THIJS IJS EN HET KATTENLECER
De „Nazificatie" van Dantzig.
Bijeenroeping van het Bureau der
Ontwapeningsconferentie?
DAMPO daar lucht ie van op-
D T y 5 D A G 6 OCTOBER 1936
H A A R r E M'S D A G B E A D
Nederlandsche voorstellen in de
ontwapeningscommissie.
In de Maandagmiddag gehouden
zitting van de Volkenbandscomrn issie
voor ontwapening hebben de gedele
geerden van Zweden, Noorwegen, Fin-
•ïand, Denemarken en Nederland, die
het initiatief hebben genomen tot bij
eenroeping der commissie, achtereen
volgens hun standpunt uiteengezet,
en o.a. hun instemming betuigd met
het Fransohe voorstel, het bureau der
ontwapeningscommissie bijeen te
roepen.
Paul Boncour heeft de redenen van het door
Frankrijk genomen initiatief uiteengezet. De
commissie zal zich over dit initiatief hebben
uit te spreken. Het wil ons voorkomen, aldus
Boncour, dat indien wij zoo wijs zijn om onze
strijdkrachten te beperken, zich mogelijkheden
tot welslagen zouden bieden. Spreker zeide
van meening te zijn, dat zich op het oogenblik
naar de meening der Fransche regeering mo
gelijkheden voordoen om op het gebied der
ontwapening practische resultaten te be
reiken.
Vervolgens sprak Malcolm Macdonald, die
zeide, dat Engeland zijn bewapeningspro
gramma slechts zoo lang zal blijven uitvoeren,
zoolang de volken het niet eens zijn geworden
over de vermindering hunner bewapening.
Welke ook de ondervonden teleurstellingen
mogen zijn, de pogingen om tot dit doel te ge
raken, moeten worden hervat. De Britsche ge-
degejeerde uitte vervolgens zijn twijfel om
trent het nut van de onmiddellijke vorming
van een permanente ontwapeningscommissie.
Tot de onderwerpen, aldus Macdonald, die on
middellijk bestudeerd zouden kunnen worden,
behooren o.a. openbaarmaking der kosten van
bewapening en controle op den handel in en
de vervaardiging van wapens.. De Britsche re
geering zou voor een overeenkomst op dit
punt zijn.
Nadat nog het woord gevoerd was door de
vertegenwoordigers van Argentinië, België er
de Sovjet Unie, sprak de Nederlandsch gede
legeerde, prof. mr. V. H. Rutgers.
Het Nederlandsche standpunt.
Aan zijn rede ontleenen wij het volgende aan
de N. R. C.: Van een optimisme zooals bij de
opening van de ontwapeningsconferentie in
1932 aanwezig was, kan op het oogenblik na
tuurlijk geen sprake zijn. Wij moeten de feiten
open onder de oogen zien. De ontwapenings-
conferëntie is op onoverkomelijke moeilijkhe
den gestuit. De conferentie heeft alle mogelijke
methoden om tot een conventie te komen on
derzocht, doch het enkele feit, dat nog bijna
in het geheel niet over cijfers kon worden ge
sproken, bewijst wel hoever zij steeds van het
te bereiken doel nog verwijderd was. Prof. Rut
gers geloofde niet, dat er thans eenigszins
betere uitzichten op succes bestaan. Wel is
waar is de moeilijkheid van de rechtsgelijk
heid op het gebied van wapening voor een
groot gedeelte door den loop der latere ge
beurtenissen uit den weg geruimd, doch de
weigering van Hongarije met het oog op de
kwestie van de rechtsgelijkheid om aan de be
sprekingen van de derde commissie deel te ne
men, doet zien dat ook deze moeilijkheid nog
niet geheel verdwenen is.
Bovendien zijn thans tal van staten aan het
her-bewapenen: een nieuwe hinderpaal op den
weg. Sommige regeeringen verkondigen dat zij
slechts herbewapenen om een achterstand in
te halen en dat zij daarna tot wapeningsbe
perking bereid zullen zijn, Zullen dan echter,
vroeg mr. Rutgers niet weer andere sta
ten meenen een achterstand te hebben en weer
willen inhalen. Er worden voortdurend zoo
veel technische uitvindingen gedaan, dat, wie
in een jaar meent bij te zijn, het Volgend jaar
weer reeds ten achter is. Prof. Rutgers blijft
desalniettemin hopen, dat de gebiedende
noodzakelijkheid van een wapenïngsbegren-
zing op den duur toch tot een conventie van
wapeningsbeperking zal leiden, doch op het
oogenblik bestaat er weinig kans, dat het zoo
ver zal kunnen komen.
Bij de hervatting van het werk der ontwa
peningsconferentie zal dus bescheidenheid ge
boden zijn, opdat niet nieuwe mislukkingen
en nieuwe ontmoediging gewekt worden
Prof. Rutgers meende, dat slechs het vol
gende arbeidsprogram met eenige kans op
slagen zal kunnen worden ter hand genomen:
le. Openbaarheid inzake de militaire uitgaven;
2e. Reglementeering van de wapen fabricage en
wapenhandel; 3e. Schepping van een perma
nente commissie voor het ontwapeningsvraag
stuk.
De eerste stap zal moeten zijn, zooals de
Fransche regeering heeft voorgesteld, de bij
eenroeping van het bureau der ontwapenings
conferentie.
De besprekingen zullen vanmiddag worden
voortgezet en tot slot zal dan een motie in
stemming worden gebracht. De Emgelsche en
de Fransche delegatie hebben reeds in gemeen
schappelijk overleg een ontwerp-resolutie
opgesteld, die zij tezamen aan de commissie
willen voorleggen.
Dantzig.
Forster en Greiser fulmineeren
tegen Genève.
In een op een leidersbijeenkomst der Dant-
ziger nationaal-socialistische partij gehouden
rede heeft gouwleider Forster o.a. verklaard,
dat Dantzig in binnenlandsch-politiek opzicht
naar eigen goeddunken wil handelen om den
vrede en de orde in het land te handhaven.
In Dantzig zouden, evenals in Duitschland,
partij en staat reeds lang één zijn, wanneer
de natuurlijke ontwikkeling niet voortdurend
door vreemde invloeden, als Volkenbond,
Derde Internationale enz. zou zijn belem
merd. Sedert de nationaal-socialisten in
Duitschland en Dantzig aan de macht geko
men zijn, aldus Forster, hebben de vroegere
conflicten tusschen Dantzig en Polen plaats
gemaakt, voor een goede verstandhouding.
Ik wil er bij deze gelegenheid nog eens
den nadruk op leggen, dat de rechten van
Polen voorzoover zij bij verdrag zijn vast
gelegd, door ons op geen enkele wijze worden
aangetast, besloot Forster.
Ook Greiser voerde het woord en sprak in
denzelfden geest. Ten aanzien .van den Vol
kenbond zeide hij, dat voor de bevolking van
pantzig het woord Genève eerst dan geen
naren bijsmaak meer zal hebben, als de Vol
kenbond tot het besluit zal overgaan, om
geen Hoogen Commissaris meer naar Dantzig
te sturen.
Arrestaties en huiszoekingen.
Te Dantzig zijn de laatste dagen, naar Reu
ter meldt, ongeveer 80 socialisten gearresteerd.
Behalve bij 't socialistisch orgaan „Volksstim-
me" is ook een huiszoeking verricht in de
kantoren van het orgaan der haven- en
spoorwegarbeiders „Signal". Het geheele per
soneel zoowel van de „Volksstimme" als van
de „Signal" is gearresteerd. Tot nu toe is de
organisatie der haven- en spoorwegarbeiders
steeds gespaard gebleven, omdat zij eveneens
Poolsche arbeiders onder haar leden telt.
Dantzig voor den Volken
bondsraad.
De Volkenbondsraad heeft Maandag den
toestand te Dantzig onder oogen gezien. De
rapporteur. Lord Cranbourne las het rapport
voor Van dé commissie van drie, die op 4 Juli
van den Raad opdracht heeft gekregen, den
toestand te Dantzig te volgen en legde den
raad een ontwerp-resolutie voor. waarin de
Poolsche regeering wordt uitgenoodigd, in
naam van den raad te zoeken naar middelen
om een einde te maken aan de belemmerin
gen, die door de regeering van Dantzig in
den weg worden gelegd aan de uitoefening
der functies door den Hoogen Commissaris
en daardoor de Volkenbondsgarantie weder
geheel doeltreffend te doen zijn, en in de
eerstvolgende zitting schriftelijk verslag uit
te brengen aan den raad. De Raad verzoekt
de commissie van drie haar aandacht aan de
kwestie te blijven wijden en verklaart zich
met het oog op de belangrijkheid der kwestie
bereid hieraan zoo noodig een speciale zitting
te wijden. Nadat Delbos verklaard had, dat de
Poolsche regeering op de algeheele medewer
king der Fransche regeering kan rekenen,
verklaarde de Poolsche gedelegeerde Komar-
nicki de ontwerp-resolutie te aanvaarden.
De raad keurde daarop het rapport, de ont
werp-resolutie en voorstellen van den rap
porteur goed
Engeland.
Onderzoek naar de
ongeregeldheden te Londen.
Uit Londen: De regeering zal een ernstig
onderzoek instellen naar den toestand, zoo
als die na de wanordelijkheden van Zondag
te Londen is ontstaan. Sinds eenigen tijd
slaat de regeering. aandachtig de gevolgen
gade, die demonstraties, welke zekere krin
gen van een min of méér provoceerend ka
rakter achten, op de openbare orde hebben
Er is geen twijfel aan, of het geheele waag
stuk zal worden bestudeerd om na te gaan
of de wet moet worden versterkt.
Framkriïlk.
Waarom de regeering tegen de
Parti Social optrad.
Het ministerie van binnenlandsche zaken
heeft een communique gepubliceerd, waarin
zij haar standpunt verdedigt ten opzichte
van het verbod der vergadering van de
Parti Social Francais, doch de vergadering
van de communisten liet doorgaan. Een aan
tal bladen had de regeering dientengevolge
van partijdigheid beschuldigd.
Het ministerie verklaart, dat de gebeurte
nissen de houding van de regeering recht
vaardigen. De P.S.F. trad Zondag' op na
een geheime convocatie van een organisatie
van militair karakter met een mobilisatie
van groepen, plannen voor transport en con
centratie op een bevolr n punt. Dit is geheel
in tegenstelling met de andere partij, welke
vergaderde in het Pare des Princes en welke
kalm verliep.
De orde was verzekerd en de regeering
toonde zich in staat deze orde te handhaven
De monetaire aanpassing en het econo
misch herstel kunnen alleen succes hebben
in een atmosfeer van orde en kalmte. Voor de
orde zorgt de regeering, de kalmte hangt af
van de individuen en de partijen. De re
geering is besloten om alle onlusten te voor
komen en het normaal en vreedzaam karak
ter van het openbaar leven te verzekeren
en tot nader order zullen in Parijs en omge
ving geen demonstraties en vergaderingen
gehouden mogen worden, welke actie en re
actie van tegenstanders kunnen ontketenen.
Bombardement op Spaansche
havensteden.
Vier regeerings vlieg tuigen te Toledo
neergeschoten.
LISSABON, 5 Oct. (D. N. B.'A. N. P.) De
commandant van den nationalistischen krui
ser „Almirante Cervera" deelt via den zender
van Cadiz mede, dat het bombardement van
de havens aan de Middellandsche Zee, van
Malaga tot Barcelona in den nacht van
Maandag op Dinsdag zal beginnen. Deze me-
dedeeling was tevens bestemd als waarschu
wing voor alle zeeschepen.
Dezelfde zender deelt verder mede, dat aan
het front van Toledo vier vliegtuigen der
regeering zijn neergehaald.
Bevolking van Madrid wordt
voor verdediging opgeroepen.
Wie weigert wordt gefusilleerd.
Het D.ND. meldt uit Burgos, 5 Oc
tober: Ter verdediging der hoofd
stad zijn drie rijen loopgraven en
versterkingen aangelegd. Gisteren zijn
te Madrid pamfletten verspreid, waar
in de bevolking wordt uitgenoodigd
aan de verdediging van Madrid deel
te nemen. Wie hieraan geen gevolg
geeft, wordt tot staatsvijand ver
klaard en gefusilleerd.
Het radiostation heeft medegedeeld,
dat de rechtsche troepen de spoor
lijn Madrid-Valencia naderen en deze
tot op 10 KJVt. genaderd zijn.
Versterkingen der
opstandelingen uit Marokko.
Volgens berichten uit Gibraltar hebben de
opstandelingen voorbereidingen getroffen
voor een gecombineerden aanval te land,
ter zee en In de lucht op Malaga, welke aan
val Donderdag en Vrijdag zal plaats heb
ben.
Men schat het aantal manschappen der
opstandelingentroepen, met inbegrip van de
Marokkaansche tirailleurs, die gisteren per
vliegtuig en per boot van Marokko naar
Cadiz Jerz en Algeciras zijn overgerbacht,
op 16.00-0.
Men gelooft, dat sinds het uitbreken van
clén burgeroorlog 4Q.OQ0 man-uit Marokko zijn
gezonden. Vijf bewapende visschersbooten
hebben gisteren 100*0' Marokkanen aange
voerd.
Behalve de manschappen, die per schip
kwamen werden naar schatting ieder uur
70 riff-kabylen per vliegtuig uit Marokko
ivergebracht, aan boord van zwartgeschil-
ierde Italiaansche- of Duitsche vliegtui
gen.
Mededeelingen der regeering,
Het ministerie van oorlog heeft om half
tien meegedeeld, dat de toestand aan het
N.N.O.-front ongewijzigd is gebleven.
,,De aanval op Oviedo is in een buiten
gewoon hevig stadium getreden. Aan het
front in Aragon heeft de regeeringsartillerie
Jaca gebombardeerd.
Aan het zuidelijk front is de toestand voor
de regeeringstroepen gunstig in den sector
van Don Benito (Provincie Badajoz). Een
eskadron cavalerie werd er met zware ver
liezen teruggeslagen. De regeeringstroepen
hebben de dorpen Tozar en Limones bezet.
Zij beheerschen daarmee den weg naar Alcala
Real in de provincie Jaen.
Aan het front van Aragon in den
sector van Barbastor hebben de re-
geeringsaanhangers een colonne op
standelingen uiteengejaagd, die 100
dooden moesten achterlaten".
ONZE DACELIJKSCHE KINDERVERTEl^NG
De burgemeester heeft dus het bevel gegeven den boomstam te
openen en eigenlijk gezegd schrikken Thijs en de houthakker daar
wel wat van. Doch moedig trekken zij met hun tweeën het sluitstuk
weg enGeen katten komen er uitgekropen, maar een tiental
leelijke heksen! Is me dat even schrikken! Gelukkig dat ze voor den
burgemeester een heel deemoedige houding aannemen. Thijs heeft al
gauw begrepen, hoe de vork in den steel zit. Die heksen kunnen de
gedaanten van katten aannemen, wanneer ze op pad gaan voor hun
booze streken, maar eenmaal in gevangenschap moeten ze haar ver
momming afleggen. De heksen smeeken den burgemeester om ver
giffenis. Die kijkt echter heel streng en zegt: „Eerst zal ik jullie een
tijdje in den ouden toren opsluiten en als jullie dan werkelijk van
plan bent je leven te beteren, kom ik nog eens een woordje praten."
Het verloop van den strijd tegen de grondwet.
Hoe is een oplossing van de
kwesfie-Dantzig mogelijk?
(Speciale correspondentie).
Wie zich oriënteeren wil omtrent de moei
lijkheden, waarin Dantzig sinds 1933 is komen
te verkeeren, en die -thans het aftreden van
den Hoogen Commissaris van den Volkenbond
hebben veroorzaakt, kan zijn doel het snelst
bereiken door drie personen in beschouwing
te nemen en hun ouderlingen strijd te volgen:
Hermann Rauschning, Greiser en Albert For
ster. Zij waren in 1933, toen de nazi's bij de
Volksdagverkiezingen een gewone meerderheid
behaalden en dus een uitvoerend bewind in
de vrije stad vormden, respectievelijk presi
dent van den Senaat, vice-president van den
Senaat en gouwleider .van de N.S.D.A.P.
Men moet namelijk weten, dat de Duitsche
nationaal-socialistische partij het gebied van
Dantzig als een „gouw" heeft ingedeeld, met
aan het hoofd Forster, een jonge Beier, met
de verhoudingen in Dantzig in 1933 nog vol
komen onbekend, maar te beter op de hoogte
van Hitler's opvattingen. Toen de huidige
„Führer" en Rijkskanselier nog met den op
bouw van de partij bezig was, behoorde For
ster al tot zijn trouwe medewerkers. De be
noeming tot Dantziger gouwleider was zijn
belooning. Van den beginne af toonde hij voor
geen kleintje vervaard te zijn en daarbij kreeg
hij steun van Greiser, den vice-president
(thans president) van den Senaat. Niet ech
ter van dr. Hermann Rauschning, den Se
naatspresident in 1933, geboren Dantziger en
met Erich Keyser zeker te rekenen tot de be
kwaamste mannen van de Vrije Stad. Rausch
ning is méér Dantziger dan Duitscher Greiser
is meer Duitscher ofschoon Dantziger, en
Forster is Duitscher-„ohne weiteres". Het is
misschien de kortste manier om de oorzaak
van de moeilijkheden aan te duiden. Rausch
ning heeft in Hitler's accoord met Polen aan
leiding gevonden om Dantzig en Warschau
eveneens tot elkander te gaan brengen. Dat
hij daarbij Dantzig's belang diende, behoeft
geen betoog voor ieder, die zich van de betee-
kenis van Polen als achterland van de Vrije
Stad rekenschap heeft gegeven. Maar Rausch
ning streeefde daarbij óók doeleinden na, ge
heel liggende in de lijn van de Wilhelmstrasze.
Zoo wist hij gedaan te krijgen dat in October
1933 een overeenkomst tusschen Dantzig en
Polen geteekend werd. op grond waarvan alle
toekomstige geschillen van die beide buiten
den Volkenbond om geregeld zouden worden,
een schikking, die Berlijn slechts aangenaam
kon zijn.
Maar tegen het nationaal-socalistisch ex
tremisme van Greiser, en vooral van Forster,
Kwam Rauschning in oppositie. Hem ging het
te ver, dat Greiser in openbare redevoeringen
alle functies voor de nazi's opeischte, ofschoon
toch méér dan 40% der bevolking niet tot de
nazi's behoort. Hem ging het te ver, dat de
„Dantziger Volkszeitung" (Katholiek) en de
„Volksstimme" (socialistisch) verboden wer
den al wist dan Lester na eindeloos heen- en
weer praten dat verbod te doen intrekken.
Maar wat baatte het? Forster had feitelijk de
macht in handen. Met goedvinden van de
nazi's, die de meerderheid nu eenmaal had
den, zette hij Rauschning feitelijk opzij, en
het duurde niet lang, of net bericht kwam
dat Rauschning „wegens ziekte" was afgetre
den. Forster had getriomfeerd en daarmee de
partijleiding in Berlijn, de eenige instantie,
jegens welke hij verantwoording schuldig is.
En Greiser danste naar Forster's pijpen
Met dat al ging het in Dantzig slecht. De
wereldcrisis en de concurrentie van Gdynia
knaagden aan de havendrukte, en er moesten
drastische maatregelen genomen worden, om
de financiën van de stad in een goed spoor te
houden. Wie zou die onpopulaire taak op zich
nemen? Critiseeren wij ondervinden het
in deze dagen ook in eigen land! is zooveel
dankbaarder en gemakkelijker werk dan re-
geeren! Onder die omstandigheden kwam er
in den Volksdag een allermerkwaardigste brief
van Rauschning in. „Ik ben", zoo betoogde
hij, „allerminst ziek, en met ziekte heeft mijn
aftreden dan ook niets van doen.
De zaak is, dat Forster mij officieel zijn
vertrouwen heeft opgezegd en mij als ver
rader van Dantzig heeft gequalificeerd. Toch
houd ik mij aan mijn opvattingen, dat Dant
zig op eigen beenen moet staan en dat in de
zorgen van dezen tijd een regeering van alle
partijen samen ïioodig is, opdat de verant
woordelijkheid voor de te nemen maatrege
len algemeen gedeeld worde" Daarbij liet de
verdreven president van den Senaat het
niet. In harde woorden veroordeelde hij For
ster 's stellen van de partij boven den staat,
en zijn gewoonte om partijgenooten, onge
acht hun bekwaamheid, op belangrijke pos
ten te benoemen. Maar het was alles vergeef-
sche moeite. De nationaal-socialistische
meerderheid schikte zich onder het régime
Forster-Greiser. ja zelfs besloot zij op 21
Februari 1934 de wereld te bewijzen, dat
Dantzig volledig nationaal-socialistisch was
geworden. Men geve er zich rekenschap van,
welke belangen er bij het slagen van een
verkiezing voor de nazi's op het spel ston
den. Hadden zij tweederden van den Volks
dag, dan hadden zij de meerderheid, noodig
om de constitutie van Dantzig te wijzigen.
Deze democratische oenstitutie was en is hun
natuurlijk een doorn in het oog Wel hadden
zij, op Forster's indicatie, al ettelijke met de
constitutie onvereenigbare maatregelen uit
gevaardigd en met haar strijdige daden ver
richt, maar de oppositie had via Lester, den
Volkenbondscommissaris, telkens rechtsher
stel weten te verkrijgen. Had niet Genève
het Dantziger statuut ..gegarandeerd"? Kon
dus de oppositie niet, op Genève rekenen,
zoo vaak zij met negatie van haar grond
wettelijke rechten (persoonlijke vrijheid,
drukpersvrijheid, recht van vereeniging en
vergadering) al te zeer onderduikt werd?
Inderdaad, zij kon op Genève rekenen, of
schoon de lankmoediaheid daar tot het uiter
ste werd betracht. Zij kon op den Hoogen
Commissaris rekenen, ofschoon zijn in di
plomatieke termen vervatte rapporten een
vervaagden indruk gaven van de perikelen,
waarin de minderheid van de Dantziger be
volking verkeerde Maar als het nu eens luk
te om een nationaal-socialistische meerder
heid van twee-derden te verkrijgen? Dan
zou de wet verzet en de oppositie legaal on
derdrukt kunnen worden. En waarom zou in
Dantzig niet gelukken, wat in het Saargebied
wèl moeeliik was gebleken?
De proef werd op 7 April 1935 eenomen
Aan de verkiezingen ging een furieuze cam
pagne vooraf, waarbij alle niet nationaal
socialisten figureerden als ..verraders van de
Duitsche zaak", als „separatisten", „baan
tjesjagers" en wat al niet! Maar het resul
taat moet Forster en Greiser, die inmiddeb
Senaatspresident was geworden bitter ont
goocheld hebben: de nazi's kwamen tot 59
pet. van de stemmen. De constitutie moest
intact blijven. De tegenstellingen waren nog
scherper geworden dan tevoren. De oppositie
begon al dadelijk met de ongeldigverklaring
van de verkiezingen aan den Volkenbond te
vragen, omdat volgens haar op de kieswet
door de nazi's een heele reeks inbreuken was
gemaakt. En ondertusschen ging het in
Dantzig slechter en slechter. De uitgaven
voor openbare werken hadden millioenen
verslonden, en de Dantziger „Gulden" deva
lueerde in Mei 1935 met zoowat 47 pet.
„Het bloed kruipt waar het niet gaan kan".
Nu de Dantziger grondwet met wettelijke
middelen niet uit den weg te krijgen bleek,
begon de „nazificatie" ondanks de grondwet.
De antisemitische, antimarxistische, anti
katholieke poütiek, die in Duitschland werd
of nog wordt gevolgd, plantte zich op Dant
ziger grond voort. De eene petitie van de op
positie volgde op de andere. De Volkenbond
moest zich met de zaak gaan bemoeien.
Hij vond haar te ingewikkeld voor een
behandeling door den Raad en verwees haar
naar een juristencommissie. Een rapport
volgde, waarin op overigens voorzichtige wijze
de Senaat werd aangemaand tot matiging, en
de Volkenbondsraad nam een resolutie aan,
die den Senaat uitnoodigde, de Dantziger
wetgeving wat beter met de grondwet in
overeenstemming te brengen. Maar het
baatte alweer niets. Al in 1933 had de Senaat
den Volksdag een „algemeene machtigings
wet" laten aannemen, waarbij de Senaat de
bevoegdheid kreeg tot wetgeving-op-eigen
gelegenheid. Daarvan maakte hij in Augustus
van het vorige jaar gebruik om de strafwet
in voor de oppositie hoogst ongunstigen zin
te wijzigen. Mocht dat? De vraag werd in
een petitie van de appositie aan Genève met
stelligheid ontkend; Eden stelde voor, haar
aan het Permanente Hof van Internationale
Justitie voor te leggen en dit besliste
in het nadeel van den Senaat: T e uitgevaar
digde decreten waren naar 's Hofs oordeel
inconstitutioneel. Een duidelijk en voor geen
tweeërlei uitleg vatbaar rapport, door Eden
opgesteld, werd op 24 Januari 1936 door den
Raad aangenomen. Zoo volkomen veroordeel
de het de ongrondwettige methoden van
Greiser en Forster en zoo gedwee verklaarde
de eerstgenoemde, dat de antziger Senaat
voortaan gehoorzaam zou zijn, dat Eden met
een niet ongevaarlijke mate van optimisme
gewaagde van „een nieuw tijdperk in de be
trekkingen tusschen Dantzig en den Volken
bond".
Het mocht wat! Wie de volharding kent,
waarmee het nationaal-socialistische Duitsch
land een eenmaal in het oog gevat doel blijft
najagen, kon niet gelooven. dat het plotse
ling in Dantzig „pais en vree" zou worden.
Het werd dan ook „reculer pour mieux
sauter". De oppositie bleef onder sterken druk
staan en overigens richtten zich de aan
vallen meer in het bijzonder op Lester, den
Hoogen Commissaris. Toen Italië met zooveel
succes den Volkenbond braveerde, stak in
Dantzig het régime van Greiser en Forster
den kop hooger op dan ooit. Weer kwam de
Bond er aan te pas. Maar dezen keer stak
Greiser bij het verlaten van de zaal zijn tong
uit, nadat hij zijn onbekookte fëdëvöërtfïg"
had geëindigd met een zelfvoldane uitdruk
king in den trant van „blij dat het er nu
eens uit is".
Lester, die het mikpunt van den aanval
was, ontving de verzekering van het volle
vertrouwen van den Volkenbond, die hem om
zijn beleid en zijn objectief optreden zelfs
extra hartelijk prees. Maar in Dantzig waren
de bordjes nu eenmaal verhangen: daar ge-
gelieft men den Hoogen Commissaris niet
meer te kennen, zooals Greiser bij thuis
komst openlijk heeft geproclameerd. Zoo kon
het niet blijven. Tenslotte is een functie er
om uitgeoefend te worden en voor een ge-
negeerden Commissaris gaat dat wat moei
lijk.
Een paar dagen geleden kwam Lester's
benoeming af tot adjunct-secretaris-generaal
van den Volkenbond. Geen twijfel of men
beeft hem door een welverdiend eerbetoon
het verlaten van zijn post willen vergemak
kelijken en zijn aftocht tegenover Dantzig
willen dekken. Een andere vraag is, wat er
nu moet gebeuren. Het verluidt, dat Dantzig
en Polen het er over eens zijn, dat nu een
Pool tot Hoogen Commissaris moet worden
benoemd. Of dit uitkomst zal brengen?
De prineipieele kwestie in het geding is en
blijft prof. van Hamel heeft er dezer
dagen terecht nog eens de aandacht op ge
vestigd dat de" Dantziger constitutie door
en door democratisch, de meerderheid in
Dantzig daarentegen door en door onde
mocratisch is. Die kwestie is er niet een van
oersonen. Wie met prof. van Hamel, zegt:
aanvaardt, dat de democratie in Dantzig nu
eenmaal heeft afgedaan, moet zich er reken
schap van geven, dat hij een minderheid van
40 pet. aan onderdrukking prijs geeft. Wie
het daarentegen voor de democratische con
stitutie opneemt, moet bedenken dat zij bij
de meerderheid voor goed uit de gratie is.
En daarom: een knap man, die een oplos
sing weet te vinden, waardoor de kool en de
geit gespaard blijven!
Hoofd- en Neusverkouden
Doe wat namr>o In beide neusgaten.
Doos 30. Po 50 r'. Rii Apoth. en Drogisten.
(Adv. Inqez Med.)
Arabische vorsten dringen aan
op beëindiging der terreur.
Beroep op Arabieren in Palestina.
Uit Jeruzalem wordt medegedeeld, dat vier
Arabische vorsten besloten hebben een ge
meenschappelijk beroep te doen op de Ara
bieren in Palestina en hun te verzoeken een
einde te maken aan de staking en de geweld-
campagne teneinde de koninklijke commis
sie van onderzoek in staat te stellen haar
werkzaamheden aan te vangen. De bovenge
noemde vorsten zijn Koning Ibn Saoed, de
Ghazi van Irak, de Iman van Yemen en
Emir Abdoella. Volgens zekere inlichtingen
zijn de Arabische chefs thans van meening,
dat de bedoelde procedure de eenige is, dfe
een einde zal kunnen maken aan de crisis,
zondei hun prestige een slag toe te brengen,
