De eer van het Sneeuwland
Een nationaal gedenkteeken bij het ^WEERBERICHT
fort Honswijk.
VERTELLING
mij
MAANDAG 3 AUGUSTUS 1936
HAAELE M'S DA'GBEÏD
Het ontwerp o. i. niet geslaagd.
De oud-gemobiliseerde bezetting van het
fort Honswijk. te Schalkwijk bij Utrecht,
heeft, zooals wij reeds eerder mededeelden,
het initiatief genomen om, naar aanleiding
van het feit, dat het in 1939 25 jaar geleden
zal zijn, dat het fort door de gemobiliseerden
bezet werd, een nationaal gedenkteeken op te
richten, namelijk een poortgebouw.
Hierboven geven wij een teekening van het
ontwerp van den oud-commandant, den gep.
luitenant-kolonel A. Captijn. De afmetingen
zijn: hoogte 18 M., breedte 28 M., de midden
doorgang is 13 M. breed en 11 M. hoog. Boven
aan de poort staat: „Eenheid, saamhoorig-
heid en paraatheid tot handhaving en be
scherming van recht en nationale onafhan
kelijkheid". Verder de datum der mobilisatie
1 Augustus 1914.
Boven de zijdoorgangen zijn gebeeldhouw
de koppen van een soldaat en een matroos
ontworpen.
Spoedcursussen voor
dienstbodenopleiding.
De cursus voor dienstbodenopleiding te
Haarlem welke 20 Juli j.l. officieel werd ge
ëindigd mag geslaagd genoemd worden. Alle
meisjes, die zich voor den cursus hadden op
gegeven, hebben dezen ten einde toe ge
volgd en de resultaten, die hier bereikt zijn,
mogen alleszins bevredigend genoemd wor
den.
Door den minister van Sociale Zaken, werd
speciaal aan de voorzitster van het Cen
traal Comité voor het organiseeren van spoed
cursussen inzake Dienstbodenopleiding te
Haarlem, mevrouw J. MouthaanZimmerman
bijzonderen dank gebracht voor haar ge-
waardeerden arbeid.
Het ligt. thans in de bedoeling van boven
genoemd Comité in September wederom voor
werklooze meisjes uit Haarlem en omgeving,
de gelegenheid open te stellen, een dienstbo
dencursus te volgen. Deze cursus zal evenals
de vorige, drie maanden duren en bij voldoen
de deelneming ongeveer half September wor
den geopend.
Zooals bekend werd de eerste cursus gege
ven aan de drie huishoudscholen, in dien zin,
dat aan elk der huishoudscholen of wel de
huishoudelijke, of wasch- en strijklessen, of
de kook- en naailessen werden gegeven.
Aangezien naar alle waarschijnlijkheid te
Haarlem een Christelijk en een R.K. Internaat
voor dienstbodenopleiding zal worden "inge
richt. waarvan de meisjes de lessen respectie
velijk aan de Christelijke en de R.K. Huis
houdschool zullen volgen, kunnen deze beide
scholen hun medewerking niet meer blijven
verleenen voor den plaatselijken cursus.
Dank zij de welwillendheid van het bestuur
der Haarlemsche Huishoud- en Industrie
school is het thans echter mogelijk alle lessen
van den externen cursus aan deze Huishoud
school te geven.
Eventueele aanmelding voor dezen cursüs
kunnen geschieden bij de Arbeidsbeurs,
Hoofmanstraat 17, Haarlem.
Misscshien ten overvloede zij er hier nog op
gewezen, dat deze cursus uitsluitend kan ge
volgd worden door werklooze meisjes van 16
jaar en ouder, die bereid zijn na afloop van
dezen cursus een dienstbetrekking te aan
vaarden.
M.U.L.O.-EXAMENS.
Geslaagd 1 Augustus: J. H. Schilling, Heem
stede; D. Nasveld, Amsterdam; F. J. C. van
Bottenburg, J. H. Wiersma, W. G. Kaatman
en A. de Kievit, allen te Haarlem; L. Bu-
ning, Santpoort; F. J. Franken, IJmuiden; A.
de Boer, IJmuiden; E. C. N. Koning, IJmui
den; M. F. Koster, Haarlem; C. W. H. Wede-
kind, Haarlem; C. A. Hultzer, Aerdenhout; S.
van Woudenberg, Bentveld; D. King, Heem
stede; J. S. M. Blom-, Haarlem; E. Meischke,
Amsterdam.
In het front worden in baksteen Uitge
houwen de schetskaarten van Nederland en
en koloniën met oorlogsopstellingen. Om den
boog van den middendoorgang zijn de wapens
van Nederland en de 11 provincies als beeld
houwwerk gedacht. In de pennanten komen
reliëfs voorstllendeinundeering, het Neder-
landsche leger de Koninklijke Marine en het
Ned. Indische Leger. Opschriften herinneren
aan het vertrouwen dat het Nederlandsche
volk in het leger en de marine gesteld heeft.
Binnen in de poort komen twee trappen die
naar een groote zaal leiden, boven de zaal
is nog een terras.
De kosten van het poortgebouw zijn geraamd
op f 75000. De oud-bezetting ziet in den houw
tevens een werkobject voor haar werklooze
kameraden.
Tot zoover de bijzonderheden die over deze
plannen worden medegedeeld.
Wij zijn ovrtuigd. dat het ontwerp veel
critiek zal uitlokken. En terecht. Het zal
zeker niet aan de gestelde verwachtingen
beantwoorden. Wil de commissie uit de oud-
gemobiliseerden dit nationaal gedenkteeken
oprichten, dan is het o.i. noodig, dat zij zich
alsnog in verbinding stelt met een begaafd
kunstenaar.
Wij hebben over de hierbij afgebeelde,
ons toegezonden teekening een architecturale
opinie gevraagd, die zooals wij wel ver
wachtten niet gunstig uitviel. Onze zegsman
critiseerde de verhoudingen van dit mas
sale poortblok als onjuist, en haalde er een
foto van Are de Triomphe te Parijs bij om
aan te toonen hoe daar in eenvoudige hoofd
lijnen een buitengewoon mooi resultaat be
reikt was. Dit ontwerp herinnerde bem aan
kazernebouw uit de tweede helft van de vorige
eeuw. De steen-decoraties die de poort om
lijsten. deden hem spreken van Richter's
blokkendoozen, de zijpoorten achtte 'hij niet
juist verantwoord, de gedachte om landkaar
ten in den poortgevel aan te brengen verwierp
hij evenals de decoratie met een soldatenkop
en een matrozenkop. Het geheel herinnerde
hem aan een periode die wij in architectura-
len zin vooral niet moeten laten herleven.
De Bilt voorspelt:
Meest matige Noord-Westelijke tob
Westelijken wind, half tot zwaar be
wolkt of betrokken, nog kans op re
genbuien, weinig verandering in tem
peratuur.
BAROMETERSTAND
Hoogste 7656 m.M. 'te Biaxriitz.
Laagste-745.1 m.M. te Skudiesnaes..
De kern van de depressie is thans met baro
meterstanden onder 745 m.M. tusschen Schot
land en Zuid-Noorwegen gelegen. Over Scan
dinavië blijven de barometers dalen, zoodat
het lagedrukgebied zich wel Oostwaarts zal
bewegen. Over IJsland, de Britsche eilanden
en Frankrijk stijgt de luchtdruk. Rond de de
pressiekern waait het flink, over de Britsche
eilanden uit Noordwest tot West, over onze
omgeving en het Zuidelijk gedeelte van de
Noordzee uit West. Het weer blijft betrokken
of zwaai- bewolkt èn regenachtig over geheel
West-Europa. Tal van stations hadden in de
afgeloo.pen 24 uur weer zware regen (Breslau
had 25, Dantzig 19. Thorshavn 16 m.M.) Sinds
gisteren is de temperatuur over IJsland en het
Zuiden van de Britsche eilanden gedaald, over
ons land, Zuid-Scandinavië en Noord-Frank
rijk veranderde zij weinig, terwijl het in Zuid-
Frankrijk, Noord-Scandinavië en Duitschland
iets warmer werd.
In den heerschenden weerstoestand ten
onzent is nog niet -veel verandering te
wachten.
BAROMETERSTAND:
Vorige stand 758 m.M.
Stand van heden 756 m.M.
Neiging: vooruit.
Opgegeven door:
FIRMA KEIP Optiek
Gr. Houtstr. 137, tel. 11640.
THERMOMETERSTAND
Hoogste vorige stand 65 gr. F.
Laagste hedennacht 57 gr. F.
Hoogste heden tot 12 uur 61 gr. F.
HOOG WATER TE ZANDVOORT:
Dinsdag v.m. 4.22 uur; n.m. 16.51 uur.
Strand berijdbaar van 9.3015.00 uur.
Woensdag v.m. 5.04 uur; n.m. 17.35 uur.
Strand berijdbaar van 10.0015.30 uur.
DAME DOOR AUTO GEGREPEN OP
STATENBOLWERK.
Zaterdagmiddag stak de 57-jarige enej. K.
zonder op het verkeer te letten het Statenbol-
werk over, juist toen een vrachtauto bestuurd
door een bewoner van Broek in Waterland
passeerde.
Zij werd door de auto gegrepen en liep een
schedelbreuk op. In hoogst ernstigen toestand
is zij naar de Maria-stichting overgebracht.
Haar toestand was Zaterdagavond zorgwek
kend.
De auto waarvan de remmen niet goed func-
tionneerden, is in beslag genomen.
DE UITBREIDING VAN HET STADHUIS.
Naar wij vernemen zijn nu alle ontwerpen
der vijf architecten, die zijn uitgenoodigd
plannen in te dienen voor den nieuwen Stad
huisvleugel,. bij het gemeentebestuur ingeko
men.
TWEEDE LUSTRUM DER SPEELTUINVER-
EENIGING „FLORA".
Ter gelegenheid van haar tienjarig bestaan
houdt de speeltuinvereeniging „Flora" alhier
Zaterdag 8 Augustus van3—5 uur receptie
in het clubgebouw in den speeltuin.
AANBESTEDING VAN DEN WEG LANGS DE
LEIDSCHE VAART.
Hedenmorgen heeft de directeur van Open
bare werken in het raadhuis aanbesteed het
verbreeden van den weg langs de Leidsche-
vaart nabij den oprit van de tram Amster
damZandvoort, alsmede het sloopen van de
bestaande terrein-afscheiding en het maken
van een nieuwe afscheiding voor de remise
der N.Z.H.T.M.
Er waren twintig inschrijvingsbiljetten bin
nengekomen.
De inschrijvingen luidden als volgt:
M. Joustra, Haarlem, f 10.444; Jac. Ouwe
hand en M. Bolsenbroek, Bloemendaal f 13,419,
J. P. A. Nelissen, Haarlem f 11,844, Joh. v. d.
Walle, Heemstedè f 9.999.99; fa. N. Cobelens
en Zn.. Haarlem f 11,395; P. J. van Hoften,
Haarlem, f 11,970; Fr. Philips, Haarlem,
f 12,500; B. Smallegange en Co. Haarlem
f 10.200; A. Schoorl. Haarlem, f 12,233; H.
Steenkist en B. v. d. Ban, Haarlem f 12,880;
N. v. Strien, Haarlem f 12,100; J. Rombout,
Haarlem f 11,900; R. Bijker, Haarlem f 11,195;
Aann. bedrijf A. Dikkerboom, Amsterdam,
f 11,560; R. Krul, Amsterdam f 11,700; Gebr.
A. en J. A. Schoultz, Leiderdorp f 11,617; G.
Metselaar, Haarlem f 11,750; W. Snoeren, Koog
aan de Zaan f 11,750; N.V. Aann, bedrijf v.h.
F. Broersma, Haarlem f 12,350; Sj. Schuitma
ker, Leeuwarden f 11.800.
®JJLJ/
Iwan Igawitsj.
Het is een ware geschiedenis, die ik u vertel
len wil en daarom vraag ik uw aandacht. Mo
gelijk is het ook, dat u het verhaal herkent,
al zijn de hier vermelde omstandigheden niet
historisch juist maar louter fantasie en dan
vraag ik opnieuw uw aandacht..
Het gaat over Iwan Igawitsj, die een Galli
cische Jood was, die arm was en honger had.
Al den tijd van zijn leven, dien hij zich kon
herinneren was hij arm geweest, altijd had hij
gebedeld en gezworven van toen hij knaap
was tot nu toe.
Nu was hij ruim twintig jaar en had honger.
Wel kon hij langen tijd honger verdragen,
want hij was jong en sterk, maar nu loopend
te midden der Gallicische heuvelen op den
langen heirweg paar Joroslaw, knaagde de
honger wel wat té erg aan zijn sterke na
tuur, want het was reeds langen tijd geleden,
dat een goed maal hem had verkwikt.
Hij wilde het dichtstbijzijnde dorp bereiken,
misschien dat hem daar een maaltijd wachtte
en onderdak. Dan zou hij blijven in dat dorp,
peinsde hij. tenminste als hij er werk kon
vinden en dus kon eten en slapen, want Iwan
Igawitsj had alleen maar een hekel aan
honger, wanneer er niets was om dien te stil
len. Anders had hij ook wel oog voor de
schoonheid der natuur, die hem, den zwerver,
menigmaal aantrok, zonder dat hij zich van
haar schoonheid en aantrekkingskracht ten
volle bewust was. Maar hij zag nu die schoon
heid niet door de onevenwichtigheid zijner na
tuurlijke gesteldheid. Nu zag hij niet de hem
omringende velden, de rivier de San en de
pittoreske silhouetten van Pysznica en Rade-
mysl, die als een massa rococo-figuurtjes van
een middeleeuwsche kathedraal kleintjes af
staken tegen de grijze lucht.
'n Goede maaltijd was nu zijn eenig ver
langen en onbewust liep hij vlugger om spoe
diger Pysznica te kunnen bereiken. Eindelijk
bereikte hij het dorp hongerig en moe. De
avond was reeds gevallen, en Iwan zag de
moeilijkheid van een behoorlijken maaltijd en
een onderdak zeer wel in. De dorpelingen wa
ren allen in hun huizen en de straten en vel
den lagen eenzaam onder den schemerigen
avondhemel. Geen mensch zou hem, den
zwerver, willen helpen als hij klopte aan hun
deur, bedacht hij en daarom zocht hij naar
het huis van den Rebbe, die een zoon van
het oude volk toch niet van honger zou doen
omkomen. Dat huis lag' verscholen in een weel
de van Oostersche planten, maar Iwan Iga
witsj vond het toch, omdat hij het vinden wil
de en honger had. En hij vertelde aan Rebbe
op de overtuigende wijze, aan zijn ras eigen,
dat hij een arme zwerver was, een Gallicische
Jood, die moe was en hongerig en hem, den
Rebbe, een maaltijd verzocht en onderdak.
Vriendelijk stond de statige gestalte van den
Rebbe met langen witten baard voor hem en
even vriendelijk noodigde hij Iwan Igawitsj
ten maaltijd, die binnen niet al te langen tijd
voor hem werd opgediend. Iwan at en Rebbe
keek. Hij zei niets, want hij zag, dat de zwer
ver voor niets anders interesse had dan voor
zijn maaltijd. Rebbe wachtte totdat Iwan ver
zadigd was. Toen begon hij te spreken, vroeg
hem naar zijn leven en zijn omzwervingen en
tegelijk met de tevredenheid zijner maag
keerden de andere moeilijkheden van het le
ven „tot Iwah terug en zoo geraakten beiden
iii, een diepzinnig gesprek. Dien nacht rustte
Iwan in het huis van den Rebbe. „Rebbe"
vroeg Iwan den volgenden morgen, „hebt u
geen koster noodig, geen tuinier of een ande
ren bediende?" „Ja, Iwan, dat heb ik, en ik wil
u ook wel in dienst nemen, maar ik stel een
eiseh".
„En die is, Rebbe?"
„Kun je lezen en schrijven?"
„Neen Rebbe. Iwan kan niet lezen en niet
schrijven!"
„Het spijt me Iwan, maar dan lean ik je
niet gebruiken". En Iwan vertrok met den ze
gen van den Rebbe.
Opnieuw was Iwan zwerver, hij trok de
grens van Prysznica over, naar onbestemde
oorden.
Goede maaltijden wisselden af met lange
perioden van honger en Iwan zwierf door dor
pen, steden en landen.
Na een omzwerving van vele jaren was Iwan
in Duitschland aangekomen, zooals hij Galli-
cië had verlaten: arm, hongerig en vermoeid.
De winkelhuisjes aan den rechterkant van den Strandweg te Zandvoort zijn afgebroken en de grond is op die plaats met helm beplant. Wij
geven hierbij foto's waaruit het verschil in aspect tusschen den Strandweg vroeger (links) en dien van nu (rechts) duidelijk opvalt.
Tenslotte vestigde hij zich, zwervensmoede,
in Berlijn.
Hij verdiende wat geld, zooals iedere zwerver
dat verdient of krijgt, maar Iwan bespaarde
het en ging handeldrijven en het ging hem
goed.
Hij opende een zaakje in groenten en fruit
in een Berlijnsche achterbuurt en alle bewo
ners dier achterbuurt werden zijn klanten.
Iwan werkte nu onvermoeid verder, zijn za
ken breidden zich uit, en had hij eerst zijn
klanten in die achterbuurt alleen, langzamer
hand kreeg hij bekendheid in de geheele wijk
en tenslotte dreef Iwan groote zaken in de
geheele stad. En het einde was na vele jaren,
dat Iwan Igawitsj bekend stond in het geheele
Duitsche rijk als de grootste fabrikant van in
gemaakte groenten en vleeschspijzen.
En niemand herinnerde zich meer den Gal-
licischen Jood Iwan Igawitsj, den zwerver.
Toen kwam de groote wereldoorlog, die alles
en allen in beroering bracht. Er kwam honger
en gebrek en ellende.
Maar Iwan Igawitsj had in zijn fabrieken
en opslagplaatsen groote voorraden, die uit
muntend geschikt waren om het leger van
voedsel te voorzien, zoodat Iwan leverancier
werd van het Duitsche rijk.
En eens zou Iwan opnieuw een groote or
der afleveren voor het Duitsche rijk. Hij was
bij den minister van voedselvoorziening ont
boden, confereerde met dezen, waarna een
contract voor de levering werd opgemaakt.
De minister las het contract voor en Iwan
luisterde, zijn lichaam, dat in omvangrijkheid
in die jaren was toegenomen, in een z war en
zetel geperst, een dikke sigaar tusschen de
lippen en een zware gouden ketting bengelend
op het zijden vest.
Iwan knikte goedkeurend terwijl de minister
„Voldoet het contract u, mijnheer Igawitsj
vroeg de minister.
„Uitstekend, Excellentie".
„Wilt u het dan maar teekenen, dan is de
zaak meteen in orde".
„Daarvoor zal ik mijn secretaris zenden,
Excellentie", zei Iwan snel opstaande.
„Maar dat kunt u nu toch zelf wel even
doen, dan is alles meteen klaar", drong de
minister aan.
Maar Iwan weigerde.
Toen, bij het herhaalde aandringen van
den minister, zei Iwan: „Nu Excellentie, dan
zal ik het u maar zeggen, ik kan lezen noch
schrijven!"
De minister stond paf.
„Maar mijnheer IgawitsjU kunt lezen
noch schrijven en toch is u een der bekendste
mannen van geheel Duitschland. Hoever zoudt
u het dan wel niet hebben gebracht als u
dat wel had gekund".
En Iwan zei: „Excellentie, dan was ik nu
koster geweest in de synagoge van Prysnica".
(Nadruk verboden)
JACHT OPGEPIKT.
Het Engelsche stoomschip „Starling", op weg
van Londen naar Amsterdam, heeft op 25 mijl
ten Westen van Scheveningen het Nederland
sche zeiljacht met hulpmotor „Raziki" op
gepikt en te IJmuiden binnengebracht. Het
jacht verkeerde in moeilijkheden, toen de
„Starling" passeerde. De bemanning, die eenige
zware uren in het slechte weer had mee
gemaakt, was zeer uitgeput. Er waren drie
mannen aan boord.
Bij het langszij komen van de „Starling"
heeft het jacht eenige schade aan bakboord
bekomen.
PERSONALIA
De heer G. van Wijk te Haarlem is
voor het examen Fransch L.O.
Voor Duitsch M.O. A is geslaagd mej. J. M. G.
Angelino, te Haarlem.
De heer J. W. Heyting, te Heemstede, slaagde
voor handteekenen L.O.
ZANG EN VRIENDSCHAP.
De Kon. Liedertafel „Zang en Vriendschap"
houdt Donderdag 27 Augustus een algemeene
vergadering, waarop o.a. de jaarverslagen
zullen worden uitgebracht. Verder heeft een
bestuursverkiezing plaats, aftredend zijn de
heeren G. D. van Wengen. J. E. Voet, J. J. F.
Lomans en J. v. d. Velden.
AGENDA
Heden:
MAANDAG 3 AUGUSTUS
Palace-Filmac: 11—5 uur: doorloopend 50
minuten wereldnieuws
Frans Hals Theater: Jenny Jugo.in „Meis
jesjaren eener Koningin". 2.30, 7 en 9.15 uur.
Rembrandt Theater: Lawrence Tibbet in
„Metropolitan", 2.30, 7 en 9.15 uur.
Cinema Palace: Dolly Haar in: „S. O. S. ik
ben verloofd" 7 en 9.15 uur.
Luxor Sound Theater: Warmer Baxter in
„Broadway Bill" 2.30, 7 en 9.15 uur.
Teyler Museum, Spaarne 16. Geopend op
werkdagen van 11—3 uur, behalve 's Maan
dags. Toegang vrij.
Zandvoo r t: Monopole; iederen nacht
cabaret tot 5 uur 's morgens.
DINSDAG 4 AUGUSTUS.
Groote Kerk. Orgelbespeling. 8.15 tot 9.15 u.
Palace-Filmac: 11—5 uur: doorloopend 50
minuten wereldnieuws.
Bioscoopvoorstellingen 's middags en des
avonds
Zandvoort: Monopoleiederen nacht
cabaret tot 5 uur 's morgens.
FEUILLETON
door
JAMES OLIVER CURWOOD.
4)
Hij liet zich op de knieën neervallen, met
zijn bedroefd gelaat dicht tegen het jonge
leven, dat de plaats in zou nemen van dat
andere, dat zoo juist was uitgedoofd. Jan voel
de iets wonderlijks in zijn hart en ook hij
zonk op de knieën neer, in de eerste aanbid
ding van het kind.
In dit oogenblik, toen zij samen geknield
lagen voor het jonge leven in de hut, ontstond
er een band tusschen Jan Thoreau en John
Cummins, die moeilijk door menschenhanden
zou zijn te breken. Toen hij opkeek, na ver
scheidene minuten lang de kleine Mélisse be
schouwd te hebben, keek Jan regelrecht hl
Cummins' gelaat en fluisterde zachtkens het
woord, dat in het Cree „vader" beteekent. Dit
was Jan's eerste woord voor Mélisse.
Toen hij den blik weer op de kribbe liet
rusten, lag baby zich te bewegen en te schop
pen, zooals hij kleine wolfsjongen had zien be
wegen en schoppen, voordat hun oogen open
waren. Zijn mooie oogen lachten. Zoo voor
zichtig alsof hij speelde met gloeiend ijzer,
stak hij zijn magere hand uit en toen een van
zijn vingers plotseling met iets zeer zachts en
warms in aanraking kwam, trok hij die snel
terug, alsof hij zich gebrand had.
Dien avond, toen Jan zijn viool opnam, om
naar de hut van Mukee te gaan, legde Cum
mins zijn twee groote handen op de schouders
van den jongen en zei:
„Jan, wie ben je, en waar kom je vandaan?"
Jan maakte met zijn arm een vage beweging
naar het Noorden.
„Jan Thoreau", antwoordde hij eenvoudig.
„Dit ies mijn violon. We zijn samen alleen
door het groote sneeuwland gekomen."
Cummins staarde hem aan. alsof hij een
wonderbaar schilderij zag in de oogen van den
jongen. Hij liet zijn handen vallen en ging
naar de deur. Toen zij samen alleen buiten
stonden, wees hij naar de sterren en naar den
sluier van zilver licht, dien de ontwakende
dageraad over den Noordelijken hemel
spreidde.
„Tracht je te oriënteeren en zeg me dan nog
eens, waar je vandaan bent gekomen, Jan!"
Zonder te aarzelen wees de jongen in Noor
delijke richting.
„We hebben zeven dagen honger geleden in
de sneeuw, 's Nachts hield mijn violon de wol
ven op een afstand."
„Kijk nog eens goed, Jan! Ben je niet daar
vandaan gekomen, of daar, of daar?"
Cummins draaide zich langzaam om. eerst
met zijn gelaat naar het Oosten en de Hudson-
baai, toen naar het Zuiden en eindelijk naar
het Westen. Er lag iets meer dan nieuwsgierig
heid op de gespannen trekken, die zich weer
onderzoekend naar Jan wendden.
De jongen trok de schouders op en zijn
oogen flikkerden.
„Het ies niet een leugen, dat Jan Thoreau
en zijn violon door de groote sneeuwvelden
gekomen zijn," antwoordde hij zacht. „Het ies
niet een leugen."
In John Cummins' aanraking was nu meer
dan zachtheid. Jan begreep het niet, doch hij
gaf er aan gehoor en ging mee terug naar de
hut. Het was meer dan vriendschap, wat uit
Cummins' oogen straalde, toen hij zijn han
den weer op de schouders van den jongen
legde en ook dat kon Jan niet begrijpen.
„Er is hier overvloed van ruimte nu." zei
Cummins op heeschen toon. „Wil je hier blij
ven, bij de kleine Mélisse en bij mij?"
„Bij de kleine Mélisse!" hijgde de jongen.
Zacht snelde hij naar de kleine kribbe en
knielde er naast neder, met zijn magere schou
ders er over heen gebogen, het lange zwarte
haar glanzend in den lampeschijn. terwijl hij
zijn geluk uitzuchtte in snelle, snikkende
ademtochten. „Ik ik blijven bij de kleine,
blanke engel voor altijd en altijd!" fluister
de hij, de woorden alleen bedoelende voor de
niet-hoorende ooren van het kind. „Jan Tho
reau wil blijven, ja met zijn violon! Ik
geef hem aan u en de muziek!"
Hij legde zijn kostbare viool over het voeten
einde van de kleine kribbe neer.
HOOFDSTUK IV.
Het groote Vraagstuk.
In de dagen, die volgden, deden zich meer
dingen voor. die Jan niet kon begrijpen, waar
voor hij ook niet veel moeite deed. Hij sprak
weinig, zelfs tegen Cummins. Hij luisterde
maar en zijn oogen antwoordden; of hij deed
dit met eigenaardige, angstige schouderschok
jes, die zijn lokken in de war brachten. Voor
de eenvoudige zielen op den post had hij nog
iets meer met zich meegebracht uit de onbe
kende wildernis dan zijn uitgehongerd
lichaam. Dit, was de voornaamste reden voor
de dingen, die hij niet kon begrijpen.
Er was niemand, die iets meer uit hem
kreeg dan Cummins. Zelfs tegen Mukee was
het verhaal, dat hij deed, even simpel en even
kort. Hij zei altijd, dat hij uit het Noorden
kwam hetgeen beteekende de Woestenij;
en de Woestenij beteekende den Dood. Nog
nooit was iemand daar doorheen gekomen,
zooals Jan gedaan had, en op een ander
oogenblik en onder andere omstandigheden,
zouden Cummins en zijn volk gedacht hebben,
dat hij krankzinnig was.
Doch ook anderen hadden geluisterd naar de
wondere, liefelijke muziek, die van uit het
woud tot hen was gekomen in den nacht, toen
de vrouw gestorven was. en evenals Cummins
had deze hen bewogen tot ontroerende ge
dachten. Zij wisten weinig van God af, zooals
er over God geleeraard wordt, doch zij ken
den Hem op andere wijze. Zij wisten, dat Jan
Thoreau was gekomen als een boodschapper
van de engelen, dat de ziel der vrouw was uit
gegaan, om hem te ontmoeten, en dat zij zacht
was ingesluimerd tegen John Cummins' borst,
terwijl hij speelde. Zoo werd de jongen met
zijn smal, uitdrukkingsvol gelaat en zijn
groote mooie oogen een deel van wat de vrouw
hun had achtergelaten om lief te hebben. En
als een deel van haar aanvaardden zij hem,
zonder verder te vragen, wie hij was en van
waar hij kwam.
In zeker opzicht vergoedde hij eenigszins
haar gemis. De vrouw had iets nieuws en lie
felijks in hun dor bestaan gebracht en ook hij
bracht hun iets nieuws en liefelijks de mu
ziek van zijn viool, 's Avonds speelde hij voor
hen in het kantoor van den agent en op die
oogenblikken hadden zij het gevoel, dat de
vrouw hun zeer nabij was en dat zij tot hen
sprak door middel van de melodieën die Jan
Thoreau voor hen speelde.
De muziek was reeds lang geleden uit hun
leven verdwenen. In dat van sommigen had
zij nooit haar intrede gedaan. Jaren geleden
was Williams op een post geweest, waar een
accordeon aanwezig was. Cummins had mu
ziek gehoord, toen hij Zuidwaarts getrokken
was, naar de beschaving, om zijn vrouw te
halen, nu meer dan twee jaren geleden. Voor
de anderen was het een mysterie, dat hen
roerde tot in het diepste van hun ziel en dat
hun vele dingen openbaarde, die lange jaren
verborgen waren geweest in het stof van het
verleden.
'Wordt vervolgd.)
