joke. Op dit thema
gaat de schrijfster dan voort; zij weet steeds
de omstandigheden zoo te doen samenloopen.
dat de twee elkaar ontmoeten. En in dit op
zicht is het verhaal dan ook niet van een zeke
re eenzijdigheid vrij te pleiten. Maar daarnaast
zijn toch nog wel zooveel andere menschen en
gebeurtenissen dat het verhaal over Joke met
veel plezier door onze oudere meisjes gelezen
zal worden.
Janneke, dat kleine Boerinnetje,
door Elisabeth Stelli, illustraties
van Miep de Feyteruitgave gebr.
Kluitman, Alkmaar.
POSTZECELRUBRIEK
1890
Herm.
1 ban.
Hoe groot de hitte in Amerika geweest is, blijkt heel duidelijk uit bovenstaande
foto. In Flourtown (Pennsylvania) is het straatdek opgekruld.
WATERPLANTEN.
Zoowel te land als te water treffen we een
weelderige plantengroei aan op plaatsen waar
tenminste de mensch nog niet met bouwma
terialen is doorgedrongen. Want dan worden
boomen gekapt, hakhout omver gehaald en
daar komen dan weer steenen huizen en
harde wegen voor in de plaats, misschien met
hier en daar een grasrand of een klein plant
soentje met nette bloemperken of een rij
boomen. Ook slootjes en poelen wor
den er dan aan opgeofferd en we
moeten onze ongerepte natuur hoe langer
hoe verder van huis zoeken. Enfin, er is niet
veel tegen te doen, dan de beenen of de fiets
op te nemen en naar buiten te trekken om
al het moois daar te ontdekken.
In waterplanten is ook een groote verschei
denheid en wie een aquarium heeft, tracht
maar eens iets bijzónders te zoeken. Water
pest bloeit als het volop zomer is en' probeer
ze eens te vinden, want je kijkt ze gauw over
het hoofd. De bloempjes zijn maar klein en
paars van kleur. De vrouwelijke bloempjes
ontstaan onder water als kleine knopjes op
rechte stelen en ze kunnen zich verbazend
ver uitrekken om aan de oppervlakte van het
water te komen. De buizen, waar ze op staan
en die je misschien verwart met een bloem
steel zijn 1 m.M. dik De waterpest groeit vrij
snel en verspreidt zich dan over de bodem
Breekt een stengeltje, dan sterft dit niet af,
doch schiet weer wortel en zoo groeien de
slooten gauw vol. Het vaderland van de wa
terpest is Canada, maar hier voelt het zich
best thuis.
Vallisneria is ook een buitenlander en
komt uit Zuid-Europa vooral langs de Mid-
dellandsche zee en Noord-Italië.
De voortplanting geschiedt door uitloopers,
zooals bij de aardbei en weldra schieten de
lange groene lintvormige bladeren in de hoog
te. Wordt het een te dicht bosch, dan maar
weer flink uitdunnen en de stekken vinden
altijd wel weer liefhebbers. Er zijn manne
lijke en vrouwelijke planten. De vrouwelijke
bloemen krullen op dunne bloemstengels om
hoog, die als een veer zijn opgerold. De bloem
knop zit aan het eind en bij het ontwikkelen
van de knop rekt de spiraalstengel zich uit
tot de bloem aan de oppervlakte is gekomen
en daar opengaat. De bloemsteel van de man
nelijke plant is veel korter en mist ook de
windingen. Het mannelijk bloemknopje breekt
even voor de rijpheid van het fijne steeltje
af en drijft naar de oppervlakte en dan gaan
al die knopjes open en de bloempjes drijven
op het water. Daarin zitten de meeldraden en
bij aanraking met een vrouwelijk bloempje
bestuiven de meeldraden de stempels met
stuifmeel. De meeldraadbloempjes verdorren
en de vrouwelijke bloempjes met het vrucht
beginsel trekken zich weer onder de water
spiegel terug, waar de zaadjes tot rijpheid
komen.
Dit zijn met hoornblad, vederkruid, sterre-
kroos. kikkerbeet enz. wel de meestbekende
soorten, maar daarover een andere keer,
S.
In Berlijn worden, zooals jullie weet, binnenkort de Olympische Spelen
gehouden. Hoeveel landen er wel deelnemen, kun je zien aan de vele vlaggen,
die aan één van de stations wapperen.
Een levende wassen pop. Een Praagsch
inwoner stond laatst 3 volle uren zóó stil in
een uitstalkast van een kleermaker, dat het
publiek zeker dacht, dat het een wassen pop
was.
Een slangenhandelaar. Deze woont in
Londen en verhandelt jaarlijks 5000 slangen.
De prijzen varieeren van 60 cent tot 5 a f~600
per stuk.
Een sterk geluid. De sirenes van het
nieuwe Engelsche stoomschip, de Queen Mary
zijn nog op 15 kilometer afstand te hooren.
Dik gekleed. Een Chineesch dokter ver
telde onlangs dat hij een landgenoot van hem
moest onderzoeken en dat deze 14 costuums
moest uittrekken voor de dokter met zijn
werk kon aanvangen.
Wist je dat? In de broeikassen te Aals
meer waar de witte seringen gekweekt wor
den. zorgt men steeds een temperatuur te
houden van 75 graden.
De oudste boomen ter wereld. Dat zijn
de apenbroodboomen, waarvan sommige
meer dan 2000 jaar oud zijn.
Wilde katten. Men zegt dat tegenwoor
dig in Australië meer dan 100.000 wilde kat
ten xondloopen en daar groote schade aan
richten.
Geen brillen meer noodig. Een Ameri-
kaansch oogspecialist beweert een middel ge
vonden te hebben, waardoor men onmiddel
lijk op het oog een lens kan plaatsen, zoodat
het dragen van een bril niet meer noodig is.
Een nieuw soort steenen. In Tsjecho-
Slowakye bouwt men tegenwoordig huizen van
steenen, die gemaakt zijn van geperst stroo
en door bijvoeging van een bepaalde stof,
harder worden dan onze baksteen.
Een veeltalig priester. Dat was de on
langs overleden Engelsche priester William
Kent, die 52 talen sprak. Toch had hij nooit
veel gereisd; zijn verste reis was ons land,
waar hij éénmaal geweest was.
Het hoogste dorpje in Europa. Dat is
het dorpje Juf in Graubunden in Zwitserland
en ligt 2113 M. boven de zeespiegel.
Wist je dat? Egypte is 2 x zoo groot als
Duitschland en heeft maar 14 millioen inwo
ners.
Wat heeft mevrouw A. M. NacheniusRoeg-
holt daar met „De Wereld draait om Jessie"
een alleraardigst frisch boek gegeven voor
oudere meisjes. Het verhaal boeit- al van de
eerste bladzijde af en de lezeressen zullen
zeker met belangstelling de vele wederwaar
digheden van Jessie van Dedem volgen. Inder
daad schijnt de wereld, die hier betreft het
gezin van Dedem met zijn vrienden en kenis-
sen, te draaien om de zeventienjarige Jessie,
die met haar scherpe intuïtie en jeugdigen
overmoed steeds op het juiste moment de
juiste daad of het eenig noodige gezegde weet
te vinden. Zij is onuitputtelijk in haar wil,
durf, en vindingrijkheid, waar het erom gaat
anderen te helpen.
Tante Suus heeft weer een band gelegd in
het moederlooze gezin van professor van De
dem. waar groote liefde en op zijn tijd ook
kleine ruzietjes tusschen de broers en zusters
voorkomen, en weet het vijftal met veel ^tact
te leiden en te helpen. Aan het slot van' het
boek zijn alle vijf de kinderen verloofd of ge
lukkig getrouwd en de mooiste belooning voor
Tante Suus is, dat Kees en Jessie hun doch
tertje den naam Suzette hebben gegeven.
Meer zal ik niet vertellen, want- de meisjes
zullen het verhaal zeker graag zelf lezen. Rie
Reinderhoff maakte de illustraties, waarvan
de omslagplaat al bijzonder aardig is
Joke wordt mensch, door Ems
I. H. van Soest; platen van B.
MidderighBokhorst; uitgave
Gebr. Kluitman, Alkmaar.-
Ems van Soest schijnt een voorkeur te heb
ben voor het beschrijven van het leven van
meisjes en jongelui in lndië. Nadat ze verleden
jaar in ,,'t Stuur in Handen" dit onderwerp al
behandeld had, heeft het nu ook weer de stof
geleverd voor haar nieuwe meisjesroman „Joke
wordt mensch".
Joke is eenvoudig opgevoed in het gezin
waar verder alleen broers en kostjongens zijn.
Als eenig meisje heeft ze zich wei wat op een
voetstuk geplaatst en is daardoor moeilijk in
den omgang met anderen. De ouders vinden
het daarom ook wel goed dat hun Joke bij
Dolly den Kraal in Soerabaja gaat logeeren.
Daar belandt Joke in een haar geheel
vreemde, uitgaande wereld, en reeds op den
eersten avond geeft Dolly commentaar op alle
mannelijke leden van haar clubje. Zij waar
schuwt Joke speciaal voor Mr. van Donker
Creeken, een bekende flirt van omstreeks der
tig jaar. En het is dan ook wel wat onaanne
melijk dat deze man van den eersten avond af
Een gezellig verhaal voor meisjes van 8—12
jaar; een beschrijving van allerlei dat in het
dorp voorvalt, met de kleine Janneke van
Werven als het hoofdpersoontje. Beurtelings
zijn de schrijfster zelf en de dorpskinderen aan
het woord. Én in het eerste geval is er dan nog
wel eens iets te leeren; want als je, zooals
Janneke. een kettinkje vindt en je weet van
wie het is, dan moet je het natuurlijk terug
brengen. ook al mag je het eigenaresje niet
graag. Gelukkig deed Janneke dat tenslotte
ook, maar het was een nare geschiedenis vóór
haar. Verder gebeuren er allemaal prettige
dingen, zooals een schoolreisje en een school
feest, logeerpartijtjes buiten bij Opa en Opoe
en in Amsterdam bij een vriendinnetje. Kort
om een aardig verhaal over een aardig boerin
netje.
EEN VLIEGBOEK VOOR DE JEUGD.
„Wij Vliegen" een geschenk voor
iederen jongen.
De vliegsport is thans voor de opgroeiende
jeugd misschien wel het meest fascineerende
van al het bedrijf der „groote menschen". In
geen enkele industrie, sport of wetenschap-
stelt de jeugd zoo'n groot belang als juist in
het vliegen.
Is het te verwonderen? Wie eens op een
vliegveld heeft gestaan, wie eens de schroef
wind van vier reusachtige motoren om zich
heen heeft voelen suizen, bezit "het groote
heimwee naar den uitgestrekten hemel.
In de jeugd leeft dit verlangen sterk. Zij
leest over vliegtuigen, zij bouwt modellen. De
ouderen hebben er geen tijd voor. Zij ver
kroppen hun verlangen, maar de jeugd heeft
haar kans en gebruikt die.
„Wij vliegen", een uitgave van H. P. Leo
pold's N.V., die is verzorgd door Piet Marée
en Bert Prinsen Geerlings, bevat een schat van
lezenswaardigheden. Een aantal bekende per
sonen uit de vliegwereld schrijven er In over
belangrijke onderwerpen. Zij schrijven zoo,
dat dit boek niet alleen voor de jeugd, doch
ook voor „groote menschen" belangwekkend
is.
Wij kunnen hier moeilijk een volledige op
somming geven van den inhoud ,van het werk.
Mogen wij volstaan met een enkele aandui
ding.
Viruly schrijft over den eersten nachtpost
dienst. Hij schrijft het op zijn onderhoudende
manier, huiselijk bijna, soms met een ver
rassend raak beeld. Zoo spreekt hij over de
K.L.M. verbindingen tijdens de wereldtentoon
stelling en zegt: „Je had vliegers, die van
's morgens tot 's avonds in hun Douglas als
weefspoelen tusschen Amsterdam en Brussel
op en neer schoten".
Een alleraardigst stuk is er over de kleine
Amerikaansche luchtlijnen, vaak met slechts
één toestel uitgerust, en toch even veilig als
groote maatschappijen.
Bijzondere vermelding verdient de verzor
ging van deze uitgave. Druk en cliché's zijn
bijzonder fraai en de prachtige foto's zullen
ieder hart, jong en oud, sneller doen kloppen
voor de onbegrensde verten,
NIEUWE JONGENSBOEKEN.
„Onder het linnen dak", door Jac. v. d. Klei,
illustraties van O Verhagen; uitgave Gebr.
Kluitman, Alkmaar.
Een eenvoudig, aardig kampeerverhaal voor
jongens van 812 jaar. Eén der drie vrienden
heeft voor zijn harde werken op school een
tent van zijn vader gekregen en daarmede
trekt het drietal erop uit. Het zelf koken valt
