Gevaarlijke verkeerspunten in Haarlem en omgeving. Muzikale varkens. De dag van nationaal gedenken. De Haarlemsche Scholen voor M 0. Zaterdagavond Oranjehal tiet BeAoitQtijkste 54e Jaargang No. 16325 Verschijnt dagelijks, hehalve op Zon- en Feestdagen. Vrijdag 11 September 1936 HAARLEM S DAGBLAD Directie: P. W. PEEREBOOM en ROBERT PEEREBOOM* UITGAVE LOURENS COSTER MAATSCHAPPIJ VOOR COURANT-UITGAVEN EN ALGEMEENE DRUKKERIJ N.V. Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM. ABONNEMENTEN: per week ƒ0.25, per maand 1.10, per 3 maanden f 3.25, franco per post ƒ3.55, losse nrs. ƒ0.06. Geïllustreerd Zondagsblad: per week 0.05, p. maand 0.22, p. 3 mnd. 0.65, franco p. post 0.72J4. Bureaux: Groote Houtstraat 93 Drukkerij: Zuider Buitenspaarne 12 Telefoon Nos-: Directie 13082 Hoofdredactie 15054 Redactie 10600 Drukkerij:1Ö1S2, 12713 Administratie: 10724, 14825 Postgiro 38810 Bijkantoor: Soendaplein 37, Haarlem-Noord, Telefoon 12230. ADVERTENTlëN 15 regels 1.75, elke regel meer J 035. Reclames ƒ0.60 per regel. Tarieven regelabonnementen op aanvraag. Vraag en aanbod 1—4 regels 0.60. elke regel meer 0.15. Onze Groentjes zie hoofd rubriek. Gratis Ongevallenverzekering voor betalende abonnés. Levenslange on Idem voor Abonnés op het Geïllustreerd Zondagsblad: Levenslange Alles indier geschiktheid i 600.-, Overlijden 600.-, Verües van Hand, Voet ol Oog 400.-, Duim 250.-, Wijsvinger f 150.-, Elke andere vinger f 50-, Arm- of Beenbreuk 3 ongeschiktheid ƒ2000.-, Overlijden f 600.-, Verlies van Hand, Voet of Oog ƒ400.-, Verlies Duim ƒ75.-. Verlies Wijsvinger ƒ75.-. Verlies andere vinger ƒ30.-. het gevolg van een ongeval en volgens gratis ten kantore van dit blad verkrijgbare voorwaarden. DIT NUMMER BESTAAT UIT VEERTIEN BLADZIJDEN. HAARLEM, 1 1 September. Vrede in Spanje? Berichten uit Saint Jean de Luz geven hoop op vrede in Spanje. Beide partijen schijnen het vechten beu te worden en er wordt blijk baar al onderhandeld over een veertiendaag- schen wapenstilstand. Men hoopt op bemidde ling door het te Londen bijeengekomen inter nationale comité. „Spaansche trots" verbiedt beide partijen evenwel, openlijk zulke wen- schen te uiten. Zij zeggen nog steeds allebei, dat zij het winnen zullen. Dit is een hoopvolle tijding. Hoopvol zoowel voor de overgroote meerderheid der Spaan sche bevolking, die „politiek ongeschoold" is, zooals dat heet, geen hooge eischen aan het leven stelt en blijkbaar niets vuriger verlangt dan eindelijk &ens met rust gelaten te worden, en hoopvol ook voor Europa, dat vanwege deze zooveelste Spaansche binnenlandsche ruzie alweer door allerlei nieuwe gevaren bedreigd wérd. Als „de Spaansche trots" de boel maar niet weer in de war stuurt. De individueele trots van den Spanjaard is in andere landen altijd wel gewaardeerd, vanwege den stijl en de ro mantiek en zoo. Er zit iets onmiskenbaar-ar tistieks in. Maar er zijn grenzen aan alles. Collectief hebben de Spanjaarden heel wat minder reden tot trots dan bijna alle andere landen, omdat zij voortdurend tekort schie ten hi zelfbestuur en het nu eenmaal in deze wereld zóó gesteld is, dat een volk in staat moet zijn, zichzelf op de een of andere wijze te besturen en de orde daarbij te hand haven. Sinds tientallen jaren is dit nu al in Spanje mislukt. Was er weer eens een periode van schijnbare rust, dan waren toch altijd achter de schermen de opstandigen alweer bezig de volgende revolutie voor te bereiden en vonden zij daarbij voedsel genoeg in de willekeur en het fantastische gepolitiseer van de heerschende regeering. Toen de opstandelingen onlangs hun „pro gram" publiceerden en dit niet alleen voor negen tienden negatief bleek te zijn, d.w.z. gewijd aan het straffen en onderdrukken van de tegenstanders, maar zich bovendien alweer baseerde op een militaire dictatuur (dus niet op een fascistisch of constitutioneel monar chaal stelsel, maar op den een of anderen mi litairen despoot) moeten velen wel gezucht hebben en zich afgevraagd: worden ze in Spanje dan nooit wijzer? Dat hebben we nu toch al meermalen in een nieuwen janboel zien eindigen. De Madridsche regeering, aanvankelijk be staande uit iinksche burgerlijke republikeinen, is tijdens den opstand van samenstelling ver anderd, heeft zich door communistische hulp tot het opnemen van Iinksche extremisten la ten verleiden, en in haar toekomst, als zij won, kan men al evenmin vertrouwen koesteren als in die van een militaire dictatuur. Want even als de generaals hebben de communisten slechts een zeer klein deel der bevolking ach ter zich. De burgeroorlog heeft de extremis ten van beide zijden de kans gegeven om zich op den voorgrond te dringenen ga nu maar eens bemiddelen. Voor de kleine maar zeer selecte groep knappe en tevens gematigde lieden, die het Spaansche universiteits-leven heeft voort gebracht, moet het een wanhopige aanbilk zijn hun volk aldus in een burgeroorlog te zien teisteren, terwijl een overwinning van een van beide partij-en alleen nieuiwe conflic ten belooft, omdat zij geen van beiden het vertrouwen van de groote massa des volks genieten en' bovendien nog ieder voor zich onderling verdeeld zijn. Bij de regeerings- partij vindt men een heele reeks Iinksche nuances, tot de communisten toe die na tuurlijk den grootsten mond opzetten. Bij de opstandelingen vindt men generaals die voor zichzelf naar de militaire dictatuur- streven en misschien wel eens de monarchie willen herstellen, republikeinsche generaals en fascisten. Het ligt voor de hand dat noch de eene, noch de andere strijdende partij zich na een overwinning onderling zou kunnen verstaan. Een wapenstilstand zou althans dit directe voordeel hebben, dat men aan beide zijden tot bezinning zou kunnen komen en de verlïezen- lijst plus de schade vaststellen. Deze laatste betreft natuurlijk niet alleen vernietigde ker ken en kunstschatten van velerlei aard, maar ook een nieuwe algemeene verarming van het vóór den burgeroorlog al berooide Spanje. In den wilden strijd om regeeringsstelsels heeft men het nu al zoover gebracht, dat het de vraag is of er eigenlijk nog een enkel stelsel uitvoerbaar is tenzij andere landen helpen den boel opnieuw op pooten te zetten en daar de middelen voor verstrekken. Ware Europa zelf niet zoo verschrikkelijk verdeeld en zulk een zeldzaam specimen van internationale anarchie, men zou zich zulken steun kunnen voorstellen bij een Volkenbonds- (De Amerikaansche -professor Howard Scott Liddell heeft na langdurige proefnemingen vast gesteld, dat het varken het meest muzikale aller huis dieren is.) Wij krijgen zoo van tijd tot tijd Van Amerikaansche professoren, Opeens als een bewezen feit, Iets bijster onverwachts te hooren. Zooals nu weer in dit geval, Is 't varken heusch, naar zijn manieren, Het muzikaalste onder al De huis- of tuin- en keukendieren? Hier spreekt een prof van groot gezag, Ik durf het dus niet te weerleggen, Hoewel je niet ontkennen mag, Dat je het anders niet zou zeggen. Hij vond als duidlijk resultaat, Snelle reactie op de tonen, Een krulstaart, kwisplend op de maat. Dat was vooral het ongewone. De varkensadem wordt versneld, Als een crescendo wordt gegeven, Dat heeft professor vastgesteld, Door studie van het varkensleven. Het zij dan zoo, ik neem het aan, Geen dier kan 't varken evenaren, Als het muziek moet ondergaan, Al mag dat dan verwondring baren. Op dat punt is het muzikaal, Maar als het zelf muziek moet maken, Geef mij dan maar de nachtegaal, Al blijft er dan verschil in smaken. P. GASUS. beleid, dat Spanje tijdelijk mandatarissen verschafte die het de kunst van zelfbestuur en handhaving der orde zouden kunnen leeren. Maar nu? Misschien zal de in deze maand in Genève te houden Assemblee iets goeds voor Spanje opleveren. R. P. Botsing in Palestina eischt 27 dooden. LONDEN, 10 September: Volgens berichten uit Palestina aan de bladen zijn gisteren in een gevecht bij Aore tusschen Arabieren en militairen en politie 27 Arabieren gedood. Met ingang van heden Vrijdag is het uur, waarop de lichten moeten worden gedoofd, met een half uur vervroegd en gesteld op half zeven des avonds. (Reuter). Alle scholen vrij. Speciale regeling voor bakkerijen. Zaterdag zal het een dag van na tionaal gedenken zijn. De regeering heeft verzocht zooveel mogelijk vrijaf te geven. Zij heeft ook alle werklooze arbeiders vrijgesteld van het stempe len en de werkverschaffingen voor dien dag gesloten. Aan de regeerings- bux-eaux zal niet gewex-kt worden, evenzoo bij bijna alle gemeentelijke en provinciale instellingen, terwijl het de wensch der regeering is, dat alle scholen vrij af zullen hebben. Ook hebben i-eeds vele particuliere instellingen besloten hun kantoren en zaken zaterdag te sluiten. De effecten- beux-s zal ook gesloten zijn. De minister van Sociale Zaken staat toe. dat Zaterdag in broodbakkerijen in alle gemeenten des rijks door hoof den of bestuurders en door bakkers gezellen te twaalf uur middernacht met den bakkersarbeid wordt begon nen, met dien verstande, dat in brood bakkerijen, voor welke een vergunning als bedoeld in artikel 37, le lid, der Arbeidswet is verleend, reeds op Vrij dag 11 September te tien uur namid dag met arbeid, bestaande in het ge reedmaken van deeg en ovens mag worden begonnen. Voorts zal op Zaterdag a.s. deeg of brood, dat na 8 uur namiddag van den vorigen dag gebakken of opgewarmd is, van half acht des voormiddags af uit de broodbakkerij mogen worden vervoerd, terwijl het van 8 uur voor middag af mag worden verkocht en afgeleverd. BETERE ZIJN ER NIET DAN BRILLEN VAN KEIP GROOTE HOUTSTRAAT NAAST LUxOR (Adv. Ingez. Med.) Wat ter verbetering te doen is. Een bevredigend aantal leerlingen voor den nieuwen cursus. Bijzonderheden over de gevolgen. BronsteewegAdriaan Pauwlaan Heemstede heeft ook enkele gevaarlijke punten. Een daarvan is de kruising van de Adriaan Pauwlaan en de Pieter Aertzlaan met den Bronsteeweg. De aansluiting is daar zeer slecht, alles zou in orde geweest zijn, als de Pieter Aertzlaan precies recht tegen over de Adriaan Pauwlaan was aangelegd. Als indertijd daarmede rekening gehouden was bij het maken van het uitbreidingsplan dan was alle narigheid voorkomen gewor den. Als bij bestaande bebouwingen gewoe kerd moet worden met beperkte' mogelijk heden is dit te begrijpen, maar toen nog beide lanen aangelegd moesten woi-den was het mogelijk geweest om een betere aanslui ting te ontwerpen. Nu zit men met de zoi'gen. Een afdoende verbetering is niet mogelijk of de slooper moet aan het werk gezet worden en daar tegen bestaan natuurlijk financieele bezwa ren. x-xeter Aertzlaan. Onze foto illustreert duidelijk den verkeex-s- chaos die meermalen op deze kruising te zien is. Auto's die uit de Adriaan Pauwlaan komen moeten om naar de Pieter Aertzlaan te rijden een heele zwenking om den vlucht heuvel voor trampassagiex-s maken. Exami nators voor het rijbewijs hebben hier een goede proef voor candidaten! De toestand wordt verergerd omdat de tram juist tegenover deze wegkruising stopt. Het zal evenwel moeilijk zijn om voor de tram andere halten te zoeken. Het zou iets gewonnen zijn als de vlucht heuvel aan den Zuidkant wat verkort werd, opdat de auto's, als er geen tram staat, min der moeten ombuigen om uit de Adriaan Pauwlaah naar de Pieter Aertzlaan te ko men. De vluchtheuvel moet bovendien van helder witte banden voorzien worden, want op donkere avonden is die niet goed te zien, daar de verlichting op «(ie plek ook niet al te weelderig is. Het aantal leerlingen dat zich voor den nieuwen cursus van de Haarlemsche Open bare Scholen voor Middelbaar- en Voorbe reidend Hooger Onderwijs heeft aangemeld, is zeer bevredigend. In het algemeen is het hooger dan verleden jaar. Juiste cijfers zijn op dit oogenblik nog niet voor aile ini-ichtingen te geven omdat er nog enkele nieuwe aanmeldingen binnen komen, terwijl er nog herexamens voor de toelating plaats hebben. Vooral op de Eerste H.B.S. B is men zeer tevreden. Daar hebben zich nu 94 leerlingen aangemeld tegen slechts 46 voor den vori gen cursus. Dus meer dan het dubbele. Het gevolg is dan ook dat er nu drie in plaats van twee eerste klassen gevormd zijn Maar nu zijn er als een gevolg van het lage aantal in de eerste klassen van verleden jaar slechts twee tweede klassen gevormd, zoodat het totaal aantal klassen op deze school hetzelfde is gebleven. Het volgend jaar zullen er dus wel weer drie tweede klas sen komen, maar dan zijn er weer in plaats van drie derde klassen slechts twee. Daanxit blijkt dat een jaar van lage aan giften voor de le klasse zich gedurende 5 jaar. den geheelen leertijd der school, blijft wreken. Hoewel er nu veel aanmeldingen voor de eerste klassen zijn is het totaal aantal leer lingen dezer school, bij verleden jaar ver geleken, slechts gestegen van 352 tot 360. De directeur. Dr. W. van den Berg, dieix wij over dezen gang van zaken spraken, was voldaan over de nieuwe aanmeldingen. Maar op onze vraag of hij nu van gedachten ver anderd is wat zijn vaak verkondigde meening betreft, dat het gewenscht is aan zijn school een litterair economische afdeeling in te voeren, hoorden wij een ontkenning. Ik vind het, zoo zei hij, uitstekend, dat B. en W. eenige maanden geleden beslist hebben, dat wij de zaak nog eens zouden aanzien. Verleden jaar maakte ik mij angstig voor de toekomst van onze sehool. want toen was het aantal jongelui dat naar ons kwam ont stellend klein. Daarin zag ik een aanwijzing dat het gewenscht werd dat wij ons roer wat omgooiden. Inderdaad zijn er nu veel nieuwe leerlin gen gekomen zonder de instelling van die litterair-economische afdeeling, maar voor ik mij overtuigd vei'klaar wil ik ook het aan tal aanmeldingen voor de komende cursus sen afwachten. In elk geval kan met vol doening geconstateerd worden dat gebleken is dat zeer veel ouders vertrouwen in onze school stellen. Natuurlijk is het overbodig te zeggen dat wij, dat is het leerarencorps. al les zullen doen om dit vertrouwen niet te beschamen. De brug-klassen. Zooals wij reeds schreven is ook op de andere scholen het aantal nieuwe leerlingen zeer bevredigend. Het gevolg daarvan is, dat het aantal les uren van enkele leerai-en wat vermeerderd is. i Bovendien is een tijdelijk leeraar wiskunde voor een 5-tal uren per week benoemd, ter- wijl Dr. D. M. Hoogeveen, leeraar in klas- i sieke talen, die verleden jaar op wachtgeld gesteld werd, weer bij het onderwijs terug- gekeerd is. Aan het Gymnasium is het aantal klassen met een vermeerderd. Eenigen tijd geleden gaven wij eenige sta- I tistieken over het verloop op de middelbare scholen. Overal, dus niet alleen te Haarlem. is te constateeren. dat het aantal leerlingen in de 4e en 5de klassen veel geringer is dan in de le exx 2e klassen. Slechts een deel der leerlingen brengt het tot een eindexamen. Toen wij toch met Dr. Van den Berg za- I ten te praten brachten wij deze statistiek ter 1 sprake en vroegen naar de oorzaken van dit verschijnsel. Het antwoord was: Er zijn verschillende oorzaken waarom de leerlingen van het 2de of 3de leerjaar de school verlaten. Soms zijn het financieele be zwaren van de ouders, maar meestal is de re den, dat de kinderen het vei'dere onderwijs niet kunnen volgen. Het zou ongetwijfeld een financieele bezuiniging beteekenen als een middel gevonden kon worden om te voorko men dat de kinderen, die toch gedoemd zijn om op de school te stranden, niet worden toe gelaten, maarik weet zoo'n middel niet. En niemand weet een bevredigende oplossing, ook al erkennen alle deskundigeix dat de te genwoordige toestand niet ideaal is. Er is- indertijd in den Haag een commissie benoemd om de zaak te bestudeeren, maar die kwam ook niet met een bevredigende oplossing. Indertijd heeft de inspecteur van Bolkestein te Amstei'dam zich ook in het bijzonder aan dat vx-aagstuk gewijd, maar ook hij bracht geen oplossing. Het meest voel ik nog voor het indertijd geoppei'de denkbeeld om een brugklasse te vormen tusschen het lager- en het middel baar ondei-wijs. De bedoeling was in die brug klasse te laten uitmaken of een leerling met; 1 redelijke kans op succes kan worden toege laten tot het middelbaar onderwijs. Dit denk beeld is evenwel niet tot toepassing gekomen, den laatsten tijd heb ik er ook niets meer van gehoord. Nu worden de leerlingen op de middelbare scholen toegelaten op het rapport vin den hoofdonderwijzer en op het toelatingsexamen. Blijkbaar is dit gezien althans de resulta ten geen afdoende maatstaf. Maar het be- oordeelen van aanleg voor studie aan een be paalde school is zeer moeilijk. Herhaaldelijk Het woord is aan.... Gustave Le Bon: Het recht ivordt niet ge maakt, het ontstaat. Deze korte spreuk bevat zijn heele geschiedenis. blijkt, dat wij bij onze voox-spelling falen. Jongens en meisjes die het op de lagere school uitstekend gemaakt hebben en die ook in de eerste en tweede klasse van de middelbare school goed meekonden, gaan toch zoo afzak ken, dat zij later van school genomen moe ten worden, omdat er geen denken aan is dat zij het tot een eindexamen brengen. Daaren tegen zijn er ook leei'lingen die met moeite, soms zelfs met veel moeite, de eei'ste en twee de klasse doorworstelen, maar die dan in eens omslaan en verder uitstekend meekomen en ook een heel behoorlijk eindexamen doen. Daarom zijn alle directeuren voorzichtig met het aan de ouders adviseeren om de kin deren al te snel van school te halen. Maar na tuurlijk wordt in twijfelachtige gevallen met de ouders overlegd wat voor het kind het beste is. In veel van die gevallen is het dan raad zaam een proef te nemen op een andere school waarvan het onderwijs zich beter aansluit bij de bekwaamheden van de(n) leerling. Geluk kig is de ervaring dat daarbij in de meeste ge vallen te rekenen is op de medewerküxg der ouders. UIT DE SCHOOL GEKLAPT. Dit is eigenlijk een vrij zonderlinge uit drukking. Wat op school geleerd wordt, is niet geheim, nietwaar? Integendeel, het verdient zoo wijd mogelijke bekendmaking. Evenals trouwens het feit. dat Haarlem's Dagblad jaarlijks ver over 40000 advertenties van Vraag en Aanbod (Groentjes) bevat. Wij klappen dat graag uit onze school. De vorstelijke familie naar Amsterdam. Waarschijnlijk op 17 September. AMSTERDAM, 11 September: De burgemeester van Amsterdam, dr. W. de Vlugt, bericht, dat hij belast is met den aangenamen plicht mede te dee- len, dat H.M. de koningin zich voor stelt, zoo mogelijk, op Dondei'dag 17 September met Prinses Juliana en Prins Bernhard een bezoek aan Am sterdam te brengen. KERKELIJKE EXAMENS. De heeren G. J. Grafe te Halfweg, J. Kodde, te Utx-echt en M. Pos Jr. te Zaandam, allen cand. aan de Vrije Universiteit, zijn resp. door de classes Haarlem, Utrecht en Zaandam, der Geref. Kerken praeparatoir geëxamineerd en met algemeene stemmen beroepbaar ver klaard. MONOPOLE - ZANDVOOR1 GEHEELE NACHT GEOPEND (Adv. Ingez. Med.) De burgeroorlog in Spanje. Het Alcazar houdt nog steeds stand. pag. 4 De Locarnolanden zullen 19 October bijeen komen. pag. 4 De interpellatie De la Bella in de Eerste Ka mer over de steunwijziging. pag. 4 Te 's Gravenhage wijkt de menigte niet vo.n het paleis Noordeinde. pag. 3 De regeering wil buitenlandsche spaarkassen. pag. 3 Zaterdag zullen vele bureaux en kantoren ge sloten zijn. pag. 1 De feestelijkheden Zaterdag te Haarlem. pag. 2 Cijfers over het M. O. te Haarlem. pag. 1 ARTIKELEN. ENZ. R. P.: Vrede in Spanje? pag. 1 Van onzen Londenschen correspondent: Brit- sche belangstelling voor de vorstelijke ver loving. pag. 13 H. Hoeke: Over de Olympische hoeken kam pioenen. Dag 11 H. D. Vex-telling: Het groote avontuur. pag. 6 Voor de Jeugd. pag. 9 en 10 De Burgerlijke Stand van Haarlem is opge nomen op pag. 7.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1936 | | pagina 1