LITTERAIRE
KANTTEEKENINCEN
ZATERDAG 15 AUGUSTUS 1936
HAARIEM'S D A G B E A D
6
VkXkll
nn
JP
©I IrllLIMILIIMi T©©MT
„Broadway Melody 1936"
nogmaals in Luxor
De groote show-film „Broadway-Melody of
1936", die reeds in Haarlem is vertoond, kan
men thans nogmaals bewonderen in Luxor.
Daar wij destijds reeds uitvoerig erover heb
ben geschreven, kunnen wij thans ermee vol
staan, te wijzen op enkele bijzonder geslaagde
stukken uit deze film. Het moge dan met ci-
neastiek niet zóó veel te maken hebben, het
tapdansen van de vrouwelijke hoof rol is wer
kelijk voortreffelijk.
Het voorprogramma bevat het journaal van
Paramount, dat een treffende reportage uit
Spanje geeft. Dan is er tenslotte ook nog een
Amerikaansche kinderfilm, met alles wat er
bij hoort. Doch voor wat de hoofdflim en het
journaal betreft, is dit programma zeer ge
slaagd te noemen.
,De amateur jockey"
in Cinema Palace.
't tooneel. Zijn eerste klankfilm was „Die drei
von der Tankstelle", waarin hij optrad naast
Willy Fritsch en Oscar Karlwels. Ruhmann is
de eerste Duitsehe tooneelspeler die zijn
vliegbrevet heeft behaald, hij bezit een
eigen sportvliegtuig en is een enthousiast
vlieger. In het dagelijksch leven is hij een
prettig gezellig man met een vriendelijke
natuur.
Rembrandf heeft
„Singende Jugend" terug
In het. Rembrandt-Theater is voor deze
week „Singende Jugend" terug gekomen. Be
halve den zang van de Wiener Sangerknaben
zal men dus weer het spel van den jongen
acteur Hans Olden in zijn rol van Toni en
van de artist en van het Weensche Hof burg
theater Ferdinand Malerhofer. Julia Jans
sen en Otto Hartmann, die kort geleden tot
„Preusisch Staatsscha-uspieler" is benoemd,
kunnen bewonderen.
In het voorprogramma brengt het Fox
wereldnieuws interessante opnamen van de
Olympische Spelen, die natuurlijk iedereen
on het oogenblik belang inboezemen. Ooi-
het Polygoonjournaal is aardig. Verder wordt
er een muzikale film vertoond, getiteld
.Hound the world in songs", waarin verschil
lende landen hun liederen ten gehoore bren
gen. Een gekleurd teekenfilmpje over Mary
en haar lammetje besluit ihet voorpro
gramma.
In Frans Hals Theater
draait „Confetti".
Heinz Rühmann, de Duitsehe komiek, die in
Cinema Palace als jockey is te zien.
Het programma in Cinema Palace is deze
week zoo bij uitstek goed en onderhoudend,
dat we heel Haarlem kunnen aanbevelen in
Cinema een avond door te brengen. Fox
Movietone en Eclair en Profilti geven o.a.
beeldenreeksen, die ons in dezen tijd na aan
het hart liggen, n.l. van de Olympische Spe
len en van de huldiging van Osendarp en
Van Beveren eerst op Schiphol, later in den
Haag en Rijswijk. Verder nieuws uit binnen-
en buitenland, dus natuurlijk ook van den
burgeroorlog in Spanje. Dan zijn er twee
kleine filmpjes, één een teekenfilm. waarin
de ooievaar zoekt naar een plaats waar hij
een vijfling kan deponeeren. Niet iedereen
is verlangend naar zoo'n lepelaarsgaven zoo
als de film duidelijk demonstreert. Het andere
filmpje „Wie ben ik", amuseert bijzonder,
vooral door een vijftal negerkinderen, die
eenige liedjes zingen, Dit bij programma is
al ongemeen goed, maar dan de hoofdfilm"
De geregelde bioscoopbezoeker kent Heinz
Rühmann en weet wat hij van hem ver
wachten kan, In de Lumina-film „De amateur
Jockey" heeft de regisseur Hans Deppe haar
fijn Rühmann's karakter getroffen, de goe
dige, ietwat sullige jongen, die geen vlieg
kwaad zal doen, eerlijk als goud, toegewijd
met soms even wat van den gamin en als
het er op aankomt tot groote dingen in staat
De film speelt in de wereld van de paarden
rennen, een wereld die volop gelegenheid tot
emotie geeft. Fred. Burian (Karl Stepanek)
Is de beste jockey van den renstalbezitter
Torsten. Hij moet het paard Toni berijden,
maar Toni heeft tegen Fred een onverklaar
bare antipathie. Bij de race werpt Toni Fred
dan ook af en gaat er in vliegende vaart
alleen van door.
Op zijn mondharmonica spelend wandelt
Peter te scheiden, hoeveel moeite Peter daar
gemak op zoek naar werk. Plots staat hij
tegenover Toni die in een spijker heeft ge
trapt en haar gewonde poot naar hem uit
strekt. Peter helpt Toni van den spijker af en
heeft zich daarmee van haar eeuwige toe
wijding verzekerd. Toni besluit niet meer van
Peter te scheiden, hoeveel moeite TJeter daar
toe ook doet. Door zijn ontmoeting met Toni
komt er in Peter's leven een groote veran
dering. Het zou te ver voeren om Peter's
lotgevallen in keuren en eeuren te vertellen,
bovendien is de spanning voor de bezoekers
grooter als ze maar den gedeeltelijken in
houd van een film kennen. Genoeg zij te ver
tellen, dat Peter Bang als het .er om gaat
,een reus van een jockey is, hoewel hij nooit
als jockey gereden heeft en Toni onder hem
als eerste over de streep gaat. Het paard
Toni is een pracht! Zij begrijpt alles wat
Peter haar zegt. Een schitterend staaltje van
dressuur en van intelligentie.
Het is misschien wel interessant om over
Heinz Rühmann zelf iets te hooren. Niet
wat hij het liefst eet, hoe laat hij opstaat en
op welk uur van den dag hij het liefst baadt
enz., maar over zijn leven. Hij is in Essen
geboren en heeft in den wereldoorlog als of
ficier gestreden. Na den oorlog ging hij aan
Het is minstens even gevaarlijk heimelijk
de zorgen der vrouiw te willen ontvlieden,
een onbekende jongedame naar een door
haar opgegeven adres te begeleiden, als een
dure japon uit 'n modemagazijn aan te trek
ken wanneer men naar een Carnavalsbal in
Weenen te gaan.
Dat blijkt wel in de film „Carnaval in
Weenen". met 'den ondertitel „Confetti", die
op het oogenblik in het Frans Hals Theater
draait.
De directeur van een Weensch modema
gazijn. de heer Sommerbauer, bijv. weet met
veel moeite zijn vrouw te ontvluchten en
naar een bal te gaan, waar hij tot zijn ont
steltenis zijn creatie ..De wandelende Lente
droom" met daarin het winkelmeisje Hanni
Gruber te midden van de serpentines ont
waart. De lentedroom in kwestie ontsnapt in
een loge en geeft zich uit voor de vrouw van
dengeen voor wien die bestemd is. Wanneer
deze. Helmut von Sörensen in zijn loge komt.
speelt zij haar rol verder, waarop hij zich
Hehirich Kümmelmann. Richard Roma-
nowsky is prof. Kommeier, Hans Holt Helinot
von Sörensen.
Het bijprogramma geeft Paramount-jour-
naal mei Olympische opnamen, een film
over kattenrassen, en een geestige silhouet.-
tenfilm van Lotte Reiniger.
De Bloemenmarkt.
Wordt verplaatst naar de Stoofsteeg.
Burgemeester en Wethouders van Haar
lem, overwegende, dat de Maandagsohe bloe
menmarkt bij wijze van proef, met ingang-
van 17 Augustus 1936 zal worden gehouden
in de Stoofsteeg; hebben in het belang van
de vrijheid en de veiligheid van het verkeer,
het noodzakelijk gevonden om deze steeg,
welke thans voor alle verkeer is afgesloten
van de Ged. Oude Gracht naar die Koning
straat, in verband met de geringe breedte
en met het oog op de te houden markt op
Maandag tusschen 8 uur v,m. en 6 uur n.m.
in beide richtingen voor het verkeer af te
sluiten
PERSONALIA.
Onze stadgenoot de heer W. van Keulen is
benoemd als soloviolist bij het orkest aan
boord van een der schepen der Holl. Amerika
lijn.
C. Verwey.
Santpoorter wordt morgen 70 jaar.
Leo Slezak en Hans Moser, het komische twee
tal uit „Zoo de ouden zongenspeelt ook
weer in „Confetti".
uitgeeft voor detective. Zij weet in een on
bewaakt oogenblik prof. Kommeier, die in
een naastgelegen loge zit. onder het mom
van een Carnavalgrap te bewegen zich uit
te geven voor haar man en haar naar huis
te begeleiden.
De grap heeft echter tot gevolg, dat de
professor met Hanni in het huis van den
werkelijken Von Sörensen te komen, die hen
gevolgd is. Tal van verwikkelingen volgen
daar de professor in de meening veil:rt
dat de werkelijke Von Sörensen een inbreker
is. waarom hij de hulp van de politie inroept.
Hanni, alleen achter gelaten met Helmut,
vlucht naar het magazijn (het is intusschen
dag geworden) en wordt ontslagen, omdat
zij de dure japon heeft bedorven. Von Sö
rensen betaalt er echter de schade.
Professor Kommeier moet nu bewijzen,
dat hij onschuldig valsche aangifte heeft
gedaan. Dit lukt hem echter niet omdat,
Sommerbauer uit angst vooa* zijn vrouw ont
kent op ihet bal te zijn geweest. Kümimel-
mann, de afdeelingsehef die Hanni aange
spoord heef t de japon aan' ite trekken en met
hem naar het feest te gaan. ontkent iets
van de zaak af te weten om zijn patroon te
helpen, terwijl de huisknecht van Von Sö
rensen ook een bezwarende getuigenis aflegt.
De voornaamste getuigen, Hanni en Helmut,
hebben elkaar intussc'ben dank zij de han
dige bemiddeling van Heinrich Kümmelmann
gevonden
Friedl Czepa is een bekoorlijke Hanni.
Sommerbauer wordt verdienstelijk gespeeld
door Leo Slezak. Hans Moser met zijn grap
pige Weensche dialect en zijn nerveus ge
praat en gebaren is kostelijk in zijn rol van
Men schrijft ons:
Hoewel deze scherpzinnige econoom en so
cioloog verdiende tot de bekende Nederlan
ders te behooren. weten slechts weinigen wie
hij is. Evenals zijn broer, de bekende dich
ter Prof. Albert Verwey, weet hij zich geroepen
tot een eigen levenstaak, die hij tracht werke
lijkheid te maken.
Deze taak bestaat in het propageeren van
zijn inzichten over onze economische verhou
dingen en den opbouw onzer maatschappij,
zooals deze in de werken van Prof. Oppenhei-
mer, den bekenden Duitschen socioloog, we
tenschappelijk is aangetoond. Deze waarheid
heeft hem gegrepen en draagt hij in Neder
land uit. Iedere zucht naar reclame en goed
koop succes is hem daarbij vreemd.
Zijn loopbaar is heel eenvoudig: boekhou
der, kassier, controleur en ten slotte secreta
ris eener groote accountantsfirma. De deernis
met het lot der armen riep de vraag in hem
wakker naar de oorzaak van dit leed en
bracht hem tot de studie der economie en so
ciologie. Hierin is hij de evenknie van Stoffel,
wiens beroep houthandelaar en van Prof.
Oppenheimer, wiens oorspronkelijk beroep
arts was en welke beiden zich ook door den
zelfden nood gegrepen gevoelden.
Zijn propaganda voor de mogelijkheid van
de ontwikkeling eenei maatschappij met wel
vaart voor allen uit deze bestaande maat
schappij. door wegneming van de oorzaak der
groote klassetegenstellingen en van het pau
perisme: het grond monopolie, blijkt uit tal
van geschriften en tijdschriftartikelen.
Als een paar van zijn meest bekende bro
chures noemen wij: „Van het lijden, dat „de
sociale nood" heet", „Hoe moet de algemeene
welvaart komen?" „Het liberaal-socialisme
als verzoening van kapitalisme en commu
nisme".
Verder diverse brochures over afzonderlijke
economische onderwerpen, als: de crises, de
maatstaf der waarde, productiebeperking, enz.
Toen Prof. Oppenheimer 70 jaar werd, ver
scheen van de hand van den heer Verwey
een volledige opsomming van de werken van
dezen grooten socioloog en econoom. In tal
van tijdschriften heeft hij de theorieën van
Prof. Oppenheimer uiteengezet. Hijzelf noemt
zich al te bescheiden: „De mond. uit wien de
meester spreekt." Inderdaad is hijdoor door
wrochte studie, meer geworden dsn diens
leerling. Hij werd zijn geheel zelfstandige
medestrijder.
Niemand heeft ooit zijn theorieën weer
legd. Dat is zijn levensmoeite. Zelf bereid om
voor ieder overtuigend argument te zwichten,
is het hem zeer n»oeilijk te verstaan en te
dragen, dat men affeen het wapen van dood
zwijgen en negeeren op hem toepast. Hij deelt
dit lot met zijn leermeester Prof, Oppenhei
mer zelve. Het is hem moeilijk, maar het
breekt zijn kracht niet.
Ondanks zijn 70 jaren is hij de ziel van óe
liberaal-socialistische beweging in Nederland.
Maand aan maand vult hij het blad dezer be
weging „De Uitweg" met artikeen.
Mgr. J. M. v. d. Tuyn.
25 jaar priester.
Heden, Zaterdag, viert Mgr. J. M. v. d.
Tuyn, Deken van 's-Gravenhage, geheim Ka
merheer van Z.H. den Paus en Rector van St.
Antoniushove te Voorburg, zijn zilveren pries
ter-jubilé.
De jubilaris werd 8 April 1887 te Schiedam
geboren, hij bezocht eerst het seminarie Hage-
veld en daarna het Groot Seminari te War
mond, 15 Augustus 1911 werd hij te Haarlem
tot priester gewijd. Kort daarop ontving hij
zijn benoeming tot secretaris van den Bisschop
van Haarlem. Als zoodanig werkte hij eerst
onder Mgr. Callier, later onder Mgr. Aenge-
nent. Deze functie vervulde hij 20 jaar. In dien
tijd was hij te Haarlem een bekende per
soonlijkheid.
21 Augustus 1931 volgde zijn benoeming tot
pastoor te Heemstede. 3!/2 jaar later werd
pastoor v. d. Tuyn benoemd tot deken van
Den Haag, tevens Rector van St. Antonius
hove te Voorburg. Dezer dagen werd hij aan
gesteld tot geheim Kamerheer van Z.H. den
Paus.
gram platen; 10.30 Berichten A.NP. 10.35
Gram.platen: 10.40 Epiloog.
DROITWICH. 1500 M.
12.50 Viool en harp; 1.35 Het Broadhurst
Septet; 2.20 Het BBC-Northern-orkest; 3.20
Gram.platen; 4.05 Troise and his MandolieTS
4.50 Kinderuurtje; 5.10 Religieuze causerie;
5.30 Het Griller Strijkkwartet m.m.v. solist;
6.20 Olympisch nieuws; 6.55 Het Spa-orkest
m.m.v solist; 8.15 Kerkdienst; 9.05 Liefda-
digheidsoproep; 9.10 Berichten: 9.20 So
praan en bariton; 9,50 Het Grand Hotel
Eastbourne Orkest m.m.v. solist; 10.50 Epi
loog.
RADIO PARIS, 1648M.
7.20 en 8.20 Gram.platen; 11.20 Kameror
kest; 12.20 Orgelconcert; 1.20 Vervolg or
kestconcert; 3.05 Nat. Orkest; 5.20 Populaïp
concert; 7.50 Zang; 9.05 Radiotooneel; 11.05
Dansmuziek en populair concert.
KEULEN, 456 M.
6.20 Blaasorkest C. Woitscbaóh en boereii-
kapel; 8.20 Omroepkleinorkest; 9.20 Have-
mann-kwartet; 10.20 Landesorkest Gouw
Berlijn; 1.20 Blaasorkest; 2.20 Het Brunier-
kwartet en trautonium; 3.20 Frankforter
Omroeporkest; 6.20 Feestelijk Slot Olympi
sche Spelen; 8.20 Zie Deutsehlandsender
10.50 Dansmuziek.
BRUSSEL, 322 M.
9.25 Gram.platen; 11.25 J. Schnyder's or
kest en gram.platen; 3.50 P. Godwin's or
kest; 4.50 Gramplaten; 5.35 Dansmuziek;
6.20 Gram.platen; 6.50 Pianorecital; 8.20
Vioolrecital; 8.50 Gi-am.platen; 9.20 Orkest-
concert; 11.30 Dansmuziek.
BRUSSEL, 484 M.
9.20 Gram.platen; 10.25 Schnyder's or
kest; 11.25 Gram platen; 12.25 Dansmuziek..
1.30 M. Alexys' orkest, hierna gram.pl.; 2.50
Gram.platen; 3.20 Orgelrecital; 3.50 Gram.
platen; 5.20 Zang; 5.40 Vioolrecital; 5.55 Pia
norecital; 6.20 Gram.platen; 7.35 Gram.pla
ten; 8.20 J. Schnyder's orkest; 9.20 Graan. 1
platen; 9.35 Vervolg concert: 10.30 Gram.
platen; 11.20 Dansmuziek.
DEUTSCHLANDSENDER. 1571 M.
8.20 Symphonie-uitzending, m.m.v. solisten
koor en orkest; 9.35 Berichten; 9.40 Omroep-
Amusementsorkest; 10.20 Berichten; 10.50
Dansmuziek,
EXAMEN HOOFDAKTE.
Haarlem 14 Augustus.
Geëxamineerd 4 vr.l,, 4 m.n.l. candidaten.
Geslaagd mej. A. W. Rij kens, G. J. Vrièsen;
de heeren A. J. Poetskoke, R. Wiersma, H
Verschoor, allen te Haarlem.
JUBILE.
Donderdag 20 Augustus hoopt de heer Jaco
bus C. Kroonsberg den dag te herdenken waar
op hij vóór 40 jaar bij de firma Joh. Enschedé
en Zonen in dienst trad op de afd. courant
zetterij.
GEMEENTERAAD VAN BEILEN KIEST EEN
WETHOUDER.
In de raadsvergadering van Beilen is de
heer A. Padding (S. D. A. P.) toegelaten tot
lid van den raad in de vacature-Eleveld, die
onlangs bij het ernstige auto-ongeluk nabij
Assen om het leven is gekomen.
Tengevolge van de afwezigheid van wethou
der Schuring (Neutrale Boeren Bond)die nog
steeds in het ziekenhuis te Assen is opgeno
men, werd tot driemaal toe een gelijk aan
tal stemmen uitgebracht op de heeren T. Kuil
(S. D. A. P.) en H. Lunshof (A.R.), waarna bij
loting de heer Lunshof tot wethouder werd
benoemd.
Deze nam de benoeming aan.
RADIO MOORS N.V.
KONINGSTRAAT 27, TELEF. 14609
OFFICIEEL PHILIPS REPARATEUR
(Adv. Ingez. Med.)
PROGRAMMA
ZONDAG 16 AUGUSTUS 1936.
HILVERSUM I, 1875 M.
8.55 VARA. 10.00 VPRO. 12.00
AVRO. 5.00 VARA, 8.00 AVRO.
8.55 Gram.platen; 9.00 Postduivenber.; 9.03
Tuinbouwpraatje; 9.30 Postduivenber.; 9.31
Orgelspel; 9.59 Postduivenber.10.00 Voor
dracht; 10.30 Protestant-sche kerkdienst;
12.00 Olympisch nieuws; 1.00 Omroeporkest;
2.00 Boekbespreking; 2.30 Mannenkoor „De
Vereenigde Zangers"; 3.00 Residentie-orkest,
m.m.v. solisten. In de pauze: Orgelspel; 4.30
Olympisch nieuws, sportnieuws, gram.platen;
5.00 Mond-accordèonclub en gram.platen;
5.30 Sportpraatje, sportnieuws A.N.P., hierna
gram.platen; 6.00 Orgelspel: 6.25 Graan.pl.;
7.00 „The Lucky Stars" en solisten; 8.00 Be
richten A.N.P., hierna mededeelingen; 8.05
Olympisch nieuws; 8.30 AVRO-Aeolian-or-
kest m.m.v. solisten; 9.00 Uit Salzburg:
Opera-uitzending; 10.15 Radio-journaal;
10.30 Kovacs Lajos' orkest; 11.00 Berichten
.^.N.P. 11.25 Dansmuziek.
HILVERSUM II, 301 M.
8.30 NCRV. 9.30 KRO. 5.00
NCRV., 7.45—11.00 KRO.
8.30 Morgenwijding; 9.30 Gram.platen;
11.00 Hoogmis; 12.15 KRO-Orkest; 1.00 Boek
bespreking: 1.20 Vervolg concert; 2,00 Gram.
platen 2.20 R.-K. Symphonie-orkest „Ste-
phan Partos"; 2.40 Gram.platen; 2.55 Ulft's
Dub b elmannenkwartet3.10 Gram.platen;
3.25 Vervolg' Symphonie-concert; 3.45 Gram.
platen; 4.00 Venmig kwartetconcert; 4.15
Gram.platen; 4.30 Voor de zieken5.00 Ge
wijde muziek (gr. pl.)5.20 Grof. Kerkdienst.
Na afloop orgelspel: 7.45 Gram.platen; 7.50
Causerie over de gezellenvereenigingen8.10
Berichten A.N.P. Mededeelingen; 8.20 Gram.
platen; 9.00 KRO-Orkest; KRO-Boys en
MAANDAG 17 AUGUSTUS 1936.
HILVERSUM I 1875 M.
Algemeen Programma, verzorgd door
de VARA. 10.— VPRO.
8— Gram.pl. 10,Morgenwijding. 10.15 E.
Walis' ^orkest. 11.Voordracht. 11.20 Vervolg
concert' door „De Notenkrakers". 2.Viool en
orgel. 2.30 Gram.pl. 3.30 Viola en piano. 3.45
Gram.pl. 3.50 Saxofoon en piano. 4.Con
cert door „Orvitropia". 4.30 Voor de kinderen.
5.Vervolg concert. 5.30 Gram.pl. 5.45 Con
cert door ..Dee Flierefluiters" en zang. 6.15
Gram.pl. 6.30 Vervolg concert. 7.05 Gram.pl.
7.10 „Insecten, onze lastige vrienden". 7.30
Orgelspel. 8.Herh. S.O.S.-berichten, nieuws
berichten A.N.P. 8.10 VARA-orkest. 8.45 Voor
dracht. 9.15 Vervolg concert 10.Nieuwsber.
A.N.P. 10.05 Zang en piano. 10.15 Concert
door „Fantasia". 11.0012.00 Dansmuziek.
HILVERSUM n. 301 M.
NCRV-uitzending.
8.Schriftlezing. 8.159.30 Gram.pl.
10.30 Morgendienst. 11.Chr. Lectuur. 11.30—
12.00 Gram.pl. 12.15 Gram.pl. 12,30 Orgelcon
cert 2.Gram.pl. 2.35 Tuinbouwpraatje;
3.153.45 Gram.pl. 4.— Bijbellezing. 5.—
Concert door „De Gooilanders". 5.45 Gram.pl.
6.15 Vervolg concert. 7.Ned. Chr. Persbureau
sportnieuws. 7.15 Gram.pl. 7.45 Reportage.
8.Berichten A.N.P. 8.15 Haarl. Orkestver-
eeniging 9.— „Een bezoek aan dee koraal
riffen bij Batavia". 9.30 Vervolg concert. Om
10.— Berichten AJST.P. 10.2511.30 Gram.pl.
Schriftlezing.
DROITWICH, 1500 M.
11.05 Gram.pl. 11.35 Mantovani en zijn Tipica
orkest. 12.20 Cricket verslag. 12.35 Het Sted.
orkest van Whitby. 1.05 Gram.pl. 1.45 Cricket
verslag. 1.55 Het BBC-Northern-orkest. 2.50
Dansmuziek. 3.20 Cricketverslag. 3.55 Gram.
platen. 4.05 Het Forum Theater Orkest. 4.45
Cricketverslag. 4.55 Roland Powell's kwintet
5.35 Yascha Krein en zijn Zigeunerorkest.
6.20 Berichten. 6.50 De Bentley Colliery Sil
ver Band. 8.20 Voordracht. 8.55 Het BBC-
Symphonie-orkest en solisten.. 10.Berich
ten. 10.20 Causerie. 10.35 Pianorecital. 11.05
Voordracht. 11.2512.20 Dansmuziek.
RADIO-PARIS, 1648 M.
7.20 en 8.20 Gram.pl. 11.20 Kamerorkest
2.50 Gram.pl. 4.20 Symphonieconcert. 5.50
Orkestconcert. 8.20 Zang. 9.05 Symphonie
concert 11.3512.35 Populair concert.
KEULEN. 456 M.
6.20 Egon Kaiser's orkest. 8.20 Omroepklein
orkest. 9.20 Waldemar Hass-kwïntet. 10.20
Vroolijk programma. 11.20 Omroepkleinorkest
12.20 Blaasconcert. 2.20 Gevar. concert. 3.20
Solistenconcert. 4.20 Populair concert. 6.—
Zang. 6.20 Vioolrecital. 7.20 Gram.pl. 8.30 Zie
Deutsehlandsender.
BRUSSEL, 322 M.
12.202.20 M. Alexy's orkest. Hierna: Gram.
platen. 5.20 Trio-concert. 6.05 Gram.pl. 8.20
J. Schnijders' orkest. 9.05 Gram.pl. 9.20
Orkestconcert. Hierna tot 11.20 Gram.pl.
BRUSSEL 484 M.
12.20 Dansmuziek. 1.302.20 M. Alexys'
orkest. 5.20 Dansmuziek. 6.35 J. Schnijders'
orkest. 8.20 Gram.pl. 9.05 dito. 9.20 Orkest
concert. Hierna tot 11.20 Gram.pl.
DEUTSCHLANDSENDER. 1571 M.
10.20 Berichten. 10.50 Omroepkleinorkest.
Hans Bund's orkest en accordeon ensemble.
11.501.15 Dansmuziek.
Nine van der Schaaf.
Heerk Walling. Amsterdam
Wereldbiliotheek.
Friesch dorpsleven uit een vorigen tijd.
Onder dien titel verscheen, vijftien jaar gele
den dit werk van Nine van der Schaaf in een
beperkte oplaag van twee honderd exempla
ren. Waarom, nu de Wereldbibliotheek dit goed
geschreven boek ter ruimer verspreiding over
nam, de eerst gekozen titel niet onveranderd
bleef, wordt niet opgehelderd. Men zal, na de
lezing, van meening kunnen zijn dat die eer
ste titel heter den inhoud van het boek weer
geeft dan de nu gekozen naam van den per
soon over wien wel het meest verteld en ge
sproken wordt maar die toch feitelijk onder
geschikt blijft in belangrijkheid tegenover de
geaardheid en de sfeer van het Friesche dorp
zooals de schrijfster ons die op haai- kalme,
gedragen wijze prachtig doet gevoelen. Men
wordt onwillekeurig geneigd dit boek in een
vergelijking te betrekken met het kortelings
hier besproken „Stiefmoeder Aarde" van Theun
de Vries. Men vindt bij Nine van der Schaaf
echter gansch andere eigenschappen op den
voorgrond treden dan de óók zeer bijzondere
waarover Theun de Vries beschikt. Kalm en
gedragen zei ik schrijft de auteur van
Heerk Walling; dramatisch noch opwindend is
haar stijl, maar men lean slechts bewonderen
de volmaakte wijze waarop zij zich in een per
soon, in een situatie verdiept en aarzelloos de
eigenaardigheden er van constateert en de
consequenties er van uitwerkt. Haar teekening
van mensch en leven op het Friesche dorp is
van een haast wetenschappelijke blankheid
en objectiviteit en in haar schrijven komt geen
woord te veeel. geen woord te vroeg, geen
woord te laat. Het is een prachtige techniek
die deze schrijfster beheerscht en die alleen
maar nu en dan gevaar loopt eentonig te
worden. Die doorgaande toon in het verhalen
past zich echter wel goed aan bij de mentali
teit harer personen en bij tijd en landstreek
waar dat alles en eigenlijk een alledaagse!!
gebeuren voorvalt. Het is zoo de tijd alweer
dat de eerste spoorwegen door de provincie
aangelegd worden, dat de eerste jonge man
nen, thuis toekomstloos, naar Amerika trek
ken. Met Heerk Walling gebeurt eigenlijk niets
bijzonders de romantiek van Theun de
Vries' boeren uit die periode is hier ver te
zoeken des te verdienstelijker is het van
deze schrijfster, dat zij zijn rustig, ook in zijn
ziele-teleurstellingen kalm reageerend karak
ter zoo fijntjes in het kader harer schetsen
zet. Want per slot vind ik dit boek eer een ver
zameling prachtige schetsen uitvoerig gewas-
schen aquarellen, als ge wilt, dan naar den
bouw een roman. En daarom lijkt mij de oude
titel ook zuiver het werk typeerend. Men leze
dit mooie boek even rustig en gelijkmoedig als
het geschreven werd, men zal er dan telkens
de fijne qualiteiten van ontdekken onder die
betrekkelijk emotielooze kalmte veel vinden
dat der gevoeligheid en der wijsheid is. De W.B.
heeft er een goed werk mede verricht dit
boek een breederen lezerskring te bezorgen.
Nog dieper opgraving heeft zij verricht door
een herdruk na bijna vijftig jaar te be
zorgen van één der Indische romans van Mau-
rits (pseudo van Paul Adriaan Daum) die een
halve eeuw geleden, in en buiten Indië, een
zeer veel gelezen auteur was. Mijn eigen her
inneringen gaan niet verder dan tot Maurits'
laatste roman (1894) „Aboe Bakar" die in onze
jongelingsjaren verscheen en toen, om zijn
realisme waar wij thans minzaam om glim
lachen nog al druk besproken werd. De
W.B. heeft thans
P. A. Daum (Maurits)
Goena-Goena
laten herdrukken en die uitgaaf door E. du
Perron doen inleiden, die de keuze van Goena-
Goena boven de indertijd door Van Deyssel
geprezen oudere romans („Uit, de suiker in de
tabak" en „Hoe hij Raad van Indië werd")
motiveert.
„Men kan zegt Du Perron van Daum
niet zeggen dat hij een buitengewoon psycho
loog is of verfijnd analyseert, maar hij is, in
tegenstelling met vele slachtoffers van een
hoogere literaire humbug, op verkwikkende
wijze vrij van domheid".
Daum is in ieder geval een uiterst bekwaam
dialoog-schrijver geweest en verouderd is
Goena-Goena zeker nog niet in den loop dier
jaren, zoodat het niet te verwonderen zou zijn
als hij weer in trek kwam. De journalistieke
kant aan Daum's arbeid hij was redacteur
van het Bataviaasch Handelsblad en de
niet-ongevoelige scherpzinnigheid van zijn
wezen maken zijn romans ook nu nog voor
velen genietbaar. Men leze deze beide W.B. uit
gaven eens na elkaar en érvare hoe uit zeer
verschillenden bodem goede litteraire gewas
sen geteeld kunnen worden. In verfijning
wint Nine van der Schaaf het; in spontane
levendigheid van vertellen is Daum zeker vlot
ter en aantrekkelijker.
Albert Kuyle. Het Land van
de Dorst. Hilversum Paul
Brand's Uitgeversbedrijf.
Een bundel reisnotities door Kuyle voor de
Maasbode geschreven op een tocht door Italië
en Afrika, werden hier, gebundeld, aangebo
den. Men zoeke er niet meer achter dan wat
ze pretendeeren te zijn: notities. Die men nu
en dan graag eens uitgewerkt zou willen zien
waarin men telkens den vaak prikkelenden
geest van den schrijver waardeert en die men
eigenlijk niet achter elkaar moet willen door
lezen maar bij tijd en wijle opnemen om ze
afwisselend met instemming of ontstemming
te doorproeven. Want Kuyle die een levendi^
en geestig man moet zijn heeft soms ook dat
ondefineerbaar iets in zijn schriftuur dat
irriteert. Gelukkig zijn daar dan de aardige
pretentielooze kleine teekeningen van Otto
van Rees, die de reisnotities illustreeren en
den bundel mede begeerbaar maken.
k
J, H. DE BOES.
